Indeks Gospodarki Cyfrowej i Społeczeństwa Informacyjnego Komisji Europejskiej [The Digital Economy & Society Index (DESI)]

1. Indeks Gospodarki Cyfrowej
i Społeczeństwa Informacyjnego
Komisji Europejskiej
[The Digital Economy & Society
Index (DESI)]
Piotr Arak, Polityka Insight
Warszawa, 13 kwietnia 2016 r.

2. http://www.picturequotes.c
om/i-am-vulcan-sir-we-
embrace-technicality-quote-
383918

5. Indeks Gospodarki Cyfrowej
i Społeczeństwa Informacyjnego
• To system 30 wskaźników (za rok pewnie 32),
• Docelowo KomEur chciałaby by mógł składać się z 76
mierników (ale wymagają one przeliczenia, zbadania etc.),
• Wskaźnik jest normalizowany zerowo, czyli przyjmuje wartości
od 0 do 1, a jego metodyka liczenia przypomina oenzetowski
wskaźnik HDI, co oznacza, że jeżeli liczymy go dla okresu 2014-
2016 to wartością 0 jest 0 proc. lub empiryczne/ wybrane
minimum, a 1 to maksimum – wartości krajów to średnie
wyników wymiarów, a tych jest pięć (mają one też
podwymiary).

6. Społeczeństwo
informacyjne
i gospodarka
cyfrowa
Łączność (connectivity)
25 proc. wagi
Kapitał ludzki
(human capital)
25 proc. wagi
Korzystanie z sieci
(use of Internet)
15 proc. wagi
Integracja technologii
cyfrowych
(integration of digital
technology)
20 proc. wagi
Cyfrowe usługi
publiczne
(digital public services)
15 proc. wagi

7. Łączność
Internet
szerokopasmowy
(4 wskaźniki)
33 proc. wagi
Internet mobilny
(2 wskaźniki)
22 proc. wagi
Prędkość
(2 wskaźniki)
33 proc. wagi)
Cena
(1 wskaźnik)
11 proc. wagi

8. Kapitał
ludzki
Umiejętności
podstawowe i
korzystanie
(2 wskaźniki)
50 proc. wagi
Zaawansowane
umiejętności i
rozwój rynku
(2 wskaźniki)
50 proc. wagi

9. Korzystanie
z sieci
Content/media
(4 wskaźniki)
33 proc. wagi
Komunikacja
(2 wskaźniki)
33 proc. wagi
Transakcje
(2 wskaźniki)
33 proc. wagi

10. Integracja
technologii
cyfrowych
Cyfryzacja
biznesu
(4 wskaźniki)
60 proc. wagi
E-commerce
(3 wskaźniki)
40 proc. wagi

11. Cyfrowe
usługi
publiczne
E-government
(4 wskaźniki)
67 proc. wagi*
(obecnie 100
proc.)
E-zdrowie*
(2 wskaźnik)
33 proc. wagi
*wskaźniki dotyczące zdrowia, czyli odsetek
lekarzy POZ używających sieci do wymiany
informacji i e-recept nie są jeszcze
uwzględniane

12. Wskaźniki najwięcej i najmniej ważące
na wyniku DESI w 2016 r. (proc.)*
0
1
2
3
4
5
6
7
Źródło: Opracowanie własne.
*nazwy wskaźników pozostawione w oryginalnej wersji językowej

13. Wyniki indeksu dla Polski

14. DESI i jego wymiary dla UE28 w 2016 r. (pkt., maks. 100)
00
10
20
30
40
50
60
70
80
Rumunia
Bułgaria
Grecja
Włochy
Chorwacja
Cypr
Polska
Słowacja
Węgry
Łotwa
Słowenia
Czechy
Francja
Hiszpania
UE28
Portugalia
Litwa
Austria
Malta
Luksemburg
Niemcy
Irlandia
Estonia
Wlk.Brytania
Belgia
Finlandia
Szwecja
Holandia
Dania
Łączność Kapitał ludzki Korzystanie z sieci Integracja technologii cyfrowych Cyfrowe usługi publiczne
Źródło: Komisja Europejska.

15. Polska istotnie należy do grupy państw „pozostających
w tyle” – 22. miejsce (w 2014 r. była 23., a w 2015 22.)
Kraje przodujące (running
ahead): Austria, Niemcy,
Estonia, Malta, Holandia i
Portugalia.
Kraje rozwijające się z
opóźnieniem (lagging
ahead): Belgia, Dania,
Finlandia, Irlandia, Litwa,
Luksemburg, Szwecja i Wlk.
Brytania.
Doganiające (catching up):
Hiszpania, Chorwacja,
Włochy, Łotwa, Rumunia i
Słowenia.
Pozostające w tyle (falling
behind): Bułgaria, Cypr,
Czechy, Grecja, Francja,
Węgry, Polska i Słowacja.

16. Wzrost DESI w latach 2014-2016 (pkt.)
• Polska jest 22. w rankingu, ale
19. we wzroście wartości
wskaźnika (w pkt.) – to wynik
gorszy od europejskiej
średniej, ale też od krajów
naszego regionu np. Rumunia
jest trzecia.
• We wzroście procentowym
wskaźnika Polska jest już 13.
(efekt niskiej bazy), ale wtedy
na czele i tak jest Rumunia,
Grecja, Bułgaria i Włochy.
Przed nami nadal są Czechy i
Węgry.
2.6
3.2
3.3
4.0
4.2
4.8
5.0
5.3
5.3
5.7
5.9
6.0
6.1
6.3
6.3
6.4
6.5
6.6
6.7
6.7
6.9
7.0
7.3
7.4
7.5
7.7
8.1
8.3
9.4
0.0 2.0 4.0 6.0 8.0 10.0
Szwecja
Dania
Litwa
Luksemburg
Słowacja
Łotwa
Belgia
Francja
Cypr
Polska
Chorwacja
Holandia
Niemcy
Bułgaria
UE28
Wlk. Brytania
Malta
Włochy
Finlandia
Grecja
Czechy
Słowenia
Węgry
Portugalia
Irlandia
Hiszpania
Rumunia
Austria
Estonia
Źródło: Komisja Europejska.

17. Najgorzej w Polsce jest z przedsiębiorstwami, a
najlepiej z usługami publicznymi (?!)
0
10
20
30
40
50
60
Łączność
Kapitał ludzki
Korzystanie z sieci
Integracja technologii
cyfrowych
Cyfrowe usługi publiczne
UE Klaster podobnych krajów Polska
Źródło: Komisja Europejska.

18. Wymiar 1: Łączność

19. Wskaźnik łączności w 2016 r. (pkt.) – 24. miejsce
00
05
10
15
20
25
Chorwacja
Włochy
Grecja
Cypr
Polska
Rumunia
Bułgaria
Słowacja
Francja
Słowenia
Hiszpania
Węgry
UE28
Estonia
Czechy
Austria
Irlandia
Portugalia
Finlandia
Łotwa
Malta
Niemcy
Litwa
Wlk.Brytania
Dania
Luksemburg
Szwecja
Belgia
Holandia
Źródło: Komisja Europejska.

20. Wskaźniki szczegółowe wymiaru łączności
2016 2015 UE28 w 2016
wartość w proc. miejsce wartość w proc. miejsce wartość w proc.
odst. gospo. dom. z
teoretyczną możliwością
podłączenia internetu
szerokopasmowego
86 28 85 28 97
odst. gosp. dom. z
internetem
szerokopasmowym
57 (?) 26 60 23 72
liczba subskrybentów
mobili (z dostępem do
sieci) na 100 osób
94 5 87 5 75
harmonizacja spektrum
radiowego na poziomie
unijnym
82 7 81 6 69
pokrycie łączami nowej
generacji
61 24 53 24 71
odst. łączy pow. 30 mb/s w
gosp. dom.
30 18 23 20 30
cena najtańszego pakietu
internetowego jako odst.
dochodu brutto gosp.
1,1 9 1,1 8 1,3
Źródło: Komisja Europejska.

21. Odsetek gospodarstw domowych
z internetem szerokopasmowym 2004-2015
Źródło: Eurostat i KomEur.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
UE28 - Eurostat Polska - Eurostat UE28- KomEur Polska - KomEur

22. Wymiar 2: Kapitał ludzki

23. Wskaźnik kapitału ludzkiego w 2016 r.
(pkt.) – 22. miejsce
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
Bułgaria
Rumunia
Grecja
Cypr
Włochy
Łotwa
Polska
Chorwacja
Portugalia
Litwa
Hiszpania
Węgry
UE28
Słowacja
Malta
Czechy
Słowenia
Francja
Belgia
Irlandia
Niemcy
Austria
Estonia
Holandia
Dania
Luksemburg
Wlk.Brytania
Szwecja
Finlandia
Źródło: Komisja Europejska.

24. Wskaźniki szczegółowe wymiaru kapitału ludzkiego
2016 2015 UE28 w 2016
wartość miejsce wartość miejsce wartość
odst. populacji korzystający
z sieci
65 24 63 23 76
odst. posiadający podst.
umiejętności cyfr.
40 26 BD - 55
odsetek spec. ICT wśród
zatrudnionych
3,1 19 3,1 18 3,7
liczba absolwentów (STEM -
science, technology,
engineering, mathematics)
na 1000 osób w wieku 20-
29
BD - 18 10 18
Źródło: Komisja Europejska.

25. Odsetek populacji posiadający przynajmniej
podstawowe umiejętności komputerowe w 2015 r.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Rumunia
Bułgaria
Polska
Cypr
Włochy
Irlandia
Grecja
Portugalia
Węgry
Łotwa
Chorwacja
Litwa
Słowenia
Malta
Słowacja
Hiszpania
UE28
Czechy
Francja
Belgia
Estonia
Austria
Niemcy
Wlk.Brytania
Szwecja
Holandia
Dania
Finlandia
Luksemburg
Źródło: Komisja Europejska. isoc_sk_dskl_i

26. Odsetek informatyków zatrudnionych w Polsce
i w UE (proc. zatrudnionych)
0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0
Grecja
Bułgaria
Litwa
Łotwa
Cypr
Portugalia
Włochy
Rumunia
Chorwacja
Polska
Hiszpania
Francja
UE28
Niemcy
Austria
Dania
Słowacja
Czechy
Belgia
Malta
Irlandia
Słowenia
Węgry
Wlk. Brytania
Estonia
Holandia
Luksemburg
Szwecja
Finlandia
2.0
2.2
2.4
2.6
2.8
3.0
3.2
3.4
3.6
3.8
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
UE28 Polska
Źródło: Komisja Europejska.

27. Wymiar 3: Korzystanie z sieci

28. Wskaźnik korzystania z sieci w 2016 r.
(pkt.) – 22. miejsce
0.0
1.0
2.0
3.0
4.0
5.0
6.0
7.0
8.0
9.0
10.0
Włochy
Rumunia
Grecja
Austria
Słowenia
Chorwacja
Polska
Hiszpania
Czechy
Bułgaria
Słowacja
Francja
Cypr
Portugalia
UE28
Irlandia
Niemcy
Węgry
Malta
Litwa
Łotwa
Wlk.Brytania
Finlandia
Holandia
Estonia
Luksemburg
Belgia
Szwecja
Dania
Źródło: Komisja Europejska.

29. Wskaźniki szczegółowe wymiaru korzystania z sieci
2016 2015 UE28 w 2016
wartość w
proc.
miejsce
wartość w
proc.
miejsce
wartość w
proc.
odst. osób który używał sieci
do czytania newsów
69 (?) 20 71 18 68
odst. osób który używał sieci
do muzyki, gier i oglądania
filmów
41 25 41 25 49
odst. gosp. dom. z TV które
ma VOD
44 10 44 10 41
odst. osób który korzystał z
rozmów video
41 17 41 15 37
odst. osób który korzystał z
social media
61 23 55 24 63
odst. osób który korzystał z e-
bankowości
46 22 49 19 57
odst. osób który korzystał z e-
zakupów
53 17 49 17 65
Źródło: Komisja Europejska.

30. Odsetek osób który używał sieci do czytania newsów
(proc. internautów) w latach 2004-2015
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
U28
Polska
Źródło: Komisja Europejska.

31. Korzystanie z social media w 2015 r.
(proc. internautów)
00
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Francja
Czechy
Słowenia
Austria
Włochy
Polska
UE28
Finlandia
Estonia
Holandia
Chorwacja
Hiszpania
Litwa
Niemcy
Irlandia
Grecja
Dania
Szwecja
Słowacja
Portugalia
Luksemburg
Wlk.Brytania
Łotwa
Bułgaria
Cypr
Malta
Rumunia
Belgia
Węgry
Źródło: Komisja Europejska.

32. E-bankowość i e-zakupy (proc. internautów)
0
10
20
30
40
50
60
70
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
UE28 Polska
0
10
20
30
40
50
60
70
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
UE28 Polska
Źródło: Komisja Europejska.

33. Wymiar 4: Integracja technologii cyfrowych

34. Wskaźnik integracji technologii cyfrowych
(w biznesie) w 2016 r. - 25. miejsce
0
2
4
6
8
10
12
Rumunia
Łotwa
Węgry
Polska
Grecja
Bułgaria
Estonia
Luksemburg
Włochy
Słowacja
Francja
Cypr
Chorwacja
UE28
Wlk.Brytania
Hiszpania
Malta
Czechy
Słowenia
Austria
Portugalia
Litwa
Niemcy
Holandia
Finlandia
Belgia
Szwecja
Dania
Irlandia
Źródło: Komisja Europejska.

35. Wskaźniki szczegółowe wymiaru integracji
technologii w firmach
2016 2015 UE28 w 2016
wartość w
proc.
miejsce
wartość w
proc.
miejsce
wartość w
proc.
odst. firm dzielących się inf. przez
sieć (wewnątrz firmy – ERP)
21 25 22 23 36
odst. firm korzystających z chipów
(RFID) radiowych w produktach
2,8 22 2,8 22 3,8
odst. firm korzystających z social
media
8,4 27 8,1 23 18
odst. firm korzstających z e-faktur 14 10 BD - BD
odst. firm korzystających z chmury 4,4 27 3,5 27 BD
odst. firm sprzedających online 9,6 (?) 22 9,3 22 16
udział dochodów ze sprzedaży online
w dochodach ogółem
BD (?) - BD - 9,4
odst. firm sprzedających do innych
krajów przez sieć
3,8 25 3,3 27 7,5
Źródło: Komisja Europejska.Dane nie dotyczą mikroprzedsiębiorstw i sektora finansowego, który jest wysoko-ucyfrowiony w Polsce.

36. Odsetek firm dzielących się informacjami
w ramach systemu ERP 2007-2015
0
5
10
15
20
25
30
35
40
2007 2008 2009 2010 2012 2013 2014 2015
UE28 Polska
Źródło: Komisja Europejska.

37. Polskie firmy nie sprzedają przez sieć i nie są obecni
w mediach społecznościowych (firmy używające
dwóch i więcej rodzajów social media)
0 5 10 15 20 25 30 35 40
Rumunia
Polska
Bułgaria
Estonia
Łotwa
Czechy
Węgry
Portugalia
Francja
Słowacja
Włochy
Chorwacja
Niemcy
Luksemburg
Austria
Słowenia
Litwa
UE28
Grecja
Belgia
Dania
Finlandia
Hiszpania
Szwecja
Malta
Cypr
Wlk. Brytania
Irlandia
Holandia
Źródło: Komisja Europejska.
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
UE28 Polska

38. Wymiar 5: Cyfrowe usługi publiczne

39. Wskaźnik cyfrowych usług publicznych w 2016 r.
- 15. miejsce (!?)
0
2
4
6
8
10
12
14
Bułgaria
Rumunia
Słowacja
Węgry
Czechy
Chorwacja
Luksemburg
Słowenia
Grecja
Cypr
Niemcy
Włochy
UE28
Wlk.Brytania
Polska
Łotwa
Francja
Litwa
Malta
Belgia
Irlandia
Portugalia
Szwecja
Austria
Hiszpania
Holandia
Finlandia
Dania
Estonia
Źródło: Komisja Europejska.

40. Wskaźniki szczegółowe wymiaru cyfryzacji usług
publicznych
2016 2015 UE28 w 2016
wartość miejsce wartość miejsce wartość
odst. mieszkańców który
wysłał jakiś formularz
elektronicznie
22 21 21 21 32
punkty w indeksie
wypełnionych danymi
formularzy
63 (?) 11 68 9 49
punkty w indeksie liczby
kroków które da się wykonać
online
80 18 78 15 81
formalny dostęp do danych
w pkt.
370 (?) 15 490 7 351
Źródło: Komisja Europejska.

41. Wypełnione częściowo formularze w ramach
e-usług (pkt.)
• Polska ma świetne miejsce, ale chyba
to efekt błędnego aparatu badawczego.
• Capgemini na zlecenie KomEur bada
możliwość zrealizowania czterech
spraw życiowych: (1) przeprowadzki (e-
PUAP), (2) rejestracji i uzyskania
uprawnień do samochodu (e-PUAP)
oraz (3) małego roszczenia sądowego
(co w Polsce jest procedowane przez
sąd w Lublinie elektronicznie) oraz (4)
załatwiania spraw biznesowych (pod co
pewnie podchodzi system e-Płatnik w
ZUS).
• Problem w tym, że KomEur nie bada
popularności tych rozwiązań i czy są
one wykorzystywane przez obywateli,
ale czy formalnie są dostępne w tym
punkcie. Dlatego dziwi niskie miejsce
Wlk. Brytanii. KomEur nie bada też
integracji tych usług i ich user-
frendliness (w ramach tego punktu).
0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0
Rumunia
Grecja
Wlk. Brytania
Węgry
Słowacja
Luksemburg
Chorwacja
Bułgaria
Francja
Czechy
Niemcy
Irlandia
Włochy
Słowenia
UE28
Łotwa
Cypr
Austria
Polska
Belgia
Hiszpania
Litwa
Szwecja
Holandia
Dania
Portugalia
Finlandia
Malta
Estonia
Źródło: Komisja Europejska.

42. Możliwość realizacji usługi publicznej przez sieć
w 2015 r. (pkt.)
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
60.0
70.0
80.0
90.0
100.0
Rumunia
Grecja
Węgry
Słowacja
Chorwacja
Bułgaria
Czechy
Cypr
Wlk.Brytania
Luksemburg
Polska
UE28
Niemcy
Słowenia
Belgia
Włochy
Łotwa
Francja
Litwa
Szwecja
Irlandia
Holandia
Hiszpania
Finlandia
Dania
Estonia
Portugalia
Austria
Malta
Źródło: Komisja Europejska.

43. Otwartość danych w 2015 r. według KomEur…
• Źródłem tego wskaźnika jest
Public Sector Information
scoreboard, które jest
uzupełniane co roku przez
ekspertów i administracje
państw członkowskich,
• Bada on formalne regulacje
dotyczące re-use w danym
kraju (a te w Polsce istnieją)
np. implementacja
dyrektywy, czy
zorganizowania w ciągu
roku w kraju konferencji o
otwartych zasobach.
0 100 200 300 400 500 600 700
Luksemburg
Słowenia
Malta
Bułgaria
Cypr
Litwa
Portugalia
Słowacja
Węgry
Szwecja
Czechy
Łotwa
UE28
Belgia
Polska
Chorwacja
Estonia
Finlandia
Niemcy
Irlandia
Francja
Rumunia
Dania
Włochy
Austria
Holandia
Grecja
Hiszpania
Wlk. Brytania
Źródło: Komisja Europejska.

44. … ale według innych badań Polska nie jest tak wysoko – online
services index ONZ (2014) i open data index (2014) – praktyczne
usability serwisów rządowych i dostępność do baz danych
0 0.2 0.4 0.6 0.8 1
Bułgaria
Czechy
Malta
Słowenia
Rumunia
Chorwacja
Cypr
Słowacja
Polska
Węgry
Grecja
Luksemburg
Portugalia
UE28
Dania
Niemcy
Belgia
Irlandia
Szwecja
Łotwa
Włochy
Austria
Litwa
Estonia
Finlandia
Wlk. Brytania
Holandia
Hiszpania
Francja
Źródło:UN.
Źródło:WorldKnowledgeFoundation.
0 20 40 60 80 100
Cypr
Litwa
Słowacja
Grecja
Belgia
Bułgaria
Chorwacja
Polska
Portugalia
Węgry
Irlandia
Łotwa
Malta
Hiszpania
Słowenia
UE28
Włochy
Austria
Holandia
Rumunia
Czechy
Szwecja
Niemcy
Finlandia
Francja
Dania
Wlk. Brytania
Witold Wirpsza nazywa to „nominalizmem”

45. Dylematy, rekomendacje, pytania (1)
• Czy w wymiarze łączności Polska dogoni kiedyś w
pokrycie internetem szerokopasmowym małe
kraje? Chyba nie. Może warto włączyć pokrycie
LTE (mamy 76 proc. co nie jest wysokim
wynikiem, ale szybciej w tej kategorii
wzrośniemy).
• Czemu GUS/ MinNau nie przekaże informacji o
liczbie absolwentów STEM do KomEur na
potrzeby badań statystycznych – wynik Polski
dzięki temu wzrośnie.

46. Dylematy, rekomendacje, pytania (2)
• Może warto lepiej weryfikować badania
przeprowadzane przez GUS – korzystanie z
bankowości internetowej nie powinno spadać w
Polsce. Pytanie, czy to nie jest tak, że nasz GUS
gorzej przeprowadza badania statystyczne od
innych.
• Pytanie, czy przyjmowanie kryteriów formalnych
przy badaniu otwartości na re-use jest
odpowiednie – Polska jest specyficzna – jesteśmy
formalistami, więc prawo jest… ale czy
rzeczywiście tak łatwo się u nas korzysta z
publicznej wiedzy jak wskazuje KomEur?

47. Dziekuję za uwagę
i zapraszam do kontaktu:
p.arak@politykainsight.pl
@piotrarak