SlideShare a Scribd company logo
IZAKHIWO NEZIMISO
ZOKUSETSHENZISWA
KOLIMI
IBANGA 10
BHEKA IZITHOMBE EZINGEZANSI, SHONO UKUTHI
UBONANI
IZITHOMBE , KUYAQHUTSHWA…….
IZINHLOBO ZAMABIZO
Izakhiwo nezimiso zokusethenziswa kolimi.
IMIPHUMELA YESIFUNDO
• Ngemuva kwesifundo abafundi bazokwazi ukuhlukanisa amabizo
ngokwezinhlobo zawo.
• Bazokwazi ukutomula amabizo ahlukanehlukene emibhalweni, basho ukuthi
angena ngaphansi kwaluphi uhlobo.
• Bazokwazi ukusebenzisa izinhlobo zamabizo, ukuzakhela eyabo imisho
enomqondo ogcwele.
• Ukuhlukanisa phakathi kwezinhlobo zamabizo
LIYINI IBIZO?
• Ibizo igama lento ebonakalayo noma engabonakali kodwa ezaziyo ukuthi ikhona .
• Isibonelo: incwadi, imoto, amafu, uZanele,umfundisi, umoya,uthishanhloko,ihlathi.
IZINHLOBO
ZAMABIZO
ZIYISISHIYAGALOMBILI IZINHLOBO ZAMABIZO ESINAZO OLIMINI LWESIZULU.
1. IBIZOQHO
• Lapha kukhulunywa amagama abantu, izibongo zabo, amagama emigwaqo, imifula,
izikole,kanye nezindawo.
• Lawa amabuizo asuselwa kwamanye amabizo nezinye izingcezu zenkulumo.
• Emabizweni:
• Indaba =uNdaba
• Izintuli= uNtuli
• Ezabizazwaneni:
• Thina=uThina (soqobo)
• Zodwa =uZodwa (sokubala)
• Sonke = uSonke (sokubala)
IBIZOQHO KUYAQHUTSHWA…..
• Ongumnini:
• zethu= uZethu
• Eziphawulweni:
• -ncane=uNcane
• -mkhulu=uMkhulu
• Ezenzweni:
• -zuma=uZuma
• Lawa amabizo angasuselwa nakwezinye izingcezu zenkulumo: izimpambosi, isandiso.
2. IBIZONTO
• Lawa amabizo aphathelene nezinto, ikakhulukazi ezingakwazi ukudalwa abantu
• Izibonelo:
• Indlu.
• Ingubo
• Lawa mabizo ayakwazi ukususelwa ezenzweni, bese kujobelelwa u -0 oqukethe mqondo
wegama lento.
• Izibonelo:
• Thenga= intengo
• Thandaza=umthandazo
3. IBIZOMUNTU
• Kulengxenye kubhekwa igama umuntu alinikwa lona kulandela umsebenzi
awenzayo.
• Izibonelo:
• Umuntu oshayelayo- umshayeli
• Umuntu ofundisayo- umfundisi
• Umuntu ofundayo- umfundi
• Umuntu othungayo- umthungi
4. IBIZOMFAKELA
• Igama noma amagama asuselwa kwezinye izilimi , kulandela ukungakabikho kwalawo
esizulu ashaya khona .
• Izibonelo:
• Itafula –tafel
• Imoto- motor vehicle
• Isitatimende- statement
• Ithini- tin
• Ibhakede- bucket
5. IBIZOQOQA
• Lapha kuqoqwa izinto eziningi zibizwe ngegama elilodwa
• Izibonelo:
• Umhlambi wezinkomo (izinkomo eziningi)
• inyanda yezinkuni ( izinkuni eziningi eziqoqelwe ndawonye)
• Iviyo lezinsizwa ( izinsizwa eziningi)
6.IBIZOMVAMA/AMABIZO EMVELO
• Lama bizo kawakhombisi ukuthi kukhona la asuselwa khona, ingakho kuthiwa
angamabizo emvelo
• Izibonelo:
• Umuntu
• Utshani
• Umuthi/isihlahla
• Imvula
• amanzi
7.IBIZOMBAXA/IBIZONGXUBE
• Lapha kubhekwa amabizo akhiwe ngezingcezu ezimbili noma ezingaphezulu
zenkulumo kuze kuphume igama elilodwa.
• uthisha+inhloko=uthishanhloko
• Ibizo+ibizo+=Ibizongxube
• Phuma+ ilanga= iMpumalanga
• Isenzo+ibizo= Ibizongxube
8.IBIZONYA
• Amagama ezinto ezingabonakali futhi ezingathinteki.
• Izibonelo:
• Luhle uthando lweqiniso.
• Uthe efika enkonzweni kwathiwa ungenwe umoya omubi.
• Zibonakele zivukwa umona izingane ngenkathi enye iqhamuka nobhanana
owodwa.
IMIBUZO?
UKUFINGQA
• Ngamafuphi , isifundo sanamuhla besigxile kuphi?
• Yiluphi uhlobo oluqonda kangcono? Ngobani?
UMSEBENZI WASE KILASINI
• Mfundi ngena ku “quizizz”
• https://quizizz.com/admin/quiz/651453432a473c0c93d06932?source=quiz_share
• Qinisekisa ukushesha ukuphendula, abaphume phambli abathathu bazothola
imiklomelo!!!!
UKWANDA KWALIWA UMTHAKATHI!!!!!

More Related Content

What's hot

Izindlela zesenzo (2)
Izindlela zesenzo (2)Izindlela zesenzo (2)
Izindlela zesenzo (2)
vivian khanye
 
IZIMPAMBOSI ZESENZO (VERB DERIVATIVES).pdf
IZIMPAMBOSI ZESENZO (VERB DERIVATIVES).pdfIZIMPAMBOSI ZESENZO (VERB DERIVATIVES).pdf
IZIMPAMBOSI ZESENZO (VERB DERIVATIVES).pdf
Andile Ntimbane
 
Izinkondlo1(2)
Izinkondlo1(2)Izinkondlo1(2)
Izinkondlo1(2)
Salome Paulina
 
Inkondlo
InkondloInkondlo
Ukuhluzwa kwezinkondlo
Ukuhluzwa kwezinkondloUkuhluzwa kwezinkondlo
Ukuhluzwa kwezinkondlo
Nonjabulo Sibiya
 
Ezinye izinguquko zemisindo
Ezinye izinguquko zemisindoEzinye izinguquko zemisindo
Ezinye izinguquko zemisindo
Bafana Rumo
 
SIYINI ISENZO
SIYINI ISENZOSIYINI ISENZO
SIYINI ISENZO
Bongumenzi Mtshali
 
Amagama Week 04.pdf
Amagama Week 04.pdfAmagama Week 04.pdf
Amagama Week 04.pdf
Shaniquasthole
 
Ukulwangisa
UkulwangisaUkulwangisa
Ukulwangisa
MTHOKOZISI NTOKOZO
 
FET Phase IsiZulu Language Caps Doc.
FET Phase IsiZulu Language Caps Doc.FET Phase IsiZulu Language Caps Doc.
FET Phase IsiZulu Language Caps Doc.Celumusa Nkabinde
 
Isifundo sezincazelo
Isifundo sezincazelo   Isifundo sezincazelo
Isifundo sezincazelo
Sinamile Gabela
 
Sicikoza ngosiba
Sicikoza ngosibaSicikoza ngosiba
Sicikoza ngosiba
Xolani Knowledge Dlamini
 
Ukulumbana konkamisa 2
Ukulumbana konkamisa 2Ukulumbana konkamisa 2
Ukulumbana konkamisa 2
Themba Mphiti
 
Ukufingqa
UkufingqaUkufingqa
Izindlela zesenzo tst3 b
Izindlela zesenzo tst3 bIzindlela zesenzo tst3 b
Izindlela zesenzo tst3 b
Colile Dlamini
 
Izinguquko zemisindo uma silwangisa, singwaqazisa nalapho sinkankazisa
Izinguquko zemisindo uma silwangisa, singwaqazisa nalapho sinkankazisaIzinguquko zemisindo uma silwangisa, singwaqazisa nalapho sinkankazisa
Izinguquko zemisindo uma silwangisa, singwaqazisa nalapho sinkankazisa
laurencia Motloung
 
Izinkondlo1(1)
Izinkondlo1(1)Izinkondlo1(1)
Izinkondlo1(1)
nokubonga lungile
 
Izinkondlo (Isakhiwo)
Izinkondlo (Isakhiwo)Izinkondlo (Isakhiwo)
Izinkondlo (Isakhiwo)
Lethukuthula Molife
 

What's hot (20)

Izindlela zesenzo (2)
Izindlela zesenzo (2)Izindlela zesenzo (2)
Izindlela zesenzo (2)
 
IZIMPAMBOSI ZESENZO (VERB DERIVATIVES).pdf
IZIMPAMBOSI ZESENZO (VERB DERIVATIVES).pdfIZIMPAMBOSI ZESENZO (VERB DERIVATIVES).pdf
IZIMPAMBOSI ZESENZO (VERB DERIVATIVES).pdf
 
Izinkondlo1(2)
Izinkondlo1(2)Izinkondlo1(2)
Izinkondlo1(2)
 
Inkondlo
InkondloInkondlo
Inkondlo
 
Ukuhluzwa kwezinkondlo
Ukuhluzwa kwezinkondloUkuhluzwa kwezinkondlo
Ukuhluzwa kwezinkondlo
 
Ezinye izinguquko zemisindo
Ezinye izinguquko zemisindoEzinye izinguquko zemisindo
Ezinye izinguquko zemisindo
 
SIYINI ISENZO
SIYINI ISENZOSIYINI ISENZO
SIYINI ISENZO
 
Amagama Week 04.pdf
Amagama Week 04.pdfAmagama Week 04.pdf
Amagama Week 04.pdf
 
Ukulwangisa
UkulwangisaUkulwangisa
Ukulwangisa
 
FET Phase IsiZulu Language Caps Doc.
FET Phase IsiZulu Language Caps Doc.FET Phase IsiZulu Language Caps Doc.
FET Phase IsiZulu Language Caps Doc.
 
Isifundo sezincazelo
Isifundo sezincazelo   Isifundo sezincazelo
Isifundo sezincazelo
 
ISIFUNDO isikhangisi (1) (1)
ISIFUNDO isikhangisi (1) (1)ISIFUNDO isikhangisi (1) (1)
ISIFUNDO isikhangisi (1) (1)
 
Sicikoza ngosiba
Sicikoza ngosibaSicikoza ngosiba
Sicikoza ngosiba
 
Ukulumbana konkamisa 2
Ukulumbana konkamisa 2Ukulumbana konkamisa 2
Ukulumbana konkamisa 2
 
Ukufingqa
UkufingqaUkufingqa
Ukufingqa
 
Izindlela zesenzo tst3 b
Izindlela zesenzo tst3 bIzindlela zesenzo tst3 b
Izindlela zesenzo tst3 b
 
Isilandiso
IsilandisoIsilandiso
Isilandiso
 
Izinguquko zemisindo uma silwangisa, singwaqazisa nalapho sinkankazisa
Izinguquko zemisindo uma silwangisa, singwaqazisa nalapho sinkankazisaIzinguquko zemisindo uma silwangisa, singwaqazisa nalapho sinkankazisa
Izinguquko zemisindo uma silwangisa, singwaqazisa nalapho sinkankazisa
 
Izinkondlo1(1)
Izinkondlo1(1)Izinkondlo1(1)
Izinkondlo1(1)
 
Izinkondlo (Isakhiwo)
Izinkondlo (Isakhiwo)Izinkondlo (Isakhiwo)
Izinkondlo (Isakhiwo)
 

Isizulu izinhlobo zamabizo.pptx

  • 2. BHEKA IZITHOMBE EZINGEZANSI, SHONO UKUTHI UBONANI
  • 4. IZINHLOBO ZAMABIZO Izakhiwo nezimiso zokusethenziswa kolimi.
  • 5. IMIPHUMELA YESIFUNDO • Ngemuva kwesifundo abafundi bazokwazi ukuhlukanisa amabizo ngokwezinhlobo zawo. • Bazokwazi ukutomula amabizo ahlukanehlukene emibhalweni, basho ukuthi angena ngaphansi kwaluphi uhlobo. • Bazokwazi ukusebenzisa izinhlobo zamabizo, ukuzakhela eyabo imisho enomqondo ogcwele. • Ukuhlukanisa phakathi kwezinhlobo zamabizo
  • 6. LIYINI IBIZO? • Ibizo igama lento ebonakalayo noma engabonakali kodwa ezaziyo ukuthi ikhona . • Isibonelo: incwadi, imoto, amafu, uZanele,umfundisi, umoya,uthishanhloko,ihlathi.
  • 8. 1. IBIZOQHO • Lapha kukhulunywa amagama abantu, izibongo zabo, amagama emigwaqo, imifula, izikole,kanye nezindawo. • Lawa amabuizo asuselwa kwamanye amabizo nezinye izingcezu zenkulumo. • Emabizweni: • Indaba =uNdaba • Izintuli= uNtuli • Ezabizazwaneni: • Thina=uThina (soqobo) • Zodwa =uZodwa (sokubala) • Sonke = uSonke (sokubala)
  • 9. IBIZOQHO KUYAQHUTSHWA….. • Ongumnini: • zethu= uZethu • Eziphawulweni: • -ncane=uNcane • -mkhulu=uMkhulu • Ezenzweni: • -zuma=uZuma • Lawa amabizo angasuselwa nakwezinye izingcezu zenkulumo: izimpambosi, isandiso.
  • 10. 2. IBIZONTO • Lawa amabizo aphathelene nezinto, ikakhulukazi ezingakwazi ukudalwa abantu • Izibonelo: • Indlu. • Ingubo • Lawa mabizo ayakwazi ukususelwa ezenzweni, bese kujobelelwa u -0 oqukethe mqondo wegama lento. • Izibonelo: • Thenga= intengo • Thandaza=umthandazo
  • 11. 3. IBIZOMUNTU • Kulengxenye kubhekwa igama umuntu alinikwa lona kulandela umsebenzi awenzayo. • Izibonelo: • Umuntu oshayelayo- umshayeli • Umuntu ofundisayo- umfundisi • Umuntu ofundayo- umfundi • Umuntu othungayo- umthungi
  • 12. 4. IBIZOMFAKELA • Igama noma amagama asuselwa kwezinye izilimi , kulandela ukungakabikho kwalawo esizulu ashaya khona . • Izibonelo: • Itafula –tafel • Imoto- motor vehicle • Isitatimende- statement • Ithini- tin • Ibhakede- bucket
  • 13. 5. IBIZOQOQA • Lapha kuqoqwa izinto eziningi zibizwe ngegama elilodwa • Izibonelo: • Umhlambi wezinkomo (izinkomo eziningi) • inyanda yezinkuni ( izinkuni eziningi eziqoqelwe ndawonye) • Iviyo lezinsizwa ( izinsizwa eziningi)
  • 14. 6.IBIZOMVAMA/AMABIZO EMVELO • Lama bizo kawakhombisi ukuthi kukhona la asuselwa khona, ingakho kuthiwa angamabizo emvelo • Izibonelo: • Umuntu • Utshani • Umuthi/isihlahla • Imvula • amanzi
  • 15. 7.IBIZOMBAXA/IBIZONGXUBE • Lapha kubhekwa amabizo akhiwe ngezingcezu ezimbili noma ezingaphezulu zenkulumo kuze kuphume igama elilodwa. • uthisha+inhloko=uthishanhloko • Ibizo+ibizo+=Ibizongxube • Phuma+ ilanga= iMpumalanga • Isenzo+ibizo= Ibizongxube
  • 16. 8.IBIZONYA • Amagama ezinto ezingabonakali futhi ezingathinteki. • Izibonelo: • Luhle uthando lweqiniso. • Uthe efika enkonzweni kwathiwa ungenwe umoya omubi. • Zibonakele zivukwa umona izingane ngenkathi enye iqhamuka nobhanana owodwa.
  • 18. UKUFINGQA • Ngamafuphi , isifundo sanamuhla besigxile kuphi? • Yiluphi uhlobo oluqonda kangcono? Ngobani?
  • 19. UMSEBENZI WASE KILASINI • Mfundi ngena ku “quizizz” • https://quizizz.com/admin/quiz/651453432a473c0c93d06932?source=quiz_share • Qinisekisa ukushesha ukuphendula, abaphume phambli abathathu bazothola imiklomelo!!!! UKWANDA KWALIWA UMTHAKATHI!!!!!