.

1. KAYARIAN NG SALITA
KAYARIAN NG SALITA

2. Ang salita ay pinagsama-samang mga
titik at pantig na may kahulugan.
Ano ang salita?

3. Ang salita ay may apat na kayarian. Ito ay ang sumusunod:
1. Payak
2. Maylapi
3. Inuulit
4. Tambalan

4. 1. Payak ang salita kung ito ay binubuo ng
salitang-ugat lamang.
Halimbawa:
apoy
asa
araw
isa

5. 2. Maylapi ang salita kung ito ay binubuo ng
salitang-ugat at ng isa o higit pang panlapi.
May limang uri ng paglalapi. Ito ay ang
unlapi, gitlapi, hulapi, kabilaan, laguhan.

6. Ang limang uri ng Paglalapi:
a. Unlapi—Ikinakabit sa unahan ng salitang-
ugat.
Halimbawa:
um + asa
nag + apoy
— umasa
— nag-apoy

7. Ang limang uri ng Paglalapi:
b. Gitlapi—Ikinakabit sa gitna ng salitang-
ugat.
Halimbawa:
-um + laban
-in + mahal
— lumaban
— minahal

8. Ang limang uri ng Paglalapi:
c. Hulapi—Ikinakabit sa hulihan ng salitang-
ugat.
Halimbawa:
isa + han
araw + an
— isahan
— arawan

9. Ang limang uri ng Paglalapi:
d. Kabilaan—ikinakabit sa unahan, at hulihan
ng salitang ugat.
Halimbawa:
pag + apoy + in
pa + asa + hin
— pag-apuyin
— paasahin

10. Ang limang uri ng Paglalapi:
e. Laguhan—ikinakabit sa unahan, gitna at
hulihan ng salitang-ugat.
Halimbawa:
pag + um + sikap + an
mag + in + dugo + an
— pagsumikapan
— magdinuguan

11. 3. Inuulit naman ang salita kung ang
kabuuang salita o ang mga unahang pantig
nito ay inuulit. May dalawang
pangkalahatang uri ng pag-uulit. Ito ay ang
pag-uulit na ganap at pag-uulit na parsiyal.

12. Ang dalawang pangkalahatang uri ng pag-uulit:
a. Pag-uulit na ganap—sa uring ito ang
buong salitang-ugat ay inuulit.
Halimbawa:
araw + araw
isa + isa
— araw-araw
— isa-isa

13. Ang dalawang pangkalahatang uri ng pag-uulit:
b. Pag-uulit na parsiyal— ito ay pag-uulit na
ang bahagi lamang ng salitang-ugat ang
inuulit.
Halimbawa:
ikot
asa
— iikot
— aasa

14. 4. Tambalan ang salita kung may dalawang
salitang pinagsama upang makabuo ng
isang salita. Ito ay may dalawang uri. Ang
tambalang ganap at tambalang di-ganap.

15. Ang dalawang uri ng Tambalan:
a. Tambalang ganap—sa uring ito, ang dalawang
salitang pinagtatambal ay nagkakaroon ng bagong
kahulugan. Hindi ito nilalagyan ng gitling kapag
pinagsasama.

16. Ang dalawang uri ng Tambalan:
a. Tambalang ganap—sa uring ito, ang dalawang
salitang pinagtatambal ay nagkakaroon ng bagong
kahulugan. Hindi ito nilalagyan ng gitling kapag
pinagsasama.
Halimbawa:
hampas + lupa — hampaslupa (mahirap)
dalaga + bukid — dalagambukid (isang uri ng isda)

17. b. Tambalang di-ganap—sa uring ito, Ang taglay na
kahulugan ng dalawang salitang pinagtatambal ay
hindi nawawala, ito ay kadalasang ginigitlingan.
Halimbawa:
ingat + yaman
kulay + dugo
— ingat-yaman
— kulay-dugo
Ang dalawang uri ng Tambalan:

18. Baisa-Julian, A. G. & Lontoc, N. S. Dayag, A. M.
(2009) PLUMA Wika at Panitikan sa Mataas na
Paaralan II. (pp. 92-94) Phoenix Publishing House.
Sanggunihan