Mkhitar Sebastatci Educomplex-Museum of Hovhannes Tounanyan

2. Դեպի թանգարան տանող 54 աստիճանը մեծ հայի կյանքի տարիները խորհրդանշող թիվն է:
1953 թ. ապրիլին բացվեց անվանի գրող, հեքիաթագիր Հովհ. Թումանյանի թանգարանը,
(ճարտարապետ Գրիգոր Աղաբաբյան) որտեղ խնամքով պահվում է ավելի քան 18000 ցուցանմուշ:
Թանգարանի հիմնադիրն ու առաջին տնօրենը եղել է բանաստեղծի դուստրը։
Առաջին հարկից սկսվում է այցելուի ծանոթությունը թանգարանի հետ: Գրողի կյանքին և գործունեությանը
վերաբերող նյութերը /լուսանկարներ, նամակներ, փաստաթղթեր, ձեռագրեր ցուցադրված են առաջին հարկում։
Թանգարանի երկրորդ հարկում գտնվող վեց սրահներում ամենայն մանրամասնությամբ վերարտադրված է
Հովհ. Թումանյանի Թիֆլիսյան վերջին բնակարանը: Նույն հարկում՝ առանձին սրահում, ներկայացված է Հովհ.
Թումանյանի անձնական գրադարանը մոտ 8000 գրքով։
Խորհրդավոր տպավորություն է թողնում Թիֆլիսի «Վերնատան» կրկնօրինակը: Թվում է, թե հիմա, ուր որ է`
այստեղ կհայտնվեն 19-րդ դարավերջի և 20-րդ դարասկզբի մեր մեծ մտավորականները` Ղ. Աղայանը, Լ.
Շանթը, Դ. Դեմիրճյանը, Կոմիտասը, Բաշինջաղյանը, Իսահակյանը և կսկսվի բուռն և իմաստուն զրույցը:
Թանգարանը հարուստ է նաև կերպարվեստի գլուխգործոցներով, որոնք զարդարել են Թումանյանի
բնակարանն իր կենդանության օրոք /Գ. Բաշինջաղյան, Թերլեմեզյան:
Թանգարանի ուշագրավ անկյուններից է նաև «Լոռվա ձորը» համայնապատկերը:
Երկրորդ հարկում գտնվում է ընդարձակ, լուսավոր դահլիճ` նախատեսված ցուցահանդեսների,
միջոցառումների, ներկայացումների համար: Թանգարանի ձմեռային այգին թումանյանական թեմաներով
քանդակի յուրատեսակ ցուցահանդես է:
Թանգարանի ներքին բակում Թումանյանի սիրած պտղատու ծառերով ու ծաղիկներով բաց այգին է` փոքրիկ
ջրավազանով:

3. The 54 steps leading up to the entrance of the museum symbolize the lifetime spent of the great
Armenian.
In 1953 opened the museum dedicated to prominent writer, fabulist Hovhannes Toumanian, with a total
of 18000 exhibited items. The arcհitect was Grigor Aghababyan. The founder and the first director was
the poet’s daughter.
From the first floor starts the visitor’s introduction to the museum. On the first floor are exhibited the
themes related to the writer’s life and his activities, photographs, letters, documents and handwritings․
On the second floor of the museum, one can find six rooms that represent with perfect detail the
reproduction of Hovhannes Toumanian’s last apartment in Tiflis. Also on the same floor, in a different
room is represented Toumanian’s personal collection of exceptional and multi-themed books, which
numbers close to 8000.
The replica of the “Vernatoun” (Garret) of Tiflis leaves a symbolical impression. It seems that right now,
wherever they are, the intellectuals of the Armenian people of the late 19th and early 20th century, Gh.
Aghayan, L. Shant, D. Dermirchyan, Komitas, Bashinjaghyan, Isahakyan, are going to show up in this
exact replica, lead of course by Toumanian himself, and the endless vibrant discussions will restart. The
museum is also rich with artistic masterpieces that used to decorate Toumanian’s apartment during his
lifetime.
One of the remarkable spaces of the museum is the landscape entitled “the valley of Lori”, which is
accompanied by the introduction of the “Anush” opera.
There is a wide and luminous hall on the second floor that is anticipated for temporary exhibitions,
cultural events and live presentations. T
The winter park is a unique exhibition of Toumanian-themed sculptures.
The inner park is filled with Toumanian’s beloved fruit trees and flowers with a small fountain.

4. 1869թ. փետրվարի 19-ին Հայաստանի հյուսիսային հրաշագեղ անկյուններից մեկում` Լոռվա Դսեղ
գյուղում ծնվեց Հովհաննես Թումանյանը: Այդ օրը հայ ժողովրդի ճակատագրի ամենաերջանիկ օրերից
մեկն է: Լույս աշխարհ եկավ մեկը` ով դառնալու էր մարդ-պետություն, մարդ-համալսարան և հոգևոր
առաջնորդ: Կանաչ սրահի կենտրոնում Դսեղի հայրական տան մանրակերտն է: Տունը մինչև օրս էլ
կանգուն է և վերածված է տուն-թանգարանի:
Հիմա մենք Թումանյանի երևանյան բնակարանում: Եվ Կանաչ սրահը պատմում է նրա մանկության,
պատանեկության, առաջին սիրո, Թիֆլիս` Ներսիսյան դպրոց ուսման մեկնելու և այդ քաղաքում սկսած
նոր կյանքի առաջին շրջանի մասին, որը մուտքն էր գրական ասպարեզ և ամուսնական կյանք:
Hovhannes Toumanian was born on the 19th of February, 1869, in one of the most beautiful corners of Northern
Armenia, Dsegh village. That day turned out to be one of the fortunate times of the fate of the Armenian people.
That day came to life an individual who would turn out to be a man-state, man-university and spiritual leader. At
the center of the Green Hall is the mock-up of Toumanian’s ancestral and native home in Dsegh, along with its
immediate surroundings. The house is still standing and is transformed into a
Right now, we are at Toumanian’s Yerevan place. And the Green Hall narrates about his childhood to early teens,
his first love, his travel to Tiflis to study at the Nersisian school and the new life which he started there, which was
the beginning to the literary career and married life.

5. Apricot Hall talks about the creative periods of the story of “Gikor” and the poem of “Maro”. Here are
“Anush”, “Parvana”, “the conquest of Tmkaberd”, “David of Sassoun” and other creations’ related
handwritings and various Toumanian’s masterpieces. Here are also exhibited Toumanian’s imprisonment
in St. Petersburg and his justification in court through documents and photographs.
«Գիքորը» պատմվածքի ու «Մարոն» պոեմի շրջանի մասին է պատմում Ծիրանագույն սրահը:
Այստեղ են «Անուշ», «Փարվանա», «Թմկաբերդի առումը», «Սասունցի Դավիթ» և այլ
ստեղծագործություններին վերաբերող ձեռագրերն ու այլևայլ վկայությունները` Թումանյանական
գլուխգործոցների մի ամբողջ շքերթ:Այստեղ են ցուցադրված նաև Հովհաննես Թումանյանի
Պետերբուրգում բանտարկության և արդարացման մասին պատմող փաստաթղթերն ու
լուսանկարները:

6. Թանգարանի առաջին հարկում` Ծիրանագույն և Կապույտ
սրահների անկյունում մի գողտրիկ հուշասենյակ կա:
Դա «Վերնատունն» է` գրական, ընկերական բացառիկ նշանակության
հավաքատեղին։ Այն եղել է համալսարան, ասպարեզ ազատ մտքի
ծնունդի և արտահայտման: Հավաքների ժամանակ հրամցվել է
ավանդական քիշմիշ-լաբլաբու, որ կոչել են վերնահատիկ1985-ի աշնանը Հովհ. Թումանյանի կրտսեր դստեր`
Թամար Թումանյանի ջանքերով թանգարանում բացվեց այս հուշասենյակը` 1899-1909թթ. գործած
«Վերնատան» կրկնօրինակը: Թումանյանի օջախը եղել է ամենահայտնի և ցանկալի հանդիպման վայրը,
որովհետև Թումանյանը և իր կինը՝ Օլգան, եղել են հյուրասեր և սրտաբաց։ Այդ պատճառով նրանց տունը
դարձել է «վանք, տոնախմբություն, տեսակցությունների վայր»:
On the first floor, in the corner of the Orange and Blue Halls is located a tender and a symbolic room. That is
the Vernatoun (the Garret), the meeting place for literary and social meetings. It had become a university,
an environment to freely express oneself. Garret has been the place to address cultural and moral problems
for the Armenian intellectuals. Gh. Aghayan, L. Shant, N. Aghbalian, A. Ishakayan, D. Demirchyan...
It was in 1985, with the efforts of Toumanian’s youngest daughter, Tamar Toumanian that this small corner
was opened, depicting the exact replica of the 1899-1909 Garret. It seems, that wherever they are, the
members would appear and the wise debates will begin.The Garret was the most well-known and desired
meeting place because Hovhannes Toumanyan and his wife Olga had been hospitable and open hearted
people. That is why their house was transformed into “a monastery, celebrations and a meeting place”.

7. Toumanian’s most difficult years were the years of the First World War. He was psychologically destroyed by
the Armenian Genocide that started in 1915. But he was the spiritual leader of his people, he was the people’s
conscience, hence he did not have the right to be weakened. He had a greater responsibility. By overcoming
the great tragedy, he understood what was needed for the people, and that was HOPE. Toumanian became
the man who bore that HOPE. He lead the “Armenian Writers’ Union”․ Later Toumanian lead the “Haykazian
Union”.
Առաջին աշխարհամարտի տարիներն Հովհ. Թումանյանի կյանքի ամենից ծանր
տարիներն էին: 1915թ. Հայոց Մեծ Եղեռնը նրան տապալել էր հոգեպես: Բայց
նա իր ժողովրդի հոգևոր առաջնորդն էր, իր ժողովրդի խիղճը, ուրեմն իրավունք
չուներ թուլանալու: Նա մեծ պարտավորություն ուներ: Եվ հաղթահարելով ազգային մեծ
ողբերգությունը, հասկացավ, թե ինչ է հարկավոր իր ժողովրդին` ՀՈՒՅՍ: Թումանյանը դարձավ այդ
ՀՈՒՅՍԻ կրողը: Նա ամբողջովին մտավ հասարակական գործունեության ոլորտ: Դեռ պատերազմի
նախաշեմին ղեկավարեց «Հայ գրողների ընկերությանը», Հետագայում ղեկավարեց «Հայկազյան
ընկերությունը»

8. Արևելքի և Արևմուտքի իմաստնության խաչմերուկներում կանգնած
Թումանյանի մասին է պատմում Վարդագույն սրահը: Կյանքի վերջին
շրջանում Թումանյանի միտքը ճախրում էր վերևներում: Նրա զրույցը Աստծո
հետ էր: Քառյակները կյանքի, մարդկային ցավի ու սիրո մասին էին:
Վարդագույն սրահի վերջնամասի աստիճանները մեզ տանում են երկրորդ հարկ, որտեղ Թումանյանի
վեց սենյակներից բաղկացած, վերջին բնակարանի նույնական վերարտադրությունն է: Այս հասցեում
Թումանյանն ապրել է 1909-1923թթ.:
The Pink Hall talks about Toumanian’s During the last period of his life Toumanian’s mind was soaring in
the sky. His discourses were with God. His Quartets were about the meaning of life, pain and love. The
stairs at the end of the Pink Hall lead us to the second floor, where Toumanian’s last Tiflis Appartment has
been reproduced exactly the same way as it was, composed of six rooms and a balcony. On that address,
Toumanian has lived from 1909 to 1923.

9. “Smoking and asking for books are not allowed”: This writing is stuck on the wall of the study room. Elegant, rich,
nice furnished, where at the center can be found the green cloth covered office desk, while in one of the corners
is the beautiful bookcase. Toumanian had named it “Muromets”, because he had bought it for having received
honorarium for the translation of the poem “Ilya of Murom”. Here were born many of his masterpieces. Books,
photographs of relatives, statuettes, canvases, beautiful writing tools; Toumanian was a good visitor to antique
shops. When he was heavily ill, he seldom sat at the rocking chair in front of the desk, instead he lay down on
the mattress-couch by the wall and wrote on small pieces of paper his quartets and put them in a special drawer.
There is also the large photograph of his son Artavazd hung on the wall, who was killed in during the skirmishes
in Van in 1918. Artavazd’s death was Toumanian’s biggest tragedy, from which he did not recover.
«Չծխել և գիրք չխնդրել», - այս գրությունն է փակցված աշխատասենյակի պատին:
Շքեղ, հարուստ, գեղեցիկ կահավորված մի սենյակ, որի
կենտրոնում գրասեղանն է, իսկ անկյուններից մեկում գեղեցիկ,
գրապահարանն է: Թումանյանն այն կոչել է «Մուրոմեց», քանի որ գնել է
«Մուրոմցի Իլյա…» պոեմի թարգմանության համար ստացած հոնորարով: Այստեղ
են ծնվել շատ գլուխգործոցներ: Գրքեր, հարազատների լուսանկարներ,
արձանիկներ, կտավներ, գեղեցիկ գրապիտույք…/ Թումանյանը հնավաճառների
խանութների մշտական այցելուն և գնորդն էր/: Կյանքի վերջին շրջանում, առողջության վատթարացման
ժամանակ նա արդեն հազվադեպ էր նստում ճոճաթոռի մեջ` գրասեղանի առջև, ավելի շատ պառկում էր
պատի տակ դրված թախտին, թղթի փոքրիկ կտորների վրա գրի էր առնում իր հզոր քառյակները և դնում
հաուկ քառյակների համար նախատեսված տուփի մեջ: Աշխատասենյակում է փակցված 1918թ. Վանում
զոհված որդու` Արտավազդի մեծադիր նկարը: Արտավազդի մահը Թումանյանի անձնական մեծագույն
ողբերգությունն էր, որից նա այդպես էլ ուշքի չեկավ:

10. Հյուրասենյակը հարմարավետ է և նրբաոճ: Այստեղ
երեկոյան հավաքվում էին Թումանյանի մտերիմները, հարազատները,
ժամանակի մեծանուն մարդիկ և գեղեցիկ հավաքույթներ ու գրական
ընթերցումներ անց կացնում: Բոլորի համար էլ ցանկալի էր լինել այստեղ. դրան նպաստում էին ոչ միայն
հյուրընկալ և բարեհամբույր տանտերերը, այլև կահավորանքը, երաժշտության առկայությունը, արվեստի
գործերը և գրքերը։ Այս ամենը ստեղծում էր տրամադրող ու հաճելի միջավայր: Դաշնամուրը, որը գնել էր
դստեր`Անուշի համար, նվագել են հայ անվանի երգահաններ Արմեն Տիգրանյանը, Ալեքսանդր
Սպենդիարյանը, Ռոմանոս Մելիքյանը, Մուշեղ Աղայանը, Անուշավան Տեր-Ղևոնդյանը, Անտոն Մայիլյանը,
Սերգեյ Բարխուդարյանը: Պատերին Գևորգ Բաշինջաղյանի «Անձրևոտ օր» մռան իրիկունը Մանգլիսում
կտավներն են: Շոթա Ռուսթավելու կիսանդրին Թումանյանին է նվիրել հեղինակը` Յակով Նիկոլաձեն։
Guest Room
The Guest Room is comfortable and elegant. Here is where Toumanian’s relatives, close friends, intellectuals
gathered and literary readings were organized. It was wishful for everyone to be here. Not only were the hosts
contributed to that, but also the furniture, the presence of music, the art works and books. All of this created a
pleasant and atmospheric environment. The piano, which Toumanian had bought for his daughter Anush, was
also played by well-known Armenian composers Armen Tigranyan, Alexander Spendiaryan, Romanos
Melikyan, Mushegh Aghayan, Anushavan Ter-Ghevondyan, Anton Mayilyan, Serguei Barkhudaryan. Artist
Gevorg Bashinjanghyan’s “Rainy Day” and “Winter evening at Manglis” canvases are hung on the walls. Shota
Rustaveli’s bust was presented as a gift to Toumanian by Yakov Nikoladze.

11. “Toumanian loved feasts. The elegantly chosen set on the huge table was foreseen for 12 people։ the ten
children and Mr. and Mrs. Toumanian. The porcelain plates tells a lot about Toumanian. All of the chairs are
like each other, except one. That was the host’s chair at the head of the table. He would only cede his place to
his best friend, Ghazaros Aghayan. Toumanian’s house was always filled with guests, and the festivities were
never ending. Toumanian’s toasts and the songs which accompanied them have remained in the memoirs of
his contemporaries. To his nominations “Poet of All Armenians” and “Father of all Armenian orphans” was also
added the nomination of “Toastmaster of all Armenians”.
Թումանյանը քեֆ սիրող մարդ էր Սեղանատան շքեղ և ճաշակով
բացված հսկա սեղանը` 12 հոգու` տասը զավակների և տեր և տիկին
Թումանյանների համար, ճենապակյա ամենօրյա ընտիր սպասքովը, շատ
բան է պատմում Թումանյանի մասին: Սեղանի շուրջ շարված աթոռները
միանման են, բացառությամբ մեկի: Դա տանտիրոջ աթոռն էր` սեղանի
գլխին: Նա այդ աթոռը զիջում էր միայն իր ամենամտերիմ ընկերոջը`
Ղազարոս Աղայանին: Թումանյանների տունը միշտ լեցուն էր հյուրերով, և
խնջույքներն այստեղ անպակաս էին: Ժամանակակիցների հուշերում մնացել
են Թումանյանի կենացները և բաժակաճառերը նաև
երգեցողությունը:«Ամենայն հայոց բանաստեղծ», «Ամենայն հայոց որբերի
հայրիկ» կոչմանն ավելացել է նաև «Ամենայն հայոց թամադա կոչումը»:
The Refectory

12. Մանկասենյակի իրերը չեն պահպանվել: Այդ պակասը լրացված է Թումանյանի
տասը երեխաների մասին պատմող նյութերի ցուցադրությամբ. Փակցված են
նրանց լուսանկարները,կենսագրությունները, սեղանիկներում դասավորված են
նրանց պատկանող անձնական իրեր, փաստաթղթեր: Առանձին սեղանիկներ են
հատկացված Նվարդ և Աշխեն Թումանյաններին: Պատերին կախված են
Հովհաննես, Օլգա, Նվարդ, Արփենիկ և Աշխեն Թումանյանների դիմանկարները:
Children’s Room
The items of the children’s room were not kept. That deficiency was
completed by exhibiting various items telling the stories of the children. The
visitor can also find their photographs, their biographies, as well as personal
belongings and documents. Different tables are designated for the daughters
Nvard and Ashkhen. On the walls are hung Hovhannes’, Olga’s, Nvard’s,
Arpenik’s and Ashkhen Toumanian’s portraits.

13. ՆՎԱՐԴ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻ ՍԵՆՅԱԿԸ
Նվարդը շատ կապված էր հոր հետ, ուղեկցում էր նրան գրեթե բոլոր ճամփորդությունների
ժամանակ: Նա գրականագետ էր, հեղինակ է «Հուշեր և զրույցներ»,«Թումանյանի մանկությունը և
պատանեկությունը»,«Թումանյանը քննադատ» և այլ գրքերի: Բանաստեղծը սիրում էր պառկել
բուխարու դիմաց դրված թավշապատ բազմոցի վրա և զրուցել դստեր հետ: Փոքրիկ նախասրահում
տեղադրված է բարձրադիր հայելիով զարդասեղանը, իսկ սեղանիկի մեջ ցուցադրվում են
բանաստեղծի լայնեզր գլխարկը, տղաներից երկուսի գլխարկնեը և կենցաղային որոշ իրեր:
Nvard Toumanian’s Room
Nvard was very close to her father. She accompanied him during most of his travels. She had studied
literature and was author of “Memories and discussions”, “Toumanian’s childhood and adolescence”,
“Toumanian the critic” and other books. The poet loved to lie down on the velvet couch and talk with his
daughter. In the small lobby one can find the high mirror. In the small table drawer are exhibited the
poet’s large sized hat, two other hats belonging to two of his sons, as well as different household items.

14. ՊԱՏՇԳԱՄԲ
Թիֆլիսյան բնակարանն ուներ բացօթյա մեծ պատշգամբ: Թումանյանը շատ
էր սիրում նստել այստեղ` ճոճաթոռին,օդ շնչել և զմայլվել պատշգամբից
բացվող տեսարանով ու «պարապել»` աշխատել: Այստեղ էտիկին Օլգայի
տնտեսությունը` խոհանոցային պարագաներ, կահ-կարասի և այլն:
Պատշգամբի սեղանին մինչև օրս էլ մի սկուտեղի մեջ դրված է Թումանյանի սիրած ունաբը:
Balcony
The Tbilisian apartment had a huge outdoor balcony. Toumanian liked sitting here, on the rocking chair,
breath the fresh air and be amazed by the view and, by being inspired by all of this, he would work.
Here are exhibited Mrs. Olga’s belongings, kitchen items, as well as various furniture. Till now you can
find Toumanian’s favorite fruit, the jujube on the balcony table.

15. ՕԼԳԱՅԻ ՍԵՆՅԱԿԸ
Հովհաննես Թումանյանի տիկնոջ` Օլգայի սենյակը թեպետ կահավորանքով
հարուստ չէ, բայց շատ գողտրիկ է և ճաշակով: Առավել ուշագրավը «Զինգեր»
կարի մեքենան է, որը Օլգա Մաճկալյանը ստացել էր իր մորից: Տիկին Օլգան
կարուձևի, հյուսքի մեծ շնորհք է ունեցել և գեղեցիկ ու ճաշակով հագցրել իր
տասը զավակներին:
Olga’s Room
Olga’s room, is not rich with furniture but very delicate and elegant. The most captivating is the “Zinger”
sewing machine, which Olga Machkalyan had received from her mother. Mrs. Olga’s had great skills in
sewing and always dressed his children elegantly.

16. Թանգարանում կա մի սրահ, որտեղ այցելուին է ներկայացվում ճոխ, եզակի, հնատիպ գրքերի մի շքեղ
հանդես` Հովհ. Թումանյանի անձնական գրադարանը: Այն ամենահարուստ ու բազմաբովանդակ
գրադարաններից է մեծ գրողների շրջանում. Լև Տոլստոյ, Գյոթե, Թումանյան… Պահպանվել է գրադարանի
8150 գիրք ու պարբերական: Գրքերը հայերեն են և այլ օտար լեզուներով Գրքերը զետեղված են 12
պահարաններում ` ըստ թեմաների-Բանահյուսություն (ֆոլկլոր), Բնական գիտություններ, Ընդհանուր
պատմություն, Հայագիտություն, Պատմություն, Գրականություն, Գեղարվեստական գրականություն,
Կովկասագիտություն, Փիլիսոփայություն, կրոն, մանկավարժություն, բժշկություն, Արվեստ, Բառարաններ և
հանրագիտարաններ:
Գրադարանի առաջին գրքերից են Խաչատուր Աբովյանի «Վերք Հայաստանին», Միքայել. Նալբանդյանի
«Հյուսիսափայլ» ամսագիրը: Գրադարանում կան զգալի թվով հնատիպ ու հազվագյուտ գրքեր`
ավետարաններ, շարականներ, ձեռագիր գրքեր: Տասնյակից ավելի գրքեր հանձնված են Մատենադարանին:
Ամենահին հայերեն գրքերից են. Ներսես Շնորհալու «Հիսուս որդին» , «Նոր կտակարան» և այլն։
Կան նաև շատ գրքեր, որոնք Թումանյանը որպես նվեր ստացել է իր մտավորական ընկերներից՝ Բրյուսովից,
Աղայանից, Իսահակյանից, Տերյանից և այլն։

17. There is a hall in the museum where the visitor gets the chance to see a unique and
opulent exhibition of books` Toumanian’s personal collection. It is one of the richest and multi-
content libraries from our authors. Lev Tolstoy, Gode, Toumanian… The books are in Armenian, Russian and
other languages. The books are placed in 12 bookcases, according to their subjects:
1. Folklore, General Science, Common History, rmenology, History, Literature in foreign languages, Fine Arts
literature, Philosophy, Religion, Pedagogy and Medicine, Art, Dictionaries and Encyclopedias․
Among the first books of the library are Khachatur Abovian’s “Wounds of Armenia”, Mikael Nalbandyan
“Hyusisapayl” monthly newspaper. There is a wide number of ancient and unique books` bibles, religious
hymns, hand-written books. More than a dozen books are handed over to the Matenadaran. Among the ancient
Armenian books are Nerses Shnorhali’s “Jesus the Son” , “New Testament”, Arakel of Davrij’s “Book of
Histories” , “Call of the Ancenstors”. There are also many books Toumanian has received as gifts from his
intellectuals friends, such as Bryusov, Aghayan, Isahakyan, Teryan…

18. The Guest Room of the Yerevan Apartment
Mrs. Olga, their daughters Ashken, Tamar and later Arpik, lived on the first floor apartment of the museum,
keeping their house’s beautiful traditions. This house became a welcoming place for intellectuals. Every year
Mrs. Olga celebrated her husband’s birthday by gathering famous individuals.
Olga Toumanian lived 100 years and died in 1971.
After the death of Tamar Toumanian, the apartment’s living room became a part of the museum’s exhibit.
Տիկին Օլգան, դուստրերը` Աշխենը, Թամարը, հետագայում նաև Արփիկը, ապրեցին թանգարանի
առաջին հարկի բնակարանում, պահպանելով իրենց թիֆլիսյան օջախի գեղեցիկ ավանդույթները:
Այս տունը դարձավ մի հյուրընկալ վայր մտավորականների համար: Տիկին Օլգան ամեն տարի նշում
էր իր ամուսնու ծննդյան տարեդարձը` հավաքելով ժամանակի մեծանուն մարդկանց:
Օլգա Թումանյանն ապրեց 100 տարի և մահացավ 1971 թ.:
Թամար Թումանյանի մահից հետո այդ բնակարանի հյուրասենյակը դարձավ թանգարանային
ցուցադրության մի մասը` որպես հուշասենյակ:
ԵՐԵՎԱՆՅԱՆ ԲՆԱԿԱՐԱՆԻ ՀՅՈՒՐԱՍԵՆՅԱԿ

19. Հովհ. Թումանյանի թանգարանի ցուցասրահի, ներքին այգու, ճակատային մասի հարթակների
վարձակալության դիմումի ձև Խնդրում եմ, ս/թ ………………………………………………………………. (Նշել օրը,
ամիսը և միջոցառան տևողությունը) …………………………………………………… -ին տրամադրել
թանգարանի (կազմակերպության կամ ֆիզիկական անձի անունը)
…………………………………………………………………….. (նշել հատվածը՝ ցուցասրահ, ներքին այգի, ճակատային
մասի հարթակներ) …………………………………………………………………………………… ……………………………………………
միջոցառման անցկացման նպատակով: (նշել միջոցառման նավանումը, նպատակը և համառոտ
նկարագիրը) Միջոցառմանը սպասվում է շուրջ …. մասնակից Միջոցառման կազմակերպման
համար անհրաժեշտ է ՝ …………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………… (ներկայացնել
օգտագործվելիք դեկորացիաների, սարք-սարքավորումներ, ժամանակավոր տաղավարների,
գովազդային պաստառների և այլ պարագաների ցանկը) Դիմող՝
………………………………………………………... ֆիզիկական անձի դեպքում` բնակության վայրը, իսկ
իրավաբանական անձի դեպքում` գտնվելու վայրը և հեռախոսահամարը.
………………………………………………….. …………………………………………………..