Выпуск 26 ад 21.12. 2012

1. Кроніка грамадскага жыцця Гарадзеншчыны
ад грамадскага аб’яднання
“Цэнтр “Трэці сектар”
а/с 54, Гародня, 230009,
тэл./факс (0-152) 75-71-72,
e-mail: trecisektar@yahoo.com
сайт http://3sektar.by/
Выпуск 245 (538)
(21 снежня 2012 г.)
Рэдактар выпуску: Кася Крот
Пры выкарыстанні матэрыялаў “Кронікі” спасылка на крыніцу
абавязковая
Сёння ў выпуску:
“Птушкі ў аб’ектыве-2012”: большасць узнагарод узялі гарадзенцы......................2
Падары дзіцяці сябра!.................................................................................................2
Алесь Краўцэвіч уганараваны прэміяй імя Францішка Багушэвіча.........................3
Конкурс для грамадскіх ініцыятыў і арганізацый ....................................................4
Хатняе кіно. Гісторыя сям'і ў гісторыі краіны ...........................................................5
Erasmus Mundus Partnership для Беларусі.................................................................5
Конкурс «Лаві момант – жанры фотажурналістыкі».................................................6
Конкурс дзіцячых малюнкаў на тэму экалогіі...................................................6
Конкурс эсэ “Даступнасць і інваліднасць”.................................................................7
Фестываль аматарскіх відэафільмаў “Погляд”.........................................................7
Конкурс школьных праектаў па энергаэфектыўнасці...............................................8

2. Падзеі:
 уверх
“Птушкі ў аб’ектыве-2012”: большасць узнагарод узялі
гарадзенцы
Грамадская арганізацыя “Ахова птушак Бацькаўшчыны” падсумавала вынікі
штогадовага фотаконкурса. У намінацыі “Людзі, якія назіраюць/вывучаюць птушак” усе
здымкі-прызёры зроблены аўтарамі з Гродна.
На першым месцы “Юны арнітолаг” Андрэя Мікановіча (аператара тэлерадыякампаніі
“Гродна”).
Два другіх і трэцяе месца атрымалі здымкі Дзмітрыя Вінчэўскага з працесу кальцавання
птушак на Тураўскай станцыі, за якім назіраюць цікаўныя брытанскія бёдуотчары, з
нацыянальнага парку Келаодэо (Індыя), дзе ў ранішнім тумане робіць першыя крокі з веларыкшы
мясцовы фотаанімаліст.
На трэцім месцы фота, зробленае Дзмітрыем у часе кальцавання птушаня лебедзя-клікуна
на тэрыторыі, важнай для птушак, “Гарадзенская Свіслач”.
У намінацыі “Птушкі” на другім месцы апынуўся здымак Мікалая Гулінскага з Гродна пад
назвай "Водныя баталіі", які паказвае адзін з момантаў нападу чорнаваллёвага гагача на вывадак
качкі-крыжанкі.
Убачыць такі момант – рэдкая ўдача, бо чорнаваллёвы гагач залятае на Гарадзеншчыну
нават не штогод.
Дзмітры Вінчэўскі – рэдактар сайта Birdwatch.by і адзін з пераможцаў:
- Гэты фотаконкурс праводзіцца з канца 1990-ых гадоў. Аматары птушак з
Гарадзеншчыны звычайна актыўна ўдзельнічаюць. У нас ёсць пастаянныя аўтары. Самыя
дасведчаныя - Мікалай Гулінскі і Георгі Гулеўскі (іх здымкі сёлета трапілі ў фінал), вядомы
гарадзенскі фотамайстар Сяргей Чарапіца, Уладзімір Янушэвіч са Слоніма.
Сёлета далучыўся і адразу заняў пераможнае месца аператар гродзенскага
тэлебачання Андрэй Нікановіч.
Я таксама ўдзельнічаю фактычна штогод. Нажаль, мая апаратура не дазваляе якасна
здымаць птушак, таму здымаю людзей, якія птушак назіраюць.
Калі ёсць добрыя здымкі – заўсёды варта паказваць іх людзям.
Паводле http://t-styl.info
 уверх
Падары дзіцяці сябра!
Грамадскае дабрачыннае аб’яднанне “Гродзенскі дзіцячы хоспіс” далучылася да акцыі
“Падары дзіцяці сябра” дабрачыннага аўкцыёна сустрэч "МаеСэнс".
2

3. Маленькія пацыенты Рэспубліканскага навукова-практычнага цэнтра дзіцячай анкалогіі,
гематалогіі і імуналогіі ў пачатку снежня намалявалі сваіх уяўных сяброў. Гэтыя малюнкі
перададзены валанцёрам Гродзенскага дзіцячага хоспісу, якія паводле малюнкаў робяць цацкі.
Цацкі выставяць на інтэрнэт-аўкцыён, дзе кожны ахвотны зможа набыць іх і падарыць
маленькім аўтарам малюнкаў, разам з цацкай падарыўшы і надзею на ацаленне.
Малюнкі цацак з іх коштам з’явяцца на сайтах «МаеСэнс» і «PaRamonak».
Грошы ад правядзення інтэрнэт-аўкцыёну пойдуць на арганізацыю паездкі дзяцей, якімі
апякуецца Гродзенскі хоспіс, у аквапарк у Друскеніках.
Вольга Шульга, дырэктар ГДТ “Гродзенскі дзіцячы хоспіс”:
- Мы атрымалі 25 малюнкаў. Цяпер нашыя валанцёры, бацькі дзяцей і самі дзеці робяць
па гэтых малюнках цацкі: робата, жырафа, чарапаху, вожыкаў, сонейка, мядзведзікаў,
караблікі...
На адным з малюнкаў – мама, так што шыем ляльку ў выглядзе мамы.
Гэта вельмі складана, добра, што ў нас ёсць крэатыўныя вланцёры і бацькі, якія здолелі
ацаніць з якога матэрыялу і якім чынам гэта можна зрабіць.
Учора размеркавалі заданні паміж сем’ямі, праца павінна быць скончаная да 27 снежня.
Для нас гэта і магчымасць парадаваць хворых дзяцей, і дадатковая магчымасць сабраць
грошы на паездку ў аквапарк.
Шэраг дабрачынных акцый па зборы сродкаў для паездкі дзяцей у Друскенікі Гродзенскі
дзіцячы хоспіс распачаў 2 снежня.
Паводле http://t-styl.info
 уверх
Алесь Краўцэвіч уганараваны прэміяй імя Францішка
Багушэвіча
Узнагарода прысуджана гарадзенскаму гісторыку, доктару гістарычных навук за кнігу
«Гедымін (1316–1341). Каралеўства Літвы і Русі».
Віншуем спадара Алеся і зычым плёну ў гістарычных даследваннях!
Напярэдадні прэзентацыі кнігі, якая адбылася ў Гродне ў траўні 2012 года, Алесь Краўцэвіч
распавядаў “Твайму стылю”:
- Мая новая кніга – літаратурнае эсэ, але заснаванае на дакументах. Я гісторык, таму
не магу фантазіраваць (дысцыпліна абавязвае), магу толькі рэканструяваць падзеі на
падставе дакументаў.
Гэта біяграфія манарха, які упершыню аб’яднаў у адной дзяржаве ўсе гістарычныя землі
Беларусі. Гэта стала адным з чыннікаў стварэння беларускага народа. Гедымін быў больш
дыпламат, чым ваяр, больш стваральнік, чым разбуральнік, - вельмі рэдкая рыса для
тагачаснага манарха.
Гедымін больш чым удвая павялічыў тэрыторыю Вялікага Княства Літоўскага, сабраўшы ў
адзінай дзяржаве ўсе галоўныя гістарычныя вобласці Беларусі: Панямонне, Берасцейшчыну,
Турава-Піншчыну, Полаччыну і Віцебшчыну.
Прэмія імя Францішка Багушэвіча заснаваная Беларускім ПЭН-цэнтрам у 1994 годзе.
Уручаецца аўтарам гістарычных кніг, якія спрыяюць абуджэнню пачуццяў гістарычнай
самасвядомасці і нацыянальнай незалежнасці чытачоў.
Акрамя Алеся Краўцэвіча сёлета прэмія прысуджана Уладзіміру Ляхоўскаму за кнігу
«Ад гоманаўцаў да гайсакоў. Чыннасьць беларускіх маладзёвых арганізацый у 2-й палове XIX ст.
— 1-й палове XX ст. (да 1939 г.)”.
3

4. Уручэнне прэміі адбудзецца ў пачатку 2013 года.
З 1996 года лаўрэятамі прэміі імя Францішка Багушэвіча былі Кастусь Акула, Уладзімір
Арлоў, Генадзь Сагановіч, Лявон Баршчэўскі, Міхась Чарняўскі, Тацяна Процька, Вячка Целеш,
а.Аляксандр Надсан, Зміцер Санько ды іншыя выбітныя аўтары.
Паводле http://generation.by
 уверх
Абвесткі:
 уверх
Конкурс для грамадскіх ініцыятыў і арганізацый
Грамадскае аб’яднанне “Цэнтр “Трэці сектар” распачынае чарговы конкурс “Будзь у
Трэцім!”, мэтай якога з’яўляецца папулярызацыя дзейнасці грамадскіх арганізацый, ініцыятыў і
асоб Гарадзеншчыны, якія робяць вялікі ўнёсак у вырашэнне важных мясцовых пытанняў.
Да ўдзелу запрашаюцца прадстаўнікі грамадскіх арганізацый і ініцыятыў Гарадзеншчыны, а
таксама актыўныя асобы, якія займаюцца дабрачыннай дзейнасцю.
Вы маеце добрую магчымасць зрабіць сваю грамадскую дзейнасць больш вядомай,
далучыць да яе новых людзей.
Конкурс праводзіцца ў наступных намінацыях:
1. Захаванне культурнай і гістарычнай спадчыны
2. Экалогія і ахова навакольнага асяроддзя
3. Дабрачыннасць
4. Інтэрнэт-прарыў года
5. Лепшая кампанія па адстойванні і прасоўванні інтарэсаў грамадскасці
6. Валанцёр года
7. Лепшы творчы праект
Кожны ахвотны можа падаць заяўку на ўдзел у конкурсе, запоўніўшы анкету і даслаўшы яе
на скрынку 3sektar@gmail.com з пазнакай “Будзь у трэцім”.
Апошні тэрмін – 30 снежня.
Анкета ўдзельнікаў конкурсу «Будзь у Трэцім!»
Дадатковую інфармацыю можна атрымаць па тэлефоне +375292836004 ці напісаўшы на
скрынку 3sektar@gmail.com з пазнакай “конкурс “Будзь у Трэцім!”
Больш падрабязна http://3sektar.by
 уверх
4

5. Хатняе кіно. Гісторыя сям'і ў гісторыі краіны
Пад пагрозай знікнення знаходзіцца вельмі цікавы пласт нашай гісторыі. З пачатку 60-х
гадоў савецкая прамысловасць выпускала даволі шырокі спектр даступных насельніцтву
аматарскіх кінакамер. Не сказаць, каб захапленне кіназдымкамі было паўсюдным, але многія
савецкія грамадзяне, асабліва з буйных гарадоў, дазвалялі сабе такое хобі.
Нашыя дзядулі і бабулі здымалі на гэтыя кінакамеры свае турыстычныя паездкі, фармальныя
і не вельмі мерапрыемствы і проста сямейныя ўрачыстасці, імкнучыся захаваць іх для будучых
пакаленняў. Часам у сямейных архівах трапляюцца вельмі цікавыя сведчанні эпохі.
Аднак, час, прагрэс і нашчадкі не шкадуюць гэтай спадчыны. Тэрмін службы старой
кінастужкі абмежаваны некалькімі дзесяцігоддзямі і падыходзіць да свайго канца; тэхнікі, на якой
можна праглядаць запісы ў сучасных дамах ужо няма, і дзядулевы бабіны почасту гінуць ад
уздзеяння асяроддзя альбо апынаюцца ў сметніцы.
Мы, супольнасць аматараў і калекцыянераў старога беларускага кіно, прапануем усім
жадаючым сваю дапамогу ў аблічбоўцы сямейнага відэа. Усё бясплатна. Умова толькі адна – вы
выстаўляеце мінімум 10 хвілін (можна больш) аблічбаванага матэрыялу ў грамадскі доступ. Гэта
могуць быць відэахостынгі накшталт youtube ці vimeo альбо папулярныя торэнт-трэкеры.
План просты. Вы прыгадваеце, ці не захапляліся вашыя продкі і іх знаёмыя аматарскімі
кіназдымкамі, шукаеце стужкі і пішаце нам. Самая распаўсюджаная аматарская кінастужка тых
часоў – 8 мм. Захоўвалася ў такіх самых бабінах, якія выкарыстоўваліся ў старых магнітафонах. Мы
пераздымаем відэа на лічбавы носьбіт і вяртаем запіс і арыгінал вам. Перш за ўсё, прапанова
актуальная для Мінска, але калі ёсць нешта цікавае ў рэгіёнах – пішыце, будзем думаць наконт
дастаўкі.
Прымаем запісы на кінастужцы 8-мм і 16-мм знятыя да 1992-га года ў наступных
намінацыях:
- Святы краіны саветаў – запісы розных афіцыйных урачыстасцяў і мерапрыемстваў.
- Мы нефармалы, формалы не мы – запісы розных нефармальных мерапрыемстваў.
- Клуб падарожнікаў – беларусы ў вандроўках і на курортах.
- Мой родны кут – здымкі гарадоў, помнікаў і славутасцяў.
- ... Вы таксама можаце прапанаваць уласную намінацыю.
Апошні тэрмін – 31 снежня.
Калі збярэцца дастаткова матэрыялаў, напрыканцы 2012 года падводзім конкурс на лепшы
запіс з раздачай прызоў (сімвалічных).
Не дайце загінуць гістарычнай спадчыны! Пішыце нам на dondevas@yandex.ru.
Падрабязнасці: www.bssr-online.net/, Facebook: тут, Вконтакте: тут.
Паводле http://adukacyja.info
 уверх
Erasmus Mundus Partnership для Беларусі
EMP-AIM абвясціў прыём заявак на атрыманне стыпендый на 2012/2014 навучальны год.
EMP-AIM – гэта партнёрства 17 універсітэтаў з еўрапейскіх краін, Беларусі, Украіны і Малдовы.
Яго мэта – будаванне структураванага ўстойлівага ўзаемадзеяння паміж універсітэтамі –
удзельнікамі і праз гэта ўзмацненне акадэмічнага, культурнага, эканамічнага супрацоўніцтва
паміж еўрапейскімі краінамі.
Для ўдзелу неабходна запоўніць анлайн-анкету па спасылцы: http://emp-
aim.mruni.eu/application/online_application/.
Апошні тэрмін падачы заявак - 25 студзеня 2013 года.
Падрабязная інфармацыя - на сайце: http://emp-aim.mruni.eu/
5

6. Паводле ngo.by
 уверх
Конкурс «Лаві момант – жанры фотажурналістыкі»
Да ўдзелу запрашаюцца журналісты, студэнты факультэтаў журналістыкі, выпускнікі
школ маладога журналіста, аматары, якія ўжо маюць досвед фотарэпартажаў.
Фатографы ASSOCIATED PRESS, REUTERS, вядучых беларускіх і замежных выданняў
падзеляцца досведам працы сучаснага фотарэпарцёра.
Курс распачнецца 19 студзеня і скончыцца 9-10 сакавіка 2013 года.
Кожны ўдзельнік па выніках навучання зробіць аўтарскі фотарэпартаж альбо фотагісторыю,
а лепшую працу вызначыць прафесійнае журы. Лепшыя з навучэнцаў атрымаюць магчымасць
удзелу ў семінары за мяжой.
Трэнэры: Сяргей Грыц, Васіль Фядосенка, Сяргей Птылкевіч, Сяргей Балай.
Каб узяць удзел, неабходна даслаць заяўку, пазначыўшы кароткі аповед пра сябе і
матывацыю ўдзелу, на электронны адрас: baj@baj.by (тэма: «Photo reporting»).
Апошні тэрмін падачы заявак - 10 студзеня 2013 года.
Паводле http://baj.by
 уверх
Конкурс дзіцячых малюнкаў на тэму экалогіі
Праграма ААН па навакольным асяроддзі (ЮНЕП) абвясціла штогадовы міжнародны
конкурс дзіцячых малюнкаў. Тэма 22-га конкурса – “Вада”.
Да ўдзелу запрашаюцца дзеці ва ўзросце ад 6 да 14 гадоў.
Каб узяць удзел, неабходна даслаць працы на паштовы адрас:
UNEP — Regional Office for Europe
11–13 Chemin des Anémones
CH–1219 Châtelaine–Genève
Апошні тэрмін падачы заявак - 29 лютага 2013 года.
Падрабязная інфармацыя пра ўмовы і патрабаванні да працаў – на сайце:
http://un.by/news/belarus/2012/63baa1f134e64.html
Кантакты:
UNEP Regional Office for Europe
Josefine Ridderstrale,
Communications Unit
Tel: +41 (0)22 917 8279
Fax: +41 (0)22 797 3420
E–mail: josefine.ridderstrale@unep.org
Паводле рассылкі belngo.info
 уверх
6

7. Конкурс эсэ “Даступнасць і інваліднасць”
Мэтай Конкурса з'яўляецца пашырэнне ведаў аб праблематыцы правоў людзей з
інваліднасцю ў Беларусі, прасоўванне ідэй роўнага ўдзелу, даступнасці і ўключэння для
кожнага, развіццё экспертнага патэнцыялу ў сферы правоў людзей з інваліднасцю ў нашай
краіне.
Распавядаючы аб конкурсе, каардынатар Офіса па правах людзей з інваліднасцю Сяргей
Драздоўскі адзначыў: “Мы праводзім конкурс ужо ў другі раз і спадзяемся, што ён стане добрай
традыцыяй. У сапраўдны момант паняцце даступнасць ўспрымаецца вельмі вузка, многія
аспекты не знаходзяцца ў полі ўвагі навуковай супольнасці. З дапамогай конкурсу мы
разлічваем больш шырока раскрыць, што такое Даступнасць і як яна ўплывае на жыццё
грамадства. Гэтак жа мы спадзяемся, што конкурс - гэта выдатная матывацыя як для
экспертаў, так і для маладых аўтараў для працы над новымі тэмамі”.
Конкурсныя працы і карэктна запоўненыя анкеты трэба дасылаць па адрасе
info@disright.org
Апошні тэрмін - да 5 лютага 2013 года.
Пераможцу чакае каштоўны прыз - ноўтбук!
Правілы правядзення конкурса.
Анкета ўдзельніка.
Паводле http://adukacyja.info
Крыніца www.disright.org
 уверх
 Не спазніся!
 уверх
Фестываль аматарскіх відэафільмаў “Погляд”
БМГА «Івалід і асяроддзе» запрашае ахвотных да ўдзелу ў II Брэсцкім міжнародным
фестывалі аматарскіх відэафільмаў «Погляд». Фестываль пройдзе ў Брэсце ў сакавіку-красавіку
2013 г.
Апошні тэрмін падачы заявк на ўдзел – да 20 лютага 2013г.
Падрабязная інфармацыя пра Фэст і форма заяўкі.
Для кантактаў: Аргкамітэт, Брэст, вул. К. Маркса, 5, к. 11
Фестываль аматарскіх фільмаў «Погляд», каардынатар Алег Рачкоўскі, тэл.: +375 29 825-46-
05; Ірына Трацюк, тэл.: +375 29 527-96-92.
7

8. Эл. почта: belshlyah@gmail.vom, www.daebrest.by
Паводле http://ngo.by
 уверх
Конкурс школьных праектаў па энергаэфектыўнасці
Рэспубліканскі конкурс школьных праектаў па энергаэфектыўнасці «Энергія і асяроддзе
пражывання» праводзіцца ў рамках міжнароднага адукацыйнага праекта SPARE
(найбуйнейшага міжнароднага адукацыйнага праекта для школьнікаў па адукацыі ў пытаннях
змянення клімату і энергетыкі) і сусветнай дэкады ААН «Адукацыя для ўстойлівага развіцця»
пры падтрымцы Нарвежскага таварыства аховы прыроды і INFORSE Europe (Еўрапейская сетка
развіцця ўстойлівай энергетыкі).
Тэрмін падачы прац на рэспубліканскі этап конкурсу – 2 студзеня 2013 г.
Падрабязней пра ўмовы конкурсу на spare-belarus.by
Паводле http://nastaunik.info
8

9. Эл. почта: belshlyah@gmail.vom, www.daebrest.by
Паводле http://ngo.by
 уверх
Конкурс школьных праектаў па энергаэфектыўнасці
Рэспубліканскі конкурс школьных праектаў па энергаэфектыўнасці «Энергія і асяроддзе
пражывання» праводзіцца ў рамках міжнароднага адукацыйнага праекта SPARE
(найбуйнейшага міжнароднага адукацыйнага праекта для школьнікаў па адукацыі ў пытаннях
змянення клімату і энергетыкі) і сусветнай дэкады ААН «Адукацыя для ўстойлівага развіцця»
пры падтрымцы Нарвежскага таварыства аховы прыроды і INFORSE Europe (Еўрапейская сетка
развіцця ўстойлівай энергетыкі).
Тэрмін падачы прац на рэспубліканскі этап конкурсу – 2 студзеня 2013 г.
Падрабязней пра ўмовы конкурсу на spare-belarus.by
Паводле http://nastaunik.info
8

10. Эл. почта: belshlyah@gmail.vom, www.daebrest.by
Паводле http://ngo.by
 уверх
Конкурс школьных праектаў па энергаэфектыўнасці
Рэспубліканскі конкурс школьных праектаў па энергаэфектыўнасці «Энергія і асяроддзе
пражывання» праводзіцца ў рамках міжнароднага адукацыйнага праекта SPARE
(найбуйнейшага міжнароднага адукацыйнага праекта для школьнікаў па адукацыі ў пытаннях
змянення клімату і энергетыкі) і сусветнай дэкады ААН «Адукацыя для ўстойлівага развіцця»
пры падтрымцы Нарвежскага таварыства аховы прыроды і INFORSE Europe (Еўрапейская сетка
развіцця ўстойлівай энергетыкі).
Тэрмін падачы прац на рэспубліканскі этап конкурсу – 2 студзеня 2013 г.
Падрабязней пра ўмовы конкурсу на spare-belarus.by
Паводле http://nastaunik.info
8