16. 15
1. Caùc Khaùi Nieäm Cô Baûn
Trong caùc chöông trình daøn trang, caùc kyõ thuaät vieân
thöôøng saép ñaët töøng caëp trang moät, moãi caëp trang goàm moät
trang chaün naèm beân traùi vaø moät trang leû naèm beân phaûi coù soá
thöù töï lieàn nhau. Vieäc saép xeáp nhö vaäy taïo ñieàu kieän cho caùc
nhaø thieát keá trình baøy deã daøng hôn, ñaëc bieät laø khi saép ñaët caùc
hoaï tieát naèm ôû khoaûng giöõa hai trang keá caän nhau hoaëc saép
xeáp caùc phaàn töû cuûa hai trang lieàn laïc nhau vaø caân ñoái. Tuy
nhieân khi bình leân moät tôø in lôùn, hai trang naèm keà nhau chöa
haún ñaõ coù soá thöù töï lieân tuïc maø phaûi ñôïi cho ñeán khi gaáp laïi
thaønh tay saùch thì chuùng môùi lieân tuïc.
1.2.3 Caùc Yeáu Toá Caàn Caân Nhaéc Veà Maùy In
Khi xaùc ñònh caùc trang seõ ñöôïc bình nhö theá naøo ta phaûi
chuù yù ñeán caùc thoâng soá kyõ thuaät cuûa maùy in. Caùc maùy in khaùc
nhau coù theå in caùc khoå giaáy khaùc nhau. Treân moät soá loaïi maùy
in ví duï nhö maùy in cuoän hay maùy in Offset tôø rôøi coù trôû maët,
ngöôøi ta coù theå boá trí in hai maët cuøng moät luùc. Caùc yeáu toá naøy
seõ ñöôïc caân nhaéc kyõ ôû caùc phaàn sau.
1.2.4 Kích ThöôùcTôø In
Ñoái vôùi maùy in tôø rôøi ngöôøi ta xaùc ñònh kích thöôùc tôø in
theo chieàu ngang cuûa oáng vaø voøng oáng.
17.
18. 17
2. AÛnh höôûng cuûa Giaáy In vaø Maùy In
Moät trong nhöõng yeáu toá aûnh höôûng quan troïng ñeán vieäc
bình trang laø khoå giaáy in vaø vieäc saép ñaët caû 2 maët cuûa tôø in theo
ñuùng yeâu caàu thaønh phaåm. Caùch laáy tay keâ ñöa giaáy vaøo maùy in
cuõng nhö maùy thaønh phaåm phaûi ñöôïc caân nhaéc kyõ tröôùc khi
tieán haønh bình trang.
2.1 Caùc khoå giaáy chuaån
Haàu heát caùc loaïi giaáy in ñeàu ñöôïc saûn xuaát theo khoå
chuaån, tuyø theo thoùi quen vaø ñaëc ñieåm cuûa aán phaåm maø moãi
nöôùc coù caùc khoå chuaån khaùc nhau. Ôû nöôùc ta coù 2 heä tính giaáy
baét ñaàu töø 2 khoå nhoû nhaát laø 15 x 21 vaø 13 x 19 (kích thöôùc
thöïc teá coù theå sai leäch moät chuùt)
- Ñoái vôùi heä giaáy ñi theo khoå nhoû nhaát laø 15 x 21 neáu laàn
löôït nhaân ñoâi caùc caïnh ngaén hôn, ta coù caùc khoå :
15 x 21 cm
21 x 30 cm
30 x 42 cm
42 x 60 cm
60 x 84 cm
- Töông töï nhö vaäy vôùi heä giaáy ñi theo khoå nhoû nhaát laø
13 x 19 ta coù:
13 x 19 cm
19 x 27 cm
27 x 39 cm
39 x 54 cm
54 x 79 cm
79 x 109 cm
Chöông 2: Aûnh höôûng cuûa Giaáy In
vaø Maùy In
19. 18 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû
Ngoaøi ra cuõng coù nhöõng nguoàn giaáy khoâng theo heä tính
giaáy naøy (coøn goïi laø khoå lôõ), nhöõng nguoàn giaáy naøy thöôøng
ñöôïc nhaäp töø caùc nöôùc coù khoå chuaån khaùc vôùi nöôùc ta hoaëc
ñöôïc xaû töø giaáy cuoän ra. Caùc khoå lôõ thoâng duïng laø: 65 x 86 cm;
63,5 x 96,5 cm; 65 x 100 cm; 70 x 100 cm, …
2.2 Caùc khoaûng chöøa traéng treân tôø in
Do yeâu caàu cuûa quaù trình in, ngöôøi ta khoâng bao giôø boá trí
in kín heát toaøn boä tôø giaáy in maø phaûi chöøa nhöõng choã traéng
khoâng in treân tôø giaáy.
2.2.1 Chöøa cho in traøn leà (bleed)
Nhö ñaõ trình baøy ôû phaàn tröôùc, khi in nhöõng maûng maøu
hay hình aûnh phuû kín luoân caû phía rìa cuûa tôø giaáy, ngöôøi ta
thöôøng nôùi roäng vuøng in ra moãi beân khoaûng 3 mm ñeå ñeà phoøng
tröôøng hôïp caét khoâng chính xaùc. Nhö vaäy khoaûng chöøa leà
cuõng ñöôïc tính laø moät thaønh phaàn cuûa tôø in.
2.2.2 Leà nhíp
Khi in offset, tôø giaáy ñöôïc caùc nhíp baét ñöa vaøo maùy in,
ñi qua caùc ñôn vò in vaø ñöa ra ngoaøi. Nhö vaäy, moät khoaûng leà
traéng nhaát ñònh ñöôïc duøng ñeå laøm choã cho nhíp vaän chuyeån tôø
giaáy. Do ñaõ bò nhíp gaép neân vuøng naøy in ñöôïc vaø noù ñöôïc coi
laø moät thaønh phaàn baét buoäc phaûi chöøa traéng treân tôø in. thoâng
thöôøng ngöôøi ta cuõng taän duïng khoaûng traéng cuûa nhíp baét laøm
phaàn traéng cuûa tôø in ñeå tieát kieäm giaáy. Neáu giaáy in moûng hay
aùp löïc nhíp baét quaù cao seõ laøm tôø giaáy bò haèn leân caùc veät do
nhíp baét. Tuyø thuoäc vaøo khoå maùy in maø khoaûng chöøa traéng ñeå
baét nhíp laø 1-1,5 cm.
Hình 2.1: Caáu
taïo boä phaän nhíp baét
treân oáng eùp vaø boä
phaän tay keâ ñöa giaáy
vaøo maùy cho thaáy giaáy
phaûi coù moät khoaûng
traéng nhaát ñònh daønh
cho nhíp baét.
20. 19
2. AÛnh höôûng cuûa Giaáy In vaø Maùy In
2.2.3 Khoaûng tay keâ hoâng
Ñeå coù theå in hình aûnh ñeàu ñaën leân ñuùng moät vò trí cuûa
töøng tôø in, ngöôøi thôï in phaûi kieåm soaùt ñöôïc vò trí cuûa moãi tôø
giaáy theo khoå roäng cuûa noù. Moãi tôø giaáy in phaûi ñöôïc moät heä
thoáng tay keâ ñònh vò chính xaùc sao cho nhíp baét caùc tôø giaáy taïi
moät vò trí gioáng nhau.
Coù 2 loaïi tay keâ: tay keâ ñaàu vaø tay keâ hoâng. Tay keâ ñaàu
coù taùc duïng giöõ cho ñaàu tôø giaáy ñi xuoáng naèm ñuùng taïi vò trí bò
tay keâ ñaàu chaën laïi. Tay keâ hoâng coù 2 loaïi laø tay keâ ñaåy vaø tay
keâ keùo coù taùc duïng ñaåy hoaëc keùo caïnh beân tôø giaáy ñaõ ñöôïc tay
keâ ñaàu chaën laïi naèm ñuùng vaøo vò trí beân hoâng.
Tay keâ hoâng naèm ôû hai beân cuûa tôø giaáy vaø khi in ngöôøi
ta chæ söû duïng 1 trong 2 tay keâ hoâng. Baèng caùch ñònh vò tôø in
theo ñaàu vaø hoâng tôø giaáy nhö vaäy, maùy in seõ in taát caû caùc tôø in
cuøng moät vò trí nhö nhau. Ñeå coù ñöôïc khoaûng keùo cho tay keâ
hoâng ta phaûi chöøa traéng moät phaàn beân hoâng tôø giaáy.
2.2.4 Nhíp Vaø Tay Keâ Hoâng
Moãi tôø in khi ñi qua maùy in seõ coù moät ñaàu ñöôïc nhíp baét
vaø moät beân ñöôïc keùo vaøo tay keâ hoâng. Khi choàng giaáy ñaõ in
xong ñöôïc ñöa ra khoûi maùy in, ngöôøi thôï in thöôøng ñaùnh caùc
daáu x vaøo tôø in naèm treân cuøng - 2 daáu x ñaùnh theo ñaàu baét
nhíp vaø 2 daáu x ñaùnh theo caïnh tay keâ hoâng. Vieäc ñaùnh daáu
Hình 2.2: Ngöôøi
thôï in ñang ñaùnh daáu
X leân caïnh hoâng cuûa
tôø in
21. 20 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû
naøy cho pheùp ngöôøi thôï thaønh phaåm bieát caùc ñieåm tham chieáu
(goùc tay keâ) khi caét, gaáp, beá vaø eùp noåi. Trong tröôøng hôïp tôø in
ñöôïc in caû hai maët caàn phaûi coù qui ñònh veà maøu möïc ñaùnh daáu
hay kyù hieäu rieâng ñeå deã phaân bieät.
Laáy ví duï, moät ngöôøi thôï caét chuaån bò caét treân moät tôø in
chöùa ñaày caùc danh thieáp seõ ñöa caïnh hoâng cuûa töøng choàng
giaáy ñaõ in vaøo trong maùy caét. Caïnh tay keâ hoâng seõ ñöôïc voã vaø
ñaåy vaøo ñònh vò ôû caïnh chaën ñaàu phía phía beân trong maùy caét
trong khi caïnh baét nhíp cuûa choàng giaáy seõ ñöôïc voã vaø ñaåy vaøo
ñònh vò ôû caïnh hoâng cuûa maùy caét. Nhaùt caét ñaàu tieân seõ ñöôïc
thöïc hieän ñeå loaïi boû phaàn giaáy ôû phía ñoái dieän caïnh tay keâ
hoâng (phaàn giaáy naøy khoâng ñöôïc tay keâ kieåm soaùt trong quaù
trình in)
Cuõng theo caùch naøy, ngöôøi thôï gaáp caàn phaûi bieát ñaâu laø
caïnh baét nhíp vaø ñaâu laø caïnh tay keâ hoâng. Thoâng thöôøng tay
keâ hoâng seõ ñöôïc nhíp cuûa maùy gaáp ñöa vaøo trong vaø caïnh nhíp
cuûa tôø in seõ ñöôïc keùo vaøo tay keâ hoâng cuûa maùy gaáp.
Hình 2.3: Caïnh
khoâng ñöôïc kieåm soaùt
bôûi tay keâ hoâng seõ
ñöôïc caét boû ñaàu tieân.
Trong thöïc teá ngöôøi ta
voã cho caïnh baét nhíp
cuûa tôø in saùt vaøo tay
keâ hoâng cuûa maùy caét
tröôùc khi caét.
Hình 2.4: Sau
ñoù, caïnh ñaàu nhíp
cuûa tôø in seõ ñöôïc voã
vaø ñònh vò vaøo phía
trong baøn chaën cuûa
maùy caét vaø caét boû
phaàn giaáy khoâng
ñöôïc kieåm soaùt bôûi
nhíp baét.
Tay keâ
hoâng cuûa
maùy caét
22. 21
2. AÛnh höôûng cuûa Giaáy In vaø Maùy In
Nhö vaäy, nhíp vaø tay keâ hoâng cuûa tôø in ñoùng vai troø raát
quan troïng khoâng nhöõng trong quaù trình in maø coøn ôû caùc coâng
ñoaïn gia coâng thaønh phaåm tieáp theo.
2.2.5 Bình Trang Treân Maùy In Tôø Rôøi
Raát ít aán phaåm chæ in moät maët, haàu heát caùc aán phaåm ñeàu
in ôû hai maët. Coùù nhieàu caùch khaùc nhau ñeå boá trí in ôû caû hai
maët, söï khaùc bieät giöõa caùc phöông phaùp naøy tuyø thuoäc vaøo
vieäc quay hay laät laïi tôø giaáy sau khi ñaõ in moät maët. Coù 4
phöông phaùp boá trí trang in khi in caû hai maët:
In 2 maët AB
In töï trôû
In trôû nhíp
In treân maùy in töï laät maët
2.2.6 Bình trang kieåu AB
Ñaây laø phöông phaùp ñôn giaûn nhaát, khi bình trang theo
phöông phaùp naøy ngöôøi ta boá trí maët sau cuûa tôø in coù nhöõng
trang khaùc vôùi maët tröôùc (in 2 keõm khaùc nhau). Thoâng thöôøng,
maët tröôùc cuûa tôø in ñöôïc goïi laø maët A vaø maët sau cuûa tôø in
ñöôïc goïi laø maët B. Khi in maët A tröôùc ngöôøi ta thöôøng duøng
Hình 2.5: Ngöôøi
thôï gaáp kieåm tra tôø
in ñeå xaùc ñònh ñaàu
nhíp vaø caïnh tay keâ
hoâng
23. 22 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû
tay keâ hoâng beân phaûi. Sau ñoù khi in maët B, tôø in seõ ñöôïc laät laïi
nhöng vaãn giöõ nguyeân ñaàu baét nhíp. Nhö vaäy caïnh tay keâ hoâng
ñaõ ñöôïc ñoåi sang phía ñoái dieän. Ñeå giöõ cho quaù trình in ñöôïc
oån ñònh, ngöôøi thôï in seõ kích hoaït tay keâ hoâng phía ñoái dieän
(beân traùi) ñeå tay keâ naøy tieáp tuïc ñònh vò goùc tay keâ ñöôïc taïo ra
khi in maët A.
Moät soá maùy gaáp yeâu caàu maët A phaûi ngöûa leân khi ñöa vaøo
maùy, trong tröôøng hôïp naøy ta neân boá trí maët B in tröôùc vôùi tay
keâ hoâng phía beân traùi roài sau ñoù in maët A vôùi tay keâ hoâng beân
phaûi. Nhö vaäy, khi ñöa ñeán maùy gaáp, choàng giaáy seõ coù maët A
ngöûa leân phía treân.
Coù nhieàu lyù do khieán cho phöông phaùp boá trí naøy ñöôïc öa
chuoäng:
- Cho pheùp in khoå giaáy lôùn neân ñôõ phaûi caét nhoû giaáy ra
vaø ñôõ phaûi ñaët haøng mua nhieàu khoå giaáy.
- Ngöôøi thôï maùy khoâng phaûi döøng maùy laïi ñeå thay ñoåi
khoå in giöõa caùc tay saùch.
- In ñöôïc soá trang toái ña treân moät tôø in vaø thôøi gian in
ngaén nhaát.
Hình 2.6: Maët A
vaø maët B cuûa tay
saùch 16 trang, tay
saùch naøy goàm caùc
trang töø 1-8 vaø 17-24
trong moät quyeån saùch
goàm 28 trang (4
trang bìa vaø 24 trang
ruoät), tay saùch goàm 8
trang ruoät coøn laïi (töø
9-16 ) ñöôïc loàng vaøo
beân trong tay saùch 16
trang ñeå ñoùng loàng.
24. 23
2. AÛnh höôûng cuûa Giaáy In vaø Maùy In
2.2.7 Bình trang kieåu in töï trôû
Trong ví duï treân (tay saùch 28 trang) tay ruoät 16 trang ñaõ
ñöôïc in AB, nhö vaäy coøn laïi moät tay ruoät 8 trang. Laøm caùch
naøo ñeå moät tay saùch 8 trang coù theå ñöôïc saép xeáp in treân tôø giaáy
lôùn coù theå chöùa ñeán 16 trang? Trong tröôøng hôïp naøy ngöôøi ta
boá trí in 8 trang theo kieåu in töï trôû. Khoâng gioáng nhö tay saùch
16 trang ñaàu tieân (in 2 maët, moãi maët moät keõm vaø soá trang cuûa
2 maët khaùc nhau), trong kieåu boá trí trang in töï trôû, ngöôøi ta seõ
in caû hai maët vôùi cuøng moät keõm. 8 trang trong tay saùch seõ ñöôïc
boá trí theo moät thöù töï hôïp lyù treân tôø in.
Sau khi ñaõ in xong moät maët, ngöôøi thôï in seõ ñôïi moät thôøi
gian cho möïc khoâ. Thôøi gian caàn thieát ñeå chôø cho möïc khoâ phuï
thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá, trong ñoù 2 yeáu toá quan troïng laø löôïng
möïc phuû leân tôø giaáy vaø caùc ñaëc tính laøm khoâ cuûa maùy in. Khi
tôø in ñaõ khoâ ngöôøi thôï in seõ trôû tôø giaáy ngöôïc laïi vaø tieáp tuïc
ñöa vaøo maùy in. Cuõng gioáng nhö phöông phaùp in AB, ñaàu baét
nhíp cuûa tôø giaáy seõ ñöôïc giöõ nguyeân cho caû hai laàn in, caïnh
hoâng tay keâ cuûa tôø in laàn ñaàu seõ ñöôïc trôû qua höôùng ñoái dieän
vaø ñöôïc tay keâ taïi ñoù tieáp tuïc ñònh vò.
Sau khi ñaõ in caû hai maët, tôø giaáy ñöôïc caét laøm ñoâi tröôùc
khi ñem ñi gaáp. Ngöôøi thôï caét seõ ñöa choàng giaáy vaøo trong
maùy caét vaø voã cho caïnh hoâng tay keâ cuûa tôø giaáy ñònh vò taïi ñaàu
chaën cuûa maùy caét coøn ñaàu nhíp seõ ñöôïc ñònh vò vaøo caïnh hoâng
Hình 2.7:
Tay saùch 8
trang bình theo
kieåu in töï trôû
coù thöù töï trang
töø 9-16.
25. 24 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû
cuûa maùy caét, sau ñoù caét ñi phaàn thöøa cuûa phía ñoái dieän tay keâ
hoâng. Cuoái cuøng tôø giaáy ñöôïc caét ñoâi vôùi nhaùt caét thöù hai. Moãi
moät nöûa cuûa tôø giaáy ñöôïc xaùc ñònh theo thöù töï trang vaø noäi
dung. Moät nöûa beân giaáy seõ ñöôïc ñöa ngay vaøo maùy gaáp, nöûa
coøn laïi phaûi trôû ngöôïc maët laïi roài môùi ñöa vaøo maùy gaáp.
2.2.8 Phöông phaùp in AB vôùi caùc caëp trang gioáng nhau
treân moät maët in (kieåu in…)
Moät phöông phaùp khaùc söû duïng kieåu bình trang in töï trôû
laø in 2 maët vôùi 2 keõm, moãi maët in seõ coù 4 caëp trang truøng nhau.
Vôùi phöông phaùp naøy 4 caëp trang ñaàu tieân seõ ñöôïc in ôû maët
tröôùc, ôû laàn in sau, ngöôøi thôï in seõ thay baûn vaø trôû ngöôïc tôø in
laïi ñeå in tieáp 4 caëp trang ôû maët sau. Khi trôû maët, ñaàu baét nhíp
vaãn ñöôïc giöõ nguyeân vaø caïnh tay keâ hoâng cuûa tôø giaáy seõ ñöôïc
ñoåi qua höôùng ñoái dieän.
Theo quan ñieåm cheá baûn thì vieäc boá trí nhö vaäy laø hoang
phí: maëc duø cuõng maát baèng ñoù thôøi gian ñeå in vaø ñôïi cho tôø in
khoâ nhöng soá trang coù ñöôïc cuõng chæ baèng in töï trôû trong khi
toán theâm chi phí cheá baûn.
Hình 2.8: Hai
nhaùt caét treân tôø in töï
trôû
26. 25
2. AÛnh höôûng cuûa Giaáy In vaø Maùy In
Maëc duø in töï trôû laø giaûi phaùp kinh teá hôn nhöng vaãn coù
nhöõng lyù do khieán ngöôøi ta phaûi söû duïng phöông phaùp in AB.
Ngöôøi thôï in thích phöông phaùp naøy hôn vì trong phöông phaùp
in töï trôû hoï raát khoù canh chænh cho maët tröôùc vaø maët sau ñeàu
maøu ñoàng thôøi phaûi maát theâm nhieàu thôøi gian ñeå chænh möïc.
Ngoaøi ra coøn coù nhieàu tröôøng hôïp baét buoäc phaûi duøng
phöông phaùp in AB, ñoù laø caùc tröôøng hôïp in phuû laéc ôû ñôn vò
in cuoái cuøng (thöôøng bò traày xöôùc khi in laät maët), beá vaø eùp noåi
ngay treân daây chuyeàn in.
Hình 2.9: Kieåu
saép ñaët trang in AB
vôùi caùc caëp trang
gioáng nhau treân moät
maët in. Trong tröôøng
hôïp naøy tuy duøng 2
keõm khaùc nhau vaø in
treân caû hai maët
nhöng chæ coù ñöôïc 8
trang in.
27. 26 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû
2.2.9 Phöông phaùp in trôû nhíp
Giaû söû raèng bìa cuûa quyeån saùch khoâng phaûi laø 4 trang maø
laø 6 trang nhö hình veõ döôùi ñaây (thoâng thöôøng cuõng chæ coù 4
trang bìa nhöng do nhu caàu trang trí hay quaûng caùo caàn phaûi
ñaët ôû ngoaøi bìa maø ngöôøi ta thöôøng theâm vaøo moät bìa phuï noái
lieàn vôùi bìa tröôùc hoaëc bìa sau. Caùc bìa phuï naøy coù theå laø: tôø
quaûng caùo cho cuoán saùch khaùc cuûa taùc giaû, tôø giôùi thieäu theâm
veà taùc giaû, veù môøi tham döï, …)
Caùch toát nhaát ñeå in caùc trang bìa nhö theá naøy laø boá trí
trang in theo kieåu in trôû nhíp. Trong kieåu bình trang naøy maët
tröôùc vaø maët sau cuûa caùc tôø bìa seõ ñöôïc boá trí ñoái nhau theo
phöông ngang (chuùng coù theå ñöôïc boá trí naèm ngay giöõa tôø giaáy
hoaëc leäch qua moät beân). Hai maët cuûa caùc tôø bìa seõ ñöôïc bình
theo moät trong hai kieåu laø ñaàu ñoái ñaàu hoaëc chaân ñoái chaân,
muïc ñích cuûa vieäc boá trí nhö vaäy laø ñeå sau khi trôû laïi caùc maët
tröôùc vaø sau seõ thuaän chieàu nhau.
Sau khi ñaõ in moät maët, ngöôøi thôï in chôø cho giaáy khoâ roài
trôû maët tôø giaáy theo phöông ngang, töùc laø caïnh tay keâ hoâng
cuûa tôø giaáy vaãn giöõ nguyeân trong khi ñaàu baét nhíp thay ñoåi.
Trong phöông phaùp naøy giaáy phaûi ñöôïc caét caån thaän ñeå caùc tôø
in coù kích thöôùc ñeàu nhau vaø khi in ngöôøi thôï in phaûi löu yù
canh cho 2 leà nhíp baèng nhau (caùc phaàn töû in naèm ngay giöõa 2
vuøng baét nhíp).
Hình 2.10: Hình
veõ caáu truùc cuûa bìa
saùch vôùi moät bìa phuï
cho bìa sau.
28. 27
2. AÛnh höôûng cuûa Giaáy In vaø Maùy In
Thoâng thöôøng khi gaëp phaûi tröôøng hôïp in loaïi bìa naøy,
ngöôøi thôï bình thöôøng thích bình theo kieåu trôû nhíp vì chæ caàn
bình leân moät support trong khi ngöôøi thôï in laïi thích in theo
kieåu AB hôn. Tuy nhieân khi in soá löôïng lôùn hoaëc khi in giaáy
moûng, ta neân duøng kieåu in AB.
Hình 2.11: Trôû
nhíp theo ñaàu ñoái ñaàu
Hình 2.12: Trôû
nhíp theo chaân ñoái chaân.
29. 28 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû
2.2.10 Bình trang cho maùy in töï laät maët
In töï laät maët laø moät kieåu in raát ñöôïc öa chuoäng vì noù in
ñöôïc caû hai maët trong moät laàn in.
Ñaëc ñieåm cuûa loaïi maùy in coù theå trôû maët laø ngoaøi oáng
chuyeån ñoùng vai troø cuûa oáng giöõ giaáy coøn coù theâm moät oáng
trôû. Khi tôø giaáy ñi qua ñôn vò in thöù nhaát, ñaàu nhíp baét cuûa tôø
giaáy seõ ñöôïc nhíp baét cuûa oáng giöõ giaáy keùo ra vaø giöõ cho ñeán
khi caïnh ñuoâi cuûa tôø giaáy ñöôïc oáng trôû baét laáy. Ñoái vôùi vieäc
in saùch moät maøu ngöôøi ta thöôøng duøng maùy in coù 2 ñôn vò in,
loaïi maùy naøy coù theå in 2 maøu moät maët hoaëc in moãi maët moät
maøu. Caùc loaïi maùy in coù 4 ñôn vò thöôøng coù theå in 4/0 hoaëc
2/2. Caùc loaïi maùy in coù 8 ñôn vò thöôøng in 4/4. Cuõng coù nhöõng
loaïi maùy in 5 maøu cho pheùp in trôû maët nhöng thöôøng cho trôû ôû
ñôn vò in cuoái cuøng ñeå hình thaønh kieåu in 4/1.
Ñeå bình trang cho kieåu in naøy, ta phaûi coù hai boä keõm cho
2 maët vaø chuùng phaûi ñöôïc bình theo kieåu in trôû nhíp, töùc laø tay
keâ hoâng vaãn giöõ nguyeân nhöng trôû ñaàu nhíp.
Maëc duø coù nhieàu thuaän lôïi so vôùi phöông phaùp in laàn löôït
töøng maët nhöng noù laïi ñoøi hoûi phaûi ñöôïc chuaån bò kyõ löôõng
cuõng nhö laøm maát thôøi gian khi chuyeån ñoåi cô caáu cuûa maùy in.
Ngöôøi thôï bình baûn phaûi hoûi kyõ thôï in tröôùc khi bình cho loaïi
maùy in naøy, vì neáu in theo kieåu thoâng thöôøng khoâng trôû maët thì
hoï seõ bình theo kieåu AB, coøn neáu in theo kieåu trôû maët thì phaûi
bình theo kieåu trôû nhíp.
2.2.11 Bình trang kieåu in töï trôû treân maùy in laät maët
Phöông phaùp naøy laø söï keát hôïp giöõa kieåu bình trang trôû
nhíp vaø bình trang töï trôû, do vaäy noù yeâu caàu phaûi tuaân thuû theo
caùc ñoøi hoûi cuûa 2 kieåu bình naøy. Ñieåm quan troïng caàn chuù yù laø
canh ñeàu theo chieàu doïc vaø chieàu ngang khi trôû hay laät maët,
ñoàng thôøi giaáy cuõng phaûi ñöôïc caét ñeàu ñeå traùnh tình traïng ñieàu
chænh maùy maát thôøi gian.
Trong kieåu in naøy coù 2 keõm mang noäi dung nhö nhau
nhöng moät keõm bình theo kieåu thoâng thöôøng, moät keõm bình
theo kieåu trôû nhíp. Tôø giaáy sau khi in xong cuõng ñöôïc caét ñoâi
tröôùc khi ñi gia coâng tieáp theo, neáu ñöa vaøo maùy gaáp thì moät
nöûa beân cuûa choàng giaáy phaûi ñöôïc laät ngöôïc maët laïi.
30. 29
2. AÛnh höôûng cuûa Giaáy In vaø Maùy In
2.2.12 Bình trang cho maùy in cuoän
Maùy in cuoän laø loaïi maùy in söû duïng giaáy cuoän ñöôïc naïp
vaøo lieân tuïc. Tôø giaáy ñöôïc naïp vaøo moät ñaàu cuûa maùy in vaø
ñöôïc daãn ñi qua caùc ñôn vò in. Trong phöông phaùp in cuoän tôø
giaáy ñöôïc in caû hai maët moät luùc vôùi caùc ñôn vò in ñöôïc boá trí
phía treân vaø phía döôùi tôø in. Löôïng thoâng tin ñöôïc in phuï thuoäc
vaøo kích thöôùc cuûa baûn in. Do tôø in ñöôïc daãn ñi lieân tuïc neân
trong maùy in cuoän khoâng coù khaùi nieäm nhíp baét giaáy, thay vaøo
ñoù ta coù khaùi nieäm laø goùc daãn giaáy. Vì goùc daãn giaáy khoâng
thay ñoåi ñöôïc neân ta khoâng theå bình theo kieåu in töï trôû, trôû
nhíp vaø laät maët. thay vaøo ñoù taát caû caùc daïng maùy in offset cuoän
Hình 2.13: Ñaàu
nhíp cuûa tôø giaáy sau
khi ñi ra khoûi ñôn vò
in thöù nhaát ñöôïc giöõ
bôûi nhíp cuûa oáng giöõ
giaáy, sau ñoù ñuoâi cuûa
tôø giaáy seõ ñöôïc nhíp
cuûa oáng trôû gaép laáy
vaø ñöa vaøo ñôn vò in
tieáp theo.
Hình 2.14: Tôø
giaáy ñöôïc giöõ bôûi
nhíp baét cuûa oáng
chuyeån. Ñuoâi cuûa tôø
giaáy trôû thaønh ñaàu
nhíp.
Maùy in tôø rôøi vôùi boä phaän trôû giaáy
31. 30 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû
ñeàu söû duïng moät kieåu bình AB. Ñieåm khaùc bieät quan troïng
giöõa bình trang AB cho maùy in tôø rôøi vaø maùy in cuoän laø maùy
in cuoän coù nhieàu ñaàu ra khaùc nhau vaø caáu taïo cuûa ñaàu gaáp
cuõng coù nhieàu kieåu khaùc nhau neân vieäc boá trí keõm cuõng khaùc
so vôùi in offset tôø rôøi.
Sau khi tôø in ñi qua khoûi thieát bò saáy, moät boä phaän hoaït
ñoäng ôû toác ñoä cao laø boä phaän caét duøng ñeå caét giaáy cuoän ra
thaønh tôø rôøi. Taïi thôøi ñieåm naøy caùc tôø giaáy in coù theå ñöôïc gôûi
tôùi boä phaän ñoùng xeùn. Tuy nhieân do vieäc caét thaønh tôø rôøi
khoâng thoaû maõn ñöôïc yeâu caàu veà toác ñoä neân caùc maùy in hieän
Hình 2.15: Maùy
in offset cuoän truyeàn
thoáng vôùi maùy gaáp
hay maùy caét.Hình
minh hoaï maùy ôû ñaây
laø toái thieåu nhaát.
Nhöng coù nhöõng
tröôøng hôïp khaùc xaûy
ra nhö: ñoái vôùi maùy
coù töø 6 ñôn vò in trôû
leân, maùy gaáp ñöôïc ñaët
taïi giöõa caùc ñôn vò in
vaø boä phaän naïp giaáy
ñöôïc ñaët taïi moãi ñôn
vò in.
32. 31
2. AÛnh höôûng cuûa Giaáy In vaø Maùy In
ñaïi ngaøy nay khoâng caét giaáy thaønh tôø rôøi ngay maø daãn luoân
vaøo pheãu gaáp, taïi ñaây caùc cô caáu gaáp, caán vaø xeùn phöùc taïp seõ
hoaït ñoäng ñeå cho ra caùc tay saùch hoaëc aán phaåm hoaøn chænh.
Hình 2.16: Maùy
in offset cuoän 4/4
nhìn töø phía boä phaän
naïp giaáy
Hình 2.17: Tôø
giaáy ñi ngang qua hai
ñôn vò in naèm phía
treân vaø phía döôùi ñeå
nhaän hình aûnh töø hai
taám cao su truyeàn
sang.
33. 32 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû
Ñeå coù theå bình trang cho maùy in offset cuoän ngöôøi thôï
bình caàn phaûi bieát veà caáu taïo cuûa ñaàu gaáp vaø caùc kieåu gaáp,
ñoàâng thôøi phaûi phoái hôïp vôùi boä phaän in ñeå bieát caùc thoâng soá
chính xaùc.
Hình 2.17: Gaáp
caùc tay saùch ñöôïc
ñöa ra töø maùy offset
cuoän
46. 45
Chöông 4: Laäp keá hoaïch Bình trang
Treân cô sôû theû coâng vieäc, ngöôøi giaùm saùt vaø ñaïi dieän nhaø
in seõ kieåm tra taïi moãi coâng ñoaïn vaø coù yù kieán tröôùc khi coâng
vieäc ñöôïc chuyeån sang boä phaän khaùc.
4.1.3 Leân keá hoaïch.
Giai ñoaïn laäp keá hoïach cho baát kyø coâng vieäc naøo cuõng heát
söùc quan troïng. Caùch quyeát ñònh vaøo thôøi ñieåm naøy seõ khoâng
chæ aûnh höôûng ñeán coâng vieäc ñöôïc in nhö theá naøo maø coøn aûnh
höôûng ñeán quaù trình gaáp, ñoùng, v.v… vaø giaù thaønh cuûa saûn
phaåm. Moät yeáu toá quan troïng trong giai ñoaïn naøy laø quyeát ñònh
kích thöôùc vaø soá löôïng giaáy caàn duøng cho coâng vieäc. Vì trong
moät soá tröôøng hôïp ngöôøi laäp keá hoaïch cuõng chính laø ngöôøi yeâu
caàu mua giaáy. Moät yeáu toá cuõng quan troïng khoâng keùm laø phaûi
laøm tröôùc caùc tay saùch maãu (gaáp thöû ñeå hình thaønh caùc tay
saùch vaø ñaùnh soá thöù töï, v.v…). Caùc tay saùch maãu laø caùc taøi lieäu
cung caáp thoâng tin veà caùch thöùc bình trang, ngoaøi ra coøn phaûi
cung caáp caùc thoâng tin veà möïc in, kieåu bình trang, ñaëc ñieåm
cuûa loaïi giaáy… sau khi ñaõ hoaøn taát coâng ñoaïn naøy, ngöôøi giaùm
saùt vaø ñaïi dieän nhaø in seõ cuøng kyù vaøo caùc tay saùch maãu.
4.1.4 Vai troø ngöôøi laäp keá hoaïch
Ngöôøi laäp keá hoaïch phaûi laø ngöôøi naém vöõng caùc coâng
ñoaïn saûn xuaát vaø coù kinh nghieäm trong vieäc ñieàu haønh. Anh ta
phaûi naém roõ caùc yeâu caàu kyõ thuaät, ñaëc ñieåm nguyeân vaät lieäu,
khaû naêng cuûa maùy in saün coù ñeå boá trí coâng vieäc cho troâi chaûy,
ñaït hieäu quaû veà chaát löôïng vaø naêng suaát.
Caùc böôùc tieáp theo sau khi ñaõ laøm vieäc vôùi khaùch haøng laø
gì? Khi naøo coâng vieäc ñöôïc thöïc hieän? vaø ai seõ thöïc hieän?
Ngöôøi laäp keá hoaïch phaûi bieát roõ laø duø cho caùc coâng ñoaïn nhö
cheá baûn coù theå ñöôïc thöïc hieän töï ñoäng thì vaãn coøn caùc coâng
ñoaïn phaûi thöïc hieän thuû coâng vaø coâng ñoaïn bình baûn coù aûnh
höôûng quyeát ñònh ñeán quaù trình in vaø sau in.
Ví duï: moät quaù trình saûn xuaát 20.000 quyeån saùch khoå 20.5
x 29 cm, 92 trang vaø bìa. Bìa seõ in 4 maøu vaø caùn boùng trong khi
ruoät chuû yeáu laø in moät maøu. Tuy nhieân laïi coù raûi raùc caùc trang
maøu naèm beân trong ruoät. Maëc duø anh ta coù theå boá trí ñoùng loàng
92 trang ruoät neáu söû duïng giaáy in moûng nhöng neáu khaùch haøng
yeâu caàu quyeån saùch phaûi trang troïng hôn vaø coù caùc trang maøu
raûi raùc neân caùch toát nhaát laø thaønh phaåm baèng caùch daùn gaùy.
47. 46 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû
Sau khi ñaõ sô boä laäp keá hoaïch xong, ngöôøi laäp keá hoaïch
phaûi thu thaäp taát caû caùc ñóa döõ lieäu cuõng nhö caùc hình aûnh caàn
phaûi queùt vaø chuyeån giao cho boä phaän kyõ thuaät.
4.2 Caùc böôùc trong quaù trình laäp keá hoaïch
Laáy ví duï in 20 ngaøn quyeån saùch treân vaø chuùng ta seõ ñoùng
vai troø cuûa ngöôøi giaùm saùt. Ñeå thöïc hieän ñuùng vai troø cuûa
mình, ta phaûi traûi qua caùc giai ñoaïn sau:
4.2.1 Choïn maùy in
Maëc duø kích thöôùc cuûa caùc trang in vaø loaïi giaáy in laø caùc
yeáu toá quan troïng nhöng yeáu toá chính quyeát ñònh vieäc choïn löïa
maùy in chính laø soá löôïng in. Trong tröôøng hôïp naøy khaùch haøng
ñoøi hoûi coù 20.000 baûn in. Phaân xöôûng in cuûa chuùng ta coù caùc
maùy in offset cuoän toác ñoä cao coù theå in moät tay saùch vôùi soá
löôïng 20.000 vôùi thôøi gian chöa tôùi 1 giôø. Tuy nhieân ngöôøi ta
laïi tính toaùn raèng soá löôïng in toái thieåu treân maùy in naøy phaûi laø
40.000 thì môùi coù lôïi (thôøi gian chuaån bò in treân maùy in cuoän
laâu hôn, hao toán nguyeân vaät lieäu ñeå canh baøi nhieàu hôn). Nhö
vaäy, giaûi phaùp phaûi laø in treân maùy in offset tôø rôøi 1 maøu vôùi
toác ñoä in thoâng thöôøng töø 5.000 tôø/giôø ñeán 15.000 tôø/giôø vaø
duøng maùy coù khoå in 1 luùc 16 trang (moãi maët 8 trang) seõ cho
hieäu quaû cao nhaát. Ngöôøi laäp keá hoaïch saûn xuaát phaûi phoái hôïp
vôùi nhaân vieân boä phaän kyõ thuaät ñeå quyeát ñònh maùy in naøo seõ
duøng cho coâng vieäc.
4.2.2 Choïn kích thöôùc giaáy, ñònh löôïng giaáy vaø loaïi giaáy
Trong giai ñoaïn tröôùc chuùng ta ñaõ phaûi choïn giaáy in chuaån
ñeå in ruoät vaø moät loaïi giaáy chuaån khaùc ñeå in bìa. Muïc ñích cuûa
vieäc chuaån bò naøy laø coá gaéng haï giaù thaønh xuoáng thaáp nhaát
baèng caùch söû duïng cuøng moät khoå giaáy cho taát caû caùc tay saùch.
Tuy nhieân trong nhieàu tröôøng hôïp khoå giaáy in phaûi ñöôïc
caét ra töø khoå giaáy lôùn hôn hay höôùng sôù giaáy khoâng phuø hôïp.
Trong tröôøng hôïp in ruoät, choïn giaáy khoå tieâu chuaån laø
60 x 84 cm, loaïi giaáy fort ñònh löôïng 70 g/m2. Neáu khaùch
haøng khoâng yeâu caàu loaïi giaáy coù thöông hieäu cuï theå, ngöôøi
laäp keá hoaïch neân choïn loaïi giaáy coù theå in ñöôïc vaø giaù
thaønh thaáp nhaát.
48. 47
Chöông 4: Laäp keá hoaïch Bình trang
Vieäc löïa choïn vaät lieäu cho bìa saùch ít phöùc taïp hôn. Maëc
duø vieäc löïa choïn khoå giaáy nhoû hôn cho in bìa nhöng ngöôøi laäp
keá hoaïch cuõng phaûi tính toaùn ñeán hieäu quaû kinh teá vì khoâng
phaûi luùc naøo in khoå giaáy nhoû, treân maùy in nhoû cuõng coù lôïi veà
chi phí cheá baûn vaø chi phí in. Trong nhöõng tröôøng hôïp in soá
löôïng ít, ngöôøi ta caàn phaûi chuù yù ñeán chi phí cheá baûn vaø chi phí
phaùt sinh do in maùy lôùn. Khi in soá löôïng lôùn ngöôøi ta thöôøng in
nhieàu bìa moät luùc treân khoå giaáy lôùn (in 2 hoaëc 4 bìa moät luùc,
neáu bìa coù phuû boùng 1 maët thì phaûi löu yù khi boá trí in töï trôû).
Hình 4.2: Quy
trình laäp keá hoaïch saûn
xuaát
49. 48 Kyõ thuaät bình trang ñieän töû
Vieäc tính toaùn cuõng phaûi phuï thuoäc vaøo caùc loaïi giaáy ñang
coù treân thò tröôøng vaø khoå maùy in saün coù. Thí duï, treân thò tröôøng
chæ coù loaïi giaáy 79 x 109 cm vaø maùy in khoå lôùn nhaát laø 60 x 84
cm, neáu phaûi duøng loaïi giaáy naøy ñeå in bìa 20,5 x 29 cm thì seõ
khoâng coù lôïi veà giaáy, nhöng neáu ñeå lôïi veà giaáy ta phaûi in töøng
bìa moät (khoå 79 x 109 cm coù theå boá trí ñöôïc 5 bìa 20,5 x 29
cm) treân maùy nhoû hôn. Vieäc löïa choïn giaûi phaùp naøo luùc naøy
phuï thuoäc vaøo yeáu toá kinh teá.
Khi tính toaùn ñeå mua giaáy ngöôøi laäp keá hoaïch cuõng phaûi
tính soá löôïng giaáy caàn buø hao theo töøng tröôøng hôïp saûn xuaát
cuï theå.
4.2.3 Xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa phöông phaùp ñoùng saùch
Phöông phaùp ñoùng saùch quyeát ñònh ñeán vieäc boá trí tay
saùch vaø kích thöôùc cuûa bìa saùch. Neáu khaùch haøng yeâu caàu phaûi
ñoùng loàng thì kích thöôùc cuûa bìa saùch phaûi ñöôïc nôùi roäng ra tuøy
thuoäc vaøo ñoä daày cuûa ruoät saùch (trong tröôøng hôïp naøy ñoä daøy
cuûa bìa saùch quyeát ñònh ñoä cong cuûa gaùy bìa) coøn neáu daùn gaùy
thì phaûi boá trí caùc tay saùch xeáp choàng leân nhau vaø bìa saùch
phaûi chöøa moät khoaûng baèng ñuùng ñoä daøy cuûa caùc trang saùch
sau khi ñöôïc daùn laïi.
Trong thöïc teá ít khi ta coù theå in taát caû caùc tay saùch 16
trang vì soá trang saùch khoâng chaün cho vieäc boá trí nhö vaäy.
Trong tröôøng hôïp in 92 trang ruoät ta seõ boá trí ñöôïc 5 tay 16
Hình 4.2: Gaáp
tay saùch giaû (3 hình
theå hieän 3 böôùc gaáp)