"Уусмал, түүний тухай ойлголт"

1. ““ХӨГЖИЛХӨГЖИЛ””ПОЛИТЕХНИК КОЛЛЕЖПОЛИТЕХНИК КОЛЛЕЖ
ÓÓÑÌÀË, ТҮҮНИЙ ТУХАЙ
ОЙЛГОЛТ
Химийн багшХимийн багш
.Б Ариунтунгалаг.Б Ариунтунгалаг
2014 он2014 он

2. ТУРШИЛТ 1
Шилэн стаканд бага хэмжээний ус хийж,
дээрээс нь нүүрс нэмж сайтар хутгаад
ажиглаарай.
Туршилт 1
Нүүрс
Ус ба нүүрсний холимог

3. ТУРШИЛТ 2
шилэн стакантай усан дээр
хоолны давс бага зэрэг хийгээд
сайтар хутгаад ажиглаарай.

4.  1 ба 2-р туршилтыг
ажиглахад аль нь хурдан
уусаж дуусах вэ?
Яагаад ?
Эдгээр нь уусаж байгаа нь
химийн урвал м н ?ө үү
Дээрхи туршилтаар ссэнүү
бодис уусмал м н ?ө үү

5. УУСМАЛЫНУУСМАЛЫН
ТУХАЙТУХАЙ
ОЙЛГОЛТОЙЛГОЛТ
ХИЧЭЭЛИЙН СЭДЭВ:

6. УУСМАЛЫНУУСМАЛЫН
ТУХАЙТУХАЙ
ОЙЛГОЛТТОЙОЙЛГОЛТТОЙ
БОЛОХБОЛОХ

7. ЗОРИЛТ
Уóñìàë áýëòãýõ
 ?Уусмал гэж юу вэ Түүнийг мэдэж
.авах
 Уусмалын ангилал
Уóñìàëûí òºëºâ áàéäàë
Уусах чанар
Пронцентийн êîíöåíòðàöèéã òîäîðõîéëîõ
òîìú¸î àøèãëàí áîäëîãî áîäîõ

8. УУСМАЛ ГЭЖ ЮУ
ВЭ?
Ууссан бодис ба уусгагчаас тогтсон
нэгэн төрлийн дисперс системийг
уусмал гэнэ.

9. Óóñì àëû í àí ãèëàë
Óóññàí áî äèñû í
æèæèãðýëòèéí
õýì æýýãýýð
Óóññàí áî äèñû í
õýì æýý
1ì ì ê-î î ñ áàãà áî ë
æèí õýí ý óóñì àë
ãýí ý.
100 - 1ì ì ê-û õî î ðî í ä
áàéâàë êî ëëî éä óóñì àë
ãýí ý.
100 ì ì ê- î î ñ èõ áàéâàë
ñóñï åí ç ãýí ý.
Óóññàí áî äèñû í òî î
õýì æýýãýýð
Òóõàéí òåì ï åðàòóðò óó-
ñàõ ÷àí àðòàéãàà òýí ö¿¿
õýì æýýí èé óóññàí áî äèñ
àãóóëñàí áî ë õàí àñàí
óóñì àë ãýí ý.
Óóñàõ ÷àí àðòàà õ¿ðýýã¿é
áî ë õàí ààã¿é óóñì àë ãýí ý.
Óóñàõ ÷àí àðààñàà èõ õýì -
æýýí èé áî äèñ àãóóëñàí áî ë
õýò õàí àñàí óóñì àë ãýí ý.
Óóñì àëû í òº ëº â
áàéäëààð
Øèí ãýí
Õàòóó
Õèé

10. УУСМАЛЫН ТӨЛӨВ БАЙДЛААС
ХАМААРЧ:
хатуу шингэн хий
хайлш,
зэс, цайр,
гууль
давсны
усан
уусмал
агаар
хийн
хольц

11. БОДИСЫН УУСАХ ЧАНАРААС
ХАМААРЧ:
ТУХАЙН ТЕМПЕРАТУРТ 100Г УУСГАГЧИД
УУСАХ УУССАН БОДИСЫН ХАМГИЙН ИХ
ХЭМЖЭЭГ УУСАХ ЧАНАР ГЭНЭ.
Сайн уусдаг Муу уусдаг л уусдагҮ
сахар, зэсийн
байван
Гипс, хар
тугалганы
сульфат
Шил, м нг ,ө ө
алт
Спирт, ацетон
диэтилийн
эфир
керосин,
ургамлын тос
хлорт
уст р гч,ө ө
метан, азот,
хичилт р гчө ө
инертийн хий

12. УУСМАЛЫН УУССАН БОДИСЫН
ЖИЖИГРЭЛТИЙН ХЭМЖЭЭНЭЭС
ХАМААРАН ДАРААХ БАЙДАЛААР
АНГИЛДАГ
Жинхэнэ уусмал Коллойд уусмал Булингар
Зарим давс, х хрийнү
х чил, натрийнү
гидроксид сахар зэрэг
бодис нь ион молекул
болж уусгагч дотор
тархана. Ийм уусмалыг
молекулын буюу
жинхэнэ уусмал гэнэ.
Цардуул цавуу уураг
зэрэг нь зарим ууссан
бодисын жижиг хэсэг
нь энгийн н дээрү
байтугай, микроскопд ч
харагдахг й м ртлү ө өө
олон тооны молекулаас
тогтсон байдаг. Ийм
уусмалыг коллойд
уусмал гэнэ.
Зарим уусмалын ууссан
бодисын хэлбэр
хэмжээг энгийн н дү
микроскопоор харж
болдог. Ийм уусмалыг
суспенз, эсвэл эмульс,
нийтэд нь булингар гэж
нэрлэдэг.

13. УУССАН БОДИСЫН ТОО
ХЭМЖЭЭНЭЭС НЬ ХАМААРАН
Ханасан Ханааг йү Хэт ханасан
Уусах
чанартайгаа
тэнцүү
хэмжээний
ууссан бодис
агуулсан бол
Уусах чанар
х рээг й болү ү
Уусах
чанараасаа их
хэмжээний
бодис
агуулсан бол

14. Пðîöåíòûí êîíöåíòðàöûã äýýðõ
òîìú¸îãîîð èëýðõèéëíý.

15. 300г усанд 27г хүхэрлэг
хийг уусгахад үүссэн
уусмалын процентийн
концентрацийг ол.
Бодлого

16. -

17. • :Гэрийн даалгавар
• 1. Íàòðèéí õëîðèäûí 55% -èéí 300 ã óóñìàë áýëòãýõèéí òóëä
õè÷íýýí ãðàìì äàâñ áà óñ àâàõ âý?
• 2. 10% - èéí 1.6êã óóñìàë áýëòãýõèéí òóëä õè÷íýýí ãðàìì
íàòðèéí íèòðàò áà óñ àâàõ âý?