Ιστορία Γ' Γυμνασίου, κεφ. 7.33

1. Η ρωσική επανάσταση

2. Νικόλαος Β΄: ο τελευταίος Τσάρος
www.e-typos.gr

3. Η κρίση του τσαρικού καθεστώτος
• Α’ εσωτερικά προβλήματα
• Τέλη 19ου
– αρχές 20ου
αι.:
– 85% πληθυσμού = αγρότες. ΌΜΩΣ, τα μεγαλύτερα &
εύφορα κτήματα  μεγάλους γαιοκτήμονες / μικροί
καλλιεργητές: άθλιες συνθήκες => αίτημα για αναδασμό,
αγροτικές εξεγέρσεις
– Βιομηχανική ανάπτυξη: εργάτες  άθλιες συνθήκες =>
εργατικές εξεγέρσεις (αιματηρή καταστολή)
• 1905: επανάσταση  τσάρος αναγκάζεται να δεχθεί
κοινοβούλιο (δούμα) => συνταγματική μοναρχία

4. Η κρίση του τσαρικού καθεστώτος
• Β’ Εξωτερικά προβλήματα
• 1904-05: Ρωσοϊαπωνικός πόλεμος: ήττα Ρωσίας
• Α’ Παγκόσμιος πόλεμος =>Επιστράτευση
εκατομμυρίων Ρώσων => παράλυση οικονομίας =>
επιδείνωση ζωής λαϊκών τάξεων => επανάσταση
1905 ( δούμα)
• Α’ Παγκόσμιος: σοβαρά προβλήματα του ρωσικού
στρατού στις μάχες => επανάσταση 1917 (
ανατροπή τσάρου)

5. Στρατιώτες γονατίζουν μπροστά στον τσάρο

6. Η αστική επανάσταση (1917)
• Φεβρουάριος 1917: νέα επανάσταση 
• Αναλαμβάνει προσωρινή κυβέρνηση μετριοπαθών
φιλελεύθερων αστών
• Οργανώνονται τα σοβιέτ = συμβούλια εργατών &
στρατιωτών
• Σοβιέτ: εξουσιάζουν Μόσχα, Πετρούπολη, μεγάλες
πόλεις => δύο πόλοι εξουσίας
• Τσάρος υποχρεώνεται σε παραίτηση (Μάρτης 1917)

7. Το σοβιέτ της Πετρούπολης
Πηγή: περιοδικό ΤΙΜΕ

8. Το έργο της προσωρινής κυβέρνησης
1. Αναγνώριση κάποιων ατομικών δικαιωμάτων
2. Νομιμοποίηση των σοβιέτ
3. Προετοιμασία σύγκλησης συντακτικής συνέλευσης
( σύνταγμα)
ΌΜΩΣ
• Δεν αποσύρεται από τον πόλεμο
• Δεν προχωρά σε αναδασμό γης =>
• Αύξηση λαϊκής δυσαρέσκειας

9. Εμφάνιση Μπολσεβίκων
• Προτείνουν:
1. Κατάργηση της προσωρινής φιλελεύθερης κυβέρνησης
2. Ανάληψη της εξουσίας από τα σοβιέτ
3. Η γη στους αγρότες
4. Άμεση έξοδο της Ρωσίας από τον πόλεμο
• Ηγέτης Μπολσεβίκων: Βλαντιμίρ Ίλιτς
Ουλιάνοφ  Λένιν
www.el.wikipedia.org

10. Σοσιαλιστική οκτωβριανή επανάσταση,
1917
• Μάιος 1917: οι Μπολσεβίκοι κυριαρχούν στα σοβιέτ
• Οργανώνουν νέα επανάσταση:
• Πετρούπολη 25-26 Οκτωβρίου 1917
• Οκτωβριανή επανάσταση  επιτυχής
Μπολσεβίκοι εθελοντές
https://wfhsrussia.wikispaces.com
www.pinterest.com

11. Ο στρατός ανοίγει πυρ εναντίον εργατών διαδηλωτών στην Πετρούπολη, Ιούλιος 1917
Πηγή: περιοδικό TIME

12. Κομμουνιστές στρατιώτες παίρνουν θέσεις έξω από τα χειμερινά ανάκτορα του τσάρου
Πηγή: περιοδικό TIME

13. Νέα επαναστατική κυβέρνηση
• Πρόεδρος: Λένιν
1. Αφαιρεί από ιδιοκτήτες όλες τις μεγάλες οικονομικές
μονάδες (αγροκτήματα, εργοστάσια, τράπεζες, κτλ.)

2. Τα παραπάνω: υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης
3. Διοίκηση εργοστασίων  σοβιέτ εργατών
4. Διοίκηση αγροκτημάτων  σοβιέτ αγροτών
5. Αναγνώριση δικαιώματος αυτοδιάθεσης στις
εθνότητες της χώρας

14. Έξοδος Ρωσίας από πόλεμο
• Μπολσεβίκοι: Α’ Παγκόσμιος =
– Ιμπεριαλιστικός πόλεμος
– Οι δυνάμεις της Ρωσίας να αφιερωθούν στην
ανασυγκρότηση της χώρας
• 3 Μαρτίου 1918: Ρωσία αποσύρεται από Αντάντ &
Ρωσία – Γερμανία: υπογραφή συνθήκης ειρήνης
Μπρεστ-Λιτόφσκ
• Με τη συνθήκη η Ρωσία παραχωρεί εδάφη στη
Γερμανία

15. Υπογραφή συνθήκης Μπρεστ-Λιτόβσκ
www.britannica.com

16. Εμφύλιος και ξένη επέμβαση
• Οι αντίπαλοι: οπαδοί τσάρου vs υποστηρικτές
επανάστασης
• Αντάντ (& Ελλάδα): στο πλευρό των τσαρικών
• Εκστρατεία στην Ουκρανία
• 1921: οριστική επικράτηση μπολσεβίκων

17. Σκηνή από τον εμφύλιο πόλεμο
Πηγή: περιοδικό ΤΙΜΕ

18. Ίδρυση Σοβιετικής Ένωσης
• 1922: ιδρύεται η Ένωση Σοβιετικών Δημοκρατιών
(ΕΣΣΔ)
• ΕΣΣΔ = ομοσπονδία
• Το πρώτο σοσιαλιστικό κράτος του κόσμου
Πηγή: ΜΙΤ

19. Η οκτωβριανή επανάσταση και η Ευρώπη
• Ενίσχυσε τις λαϊκές τάξεις σε πολλές Ευρωπαϊκές
χώρες
• Διεθνισμός
• 1919, Μόσχα: ίδρυση Γ’ Διεθνούς: οργάνωση για τον
συντονισμό της δράσης των κομμουνιστικών
κομμάτων
• Γερμανία: σειρά εξεγέρσεων 1918-19  εμφάνιση
σπαρτακιστών = ριζοσπάστες σοσιαλιστές  δεν τα
καταφέρνουν
• Ουγγαρία, 1919: επανάσταση  επικράτηση
σοβιετικού καθεστώτος για λίγο

20. • Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία: μεγάλες απεργίες
• Δημιουργία κομμουνιστικών κομμάτων (Ευρώπη)
• Στόχος αναμόρφωση της κοινωνίας μέσω
επανάστασης
• 1918: ιδρύεται Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας
(ΣΕΚΕ) μετέπειτα Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας

21. Από το 1ο
Συνέδριο του ΣΕΚΕ, https://el.wikipedia.org

22. Η κατάσταση σήμερα
• Δημιουργία ανεξάρτητων κρατών από πρώην
Σοβιετικές δημοκρατίες
M. Gorbachev

23. Η οκτωβριανή επανάσταση στην τέχνη

24. Μόσχα, Το Μαυσωλείο του Λένιν

25. Καλή σας μέρα