6. Ang
Heograpiya ng Daigdig
Samakatuwid, ang heograpiya
ay ang pagsulat o
paglalarawan ng mundo
Ang heograpiya ay nagmula sa salitang Greek na geo at graphein.
Ang geo ay nangangahulugan ng mundo at ang graphein ay
nangangahulugan sumulat o ilarawan
11. Katangiang Pisikal ng Daigdig
Ang pisikal na katangian ng daigdig ay binubuo ng
kalawakan, kalupaan, klima, katubigan, buhay-halaman,
buhay-hayop, at mga mineral. Ang bawat isa ay may
impluwensya sa katangian ng mga ito.
11
12. Katangiang Pisikal ng Daigdig
Halimbawa na lamang ang sistema ng halaman o
behetastasyon (vegetation cover) kung saan nakasalalay sa
nagbabagong klima na dulot naman ng nagbabagong
temperatura at presipitasyon.
12
13.
14. Ang mga hayop ay nabubuhay sa pamamagitan
ng pagkain ng halaman o sa pagkain ng ibang
hayop at lamang-dagat at lupa.
Maging, ang mga halaman ay may
benepisyong nakukuha buhat sa mga
tao.
KATANGIANG PISIKAL
NG DAIGDIG
18. Mga Anyong Lupa at Tubig
Ang mga masa ng lupa na ito ang
bumubuo sa 93 porsyento ng 53.28
milyong milya kwadrado ng kalupaan.
Ang kalupaan ng daigdig ay binubuo lamang ng 29.2 bahagdan na
kung titingnan ay nahahati-hati sa apat na malalaking rehiyon:
EurAsia-Africa (tripleng kontinente ng Europe, Asia, at Africa);
dobleng kontinente ng Timog at Silangang America; Antarctica;
at Australia kasama ang Oceania.
19. Mga Anyong Lupa at Tubig
Para sa mga oceanographer o mga dalubhasa
na nag-aaral tungkol sa karagatan ng daigdig,
tatlo lamang ang matatawag na karagatan:
ang Atlantic, Pacific, at ang Indian. Ang
Pacific Ocean ang pinakamalawak at
sumasakop sa halos ikatlong bahagi (1/3) ng
daigdig.
Ang Ang distribusyon ng mga ito ang naghihiwalay ng
katubigan sa tatlong pangunahing rehiyong katubigan:
Pacific Ocean; Atlantic Ocean at maliit na Arctic Ocean; at
Indian Ocean.
20.
21. BUNDOK
A n g b u n d o k a y a n g p i n a k a m a t a a s n a
a n y o n g l u p a n g d a i g d i g .
H A L I M B A W A :
A n g M t . E v e r e s t a y a n g p i n a k a m a t a a s
n a b u n d o k s a A s y a n a m a y t a a s n a 2 9 , 0 2 8
t a l a m p a k a n a t p a t u l o y n a t u m a t a a s n a
m a t a t a g p u a n s a N e p a l .
22. BUROL
I s a n g m a t a a s n a a n y o n g l u p a n g u n i y
m a s m a b a b a k a y s a s a b u n d o k . I t o a y m a y
t a a s n a h i n d i h i h i g i t s a 1 , 0 0 0
t a l a m p a k a n .
H A L I M B A W A :
C h o c o l a t e H i l l s s a B o h o l n a b i n u b u o
n g 1 , 2 6 8 n a b u r o l , K r e m l i n H i l l s a
R u s s i a , V a t i c a n H i l l s a R o m e , W a m e l H i l l
s a P o l a n d a t A v a s H i l l s a H u n g a r y .
23. TALAMPAS
I t o a y a n g p a t a g n a l u p a i n s a i b a b a w
n g b u n d o k .
H A L I M B A W A :
A n g p i n a k a m a l a w a k n a t a l a m p a s s a
d a i g d i g a y a n g C h a n g T a n g s a T i b e t ,
C h i n a . I l a n p a s a m g a t a l a m p a s n a
m a k i k i t a s a A s y a a y a n g D e c c a n P l a t e a u s a
I n d i a , A n a t o l i a n P l a t e a u s a T u r k e y a t
C e n t r a l S i b e r i a n P l a t e a u s a R u s s i a .
24. BULUBUNDUKIN
A n g b u l u b u n d u k i n a y i s a n g u r i n g
a n y o n g l u p a n a n a k a h a n a y . I t o a y i s a n g
h e o g r a p i k o n g l u g a r n a b i n u b u o n g m a r a m i n g
b u n d o k n a m a g k a k a u g n a y s a h e o g r a p i y a .
K a d a l a s a n g a n g m g a s i s t e m a n g b u n d o k o
s i s t e m a n g m g a b u l u b u n d u k i n a y g i n a g a m i t
u p a n g i p a g s a m a a n g m g a i l a n g k a t a n g i n a n g
p a n g - h e o g r a p i y a n a m a y k a u g n a y a n s a
h e o g r a p i y a o s a r e h i y o n .
H A L I M B A W A :
S i e r r a M a d r e n a p i n a k a m a h a b a n g
b u l u b u n d u k i n s a P i l i p i n a s n a m a t a t a g p u a n
s a C a g a y a n h a n g g a n g s a Q u e z o n P r o v i n c e .
25. DISYERTO
M a y p i n a k a m a i n i t n a t e m p e r a t u r e a n g
d i s y e r t o a t i t o a y n a k a k a t a n g g a p n g p a t a k
n g u l a n n a h i n d i t a t a a s s a 1 0 p u l g a d a .
H A L I M B A W A :
N a s a A f r i c a a n g p i n a k a m a l a w a k n a
d i s y e r t o . I t o a n g d i s y e r t o n g S a h a r a n a
m a y L a w a k n a 3 . 5 m i l y o n g m i l y a k u w a d r a d o .
H a l o s n a s a s a k o p n i t o a n g m a l a k i n g b a h a g i
n g h i l a n g A f r i c a .
26. LAMBAK
I s a n g p a t a g n a l u p a i n s a p a g i t a n n g
d a l a w a n g m a t a a s n a l u p a i n . S a l a m b a k
u m u s b o n g a n g m g a s i n a u n a n g k a b i h a s n a n s a
d a i g d i g .
H A L I M B A W A :
A n g m g a t a n y a g n a l a m b a k a y a n g T i g r i s -
E u p h r a t e s s a I r a q , I n d u s V a l l e y s a I n d i a ,
a t H u a n g H e V a l l e y s a C h i n a .
27. TANGWAY
I s a n g p i r a s o n g l u p a i n n a n a k a r u g t o n g
s a i s a n g m a l a k i n g l u p a i n . H a l o s
n a p a p a l i g i r a n n g t u b i g a n g m a l a k i n g
b a h a g i n i t o .
H A L I M B A W A :
I s a s a p i n a k a m a l a k i n g t a n g w a y s a m u n d o a y
a n g S C A N D I N A V I A N P E N I N S U L A k u n g s a a n
m a k i k i t a a n g N o r w a y , S w e d e n a t F i n l a n d .
28. PULO
N a p a p a l i g i r a n n g t u b i g a n g l a h a t n g
s u l o k n g i s a n g p u l o .
H A L I M B A W A :
A n g G r e e n l a n d s a A t l a n t i c O c e a n a n g
p i n a k a m a l a k i n g p u l o s a d a i g d i g . I t o a y
m a y s u k a t n a 2 , 1 7 5 , 5 9 7 k i l o m e t r o
k u w a d r a d o .
29. KAPULUAN
I t o a y b i n u b u o n g m g a p u l o
H A L I M B A W A :
A n g k a p u l u a n n g I n d o n e s i a a n g
p i n a k a m a l a w a k n a k a p u l u a n s a b u o n g
d a i g d i g . M a y l a w a k i t o n g 1 , 9 1 9 , 4 4 0
k i l o m e t r o k u w a d r a d o . M a h i g i t a n i m n a
b e s e s a n g l a w a k k a y s a s a P i l i p i n a s .
M a y r o o n i t o n g 1 7 , 0 0 0 n a p u l o k a b i l a n g a n g
S u m a t r a , J a v a , B a l i a t K a l i m a n t a n .
30. BULKAN
A n g b u l k a n a y i s a n g u r i n g a n y o n g l u p a n a
n a g l a l a b a s n g m a i n i t n a " l a v a " t u w i n g p a g p u t o k .
A n g i s a n g b u l k a n a y m a a r i n g m a g i n g d i - a k t i b o o
d o r m a n t ( d i n a g k a k a r o o n n g p a g p u t o k ) o a k t i b o .
K a d a l a s a n g m a t a t a g p u a n a n g b u l k a n s a d a l a w a o
t a t l o n g p l a t o n a n a g h i w a l a y o n a g d i k i t a n . I s a n g
m i d - o c e a n i c r i d g e , k a t u l a d n g M i d - A t l a n t i c
R i d g e , a y m a y r o o n g m g a b u l k a n n a n a b u o d u l o t n g
p a g h i h i w a l a y n g m g a p l a t o ; a n g P a c i f i c R i n g o f
F i r e a y m a y r o o n g m g a b u l k a n n a n a b u o d u l o t n g
p a g d i d i k i t n g m g a p l a t o .
H A L I M B A W A :
A n g B u l k a n M a y o n a y i s a n g a k t i b o n g b u l k a n s a
l a l a w i g a n n g A l b a y , s a p u l o n g L u z o n s a
P i l i p i n a s . B a n t o g a n g b u l k a n d a h i l s a h a l o s
" p e r p e k t o n g h u g i s a p a " n i t o . A n g M a y o n a n g
n a g i n g h i l a g a n g h a n g g a n a n n g L u n g s o d n g L e g a z p i ,
a n g p i n a k a m a t a o n g l u n g s o d s a d e s p a c i t o
31.
32. ANYONG TUBIG
A n g a n y o n g t u b i g a y k a h i t a n u m a n g
m a k a h u l u g a n g p a g - i p o n n g t u b i g ,
k a d a l a s a n g t i n a t a k p a n a n g i b a b a w n g i s a n g
p l a n e t a k a t u l a d n g D a i g d i g . H i n d i
k i n a k a i l a n g a n n a h i n d i g u m a g a l a w o
n a k a p a l o o b a n g i s a n g a n y o n g t u b i g ; a n g
m g a i l o g , s a p a , k a n a l , a g u s a n , b a m b a n g a t
i b a n g k a t a n g i a n g p a n g - h e o g r a p i y a k u n g
s a a n d u m a d a l o y a n g t u b i g m u l a s a i s a n g
l u g a r h a n g g a n g s a i s a p a n g l u g a r a y
t i n u t u r i n g d i n g a n y o n g t u b i g .
34. KARAGATAN
A n g k a r a g a t a n a y t u b i g - a l a t n a
b u m u b u o s a 9 7 p o r s i y e n t o n g l a h a t n g
k a t u b i g a n s a d a i g d i g .
H A L I M B A W A :
K A R A G A T A N G P A S I P I K O ( P A C I F I C O C E A N ) -
P i n a k a m a l a k i a t p i n a k a m a l a w a k n a a n y o n g -
t u b i g s a b u o n g m u n d o . N a s a s a k o p n i t o a n g
4 5 . 9 p o r s i y e n t o n g b u o n g k a r a g a t a n s a
d a i g d i g d a h i l s a s u k a t n i t o n a 1 5 5 , 5 5 7 , 0 0 0
k i l o m e t r o k u w a d r a d o . M a s m a l a k i a n g
P A C I F I C O C E A N k a y s a s a p i n a g s a m a n g m g a
k a l u p a a n n g d a i g d i g . A n g p a n g a l a n g
P A C I F I C o P A S I P I K O a y i b i n i g a y n i
F e r d i n a n d M a g e l l a n n a n a n g a n g a h u l u g a n g
35. DAGAT
A n g d a g a t a y m a s m a l i i t k a y s a s a
k a r a g a t a n a t m a s m a l a p i t s a
k a l u p a a n .
H A L I M B A W A :
M e d i t e r a n e a n S e a - I t o a y m a t a t a g p u a n
s a p a g i t a n n g E u r o p e a t A f r i c a . I t o
a y m a y s u k a t n a 2 , 9 6 5 , 8 0 0 k i l o m e t r o
k u w a d r a d o k a b i l a n g n a a n g B l a c k S e a
a t S e a O f A z o u .
36. GOLPO/GULF
I t o a y a n g t a w a g s a m a l a l a k i n g
l o o k a t k a r a n i w a n g n a s a b u k a n a n g
k a r a g a t a n .
H A L I M B A W A :
G u l f o f T h a i l a n d , G u l f o f O m a n ,
P e r s i a n G u l f s a A s y a G u l f o f G u i n e a
s a A f r i c a , G u l f o f A l a s k a a t G u l f o f
M e x i c o s a N o r t h A m e r i c a a t a n g G u l f
o f P a n a m a a t G u l f o f N u e v o s a S o u t h
A m e r i c a .
37. LOOK
A n g l o o k ( I n g l e s : g u l f , b a y , h a r b o r ,
s o u n d , i n l e t ) a y i s a n g b a i y a n a m a a a r i n g
g a m i t i n b i l a n g k a n l u n g a n n g s a s a k y a n g
p a n d a g a t , k a t u l a d n g m g a b a p o r , p a r t i k u l a r
n a k u n g m a y m a l a l a k a s n a m g a b a g y o . I t o
a n g t i n a t a w a g n a " b r a s o " n g i s a n g d a g a t .
G o l p o a n g t a w a g s a m a l a l a k i n g l o o k .
K a u g n a y n i t o , t i n a g u r i a n g k a l o o k a n a n g
p i n a k a p a n l o o b a t k u r b a d a n g r e h i y o n n g
i s a n g g o l p o .
H A L I M B A W A : B a y o f B e n g a l , K o r e a n B a y a t
M a n i l a B a y s a a s y a a t B a y o f T o d o s L o s
S a n t o s , B a y o f S a o M a r c o a t B a y o f
S e c h u r a s a S o u t h A m e r i c a .
38. KIPOT
I t o a y a n y o n g - t u b i g n a n a s a p a g i t a n
n g d a l a w a n g k a l u p a a n .
H A L I M B A W A :
S t r a i t o f M a l l a c a s a I n d o n e s i a , S t r a i t o f
T a r t a r s a R u s s i a a t a n g L u z o n S t r a i t s a
P i l i p i n a s a y a n g m g a k i l a l a n g k i p o t s a
A s y a . M a t a t a g p u a n n a m a n s a A u s t r a l i a a n g
B a s s S t r a i t a t T o r r e s S t r a i t n a M a l a p i t
d i n s a P a p u a N e w G u i n e a .
39. ILOG
I s a n g u r i n g t u b i g - t a b a n g .
K a r a n i w a n g n a g s i s i m u l a a n g p a g - a g o s n g
i l o g s a m g a m a t a t a a s n a l u g a r t u l a d
b u n d o k a t b u r o l . N a g m u m u l a a n g k a t u b i g a n
n i t o s a m g a t i p a k n g y e l o s a i t a a s n g
b u n d o k o k a y a n a m a n a y s a p a g - a p a w n g
m g a l a w a a i s a n g m a t a a s n a l u g a r .
H A L I M B A W A : A n g N i l e R i v e r s a A f r i c a a y
a n g p i n a k a m a h a b a n g i l o g s a b u o n g d a i g d i g .
I t o a y m a y h a b a n g 6 , 6 9 0 k i l o m e t r o a t
l u m a l a n d a s s a m g a b a n s a n g U g a n d a ,
S u d a n , A t E g y p t . N a g m u m u l a a n g t u b i g n g
N i l e R i v e r s a L a k e V i c t o r i a s a s i l a n g a n g
A f r i c a .
40. LAWA
A n g a n y o n g t u b i g n a i t o a y
n a p a p a l i g i r a n n g m g a k a l u p a a n . K a r a n i w a n g
t u b i g - t a b a n g a n g m g a l a w a m a l i b a n s a i l a n
n a t u b i g - a l a t .
H A L I M B A W A :
A n g p i n a k a m a l a k i n g l a w a s a d a i g d i g a y
m a t a t a g p u a n s a a s y a . I t o a n g C a s p i a n S e a
n a m a y l a w a k n a 3 9 4 , 2 9 9 k i l o m e t r o
k u w a d r o . T i n a g u r i a n n g m g a s i n a u n a n g
R o m a n a n g l a w a n a M a r e C a s p i u m n a
i n a k a l a n g d a g a t d a h i l s a m a a l a t n a
k a t u b i g a n n i t o .
41. TALON
I s a s a n a t a t a n g i n g a n y o n g t u b i g a n g
t a l o n . M a r a m i n g t u r i s t a a n g n a a a k i t n a
m a g t u n g o s a m g a l u g a r n a m a y m g a
n a g t a t a a s a n a t n a g g a g a n d a h a n g t a l o n .
H A L I M B A W A :
A n g p i n a k a m a t a a s n a t a l o n s a b u o n g m u n d o
a y A N G a n g e l F a l l s s a V e n e z u e l a . I t o a y
m a y t a a s n a 3 , 2 1 2 t a l a m p a k a n . I p i n a n g a l a n
a n g n a s a b i n g t a l o n s a i s a n g p i l o t o n a s i
J i m m i e A n g e l n a n a g t a l a u k o l d i t t o n o o n g
N o b y e m b r e 1 6 , 1 9 9 3 .