Luận văn: Bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự Kết bạn zalo tải tài liệu 0936885877 Tham khảo giá dịch vụ làm luận văn : Luanvantrithuc.com

1. VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
Nguyễn Thị Lan
BÁN ĐẤU GIÁ TÀI SẢN ĐỂ THI HÀNH ÁN DÂN SỰ
THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM TỪ THỰC TIỄN THÀNH
PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT KINH TẾ
Hà Nội, năm 2020

2. VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
Nguyễn Thị Lan
BÁN ĐẤU GIÁ TÀI SẢN ĐỂ THI HÀNH ÁN DÂN SỰ
THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM TỪ THỰC TIỄN THÀNH
PHỐ HỒ CHÍ MINH
Ngành: Luật kinh tế
Mã số: 8.38.01.07
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS. NGUYỄN ĐỨC MINH
Hà Nội, năm 2020

3. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu
trong luận văn là trung thực. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được
công bố trong bất cứ công trình nào.
TÁC GIẢ
Nguyễn Thị Lan

4. MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ..................................................................Error! Bookmark not defined.
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BÁN ĐẤU GIÁ TÀI SẢN ĐỂ
THI HÀNH ÁN DÂN SỰ.........................................................................................6
1.1. Khái quát chung về bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự ........................6
1.2. Khái quát lý luận về pháp luật bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự Error! Bookmar
Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ BÁN ĐẤU GIÁ TÀI SẢN ĐỂ
THI HÀNH ÁN DÂN SỰ VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN TẠI THÀNH PHỐ
HỒ CHÍ MINH……………………………………………………………….......22
2.1. Thực trạng pháp luật về bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sựError! Bookmark not
2.2. Thực tiễn thực hiện pháp luật về bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự ở
Thành phố Hồ Chí Minh........................................................................................36
Chương 3: QUAN ĐIỂM, PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN
PHÁP LUẬT VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢTHỰC HIỆN PHÁP LUẬT BÁN
ĐẤU GIÁ TÀI SẢN ĐỂ THI HÀNH ÁN DÂN SỰ……………………..………51
3.1. Quan điểm, phương hướng hoàn thiện pháp luật và thực hiện pháp luật bán
đấu giá tài sản để thi hành án dân sự.....................................................................51
3.2. Giải pháp hoàn thiện pháp luật bán đấu giá tài sản để thi hành án dân
sự………………………………………………………………………………...54
3.3. Giải pháp thực hiện pháp luật bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự.......57
KẾT LUẬN..............................................................................................................64
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

5. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
THADS : Thi hành án dân sự
BLDS : Bộ luật dân sự
CHV : Chấp hành viên
TA : Tòa án
VKS : Viện kiểm sát
THA : Thi hành án

6. DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Kết quả thi hành án dân sự từ năm 2015 đến năm
2019...........................................................................................................................44
Bảng 2.2. Kết quả bán đấu giá tài sản thi hành án từ năm 2015 đến 2019...............46

7. 1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Bán đấu giá tài sản là một trong những hình thức mua bán tài sản phổ biến
trong nền kinh tế thị trường và là một trong những hình thức bán tài sản công khai,
minh bạch, hiệu quả và rất thông dụng ở các nước phát triển. Bán đấu giá tài sản
trong thi hành án dân sự là một hình thức xử lý tài sản sau khi đã bị cưỡng chế kê
biên để đảmbảo thi hành án. Mục đích đặt ra khi cơ quan thi hành án thực hiện biện
pháp cưỡng chế kê biên, bán đấu giá tài sản của người phải thi hành án để đảm bảo
hiệu lực thực thi của bản án, quyết định của Tòa án trên thực tế, khôi phục lại quyền
và lợi ích hợp pháp cho người được thi hành án. Bên cạnh đó, bán đấu giá tài sản
nhằm bảo đảm việc bán tài sản của người phải thi hành án được công khai, minh
bạch. Thông qua biện pháp bán đấu giá tài sản phải thi hành án thì quyền lợi của
chính đáng người phải thi hành án, người đươc thi hành án cũng được đảm bảo,
nhất là người có tài sản nhằm thu được số tiền lớn nhất từ tài sản được bán đấu giá.
Ở Việt Nam, trước đây việc đấu giá tài sản thường rất ít được sử dụng và mục đích
chủ yếu là bán đấu giá các loại tài sản để thu hồi tiền cho nhà nước.
Ở Việt Nam, bán đấu giá tài sản lần đầu tiên được quy định trong Pháp lệnh
thi hành án dân sự ngày 28/8/1989; sau đóđược quy định bởi Nghị định số
86/1996/NĐ-CP ngày 19/12/1996 về việc ban hành quy chế bán đấu giá tài sản,
Nghị định số 17/2010/NĐ-CP ngày 04/3/2010 của Chính phủ về bán đấu giá tài sản,
Luật Thi hành án dân sự năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014); Luật Đấu giá tài
sản năm 2016 và Nghị định 62/2017/NĐ-CP ngày 16/5/2017 của Chính phủ. Việc
hoàn thiện pháp luật về đấu giá tài sản đã tạo cơ sở cho hoạt động bán đấu giá tài
sản ngày càng đi vào nề nếp, chuyên nghiệp hơn và giảm thiểu tiêu cực phát sinh,
nhất là đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự.
Sau nhiều năm triển khai và thực hiện Luật đấu giá tài sản thì hoạt động bán
đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự ở Việt Nam đã đạt được một số kết quả
đáng ghi nhận, nhìn chung đã đạt được những mục đích đã đề ra. Tuy nhiên, bên
cạnh những thành tựu, kết quả đã đạt được trong thời gian qua, hoạt động bán đấu

8. 2
giá tài sản trong thi hành án dân sự vẫn còn những tồn tại, hạn chế nhất định. Chất
lượng nhiều phiên đấu giá nhìn chung còn chưa có hiệu quả; còn tồn tại tình trạng
“quân xanh, quân đỏ”, thông đồng, dìm giá, cản trở việc mua hồ sơ đấu giá, không
thông báo công khai việc bán đấu giá tài sản; chưa có tiêu chí để lựa chọn tổ chức
bán đấu giá, cơ chế kiểm soát việc bán đấu giá; còn nhiều vụ việc đã kê biên, định
giá lại và đấu giá nhiều lần nhưng không bán được tài sản mặc dù giá trị của nó lớn
hơn nhiều so với giá khởi điểm. Có nhiều trường hợp tài sản đã bán đấu giá thành,
người mua trúng đấu giá đã nộp đủ tiền nhưng chưa bàn giao được tài sản cho
người mua trúng đấu giá hoặc việc bàn giao tài sản bị kéo dài nên đã gây bức xúc
trong dư luận xã hội, quyền lợi của các bên trong quan hệ bán đấu giá tài sản thi
hành án chưa được đảm bảo dẫn đến việc uy tín của các tổ chức đấu giá tài sản ít
nhiều cũng bị ảnh hưởng theo ….Từ đó dẫn đến tình trạng khách hàng có tâm lý
ngại mua tài sản bán đấu giá trong thi hành án dân sự.
Một trong những nguyên nhân của hạn chế đó là do hành lang pháp lý cho
hoạt động này vẫn chưa thực sự hoàn thiện, còn bộc lộ nhiều điểm bất cập như một
số quy định về trình tự, thủ tục bán đấu giá còn thiếu cụ thể, không rõ ràng dẫn đến
nhiều cách hiểu khác nhau, chế tài đối với đội ngũ đấu giá viên vi phạm nguyên tắc
nghề nghiệp còn chưa hợp lý; quy định về bán đấu giá tài sản chưa có sự tách bạch
rõ ràng giữa hoạt động bán đấu giá với các hoạt động thi hành án khác dẫn tới tình
trạng các tổ chức bán đấu giá tài sản can thiệp sâu vào hoạt động thi hành án dân sự
, thao túng, vi phạm pháp luật trong hoạt động bán đấu giá tài sản để thi hành án;
một số tổ chức bán đấu giá hoạt động không chuyên nghiệp... v.v
Từ thực trạng và nguyên nhân nêu trên đòi hỏi phải có những phương hướng,
giải pháp để khắc phục hạn chế của pháp luậtvà nâng cao hiệu quả đấu giá tài sản để
thi hành án dân sự. Vì vậy, việc nghiên cứu một cách toàn diện và có hệ thống các
vấn đề về bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự là rất cần thiết. Từ yêu cầu
đó, học viên đã chọn “Bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự theo theo pháp
luật Việt Nam từ thực tiễn thành phố Hồ Chí Minh” làm đề tài nghiên cứu luận
văn tốt nghiệp cao học của mình.

9. 3
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Trong những năm gần đây, trước yêu cầu hội nhập kinh tế và cải cách tư
pháp đã, cải cách hành chính đã có nhiều đề tài khoa học nghiên cứu vấn đề bán
đấu giá tài sản ở Việt Nam nói chung và bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự
nói riêng đã được công bố. Cụ thể về luận văn, luận án có đề tài luận văn thạc sĩ luật
học “Quản lý nhà nước về hoạt động bán đấu giá tài sản từ thực tiễn thành phố Hồ
Chí Minh” của tác giả Phạm Văn Sỹ bảo vệ tại Học viện Hành chính quốc gia năm
2006; đề tài luận án tiến sĩ luật học “Pháp luật về đấu giá tài sản trong thương mại
ở Việt Nam” của tác giả Nguyễn Mạnh Cường bảo vệ tại Học viện Khoa học xã hội
năm 2012; đề tài luận án thạc sĩ luật học “Bán đấu giá tài sản trong thi hành án các
bản án giải quyết tranh chấp về hoạt động tín dụng ngân hàng trên địa bàn tỉnh
Hưng Yên” của tác giả Trịnh Thanh Tùng bảo vệ tại Học viện Khoa học xã hội năm
2017; đề tài luận án thạc sĩ luật học “Bán đấu giá tài sản là quyền sử dụng đất ở
trong thi hành án dân sự từ thực tiễn quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng” của tác
giả Trần Thị Mỹ Hằng bảo vệ tại Học viện Khoa học xã hội năm 2019.
Về các bài tạp chí khoa học có bài “Một số vướng mắc về bán đấu giá tài sản
để thi hành án” của Đinh Duy Bằng đăng trên Tạp chí Dân chủ và Pháp luật số
chuyên đề tháng 02/2012; bài “Một số bất cập trong việc định giá, định giá lại tài
sản kê biên” của tác giả Vũ Hòa đăng trên Tạp chí Dân chủ và Pháp luật số chuyên
đề tháng 12/2012; bài “Bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự vẫn còn là
điểm nghẽn” của tác giả Nguyễn Quang Thái và Đào Thị Thúy Lan đăng trên Tạp
chí Dân chủ và Pháp luật số chuyên đề 4/2016 ; bài “Trình tự, thủ tục đấu giá tài
sản theo Luật đấu giá tài sản" của tác giả Nguyễn Đại Dân đăng trên Tạp chí Dân
chủ và Pháp luật số chuyên đề 2017; bài “ Giải pháp nâng cao hiệu quả bán đấu
giá tài sản trong thi hành án” tác giả Lê Thị Kim Dung và Văn Thị Tâm Hồng
đăng trên Tạp chí Dân chủ và Pháp luật số chuyên đề 2017...
Các luận văn, luận án và các công trình nêu trên đã giải quyết được một số
nội dung liên quan đến bán đấu giá tài sản thi hành án trong công tác thi hành án
dân sự. Tuy nhiên, chưa có một công trình nào nghiên cứu một cách hệ thống và

10. 4
toàn diện các vấn đề thực tiễn về bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự theo Luật
Đấu giá tài sản năm 2016.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích của việc nghiên cứu nhằm làm rõ thực trạng pháp luật Việt Nam
hiện hành và thực tiễn thực hiện pháp luật về bán đấu giá tài sản trong thi hành án
dân sự,từ đó đề xuất một số giải pháp hoàn thiện pháp luật và giải pháp nâng cao
hiệu quả thực hiện chế định này.
Từ mục đích như đã nêu trên, luận văn sẽ tập trung giải quyết những nhiệm
vụ sau:
Phân tích cơ sở lý luận của bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự.
Phân tích và đánh giá các quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành về bán
đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự.
Nghiên cứu thực tiễn thi hành pháp luật Việt Nam về bán đấu giá tài sản
trong thi hành án dân sự trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.
Phát hiện những vướng mắc, bất cập của các quy định pháp luật Việt Nam
hiện hành về bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự và khó khăn, vướng mắc
trong thực tiễn thực hiện; từ đó tìm ra các giải pháp nâng cao hiệu quả của bán đấu
giá tài sản trong thi hành án dân sự .
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu đề tài là những vấn đề lý luận về bán đấu giá tài sản
trong thi hành án dân sự, các quy định của pháp luật về bán đấu giá tài sản trong thi
hành án dân sự và thực tiễn thực hiện các quy định của pháp luật về bán đấu giá tài
sản trong thi hành án dân sự trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh trong một số năm
gần đây.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và
duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác - Lênin, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt
Nam và tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật. Trong nghiên cứu, trình
bày luận văn học viên đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học knhư

11. 5
phương pháp phân tích, diễn giải, tổng hợp, so sánh để giải quyết những nhiệm vụ
đặt ra đối với việc nghiên cứu đề tài.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
Luận văn nghiên cứu cơ bản, có tính hệ thống về bán đấu giá tài sản để thi
hành án dân sự. Luận văn còn là tài liệu tham khảo cho giảng viên, sinh viên và
những người làm công tác thực tiễn liên quan đến lĩnh vực thi hành án dân sự.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài Lời nói đầu, Phần kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
được cơ cấu gồm ba chương, như sau:
Chương 1: Những vấn đề lý luận về bán đấu giá tài sản để thi hành án dân
sự.
Chương 2: Thực trạng pháp luật về bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự
và thực tiễn thực hiện tại Thành phố Hồ Chí Minh .
Chương 3: Quan điểm, phương hướng, giải pháp hoàn thiện pháp luật và
nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự.

12. 6
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BÁN ĐẤU GIÁ TÀI SẢN ĐỂ THI HÀNH
ÁN DÂN SỰ
1.1. Khái quát chung về bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự
1.1.1. Khái niệm bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự
Bán đấu giá tài sản là phương thức trao đổi tài sản đã có từ rất lâu trên thế
giới. Theo những người Hy Lạp cổ đại thì hình thức bán đấu giá đã xuất hiện tại
Babylon từ khoảng năm 500 năm trước công nguyên, theo đó thì “những người phụ
nữ xinh đẹp được đưa đến những cuộc đấu giá cao cấp, còn những phụ nữ xấu phải
kèm theo của hồi môn và mang tới những cuộc đấu giá để đợi được chấp nhận. Bất
cứ người con gái nào bị gả bán ngoài cuộc đấu giá đều là bất hợp pháp” [39, tr.1].
Trong đế chế La Mã, phương thức bán đấu giá tiếp tục được sử dụng để bán tất cả
chiến lợi phẩm của chiến tranh mà chủ yếu là nô lệ và tài sản con nợ bị tịch thu [39,
tr.1].
Ngày nay, phương thức bán đấu giá tài sản được sử dụng như là một phương
thức mua bán thông thường và phổ biến trên thế giới. Cùng với sự phát triển mạnh
mẽ của công nghệ thông tin, bán đấu giá tài sản hiện nay được mở rộng hơn rất
nhiều, đã phát triển lên một bước mới. Việc bán đấu giá tài sản được tổ chức bằng
các hình thức công khai, theo phương thức đặt giá xuống hoặc đấu giá lên.
Theo hình thức công khai thì tài sản được chào bán với một mức giá được
xác định, người bán sẽ tiếp tục nâng mức giá lên cao cho đến khi không còn người
nào đưa ra mức giá cao hơn. Người đã trả mức giá cao nhất cuối cùng chính là
người thắng cuộc trong buổi đấu giá. Đây là một hình thức phổ biến được áp dụng
nhiều nhất để giao dịch sản phẩm, hàng hóa, cổ vật, các bộ sưu tập tem, xe cổ, tiền
cổ, tác phẩm nghệ thuật …
Tại Hà Lan, theo phương thức đặt giá xuống thì người bán có thể đưa ra một
mức giá rất cao cho sản pẩm, hàng hóa muốn bán. Mức giá này thường là mức giá
“trên trời” và không ai có thể mua nổi. Mức giá được hạ dần trong khoảng thời gian

13. 7
nhất định (thường theo thời gian của một chiếc đồng hồ). Nếu những người tham
gia trả giá chấp nhận ở mức giá nào đó thì cần ấn nút chấp nhận ngay, nếu không sẽ
mất cơ hội. Phương thức này ở Hà Lan thường được áp dụng tại các chợ hoa và đặc
biệt với sản phẩm là hoa tulip.
Tại Anh thì bán đấu giá có đặc trưng riêng. Người bán đấu giá điều khiển
cuộc bán đấu giá sao cho người trả giá thắng được mức giá hiện tại. Giá chào mới
phải cao hơn giá chào cũ một khoảng được ấn định trước. Cuộc bán đấu giá xem
như kết thúc nếu như không còn người nào đưa ra mức giá cao hơn. Người trả giá sẽ
thắng và trả số tiền theo mức giá đã chào [20, tr.120]. Kiểu bán đấu giá này còn
được gọi là bán đấu giá mức thứ hai.
Cùng với sự phát triển của xã hội, bán đấu giá đã phát triển thành một
phương thức mua bán tài sản phổ biến, thông thường và không thể thiếu trong kinh
doanh, thương mại của thế giới. Khái niệm về bán đấu giá được giải thích ở nhiều
góc độ khác nhau.
Tại Việt Nam khái niệm bán đấu giá tài sản cũng được xem xét, đưa ra trong
nhiều tài liệu khác nhau. Theo Đại Từ điển Bách khoa Việt Nam“Đấu giá là hình
thức bán những tài sản hoặc tài sản thường thuộc loại đắt tiền, hàng quý hiếm.
Người bán đặt mức giá chuẩn, những người mua trả giá từ thấp đến cao, tài sản
được bán cho người mua trả cao nhất” [15, tr.136]. Theo Từ điển Luật học thì “Bán
đấu giá tài sản là hình thức bán công khai một tài sản, một khối tài sản; theo đó có
nhiều người muốn mua tham gia trả giá, người trả giá cao nhất nhưng không thấp
hơn giá khởi điểm là người mua được tài sản” [36, tr.31].
Theo quy định tại Điều 451 Bộ luật dân sự 2015 :
“ Tài sản có thể được đem bán đấu giá theo ý chí của chủ sở hữu hoặc theo
quy định của pháp luật. Tài sản thuộc sở hữu chung đem bán đấu giá phải có sự
đồng ý của tất cả các chủ sở hữu chung, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc
pháp luật có quy định khác.

14. 8
Việc bán đấu giá tài sản phải đảm bảo nguyên tắc khách quan, công khai,
minh bạch, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của các bên tham gia và được thực
hiện theo quy định của pháp luật về bán đấu giá tài sản”.
Vậy bán đấu giá tài sản là gì?
Bán đấu giá tài sản là hình thức bán tài sản công khai để cho nhiều người có
thể được tham gia trả giá mua một tài sản. Những người tham gia mua tài sản bán
đấu giá phải nộp một khoản lệ phí theo quy định của pháp luật. Khoản tiền này
nhằm ràng buộc người đã đăng kí phải tham gia bán đấu giá hoặc không mua tài sản
thì số tiền này không được lấy lại. Nếu họ có tham gia đấu giá nhưng không mua
được thì được nhận lại số tiền lệ phí mà mình đã đóng.
Khi tham gia đấu giá tài sản, người nào trả giá cao nhất nhưng không thấp
hơn giá khởi điểm thì người đó được mua tài sản. Nếu trong cuộc bán đấu giá mà
không ai trả giá cao hơn giá khởi điểm thì cuộc bán đấu giá xem như không thành
và sẽ được tổ chức lại.
Trong hoạt động thi hành án dân sự, khi người được thi hành án và người
phải thi hành án không thỏa thuận được về giá trị của tài sản hoặc không thỏa thuận
được về việc nhận tài sản đã kê biên để cấn trừ nghĩa vụ thi hành án thì chấp hành
viên căn cứ vào quy định của pháp luật để tiến hành định giá tài sản để đưa tài sản
ra bán đấu giá thi hành án. Chấp hành viên căn cứ vào kết quả định giá tài sản để ký
hợp đồng dịch vụ đấu giá với tổ chức đấu giá tài sản hoặc tự mình sẽ đứng ra tổ
chức bán đấu giá tài sản nhằm bảo đảm việc thi hành án.
Quá trình bán đấu giá tài sản để thi hành án được bắt đầu kể từ khi chấp hành
viên tiến hành kê biên tài sản, định giá tài sản và sẽ kết thúc khi tài sản đã đem bán
đấu giá thành và được bàn giao xong cho người trúng đấu giá trong phiên đấu giá.
Về bản chất việc bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự là một phương
thức được tổ chức công khai tại một nơi nhất định, theo trình tự, thủ tục mà pháp
luật về bán đấu giá tài sản đã quy định. Trong quan hệ mua bán tài sản thì chỉ có
một người bán nhưng lại có rất nhiều người mua. Tất cả những người mua đều
muốn mua được tài sản nên sẽ cạnh tranh với nhau, điều đó sẽ làm giá trị của tài sản

15. 9
được tăng lên và đẩy giá tài sản lên đến mức cao nhất có thể, người có tài sản bán
đấu giá có thể thu về được số tiền cao nhất từ việc bán tài sản.
Như vậy, bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự là hình thức mua bán
đặc biệt, công khai đối với tài sản bị kê biên để thi hành án, theo nguyên tắc và
trình tự, thủ tục do pháp luật quy định, người mua trả giá dựa trên khởi điểm do cơ
quan thi hành án xác định, người nào trả giá cao nhất sẽ được quyền mua tài sản
đấu giá.
1.1.2. Đặc điểm bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự.
1.1.2.1. Về ý chí của người có tài sản bán đấu giá trong thi hành án dân sự
Trong bán đấu giá thông thường thì người có tài sản chủ động mang tài sản,
hàng hóa của mình tham gia đấu giá với mong muốn bán hàng hóa, tài sản với giá
cao nhất,do đó họ tham gia với vai trò tích cực, chủ động để việc bán đấu giá thành
công. Tuy nhiên, việc bán đấu giá tài sản thi hành án dân sự với tư cách là một biện
pháp nối tiếp trong quá trình cưỡng chế kê biên xử lý đối với tài sản của người phải
thi hành án nhằm bảo đảm việc thi hành án nên người có tài sản bán đấu giá thường
hay tìm mội cách để chống đối hay cản trở không tự nguyện mang tài sản của mình
đến bán đấu giá mà bị cưỡng chế kê biên xử lý bởi cơ quan thi hành án dân sự.
Khi tham gia bán đấu giá, người được thi hành án thì mong muốn tài sản
được nhanh chóng bán đấu giá thành công để mình sớm nhận được tiền theo nội
dung của bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật. Tuy nhiên, người
phải thi hành án thì ngược lại, họ có cảm giác mình bị ép buộc, bị cưỡng chế nên
thường có tâm lý chống đối như chây ỳ, cố tình gây khó khăn, cản trở quá trình bán
đấu giá tài sản thi hành án.
1.1.2.2. Có sự tham gia của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong quan hệ bán đấu
giá tài sản
Trong bán đấu giá thông thường thì người có tài sản có thể tự mình tổ chức
bán đấu giá nhưng cũng có thể bán thông qua tổ chức dịch vụ bán đấu giá. Tuy
nhiên trong việc bán đấu giá tài sản để thi hành án thì ngoài bên có tài sản bán đấu
giá và tổ chức làm dịch vụ đấu giá tài sản thì còn có tham gia của Cơ quan thi hành

16. 10
án dân sự, Chấp hành viên. Sự tham gia của Cơ quan thi hành án dân sự, Chấp hành
viên thể hiện ở việc quyết định lựa chọn tổ chức bán đấu giá tài sản, ở việc ký hợp
đồng dịch vụ đấu giá...
1.1.2.3. Phương thức, hình thức bán đấu giá
Trong bán đấu giá thông thường, việc bán đấu giá có thể thực hiện bằng
nhiều phương thức khác nhau như trả giá công khai lên, trả giá công khai xuống
v.v.. miễn là hai bên (bên có tài sản mang bán đấu giá và bên thực hiện dịch vụ bán
đấu giá) thỏa thuận với nhau về hình thức thực hiện và thỏa thuận đó tuân thủ theo
đúng quy định pháp luật. Tại Việt Nam, việc bán đấu giá tài sản được thực hiện
theo hình thức đấu giá trực tiếp bằng lời nói, đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp hoặc
gián tiếp, đấu giá trực tuyến. Tuy nhiên, trong quá trình thực tiễn thực hiện thì việc
bán đấu giá tài sản thi hành án chỉ thực hiện duy nhất bằng hình thức đấu giá công
khai, trực tiếp bằng lời nói theo phương thức trả giá lên để đảm bảo tính công khái,
minh bạch, khách quan và tránh những rủi ro khi tổ chức bán đấu giá tài sản.
1.1.2.4. Về tài sản bán đấu giá trong thi hành án dân sự
Trong bán đấu giá tài sản thông thường thì tài sản đem ra bán đấu giá có thể
là bất kỳ tài sản nào mà người có tài sản muốn bán. Người bán hàng chỉ đưa ra mức
giá cơ bản (mức giá khởi điểm) để người mua tham khảo giá, còn giá bán thực tế do
những người tham dự cuộc đấu giá xác định trên cơ sở tự cạnh tranh giá với nhau.
Lợi ích mà người bán muốn thu được là giá trị lợi nhuận từ tài sản, hàng hóa mà
mình đưa ra bán.
Xuất phát từ việc đảm bảo nghĩa vụ thi hành bản án, quyết định của Tòa án
đã có hiệu lực pháp luật nên tài sản được đưa ra bán đấu giá để thi hành án có tính
chất đặc thù là thường có giá trị tương đương hoặc lớn hơn với nghĩa vụ phải thi
hành án chứ không phải là bất kỳ tài sản nào mà người phải thi hành án đang có.
Tài sản có thể là bất động sản, động sản, quyền sở hữu trí tuệ và các tài sản khác
nhưng có thể định giá được theo cách thông thường chứ không phải là tài sản khó
xác định giá trị thực như đồ đạc kỷ niệm hoặc các loại đồ sưu tập....
1.1.2.5. Sự phối hợp giữa các bên trong quá trình bán đấu giá tài sản trong thi hành

17. 11
án dân sự
Khác với bán đấu giá thông thường, việc bán đấu giá chỉ có sự tham gia của
người có tài sản mang bán đấu giá, người mua được tài sản bán đấu giá và cá nhân,
tổ chức thực hiện việc bán đấu giá. Bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự là
quá trình phức tạp với sự tham gia của nhiều bên, bao gồm: người phải thi hành án (
thường là người sở hữu tài sản bị mang bán đấu giá); người được thi hành án;người
có quyền lợi liên quan đến việc bán đấu giá; Cơ quan thi hành án dân sự (Chấp
hành viên); tổ chức bán đấu giá tài sản, Viện kiểm sát nhân dân và những người
đăng ký tham gia đấu giá tài sản.
Việc bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự là quá trình phức tạp và có
thể gặp vướng mắc ngay từ quá trình định giá tài sản nếu như được thi hành án và
bên phải thi hành án không thỏa thuận được về giá trị tài sản, về tổ chức thẩm định
giá, tổ chức bán đấu giá khi đó Chấp hành viên phải quyết định lựa chọn tổ chức
thẩm định giá, tổ chức bán đấu giá. Trong quá trình tổ chức việc bán đấu giá tài sản
để thi hành án cũng có thể phát sinh các tranh chấp giữa những người phải thi hành
án với cá nhân tổ chức khác, giữa những người tham gia đấu giá, người có tài sản
bán đấu giá với tổ chức cung cấp dịch vụ đấu giá và khi kết thúc việc đấu giá vẫn
có thể xảy ra tranh chấp hủy kết quả đấu giá hoặc các tranh chấp liên quan đếm việc
bàn giao tài sản bán đấu giá.
Do có nhiều bên tham gia trong quá trình tổ chức bán đấu giá tài sản thi hành
án, việc bán đấu giá tài sản thi hành án thường phức tạp nên pháp luật quy định rất
chặt chẽ về trình tự, thủ tục bán đấu giá và quá trình tổ chức bán đấu giá đòi hỏi
phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên tham gia. Quá trình bán đấu giá tài sản để
thi hành án dân sự đòi hỏi những cá nhân, tổ chức có thẩm quyền liên quan thực
hiện trách nhiệm một cách công tâm, khách quan, tuân thủ đầy đủ các quy định của
pháp luật, đồng thời phải có sự phối hợp kịp thời, chặt chẽ với người sở hữu tài sản
bị bán đấu giá, người được thi hành án và người mua được tài sản bán đấu giá để
nhanh chóng giải quyết những vướng mắc phát sinh trong quá trình tổ chức đấu giá
tài sản.

18. 12
1.1.3. Ý nghĩa của bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự.
1.1.3.1. Bán đấu giá tài sản là một biện pháp cưỡng chế nhằm bảo đảm thi hành án
dân sự
Trong hoạt động thi hành án dân sự, việc xử lý tài sản để thi hành án được
thực hiện bằng nhiều hình thức khác nhau, trong đó bán đấu giá tài sản trong thi
hành án dân sự là một hình thức xử lý tài sản thường được áp dụng nhằm bảo đảm
cho việc thi hành nghĩa vụ trả tiền trong thi hành án dân sự. Thông thường, bán đấu
giá tài sản là một công đoạn trong quá trình thực hiện cưỡng chế thi hành án dân sự
, được áp dụng sau khi đã tiến hành thủ tục kê biên, định giá tài sản.
Việc cưỡng chế thi hành án dân sự chỉ thực sự có ý nghĩa khi tài sản cưỡng
chế kê biên được bán đấu giá thành công, Cơ quan thi hành án dân sự thu được
khoản tiền để đảm bảo việc thi hành các nghĩa vụ theo bản án, quyết định của Tòa
án đã có hiệu lực. Pháp luật thi hành án dân sự quy định việc bán tài sản đã kê biên
để thi hành án chỉ được thực hiện duy nhất qua hình thức bán đấu giá, đối với tài
sản tài sản tươi sống, mau hỏng hoặc có giá trị rất nhỏ dưới 2.000.000 đồng thì
được bán không thông qua thủ tục bán đấu giá. Nếu Chấp hành viên không tuân thủ
và cố ý làm trái với quy định về phương thức bán tài sản đã kê biên để thi hành án
thì tùy theo tính chất, động cơ, mục đích, mức độ của hành vi vi phạm sẽ bị xử lý
theo quy định của pháp luật.
1.1.3.2. Bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự là một biện pháp bảo đảm
quyền lợi của các bên trong quan hệ thi hành án dân sự
Bán đấu giá trong thi hành án dân sự trước hết là một hình thức dịch vụ
thông thường giữa Chấp hành viên và Tổ chức đấu giá tài sản thông qua hợp đồng
dịch vụ đấu giá tài sản được ký giữa chấp hành viên với Tổ chức đấu giá tài sản, Tổ
chức đấu giá thu được khoản phí từ dịch vụ đấu giá do họ cung cấp.
Với tính công khai, minh bạch và đại chúng nên cuộc đấu giá tất yếu sẽ có
nhiều người tham gia, tài sản sẽ bán được dễ dàng hơn và giá trị tài sản thu được là
cao nhất. Do vậy, đảm bảo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực được thi
hành, quyền lợi của người được thi hành án được bảo đảm.

19. 13
1.1.3.3. Bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự góp phần hoàn thiện thủ tục thi
hành án dân sự
Trước đây việc bán tài sản trong thi hành án dân sự do Chấp hành viên của
cơ quan thi hành án dân sự tiến hành theo cách thức bán tài sản thông thường. Như
vậy, sẽ rất dễ dẫn đến tình trạng Chấp hành viên lạm quyền, cố ý làm sai, không
bảo đảm quyền lợi cho người được thi hành án, người phải thi hành án nếu như
Chấp hành viên không vô tư, khách quan khi thi hành công vụ.
Mặt khác, với việc Chấp hành viên tự kê biên tài sản, tự mình tổ chức bán tài
sản đã kê biên sẽ dẫn đến việc tập trung quyền lực rất lớn ở Chấp hành viên khi thi
hành công vụ. Điều đó còn dẫn đến sự lộng quyền, dễ dàng tha hóa, biến chất khi
thi hành công vụ nếu Chấp hành viên đó không có lập trường tư tưởng vững vàng,
không có đạo đức công vụ tốt. Chấp hành viên có thể lợi dụng việc bán tài sản đã
kê biên để đưa “ tay trong " hoặc người nhà, người quen vào mua bán tài sản, thông
đồng, dìm giá gây thiệt hại cho chính người chủ sở hữu tài sản ( người phải thi hành
án) và ngay cả người được thi hành án cũng bị ảnh hưởng quyền lợi của mình.
1.1.4. Nguyên tắc pháp luật bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự.
Nhằm bảo đảm cho hoạt động đấu giá tài sản diễn ra trong khuôn khổ pháp
luật, bảo đảm sự thống nhất quản lý của nhà nước, bảo đảm quyền nghĩa vụ các bên
tham gia, pháp luật về bán đấu giá tài sản quy định một số nguyên tắc cụ thể sau:
- Nguyên tắc công khai, liên tục:
Nguyên tắc này đòi hỏi hoạt động bán đấu giá tài sản phải công khai tất cả
các thông tin liên quan đến tài sản bán đấu giá, công khai ngay từ giai đoạn ra thông
báo bán đấu giá về các thông tin liên quan đến tài sản như: người có tài sản bán đấu
giá, chủ sở hữu tài sản, tổ chức bán đấu giá tài sản; công khai về thời gian, địa điểm
bán đấu giá, giá khởi điểm; công khai về tình trạng tài sản, chất lượng tài sản, số
lượng, các đặc tính kỹ thuật. Tại cuộc bán đấu giá tài sản, người điều hành phiên
đấu giá phải công khai tất cả các thông tin liên quan như: giới thiệu từng tài sản bán
đấu giá, giới thiệu những người tham giá đấu giá hợp lệ, nhắc lại giá khởi điểm, trả

20. 14
lời các câu hỏi của những người tham gia đấu giá và đề nghị những người tham gia
đấu giá trả giá. . .
- Nguyên tắc khách quan, trung thực, công bằng:
Nguyên tắc này yêu cầu tất cả thông tin liên quan đến cuộc bán đấu giá đều
phải khách quan, trung thực, chính xác, không được sai lệch. Tất cả các thông tin về
người có tài sản bán đấu giá, người tổ chức bán đấu giá, tài sản bán đấu giá, chất
lượng tài sản, nguồn gốc xuất sứ tài sản. . . đều phải chính xác, các bên phải trung
thực không được gian dối, không được đăng thông tin sai lệch về việc bán đấu giá.
Trong bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự, nguyên tắc khách quan được
thể hiện thông qua việc xác định giá trị khởi điểm để đưa tài sản ra bán đấu giá phải
phù hợp với giá trị thị trường thực tế của tài sản. Nếu việc xác định giá trị tài sản
không đúng với thực tế sẽ gây thiệt hại cho một trong các bên có liên quan đến việc
bán đấu giá và có thể sẽ phát sinh những tranh chấp làm ảnh hưởng đến quá trình tổ
chức bán đấu giá tài sản để thi hành án .
Nguyên tắc trung thực đòi hỏi tất cả các chủ thể tham gia quan hệ đấu giá tài
sản đều phải tuân theo, không thể xảy ra tình trạng dối trá, không trung thực với
khách hàng, không để xảy ra tình trạng người có tài sản bán đấu giá, người tham gia
đấu giá và người tổ chức đấu giá tài sản móc ngoặc, thông đồng với nhau. Nguyên
tắc trung thực nhằm bảo vệ quyền lợi cho các bên tham gia bán đấu giá, đảm bảo
cho khách hàng có sự yên tâm về tài sản mà mình lựa chọn [37, tr.278,279].
Nguyên tắc công bằng giữa các bên được thể hiện qua việc bất cứ tổ chức, cá
nhân nào cũng đều có quyền đăng ký tham gia đấu giá (trừ trường hợp không đủ
điều kiện như người không được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, trường
hợp không được tham gia đấu giá, …theo quy định). Khi đăng ký tham gia đấu giá
thì phải nộp phí mua hồ sơ đấu giá và khoản tiền đặt trước để được tham gia đấu
giá. Tất cả những người tham gia đấu giá đều có quyền tiếp cận đối với tài sản đấu
giá như nhau. Tại phiên bán đấu giá, những người tham gia phiên đấu giá tài sản
đều có quyền tự do trả giá, người điều hành phiên đấu giá tài sản buộc phải công
khai các mức giá đã trả và họ tên người mua trả giá cao nhất trong mỗi bước giá.

21. 15
Người đã trả giá cao nhất và cuối cùng thì sẽ là người thắng cuộc trong phiên đấu
giá tài sản .
- Nguyên tắc bảo vệ quyền và lợi ích của các bên tham gia:
Trong quan hệ bán đấu giá tài sản thi hành án dân sự, do có rất nhiều bên có
quyền, lợi ích liên quan nên việc bảo đảm quyền và lợi ích của các bên luôn được
dung hòa. Người mua được tài sản bán đấu giá sau khi thanh toán tiền đủ tiền thì
được nhận tài sản và được thực hiện đầy đủ có quyền của mình theo hợp đồng dịch
vụ đấu giá tài sản, hợp đồng mua bán tài sản đấu giá. Người mua trúng đấu giá
được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản đã mua trúng đấu
giá trong mọi trường hợp dù người chủ sở hữu tài sản có chây ỳ, không chịu bàn
giao tài sản và giấy tờ sở hữu tài sản. Cơ quan thi hành án dân sự thực hiện chi trả
tiền cho người được thi hành án theo bản án, quyết định của Tòa án, khấu trừ chi
phí tổ chức cưỡng chế thi hành án sau khi nhận được tiền tổ chức bán đấu giá
chuyển và bàn giao số tiền còn lại cho người phải thi hành án nếu còn thừa.
- Mọi cuộc bán đấu giá đều phải do đấu giá viên điều hành theo đúng trình
tự, thủ tục bán đấu giá:
Theo nguyên tắc này thì tất cả các phiên bán đấu giá tài sản đều phải do đấu
giá viên có đủ điều kiện, năng lực bán đấu giá tài sản điều hành theo đúng trình tự,
thủ tục quy định trong Luật đấu giá tài sản thì phiên đấu giá mới có giá trị và được
pháp luật công nhận. Nếu đấu giá viên không đủ điều kiện nhưng vẫn điều hành
phiên đấu giá thì đương nhiên phiên bán đấu giá đó sẽ bị hủy, quyền và nghĩa vụ
của các bên không được thiết lập, bên nào có lỗi thì sẽ phải bồi thường thiệt hại cho
người trúng đấu giá mà không mua được tài sản.
1.2. Khái quát lý luận về pháp luật bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự.
1.2.1. Khái niệm pháp luật bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự.
Theo Từ điển Luật học thì: “Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự mang
tính bắt buộc chung do Nhà nước ban hành hoặc thừa nhận nhằm điều chỉnh các
quan hệ xã hội, phục vụ và bảo vệ quyền lợi của các tầng lớp dân cư trong xã hội”
[36, tr.15].

22. 16
Theo khoản 2 Điều 5 Luật Đấu giá tài sản năm 2016 thì: “Đấu giá tài sản là
hình thức bán tài sản có từ hai người trở lên tham gia đấu giá theo nguyên tắc,
trình tự và thủ tục được quy định tại Luật này, trừ trường hợp quy định tại Điều 49
của Luật này’’ [27, tr.2].
Như vậy, dựa trên các khái niệm về pháp luật, khái niệm về bán đấu giá tài
sản và khái niệm bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự, có thể đưa ra khái
niệm pháp luật về bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự như sau: Pháp luật về
bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự là hệ thống các quy phạm pháp luật điều
chỉnh lĩnh vực bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự, quy định về nguyên tắc,
trình tự, thủ tục được Nhà nước thừa nhận hoặc ban hành, quy định hình thức mua
bán đặc biệt, công khai đối với tài sản bị kê biên để thi hành án nhằm bảo đảm việc
thi hành án dân sự có hiệu quả, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích của cá
nhân, tổ chức.
Tính khách quan của sự ra đời pháp luật về bán đấu giá tài sản trong thi
hành án dân sự trong hệ thống pháp luật
Thứ nhất, để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trong bán đấu
giá tài sản thi hành án dân sự.
Thứ hai, bắt nguồn từ yêu cầu thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng
về hoàn thiện hệ thống pháp luật và cải cách tư pháp.
Thứ ba, pháp luật về bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự tạo cơ sở
pháp lý cho việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước đối với
hoạt động này.
Trong lịch sử thi hành án dân sự, việc chấp hành viên thực hiện việc cưỡng
chế kê biên đối với tài sản diễn ra khá phổ biến và có thể coi đây là biện pháp
nghiệp vụ chủ yếu. Hiệu quả của việc thi hành án chỉ đạt được khi tài sản bị cưỡng
chế kê biên bán được thành công. Tuy nhiên, từ thực tiễn hoạt động bán tài sản
trong thi hành án dân sự cho thấy, nếu để chấp hành viên tự bán tài sản đã cưỡng
chế kê biên như thủ tục bán tài sản thông thường thì sẽ dẫn đến một số hậu quả tiêu
cực sau:

23. 17
Thứ nhất, khó bán được những tài sản có giá trị lớn. Do cơ quan thi hành án
dân sự chỉ hoạt động giới hạn trong lãnh thổ hành chính nhất định nên việc thông
báo bán tài sản thi hành án dân sự khó có thể công khai rộng rãi để nhiều người
được biết, nhất là những người ở những tỉnh, thành phố khác. Đối với những tài sản
có giá trị lớn, không phải người dân nào ở địa phương đó cũng có đủ điều kiện để
mua, do đó sẽ có những tài sản không thể bán được.
Thứ hai, không đảm bảo quyền, lợi ích cho các bên liên quan trong quan hệ
mua bán tài sản thi hành án. Do chấp hành viên thường chỉ quan tâm đến việc bán
được tài sản mà không quan tâm đến giá của tài sản bán được. Vì vậy, có trường
hợp tài sản được bán không đúng với giá trị thực của nó và cũng không có cơ sở đối
chiếu, kiểm chứng.
Thứ ba, Chấp hành viên là người vừa cưỡng chế kê biên, vừa là người bán tài
sản, dễ dẫn đến sự lạm quyền khi thi hành công vụ. Chấp hành viên thích kê biên tài
sản nào thì kê biên, thích bán như thế nào thì tùy. Không kể đến việc chấp hành
viên thông đồng với tổ chức bán đấu giá, với người mua tài sản để bán với giá rẻ
nhất để vụ lợi hoặc tìm cách để không bán được tài sản nếu cấu kết với người phải
thi hành án. Cho dù như thế nào, thì quyền lợi của những người tham gia trong quan
hệ thi hành án và mua bán tài sản thi hành án dân sự cũng không được bảo đảm; đạo
đức công vụ của chấp hành viên cũng dễ bị ảnh hưởng.
Luật Đấu giá tài sản năm 2016 ra đời với tính chất công khai, đại chúng,
khách quan của mình, bán đấu giá hoàn toàn khắc phục được những nhược điểm
của bán tài sản theo cách thông thường trong thi hành án dân sự. Thông qua biện
pháp bán đấu giá sẽ bảo đảm tài sản của người thi hành án được bán với giá cao
nhất, tránh được tình trạng dìm giá, trục lợi. Cùng với đó, bản án được thi hành
nghiêm chỉnh, đúng pháp luật góp phần bảo vệ trật tự, kỷ cương của xã hội.
1.2.2. Nội dung của pháp luật về bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự
Nội dung của pháp luật về bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự bao
gồm các quy phạm pháp luật về: Chủ thể bán đấu giá, đối tượng bán đấu giá, tài sản
bán đấu giá trong thi hành án dân sự, trình tự và thủ tục bán đấu giá tài sản trong thi

24. 18
hành án dân sự, phương thức, hình thức bán đấu giá và quản lý nhà nước về bán đấu
giá tài sản trong thi hành án dân sự. Trong đó:
Thứ nhất, về chủ thể bán đấu giá: trong nguyên lý chung của bán đấu giá tài
sản thì người bán đấu giá tài sản là Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản hoặc
Doanh nghiệp có chức năng bán đấu giá tài sản, người yêu cầu bán đấu giá có thể
là chủ sở hữu của tài sản bán đấu giá, bên nhận bảo đảm tài sản đấu giá, cơ quan thi
hành án. Người tham gia đấu giá là người được quyền tham gia trả giá khi cuộc bán
đấu giá tài sản được tiến hành, bao gồm những người đã đăng ký đấu giá, nộp lệ
phí tham gia đấu giá và có tên trong danh sách đấu giá, người mua tài sản đấu giá
là người trả giá cao nhất trong số những người tham gia đấu giá với điều kiện giá
mua tài sản mà họ đã trả bằng hoặc cao hơn giá khởi điểm. Tuy nhiên, trong việc
bán đấu giá tài sản thi hành án dân sự thì người yêu cầu bán đấu giá là cơ quan thi
hành án chứ không phải là chủ sở hữu của tài sản bán đấu giá (khỉ họ không tự
nguyện).
Thứ hai, đối tượng bán đấu giá là tài sản trong thi hành án dân sự: Luật
đấu giá tài sản chỉ quy định tài sản thi hành án là một trong các nhóm đối tượng
được bán đấu giá tài sản chứ không liệt kê cụ thể các tài sản nào được bán đấu
giá, tài sản nào không được bán đấu giá và hạn chế bán đấu giá. Luật Thi hành
án dân sự hiện hành cũng không quy định cụ thể loại tài sản nào dùng để bán
đấu giá thi hành án. Tuy nhiên theo quy định thì có thể hiểu đối tượng đấu giá
tài sản thi hành án chính là tài sản đã bị cưỡng chế kê biên tài sản để thi hành án.
Tài sản đó có thể là bất động sản động sản hoặc quyền sở hữu trí tuệ có giá trị ít
nhất từ 10.000.000 đồng trở lên.
Thứ ba, về tài sản bán đấu giá trong thi hành án dân sự. Đối với việc bán
đấu giá thông thường thì tài sản được đem ra bán đấu giá có thể là bất kỳ tài sản nào
mà người bán muốn đưa ra bán. Người bán tài sản chỉ đưa ra mức giá khởi điểm để
những người mua tham khảo giá, còn giá bán thực tế do những người tham dự cuộc
đấu giá xác định trên cơ sở tự cạnh tranh giá với nhau. Còn trong bán đấu giá tài sản
trong thi hành án dân sự thì xuất phát từ việc để đảm bảo thi hành nghĩa vụ theo bản

25. 19
án, quyết định của Tòa án. Tài sản đưa ra bán đấu giá để thi hành án thường có giá
trị tương đương hoặc lớn hơn với nghĩa vụ phải thi hành theo bản án, quyết định của
Tòa án chứ không phải là bất kỳ tài sản nào mà người phải thi hành án có.
Thứ tư, về trình tự và thủ tục bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự,
bao gồm: Ký Hợp đồng dịch vụ đấu giá, niêm yết, thông báo công khai và trưng bày
tài sản bán đấu giá; mua hồ sơ và đăng ký tham gia bán đấu giá; trình tự, thủ tục của
phiên đấu giá; rút lại giá đã trả; hủy kết quả bán đấu giá, ký hợp đồng mua bán tài
sản bán đấu giá; bảo vệ quyền lợi ích của người mua tài sản bán đấu giá, người
nhận tài sản để thi hành án; trách nhiệm của cơ quan thi hành án dân sự và các cơ
quan có thẩm quyền trong việc đăng ký chuyển quyền sở hữu, sử dụng cho người
mua tài sản bán đấu giá, người nhận tài sản để trừ vào tiền được thi hành, xử lý tài
sản không có người tham gia đấu giá, bán đấu giá không thành.
Thứ năm, việc bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự thực hiện theo
trình tự thủ tục thi hành án dân sự và mang tính cưỡng bức. Theo đó, sau khi hết
thời hạn tự nguyện thi hành án theo luật định nhưng người phải thi hành án không
tự nguyện thi hành án mặc dù có tài sản thì Cơ quan thi hành án dân sự sẽ tiến hành
kê biên tài sản để bán đấu giá thi hành án mà không phụ thuộc vào ý chí của người
phải thi hành án là muốn hay không muốn bán. Trong trường hợp này, về phía
người được thi hành án mong muốn nhanh chóng bán được tài sản để thi hành bản
án, quyết định của Tòa án và mong nhanh chóng nhận được tiền. Còn về phía người
phải thi hành án thì do mang tâm lý bị ép buộc, cưỡng chế, nên thường có tâm lý
chây ì, cố tình cản trở gây khó khăn cho quá trình bán đấu giá tài sản thi hành án.
Do đó pháp luật bán đấu giá tài sản quy định trình tự, thủ tục bán đấu giá khá chặt
chẽ và cần sự phải có phối hợp chặt chẽ giữa các bên tham gia trong quá trình bán
đấu giá. Quá trình bán đấu giá tài sản để thi hành án đòi hỏi những tổ chức, cá nhân
có thẩm quyền liên quan thực hiện trách nhiệm phải khách quan, công tâm, tuân thủ
đầy đủ các quy định của pháp luật về bán đấu giá, đồng thời phải có sự phối hợp
chặt chẽ, kịp thời giữa người sở hữu tài sản bị bán đấu giá, người mua được tài sản
bán đấu giá, Cơ quan thi hành án dân sự và Tổ chức bán đấu giá để nhanh chóng

26. 20
giải quyết những vướng mắc phát sinh nhằm đảm bảo quyền lợi của các bên .
Thứ sáu, về phương thức, hình thức bán đấu giá. Trong bán đấu giá thông
thường, miễn là hai bên thỏa thuận với nhau về hình thức thực hiện (đấu giá trực
tiếp bằng lời nói tại cuộc đấu giá, đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp tại cuộc đấu giá,
đấu giá bằng bỏ phiếu gián tiếp, đấu giá trực tuyến) và thỏa thuận đó tuân thủ theo
đúng quy định pháp luật thì việc bán đấu giá có thể thực hiện bằng các phương thức
khác nhau như trả giá lên, đặt giá xuống. Còn bán đấu giá tài sản trong thi hành án
dân sự nhằm tránh những mâu thuẫn có thể phát sinh giữa các bên trong quá trình tổ
chức đấu giá, pháp luật về bán đấu giá tài sản đã quy định chặt chẽ về thủ tục,
phương thức, hình thức bán đấu giá, qua đó việc bán đấu giá tài sản được thực hiện
theo hình thức đấu giá trực tiếp bằng lời nói, đấu giá bằng bỏ phiếu. Tuy nhiên,
trong thực tiễn thi hành án thì việc bán đấu giá tài sản để thi hành án chỉ được thực
hiện bằng hình thức công khai, trực tiếp bằng lời nói theo phương thức trả giá lên để
đảm bảo tính khách quan.
Kết luận Chương 1
Đấu giá tài sản là một hoạt động dịch vụ trong nền kinh tế thị trường hiện
nay. Đấu giá tài sản có tác dụng thúc đẩy nền kinh tế phát triển thông qua việc đa
dạng hóa các hình thức trao đổi, mua bán lưu thông hàng hóa. Nhà nước có nhiệm
vụ quản lý mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội, trong đó có hoạt động bán đấu
giá, theo đó Nhà nước quản lý bán đấu giá bằng cách ban hành các văn bản quy
phạm pháp luật để điều chỉnh các hoạt động bán đấu giá, tổ chức thực hiện pháp
luật bán đấu giá và kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật đối với cá nhận, tổ
chức có hành vi vi phạm pháp luật bán đấu giá, góp phần làm cho thị trường mua
bán hàng hóa thông qua dịch vụ bán đấu giá được công khai, minh bạch, đảm bảo
quyền và lợi ích của các bên.
Bán đấu giá tài sản là một công đoạn trong quá trình thực hiện việc cưỡng
chế thi hành án dân sự nhằm đảm bảo cho việc thi hành nghĩa vụ trả tiền theo bản
án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật. Khác với bán đấu giá tài sản
thông thường, bán đấu giá tài sản trong thi hành án thì người sở hữu tài sản thường

27. 21
không tự nguyện đưa tài sản ra bán đấu giá nên đòi hỏi việc quy định về trình tự,
thủ tục phải hết sức chặt chẽ, các bên phải có sự phối hợp chặt chẽ với nhau trong
quá trình tổ chức việc bán đấu giá tài sản. Với ý nghĩa là một biện pháp cưỡng chế
nhằm bảo đảm thi hành án dân sự, đảm bảo quyền lợi ích của các bên, bán đấu giá
tài sản cũng góp phần hoàn thiện các thủ tục về thi hành án dân sự trong việc tổ
chức bán đấu giá tài sản để thi hành án.
Chương 1 tác giả đã nêu và phân tích các vấn đề lý luận về bán đấu giá tài
sản, sự hình thành phát triển một số hình thức đấu giá trên thế giới, nghiên cứu tổng
thể về trình tự, thủ tục về bán đấu giá tài sản, làm rõ các cơ sở pháp lý về quản lý
bán đấu giá tài sản. Kết quả nghiên cứu ở chương 1 sẽ làm cơ sở lý luận cho việc
thực hiện chương 2 về thực trạng thực hiện pháp luật về bán đấu giá để thi hành án
dân sự tại thành phố Hồ Chí Minh.

28. 22
Chương 2
THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ BÁN ĐẤU GIÁ TÀI SẢN ĐỂ THI
HÀNH ÁN DÂN SỰ VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN TẠI THÀNH PHỐ HỒ
CHÍ MINH
2.1. Thực trạng pháp luật về bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự.
Hiện nay bán đấu giá tài sản đã cụ thể hơn trong Luật đấu giá tài sản năm
2016. Dưới đây luận văn phân tích, đánh giá những mặt được, hạn chế của pháp luật
bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự theo nội dung của chế định này.
2.1.1. Chủ thể bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự
Trong bán đấu giá tài sản thi hành án dân sự thì người yêu cầu bán đấu giá
không phải là chủ sở hữu của tài sản bán đấu giá mà là cơ quan thi hành án, người
bán đấu giá tài sản là có thể là doanh nghiệp có chức năng bán đấu giá tài sản hoặc
Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản. Đây chính là yếu tố chi phối, tác động nhiều đến
quá trình bán đấu giá và việc thực hiện các trình tự thủ tục bán đấu giá.
- Người có tài sản bán đấu giá và người sở hữu tài sản bán đấu giá
Người có tài sản bán đấu giá trong thi hành án dân sự khác với người có tài
sản bán đấu giá thông thường. Người có tài sản bán đấu giá trong thi hành án dân sự
không phải là chủ sở hữu tài sản mà là chấp hành viên được giao nhiệm vụ thi hành
các bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật . Do vậy, Chấp hành
viên có đầy đủ quyền và nghĩa vụ giống như chủ sở hữu tài sản trong đấu giá tài sản
thông thường.
Người sở hữu tài sản thường là người phải thi hành bản án, quyết định của
Tòa án. Tuy nhiên, trong một số trường hợp họ chỉ là người có tài sản chung với
người phải thi hành án mà tài sản đó đang bị cưỡng chế kê biên, định giá, bán đấu
giá dùng để thi hành án dân sự. Do có quyền lợi trực tiếp và liên quan nên họ được
quyền biết tất cả những thông tin về quá trình tổ chức bán đấu giá tài sản. Nếu có
vấn đề phát sinh trong cuộc đấu giá ảnh hưởng đến quyền lợi của họ thì họ có quyền
khởi kiện để yêu cầu Tòa án hủy kết quả bán đấu giá tài sản. Trước khi mở cuộc bán

29. 23
đấu giá tài sản 01 ngày làm việc, người phải thi hành án có quyền nhận lại tài sản
họ nếu nộp đủ các khoản tiền phải thi hành án và thanh toán các chi phí thực tế, hợp
lý đã phát sinh từ việc cưỡng chế thi hành án, tổ chức bán đấu giá tài sản. Họ có
quyền nhận lại số tiền thừa từ việc bán đấu giá tài sản sau khi đã thanh toán các chi
phí theo quy định của pháp luật.
- Tổ chức bán đấu giá tài sản và đấu giá viên
Luật đấu giá tài sản quy định khá rõ ràng về điều kiện đăng ký kinh doanh
của doanh nghiệp đấu giá tài sản. Để hoạt động trong lĩnh vực đấu giá tài sản doanh
nghiệp phải được thành lập, đăng ký hoạt động tại Sở Tư pháp, tổ chức và hoạt
động dưới hình thức doanh nghiệp tư nhân, Công ty hợp doanh và “Doanh nghiệp
đấu giá tư nhân có chủ doanh nghiệp là đấu giá viên, đồng thời là Giám đốc doanh
nghiệp; Công ty đấu giá hợp danh có ít nhất một thành viên hợp danh là đấu giá
viên, Tổng giám đốc hoặc Giám đốc của công ty đấu giá hợp danh là đấu giá viên”
Điều 22 [27, tr.11]. Việc quy định người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp
đấu giá tài sản phải là đấu giá viên nhằm tạo sự bình đẳng giữa Trung tâm dịch vụ
đấu giá tài sản và doanh nghiệp đấu giá tài sản, đồng thời nâng cao trách nhiệm của
doanh nghiệp trong hoạt động đấu giá tài sản.
Đấu giá viên là người được cấp chứng chỉ hành nghề đấu giá, là chủ thể tham
gia quan hệ đấu giá tài sản thi hành án dân sự thì đấu giá viên phải làm việc trong tổ
chức hành nghề đấu giá chuyên nghiệp. Muốn trở thành đấu giá viên phải tốt nghiệp
khoá đào tạo đấu giá trong thời hạn là 06 tháng và được cơ sở đào tạo nghề đấu giá
cấp chứng nhận tốt nghiệp đào tạo nghề đấu giá. Người có giấy chứng nhận tốt
nghiệp đào tạo nghề đấu giá hoặc được miễn đào tạo nghề đấu giá phải tập sự hành
nghề đấu giá tại tổ chức đấu giá trong thời hạn 06 tháng và được tham dự kiểm tra
kết quả tập sự hành nghề đấu giá. Nếu đạt yêu cầu kết quả kiểm tra kết quả tập sự
đấu giá thì nộp hồ sơ đề nghị cấp chứng chỉ hành nghề đấu giá đến Bộ tư pháp và
nộp phí để được cấp chứng chỉ hanh nghề đấu giá.
Ngoài ra, người được cấp chứng chỉ hành nghề đấu giá bị thu hồi chứng chỉ
hành nghề đấu giá khi: Thuộc trường hợp không được cấp chứng chỉ hành nghề đấu

30. 24
giá; Bị tuyên bố mất tích hoặc tuyên bố là đã chết; Khi đã được cấp chứng chỉ hành
nghề đấu giá nhưng người đó không hành nghề đấu giá tài sản tại các tổ chức bán
đấu giá tài sản trong thời hạn 02 năm trừ trường hợp có lý do chính đáng hoặc bị xử
phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính
do vi phạm về lợi dụng danh nghĩa đấu giá viên để trục lợi, thông đồng, móc nối với
người có tài sản đấu giá, người tham gia đấu giá, tổ chức thẩm định giá, tổ chức
giám định tài sản đấu giá, cá nhân, tổ chức khác để làm sai lệch thông tin tài sản đấu
giá, dìm giá, làm sai lệch hồ sơ đấu giá hoặc kết quả đấu giá tài sản [27, tr.8].
- Người tham gia đấu giá tài sản
Tổ chức đấu giá tài sản bán hồ sơ tham gia đấu giá, tiếp nhận hồ sơ tham gia
đấu giá trong giờ hành chính, liên tục kể từ ngày niêm yết việc đấu giá tài sản cho
đến trước ngày mở cuộc đấu giá 02 ngày.
Tổ chức, cá nhân đăng ký tham gia đấu giá thông qua việc mua, nộp hồ sơ
tham gia đấu giá hợp lệ và nộp tiền đặt trước cho tổ chức đấu giá tài sản theo quy
định của Luật đấu giá tài sản.
- Người có quyền và nghĩa vụ liên quan trong bán đấu giá tài sản trong thi
hành án dân sự
Trong thi hành án dân sự, người được thi hành án cũng có quyền lợi liên
quan đến việc đấu giá tài sản. Người được thi hành án được quyền nhận tiền đấu giá
tài sản thành tương đương với khoản tiền mà họ được nhận theo bản án, quyết định
của Tòa án đã có hiệu lực. Nếu giá trị tài sản thi hành án bán được thấp hơn khoản
tiền mà họ được nhận theo bản án, quyết định của Tòa án thì họ được nhận toàn bộ
số tiền sau khi trừ đi chi phí đấu giá, chi phí thi hành án.
2.1.2.Đối tượng bán đấu giá là tài sản trong thi hành án dân sự
Luật THADS không quy định cụ thể loại tài sản nào dùng để bán đấu giá thi
hành án. Tuy nhiên, căn cứ quy định của BLDS và Luật THADS có thể hiểu rằng:
Đối tượng đấu giá tài sản thi hành án chính là tài sản đã bị cưỡng chế kê biên, định
giá để thi hành án. Tài sản đó có thể là vật hữu và trị giá được bằng tiền, có thể trở

31. 25
thành tài sản trao đổi trên thị trường. Đó có thể là động hoặc bất động sản hoặc
quyền sở hữu trí tuệ có giá trị ít nhất từ 2.000.000 đồng trở lên.
Sau khi có đơn yêu cầu của người được thi hành án về việc thi hành bản án,
quyết định của Tòa án, căn cứ vào nội dung bản án, quyết định; tính chất, mức độ,
nghĩa vụ thi hành án; điều kiện của người phải thi hành án; đề nghị của đương sự và
tình hình thực tế của địa phương, chấp hành viên sẽ phải lựa chọn biện pháp cưỡng
chế và loại tài sản phù hợp để áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành án. Việc áp
dụng biện pháp bảo đảm, cưỡng chế thi hành án phải tương ứng với nghĩa vụ của
người phải thi hành án và các chi phí thi hành án theo quy định của pháp luật, trừ
trường hợp tài sản duy nhất của người phải thi hành án lớn hơn nhiều lần so với
nghĩa vụ thi hành án mà tài sản đó không thể phân chia được hoặc việc phân chia
làm giảm đáng kể giá trị của tài sản; tài sản bảo đảm đã được bản án, quyết định
tuyên xử lý để thi hành án hoặc trường hợp người phải thi hành án tự nguyện đề
nghị kê biên tài sản cụ thể trong số nhiều tài sản mà không gây trở ngại cho việc thi
hành án và tài sản đó đủ để thi hành án, các chi phí liên quan.
Ngoài ra, trường hợp tài sản đã bị áp dụng biện pháp ngăn chặn, biện pháp
khẩn cấp tạm thời, biện pháp bảo đảm thi hành án, biện pháp cưỡng chế thi hành án
mà phát sinh các giao dịch liên quan đến tài sản đó thì tài sản đó bị kê biên, xử lý để
thi hành án. Chấp hành viên có văn bản yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch đối với
tài sản đó vô hiệu hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền hủy giấy tờ liên quan đến
giao dịch đối với tài sản đó.
Trường hợp có giao dịch về tài sản mà người phải thi hành án không sử dụng
toàn bộ khoản tiền thu được từ giao dịch đó để thi hành án và không còn tài sản
khác hoặc có tài sản khác nhưng không đủ để bảo đảm nghĩa vụ thi hành án thì xử
lý như sau:
a) Trường hợp có giao dịch về tài sản nhưng chưa hoàn thành việc chuyển
quyền sở hữu, sử dụng thì Chấp hành viên tiến hành kê biên, xử lý tài sản theo quy
định. Khi kê biên tài sản, nếu có tranh chấp thì Chấp hành viên thực hiện theo quy
định tại khoản 1 Điều 75 Luật Thi hành án dân sự, trường hợp cần tuyên bố giao

32. 26
dịch vô hiệu hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền hủy giấy tờ liên quan đến giao
dịch thì thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 75 Luật Thi hành án dân sự.
Trường hợp có giao dịch về tài sản kể từ thời điểm bản án, quyết định có
hiệu lực pháp luật nhưng đã hoàn thành việc chuyển quyền sở hữu, sử dụng thì
Chấp hành viên không kê biên tài sản mà thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều
75 Luật Thi hành án dân sự và có văn bản thông báo cho các cơ quan, tổ chức, cá
nhân có liên quan để phối hợp tạm dừng việc đăng ký, chuyển quyền sở hữu, sử
dụng, thay đổi hiện trạng tài sản. Việc xử lý tài sản được thực hiện theo quyết định
của Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền.
b) Trường hợp có các giao dịch khác liên quan đến tài sản mà không chuyển
giao quyền sở hữu tài sản, quyền sử dụng đất cho người khác thì Chấp hành viên
tiến hành kê biên, xử lý tài sản để thi hành án. Quyền và lợi ích hợp pháp của người
tham gia giao dịch được thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự và các quy
định của pháp luật có liên quan.
2.1.3.Trình tự, thủ tục đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự
Quyền lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản trước hết thuộc về người phải thi
hành án và người được thi hành án được quy định tại khoản 2 Điều 101 Luật Thi
hành án dân sự: “Đương sự có quyền thỏa thuận về tổ chức bán đấu giá tài sản
trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày định giá” [26, tr.99]. Trong trường hợp
đương sự không thỏa thuận được tổ chức đấu giá thì chấp hành viên có quyền lựa
chọn tổ chức đấu giá tài sản để ký hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản. Thời hạn ký
hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản là10ngày, kể từ ngày định giá (khoản 2 Điều 101
Luật Thi hành án dân sự ). Trước khi ký hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản, tổ chức
đấu giá cần yêu cầu ngươi có tài sản đấu giá cung cấp các văn bản chứng minh
quyền sở hữu, quyền sử dụng hoặc quyền được bán tài sản theo quy định của pháp
luật. Do đó để chuẩn bị cho việc ký hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản thì chấp hành
viên phải xác định và cung cấp các giấy tờ, tài liệu về tài sản phù hợp để đảm bảo
tính pháp lý của tài sản đưa ra đấu giá, hạn chế tình trạng tranh chấp, khiếu nại,
khiếu kiện và nếu có tranh chấp xảy ra thì quyền, lợi ích hợp pháp của người có tài

33. 27
sản, người tham gia đấu giá, ngưòi mua được tài sản đấu giá ngay tình được pháp
luật công nhận và bảo vệ, đồng thời phải trực tiếp làm việc với tổ chức đấu giá tài
sản để thỏa thuận các điều khoản cần thiết trong hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản.
- Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản: phải được lập thành văn bản gồm một số
nội dung chính quy định tại Luật Đấu giá tài sản năm 2016 như: tài sản đấu giá; giá
khởi điểm của tài sản đấu giá; tiền đặc trước; bước giá; hình thức đấu giá, phương
thức đấu giá; thời hạn, địa điềm tổ chức đấu giá; thù lao dịch vụ đấu giá, chi phí đấu
giá tài sản; quyền, nghĩa vụ các bên; đơn phương chấm dứt hợp đồng, hủy hợp
đồng; trách nhiệm do vi phạm hợp đồng, phương thức giải quyết tranh chấp; các
thỏa thuận khác; hiệu lực của hợp đồng.
- Về thời hạn đấu giá tài sản thi hành án: Theo khoản 2 Điều 101 Luật Thi
hành án dân sự thì thời hạn đấu giá tài sản được thực hiện như sau: Việc đấu giá đối
với động sản phải được thực hiện trong thời hạn là30 ngày kể từ ngày ký hợp
đồng, đối với bất động sản phải được thực hiện trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày
ký hợp đồng [26, tr.99]. Vì vậy, điều khoản về thời hạn bán tài sản đấu giá trong
hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản giữa chấp hành viên với tổ chức đấu giá chuyên
nghiệp phải phù hợp với quy định của khoản 2 Điều 101 Luật Thi hành án dân sự
hiện hành.
- Niêm yết, thông báo công khai và trưng bày tài sản đấu giá: Việc đấu giá tài
sản phải được thông báo và niêm yết công khai. Niêm yết thông báo đấu giá tài sản
được xem là nội dung quan trọng trong công tác đấu giá tài sản. Nó thể hiện việc
tuân thủ quy định pháp luật của các tổ chức đấu giá, đảm bảo cho thông tin về đấu
giá được công khai rộng rãi, tạo điều kiện cho người có nhu cầu mua tài sản đấu giá
dễ dàng tiếp cận và tham gia đấu giá tài sản, giúp cho cuộc đấu giá đạt hiệu quả cao
nhất.
- Đăng ký tham gia đấu giá: Theo quy định tại khoản 1 Điều Luật Đấu giá
tài sản thì cá nhân, tổ chức đăng ký tham gia đấu giá thông qua việc mua, nộp hồ sơ
tham gia đấu giá hợp lệ và tiền đặt trước cho tổ chức đấu giá tài sản theo quy định
của Luật Đấu giá tài sản và quy định khác của pháp luật có liên quan. Trong trường

34. 28
hợp pháp luật có quy định về điều kiện khi tham gia đấu giá thì người tham gia đấu
giá phải đáp ứng điều kiện đó. Nhằm ngăn ngừa tình trạng một số tổ chức đấu giá
gây khó khăn cho người tham gia đấu giá trong việc mua hồ sơ và hạn chế người
tham gia đấu giá đăng ký tham gia đấu giá, tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho
người tham gia đấu giá, đảm bảo việc đăng ký tham gia đấu giá được minh bạch,
công bằng, khoản 2 Điều 38 Luật Đấu giá tài sản đã quy định buộc tổ chức đấu giá
tài sản phải “bán hồ sơ tham gia đấu giá, tiếp nhận hồ sơ tham gia đấu giá trong giờ
hành chính, liên tục kể từ ngày niêm yết việc đấu giá tài sản cho đến trước ngày mở
cuộc đấu giá 02 ngày”. Mặt khác, Luật Đấu giá tài sản (khoản 3 Điều 38) cấm
người có tài sản đấu giá, tổ chức đấu giá tài sản đặt thêm yêu cầu, điều kiện khác
đối với người tham gia đấu giá ngoài những điều kiện đăng ký tham gia đấu giá
được quy định tại Luật đấu giá tài sản và pháp luật có liên quan.
Về tiền đặt trước: Nhằm hạn chế tình trạng thông đồng, câu kết giữa những
người tham gia đấu giá tài sản, hạn chế tình trạng các đối tượng không thực sự có nhu
cầu mua nhưng vẫn tham gia đấu giá nhằm mục đích trục lợi, gây khó khăn cho cuộc
đấu giá, Luật Đấu giá tài sản đã tăng khoản tiền đặt trước so với Nghị định số
17/2010/NĐ-CP. Theo đó, khoản tiền đặt trước tối thiểu là 5% và tối đa là 20% giá
khởi điểm của tài sản đấu giá. Luật Đấu giá tài sản cũng quy định tổ chức đấu giá
không được thu tiền mặt đối với khoản tiền đặt trước, trừ trường hợp khoản tiền đặt
trước có giá trị dưới năm triệu đồng thì người tham gia đấu giá có thể nộp trực tiếp
cho tổ chức đấu giá tài sản. Theo đó, người đăng ký mua tài sản nộp tiền đặt trước
được gửi vào một tài khoản thanh toán riêng của tổ chức đấu giá tài sản mở tại ngân
hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam, các bên có thể
thỏa thuận thay thế tiền đặt trước bằng bảo lãnh ngân hàng.
Việc thu tiền đặt trước của người tham gia đấu giá chỉ được thực hiện trong
thời hạn 03 ngày làm việc trước ngày mở cuộc đấu giá, trừ trường hợp tổ chức đấu
giá tài sản và người tham gia đấu giá có thỏa thuận khác nhưng phải trước ngày mở
cuộc đấu giá. Luật cũng cấm các tổ chức đấu giá tài sản sử dụng tiền đặt trước của
người tham gia đấu giá vào bất kỳ mục đích nào khác.

35. 29
- Trình tự, thủ tục phiên đấu giá: Sau khi có người tham gia đấu giá tối thiểu
đủ đảm bảo sự cạnh tranh về giá thì phiên đấu giá được tiến hành. Mở đầu cuộc bán
đấu giá tài sản, đấu giá viên điều hành cuộc đấu giá giới thiệu bản thân, người giúp
việc; đọc quy chế bán đấu giá; thông báo nội quy của cuộc đấu giá tài sản; công bố
danh sách những người đăng ký tham gia đấu giá tài sản và điểm danh để xác định
những người tham gia đấu giá tài sản; giới thiệu tài sản đấu giá; nhắc lại giá khởi
điểm; thông báo bước giá và khoảng thời gian tối đa giữa các lần trả giá (nếu có);
trả lời các câu hỏi của người tham gia đấu giá.
Đấu giá viên yêu cầu những người tham gia đấu giá tài sản tiến hành trả
giá. Nếu sau ba lần đấu giá viên nhắc lại giá cao nhất đã trả mà không có người
tham gia đấu giá nào trả giá cao hơn giá đã trả thì đấu giá viên công bố người mua
được tài sản đấu giá. Sau khi đấu giá viên công bố, người mua được tài sản đấu giá
được coi là đã chấp nhận giao kết hợp đồng mua bán tài sản đấu giá.Trong trường
hợp giá trả cao nhất được công bố thấp hơn so với giá khởi điểm thì cuộc đấu giá tài
sản coi như không thành. Diễn biến của cuộc đấu giá phải được ghi lại vào biên bản
đấu giá. Biên bản đấu giá phải có chữ ký của đấu giá viên điều hành cuộc đấu giá,
người ghi biên bản, người trúng đấu giá, đại diện người tham gia đấu giá. Biên bản
đấu giá được đóng dấu của tổ chức đấu giá tài sản; trong trường hợp cuộc đấu giá
do Hội đồng đấu giá tài sản thực hiện thì được đóng dấu của Hội đồng đấu giá tài
sản.
Để đảm bảo quyền lợi của người mua trúng đấu giá, Luật Đấu giá tài sản
cũng đã có quy định cụ thể về thời hạn tổ chức đấu giá tài sản hoàn thiện thủ tục ghi
kết quả đấu giá tài sản vào Sổ Đăng ký đấu giá tài sản là 01 ngày làm việc kể từ
ngày cuộc đấu giá kết thúc. Thời hạn để chuyển kết quả và danh sách người mua
trúng đấu giá cho người có tài sản đấu giá là 03 ngày làm việc kể từ ngày cuộc đấu
giá kết thúc.
- Rút lại giá đã trả: Tại cuộc đấu giá tài sản theo hình thức đấu giá trực tiếp
bằng lời nói, nếu người đã trả giá cao nhất rút lại giá đã trả trước khi đấu giá viên
công bố người trúng đấu giá thì cuộc đấu giá vẫn tiếp tục và bắt đầu từ giá của

36. 30
người trả giá liền kề trước đó. Người rút lại giá đã trả hoặc rút lại giá đã chấp nhận
bị truất quyền tham gia cuộc đấu giá. Khoản tiền đặt trước của người rút lại giá đã
trả thuộc về người có tài sản đấu giá .
- Hủy kết quả bán đấu giá: Luật đấu giá tài sản quy định rõ các trường hợp
mà kết quả bán đấu giá bị hủy, là: Theo thỏa thuận giữa người có tài sản đấu giá, tổ
chức đấu giá tài sản và người trúng đấu giá về việc hủy kết quả đấu giá tài sản hoặc
giữa người có tài sản đấu giá và người trúng đấu giá về việc hủy giao kết hợp đồng
mua bán tài sản đấu giá, hủy bỏ hợp đồng mua bán tài sản đấu giá, trừ trường hợp
gây thiệt hại hoặc làm ảnh hưởng đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp
của cá nhân, tổ chức; Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản, hợp đồng mua bán tài sản
đấu giá bị Tòa án tuyên bố vô hiệu theo quy định của pháp luật về dân sự; Hợp
đồng dịch vụ đấu giá tài sản bị hủy bỏ theo quy định tại khoản 6 Điều 33 của Luật
đấu giá tài sản; Người có tài sản đấu giá, người tham gia đấu giá, người trúng đấu
giá, tổ chức đấu giá tài sản, đấu giá viên có hành vi thông đồng, móc nối, dìm giá
trong quá trình tham gia đấu giá dẫn đến làm sai lệch thông tin tài sản đấu giá hoặc
hồ sơ tham gia đấu giá hoặc kết quả đấu giá tài sảnTheo quyết định của người có
thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong trường hợp đấu giá tài sản nhà nước
khi có một trong các căn cứ quy định tại khoản 6 Điều 33 của Luật đấu giá tài sản.
Luật Đấu giá tài sản quy định việc bồi thường thiệt hại trong trường hợp kết
quả đấu giá tài sản bị hủy do hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản, hợp đồng mua bán
tài sản đấu giá bị tuyên vô hiệu, bị đơn phương chấm dứt thực hiện, bị hủy bỏ thì
các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau tài sản đã nhận; nếu
không hoàn trả được bằng hiện vật thì phải trả bằng tiền. Bên có lỗi gây thiệt hại
phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
- Hợp đồng mua bán tài sản đấu giá: Luật Đấu giá tài sản đã xác định người
trúng đấu giá được coi như chấp nhận giao kết hợp đồng mua bán tài sản đấu giá kể
từ thời điểm đấu giá viên công bố người trúng đấu giá tài sản. Kể từ thời điểm này,
quyền và nghĩa vụ của các bên được thực hiện theo quy định của pháp luật về dân
sự và quy định khác của pháp luật có liên quan. Hợp đồng mua bán tài sản đấu giá

37. 31
được ký kết giữa người trúng đấu giá với người có tài sản đấu giá hoặc giữa người
trúng đấu giá, người có tài sản đấu giá và tổ chức đấu giá tài sản nếu các bên có
thỏa thuận, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. Khi thực hiện việc ký kết
Hợp đồng mua bán tài sản đấu giá phải tuân thủ các quy định của pháp luật về dân
sự.
- Bảo vệ quyền của người mua tài sản đấu giá, người nhận tài sản để thi
hành án: Theo quy định của pháp luật về đấu giá tài sản hiện hành, thì thời hạn,
phương thức, địa điểm giao tài sản đấu giá cho người mua được tài sản đấu giá do
chấp hành viên và tổ chức đấu giá thỏa thuận trong điều khoản của hợp đồng; người
có tài sản đấu giá trong thời hạn nhất định phải giao tài sản đấu giá cho người mua
được tài sản đấu giá. Kể từ ngày người mua được tài sản trúng đấu giá nộp đủ tiền
thì trong thời hạn không quá 30 ngày, đối với trường hợp có khó khăn, phức tạp thì
thời hạn không quá 60 ngày cơ quan thi hành án dân sự phải tổ chức việc giao tài
sản cho người mua trúng đấu giá, trừ trường hợp có sự kiện bất khả kháng. Tổ chức
đấu giá là người chứng kiến việc giao, nhận tài sản bán đấu giá.
- Xử lý tài sản không có người tham gia đấu giá, đấu giá không thành: Để
tiếp tục đưa tài sản thi hành án dân sự ra đấu giá, Chấp hành viên cần hoàn tất thủ
tục giảm giá và ký tiếp phụ lục Hợp đồng bán đấu giá tài sản.
2.1.4. Khái quát những hạn chế của pháp luật hiện hành về bán đấu giá tài sản để
thi hành án dân sự
Về thể chế, từ thực tiễn công tác THADS và đấu giá tài sản để thi hành án
thời gian qua ở thành phố Hồ Chí Minh cho thấy các quy định pháp luật là cơ sở
cho đấu giá tài sản để THADS còn có những vướng mắc, bất cập ảnh hưởng đến
hiệu quả đấu giá tài sản. Cụ thể như:
Thứ nhất, theo quy định tại Điều 101 Luật thi hành án ân sự thì trong thời
hạn 10 ngày, kể từ ngày định giá Chấp hành viên phải ký hợp đồng dịch vụ đấu giá
tài sản được tiến hành và việc bán đấu giá đối với động sản phải được thực hiện
trong thời hạn là 30 ngày, đối với bất động sản là 45 ngày, kể từ ngày ký hợp đồng.
Tuy nhiên trên thực tế có nhiều trường hợp cơ quan thi hành án phải tạm dừng thực

38. 32
hiện hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản khi có kháng nghị của người có thẩm quyền
xem xét lại bản án, quyết định theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm hoặc tạm dừng
để người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại về thi hành án. Đây là vướng mắc mà
hiện nay vẫn chưa có quy định cụ thể đối với việc xử lý hậu quả của việc dừng thực
hiện hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản (việc tạm dừng phải xử lý như thế nào?; có
bảo lưu kết quả đăng ký tham gia đấu giá hay không? Tổ chức đấu giá tài sản sẽ vi
phạm thời hạn bán đấu giá tài sản nếu bảo lưu kết quả đăng ký tham gia đấu giá cho
những người đăng ký tham gia đấu giá tài sản, nhưng nếu thanh lý hợp đồng dịch
vụ đấu giá tài sản đã ký kết để chờ hết thời hạn hoãn, tạm dừng thì ai sẽ là người
phải chịu các chi phí cho việc tổ chức bán đấu giá và thiệt hại cho các khách hàng
đã đăng ký tham gia đấu giá?).
Thứ hai, theo quy định của pháp luật về đấu giá tài sản thì đối với các tài sản
thông thường, tổ chức đấu giá tài sản được quyền bán đấu giá khi đã hết thời hạn
thông báo niêm yết đối với động sản là 07 ngày, đối với bất động sản là 30 ngày.
Nhưng đối với tài sản kê biên để thi hành án thì Luật thi hành án dân sự quy định
việc bán đấu giá đối với tài sản là động sản phải được thực hiện trong thời hạn là 30
ngày, đối với tài sản là bất động sản thì thời hạn là 45 ngày, kể từ ngày ký hợp đồng
dịch vụ đấu giá tài sản. Vì vậy, trong thực tế dẫn đến việc xử lý tài sản qua thủ tục
bán đấu giá sẽ kéo dài, gây tốn kém thời gian và chi phí cho cả cơ quan thi hành án
dân sự, tổ chức đấu giá và các bên đương sự, nhất là trong trường hợp tài sản đưa ra
đấu giá nhưng không có khách hàng đang ký tham gia thì phải thông báo cho các
bên đương sự để thỏa thuận về giá, mức giảm giá và ký lại hợp đồng dịch vụ đấu
giá để có cơ sở tiếp tục tổ chức đấu giá tài sản .
Thứ ba, pháp luật hiện hành chưa có quy định một cách thống nhất đối với
việc giao tài sản cho người mua trúng đấu giá. Theo quy định khoản 1 Điều 49 Luật
Luật Thi hành án dân sự thì Thủ trưởng cơ quan Thi hành án dân sự ra thông báo về
việc tạm đình chỉ thi hành án khi nhận được quyết định tạm đình chỉ thi hành án
của người có thẩm quyền kháng nghị bản án, quyết định theo thủ tục giám đốc
thẩm, tái thẩm. Tuy nhiên, Điều 103 Luật Thi hành án dân sự tại khoản 2 lại quy

39. 33
định trường hợp người mua được tài sản bán đấu giá khi đã nộp đủ tiền mua tài sản
bán đấu giá nhưng bản án, quyết định bị kháng nghị, sửa đổi hoặc bị hủy thì cơ
quan Thi hành án dân sự vẫn phải tiếp tục việc bàn giao tài sản bán đấu giá, kể cả
trường hợp phải thực hiện cưỡng chế thi hành án để giao tài sản cho người mua
được tài sản bán đấu giá. Chính việc quy định chưa thống nhất như vậy nên thực tế
trong nhiều trường hợp cơ quan Thi hành án dân sự do dự trong việc giao hay
không giao tài sản đã đấu giá thành.
Đây là vụ tranh chấp hợp đồng vay tài sản giữa nguyên đơn là Ngân hàng
TMCP-A với bị đơn là bà M, được Tòa án nhân dân quận X, TP. Hồ Chí Minh giải
quyết bằng Quyết định công nhận thỏa thuận giữa các bên đương sự số 51/QĐST-
DS ngày 05/3/2009.
Sau khi nhận đơn yêu cầu thi hành án, Chi cục thi hành án dân sự có thẩm
quyền đã ra Quyết định thi hành án số 154/QĐ-THA ngày 10/7/2009 cho thi hành
khoản: “Buộc bà M có trách nhiệm thanh toán cho Ngân hàng TMCP-A số sợ nợ là
10.013.556.288 đồng tính đến thời điểm ngày 24/02/2009.
Ghi nhận sự tự nguyện của bà M nếu đến hạn thanh toán mà bà M không
thanh toán số tiền nói trên thì Ngân hàng TMCP-A được quyền yêu cầu cơ quan thi
hành án phát mãi tài sản thế chấp là Quyền sử dụng đất có diện tích …và tài sản gắn
liền với đất có diện tích… tọa lạc tại thửa… ”
Quá trình tổ chức thi hành án, bà M không tự nguyện thi hành, căn cứ theo
quy định pháp luật về thi hành án dân sự, Chi cục Thi hành án dân sự quận Y đã
cưỡng chế kê biên tài sản thế chấp để đảm bảo cho Ngân hàng. Sau khi kê biên, xử
lý tài sản theo quy định pháp luật và người mua được tài sản đã nộp đủ tiền mua
trúng đấu giá.
Sau đó, Chi cục THADS quận Y nhận được quyết định kháng nghị số
31/2011-KN-DS/GĐT ngày 05/10/2011 của Tòa án nhân dân TP. Hồ Chí Minh về
việc kháng nghị giám đốc thẩm và tạm đình chỉ thi hành Quyết định số 0451/QĐST
ngày 05/3/2009 của Tòa án nhân dân quận X.

40. 34
Tiếp đến, Tòa án nhân dân TP. Hồ Chí Minh có Quyết định Giám đốc thẩm
số 55/201/DS-GĐT ngày 13/12/2011, hủy toàn bộ Quyết định số 51/QĐST-DS
ngày 05/3/2009 của Tòa án nhân dân quận X để xét xử lại theo thủ tục sơ thẩm từ
đầu do có vi phạm nghiêm trọng về mặt tố tụng. Trong thời gian này, tài sản thế
chấp Ngân hàng đã kê biên, xử lý và người mua được tài sản cũng đã nộp đủ tiền
nhưng chưa nhận được tài sản.
Sau khi bản án bị hủy, Chi Cục Thi hành án dân sự đã ra quyết định đình chỉ
thi hành, chờ kết quả xét xử của Tòa án nhân dân có thẩm quyền để tiếp tục thi hành
án và chuyển trả 70% số tiền bán đấu giá tài sản cho Ngân hàng TMCP-A (30% số
tiền bán đấu giá do Trung tâm bán đấu giá tài sản tạm giữ). Người mua trúng đấu
giá tài sản đã nhiều lần có đơn khiếu nại yêu cầu Chi cục Thi hành án giao tài sản
nhưng vụ việc vẫn còn bỏ ngỏ do vẫn chưa có bản án sơ thẩm xét xử lại của Tòa án
nhân dân quận X.
Mặc dù, Quyết định số 51/QĐST-DS ngày 05/3/2009 của Tòa án nhân dân
quận X đã bị hủy nhưng Điều 103 Luật thi hành án dân sự hiện hành có quy định ưu
tiên bảo vệ quyền lợi cho người mua trúng đấu giá tài sản thi hành án:
“Trường hợp người mua được tài sản bán đấu giá đã nộp đủ tiền mua tài sản
bán đấu giá nhưng bản án, quyết định bị kháng nghị, sửa đổi hoặc bị hủy thì cơ
quan thi hành án dân sự tiếp tục giao tài sản, kể cả thực hiện việc cưỡng chế thi
hành án để giao tài sản cho người mua được tài sản bán đấu giá, trừ trường hợp kết
quả bán đấu giá bị hủy theo quy định của pháp luật hoặc đương sự có thỏa thuận
khác”. Quy định như vậy để bảo vệ quyền lợi cho người mua trúng đấu giá tài sản.
Do Tòa án nhân dân TP. Hồ Chí Minh đã ra bản án giám đốc thẩm, hủy
Quyết định số 51/QĐST-DS ngày 05/3/2009 của Tòa án nhân dân quận X để xét xử
lại từ đầu, nhưng trong khi chờ bản án sơ thẩm xét xử lại của Tòa án có thẩm quyền
thì vấn đề đặt ra là có tiến hành giao tài sản cho người mua trúng đấu giá theo như
khoản 2 Điều 103 Luật thi hành án dân sự sửa đổi, bổ sung năm 2014 quy định
không? Xoay quanh vấn đề này còn nhiều quan điểm không thống nhất như sau:

41. 35
Ý kiến thứ nhất cho rằng, tài sản thế chấp đã kê biên, xử lý xong, người mua
được tài sản bán đấu giá đã nộp đủ tiền, nên căn cứ Điều 103 Luật Thi hành án dân
sự sửa đối, bổ sung năm 2014 thì Chi Cục thi hành án phải ra quyết định thu hồi
quyết định đình chỉ thi hành án để ra quyết định giao tài sản cho người mua trúng
đấu giá, trường hợp người có tài sản bán đấu giá không tự nguyện giao thì tiến hành
cưỡng chế theo quy định.
Ý kiến thứ hai cho rằng, Quyết định số 51/QĐST-DS ngày 05/3/2009 của
Tòa án nhân dân quận X là cơ sở pháp lý để thi hành án nhưng đã bị hủy và Chi
Cục thi hành án dân sự đã ra Quyết định đình chỉ số 08/QĐ-CCTHA ngày
09/02/2012. Vì vậy không có căn cứ để thu hồi quyết định đình chỉ thi hành án cũng
như ra quyết định giao tài sản, không có cơ sở để tổ chức thi hành việc giao tài sản
cho người mua được tài sản bán đấu giá, cần phải chờ bản án của Tòa án nhân dân
quận X để có cơ sở xem xét tiếp tục thi hành (trừ những trường hợp có quy định
khác của pháp luật).
Tác giả đồng tình với quan điểm này vì các lý do sau:
Thứ nhất: Trường hợp này cơ quan thi hành án dân sự đã ra quyết định đình
chỉ thi hành án do có quyết định giám đốc thẩm tuyên hủy bản án, quyết định sơ
thẩm vào năm 2012 căn cứ theo điểm d khoản 1 Điều 50 Luật thi hành án dân sự
năm 2008 (Điều 50 và Điều 103 chưa được sửa đổi, bổ sung). Khi đó, phải áp dụng
Luật thi hành án dân sự năm 2008 để thi hành.
Căn cứ Điều 52 Luật Thi hành án dân sự năm 2008 về kết thúc thi hành án,
một trong những trường hợp kết thúc thi hành án là khi có quyết định đình chỉ thi
hành án. Như vậy, mọi hoạt động tố tụng thi hành án phải bị dừng lại để chờ bản án,
quyết định mới có hiệu lực để có cơ sở xử lý tiếp. Đến năm 2014 thì Luật thi hành
án dân sự được sửa đổi, bổ sung theo hướng bảo vệ quyền lợi cho người mua trúng
đấu giá tài sản. Trong khi đó khoản 1 Điều 2 Luật thi hành án dân sự sửa đổi, bổ
sung 2014 quy định đối với các việc thi hành án đã được thi hành xong trước thời
điểm Luật có hiệu lực mà sau khi Luật này có hiệu lực đương sự còn khiếu nại thì
áp dụng quy định của Luật thi hành án dân sự năm 2008 để giải quyết. Do đó,