Ho bieu chanh doan tinh

Ðo n tình 1 www.hobieuchanh.com

Ðo n Tình
Bi u Chánh

Ch ng 1

C ng lu n ng i Vi t Nam, ng i Pháp hay ng i Tàu, ai có xe h i th y
u bi t hãng "Thu n Hòa" Sài Gòn, t i ng Phan Thanh Gi n. Hãng
y choán tr n m t dãy ph 5 c n: c n u thì bán v ru t cùng các ph tùng xe
i; c n k ó thì chia phòng cho ông Ch hãng v i m y th y cô làm vi c gi y; còn
ba c n chót thì ch a m i m y cái xe h i m i tinh bán, l n có nh có, th nào
ng p.
phía sau l i còn có m t cái x ng r ng l n, trong y có máy s n xe và
ti n ho c úc các ph tùng theo máy móc xe h i.
Th y th trong hãng ông y, mà khách t i mua , coi xe ho c s a xe c ng
m n p, tr c hãng th ng có ôi ba chi c xe h i u luôn luôn.
t bu i chi u, Thu n là ch hãng, mình m c áo s mi c t tay, i qua i l i
t mình trong phòng làm vi c, b nh suy ngh m t vi c gì quan h l m v y.
Thu n m i 28 tu i, l i nh h i nh có t p luy n th thao nhi u, nên vai ng c n
nang, tay chân c ng c i, t ng m o coi r t m nh m . Thu n không a nói nhi u,
song a suy ngh . G ng m t nghi m ngh mà ôn Hòa vui v , làm cho ai ngó th y
ng bi t li n là ng i chân ch t mà quy t oán. Chuông n tho i reo reng reng.
Thu n b c l i ng d a bàn vi t, m t tay th c vào túi qu n tây, m t tay n m ng
dây thép nói k vào tai mà nghe r i nói: "A lô!... Ph i, ây là hãng Thu n Hòa... Ph i
tôi.... Còn tôi c hân h nh mà nghe ai nói ó?.. À! Tôi kính chào ngài... À... c,
c l m... Ngài nói ch nào?... Ð ng Qu n H t s 1, ch Gò Ðôi? Tôi bi t, tôi bi t,
ng i Tây Ninh, kh i ngã ba Bà Ði m m t chút ó mà... Ð c, tôi s bi u i li n,
xin ngài an tâm... Chào ngài".
Thu n gác ng nói r i b c ra ngoài c a phòng kêu th y hai T nh, là ng i
tr ng tu i, làm Qu n lý trong hãng, mà nói:
- Th y Hai, ông c t 1 Hu nh kêu dây nói cho tôi hay r ng xe c a ông ch t
máy n m trên ng i Tây Ninh, t i ch Gò Ðôi, và ông c y hãng cho xe lên kéo v
mà s a cho ông. Th y làm n bi u d i x ng cho m t cái xe i li n k o t i.
Ông H i ng Bính Gò công, lúc y ông ng b c xu ng xe h i mà vô
hãng. Thu n quen bi t nhi u, nên l t t i ra c a ti p ón.
- Ông m i lên? X a rày lâu g p ông d ...
- Tôi lên h i tr a. M y tháng nay không có vi c chi nên tôi không có i Sài
Gòn.
- Ông mua xe h i m i mà i, xe c a ông c r i, i coi x a quá.
- Thôi, b nào c ng ti ng "có xe h i", m i c ng c ng v y; xe m i nhi u ti n
m.

1
bác s


- Ông i thì tôi tính giá nh cho.
- Không. Cái xe c a tôi hên l m. Tôi em lên tính c y hãng s n l i cho m i
mà thôi.
- c. Xe ông c quá. Ph i s n cho th ng k o thùng b sét r i m c h t.
- Xe tôi n c s n còn t t l m mà. Tôi gi k l m, h i v thì tôi bi u r a
chùi lau s ch s r i b mùng xu ng bao trùm h t, b i cát không óng
c, b i v y 4 n m nay tôi không s n mà v n còn t t. S n xe c a tôi ó
giá bao nhiêu?
- Ông mu n s n c hay là s n máy?
- n c là s n cách nào?
- n tay... S n máy t t h n.
- y thì s n máy.
- n máy thì m c h n.
- Bao nhiêu?
- Ông ng lo giá c mà. Hãng tôi không bao gi tính m c âu. Xin ông
c l i ây r i th y hai tính giá cho.
Thu n d t ông h i ng Bính l i giao cho th y hai T nh r i i vô phòng. Th y
có hai phong th trên bàn vi t, Thu n li n ng i xé bao th m th ra mà c. B c
th u là th c a ông Võ Ð i Ð , n ch Ô Môn, h i mu n i xe c l y xe m i và
i ph i bù cho hãng bao nhiêu. Còn b c th sau là th c a th y n m Thi n, d i
coi ru ng cho Thu n d i Cái Bè g i cho hay ru ng n c l n quá, ã ng p lúa hai
ngày r i, s mùa n y th t nhi u và h i có nên ra lúa cho tá n m n n n a hay là
ph i ng ng l i.
Thu n ng i ch ng tay n i trán mà suy ngh m t h i lâu r i b c ra ngoài a
hai b c th cho th y hai T nh và d y tr l i li n v i ông Võ Ð i Ð , xin ông em xe
c a ông lên cho hãng xem r i m i nh giá c c; còn v i th y n m Thi n thì
bi u th y c phát lúa cho tá n m n n nh th ng, n u mùa n y r i th t, h
không tr c, thì cho h thi u ó, ch n u t2 lúa n, thì tá n t n l c h t, r i
mùa t i còn ai mày cày c y. Thu n d n vi t não và bi u ánh máy ký tên g i trong
bu i chi u y, r i Thu n i xu ng x ng mà xem xét công vi c c a th làm.
t tr i g n l n, Thu n tr lên phòng làm vi c. Cô Nh , là ng i ánh máy
trong hãng, ánh hai b c th tr l i v a xong, nên c m vào cho Thu n ký tên. Thu n
c m i b c th , ký tên r i trao l i cho cô Nh , tuy cô m i 21 tu i, g ng m t sáng
, m t h u tình, mi ng h u duyên nh ng mà Thu n không ngó cô và c ng không
t ti ng chi cho vui lòng cô ng ch i.
Cô Nh b c ra thì th y hai T nh li n vào nói:
- Chín Sung s a xe c a ông huy n H i m i r i nó em ra ch y th máy r i
cán m t thi m x m trên ng Hai m i. B y tr m i v nói cán n ng l m.
Thu n ng d y nói:
- Chín Sung k l ng l m mà; t i sao ch y xe l i cán ng i ta kìa?
- p r i ro, bi t làm sao c.
- tôi lên ó tôi coi th coi. Cán trên ng Hai m i mà l i nào?

2
t, h t


- y tr nói ngang xóm lao ng.
- Tôi i... N u tr thì tôi v luôn trong nhà.
Thu n l y áo b n, l i ng ngay cái g ng mà ch i tóc s a cravate3 i ra
ng leo lên cái xe riêng c a mình c m bánh mà ch y qua ng Verdun, ng lên
ng hai m i. Lên t i xóm lao ng, không th y gì h t. Thu n bèn ng ng xe
ngang m t cái quán mà h i th m. m y ng i ó ch ch xe cán cho Thu n coi, nói
i t i thi m x m ch không ph i t i s p-ph b i vì thi m gánh n c i m t bên
4

ng thì ph i l m ch ng xe h i t i g n, thi m v t b ng ngang qua l , s p-ph
không th tránh hay là ng ng k p, t nhiên ph i ng thi m. H l i nói xe h i ch
thi m x m v i ch ng thi m vào nhà th ng Ch R y r i.
còn ngh lu n v s xe h i cán. Có ng i nói: "H nghe có tai n n xe h i
thì ai c ng nh l i t i xe, b i vì xe ch y mau nên m i cán ng i ta. Song tôi th ng
th y nhi u ng i i ng h k l m: có ng i h i gi a l , ch không ch u i m t
bên, có ng i h mu n âm ngang qua l thì h âm i không thèm ngó tr c ngó
sau. Còn có b n i ba b n ng i, h i d ng ngang bít ng h t, xe kéo la, ho c xe
máy reo chuông, h không thèm tránh. Ði ng nh v y không b ng, không b
cán sao c. Tôi t ng Sài Gòn n y nhà n c nên ra l nh cho m y th y i gác
ng ph i gia công mà d y cách i b m i c hay là nhà n c l p lu t nh cách
i b ai i sái lu t thì ph t cho h th t n ng, th i may m i b t tai n n v xe d ng xe
cán". Thu n nghe nh ng l i y thì chúm chím c i. Vì ph i i ri t vô nhà th ng mà
th m b nh tình thi m x m th nào, nên Thu n xin m y ng i trong quán n u cò bót
có òi, thì làm ch ng giùm cho công bình, r i leo lên xe i Ch L n.
Vô nhà th ng g p chín Sung h i l i, thì chín Sung c ng thu t vi c r i ro y
nh l i c a m y ng i trong quán ngang xóm lao ng nói h i nãy.
c t khám b nh thi m x m r i nói thi m g y h t m t cái x ng ng chân
trái, có l ph i n m nhà th ng m t tháng m i m nh.
Thu n li n óng ti n nhà th ng m t tháng cho thi m x m, l i a 10 ng
c cho chú khách ch ng thi m x m, mà nói:
- l y ti n ây ng i xe ra vô th m v . Ð mai s p-ph lên nhà n tính
toán, ng có i th a cò bót th t công.
Không bi t chú khách n y vì ngh xe ng l i t i v chú, hay là vì th y 2 t m
gi y b c 5 ng mà choá m t, mà chú l y b c r i chú c i ng n ngo n nói:
- ! Ð c mà, hông có sao... Th a cò bót làm chi.
Chín Sung nói:
- i ng r i ó có th y Ð i l i biên s xe, biên tên h c a tôi, th y bi t tôi
làm trong hãng Thu n Hòa, nên không b t tôi, bi u tôi ch thi m x m vô
nhà th ng mà thôi.
Thu n g t u bi u chín Sung em xe v hãng. Thu n lên xe riêng mà ch y
th ng v nhà.

3
cà v t
4
ph n ng i Tàu


i chi u hay tin lúa b ng p, bây gi l i thêm v xe cán thi m x m n a.
Trong m t bu i chi u mà x y ra t i hai vi c h i, th thì vui làm sao c, b i v y
Thu n c m tay bánh cho xe ch y mà trí l l ng không an.


Ch ng 2
Nhà riêng c a Thu n trong ng Cây Quéo, thu c t nh Gia Ð nh. M t toà
nhà l u c t ki u t i tân, gi a m t cái v n r ng rãi. Ð ng xe vô nhà d n tr ch qua
bên phía tay ph i b i v y tr c nhà còn nguyên m t kho ng t r ng l n. Trong
hàng rào úc s n rào d c theo l Cây Quéo, mà i v i c a cái trong nhà ngay bót,
thì có cây xoài th t l n, g c c ôm, tàn ch n v n, lá xum xuê, d i g c cây c th y
có m t cái b ng á, lúc chi u mát, ho c tr ng trong, ng i mà h ng gió. Sân thì x
ng ngang ng d c, dài theo m i ng thì p l thành li p, r i phân r i
kho ng tr ng h ng, kho ng tr ng m (?), kho ng tr ng chu i n c5 kho ng tr ng
m nhung. Dài theo ng xe vô và trong m y vuông t tr c sân trì tr ng mít t
, sa bô chê , mãng c u xiêm, lu-cu-ma 7, tuy cây còn nh nên ch a có trái, song nh
6

có gi ng ào t i g c rào, n c có s n cho gia inh t i hàng ngày, nên cây lên s n s ,
t m m nh m .
Còn trong nhà, t ng d i, mà phía tr c, thì tr n làm phòng ti p khách,
phía trong, mà chính gi a là phòng n c m, bên tay m t là phòng khách àn bà, bên
tay trái là phòng c sách. Phía sau n a, m t bên là phòng r a m t, còn m t bên là
phòng t m, hai phòng n y có t máy n c kim th i.
ng trên l u, phía tr c d n ch th ông bà, phía sau dùng làm bu ng ng ,
tr c sau u kho ng khoát mát m .
Cu c p r ng rãi n y, Thu n m i t o ra v a m t n m nay mà thôi, v
mua t, v c t nhà, t n g n 40 ngàn ng b c. Thu n thu c v h ng tân h c, có chí
làm n l n. Cách 6 n m tr c, Thu n h c bên Pháp thi u b ng Bác v t 8 r i tr v
p hãng xe h i và c i v , thì quy t dùng h t ngh l c và trí não mà tranh l i quy n
ch không tính h ng mùi sung s ng c a ti n b c. Nh cu c làm n càng ngày
càng thêm th nh phát, ti n b c d d nhi u. Thu n th y v con m n nhà ngoài
Sài Gòn ch t h p, n c n i, nên m i t o cu c n y cho v con vui h ng chút thanh
nhàn h nh ph c, ng mình an lòng mà tranh u trong tr ng th ng m i k
ngh v i thiên h .
Hôm nay Thu n v nhà ã quá 7 gi r i t i r i, m t trí nh c lòng c ngày,
tính s hi p v i v con ng vui thú gia ình mà t m quên các vi c lo l ng. Thu n
cho xe ch y th ng vô nhà sau mà c t. Th ng bé H u là con c a v ch ng Thu n, n m
nay ã c 4 tu i, ng ch y ch i trên cái sân g ch phía sau, có con x m gi
ràng theo m t bên mà coi ch ng, nó th y xe c a ba nó v thì l ng x ng ch y l i kêu:
"Ba... Ba..." inh i, con x m ph i n m tay mà ng ng b t nó l i, Thu n c t xe r i b c
ra. Bé H u a l i ôm chân cha mà m ng, tóc bay ph t ph , mi ng c i h t h t. Thu n
cúi xu ng ôm con mà hôn m y cái r i b ng luôn i l i c a sau mà vô nhà.

5
t lo i ki ng c bi t mi n Nam
6
(sapotier), gi ng cây c nh p t Java, trái chín ng t m
7
(lékima), lo i cây du nh p t Java
8
s


c a Thu n là cô Hòa n m nay ã c 25 tu i. Vì có thai nghén h n 5
tháng, nên không trang m, cô m c qu n l a tr ng v i áo pyjama9 l a màu h ng,
nghe ch ng v thì cô ra ng d a c a sau mà ch .
Thu n b ng con xâm xâm b c lên th m, ngó th y v thì th m mong v nói
t vài câu vui v mà t ý thân thi t ái ân, ng mình quên h t nh ng n i m t nh c.
Trái v i s m c c a ch ng, cô Hòa ã không gi i phá dùm n i lo cho Thu n, mà
cô l i cau mày qu u qu nói:
- Ði âu mà ch ng n y m i v , ng i ta nhà i ch ói b ng mu n rã
ru t. Mu n ta bà ( i ch i rày ây mai ó) thì ít n a c ng ph i nói tr c cho
ng i ta bi t ch .
y l i trách cay ng y l t vào tai Thu n ch ng khác nào m t thùng n c
nh x i vào tâm can, b i v y Thu n th dài m t cái con ng xu ng g ch mà nói:
- y tr s a xe r i cho ch y th máy, r i ng ng i ta g y chân, tôi ph i
lo i u ình v y cho êm ch i âu. nhà ói b ng sao không n
m tr c i, ch làm chi.
Cô Hòa d ng nh không mu n ý t i v ch ng nói ó, cô không h i th m,
mà cô l i kêu ng i nhà b o d n c m cho mau.
Thu n c i áo máng trên giá r i vô phòng r a m t mà g i r a cho mát m . Ch ng
Thu n tr ra thì th y cô Hòa ã ng i t i bàn n mà n tr c m t mình, g ng m t
m nhiên. Thu n không bi t ói b ng h t mu n n c m, i th ng ra c a tr c
ng ngó mông, trong lòng bàng hoàng, ngoài m t l l ng.
Bé H u i theo, vói níu tay cha mà h i:
- Sao ba không i n c m v y ba? Má n kia, ba vô n v i má i.
Thu n chúm chím c i và v u con mà áp:
- ba ngh chút r i ba s n. Con n c m r i hay ch a?
- Con n r i h i chi u.
- Con mu n n thêm hay không?
- Không. Con no l m.
- Con bu n ng hay ch a?
- Ch a.
- Thôi, con vô ây coi ba má n ch i.
Thu n n m tay d t con tr vô bàn n, con ng i trên cái gh t i u bàn, r i
mình ng i ngang m t v mà n, con ng i chính gi a.
Ðèn khí10 chi u trong nhà sáng tr ng làm cho cái quang c nh có v r t p
mà c ng r t m m. Trong nhà bàn gh r c r , l i thêm v ch ng v i con sum hi p
t bàn, c nh h nh phúc nào b ng c nh gia ình phong phú hòa hi p n y. Ti c thay
ngoài thì là v y, vì cô Hòa không vui r i làm Thu n c ng không vui, b i v y cái
nh phúc gia ình c a Thu n ã dày công t o nó v n ph ng ph t l m , ch không
hi n ra t rõ c.
Thu n ang ng i n mà trong lòng l nh ng t, thình lình nghe ti ng xe h i
ch y vô sân r i ng ng. Không hi u xe ai n, v ch ng Thu n ch m chú ngó ra c a.

9
áo ng
10
ý nói èn n


ch ng giáo s Ki m là b n h c c a Thu n h i bên Ba Lê11 c vô. Giáo s
Ki m th y v ch ng Thu n ng n c m thì la l n: "Ng i ta m i 8 gi r i d ti c
ám c i mà sao l i lén n c m v y?"
ch ng Thu n buông a ng d y chào m ng khách và m i ng i.
Thu n b ng nói:
- Ma-pham (ma femme, v tôi) có nghén không i ám c i c, còn moa
thì công vi c a oan m t quá, nên h i s m m i moa ã có vi t th cho
Th m mà cáo t r i.
Giáo s Ki m l c u nói gi ng qu quy t:
- Không c, không c! Anh em ã nh t nh không ai c tr n nhà.
Ma-ph m Thu n có thai nghén có l c vi n c y mà cáo t , tuy bây gi
n tân h c chúng ta không c ch p m y t c l d oan h b i ó n a. Còn
ph n toa thì toa không c phép ki m c mà tr n anh em. Th m m i
ám c i nó có nói: B n tân h c chúng ta bên Pháp tr v x , ai c ng
c lo ch c nghi p, nên ít có d p h i nhau mà àm lu n vui ch i. Nhân l
i c a nó, nó ki m m i anh em h t th y ng h i nhau vui ch i m t
êm. Nó r c ban nh c Ma-Ní (Manille, ý nói ban nh c Phi Lu t Tân) tài tình;
nó l i còn kêu b n x m khiêu v Th ng Hãi, n u ng xong r i chúng
ta nh y m ch i t i sáng. Nó có cái h o ý v i chúng ta nên m i s p t
nh v y ó, anh em ai c ng h a i h t th y, sao toa l i th i thác không
mu n i? Toa tính phân r b n x a mà ch i riêng h ? Ð ng có làm nh
y anh em phi n. Toa thay cho mau ng i v i moa, k o tr .
Cô Hòa h i Ki m:
- Ông Th m làm ám c i mà ãi ti c âu?
- Ðãi ti c trong Ch L n, t i t u l u "Ti u Ð a Võng".
- Nhà tôi có nói v i tôi s ông Th m m i ám c i, song tôi không nh m i
a nào. Ph n tôi có mang nên không th i c, tôi t ng nhà tôi i m t
mình, ch tôi có dè cáo t âu.
- Thôi ma- am nhà, Thu n i v i tôi nghe hông.
- Nhà tôi ph i i ch , tr n nhà coi sao c.
Ki m day qua nói v i Thu n:
- Thu n, ta-pham12 c ng x toa ph i i, toa có nghe hay không? i thay
i cho mau, a lê!
Thu n ã chán c nh gia ình bu n hiu h i nãy, r i nghe nh ng lý lu n c a
Ki m tr ng ra mà ép i, l i còn th y ý v mu n thôi thúc mình n a, b i v y chàng
ã xiêu lòng, song còn g ng mà cãi v i Ki m:
- Anh em bày t bu c ph i b n áo dài, b t kh n en. Moa không có kh n
en áo dài nên moa i không c.
- Ph i, anh em ngh b n lão thành th c u h khinh b nhóm thanh niên tân
c chúng ta, h th ng chê chúng ta h c theo Âu Tây r i vong b n. Anh
em mu n ph n i l i chê kh kh o y, nên nh t nh h trong nhóm

11
(Paris), th ô Pháp
12
(ta femme), v anh


thanh niên tân h c chúng ta mà có l quan hôn tang t , thì chúng ta ph i
gi l nghi c a n c nhà, chúng ta ph i m c qu c ph c, kh n en áo dài
àng Hòang. Tuy anh em nh nh v y, song mình không s n kh n en áo
dài, mình mua s m không k p, thì mình m c Âu ph c ch bi t làm sao. Toa
thay Tây mà i, moa c ng m c tây ây v y.
- Moa m t quá nên không mu n i. Moa tính n c m r i thì ch y xe m t
vòng h ng mát và gi i trí ng ng cho kho .
Ki m a hai tay n m vai Thu n mà xô mà nói:
- A-Lông13, a-lông! Ði thay cho mau, ng có nhi u chuy n n a. N u toa
còn d d n a, thì moa d b t trói toa mà b lên xe r i moa ch toa i a.
Cô Hòa ti p l i:
- Mình ph i thay i v i ông giáo s ch . Ch ng nên v ng m t mà làm
cho anh em phi n.
Thu n rùn vai r i i lên l u mà thay y ph c.
Cô Hòa m i v ch ng Ki m u ng trà và h i Ki m:
- Không bi t ông Th m c i v âu v y?
- i con m t v th ng gia ngoài Sài Gòn.
- Ch c bên v ông giàu l m h ?
- nhiên. B n thanh niên i nay h ngh n u c i v nghèo là em cái
ho l n vào nhà, còn c i v x u thì ph i ch u ti ng nh o báng tr n i,
i v y ai c ng ph i ráng mà ki m v giàu, v p.
- u v y con gái nghèo v i con gái x u làm sao có ch ng cho c?
Ki m rùn vai ti p:
- làm sao c thì h làm, h i nào mình lo cho h .
Bà Ki m ti p l i:
- i nay h có ti n nhi u d u không có s c p c ng d l y ch ng, ch
không có ti n, d u có s c hay có h nh c ng không mong có ch ng c.
Ki m l t t k t lu n câu chuy n:
- Nói tóm l i, thì i n y gi y x ng14 quý h n tài, s c, c, h nh h t th y!
Ba ng i c i xoà.
Thu n thay r i trên l u lon ton i xu ng, chân mang giày da láng ng i,
mình m c b x n tung th t khéo, c th t n en àng hoàng. V ch ng Ki m
ng d y thúc Thu n ra xe mà i li n. Cô Hòa a ra sân, xe ch y ã lâu mà cô v n
th th n hoài, không ch u i ngh .
Vô t i t u l u "Ti u Ð a Võng", Ki m u xe sát trong l ng, khoá máy k
ng, kéo ng qu n s a bâu áo, r i d t v và Thu n lên l u; nh c ánh r p rình.
Lúc lên thang Thu n a ng h tay ra mà coi r i nói v i Ki m:
- Ðã 8 gi 40 r i. Mình i tr m t chút.
Ki m day l i mà áp:
- Thi p m i 8 gi 30 mình n 8 gi 40 mà tr n i gì?
- Tr 10 phút, ch sao l i không tr .

13
(allons), chúng ta i
14
(cent=100), gi y b c 100 ng


- Toa quê mùa quá. Theo l nghi c a Vi t Nam bây gi , ti c m i 8 gi 30,
u mình n úng gi thì mình là nhà quê. Ng i sang tr ng th ng l u
ph i 9 gi r i s n. Ð lên l u r i toa s bi t, mình n ây s m h n
ng i ta nhi u.
- nghi gì mà k v y! Khách m i ông ng i, ch không ph i m t mình
mình. N u mình i tr ng i ta ch i thì mình th t l quá.
- y! B c sang tr ng thì ph i làm nh v y, ph i cho ng i ta ch i, r i
ói b ng h h i còn ch ai n a, ng cho ch ti c nói: "Còn ch ông
y, còn thi u ông kia", làm th y m i có danh, hi u ch a?
- Danh gì v y?... danh th t giáo h ?
- Không. H tính làm qu ng cáo cho tên tu i c a h ch .
- m quá!
- Còn nhi u cái g m h n n a kia ch !
Y nh l i c a Ki m oán tr c, lên t i phòng ti c th t qu Thu n ch a th y
t b n nào h t.
Th m m c qu c ph c v a th y Thu n v i v ch ng Ki m thì l t t ch y ra
a m i vào. Th m nói v i Thu n:
- i s m mai moa c th toa ki u t , moa gi n lung l m. N u chi u nay
không có m t toa, thì moa s tuy t giao v i toa. Toa vô ây là may l m.
Thôi, ng i u ng r u khai v mà ch anh em.
Ki m nói:
- Thu n tính tr n. Moa ghé nhà moa b t nên m i i v i moa ó.
Thu n g t u c i.
Thu n ng ngó cùng kh p trong phòng ti c, th y d n hai bàn song song, bàn
nào c ng ch ng bông r c r , c ng có r u ê h , song m t bàn thì khách ng i g n
, còn m t bàn thì còn tr ng tr n, ch a có ai ng i h t. Ð u ngoài, g n ch nh c, l i
có d n thêm m t cái bàn ngang cho àn bà ng i, bàn y c ng có khách r i, có
bà già, có àn bà, có con gái, ng i nào y ph c c ng xinh p.
Th m c t ngh a cho Thu n v i v ch ng Ki m hi u r ng khách ng i m t bàn
dài v i m t bàn ngang là àng gái, còn cái bàn ch a ai ng i là bàn c a khách àng
trai.
Thu n li c th y h àng gái có vài ng i Pháp, có viên quan Vi t Nam, có ít v
i ng, có vài v thi v n s , còn bao nhiêu u là th ng gia có tên tu i trong xã
i Sài Gòn. Trong ám khách y ch có m t ông già m c qu c ph c, còn bao nhiêu
u m c Âu ph c.
Thu n v i Ki m th y h àng trai ch a t i nên không ch u ng i, d t nhau ra
ngoài ng ngó xu ng ng ch i, m c cho Th m thong th mà s p t cu c ti p
khách.
Quá 9 gi , h àng trai m i l n l t n, có ng i d t v , song ph n nhi u thì
i m t ng i, mà h u h t là h ng thanh niên tân h c, duy có vài v m c Âu ph c,
còn g n 30 v b t kh n en, m c áo dài, c ng nh chàng r .
Hai h ng i riêng, nên không ai chào ai, b i v y tuy h i chung m t phòng, hai
bàn cách nhau ch ng vài th c, mà c ng nh có vách t ng phân r hay là có ng
ng c n ng n.


y v m c qu c ph c bu c m y v m c Âu ph c ph i ng i riêng m t kho ng
i ph n , cho h ng gi l x a ng i chung v i nhau.
Thu n không làm theo ph n ông nên trong lòng ái ng i, song th m ngh bàn
bên kia c a h àng gái u m c y ph c nh mình, thì ch c mình không n n i th t
.
Khách ng i v a yên thì b i b ng r u m i khai v . M y v tân h c m c qu c
ph c, v nào c ng bi u rót r u m nh th t m, r i c ng ly v i nhau. Ban u còn có
th t , câu chuy n nghe êm ái. U ng c vài tu n r i, không hi u vì b ông men
hành, hay vì là nh l ngh a quen thu nay, mà m i v u l n ti ng om sòm, ai c ng
nói h t th y, tuy ai không thèm nghe ai, k nói ng i la, ch ng khác nào trong sân á
banh, thiên h nh n nhao lúc banh l t vô l i v y.
Thu n th y thái hai bàn khác nhau, m t bên n ào m t bên tr m t nh, thì
trong lòng khó ch u, ra d u v ch ng Ki m b o ra v . Ki m chau mày suy ngh , có l
th m tính thoát thân. May ti c g n mãn m y ông qu c ph c bây gi mu n khiêu v ,
nên xin m y bà ng i cái bàn ngang ng d y ng lo d n cho tr ng ch mà nhãy.
Bàn khiêng i r i, b i ch a k p quét, mà h ã c nh c ánh lên, r i có ông thì c p
àn bà, có ông thì c p anh em b n mà nh y.
Có m t u r t t c c i, là có hai ông ôm nhau nh y r i té l ng cù ùng, gây
t tr n c i cho b n t u b o chi-na15. Còn m t u áng t c c i h n n a, là có
t v tân h c m c áo bà ba tr ng qu n m t ph n mà nh y, s c m t hân hoan
16

nh th ng, không dè vi c mình làm ó là m t vi c nh c nhã, nh c nhã cho mình,
nh c nhã cho u khiêu v là cái u ch i thanh nhã c a ng i Âu châu.
Nh có khiêu v l n x n, nên Thu n m i kêu v ch ng Ki m mà r v , r i d t
nhau i êm, không thèm giã t ai h t, d ng nh ch y tr n cho kh i cái ch n nh c
nhã g m ghi c y.
Ki m cho xe ch y lên ng Bình Hòa, tính v ngã L ng Cha C , ng hóng
gió m t chút. Thu n ng i m t bên Ki m, cái quang c nh t i t d dáy h i nãy còn
chàng ràng tr c m t, làm cho trong lòng khó ch u, nên bu n hiu không nói chi h t.
Ch ng xe ra t i ng tr ng, Ki m m i nói v i Thu n:
- i l n th nh t moa th y ti c c i nh v y ó. N u moa bi t tr c, d u
Th m nó l y mà m i, moa c ng không thèm i. Moa xin toa tha cái t i moa
ép bu c toa i v i moa ó. Ma- am Thu n nhà th t là may l m.
Bà Ki m ng i m t mình phía sau, mà t c gi n quá, d n lòng không c
nên bà nói l n:
- Kh n n n h t s c! Tôi th t rày s p lên tôi không d ti c v i nh ng ng i
y n a. H không bi t l ngh a gì h t, không ph i Tây mà c ng không ph i
Vi t Nam.
Thu n day l i nói v i bà Ki m:
- Bà gi n áng l m, b i vì ng i ta th t l v i ph n nhi u. Mà hai anh em
chúng tôi ây thu c trong b n tân h c, chúng tôi còn gi n nhi u h n n a.
làm nh c lây c b n chúng tôi h t th y.

15
(China), Trung qu c
16
a t i a lui


- Ph i, h làm x u chung cho c b n.
- Ch chi trong ti c duy có b n chúng tôi mà thôi, thì h mu n vui ch i cách
nào c ng c. Ng t vì trong ti c có c tr m ng i, có àn bà, có ng i
sang tr ng t t , có m y ng i Pháp, có m t ám t u b o, r i ây nh ng
ng i y h s bình ph m v nhân cách, v giáo d c c a b n chúng tôi m i
là kh . Thu nay b n chúng tôi th ng khoe khoang: "Thanh niên tân h c
là hy v ng c a n c nhà, là hoa th m c a non sông". Ch c t rày ng i ta
l y quang c nh b a ti c n y làm b ng c mà nói: "Non sông có nh ng
ám hoa nh v y coi d ch không p; n c nhà có thanh niên tân h c
nh v y t th t v ng ch không hy v ng". H nói nh v y r i chúng tôi
làm sao mà cãi v i h ?
Ki m li n th ra mà áp v i Thu n:
- May trong b n tân h c còn nhi u ng i khác n a ch ch ng ph i bao
nhiêu ó.
- Nói ngay ra thì anh em h phi n, ch moa coi trong b n mình có nhi u
ng i không k luân lý không bi t giáo d c gì h t, h ch trù ngh ph ng
ch c làm cho có ti n, d u ph i dùng ph ng pháp nào c ng c, có ti n
cho nhi u ng h ng, ng sung s ng xác th t, ng loè lo t b ngoài,
không k gì n m ng v n c a nhà n c, n luân lý c a xã h i, n
quy n l i c a ch ng t c.
- Toa nói trúng l m. Moa c ng th y nh toa v y. Moa l i th y cái làn sóng
vô luân lý, vô giáo d c n y nó càng lên m nh thêm hoài; n u không ai tìm
ph ng mà ng n c n, thì nó s tràn kh p trong n c r i cái xã h i Vi t
Nam, khi x a tôn tr ng o c nên c cao th ng c ng c i, s thành ra
t xã h i h n n tham lam, nên ph i th p hèn y u t. N n luân lý x a
a chúng ta ã xiêu ngã, bây gi c n ph i b i p l i cho mau, ph i t p
cho ng i mình có cái óc t n th cho c ng c i, có cái chí l p gia ình cho
ng ch c, có lòng ái qu c n ng nàn, thì ho may m i kh i h v i thiên h .
- Toa làm giáo s , toa có thiên ch c giáo d c. Ðó là ph n s c a toa.
- t mình moa mà ch ng muôn xe sao n i?
- Toa c ng ph i ráng, ch ng nên th i chí.
Câu chuy n m i t i ó thì xe ã t i nhà Thu n, nên ng ng. Thu n t giã v
ch ng Ki m r i m c a rào i vô, ng kia n o n ng n ngang trong trí.


Ch ng 3

Th ng ngày cô Hòa ng n 7 gi cô m i th c d y. Mà b a nào c ng v y, h
cô d y thì cô th y Thu n ã d y tr c r i, khi i th th n ngoài sân mà xem bông,
khi thì lui cui xách n c t i ki ng, khi thì d t con i lên xu ng ngoài l .
a nay úng 7 gi cô c ng th c d y, nh ng mà cô th y Thu n v n còn n m
ng im lìm. Vì h i hôm Thu n v cô không hay, cô t ng n ti c r i khiêu v ch i
n g n sáng, nên m i ng tr a nh v y, b i v y cô i nh xu ng l u, có ý mu n
êm cho Thu n ngh . Cô coi cho b i l c cà phê, n ng bánh mì, so n h t gà, ng
cho Thu n th c d y có s n mà m tâm.
Quá 8 gi Thu n m i d y.
Th y Thu n xu ng l u, cô Hòa m i h i:
- Th khi g n sáng m i v hay sao nên ng tr a d v y?
- Không. H i hôm tôi v nhà m i 11 gi 10. Vì tôi phi n quá, nên n m tr n
tr c hoài, g n 4 gi tôi m i ng c, nên sáng m t, d y không n i.
- Phi n ai?
- Anh em d ti c ám c i h tr ng gi n i b i, làm x u h c b n h t
th y. Tôi cáo t không ch u i thì hay quá, t i anh Ki m c i, nên tôi m i
th y vi c kh n n n nh v y.
- làm sao mà phi n mình?
- tôi có r nh r i tôi s thu t l i cho mình nghe.
Cô Hòa không h i n a, cô m máy l nh mà l y b l t, b ng th t ùi heo ra,
kêu b i bi u lu c h t gà, pha cà phê, r i kêu bé H u l i ng n lót lòng v i cha m .
Thu n ngó ng h , th y ã 8 gi 30, nên n ri t ng thay mà ra hãng. Ch ng
Thu n s a so n ra l y xe mà i, cô Hòa bèn nói:
- Ch Vân g i th nói ch lên ch i v i tôi ít b a, song t khi mình c t nhà
i t i nay ch không có lên, ch không bi t mình ch nào, nên ch bi u tôi
11 gi tr a n y ra ga xe l a ón ch . Ch ng 10 gi mình bi u s p-ph em
xe v cho tôi i c không?
- c ch , h tôi ra t i Sài Gòn, tôi bi u em xe v li n.
- Thôi mình i t i 10 gi tôi i m t l t v i mình.
- Tôi ph i ra tr c ngoài hãng coi có vi c gì hay không, nh t là ph i lo tính
xe ng thi m x m.
- Mình mu n i g p thôi thì i i.
Thu n ra i. Cô Hòa phi n, vì cô th m ngh trong trí mà cho s ch ng i tr c
ó là c ý không mu n i chung v i mình. Tuy v y mà cô không l s phi n y cho
ng i trong nhà bi t, cô v n coi cho m y a quét nhà, lau gh chùi t , d n d p
nh m i ngày.
Ch a t i 9 gi 30 mà s p-ph ã em xe v r i. Cô Hòa kêu con x m mà bi u
m g i và thay cho bé H u r i cô lên l u s a so n ng i Sài Gòn. Vì có thai
nghén nên cô không m c màu, cô m c m t b tr ng m i may, cô d i ph n thi t


khéo, cô 17 u thi t láng, r i cô eo h t xoàn vô n a, nên d u t ng m o c a cô
không có dáng thanh nhã, song c ng có cái v sang tr ng.
Quá 10 gi cô d t bé H u lên xe, bi u con lên ng i phía tr c v i s p-ph ,
i d n xe ch y ra nhà ga xe l a M Tho. Ra t i ga th y còn d th i gi nhi u, cô bèn
xu ng xe i dài theo m y ti m, bi u con x m b ng bé H u i ch i, coi bán ch i.
Cô mua cho con cô m t cái kèn, m t trái banh, l n qu n i g n 11 gi cô m i tr l i
nhà ga, bi u con x m mua gi y r i d t nhau vô trong vòng ch xe u mà ón cô
Vân.
Nghe síp-lê18 m t chút r i ngó th y xe l a r n r n ch y t i. Bé H u m ng r
nên ng v tay la om sòm. Xe u yên r i, hành khách tuôn xu ng. Cô Hòa ki m
th y cô Vân còn ng yên trên xe, ló u ra c a s mà ngóng, thì cô ngo c và kêu.
Cô Vân c i r i l y ng xu ng xe. Cô Hòa d t con l i ng t i c a xe mà ch .
Cô Vân tay c m dù, tay ôm choàng mà xu ng xe, anh cu-ly xách va-ly theo sau, ch
em g p nhau vui k không xi t.
Cô Vân ngó b ng cô Hòa và h i:
- Ch có thai n a à? Có ph c quá! Ð c m y tháng ây?
- n n m tháng.
- Tôi m ng cho ch .
Cô Vân l i th y bé H u n m tay ng bên cô Hòa thì h i:
- Cháu ây ph i không?
- Ph i.
- Hai n m nay tôi không g p, bây gi cháu tr ng c y19. D th ng quá.
Cô Vân ôm m t bé H u mà hôn r i ch em d t nhau i ra c a, bi u ng i cu-ly
xách va-ly cho cô Vân i theo.
Cô Vân là ch em b n h c c a cô Hòa h i tr c, c ng ng th i m t tu i v i
cô Hòa. Vì cô Hòa có ch ng nên thôi h c tr c, cô Vân l i h c thêm, cách hai n m
ã thi u ng thành chung20, nên v nhà v i m là bà ch Hào, m t bà s ng
ph giàu có d i K S n, thu c t nh Tân An.
Cô Vân hình vóc ch c ch n m nh m , b i ng g n gàng b t thi p, n c da
tr ng, g ng m t tròn, v n nói bãi buôi, t cách thanh nhã. Cô m c áo màu n c
bi n, áo may khéo, l i màu h p v i n c da nên làm cho dáng p cô càng p h n
a. Khi ra t i ng, cô Vân th y xe h i thì c i và nói:
- Ch s m xe t t quá.
lên xe xong r i, cô Vân m i h i cô Hòa:
- m ngoái ch g i th nói ch ã v nhà m i ng Cây Quéo,
- Cây Quéo là ch nào?
- Nhà quê quá! Ð ng Cây Quéo trong Gia Ð nh.
- À! Nãy gi quên h i coi anh m nh gi i th nào?
- Cám n. Nhà tôi m nh luôn luôn.

17
ch i
18
(siffler), kèn xe l a
19
n i
20
ng trung h c theo ch ng trình c c a Pháp


- Có nh21 nhà hay không?
- Có ch , song ban ngày ngoài hãng xe h i.
- Hãng c a nh ng Phan Thanh Gi n ph i không? Tôi ch a bi t hãng.
Thôi, mình l i ó ng th m nh và coi hãng ch i m t chút r i s v c
không?
- c. L i ó r i tôi r c c nhà tôi v luôn th .
Hai ch em lên xe r i bi u s p-ph ch y l i hãng, ch ng xe ng ng cô Vân b c
xu ng th y tr c hãng có t m b ng ch l n: “Thu n Hòa Hãng xe h i” thì cô
i và nói:
- Hai ông bà l y tên mình mà t hi u cho hãng th t hay quá. Thu n Hòa
hai ch song song... Hai ông bà kh ng khít v i nhau mà l i có con s m, th
thì hãng ph i v ng b n, mà r i ây s có chi nhánh thêm n a.
Cô Hòa nghe khen thì vui lòng, nên chúm chím c i và nói:
- Tôi c u chúc cho l i ch nói ó có y nh v y.
Hai ch em song song b c vô nhà gi y c a hãng, con x m d t bé H u theo
sau.
Th y hai T nh th y bà ch hãng thì l t t ng d y ti p chào, m y th y làm
vi c trong hãng c ng ng d y h t th y.
Cô Hòa không th y ch ng, thì h i th y hai T nh:
- Nhà tôi âu, th y Hai?
- Ông ch ng coi th trong phòng. M i bà i th ng vô trong.
Cô Hòa i l i cái c a gió, a tay xô cánh c a mà dòm vô phòng, thì th y Thu n m c
áo s mi ng ng i t i bàn vi t mà ký tên. Có cô Nh th ký ánh máy ng m t
bên. Cô Hòa ng kh ng l i và châu mày, không b c vô.
Thu n ng c m t lên ngó th y v thì c i và h i:
- Mình có r c cô Vân hay không?
Cô Hòa áp:
- Có ch . Tôi d t ch 22 l i th m mình ây.
Thu n nghe nói nh v y thì buông cây vi t, a gi y t cho cô Nh , r i ng
y b c l i c a phòng mà ti p khách. Cô Nh cúi u chào cô Hòa và cô Vân r i
m gi y t i ra ngoài. Thu n chào cô Vân và m i vô phòng, l ng x ng nh c gh
cho v và cho cô Vân ng i tr c bàn vi t, r i nói v i cô Vân:
- Cô lâu lên ch i quá, nhà tôi nh c cô hoài. Bà d i nhà m nh?
- Cám n anh. Má em m nh. Ðã hai n m nay em không có i Sài Gòn.
- Tôi nh lúc cô thi u, cô ra tr ng ch i v i nhà tôi m t b a, r i t y
n nay tôi không có g p cô n a, ph i không?
- Th a ph i. T ngày em thi u r i v t i nay em không có lên trên n y
a.
- hông! D i Tân an lên ây là bao xa, sao không lên ch i. Cô d i
ru ng thét r i thành gái nhà quê cho mà coi.

21
anh y
22
ch y


-Ph n em có hai m con mà thôi. N u em i ch i thì má em nhà tiu hiu
t mình, s má em bu n, vì v y em không mu n i âu h t. Còn em m i
má em i ch i v i em, thì má em nói lên Sài Gòn xe c r n r n, má em m t
m, nên không ch u i. T i nh v y ó, nên em thành gái nhà quê thi t.
Em quê, h i xa em s quá, nên em m i g i th tr c mà xin ch Hòa ra
ga r c dùm em.
Cô Hòa n y gi ng i l ng thinh, song cô li c m t ngó cùng trong phòng nh t
là ngó cái gh "canapé"23 d a vách t ng, ch Thu n máng áo. Ch ng nghe cô
Vân nói t i tên cô, thì cô m i nói:
- Tôi c th c a ch nói ch mu n lên ch i v i tôi ít ngày, thì tôi m ng
quá. Ch ph i ch i v i tôi có mau l m là m t tháng, ch tôi không cho ch
s m âu.
Cô Vân c i và áp:
- lâu s không c. Tôi nói v i má tôi ch ng n m b a tôi v .
Chuông n tho i reo reng reng. Hai cô day l i ngó. Thu n v i l y ng nói k
vào tai mà nghe r i nói: "A lô... Ph i, ây là hãng Thu n Hòa... Ph i.... Tôi... còn tôi
hân h nh mà ti p chuy n v i ai ó? A! Bonjour Tho i... Cám n moa m nh luôn, còn
toa?.. Có vi c chi v y? H i làm gì?... Ch ng nào?... T i nay... t i nay không c, mà
i b a nào c ng không c h t th y. Moa b n vi c l m, không th i h i gì c
t... Ph i, moa làm vi c cho t i ban êm n a... Anh em ai mu n nói th nào moa
ng ch u h t... Thây k ... Moa không c n... Au revoir".
Thu n buông ng nói mà nh có s c gi n. Thình lình nghe phía ngoài có kèn
th i te te. Thu n h i v , m i hay có con ngoài thì c i, r i ng d y nói v i v :
- Thôi, mình r c cô Vân v trong nhà ng cô ngh , cô i xe l a ã m t r i.
Cô Vân nói:
- Em mu n i xem hãng c a anh m t chút, anh cho phép hay không?
Thu n áp:
- c l m, c l m, tôi d t i.
Thu n bèn d t hai cô ra phòng làm vi c gi y, th y con x m b ng bé H u
ng ng coi cô Nh ánh máy, thì b m b b c l i ôm con mà hôn, r i b ng
luôn con mà i v i hai cô. D t coi nh ng xe h i m i y ba c n, r i d t qua coi
ch bán ph tùng, i n âu cô Vân c ng u th y cách s p t có th t , nên cô
tr m tr khen ng i không ng t. Thu n m c a sau ch cho hai cô th y cái x ng s a
xe ng r n r , mà không ch u d t xu ng ó, vì ngh ch y d u m b i b m, s
hai cô xu ng ó d áo d qu n.
Ði coi cùng h t r i Thu n m i a hai cô ra xe. Cô Hòa nói:
- n 12 gi r i thôi thì mình v luôn mà n c m, ch còn l i hay sao?
Thu n coi ng h tay, th y ã 11 gi 45 thì g t u áp v i v : " , thôi,
tôi v luôn th . Mình ch tôi vô l y áo d n th y hai m t chút r i tôi v v i".
Thu n bé H u lên xe, r i tr vô hãng. Cách m t lát Thu n tr ra v a i v a
n áo. Thu n b o con x m kéo gh trong mà ng i. Thu n b c lên c m tay bánh
bé H u ng i m t bên, còn s p-ph ng i bên kia, r i m máy ch y v Cây Quéo. Lúc

23
tr ng k


xe quanh vô c a, cô Vân th y v n hoa p , nhà l u nguy nga, thì cô nói l n, c ý
cho Thu n ng i phía tr c nghe:
- Ô! Anh ch s m ch xinh p quá! Em không dè chút nào h t. T t quá,
ban ngày anh i lo vi c th ng m i công ngh , ban êm v sum h p v i
n i c nh n y thì vui l m, h nh phúc nh v y còn h nh phúc nào h n.
Thu n ng ng xe t i c a tr c, ngó v mà c i, m c a xe cho v v i cô Vân
xu ng, d y s p-ph coi em vô nhà, r i ch y xe vô nhà xe mà c t.
Bé H u vô nhà bi u con x m a cái kèn r i th i te te, b c ý l m. Cô Vân
ngó v ch ng Thu n r i ngó bé H u mà c i, trong lòng r t m ng cho ng i b n
yêu c h ng gia ình h nh phúc.
Cô Hòa kêu b i b p mà d y d n c m, r i m i cô Vân i th ng lên l u, nói
ng ã d n phòng riêng cho khách t ng trên.
Thu n bi u con x m thay cho bé H u r i Thu n i r a m t.
Ch ng hai cô tr xu ng thì th y Thu n v i H u, hai cha con ng h t trái
banh l n qua l n l i ngoài hàng ba, con la om sòm, cha c i ng ng n , c nh coi 24

thu n hòa m m l m.
m d n r i, b n ng i ng i l i n, hai cô ng i m t bên.
Cô Vân c ngó Thu n và ngó bé H u mà c i hoài l i khen H u gi ng Thu n
nh m t khuôn. Cô Hòa h i ch ng:
- i n y ngoài hãng có ai kêu dây nói m i mình i h i gì ó ph i không?
- , mông-x Tho i m i t i nay nhóm t i nhà hàng C u Long ng bàn tính
gom h t b n thanh niên trí th c mà l p m t h i ái h u. Tôi xin ki u, không
dám h i hi p v i m y bác ó n a. M y bác ó l p h i ng n u ng say
a làm vi c t i b i, ch ph i l p h i ng lo công ích gì hay ho mà theo.
- Mình làm trái ý anh em, r i h t y chay mình ch .
- Ô... T h i hôm tôi ã nh t nh t y chay h r i, mình kh i lo h t y chay
tôi.
- i sao mình ngh ch v i anh em d v y?
- Ch chi h i hôm có mình i d ti c ám c i thì mình c ng ngh ch nh
y... Kh n n n, x u h l m... Thôi ng có k thanh niên trí th c gì n a.
u x Vi t Nam, d u bên Tàu, hay là bên Tây c ng v y, nh ng l
quan hôn tang t là l tr ng. Mình i d m y ti c y, thì ph i m c y ph c
cho trúng l , ng i n mình ph i gi l cho h n hòi, s t n không c
a mi ng ngon, nói chuy n ph i l a l i, không c kêu nói vói. Cách ít
m nay tôi có i m t ám c i, th y có m t nhóm th tháo25 gia h n
ti c h m c y ph c c ng nh i á banh hay là ánh tennis v y, ch ng
ng i, h l t áo r i m c s -mi lòi cánh tay c ng nh ng i n theo m y quán
chung quanh ch . H i hôm n y nhóm thanh niên trí th c d ti c ám c i
m c y ph c trúng l , song ch ng ng i n h l t kh n en r i dùng ng
mà n, h v t l n rách c áo dài, r i ch ng khiêu v h m c áo bà ba mà
nh y. Ðó, t n b v n minh là v y ó!... Tôi ngán quá... Thôi, tôi làm dã

24
ng nghiêng, l l i
25
th thao


man cho kh i h . T rày tôi c lo làm n, có r nh thì tôi vui ch i v i v con
mà thôi, tôi không dám bè b n v i ai h t.
Cô Vân c i mà nói :
- Anh l p tâm nh v y thì ch Hòa và cháu H u h u h nh, còn xã h i thì vô
ph c l m.
Thu n suy ngh m t chút r i áp:
- Sanh nh m i h n n, n u ai lo gi thân danh c a mình cho v n toàn,
thì ng i y là th ng trí.
n c m r i Thu n lên l u ngh tr a. Hai cô vào phòng khách àn bà n m nói
chuy n. G n ba gi Thu n th c d y t m g i r i thay mà i ra hãng.


Ch ng 4
n gi r i chi u, m t tr i tr ch xu ng khu t ng n cây, h t d i n ng vào
n hoa n a. Gió ch ng th i loa xao xô lá cây lúc l c, l i a h i n ng h i tr a i
t h t.
Cô Hòa m i cô Vân ra tr c sân mà xem cây tr ng, nh t là th ng hoa n
ch i cho mát. Hai cô d t nhau i dài theo m y li p bông, lúc cúi xu ng ng i bông
ng v a ch m n , khi ng tr m tr bông c m nhung t i t t. Mùi hoa pha l n
i mùi th m c a hai cô, làm cho quang c nh r c r l i th m tho bát ngát.
Ði t i cây xoài l n d a rào, hai cô bèn ng i xu ng cái b ng d i g c cây xoài,
day m t vô nhà. Tr c m t m t cái sân hoa n các màu pha l n nhau. Ngó xa vô
a thì m t toà nhà nguy nga p . Cô Vân ng m c nh m t h i, cô sanh c m trong
lòng nên cô day qua nói v i b n:
- Ch có ph c l m. Tôi th y ch c nh v y th t tôi m ng bi t ch ng
nào. Ng i ta nói m y ông h c bên Tây, n u h v x mà h l p gia ình,
thì ch ý ki m ti n cho nhi u ng n ch i sung s ng. Anh Thu n không
có ý ó, anh l p gia th t ng lo làm n, làm n cho có ti n ng b i p
n h nh phúc cho v con h ng. àn bà con gái có ch ng nh v y thì ph
nguy n r i. Tôi m ng cho ch l m.
Cô Hòa chau mày l ng thinh m t chút r i th ng th ng áp:
- i ch ng có h nh phúc nào mà c hoàn toàn bao gi , h c cái n y
thì m t cái kia...
- Ch khó quá! V y ch ch còn mu n th nào m i g i là hoàn toàn h nh
phúc?
- Tôi có mu n gì âu? th nào tôi c ng b ng lòng h t th y... Nh ng mà tôi
ngh h nh phúc gia ình ch nào ch không ph i nh nhà p, xe t t, n
ngon sung s ng, b c ti n y dãy, mà gây ra c. Có ng i l y ch ng
i trong m t cái chòi tranh mà h còn vui v h n nhi u...
Nghe m y l i y, cô Vân l y làm l , nên ngó s ng b n r i h i nho nh :
- Anh Thu n không th ng ch hay sao?
- Th ng ch , v ch ng v i nhau h n 5 n m ã có con có cái, sao l i
không th ng.
- y thì sao ch l i nói nh có ý phi n anh? Anh có khinh r ch hay không?
- Không, tr ng tôi l m ch .
- À, n u v y thì tôi không hi u ý ch r i.
- th ng th ng r i tôi nói vi c nhà c a tôi cho ch hi u.
- c. Mà tôi mu n hi u li n bây gi , b i vì tôi th ng ch nh ru t th t,
u ch bu n tôi ch u không c.
- Không, tôi ch a n n i bu n.... Tôi m i không c vui mà thôi.
- Không vui thì là bu n ch gì.
Cô Hòa chúm chím c i, r i không mu n nói vi c riêng c a mình n a, nên
xoay câu chuy n mà h i Vân:
- Ch thi u v nhà ã hai n m r i, sao ch ch a ch u l y ch ng?


Cô Vân c i ng t mà áp:
- Ch ng không ch u c i thì tôi làm sao mà l y ch ng c?
- Sao l i không ch u c i?
- không ch u c i, ngh a là không ch u c i ch có sao âu?
- Ch nói khó hi u quá. ch c gi u c t hoài. Nói rõ cho tôi nghe nào.
- Tâm s c a ch thì ch mu n gi u, ch không ch u nói th t cho tôi bi t, sao
ch l i ép tôi ph i nói tâm s c a tôi cho ch nghe? Ch nói th t chuy n c a
ch tr c i, r i tôi s nói chuy n c a tôi.
- Chuy n c a tôi nh m n, không có gì áng nghe. Chuy n c a ch là quan
tr ng, ch ph i nói tr c.
- Có gì âu mà quan tr ng. Ch ng nói r i nó h i, nó không thèm c i.
- Chuy n nh v y mà ch nói không quan tr ng, v y ch còn i sao n a?
- Quan tr ng l m hay sao? Tôi cho là vi c nh m n, tôi không ý chút nào.
Ch mu n bi t thì tôi nói cho ch bi t... Trong làng c a tôi có m t v h ng
ch c có ít m u ru ng, cày c y n, ch không ph i nhà giàu. Nh ng mà
ông có m t ng i con trai tên là Toàn, h c gi i, m i 20 tu i ã thi u tú
tài, trong làng ai c ng khen gi i. Toàn mu n i qua Tây mà h c thêm n a,
ng t vì cha m không s c ch u t n hao, nên Toàn bu n l m. Lúc y tôi
i 19 tu i ng h c trên Sài Gòn. Má tôi nghe chuy n Toàn mu n i
c n a mà không ti n, thì m i cha m Toàn xu ng nhà h i th m, r i nói
u hai ông bà h a làm sui thì má tôi s ra ti n cho toàn i h c, ch ng nào
thành danh tr v r i s làm l c i tôi. Hai ông bà m ng nên h a làm sui
li n. Cách ít ngày, nhân d p l ngh h c, tôi v th m nhà. Má tôi cho cha
Toàn hay, r i hai ông bà d t Toàn xu ng nhà tôi ng cho tôi v i Toàn
bi t nhau. Trong ít b a sau ó, má tôi a m t ngàn ng b c cho Toàn i
Tây. T ngày ra i, m i tháng Toàn u có g i m t b c th v mà th m má
và tôi, th g i ngay cho má, và vi t th c ng kêu má tôi b ng má nh con
v y. Toàn h c y khoa, m i b c th u nói s h c cho má tôi bi t. Má tôi
th ng Toàn lung l m, h tôi v nhà thì má tôi a h t th c a Toàn cho
tôi coi, r i khen ng i Toàn và khuyên tôi ph i ráng mà h c cho gi i, ráng
p rèn công, dung, ngôn, h nh, ng ngày sau làm v m t v Ð c-t cho
ng áng. Trong 5 n m tr ng, h vài ba tháng thì má tôi a 300 ng
c cho ông già Toàn ng g i qua cho Toàn n h c. N m ngoái g i th v
nói ã u thi b ng Ð c-t c r i, song còn ph i ráng h c thêm n a,
c chuyên môn v b nh m t. Má tôi l y làm vui lòng nên c ng c ab c
ng g i cho Toàn hoài. Thình lình hôm tháng ch p n m ngoái, ông già
Toàn xu ng nhà a m t b c th c a Toàn cho má tôi coi, trong th Toàn
nói vì l th ng cô m, n v i nhau ã c m t m t con, không th
t c, nên c y cha m xin l i dùm v i má tôi và khuyên tôi ng trông
i, b i vì Toàn không th v c i tôi c!
Cô Hòa nghe thu t chuy n t i ó thì cô n i gi n, d n lòng không c, cô v t
nói:
- Ng i gì mà vong ân b i ngh a quá nh v y?
Cô Vân v vai cô Hòa c i mà áp:


- Ng i Vi t Nam ch ng i gì. Ng i thanh niên trí th c i nay ó.
- Kh n n n, kh n n n l m, không có luân lý gì h t! Thu t chuy n nh v y
mà ch c i c, th t tôi không hi u ch là ng i gì!
- Tôi c ng là ng i Vi t Nam ch ng i gì?
- Sao ch không n i gi n.
- Gi n ai? Gi n Toàn hay là gi n ng i Toàn yêu?
- Gi n h t th y.
- Ch nóng n y quá. Trai h có cái óc m i, thì mình c ng ph i có cái óc m i
nh h v y ch , gi n làm chi. Tôi c i, ch tôi không gi n. Ch ngh k l i
coi. Toàn rèn t p theo cách giáo d c ki m n, thì t nhiên trí não tánh tình
nh v y, có gì l . Mình có gi n thì gi n cách giáo d c ki m n ó, ch
không nên gi n Toàn. Còn ng i Toàn yêu và yêu Toàn ó, thì h có bi t
mình âu mà mình gi n h .
- Ng i ta gi t ch ng ch mà ch nói nghe nh ch i...
- Ch ch b o tôi ph i khóc, ph i la hay sao?
- Ph i làm sao, ch êm m sao c.
- Ng i ta không c i thì thôi, ch làm sao bây gi ? Tôi ch c t i tôi không
có duyên n v i Toàn, nên tr i khi n nh v y ó a ch . Mà tôi kh i k t
duyên v i Toàn có l ó là cái may c a tôi, bi t ch ng âu.
Cô Hòa ng i tr m ngâm suy ngh m t h i r i nói:
- Tôi hi u r i, m t ch ng mà ch không t c gi n, y là t i ch không có tình
i Toàn, ch không ph i là duyên n hay là t i c nào khác ph i không?
Cô Vân g t u áp:
- Có l ch nói trúng.
Cô Hòa v i l y m t nhánh cây khô c m mà v trên cát r i h i ti p:
- Bây gi ch tính l nào? Thôi, l y ch ng khác ph t i, k o h t ng h h
không c i thì ch ch ng.
- Ch ng âu mà l y? Mà l y ch ng có ích gì hay sao, nên ch khuyên tôi
ph i l y ch ng? L tr i và t c ng i u bu c con gái l n lên thì ph i l y
ch ng. Tôi ã vâng theo l tr i và t c ng i r i; n u ng i ta không c i
thì l i t i ng i ta ch không ph i t i tôi. Tr n h ng tr n theo ph n gái
ã xong r i, bây gi tôi c thong th mà h c v h c n, t p làm thi
ch i, kh i lo ph i làm m i ng i ta n a, thì tôi vui l m v y.
- Ch nói nh v y mà tôi ch c b nào r i ây ch c ng ph i l y ch ng. Ch a
n a v a ngâm thì t nhiên ch s n có cái tâm h n lãng m n, thì d
m ái tình lôi cu n, r i d u ch không mu n, ch c ng ph i có ch ng.
- Thu nay tôi ch a bi t ái tình là cái gì, mà d u tình y có phát ra, tôi c ng
ki m th xa lánh, ch tôi không cho nó làm l y cái t do c a tôi.
- Ch không ch u l y ch ng mà sao ch th y có ch ng có con, ch l i khen tôi
có ph c?
- i ý ch khác h n ý tôi; ch thích gia ình h n t do. Nay ch c h ng
gia th t m m, thì tôi m ng cho ch ch sao. À, h i nãy tôi khen ch có
nh ph c gia ình thì ch nói h nh ph c y không hoàn toàn, t i sao


y? Tôi t tâm s c a tôi r i bây gi ch ph i nói vi c nhà c a ch cho tôi
nghe m t chút.
- Vi c c a tôi khó nói ra c... Mà vi c c ng không áng nói nên ch ch ng
n bi t làm chi.
- Ch c gi u hoài! Chuy n tuy không áng nói mà tôi mu n nghe. v y ch
ph i nói... Anh ch i b i hay mèo chu t nên ch ghen ch gì, ph i nh v y
không?
Cô Hòa cúi u l ng thinh không ch u áp.
Cô Vân ch a ch c l i mình nói ã trúng ý b n, cô mu n d lòng thêm n a nên cô nói
ti p: "Ð i nay àn ông h r ng ng giao thi p, nh t là b c trí th c có anh em
nhi u, d u không mu n ch i b i, mà c ng ph i ép lòng i ch i v i anh em. Làm àn
bà ch ng nên c ch p thái quá; ph i cho ch ng thong th , mi n h gi tr n o
làm ch ng thì thôi. Tôi t ng v ch ng n u ng i n y có qu y chút nh, ng i kia
ph i nh m m t, ng thèm ngó, thì gia o m i hòa thu n v ng b n.
Cô Hòa châu mày mà nói:
- Ch ch a có ch ng, ch không hi u tình v ch ng là th nào, nên ch m i
nói d nh chuy n ch i. Ð ch ng ch có ch ng r i ch s bi t. Có nhi u cái
nó làm cho mình mu n iên, mu n ch t a ch .
Bây gi cô Vân bi t mình ã r nh m ch au c a b n r i, b i v y cô c i
ng t mà h i:
- Ch ghen l m h ? Ch b ch ng ghen hèn chi ch không vui. Mà ch bi t
ch c anh có v bé hay là có mèo âu không mà ch ghen?
- u tôi bi t thì tôi phanh thây nó li n, tôi có yên âu mà nói.
- Ch không bi t mà ch ghen n i gì?
- i không bi t nên m i t c ch ?
- u ch không bi t thì ph i l p th ng bi t, r i ch ghen m i có c ch .
Tôi khuyên ch ng nói chi h t, ch c vui v nh th ng mà d d m.
Ch ng nào ch bi t anh có tình v i ai r i, ch s to nh mà khuyên l n anh.
Theo con m t tôi th y, thì anh là ng i bi t tr ng gia ình, ch không ph i
là ng i hoang àng. N u r i anh có l i ch i l m ng qu y, ch êm ái
mà c t ngh a cho anh nghe, tôi ch c anh s b li n, ch ch ng c n ph i ôm
p s phi n não trong lòng ch .
- tôi nh t i s ó, thì tôi b c t c sùng s c trong lòng, không vui c
thì làm sao mà êm ái.
- Mà c ch c a anh th nào nên ch ghen nh v y?
- Tôi nói th t v i ch , nhà tôi i v i m con tôi thì úng l m, tôi không có
ch nào mà trách c. Tôi phi n có m t u là c i hoài, b m con tôi
tiu hiu nhà nh vãi gi chùa, i t i ngày, có khi còn i thâm t i ban êm
a. Tôi bu n là bu n ch ó.
- nh làm ch hãng, t nhiên anh ph i b n thân qu n xu t. N u anh l m
nhà hoài, không xem xét vi c trong hãng, thì cu c làm n h h i còn gì.
Ch trách nh v kho n ó tôi e quá áng.
- Nói ra ngoài hãng. Mà tôi có bi t ra ó hay là i âu?


- Ch nghi quá v y sao c. V ch ng ph i tin b ng nhau thì i v i
nhau m i c ch .
- Tôi bi t b ng tôi, ch làm sao tôi bi t b ng nhà tôi c mà tin.
- ! Cái nhi t v s ghen c a ch cao quá! Ch ph i ngu i b t, ch ph i
n xu ng ch .
- Tôi d n h t s c a ch . N u tôi không d n thì có còn v ch ng gì n a âu.
Nh h i tr a mình ghé ngoài hãng ó, ch th y hay không?
- Th y vi c gì?
- i hai ch em mình xô c a vô phòng làm vi c c a nhà tôi ó, ch không
th y gi ng gì hay sao? Có con ánh máy nó trong phòng v i nhà tôi ó.
- Ng i ph s em vô cho ch ký tên, y là s th ng, có l gì âu.
- n ng i ph s mà m n àn bà con gái chi v y, thi u gì m y th y
sao không m n?
- Cha ch ! Ch ghen t i k ph s c a nh à? Ch ý t i ch ó thì tôi s
nh danh giá cho nh.
- Ch nào tôi c ng ý, mà d u ai tôi c ng ghen h t th y. Ng i giúp vi c
thì m n con gái; trong phòng làm vi c l i có s m gh "canapé", làm nh
y bi u ng n i xung sao c. Tôi nói thi t v i ch , gia o c a tôi
ng i ngoài dòm vô ai c ng cho là có ph c h t th y. Nh ng mà tôi bu n
m. Tuy nhà l u i xe h i, eo h t xoàn, mu n v t chi c ng có, song tôi
không bi t vui chút nào h t. Tôi s m t ngày kia tôi ph i t v n mà ch t,
ng không ch t thì tôi c ng iên.
Cô Hòa nói t i ây thì s c m t cô r t bu n b c. Cô Vân th y b n au n nh
y, thì cô không dám gi u c t n a, cô nghiêm s c m t mà nói:
- Ch Hòa, ch b b nh ghen n ng quá. Tôi bi t vì ch th ng ch ng nhi u
nên ch m i ghen. Nh ng mà b nh ghen là cái h a l n trong gia ình. V y
ph i làm th nào mà tr cho g p, n u dây d a s nó phá gia ình r i rã.
Nay tôi bi t ch ng b nh c a ch r i, không l tôi làm l , cho gia ình ch
xào xáo. Thôi, mai m t tôi th a d p nào anh Thu n r nh, tôi s t bày
i phi n não c a ch cho anh hay bi t, ng anh li u ng làm ch h t
ghen. Ch cho phép tôi nói thi t v i anh không?
Cô Hòa do d m t chút r i m i áp:
- Có l nhà tôi ã d bi t n i bu n c a tôi; song mu n nh v y cho tôi
ch t ng c i v khác!
- ! Sao ch coi anh Thu n r quá v y? anh là ng i bi t tr ng gia ình, nên
tuy m c lo làm n, song c ng s m nhà c a t t ng v con cho sung
ng. Ng i có ý t t nh v y, l nào l i có cái ý x u nh v y.
- Thôi ch mu n nói thì nói, nói th coi nhà tôi áp th nào?
- Ch cho phép ph i không?
- Tôi cho.
- Mà tôi nói chuy n v i nh, tôi s ch ghen t i tôi n a!
Cô Vân nói câu n y r i c i ng t. Cô Hòa c ng c i mà áp:
- Tôi v i ch th ng nhau nh ru t th t. Có l nào ch ành gi t ch ng tôi
hay sao mà tôi ghen.


Hai cô c i xoà.
Thu n ngoài hãng v , ng ng xe tr c th m nhà. Bé H u ng ch i phía
sau ch y ra m ng cha, r i cha con ôm nhau mà hôn.
Cô Hòa v i cô Vân ng d y th ng th ng i vô nhà.
Thu n ngó v mà nói:
- i 6 gi 15, thay i ch i m t vòng, ch ng 7 gi 30 s n c m. Ði ng
cho cô Vân h ng gió m t chút.
Hai cô thay r i d t bé H u lên xe. Thu n c m tay bánh cho xe ch y qua
phía Gò V p.


Ch ng 5
Qua ngày sau...
n 3 gi chi u, Thu n s a so n lên xe i ra hãng. Cô Hòa kêu ch ng mà d n
ra t i hãng r i thì bi u s p-ph em xe v li n n cô v i cô Vân i Sài Gòn mua
, úng 5 gi cô s l i hãng r c Thu n i Th Ð c n nem ch i m t b a. Thu n
làm y theo l i v d n.
Coi ng h ã 5 gi , Thu n r a m t ch i u r i b n áo ra ngoài ng nói
chuy n v i th y hai T nh, m t c ngó ch ng ngoài ng, có ý trông xe l i, ng i
ch i m t vòng. Ð i n 5 gi r i c ng ch a th y xe l i, Thu n l y làm l , bèn b c
ra ngoài c a i lên i xu ng mà ch . Ch hoài không th y, bây gi Thu n b t u lo,
vì không bi t có s r i ro chi hay không. Ð n 6 gi , Thu n nóng n y quá, không th
ch n a c bèn tr vô hãng d n th y hai T nh, n u có xe cô Hòa l i thì nói Thu n
ch không c, nên ã v trong nhà r i. D n xong thu n m i vô trong x ng l y
t cái xe c mà v Cây Quéo, th m tính n u v nhà mà không g p v thì s ch y ra
mà ki m.
Xe vô t i sân, Thu n li n th y cô Vân ng n m tay d t bé H u i dài theo
y li p bông mà ch i. Thu n h t lo n a, song không hi u t i duyên c nào mà v
th t c, nên v a b c xu ng xe v a h i cô Vân:
- n 5 gi l i hãng r c tôi mà, tôi ch hoài không th y, tôi lo quá, không
bi t có g p vi c r i ro gì hay không. Nhà tôi không có i Sài Gòn v i cô
hay sao?
Cô Vân c i r t h u duyên mà áp:
- Xin anh tha l i cho ch Hòa. Thi t c ng vì có m t s r i nên ch Hòa m i
th t c v i anh nh v y ó.
- A! R i sao ó?
- i x xe tr v , hai ch em tôi s a so n i Sài Gòn mua ch i. Ch em tôi
ch a k p i, thì có m t ng i em th c a ch hai trong R ch Cát nói ch
hai b nh và m i ch Hòa vô nói chuy n. Ch Hòa d c d c mu n sáng
mai s i. Em nói chuy n mình i ch i không quan h gì, b a nay i không
c thì mai s i, ch còn ch hai có b nh ã sai ng i ra kêu, n u không
i li n thì l i l m v y. Em ép ch Hòa ph i i R ch Cát nên m i l i h n v i
anh ó.
- À, mà có i R ch Cát thì ghé hãng nói cho tôi hay m t chút r i s i; không
thèm nói tr c; làm cho tôi lo quá.
- Ch c ch Hòa g p i nên không k p nói, xin anh ch phi n... Em quen v i
ch Hòa thu nay mà em ch a có d p g p ch hai l n nào. Không bi t ch
hai b nh sao ó?
- Ch hai c a nhà tôi trái tim y u l m, nên hay m t. Thu nay có ch ng b nh
ó mà u ng thu c hoài không d t c.
- nh ó hi m nghèo l m.
- Ph i. Ðau tim thì không c gi n, không nên lo.


Bé H u th y con x m trong nhà i ra, li n kêu mà bi u d t i ra ng ch i.
Thu n bi u b i nh c m t cái bàn nh v i hai cái gh gi a hoa viên r i em n c
á, n c cam ra u ng ch i cho mát. Thu n m i cô Vân ng i, rót n c cam m i cô
Vân u ng.
Cô Vân vui v h i Thu n:
- Ch hai g c Ch L n. V y ch ng ch g c R ch Cát hay sao nên ch ph i
R ch Cát mà ?
- Không. nh g c C n Ð c. nh t nhà máy xay g o trong R ch Cát,
nên v ch ng ph i v tr ng26 mà . nh tên N m Quy n.
- Ch ng tên Quy n, v tên Quý, r i l p nhà máy t hi u là "Quy n Quý"
ng nh anh t hi u "Thu n Hòa" cho hãng c a anh ó ch gì.
- Ph i. H i tôi l p hãng, nhà tôi b t ch c theo cách c a anh hai ch hai tôi,
nên bi u tôi t hi u nh v y ó.
- u v y thì ch Hòa v i ch Quý ch c tình ý gi ng nhau l m, ph i không?
- Cái ó tôi không hi u c, b i vì tôi ít g n g i v i ch hai tôi, nên tôi
không bi t tánh ý ch .
- Tuy em ch a bi t ch hai, mà ch c ch ghen lung l m.
- i sao cô dám nói ch c nh v y?
- Tôi c ng không bi t có b nh ghen hay không. Mà anh làm ch nhà máy
n, anh lo b c u, có ch i b i chi c âu mà ch ghen. Ghen là m t
ch ng b nh, h ai mang ch ng b nh y thì ghen t nhiên, ch không ph i
i ch ng ch i b i m i ghen.
Thu n ng m ngh m t chút r i c i mà h i:
- i sao cô oán tình ý nhà tôi gi ng tình ý ch hai, r i cô l i nghi ch hai
Quý có b nh ghen? Tuy cô nói vòng ngoài, song c ng làm cho tôi hi u
ng, cô t ý chê nhà tôi có b nh ghen, ph i nh v y hay không.
Cô Vân l c u, áp:
- Không. L i anh nói ó trúng có phân n a thôi. Anh nói em bi t ch Hòa
ghen thì trúng, còn anh nói em chê ch Hòa ghen thì không trúng. B nh
ghen là b nh chung c a các àn bà có ch ng, tr ra ai có ch ng mà không
th ng ch ng thì m i kh i ch ng b nh y. y v y d u em bi t ch Hòa
ghen em c ng không phép chê ch . Ch th ng anh, nên ch m i ghen, th
thì làm sao mà em chê ch c.
- Ph i. Ðàn bà vì th ng nên m i ghen, b i v y thói quen có th dung ch
c. Nh ng mà, không hi u àn bà ghen h có bi t r ng nhi u khi h
làm cho ch ng bu n b c chán ngán l m hay không?
- u v ghen mà ch ng bu n, thì ch ng không bi t ph ng pháp nào làm
cho v kh i ghen hay sao?
- Ph ng pháp nào?
- Mình ng làm nh ng vi c gì có c cho v ghen c.

26
trong y


- ch ng ph i tin b ng nhau thì gia ình m i c m m. N u m i giây
phút u ph i chú tâm v s v ghen, ng c lo mà tránh, thì i ng
t t do, làm n h t ph n ch n, r i gia ình c ng h t vui v .
- Em h i thi t anh, v y ch anh có bi t ch Hòa ghen hay không?
- Có l nào tôi không bi t.
- u anh bi t thì anh ph i làm sao, ch không l ch ghen, ch phi n não,
anh b c b i tr n i hay sao?
- Bi t làm sao bây gi ...?
Thu n than m y ti ng r i chau mày ng i bu n hiu.
Cô Vân ã h a ki m ph ng th g m i s u dùm cho b n, nay g p c h i n y
cô mu n t tâm h n c a cô Hòa cho Thu n hi u, r i khuyên Thu n ph i s a i cách
ix ng cho gia o bình an, mà cô t l không bi t ph i m u nói th nào cho
kh i mang ti ng thày lay . Thu n ng c m t ngó mông ngoài
27
ng r i th dài mà
nói:
- Tôi thu c v h ng tân h c. N u tôi c i v , y là t i tôi không có tính ham
ch i b i nh chúng b n, tôi quy t l p gia ình ng có s n cái c s v ng
ch c, an n trong, r i ph n chí tranh u v cu c làm n ngoài. Tôi
ng t ngày tôi c i v cho t i bây gi tôi ch ng h có m t chút l i gì
trong o làm ch ng. Th mà v tôi nó không hi u b ng tôi, nó c ng m
ng m ghen tuông hoài, nhi u khi nó làm cho tôi chán ngán h t mu n làm
n, h t vui v i s s ng n a. Bây gi tôi m i hi u cái h nh phúc gia ình
thi t khó t o, d u mình có chí mu n tràn tr , d u mình có b c ti n y dãy,
mình c ng không d mua cái h nh phúc y c. Tôi ã th y cái ic a
tôi h ng r i. N u tôi s ng, y là vì l tr i nên ph i s ng, s ng ng làm tôi
i cho i nh tri u c ng i khác, ch không có vui v gì mà mong.
- Anh ch ng nên th i chí; bây gi anh ti c s anh c i v hay sao?
- Ngó ra ng tr c m t bu n hiu, làm sao mà không th i chí cho c!
Nh t i s m c thì nó nh gi c m ng, làm sao mà kh i n n n chút
nh.
- Cha ch ! Em không dè ch Hòa ghen n n i làm cho anh chán ngán quá
nh v y. Em xin t thi t v i anh, em lên ch i hai b a rày, em nói chuy n
i ch Hòa, em dòm th y ch vì b nh ghen nên trong lòng không c vui.
Em d ý ch thì em hi u ch phi n là t i anh ham lo làm n h n là a vui
i v con, ch ch ng có c chi khác. Phi n nh v y c ng d dãi, ch
không ph i khó. Em xin anh hãy vì gia ình mà s a i b c x l i m t
chút, ng anh h ng h nh phúc cho hoàn toàn.
- Tôi ph i óng c a hãng, ng làm n n a, ng nhà v i v con hay sao?
- Không c n ph i thôi làm n. Em t ng anh m n m t ng i làm t ng lý
coi hãng th cho anh, r i m i b a anh ra hãng ch ng m t vài gi ng xem
xét c ng c, ch ng c n ph i t i ngày ngoài hãng.
- Ai cho b ng mình c mà mình dám phó thác.

27
làm tài khôn gánh vác vi c ng i


- Ðã bi t nh v y, song xin anh hãy ngh l i, d u hãng có th t l i bao nhiêu
i n a nh m c ng ít h i h n là gia ình xào xáo.
- nhiên. Nh ng mà s làm vi c là cái thú vui c a tôi, n u tôi không
ch c là tôi h t vui.
- Anh c ng làm vi c ch , song làm nhà.
- Làm ng i mà câu thúc nh v y thì s s ng có thú vui gì âu.
- Xin anh nh , i ph i có c c m i có vui. Ph i tìm mà mua cái vui, ch có
bao gi ng i ta em cái vui d ng cho mình âu.
- Cô lu n ng l m, mà tôi ra làm ch hãng, tôi ch u c c thân nh c trí h t
c, ng cho v con c sung s ng, công c a tôi ó không mua vui
c hay sao?
- i ng i bán cái vui cho anh h không ch u giá ó, h i giá khác, n u
anh mu n mua thì anh theo ý ng i bán m i mua c ch .
- Ng i ta nói ch n d ng tr n là kh i, ngh thi t trúng l m, ph i không
cô?
- Ph i. Mà mình ki m th qua cho kh i bi n kh m i gi i ch . Em còn mu n
v i anh m t chuy n n a, song em s nói ra anh phi n.
- Cô c nói, ng ng i chi h t.
- Em coi ý ch Hòa không v a lòng v s anh m n àn bàn con gái giúp
vi c trong hãng.
- ! V tôi ghen n ng i b h c a tôi n a à?
- Em ã nói ghen là m t ch ng b nh mà. Nh m n gh , d u ch nào nó m c
ng c, ch không ph i nó l a trên m t ho c trên vai nó m i m c.
- Cô Nh ánh máy ch trong hãng là em gái c a m t ng i b n thi t c a
tôi. B n tôi suy s p nên hôm tháng tr c em em l i hãng xin v i tôi
em ph s trong hãng ng m i tháng có ít ch c ng l ng mà nuôi s
ng. Vì v y nên tôi ph i cho vào làm, ch nào ph i tôi có ý x u nên m n
con gái âu. Không c, không c, ghen n th thì nh c cho tôi quá.
- Th y không, h i nãy em có nói tr c, em s là h nói ra thì anh phi n, té ra
nói tr c mà c ng không kh i.
Bây gi tr i ã t i r i, tuy m t tr ng ã m c lên h ng ông, nh ng còn b
cây áng nên hoa viên v n l m ch a c sáng.
Thu n ng d y i qua i l i, không nói chuy n n a. Cô Vân th y Thu n
bu n thì ái ng i, t ng Thu n ã mu n d t câu chuy n, nên cô c ng ng d y tính
i vô nhà. Ý Thu n mu n l u cô l i, nên nói:
- Cô là b n thân thi t v i nhà tôi. Nhà tôi tin b ng cô l m nên m i t tâm s
cho cô bi t ó. Tôi ch c trong lúc nói chuy n, nhà tôi phi n trách tôi nhi u
m ph i không ?
Cô Vân ng ngó trân Thu n mà áp:
- Có. Ch Hòa có trách anh. Mà ch trách là trách anh ham lo b làm n, còn
ít a vui thú v ch ng ch không có trách anh u chi khác. y v y n u
anh s a tánh ý m t chút, thì v ch ng s thu n Hòa vui v , không có chi
khó.


- Ng i có h c ai c ng có ch tr ng riêng. M i ng i u eo i theo
chí h ng c a mình, ph n ch n làm cho t c m c ích, ng v a lòng
ph d . Mình ng h m h i trong m t cái ng mình vui thích ó,
bây gi ng i ta bu c mình ph i ng ng l i, r i b t mình ph i qua con
ng khác là con ng mình không ham không m : mình g p cái hoàn
nh nh v y t nhiên ph i l l ng chán ngán. Ti c ng c , chê ng
i, th thì làm sao mà vui c. Ch chi ng i v hi u tánh ý c a mình,
is a i tâm h n mà theo m t chí h ng v i mình, thì vui bi t ch ng
nào... Cô Vân, cô th ng nhà tôi không?
- Trong b n ch em b n h c, có m t mình ch Hòa em th ng nhi u h n h t.
- u cô có th ng nhà tôi, thì xin cô làm n khuyên dùm nhà tôi s a i
tánh n t l i, ph i tin cái tình c a tôi, ng nghi ng n a, ph i bi t vui vi c
tôi vui, ph i bi t bu n ch tôi bu n. Cô làm thành c vi c tôi c y ó thì
tôi mang n cô l m.
- Vâng. Em h a ch c s h t lòng khuyên gi i ch Hòa ng ch làm cho anh
vui. Mà em xin anh c ng nh ng b m t chút, ki m th làm cho ch Hòa
t nghi ng , ng h t bu n b c. Anh ch u nh n l i xin hay không?
Thu n cúi m t ngó xu ng t mà suy ngh m t chút r i nói v i gi ng qu
quy t.
- Tôi s ráng làm cho v a lòng v tôi.
- Em cám n anh. N u c v y thì em vui l m.
- tôi ki m ng i tôi c y làm T ng lý trong hãng ng tôi r nh mà vui v i
con. Tôi ngh l i t ngày tôi có v thì tôi m c ham làm n r i tôi ph các
l i. B t u t sáng mai ây tôi s cho ti n r i bi u cô Nh i ki m s
khác làm. Tôi s t n tâm làm cách cho nhà tôi h t có c mà ghen, r i coi
còn phi n trách chi tôi hay không.
- Nghe l i anh nói em ngh anh gi n l y. N u nh anh gi n l y nên anh i
cách c x , thì s s a i y k t qu không hay ho gì h t.
- Không. Không ph i tôi gi n l y. Vì tôi có cái óc tr ng gia ình, vì tôi n ng
lòng th ng v con tôi l m, nên tôi m i nh t nh nh v y ch . Cô có bi t
i c nào mà tôi tr ng gia ình, vì ý gì mà tôi th ng v hay không?
- Ch c là t i anh c m nhi m gia ình giáo d c; tuy theo h c th c m i song
n tr ng luân lý x a, nên anh m i yêu gia ình nh v y.
- Có l c ng t i nh v y. Mà cái duyên c l n nh t là th n y: Ngày tôi h c
thành công r i tôi tr v x , tôi th y xã h i mình tôi chán ngán, h t mu n
lo vi c khai hoá. Cô ngh l i coi, i n y có nhi u ng i ngh l c y u t,
tinh th n v ng hoe, b c th ng l u trí th c thì ch m lo c u quy n, nh t là
ch m lo ki m ti n ng n ch i cho thân sung s ng; b c trung l u thì hí
ha hí h ng nh k không h n, còn b c h l u thì v t v l , ai bi u âu
i ó, không bi t nh c vinh, không hi u l i h i chi h t. gi a m t xã h i
nh v y, thì vui s ng ch nào âu? Vì v y nên tôi chán ngán, tôi quy t
p gia ình ng tôi vui thú gia ình, tôi quy t l p cu c làm n ng tôi
chú tâm vào ó, cho tôi kh i bu n kh i t c vì xã h i. Tôi tr ng gia ình, tôi


ham làm n là t i nh v y ó. Hai c nh y là ch cho tôi tránh mà kéo
dài s s ng, cô hi u ch a?
- Em hi u r i, em hi u r i. Em không dè anh b cái tâm h n b t mãn nó làm
cho anh ph i kh n kh v ph n trí n th . Anh có t ni m riêng y cho ch
Hòa hi u hay không?
- Tôi có t nhi u l n, mà dòm th y nhà tôi không hi u... ho c không mu n
hi u.
Cô Vân chau mày th dài. Li n khi y th y ánh èn xe h i r i sáng ngoài
ng r i v i vô sân. Cô Vân nói:
- Xe ch Hòa v .
Thi t qu xe ng ng, cô Hòa b c xu ng.
Thu n h i v :
- Ch Hai au sao ó?
- ng b nh c , trái tim y u nên m t. Ð c t bi u ch ph i i Long H i mà
nh d ng ít tu n l . Ch cho kêu tôi v ng r i v i ch .
- Ch ng nào ch i?
- Sáng mai.
- Mình có h a i v i ch hay không?
- Không. Tôi nói tôi có khách. Tôi khuyên ch i tr c r i ít b a tôi s ra
th m. B a nào có r nh mình a tôi v i ch Vân i Long H i c không?
- c. Mình nh t nh b a nào i thì mình nói tr c ng tôi s p t công
vi c trong hãng r i tôi i v i.
Ba ng i d t nhau vô nhà.


Ch ng 6
Vì ã nh t nh tr c r i, nên sáng b a ch nh t c nhà Thu n u th c d y
m, ng s a so n i Long H i th m cô Quý.
Thu n thay r i tr c, dòm cô Hòa v i cô Vân còn trang m, coi th c gi
a s p t hành lý c ng ch a xong, Thu n bèn l y xe ch y ra Sài Gòn. Cô Hòa nghe
xe ch y thì h i:
- a! Ði âu ó v y kìa?
Cô Vân s b n phi n nên nói b a:
- Ch c anh Thu n x ng thêm hay là ra hãng l y ch gì.
- i hôm có nói x ng y r i mà.
- u v y thì ch c nh i l y gì ó... Ch th y không. B a hôm tôi m i
nói s s a, mà nh ã i ý b n r i. nh h a v i tôi anh s i cô ánh
máy, thi t qua b a sau nh i li n. Hôm qua nh l i nói nh ng
ki m ng i mà phú quy n T ng lý trong hãng ng anh r nh rang mà lo
cho v con. nh i ãi v i ch nh v y ó thì th y nh yêu ch lung
m. V y ch ch ng nên phi n trách nh n a mà nh bu n.
- Tôi c m n ch nhi u l m. Nh có ch nói nên b a rày m i c nh v y
ó, ch h i tr c coi b nh quên v con h t.
- i nh m c ch m chú v cu c làm n, nh không ý t i vi c khác. Ch có
ch nào không vui thì ch t thi t cho nh hay bi t. N u ch phi n mà
không ch u nói ra thì nh bi t ng a ch nào mà gãi.
- Nói làm chi. Ng i có h c th c, t nhiên bi t phân bi t ch ph i ch qu y,
ng i thi t có lòng th ong v con, t nhiên lo cho v con luôn luôn, c n gì
ph i nh c!
- ch ng ph i ng tâm, ng chí, ng ý, ng tình, thì gia o m i
thu n hòa, làm n m i ph n ch n. V y tôi xin ch c ng ph i i tánh, h có
vi c chi không v a lòng, thì nh nh mà t v i nh, ch ng h n mát
gi n l y r i ôm p phi n não trong lòng.
- Tánh tôi khác h n ng i ta l m, tôi phi n, tôi không mu n nói ra.
- i thiên h thì không h i gì, ch i v i v ch ng mà ch phi n ch không
ch u nói ra, thì v ch ng làm sao vui v mà i v i nhau cho c. Mà
bây gi ch còn phi n nh v ch nào n a hay không nè?
- Không. Bây gi tôi không còn phi n n a.
- ,n u c v y thì tôi m ng l m. T rày s p v sau h có phi n thì nói
ngay ra cho nh bi t.
Hai cô s a so n r i, con x m thay cho bé H u c ng v a xong, thì xe c a
Thu n tr v t i.
Thu n vô nhà c i ng n ngo n và h i:
- a so n ã xong r i hay ch a? B y gi r i, i s m cho kh i b n ng.
Cô Hòa áp:
- Ch em tôi xong r i h t. T i mình còn i ta bà nên tr , ch có ph i t i ch
em tôi âu.


- Tôi ch y ra Sài Gòn mua bánh mì s t em theo ra Long H i n. H i hôm
tôi th y h p mình mua ít quá, nên tôi ph i mua thêm, ch ch i ôi ba
a mà mua có m y h p, n sao ?
- Mình tính ch i lâu hay sao?
- ý mình, mu n ba b n b a c ng c.
- y tôi t ng ra ch i m t b a r i sáng mai v , tôi có dè âu. ba b n b a
i mình b hãng ai coi?
- Tôi d n th y hai T nh r i h t, th y th cho tôi c. Còn nh có vi c gì
quan h thì th y kêu dây thép nói cho tôi hay.
- u c nh v y thì ti n l m. ch i v i ch hai vài ba b a cho ch vui.
Bây gi cô Hòa h t qu u n a, cô kêu b i b p mà d n coi nhà, r i h i cô Vân
i. B i v i p-ph 28 em va ly lên xe. Thu n s p con x m ng i tr c v i s p ph ,
còn Thu n ng i phía sau v i v con và cô Vân.
Xe ra kh i nhà, Thu n kêu s p ph mà d n:
- a, ch y cho k l ng, nghe không. Cô m y có b u ng có ch y mau
m.
Cô Vân ngó cô Hòa c i và nói:
- Anh Thu n bi t lo cho v l m ch .
Thu n c i mà áp:
- y là ph n s c a ng i ch ng, có chi l âu.
Cô Hòa ng i l ng thinh, ch ng lo cho cô mà coi bô cô không c m tình chút nào
t.
Vì xe ch y ch m nên 9 gi r i m i ra t i Long H i. Xe ghé vô nhà mát Minh
Nguy t, là ch cô Quý m n h ng gió.
Cô Quý ra c a chào m ng. Cô Hòa ti n d n cô Vân cho ch bi t. Cô Quý vui
ti p khách, ôm bé H u mà hôn, r i m i h t vô nhà; câu chuy n hàn huy n nói v a
xong, thì ba cô sang qua câu chuy n qu n áo, coi th khó d t. Thu n không c n ph i
bi t ti m nào bán hàng r , th nào may áo khéo, b i v y ng ngáo m t h i r i i
nón d t bé H u ra bãi bi n i ch i cho n 11 gi . Cô Hòa sai con x m i kêu, cha
con m i ch tr v n c m tr a.
n 4 gi chi u, n c l n, gió ngoài kh i th i vô lao xao cu n m t bi n thành
ng r t nhau t p lên bãi r i rã tan phun b t tr ng xoá. Nam thanh n tú, t p 5
29

p 3, d t nhau i d c theo bãi mà ch i, ng i nói c i c i, k ki m cua ki m c mà
ng có ng i ng im lìm ngó mông ra bi n, d ng nh mu n tính coi tr i cao
y , bi n r ng m y ngàn.
Thu n bèn r m y cô xu ng bãi i h ng gió, Thu n d t bé H u i tr c ba cô
th ng th ng theo sau. Xu ng t i mé n c, bé H u mu n ch y theo h t b t mà ch i.
Thu n bi u con X m l t h t qu n áo gi y v c a con, r i thong th cho gi n v i
c, c i theo coi ch ng, ng cho nó ra ngoài sâu mà thôi.

28
ng i lái xe, tài x
29
lu ng, ch c p cao và dài n m song song v i nhau: cu c v ng, p v ng, v ng khoai


Tr c m t sóng b a lao xao, bên mình gió ph t mát m . Thu n v i ba cô i
ch i, trong lòng kho kho n, ngoài m t t i c i. Ði c m t h i b ng g p Ð c t
Hu nh. Thu n quen nên b t tay chào và h i:
- Xe c a ông s a r i, bây gi máy ch y êm không?
- Êm l m, không có c d c30 n a. Tôi cám n ông.
- Ông ra ngoài n y h i nào?
- Tôi ra h i hôm.
c t Hu nh nói chuy n mà m t ngó cô Vân trân trân. Ông là m t ng i vui
, l i có tánh a nói chuy n v i àn bà con gái, b i v y ông xin Thu n làm n ti n
n ba cô cho ông bi t, Thu n li n trình di n ch và v . Ch ng t i cô Vân, Thu n nói:
- Cô Vân ây là ch em b n h c v i nhà tôi; 31 d i Tân An lên th m, r i
nhà tôi m i ra ngoài n y h ng gió ch i ít b a.
c t Hu nh cúi u chào t cô. Ch ng t i cô Vân, ông nghe Thu n ti n d n
nh v y, thì ông c i mà nói v i cô Vân:
- Tôi l y làm may m n mà c bi t cô. Xin l i cô, không bi t cô Tân an
y cô t i ch hay là trong làng?
- , th a em d i K s n.
- S n... K S n là ch nào mà tôi không bi t?
- Th a K S n theo ng Tham Nhiên, cách Châu Thành Tân An 5 cây
.
- Ch c ông nhà là n ch , nên cô m i trong ru ng nh v y ch gì.
- Th a em không có ông nhà nào h t.
- A, xin l i cô tôi oán l m. Tôi không dè cô ch a có ch ng.
- Th a, ông có l i chi âu mà xin. Theo i nay m y ông có h c th c u bu
ch n th thành h t th y. Ông nghe em trong ru ng r y, t nhiên ông
ng ch ng c a em là ông ch nhà quê, ngh không l gì.
- Tôi t ng l m, mà tôi m ng l m ó cô!
- Xin ông cho em bi t coi t i sao ông l m mà ông l i m ng.
- Tôi m ng là vì t ng m o thanh nhã nh cô r i có ch ng d i ru ng thì
ng l m v y.
- Theo lý thuy t c a ông, thì ng i ru ng không c phép c i v thanh
nhã hay sao?
- Tôi nói "u ng", ch không ph i nói "không c phép".
- âu c ng có k khôn ng i d i, ch không ph i ng i ru ng u d i
t, hay là thành th u khôn h t. Em xin ông ng khinh b ng i
ru ng t i nghi p cho h .
- Cô binh v c m y c u nhà quê quá! Tôi ch c cô s l y ch ng nhà quê.
- Lu n nhân v t là m t vi c, còn l y ch ng là m t vi c khác n a. Hai vi c y
không dính líu gì v i nhau h t.
- u v y thì tuy cô binh v c ng i nhà quê, song l y ch ng thì s ch n
ng i trí th c ph i không?

30
tr c tr c
31
y


- l y ch ng em ch a ngh t i, mà ch c d u n ch ng nào em c ng
không ngh t i làm chi.
- Cô tính tu hay sao?
- Có l .
- ng l m, u ng l m!
- Ông nói nh v y em l y làm t i nghi p cho ông.
- i sao mà cô t i nghi p cho tôi?
- Ông là m t v bác s , ông ng vào hàng th ng l u trí th c. Nghe em t ý
mu n b c vào chánh o, l thì ông ph i nâng cao trí d c lòng dùm cho
em, làm nh v y ông m i x ng áng v i a v c a ông, ch nghe em t ý
nh v y, r i ông than u ng ngh a là ông c n tr , th thì ông thi u o c
nhi u l m. Em t i nghi p cho ông là nh v y ó.
Thu n v vai ông Hu nh c i và nói:
- Cô Vân tuy ru ng, song cô có h c th c, ch không ph i gái quê. Ông cãi
không l i âu.
Ba cô cúi u chào ông Hu nh r i d t nhau i t i tr c.
Ông Hu nh n m tay Thu n kéo l i, hai ng i ng nói chuy n m t chút r i
th ng th ng i theo sau xa xa, ch không i chung v i ba cô.
Ông Hu nh nói v i Thu n:
- Cô Vân ã có s c p, mà v n nói l i khôn ngoan n a. B cô tr ng tu i r i,
mà sao ch a có ch ng?
- Cô m c lo h c, m i thi u v nhà ch ng vài n m nay?
- Thi u tr ng nào?
- Cô thi u b ng thành chung.
- Chà chà! Hèn chi cô nói chuy n lanh quá. Mà thi u hai n m r i sao ch a
y ch ng?
- Tôi nghe nhà tôi nói h i tr c bà già cô có h a g cô cho m t anh h c sinh
nào ó không bi t, r i bao anh qua Pháp h c thêm. Anh h c xong r i anh
i m, b i v y cô Vân l duyên r i chán ngán không mu n l y ch ng.
- i nghi p d không! Th khi cha m cô giàu l m hay sao nên bao cho
ng i i h c ng sau g con?
- Cô Vân m côi cha, cô còn bà m , mà không có anh em chi h t. Bà già cô là
bà ch gì ó không bi t nghe nói giàu l n, nhà tôi bi t ch tôi không hi u
rõ.
- Con m t c a nhà giàu l n, mà l i có h c th c có nhan s c n a thì quý bi t
ch ng nào. Anh h c sanh nào ó sao l i b ng i ta, kh quá. V tôi ch t
y n m nay, tôi tính c i v khác, nh ng ch a th y ch nào v a con
t... Tôi mu n c i cô n y ph t cho xong... Thi t bà già cô giàu hay
không?
- Cái ó không dám ch c. Nhà tôi bi t, ch thi t tôi không hi u.
- Ông làm n h i th m ma am l i cho ch c th coi bà già cô Vân có c
bao nhiêu ru ng t.
- r i tôi h i l i nhà tôi.
- Ví nh tôi xin c i, ông ngh th coi cô Vân ch u hay không?


- Cái ó tôi bi t sao c.
- Ông d tr c ý cô th coi, c không?
- c. Ð t i nay ho c ngày mai tôi th ý cô r i tôi s cho ông bi t.
- Ông c ng nh d dùm bà già cô có ng b ru ng t c bao nhiêu
nhé.
- Tôi nh . Tôi s h t lòng giúp ông.
- Cám n. Ông còn ngoài n y ít b a ch ?
- Ph i. Th ba ho c th t tôi m i v .
- Tôi c ng t i sáng m t m i v . Thôi, tôi t giã ông. Xin ông nh d giùm
i chi u mai chúng ta ra ây g p nhau, ông s nói l i cho tôi rõ.
- Vâng.
Hai ng i b t tay t giã nhau r i Thu n i theo ba cô, mi ng chúm chím c i.
Cô Hòa th y ch ng theo k p thì h i:
- Th ng cha dê ó có chuy n gì mà nói dai d v y?
- Sao mà mình kêu ng i ta là "th ng cha dê".
- p àn bà thì li c ngó, r i ki m l i mà trêu hoa gh o nguy t, ng i àn
ông nh v y thì là dê ch gì.
- Theo l ngh a i nay h àn ông g p àn bà thì ph i gh o ch c nh v y
i trúng cách l ch s v xã giao. Ông Ð c t Hu nh noi theo l ngh a y,
ch ph i dê âu.
- Thi t l nghi c a m y ông là v y ó hay sao?
- Ph i.
- Mình c ng thu c v hàng trí th c, té ra mình c ng ph i n theo l ngh a
ó hay sao?
- tôi làm chi. Tuy tôi c ng trong hàng trí th c, song tôi thu c phe trí
th c nhà quê, nên trong giao thi p tôi không bi t làm nh m y ông.
Cô Quý nói:
- ng ba âu có n k c c nh h v y. Tôi coi i nay ng i có h c h
không k phong hoá gì n a h t, h làm nhi u vi c t i b i quá ch ng. Ðàn
ông nói chuy n v i àn bà thì h l ng l gh o ch c mà àn bà g p àn ông
c ng thong th nói c i. T i nh v y ó nên bây gi m i có nhi u nhà
ho c ch ng b v , ho c v b ch ng, con cái b v , gia ình tan rã. Tôi
ng ch ng ít n m n a, trong n c mình, hai ch "v ch ng" không có
ngh a lý gì n a.
Cô Vân g t u nói:
- i ch hai nói ó th t úng l m. Ng i mình bây gi có h c th c nhi u,
ti c vì s h c c a ng i mình không gi ng v i s h c c a ng i khác.
Ng i ta h c ng m mang trí th c, h c ng m t c thu n phong, h c
ng c i l ng nghi p ngh . Còn mình h c là h c nói chuy n nghe cho
lanh l i, h c ng m c y ph c ng i xe h i cho kh i quê, h c ng ki m
ti n mà n ch i cho sung s ng. T i h c sai ng nh v y nên phong hoá
suy i r i, mà nay mai ây gia ình c ng s tiêu tan n a. Ch hai nói
trúng l m.
Cô Hòa nói:


- i! H làm sao m c k h , h i nào mà lo bao ng32; mi n mình gi ph n
mình cho xong thì thôi.
Thu n áp:
- u mình có lo c ng không b ích chút nào; b i vì ph n ông ng i ta cho
cái t i b i là cái cao th ng, th thì mình có cãi l cho h t n c mi ng i
a, ng i ta c ng chê mình nói b y. Nh h i nãy ông Hu nh nói chuy n
i tôi, ng (ông y) th l v i tôi nhi u câu thô b quá ch ng, nh ng mà
ng nói t nhiên, không r t rè ái ng i chi h t. Tôi l y làm h th n cho ng
t s c, nh ng mà tôi ngh nh ng l i ng t v i tôi ó, muôn ngàn ng i
khác c ng nói in nh ng v y ch không ph i m t mình ng, th thì tôi cãi
làm sao c, b i v y tôi gi ngu ng lóng tai nghe, không thèm cãi.
Cô Hòa h i:
- ng h i gi ng gì?
- Dài l m, v nhà tôi s thu t l i cho mà nghe.
- Ch c ng c y mình làm mai ch Vân cho ng ch gì.
- Mình oán l m, song không trúng chánh...
Thu n m i nói t i ó, k con x m d t bé H u l i, r i bé H u níu m ôm cha
nói l ng líu làm câu chuy n b t ngang. Tr i ã ch ng v ng t i. Cô Quý than l nh,
nên m y ng i d t nhau tr v nhà mát.

32
m ru ng, vô ích


Ch ng 7

n c m t i r i, m t tr ng lên ã cao, r i nh ng l n sóng ngoài bi n sáng loà.
Thu n m i m y cô xu ng bãi i ch i. Cô Quý s l nh, cô Hòa than m i chân,
nên không ch u i. Thu n bèn kêu b i bi u nh c gh ngoài tr c sân ng m y cô
ng gió ngó tr ng, nhìn tr i xem n c. Cô Quý n m trên cái gh b phía trong.
Còn Thu n v i cô Hòa và cô Vân ng i phía ngoài. Gió th i hiu hiu, tr ng soi v ng
c, c nh mát m n y làm cho m i ng i th th i33 trong lòng.
Cô Hòa v t h i ch ng:
- i chi u mình nói ông Ð c t Hu nh c y mình làm mai. V y ch ông nói
sao âu mình thu t l i nghe th coi.
Cô Vân v vai cô Hòa mà nói:
- Thôi mà! Thu t chuy n ó làm chi. Chuy n không áng nghe, nên anh
Thu n không mu n nói l i, ch không th y hay sao?
Thu n chúm chím c i mà nói:
- Không. Chuy n c ng áng nghe l m ch . Mà d u không áng nghe tôi
ng ph i nói, b i vì ông Hu nh c y tôi nên tôi không nói không c.
Cô Hòa mu n nghe, nên h i ri t t i:
- ng c y sao, mình nói ph t cho tôi nghe m t chút. Không l ng m i g p
ch Vân r i ng c y làm mai li n.
- Ban u ng khen cô Vân có nhan s c mà thêm khôn ngoan, r i ng h i t i
sao cô Vân coi b tr ng tu i mà ch a có ch ng. Tôi t thi t cu c c n duyên
d c a cô Vân cho ng nghe. ng h i tôi v y ch bác d i giàu l m
hay sao nên dám bao cho r qua Tây mà h c. Tình thi t tôi t thi t, tôi nói
tôi nghe bác giàu, song tôi không hi u bác giàu n b c nào.
- ng tính t c a ng i ta hay sao, nên h i ng i ta giàu b c nào?
- ng suy ngh m t chút r i ng nói v ng ch t ã lâu r i. ng mu n ch p
i, song m y n m nay ch a th y ai v a con m t. Nay g p cô Vân, ng
nghe chuy n c a cô ng c m, nên mu n c i cô, song không bi t cô ng
hay không. ng c y tôi h i chuy n th nh t là d dùm coi Bác d i nhà
ng b c bao nhiêu ru ng t, th nhì d ý cô Vân coi nh ng xin
i, cô Vân ng hay không.
Cô Quý nghe nh v y thì cô c i l n:
- ng c y d ng hai vi c, mà c y có ng n l m. Ph i d coi ru ng t nhi u
hay ít ã. Nh ít thì thôi, còn nh nhi u thì s d thêm ý cô Vân coi c ng
hay không. Sao d ng l i nói luôn hai kho n m t l t?
Cô Hòa gi n nên la l n:
- Th ng m!
Cô Vân can cô Hòa:
- Xin ch ng có gi n. Ng i ta h i àng hoàng, mình ph i tr l i àng
hoàng. Ng i ta mu n bi t mình s gì mà gi u. Em xin anh Thu n nh có
p ông Ð c t Hu nh, thì anh làm n tr l i t kho ng cho rành r . V

33
khoan khoái, không b n r n

Ho bieu chanh doan tinh

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (19)

Viewers also liked

Viewers also liked (13)

Similar to Ho bieu chanh doan tinh

Similar to Ho bieu chanh doan tinh (15)

More from Kelsi Luist

More from Kelsi Luist (12)

Ho bieu chanh doan tinh