Stories between myth and reality Kostas Zoitsis soldier from Agios Thomas Tanagras

1. Κάθε οικογένεια και ήρωας – Συμβολή στην μικροιστορία του τόπου μου
Ο Ηλίας Ζωίτσης και η Κοντίλω Ζωγράφου στήνουν το σπιτικό τους το 1889, κατόπιν προτροπής
των γονιών τους. Τον επόμενο χρόνο αποκτούν το πρώτο τους παιδί και του δίνουν το όνομα
Κωνσταντίνος.
Είναι η χρονιά που ο Θόδωρος Δηλιγιάννης επικρατεί του Χαρίλαου Τρικούπη στις βουλευτικές
εκλογές, προκειμένου ο δεύτερος, δύο χρόνια αργότερα να επικρατήσει ξανά και να γίνει
πρωθυπουργός για έκτη χρονιά.
Εποχές που η φτώχεια και η ανέχεια έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Η δε χρεωκοπία της
χώρας είναι προ των πυλών. Πριν αναγκαστεί ο Τρικούπης να αρθρώσει το “Δυστυχώς
επτωχεύσαμεν” έκανε απέλπιδες προσπάθειες να αποφύγει τη χρεωκοπία. Προσέφυγε στην
Αγγλία και προσπάθησε να την πείσει για τις δυνατότητες της χώρας παρά την υπερχρέωσή της.
Σε αυτή τη λογική, όπως και σήμερα βρίσκεται στη χώρα μας ένας επίτροπος, ο Εδουάρδος Λω,
προκειμένου να συντάξει έκθεση υφιστάμενης κατάστασης. Η έκθεση ήταν θετική για τη χώρα,
όμως οι τότε ομολογιούχοι δανειστές Άγγλοι, Γάλλοι, Γερμανοί ζητούν εγγυήσεις και ο βασιλιάς
προτείνει την έγκρισή του δανείου από την βουλή, πράγμα που δεν είναι εφικτό, οπότε η
κυβέρνηση πέφτει.
Τα χρόνια περνούν και παράλληλα με την ιστορία της χώρας, διαγράφεται και η μικροιστορία του
τόπου μας και η ιστορία της οικογένειας του Λιάκου, όπου έχουν προστεθεί πλέον άλλα δύο μέλη
Η Σωτήρα και η Αναστασία. Με την αλλαγή του αιώνα η οικογένεια αποκτά το τέταρτο παιδί που
παίρνει το όνομα Γεώργιος (Γάτσης). Πλην του πρωτότοκου Κωνσταντίνου τα άλλα αδέρφια
αποκτούν οικογένειες. Η Σωτήρα παντρεύεται τον Περικλή Βλάχο και η Αναστασία τον Ιωάννη
Παπαμήτρο. Ο δε Γάτσης την Ευτυχία Παπαγεωργίου.
Η κατάσταση στην αγροτιά όσο πάει και χειροτερεύει. Δεν εξασφαλίζεται ούτε το καθημερινό
φαγητό.
Οι κυβερνήσεις του Θεοτόκη πολλά υπόσχονται, αλλά δυστυχώς τα αποτελέσματα δεν είναι
ορατά.
Ο Κώστας μαζί με πολλά παιδιά από το χωριό βλέπουν ότι κάτι πρέπει να κάνουν. Υπάρχουν
στόματα που πεινάνε. Το όνειρο της εποχής είναι η Αμερική. Όλοι την αποκαλούν Γη της
επαγγελίας. Δεύτερη σκέψη δεν υπάρχει. Κάνουν τα χαρτιά τους και τον Ιούνιο του 1910 φεύγουν
για το Τριέστι της Ιταλίας και από κει για Αμερική με το πλοίο Ουλτόνια.
Στις 15 Σεπτεμβρίου 1910 πιάνουν στο νησί Ελλις και μετά από αρκετές διατυπώσεις η Νέα Υόρκη
προβάλλει μπροστά τους. Μαζί με τον Κώστα, ο οποίος είναι 20 ετών αναχωρούν από το χωριό
και οι : Βρεττός Γεώργιος, Καβάς Αντώνιος, Καβάς Γεώργιος, Κατερίνης Θεόδωρος, Κιόκιας
Αλέκος, Κιόκιας Ιωάννης, Μαρίνης Ιωάννης και Χρόνης Ηρακλής.
Ο Κώστας δουλεύει περιστασιακά σε Έλληνες που εκμεταλλεύτηκαν τους νεοφερμένους, αλλά
δεν γνωρίζει τη γλώσσα, για να ξεκοπεί. Τα πράγματα δεν εξελίσσονται, όπως τα περίμενε, αλλά
ούτε και τα γράμματα από την οικογένεια είναι καλά. Έτσι δύο χρόνια μετά παίρνει το δρόμο της
επιστροφής σε μια Ελλάδα μπλεγμένη στους Βαλκανικούς Πολέμους.
Η επιστροφή τον βρίσκει ντυμένο στα χακί, χωρίς καν να προλάβει να δει την μάνα του. Η 6η
μεραρχία στην οποία εντάσσεται έχει αναλάβει την αντίσταση στο βουλγαρικό μέτωπο, κυρίως τη
Τζουμαγιά και τα στενά της Κρέσνας. Κάπου εκεί παρά τον αυθορμητισμό του, ο ελληνικός
στρατός καλείται να αντιμετωπίσει και την επιδημία της χολέρας, που δυστυχώς χτύπησε και τον
Κώστα. Ταλαιπωρείται και πεθαίνει χωρίς να προλάβει τη καθοριστική μάχη των στενών την 1η
Ιουλίου 1913 σε ηλικία 23 ετών. Δυστυχώς όπως και ο Ταγματάρχης Βελισσαρίου δεν πρόλαβε να
δει τη λήξη του ελληνοβουλγαρικού πολέμου στις 18 Ιουλίου με ανακωχή υπέρ της χώρας μας.
Η μάνα Κοντίλω σταυροκοπιέται καθημερινά και κάνει τάματα να επιστρέψει το παιδί της.
Δυστυχώς όμως για κείνη τα μαντάτα όσων επιστρέφουν δεν είναι καλά. Κάπου τον είδαμε,

2. κάπου χάθηκε, κάπου τραυματίσθηκε. Ώσπου πλέον ένα επίσημο τηλεγράφημα σβήνει κάθε
ελπίδα: “Ο στρατιώτης Κωνσταντίνος Ζωίτσης του Ηλία υπέκυψε συνέπεια μολυσματικής ασθένειας
κατά την προέλαση στη Κρέσνα”.
Αρκετά χρόνια προσπάθησε η οικογένεια να βρει το μέρος ταφής του με τελευταία την αναζήτηση
στο Σιδηρόκαστρο, αλλά τούτο δεν κατέστη δυνατό. Με τον καημό αυτό έσβησε και η Κοντίλω.
Στην παρακάτω φωτογραφία απεικονίζεται ο Κωνσταντίνος Ηλία Ζωίτσης λίγο πριν την
αναχώρησή του για Αμερική το 1910

3. το πλοίο Ουλτόνια με το οποίο ταξίδεψε από το Τριέστι στη Νέα Υόρκη το 1910
Η ιστορία αποτελεί τμήμα της συλλογής “Ερανίσματα μεταξύ μύθου και πραγματικότητας”
Γιώργος Ηλία Ζωίτσης