HÔ HẤP

1. TS BS TRÀN ANH TUẤN
TK HÔ HẤP
BV NHI ĐỒNG I

3. ĐỊNH NGHĨA
Viêm tiểu phế quản :
Viêm nhiễm cấp tính do virút
Tổn thương phế quản nhỏ, TB
Xảy ra ở trẻ < 2 tuổi
Đặc trưng bởi hội chứng lâm sàng:
ho ,
khò khè,
thở nhanh  rút lõm lồng ngực
Wohl MEB, Kendig’s Disorders of the Respiratory Tract in Children,2006, 7th ed.
Saunders Elsevier company, Philadelphia

4. SINH LÝ BỆNH
 VTPQ đặc trưng bởi hiện tượng viêm cấp, phù
nề, hoại tử các tế bào biểu mô đường dẫn khí
nhỏ, tăng sản xuất chất nhầy và co thắt phế quản
KENDIG’S 2012 :

5. CĐ VTPQ = CĐ LÂM SÀNG
 Tuổi < 24 tháng
 Yếu tố dịch tễ
 Lâm sàng: hội chứng:
 Ho
 Khò khè (lần đầu)
 Khó thở (thở nhanh /co lõm lồng ngực)

6. Chẩn đoán
 Hỏi bệnh sử và khám LS là cơ sở cho
chẩn đoán VTPQ. Chẩn đoán & đánh giá
mức độ nặng của VTPQ dựa trên biểu
hiện LS mà không phụ thuộc vào bất kỳ
XN nào khác (Mức độ B).
 Cần phải đánh giá các yếu tố nguy cơ của
VTPQ nặng khi thăm khám và chẩn đoán
VTPQ (Mức độ B).

7. YẾU TỐ NGUY CƠ
 Tuổi < 3 tháng
 TS sanh non, nhẹ cân, SHH sơ sinh (giuùp
thở!)
 Bệnh tim BS, đặc biệt TBS tím, cao áp phổi
 Bệnh phổi mãn tính: bệnh xơ nang, loạn sản
PQ-phổi, thiểu sản phổi, …
 Suy dinh dưỡng nặng
 Suy giảm miễn dịch: BS, mắc phải
 Bất thường NST, bệnh thần kinh – cơ, bệnh
phổi kẽ, bệnh gan mãn tính, rối loạn chuyển
hóa, các dị dạng BS khác

8. Phân độ nặng của VTPQ
Nhẹ Trung bình Nặng
-Tỉnh táo, bú tốt
-NT < 50l/p
-SpO2 > 95% khí
trời
-Yếu tố nguy cơ (-)
-Tỉnh táo, bú kém
-NT: 50 – 70 l/p
-Co lõm ngực
-SpO2: 92-95% khí
trời
-Bứt rứt, kích thích / li
bì
-Bỏ bú / bú kém
-Thở nhanh > 70l/p
- Thở không đều, có
cơn ngưng thở
- Tím tái
- Rên rỉ
- Co lõm ngực nặng
- SpO2 < 92% khí trời

10. Nguyên tắc điều trị
Nguyên tắc điều trị cơ bản: điều trị
nâng đỡ nhằm bảo đảm ổn định tình
trạng bệnh nhân, oxy hóa máu đầy
đủ, cung cấp đủ nước (Mức độ A).

11. Cung cấp nước – dinh dưỡng
 Cần phát hiện dấu hiệu mất nước và đánh
giá khả năng uống đủ nước bằng đường
miệng (Mức độ A).
 Cần cung cấp nước theo nhu cầu và bù cả
lượng nước thiếu trong 24-48 giờ đầu.
Sau đó theo dõi cân nặng của trẻ, lượng
nước tiểu và Natri/máu để điều chỉnh
lượng nước cung cấp (Mức độ C).

12. Cung cấp nước – dinh dưỡng
 Tieáp tuïc cho aên uoáng, buù bình thường.
 Chæ ñònh nuoâi aên qua sonde daï daøy:
Thôû nhanh treân 70 – 80 laàn / phuùt
Noân oùi lieân tuïc neáu aên uoáng baèng ñöôøng mieäng
Khi treû aên uoáng / buù : SpO2 giaûm < 90% duø coù
thôû Oxygen
Keùm phoái hôïp caùc ñoäng taùc nuùt – nuoát – hoâ haáp
Taêng roõ reät coâng hoâ haáp khi aên uoáng / buù

13.  Chæ ñònh truyeàn dòch - nuoâi aên baèng ñöôøng tónh
maïch :
Khi coù maát nöôùc
Khi nuoâi aên baèng ñöôøng tieâu hoùa chæ coù theå cung
caáp ñöôïc khoâng quaù 80 ml/kg/ngaøy
Löu yù hoäi chöùng taêng tieát ADH khoâng thích hôïp
(khi coù: giôùi haïn cung caáp = 2/3 nhu caàu caên baûn )

14. Khí dung Salbutamol
 Không khuyến cáo sử dụng thường quy
(Mức độ B).
 Trong trường hợp trẻ khò khè, khó thở,
nghi ngờ hen, có tiền sử hen, dị ứng gia
đình, xem xét chỉ định KD Salbutamol.
Cần đánh giá đáp ứng với thuốc dãn phế
quản sau 1 giờ.
Không tiếp tục sử dụng KD dãn phế quản
nếu không có đáp ứng (Mức độ B).

15. Khí dung Adrenalin
 Không khuyến cáo sử dụng thường quy
khí dung Adrenalin. (Mức độ B).
 Trường hợp trẻ khò khè, khó thở, có thể
xem xét sử dụng một liều khí dung
Adrenalin. Cần đánh giá lại sau 15-30
phút. Nếu không có đáp ứng, không sử
dụng tiếp. (Mức độ B).

16. CÁC BIỆN PHÁP KHÔNG
KHUYẾN CÁO THƯỜNG QUY
 Khí dung Ipratropium bromide (Mức độ B).
 Corticoid (uống, tiêm hay khí dung) (Mức độ B).
 Khí dung nước muối ưu trương 3% (Mức độ C).
 Vật lý trị liệu hô hấp: chỉ định trong trường hợp
xẹp phổi (Mức độ B).

17. CÁC BIỆN PHÁP
KHÔNG KHUYẾN CÁO
(Mức độ B)
 Montelukast
 Khí dung nước muối sinh lý
 Phun khí dung làm ẩm
 Kháng histamin
 Thuốc chống sung huyết mũi và
thuốc co mạch máu mũi
 Immunoglobulin

19. BỘI NHIỄM VI TRÙNG
Nước đã phát triển:
 Mandell (2007): 0-7%
 Billet (Pháp-2007): 45%
• H. influenzae: 55%
• M. catarrhalis: 30%
• S. pneumoniae: 25%

20. BỘI NHIỄM VI TRÙNG
Nước đang phát triển:
 Ghafoor A, Nomani NK, Ishaq (Pakistan -
1999): 36% (PNE, HI)
 Forgie IM, O’Neill KP, Lloyd-Evans N
(Gambia-1991): 22%

22. Kháng sinh
*Khuyến cáo: Sử dụng KS khi trẻ có biểu hiện:
Thở nhanh
Thở co lõm lồng ngực
Có dấu hiệu nguy hiểm toàn thân
Cận lâm sàng: có bằng chứng nhiễm vi khuẩn
KS LỰA CHỌN: như Viêm phổi
Mức độ: C

23. Kháng sinh
*Khuyến cáo:
Không sử dụng KS khi:
• Không có bằng chứng nhiễm vi khuẩn
trên LS & CLS
• XQuang ngực: không tổn thương nhu mô phổi
• Không có dấu hiệu nguy hiểm toàn thân
Mức độ: C

24. III. KẾT LUẬN: THỰC HÀNH LS
Chẩn đoán lâm sàng. Chú ý các yếu tố nguy
cơ, CĐ phân biệt chính, bẫy cần tránh.
Chỉ định nhập viện?
Trường hợp nhập viện:
 Oxy, điều trị hổ trợ hô hấp
 Nước – điện giải / dinh dưỡng
 Kháng sinh: như VP
 Test dãn phế quản nếu có khó thở
 Corticoid: cân nhắc khi nặng, nghi suyễn
 VLTL: khi xẹp phổi