ABN AMRO schat de Nederlandse marktomzet in 3D printing voor 2015 rond de 45 miljoen euro. Dit is een optelsom van de professionele én de consumentenmarkt. Ondanks de enorme hype rond 3D-printen, is een geschatte Nederlandse marktomzet van 45 miljoen nog steeds beperkt. Een fractie van onze totale industriële productie. 3D-printing als industrie vertegenwoordigt dus maar 0,045% van de Nl omzet in industrie (excl chemie en food). En toch: een groei van ruim 30% per jaar en een disruptief karakter maken 3D-printing tot een ontwikkeling om in de gaten te houden. Het is niet een directe bedreiging voor de traditionele maakindustrie, maar een interessante aanvulling op de huidige productieprocessen. Het Wohlers rapport 2014 schat dat op lange termijn meer dan 2% van de industriële omzet verdiend zal worden met 3D-printen. Dit zou dus een markt betekenen van minimaal 2 miljard euro in Nederland.

1. insights.abnamro.nl https://insights.abnamro.nl/3d-printing-nederland-een-groeimarkt-van-45-miljoen/
16 mrt
2015
3D printing in Nederland: een groeimarkt van 45 miljoen
3D-printing, hot or not? De rij voor de RapidPro 3D-printingbeurs in Veldhoven geeft het antwoord al: nog steeds
‘hot’. Ook dit jaar weer meer exposanten en bezoekers. En veel informatie over nieuwe technieken en materialen.
Maar dé vraag blijft: hoe groot is de Nederlandse 3D-printing markt nou eigenlijk? Tijd om deze groeibriljant eens
tegen het licht te houden.
Wereldwijd: 17 miljard euro groei in zeven jaar
Diverse internationale onderzoekbureaus – Gartner, PwC, Canalys, IDC en Wohlers – hebben schattingen
gepubliceerd over de mondiale markt van 3D-printing, nu en in de toekomst. De ramingen komen aardig overeen.
Voor 2013 gaan ze uit van een totale markt tussen de 2 en 4 miljard euro, oplopend tot 10 à 14 miljard euro
richting 2018. Vooral de toenemende vraag uit de lucht- en ruimtevaart, auto-industrie en medische markten
stimuleren deze groei.
De analyse van Wohlers is het best onderbouwd. In hun rapport schatten ze de markt voor 3D-printing in 2013 op
2,74 miljard euro (3,07 miljard dollar). Een klein kwart wordt verdiend met services, software, training en advies.
De rest van de omzet komt uit:
printerverkoop (30%)
producten (30%)
grondstoffen (17%)
In 2013 werden er wereldwijd bijna 10.000 industriële 3D-printsystemen verkocht, waaronder 348 metaalprinters.
De verkoop van thuisprinters kwam uit op circa 72.500 stuks. De marktprognose voor dit jaar is circa 6 miljard
euro, met een snelle groei naar een kleine 20 miljard in 2020.
Nederland goed voor zo’n 45 miljoen euro
De exacte omvang van de 3D-printing markt in Nederland is lastig vast te stellen. Openbare cijfers zijn er niet.

2. Toch komen we een stuk verder dan koffiedik kijken. Gebaseerd op onze jarenlange ervaring in deze markt en
veel gesprekken met diverse partijen, schat ABN AMRO de Nederlandse marktomzet voor 2015 rond de 45
miljoen euro. Dit is een optelsom van de professionele én de consumentenmarkt, waarbij we hebben gekeken
naar:
verkoop van 3D-printsystemen
geprinte producten (op eigen machines en via Nederlandse services providers)
software en diensten als training, onderhoud en advies
grondstoffen
Professionele markt nog in kinderschoenen
In Nederland zijn er (nog) geen fabrikanten van professionele printers. De
omzet uit de verkoop van printers is dan enkel de winstmarge die
distributeurs zoals Landré, Bender, Layertec, Brilliant, Palio en Kentie
verdienen. Hoewel TNO en Additive Industries veel tijd stoppen in de
ontwikkeling van een nieuwe industriële printer, zijn er landen met een
grote voorsprong. Onze oosterburen bijvoorbeeld, met fabrikanten als
EOS en Envisiontec. Of de VS, met de beursgenoteerde marktleiders 3D
Systems en Stratasys. En dan zijn er nog de grote, traditionele
machinefabrikanten als Trumpf, DMG Mori, Roland en Arburg. Na lang de
kat uit de boom te hebben gekeken, brengen ook zij sinds vorig jaar 3D-
printsystemen op de markt.
Nederland mist bovendien grote fabrikanten van vliegtuigmotoren, zoals
GE, Rolls Royce en Pratt Whitney. Zij printen al op grote schaal
onderdelen voor turbines. In Nederland gaat het om kleinere volumes. Zo gebruikt LUXeXcel in Goes 3D-
printtechnologie voor de productie van lenzen en verwerkt ASML enkele 3D-geprinte onderdelen in haar
machines. Maar de meeste Nederlandse fabrikanten zetten 3D-printing uitsluitend in voor rapid prototyping. En
daar is moeilijk een directe waarde aan te verbinden.
Omzet service providers: ca. 14 miljoen euro
Er staan momenteel ongeveer 160 professionele 3D-printsystemen in Nederland. Je vindt ze grotendeels op de
R&D-afdelingen van Shell, Philips en NLR. MKB-ondernemingen als Mareco, 3D-Project, Cocu en Heijcon
bedienen de markt voor prototypes en architecten. Van de bijna twintig SLS-kunststofprinters staan de meeste bij
de twee grootste Nederlandse service providers: Oceanz en Shapeways. Zij printen voor zowel de professionele
als de thuismarkt. Omzetten van het Duitse CNC Speedform en het Belgische Materialise hebben we niet in onze
berekening meegenomen, ook al richten deze providers zich deels op de Nederlandse markt.
Kijken we naar industriële doeleinden, dan zien we de grootste kansen voor 3D-geprinte metalen. Nederland telt
nu een stuk of tien van dit soort printers, wederom bij grote bedrijven als Shell, Philips en sinds kort AAE.
Daarnaast staan ze bij regionale samenwerkingsverbanden, zoals AddLab (Eindhoven) en Civon (Doetinchem).
De Nederlandse service providers Mundo en Amitek bieden capaciteit voor de dentale, medische en
fijnmechanische industrie.
De totale omzet van de Nederlandse service providers schatten we op 11 tot 14 miljoen euro in 2015.

3. Nederland = thuisprintland
Op de consumentenmarkt is de situatie heel anders. Met 45 Fablabs,
het 3D Hubs-netwerk en snelgroeiende printerfabrikanten als Ultimaker,
Leapfrog, Builder 3D en Felix heeft Nederland een zeer actieve en
enthousiaste thuisprintgemeenschap. Gezamenlijk verkopen deze
fabrikanten meer dan 345 thuisprinters per week. Daarmee zijn ze goed
voor een geschatte omzet van 20 miljoen euro in 2015.
3DHubs oprichter Brian Garret tijdens Insights Live 2015
(vanaf 25:45)
Omzet filament, harsen en poeders nog zeer klein
Het Wohlers Report 2014 schat de mondiale omzet in grondstoffen op bijna 475 miljoen euro in 2013. Feit is dat
de grote printerfabrikanten nog een monopolie hebben voor de professionele markt. DSM is hierop nog maar
beperkt actief. De markt voor thuisprinter-filament is wel zeer competitief. Het Emmense Innofil3D is marktleider
in Nederland. Een zeer behoudende schatting van de totale grondstofomzet in 2015 door Nederlandse
fabrikanten: 1 miljoen euro.
Maatwerk op komst
In 3D-printing komt een aantal trends samen. De consument wil meer aandacht en dat vraagt om meer
gepersonaliseerde fabricage. Fabrieken moeten omschakelen van massaproductie naar kleine, klantspecifieke
volumes. Daarnaast vragen klanten om snelle levering en stellen ze hogere eisen aan duurzaamheid. Hierdoor
zal naar verwachting lokale en decentrale productie op den duur een deel van de goedkope massaproductie in
lagelonenlanden vervangen. 3D-printing en vergaande automatisering (robotisering) maken lokale productie
steeds beter betaalbaar.
Conclusie: een dwerg met groeistuipen
Ondanks de enorme hype rond 3D-printen, is een geschatte Nederlandse marktomzet van 45 miljoen euro in
2015 nog steeds beperkt. Een fractie van onze totale industriële productie. Kijk bijvoorbeeld alleen al naar de
inkomsten van machinebouwers, metaal- en kunststofbedrijven die bij brancheverenigingen zijn aangesloten:
FME-CWM 70 miljard euro
Metaalunie 22 miljard euro
Federatie NRK 8 miljard euro
Tel je deze omzetten bij elkaar op, dan kom je uit op 100 miljard euro. 3D-printing als industrie vertegenwoordigt
dus maar 0,045% van dit totaal.
Te groot om te negeren
En toch: een groei van ruim 30% per jaar en een disruptief karakter maken 3D-printing tot een ontwikkeling om in
de gaten te houden. Ik zie het niet als een directe bedreiging voor de traditionele maakindustrie, maar wel als
interessante aanvulling op de huidige productieprocessen. Het Wohlers rapport 2014 schat dat op lange termijn
meer dan 2% van de industriële omzet verdiend zal worden met 3D-printen. Dit zou dus een markt betekenen van
minimaal 2 miljard euro in Nederland.

4. Zoals opgemerkt in het ABN AMRO-rapport Zie ginds komt de printer (2013), ligt het initiatief in Nederland nog
steeds bij de consument. Maar door de snelle ontwikkeling aan de grondstoffenkant en de toenemende snel- en
nauwkeurigheid van printers, zal ook hier de industrie snel het stokje van hem overnemen.
© 2015 ABN AMRO