History of the ancient world (lyceum) i.2.1-2.4 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

1. Ιστορία του Αρχαίου Κόσμου
Α’ Λυκείου
Κεφάλαιο I.2: Η Αίγυπτος

2. Κεφάλαιο I.2.1: Η χώρα

3. Η Αίγυπτος συνδέεται άρρηκτα με το ρου του
ποταμού Νείλου στο βορειοανατολικό τμήμα της
Αφρικής.

4. Ο ποταμός Νείλος
• Πηγάζει από την κεντρική Αφρική.
• Πλημμυρίζει κάθε καλοκαίρι και αφήνει ένα στρώμα
λάσπης που καθιστά τη γη εύφορη.
• Οι όχθες του είναι γεμάτες φυτά (πάπυροι κ.α.)
όπου φωλιάζουν πλήθος πτηνών.

5. Ο χώρα ως προς τη
γεωγραφία της
• Χωρίζεται σε Άνω (νότια ως
το Σουδάν) και Κάτω (βόρεια
ως τη Μεσόγειο) Αίγυπτο που
αποτελούσαν παραδοσιακά
τα δυο βασίλεια που
ενώθηκαν υπό έναν φαραώ.
•Εκατέρωθεν του Νείλου
υπάρχει έρημος.

6. Κεφάλαιο I.2.2: Οικονομική, κοινωνική
και πολιτική οργάνωση

7. Η ζωή στην Αίγυπτο ήταν συνδεδεμένη με τον Νείλο.
Η οικονομία της είχε ως βάση τη γεωργία και ελεγχόταν
από ένα θεοκρατικό κράτος υπό τους φαραώ.
Οι επίπονες εργασίες για την άρδευση του ποταμού
δίδαξαν τη συνεργασία στους κατοίκους.
Καλλιεργήθηκαν δημητριακά και οπωροκηπευτικά.
Αναπτύχθηκε η αλιεία στον ποταμό και το κυνήγι στις
όχθες του.
Οικονομία

8. Επιπλέον οικονομικές
δραστηριότητες
Κτηνοτροφία.
Παραγωγή μπύρας σε
βιοτεχνικό επίπεδο.
Οικονομία

9. Επιπλέον οικονομικές δραστηριότητες του πληθυσμού:
Οικοδομική εργασία σε μεγάλα οικοδομικά έργα των
φαραώ.
Τεχνική εργασία (μεταλλουργία, ξυλουργική,
ναυπηγική, αρχιτεκτονική κ.α.) είτε στην υπηρεσία των
φαραώ είτε σε ιδιωτικά εργαστήρια.
Οικονομία

10. Επιπλέον οικονομικές δραστηριότητες του πληθυσμού:
Εμπόριο γεωργικών προϊόντων ή πρώτων υλών υπό
κρατική επίβλεψη.
Οικονομία

11. Επιπλέον οικονομικές δραστηριότητες του πληθυσμού:
Παροχή υπηρεσιών
προς το θεοκρατικό
κράτος (γραφείς,
κρατικοί υπάλληλοι,
ιερείς, καλλιτέχνες,
στρατιωτικοί).
Οικονομία

12. Η κοινωνική οργάνωση είχε την παρακάτω δομή από
τον κορυφή (απόλυτη εξουσία) ως τη βάση
(ανύπαρκτη εξουσία).
1. Φαραώ.
2. Ιερείς και Γραφείς.
3. Στρατιωτικοί.
4. Ελεύθεροι υπήκοοι.
5. Δούλοι.
Κοινωνία

13. 1. Ο Φαραώ:
 Ενσάρκωνε τον επίγειο
θεό και το κράτος.
 Ήταν απροσπέλαστος.
 Η θέλησή του ήταν
νόμος.
 Συγκέντρωνε τις ελπίδες
του λαού για επιβίωση.
Κοινωνία

14. 2. Οι Ιερείς και οι Γραφείς
 Εργάζονταν για τον
φαραώ.
 Διέθεταν ισχύ και
γόητρο.
 Συχνά ήταν αρκετά
πλούσιοι.
Κοινωνία

15. 3. Στρατιωτικοί
 Ήταν επαγγελματίες.
 Κληρονομούσαν το
επάγγελμα.
 Δέχονταν από τον φαραώ
γη για καλλιέργεια.
Κοινωνία

16. 4. Ελεύθεροι υπήκοοι
 Εργάζονταν για το
μεγαλείο του
φαραώ.
 Ήταν γεωργοί,
κτηνοτρόφοι ή
τεχνίτες.
 Είχαν τη δυνατότητα
να ανέλθουν στην
κοινωνική ιεραρχία.
Κοινωνία

17. 5. Δούλοι
 Κάποιοι ήταν
ιδιωτικοί στην υπηρεσία
μιας οικογένειας.
 Συνήθως ήταν κρατικοί
και εργάζονταν στα
λατομεία, στους
ναούς και τα ορυχεία.
 Ζούσαν σε κακές
συνθήκες.
Κοινωνία

18. Το αιγυπτιακό κράτος
οργανώθηκε σε ενιαίο βασίλειο
(Άνω και Κάτω Αίγυπτος υπό
έναν φαραώ) γύρω στο
3100 π.Χ. με τα εξής
χαρακτηριστικά:
 Ο βασιλιάς (φαραώ)
θεοποιήθηκε.
Πολιτική οργάνωση

19. Το αιγυπτιακό κράτος
οργανώθηκε σε ενιαίο
Βασίλειο (Άνω και Κάτω
Αίγυπτος υπό έναν φαραώ)
γύρω στο 3100 π.Χ. με τα εξής
χαρακτηριστικά:
 Οι φαραώ δημιουργούσαν
δυναστείες.
Πολιτική οργάνωση

20. Το αιγυπτιακό κράτος οργανώθηκε σε ενιαίο βασίλειο
(Άνω και Κάτω Αίγυπτος υπό έναν φαραώ) γύρω στο
3100 π.Χ. με τα εξής χαρακτηριστικά:
 Το κράτος ήταν θεοκρατικό
διότι η θρησκεία
επιδρούσε καταλυτικά
στον τρόπο διοίκησης.
Πολιτική οργάνωση

21. Κεφάλαιο I.2.4: Ο πολιτισμός

22. Η Αίγυπτος χαρακτηριζόταν
από πολυθεΐα
 Οι θεοί εικονίζονταν με
ανθρώπινο σώμα και
κεφάλι ζώου.
 Ο Ρα ήταν ο θεός-Ήλιος.
 Δημοφιλέστατη ήταν η
τριάδα Όσιρις-Ίσις-Ώρος.
Η θρησκεία

23. Η Αίγυπτος
χαρακτηριζόταν από
πολυθεΐα
 Ο φαραώ Ακενατών
προσπάθησε να
επιβάλει τη
θρησκεία μόνο ενός
θεού, του Ρα, όμως
απέτυχε λόγω της
αντίδρασης των
ιερέων.
Η θρησκεία

24. Η Αίγυπτος χαρακτηριζόταν από πολυθεΐα
 Οι Αιγύπτιοι πίστευαν στη μετά θάνατον ζωή, στην
κρίση στον Κάτω Κόσμο και στην μετενσάρκωση.
 Κατασκεύαζαν, όσο μπορούσαν, μεγάλους τάφους.
 Ταρίχευαν τους νεκρούς (μούμιες) γιατί πίστευαν
πως αν το σώμα χαθεί, δεν θα μετενσαρκωθεί.
Η θρησκεία

25. Οι Αιγύπτιοι επινόησαν γραφή η οποία
 Είναι απόδειξη του υψηλού πολιτιστικού τους
επιπέδου.
Η γραφή

26. Οι Αιγύπτιοι επινόησαν
την ιερογλυφική γραφή:
 Κάθε σύμβολο
μπορούσε να
αποδίδει ήχο, λέξη ή
φράση ολόκληρη μόνο
του ή σε συνδυασμό
με άλλα σε κάθετη ή
οριζόντια διάταξη.
Η γραφή

27. Οι Αιγύπτιοι επινόησαν την
ιερογλυφική γραφή:
 Οι γραφείς
εξειδικεύονταν επί πολλά
χρόνια για να μάθουν τα
ιερογλυφικά λόγω της
περιπλοκότητάς τους.
Η γραφή

28. Οι Αιγύπτιοι επινόησαν την ιερογλυφική γραφή:
 Κείμενα σε ιερογλυφική βρίσκουμε γραπτά σε
πάπυρο και χαραγμένα ή ζωγραφισμένα σε τοίχους
μνημείων ή σε αγάλματα.
Η γραφή

29. Οι Αιγύπτιοι επινόησαν την
ιερογλυφική γραφή:
 Αποκρυπτογραφήθηκε
από τον Σαμπολλιόν χάρη
στην ανακάλυψη της
στήλης της Ροζέτας.
Η γραφή

30. Το περιεχόμενο των αιγυπτιακών κειμένων
 Αφορά κυρίως στα κατορθώματα των φαραώ
 Λιγοστά είναι τα κείμενα θρησκευτικού και λυρικού
περιεχομένου, ίσως λόγω της δυσκολίας του
συστήματος γραφής.
Τα γράμματα

31. Στην Αίγυπτο αναπτύχθηκαν εμπειρικές γνώσεις
στην αστρονομία.
 Αναπτύχθηκε με σκοπό να μελετηθούν και να
προβλεφθούν οι ετήσιες πλημμύρες του Νείλου
 Καθιερώθηκε ημερολόγιο 365 ημερών.
 Χωρίστηκε το έτος σε μήνες και εβδομάδες.
 Προσδιορίστηκε η ώρα.
Οι επιστήμες

32. Στην Αίγυπτο αναπτύχθηκαν εμπειρικές γνώσεις
στη γεωμετρία.
 Κάλυψαν τις ανάγκες υπολογισμού των
καλλιεργήσιμων εκτάσεων μετά τις πλημμύρες του
Νείλου.
 Αξιοποιήθηκαν στην κατασκευή των πυραμίδων και
των μεγάλων ναών.
Οι επιστήμες

33. Στην Αίγυπτο αναπτύχθηκαν εμπειρικές γνώσεις
στην ιατρική και ανατομία
 Η ταρίχευση έδωσε
ευκαιρίες για απόκτηση
ιατρικών γνώσεων.
 Οι ιατροί της Αιγύπτου
ήταν φημισμένοι για τις
διαγνώσεις και τις
θεραπείες τους.
Οι επιστήμες

34. Στην Αίγυπτο οι τέχνες βρίσκονταν στην υπηρεσία των φαραώ
 Σκοπός των καλλιτεχνών ήταν να προβάλουν τη ζωή και τη
δράση των φαραώ.
Οι τέχνες

35. Στην αρχιτεκτονική
 Τα έργα μνημειακού χαρακτήρα επιβάλλονταν με
τις τεράστιες διαστάσεις τους.
Οι τέχνες

36. Στην αρχιτεκτονική
 Οι πυραμίδες, όπως της Γκίζας, είναι περίφημες και
είχαν ρόλο ταφικού μνημείου.
Οι τέχνες

37. Στην αρχιτεκτονική
 Τα μεγάλα
συγκροτήματα ναών
όπως στο Καρνάκ και
στο Λούξορ
αποτελούνται από
κτήρια με τεράστιους
κίονες.
Οι τέχνες

38. Στην αρχιτεκτονική
 Πολλοί τάφοι ήταν υπόγειοι, όπως του
Τουταγχαμών στην Κοιλάδα των Βασιλέων.
Οι τέχνες

39. Στη γλυπτική
 Τα αγάλματα και τα
ανάγλυφα παρουσιάζουν
τους φαραώ και τους θεούς
με ιερατικό, μη φυσιοκρατικό
τρόπο και σχεδόν με την ίδια
τεχνοτροπία επί 3000 χρόνια.
Οι τέχνες

40. Στη γλυπτική
 Απεικονίζονται με
εκφραστικότητα αλλά
ακαμψία και μορφές
καθημερινών ανθρώπων, σε
πέτρα, πηλό ή ξύλο.
Οι τέχνες

41. Στη ζωγραφική
 Σώζονται παραστάσεις από τη ζωή των φαραώ αλλά
και την καθημερινή ζωή των Αιγυπτίων σε τοίχους
τάφων ή σε παπύρους. Η τεχνοτροπία είναι ίδια με της
γλυπτικής.
Οι τέχνες

42. Στη μικροτεχνία
 Κατασκευάστηκαν
αριστουργήματα σε
χρυσό και πολύτιμους
λίθους για τη δόξα
των φαραώ και των
θεών.
Οι τέχνες

43. Περισσότερο οπτικοακουστικό υλικό και
υλικό μελέτης στις ψηφιακές τάξεις μας
η-τάξη
Google Classroom