Ιστορία Γ' Γυμνασίου, Ενότητα 13

1. Βιομηχανική Επανάσταση
Κοινωνικές και πολιτικές
διαστάσεις

2. Μεταβολές στον πληθυσμό
• Εκβιομηχάνιση =>
– βελτίωση βιοτικού επιπέδου => πληθυσμιακή αύξηση
(ειδικά μετά το 1850)
– Εσωτερική μετανάστευση προς τις πόλεις  εργάτες
 εργατικά προάστια κοντά στα εργοστάσια
– Εξωτερική μετανάστευση  Η.Π.Α., Καναδάς,
Αυστραλία

3. Πρώτη εικόνα από την Νέα Υόρκη
http://immigrationpasttopresent.weebly.com

4. Ποιοι ωφελούνται;
Πηγή: http://blogs.cas.suffolk.edu
http://industrialiadanza.blogspot.gr/
Le Nain brothers.c1640. Peasant family
www.wga.hu
Kath. Read. c1750. British gentlemen in Rome
Πηγή: http://commons.wikimedia.org

5. Ποιες είναι οι κοινωνικές τάξεις της
εποχής;
Philip Vandyke.1785. Broad Quay, Bristol
www.bbc.co.uk

6. Οι κοινωνικές τάξεις
• Αριστοκράτες – μεγαλογαιοκτήμονες:
– Αν. & μεσογειακή Ευρώπη ‡ εκβιομηχάνιση =>
παραμένουν ισχυροί
– Αγγλία: ασχολούνται με καπιταλιστικές επιχειρήσεις
=> παραμένουν ισχυροί
• Αστοί: η κυρίαρχη κοινωνική τάξη
Pride and Prejudice. 2005.
Πηγή: http://en.wikipedia.org

7. • Θυμηθείτε το
απόσπασμα
από την σειρά
που είδαμε.
• Ποιες είναι οι
συνθήκες ζωής
και εργασίας
των εργατών;
http://mtviewmirror.com/american-industrial-revolution/
http://resurgencecdn.com

8. Adolph Van Menzel. c1870. Eisenwalzwerk, Iron Rolling Mill

9. https://www.mtholyoke.edu
www.flickr.com

10. Εργατικές κατοικίες
http://www.schoolshistory.org.uk
Gustav Doré.1872. Over London by rail, χαρακτικό
http://www.sciencemuseum.org.uk

11. Cotswolds, αγροτικές κατοικίες

12. • Αγρότες: τον 19ο
αι είναι η πλειονότητα, ασταθείς
οι συνθήκες ζωής τους => μετανάστευση
• Εργάτες: άνδρες, γυναίκες, παιδιά
– Ώρες εργασίας: 12-16 καθημερινά
– Μισθοί: πείνας
– Συνθήκες διαβίωσης: μικρά & ανθυγιεινά σπίτια,
πολλά άτομα
– Πεθαίνουν νέοι (1827: μέσος όρος ζωής 27 χρόνια!)
– Ποιες πιστεύετε ότι είναι οι διεκδικήσεις τους;
– Με ποιους τρόπους διεκδικούν;

13. Συνδικαλισμός
• Άθλιες συνθήκες ζωής => οι εργάτες ξεσηκώνονται
• 1830 κ.ε. διεκδικούν οργανωμένα (π.χ. 8ωρη
εργασία)
• 1838: Χάρτα του Λαού, Αγγλική Ένωση Εργατών:
διατυπώνουν πολιτικά αιτήματα (καθολική ψήφος
για άντρες)
• Τρόπος διεκδίκησης: απεργίες – βίαιη καταστολή
• 1 Μάη 1886: Σικάγο: απεργία για το 8ωρο 
πνίγεται στο αίμα  εργατική Πρωτομαγιά

14. Haymarket Martyrs Monument,
Νεκροταφείο Forest Home
Forest Park, Illinois
Μνημείο για τα θύματα της
Απεργίας του Σικάγο 1886
http://en.wikipedia.org
Είχε αποτέλεσμα αυτή η θυσία;

15. Συνδικαλιστικές επιτυχίες
• Τέλη 19ου
αι.:
– 10ωρη εργασία
– Δημιουργία ταμείων ασφάλισης  οικονομική στήριξη
εργατών σε ατύχημα, ασθένεια, απόλυση
– Υπογραφή συλλογικών συμβάσεων εργασίας με
εργοδότες 
– Κατώτερες αμοιβές ορισμένες

16. Ποια άλλη πλευρά της βιομηχανικής
εργασίας βλέπουμε εδώ;
www.pinterest.com

17. Τι αποτελέσματα μπορεί να
είχε η γυναικεία εργασία;
http://www2.newcanaan.k12.ct.us

18. http://historiana.eu
c1900. Διαδήλωση στο Λονδίνο
Emmeline Pankhurst, 1858 –1928
Πρωτοπόρος του γυναικείου κινήματος
στη Βρετανία
http://schoolworkhelper.net

19. Η γυναικεία χειραφέτηση
• 19ος
αι.: γυναίκες εργάτριες στα εργοστάσια =>
• Οικονομική ανεξαρτησία =>
• Διεκδικούν νομική & πολιτική χειραφέτηση
• 1903, Έμελιν Πάνκχορστ, Αγγλία  Κοινωνική &
Πολιτική Ένωση Γυναικών: διεκδικεί πολιτικά
δικαιώματα σε γυναίκες

20. Και οι μορφωμένοι άνθρωποι; Τι θέση παίρνουν
απέναντι στη νέα εποχή;
Κ. Μαρξ
Φ. Ένγκελς
Ο Κ. Μαρξ το 1875
http://en.wikipedia.org
Ο Φρ. Ένγκελς το 1877
http://en.wikipedia.org

21. Σοσιαλιστικές θεωρίες
• Εκβιομηχάνιση > έντονα κοινωνικά προβλήματα
=> θεωρίες που τονίζουν την προτεραιότητα του
κοινωνικού συμφέροντος απέναντι στο ατομικό
• Social = κοινωνικός > socialism = σοσιαλισμός
• Ουτοπικός σοσιαλισμός : ιδέες για μια
εξιδανικευμένη κοινωνία

22. • 1848, Μάρξ & Ένγκελς δημοσιεύουν
το Κομμουνιστικό Μανιφέστο
• Μαρξ: Το Κεφάλαιο, τρίτομο έργο,
αναλύει την κατάσταση της εργατικής
τάξης
• Βασική αντίθεση/ αδικία: λίγοι αστοί =
ιδιοκτήτες μέσων παραγωγής / πολλοί
εργάτες = πεινούν => αυτοί που
παράγουν (εργάτες)  να πάρουν στα
χέρια τους τα μέσα παραγωγής 
αταξική κοινωνία: κοινωνία χωρίς
τάξεις
• Μαρξισμός: οι θέσεις του Μαρξ
http://commons.wikimedia.org

23. Καλημέρα!
L. S. Lowry, 1938. Street musicians.
www.bbc.com