da

1. GİRİŞİMCİLİKTE İŞ MODELİ

2. • Apple 2003 yılında ‘taşınabilir eğlencede’ devrim yaparak, yeni
bir Pazar yarattı ve şirketi dönüştürerek iTunes ile birlikte iPod’u
lanse etti.
İş modeli Örnek olay: iPod/iTunes

3. İş modeli Örnek olay: iPod/iTunes
• Bu iPod/iTunes kombinasyonu öyle başarılı oldu ki
sadece 3 yıl içinde Apple bu işten 10 milyar
dolarlık gelir (gelirlerinin yarısın) elde etti.
• Apple’ın piyasa değeri, 2003’ün başlarında 1
milyar dolarken 2007’de sonlarında 150
milyar dolara fırlamıştır.

4. İş modeli Örnek olay: iPod/iTunes
• Taşınabilir eğlence konusunda başka öncüler de vardı.
▫ Örneğin, 1998’de Diamond Multimedia Rio’yu,
▫ 2000 yılında Best Data, Cabo 64’ü piyasaya lanse etti.

5. • Yaratılan değer:
▫ iPod ve iTunes ile yazılım ve donanım
hizmetiyle dijital müzik indirmeyi kolay
ve elverişli hale getirdi.
▫ Apple, işletim sisteminin kontrolünü
elinde tutarak kendini dijital
ekosistemde vazgeçilmez bir noktada
konumlandırdı.
▫ Apple’ın tasarımı, ürünleri ve
hizmetlerini destekliyor ve böylece bir
iPhone kullanıcısı rakiplerin ürününü
kullanmaktansa bir iPad kullanmayı
tercih ediyor.
İş modeli Örnek olay: iPod/iTunes
• Apple, başlangıçta iPod ve iTunes’u, harika bir iş modelinin içinde
sunum haline getirmiştir.

6. İş modeli inovasyonu nedir?
• İş modeli kısaca, bir örgütün iş stratejidir.
• İş modeli bir örgütün,
▫ Nasıl para kazanarak kar elde edeceğini,
▫ Bu parayı hangi değeri (ürün-hizmet) yaratarak elde edeceğini,
▫ Bu değeri hangi müşterilere sunacağını,
▫ Müşteriler için neden bu ürünün değerli kabul edeceğini,
▫ Bu ürünü müşterilere hangi kanallarla ulaştıracağını,
▫ Değer yaratan ürünü geliştirmek için hangi tedarikçilerle çalışacağını,
▫ Değer yaratan ürünü üretirken hangi temel yeteneklere sahip olduğunu,
▫ Ve değeri üretmek için finansal kaynakları nereden temin edeceğini açıklayan
stratejidir.

7. İş modeli inovasyonu nedir?
• Başarılı olmak için ilk adım iş modelini düşünmek değildir.
• Başarı önce, müşterilerin satın almaya değer bulacağı bir fırsatı
düşünmekle başlar.

8. İş modeli inovasyonu nedir?
• İş modeli inovasyonları tüm sektörleri yeni baştan şekillendirir ve milyarlarca
dolarlık değeri yeniden dağıtır.
• Bir iş modeli, şirketlerin para kazanma mantığını gösteren 9 temel yapı
taşıyla açıklanabilir.

10. İş Modelinin Yapıtaşları
• 1. Değer Önerisi
▫ Değer önerisi, müşterilerin bir şirketi diğerine tercih etmelerinin nedenidir.
▫ Değer öneriniz şu sorulara cevap vermeli:
 Değer önerisini sunduğunuz ürünüz ne olacak?
 Sizce müşteriniz için doğru ürünü mü belirlediniz?
 Müşterilerinizin hangi problemlerine çözüm getiriyorsunuz?

11. İş Modelinin Yapıtaşları
• 1. Değer Önerisi
▫ Örneğin, Starbucks değer önerisini, ‘benzersiz kahve deneyimi’ üzerine
kurgulanmıştır.
▫ Bunu şu şekilde açıklar: ‘Dünyanın en yüksek kaliteli kahvesini sunmaktan,
misafirlerimizle ve içinde bulunduğumuz toplumlarla kurduğumuz ilişkilere kadar,
işimizin her parçasında kurulan bu bağı güçlendirmek için çalışıyoruz.’

12. İş Modelinin Yapıtaşları
• 1. Değer Önerisi
▫ Benzer bir mantıkla Dem markasının geliştirildiğini görüyoruz.
▫ ‘Benzersiz çay deneyimi’
▫ Çaya odaklanmış olmanız, kahveyi gözardı edeceğiniz anlamına gelmez.

13. İş Modelinin Yapıtaşları
• 1. Değer Önerisi
▫ Islak mendil, insanların pratik hijyen sorununu çözer.

14. • 1. Değer Önerisi
▫ 2 ya da 3’ü bir arada kolaylaştırılmış keyif satar.
İş Modelinin Yapıtaşları

15. • 1. Değer Önerisi
▫ Dünyagöz, göz sağlığınızla ilgili tüm sorunlarınız çözer.
İş Modelinin Yapıtaşları

16. • 1. Değer Önerisi, Pazar potansiyeli araştırması
• Türkiye’de hava ferahlatıcı pazarı yaklaşık 100 milyon dolar
büyüklüğünde.
• Pazarı paylaşanlar, Blade ve Air Wick
• Pazarın özelliği: Türkiye’de titiz ve güzel kokan evin temiz olduğunu
düşünüyor.
▫ Kokuyor diye evde balık pişirmiyor.
• Çözüm: kokuyu kökten gidermek.
• P&G Febreze bu pazara yönelik ürün geliştirdi.
• Yeni ürün pazardaki rakiplerden farklı olarak kokuların üstünü örtmüyor,
kokuyu moleküllerinin içine alıp hapsediyor.
İş Modelinin Yapıtaşları

17. • 1. Değer Önerisi için Pazar potansiyeli araştırması
• Ev Dışı Tüketim Pazarı
▫ Türkiye’de ev dışı tüketim sektörünün toplam büyüklüğü 50 milyar TL’yi
aştı.
▫ Dünyadaki Pazar büyüklüğü ise 2,3 trilyon dolar.
▫ Türkiye’nin bu pazardaki büyüklüğü Amerika’nın yüde 2,7 ve
Avrupa’nınsa yüzde 3,4’üne denk geliyor.
Kaynak: HBR, Aralık 2014, s.34.
İş Modelinin Yapıtaşları

18. İş Modelinin Yapıtaşları
• 2. Müşteri segmentleri
▫ Müşteri tüm iş modellerinin kalbidir.
▫ Para kazanabilmek için benzer ihtiyaçları olan tanımlanmış bir hedef
müşteri kitlesine ihtiyacınız var.
Derby ile Gillette’nin hedef müşterileri aynı değildir.

19. • 2. Müşteri segmentleri
▫ Örneğin, Markafoni’nin hedef kitlesi: Kredi kartı olup internetten alışveriş yapan
herkes midir?
▫ Hedef kitlesi: O markalara o fiyatlara elde etme şansı olmayan, Anadolu da
yaşayan kitledir.
▫ En büyük ciro oradan geliyor. Yani online outlet gibi düşünün.
İş Modelinin Yapıtaşları

20. • Penti’nin hedef kitle tanımı;
▫ ‘Biyolojik yaşından bağımsız olarak kendini genç, dinamik, aktif,
canlı hisseden, neşeli olan ve hayatı dolu dolu yaşayan kadınlar.
PAZAR SEÇİMİ VE KONUMLANDIRMA
Hedef kitlenizi nasıl tanımlarsınız?
Kaynak: Brand Age, Ekim 2014: 52.

21. İş Modelinin Yapıtaşları
• 3. Kanallar
▫ Kanallar, işletmelerin değer önerilerini müşterilerine nasıl
ulaştırdığını açıklar.
▫ Bazen kanalın bizzat kendisi değer önerisi olur.

22. İş Modelinin Yapıtaşları
• 4. Müşteri ilişkileri
▫ Müşteri ilişkileri şu motivasyonlarla şekillenir:
 Müşteri kazanma
 Müşteriyi elde tutma
 Satışları arttırma (müşterileri daha fazlasına satın almaya ikna etme)
 Ürünü sattıktan sonra müşteri desteği olacak mı? Bu desteği nasıl kullanacak?

23. İş Modelinin Yapıtaşları
• 5. Gelir akışı
▫ Bir iş modelinin kalbi müşteriyse, gelir akışı da onun ana arteridir.
▫ Bir iş modelinde iki farklı gelir akışı bulunabilir:
▫ 1. Bir kereye mahsus alışveriş yapan müşterilerden kazanan gelir.
▫ 2. Tekrarlanan alışveriş ve satış sonrası hizmetlerden elde edilen gelir.

24. İş Modelinin Yapıtaşları
• 6. Temel Kaynaklar
▫ Değer önerisi üretebilmek için kullanılan tüm kıt kaynaklardır.
▫ Temel kaynaklar, fiziksel, finansal, entelektüel veya beşeri olabilir.
▫ İşletme bu temel kaynakların sahibi veya kiracısı olabileceği gibi
ortaklıkta yapabilir.

25. İş Modelinin Yapıtaşları
• 7. Temel Faaliyetler (Core Business)
▫ İşletmeye rekabet gücü kazandıran en önemli aktiviteyi açıklar.
▫ Herkesten ürününüz rakiplerinize göre daha iyi ve daha farklı mı?
▫ Örneğin, yazılım üreticisi Microsoft için temel faaliyetler yazılım
geliştirmeyi kapsar.
▫ Starbucks, kahve ile deneyime odaklanmıştır.

26. İş Modelinin Yapıtaşları
• 8. Temel Ortaklıklar
▫ Riskleri azaltmak ve ihtiyaç duyulan kaynakları temin etmek için en
uygun tedarikçilerle çalışılır.
▫ Özellikle pek çok online işletenin iş modelinin temeli stratejik
ortaklıklara dayanır. Bu işletmeler network şeklinde yapılanır.

27. İş Modelinin Yapıtaşları
• 9. Maliyet Yapısı
▫ İş modelini uygularken ortaya çıkan en önemli maliyetleri tarif
eder.
▫ Değer yaratmak ve sunmak, müşteri ilişkilerini canlı tutmak, gelir
elde etmek hep maliyet yaratan faaliyetlerdir.

28. İş Modeli Yapıtaşları
• Müşteri Segmentleri
• Değer Önerisi
• Kanallar
• Müşteri İlişkileri
• Gelir Akışı
• Temel Kaynaklar
• Temel Faaliyetler
• Temel Ortaklar
• Maliyet Yapısı

29. Apple iPod/iTunes İş Modeli
Müşteri Segmenti
Müşteri İlişkileri
Kanallar
Değer Önerileri
Müzik severler
Müzik severler
Lovemark
deneyimi
Lovemark
deneyimi
Ücretsiz yazılım
indirme
Ücretsiz yazılım
indirme
Perakende Satış
mağazaları
Perakende Satış
mağazaları
Apple Mağazaları
Apple Mağazaları
Apple.com
Apple.com
Temel Faaliyetler
Temel Kaynaklar
Donanım
Tasarımı
Donanım
Tasarımı
Yazılım
geliştirme
Yazılım
geliştirme
Müzik
dağıtımcıları ile
iyi ilişkiler
geliştirme
Müzik
dağıtımcıları ile
iyi ilişkiler
geliştirme
Apple markası
Apple markası
İçerik ve
anlaşmalar
İçerik ve
anlaşmalar
iTunes Yazılımı
iTunes Yazılımı
Temel Ortaklar
Gelir akışı
Maliyet Yapısı
iPod donanımı
iPod donanımı

30. TWİTTER BUSİNESS MODEL- TWİTTER İŞ MODELİ
• Twitter, kullanıcıların 140 karakterlik mesajlar yazdığı ve bu mesajların takipçiler
tarafından okunduğu bir iletişim platformu.
• Bu hizmete micro-blogging de deniyor.
• Twitter; markalar, sanatçılar, medya organları ve politikacıların kamuoyuna
ulaşabileceği gerçek zamanlı bir platform.
• Ayrıca, herkesin interaktif olarak bilgi akışına katkı sağlıyor.
• Bu bakımdan gündemin sadece konuşulduğu veya takip edildiği değil, aynı zamanda
yaratılabildiği bir ortam.

31. TWİTTER BUSİNESS MODEL- TWİTTER İŞ MODELİ
Müşteri Segmenti
Müşteri İlişkileri
Değer Önerileri
İşletmeler
Markalar
İşletmeler
Markalar
Kullanıcılar
Kullanıcılar
Temel Faaliyetler
Temel Kaynaklar
Platform
geliştirme
Platform
geliştirme
Temel Ortaklar
Gelir akışı
Maliyet Yapısı
Google, bing,
yahoo vd.
Google, bing,
yahoo vd.
Kanallar
Web sitesi
İnternet,
Mobil
Web sitesi
İnternet,
Mobil
Twitter API
Twitter API
Ücretli
hashtag’lar
Ücretli
hashtag’lar
Onaylanmış
hesap
satışları
Onaylanmış
hesap
satışları
Ücretli
Twitler
Ücretli
Twitler
Analizler
Analizler

32. TEŞEKKÜRLER