2. Kavram haritaları Joseph D. Novak
tarafından geliştirilmiştir.
Kavram haritaları: Kavramlar arası
ilişkilerin görselleştirildiği iki boyutlu
şemalardır.
Tek bir kavramın aynı kategorideki
diğer kavramlarla genelden özele
doğru ilişkisini görsel ve somut
olarak ifade eden grafiklerdir.
Joseph D. Novak
3. KAVRAM HARITASI YAPILMAK ISTENIRSE;
• Önce yapmak istediğiniz problem, bilgi ya da konunun
temel sorusunu tanımlamanız gerekir.
• Bunun için 10-20 kavram geliştirilir.
• Bu kavramlar listelenir.
• Burada önemli olan sonradan, bir biçimde bu
kavramların ilişkilerini göstererek etraflarını
doldurmaktır.
• Etiketlere tek bir kelime ya da en fazla iki kelimeden
oluşan kavramlar yazılır.
4. • Kavramlar arası ilişkiler kırık oklarla gösterilir. Çünkü
okların kırık noktalarına ne tür ilişki görüldüğü yazılır.
• Herhangi bir kavramın altına 3 ya da 4’ten fazla kavram
yerleştirmemeye özen gösterilir.
• Eğer daha fazla kavram yazmanız gerekirse o durumda
en iyi yol daha genel kavramlar oluşturmaktır.
5. • Kavram haritaları tepeden aşağıya doğru okunur.
Genel kavramların tepede, spesifik kavramların
aşağıda yer alması gerekmektedir.
• Daha sonra kavramlar arası ilişkiler gösterilmelidir.
• Kavram haritalarının özelliği değişik
basamaklardaki kavramlar arasındaki ilişkilerin
kurulmasıdır.
6.
7. KAVRAM HARITALARI;
• Öğrenmelerin daha anlamlı ve kalıcı olmasını sağlar.
• Önceki bilgilerle yeni öğrenilecek bilgiler arasında
anlamlı ilişki kurulmasına yardımcı olur.
• Yeni bir ünitenin, bölümün ya da konunun kapsamını
tanıtma amacıyla da kullanılabilir.
8. KAVRAM HARITALARI;
• Kavramsal yanılgıların ortaya çıkarılmasında ve
öğrencilerin bilgi yapılandırmasında etkin olarak
kullanılır.
• Öğretmenlerin değerlendirilmesinde de
kullanılması mümkündür.
9. • Kavram haritaları;
- Örümcek,
- Zincir,
- Balık kılçığı,
- Sınıflama ve
- Hiyerarşik
olmak üzere 5 farklı şekilde hazırlanabilir;
10. • Örümcek kavram haritaları; temel bir kavramı tanımlamak için
kullanılmaktadır. Merkezdeki temel kavram nedir? Bununla
ilgili özellikler nelerdir? Bu tür sorulara yanıt aranır.
12. • Balık Kılçığı Haritası; Karmaşık bir olayın nedenlerini ve
sonuçlarını ortaya koymak için kullanılır. Kılçığın üst
tarafında olaylar, alt tarafında da olayların
nedenleri gösterilir. Bir bakıma olayların neden sonuç
ilişkileri kurulmuş olur.
13.
14. • Sınıflama Haritası; öğrenilen bilgileri sistematik olarak
sınıflamayı amaçlar. Bu sınıflama genelden özele doğru
aşamalı bir dağılım gösterir.
15. • Hiyerarşik kavram haritası; ana kavram ve alt kavramlar
genelden özele doğru yerleştirilir. Ana ve alt kavramlar
arasındaki oklara bu kavramlar arasındaki ilişki yazılır.
16.
17. BILGI HARITASI NEDIR?
• Bilgi haritaları, bilginin kullanılması için
haritalandırılmasına, organizasyon şemaları
yapılmasına, karar ağaçlarının çizilerek gözden
geçirilmesine yaramaktadır.
• Bir ülkeye ait bölgeler haritası, bir kıtaya ait ülkeler
haritası da bilgi haritası olup, bunlar ‘örümcek
harita’ olarak adlandırılmaktadır.
• Öğrenmeyi kolaylaştıran haritalar; zihin, kavram ve
bilgi haritalarıyla sınırlı değildir. Kelime haritaları, iş
akış şemaları gibi çok çeşitli haritalar söz konusudur.
18.
19. • Bilgi haritası;
- metindeki bilgiyi anlamak için;
. metni iki boyutlu olarak,
. yapılandırmış haritalara dönüştürme tekniklerinden
biridir.
• Öğretmen tarafından nasıl kullanılacağı
öğretilmelidir.
• Öğrenenler tarafından kullanılmalıdır.
20. • Bilgi haritasının tablodan farkı, metindeki bilgilerin
çerçeve-bağ-çerçeve kümeleri şeklinde
gösterilmesidir.
• Kavram haritası ile bilgi haritası aynı anlamda
kullanılmaz.
• Çünkü biri bilgiyi düzenler, diğeri yalnızca kavramları
düzenlemektedir.
• Bilgi haritaları daha fazla bilgiyi içermek zorundadır.
• Çünkü tümüyle metni anlatmayı, öğretmeyi amaçlar.
22. • Öğrenmeyi sistemli hale getirir.
• Karmaşık bilgileri kavramayı sağlar.
• Öğrencinin konu hakkında neyi bilip neyi bilmediğini
belirler.
• Çalışma zevki verir, öğrenmeyi hızlandırır.
• Görsel zekası yüksek olanlar için çekici ve öğrenmeyi
hızlandırıcı olabilir.
23. • Bilgi ile ilgili ana ve yan düşünceleri
birbirinden daha kolay ayırt etmesini sağlar.
• Bilginin bellekte sağlam ve verimli kalmasını
sağlar.
