BVV Congres 2012 “ Het behoud van fysieke capaciteit: een uitdaging voor de toekomst?” Dr. S. De Vriese, arbeidsgeneesheer – preventieadviseur brandweer

1. BVV Congres 2012
“ Het behoud van fysieke capaciteit: een
uitdaging voor de toekomst?”
Dr. S. De Vriese, arbeidsgeneesheer –
preventieadviseur brandweer

2. HET BEHOUD VAN FYSIEKE CAPACITEIT :
EEN UITDAGING VOOR DE TOEKOMST?
Dr. Steven De Vriese - Arbeidsgeneesheer
Tienen – 29 september 2012

3. • (On-)geschiktheid
• Evaluatie gezondheidstoestand
• VO2-max
• Definitie – Referentiewaarden
• Eerste en tweede resultaten
• Bepalende en beïnvloedbare factoren
• Behoud van de fysieke capaciteit?
Wie heeft welke rol?
• Besluit

4. (ON-)GESCHIKTHEID
4

5. (On)-geschiktheid
GESCHIKTHEID =
Een optimale fysieke gezondheidstoestand voor een operationeel lid van
de brandweer opdat deze zijn functie effectief, efficiënt en veilig zou
kunnen uitvoeren en daarbij zijn eigen gezondheid niet in gevaar brengt
Het wettelijk middel daartoe is het gezondheidstoezicht op de individuele
brandweerman/-vrouw
Niet noodzakelijk 100% gezond,
wel “minimale” gezondheid
5

6. EVALUATIE
GEZONDHEIDSTOESTAND
6

7. Inhoud - criteria
7

8. Inhoud - criteria
8

9. Inhoud - criteria

10. Inhoud - criteria
h"p://www.beswic.be/nl/topics/health/gezondheidstoezicht/front‐page/#brandweer

11. Werknemers
• Onderscheid beroeps-, vrijwilligers en bedrijfsbrandweer valt weg
• Gezondheidsnormen zijn niet dezelfde voor alle functies
PERSLUCHTDRAGER GASPAKDRAGER DUIKER
11

12. Criteria
12

13. Criteria
13

14. VO2-max
Definitie
Referentiewaarden
14

15. Definitie
VO2-max = bepaling zuurstofopname-capaciteit
• mate waarin zuurstof naar de spieren kan gevoerd worden
• cardiovasculaire “fitness”
• is perfecte maat voor “inhoud”
• is slecht voorspellende maat voor “conditie”
VO2-max = BELASTBAARHEIDSTEST
• geeft aan wat het lichaam “zou moeten kunnen verdragen”
• gemiddeld verbruik 25-35 ml/min/kg
15

16. Referentiewaarden VO2-max
• Persluchtdrager die inspanning levert
38 ml/min/kg
• Duiker
• Gaspakdrager
45 ml/min/kg
• Voorafgaande gezondheidsbeoordeling
16

17. Representatieve resultaten
• Kwalitatieve meting
• Goed opgeleide afnemer van de test
• Correcte en behoorlijke werking van de testapparatuur
• …
• Strikt volgen van zelfde protocol
• Opwarming op fiets
• Looptest
• Per minuut 1 km/u sneller
• Maximale test
• Tot hartslag plateau bereikt
• Tot inspanning “bovenmenselijk”
• Afwezigheid van lichamelijke klachten

18. VO2-max
Eerste en tweede resultaten
18

19. Eerste resultaten
19

20. Eerste resultaten
• 244 testen
• beroepsmensen en vrijwillig personeel, resp 14% en 86%
• maart 2008 tot juni 2009
• gemiddelde VO2-max waarde : 48,5 ml/kg/min
20

21. Tweede resultaten

22. Tweede resultaten
• 407 inspanningstesten
• 7 korpsen binnen de zone
• maart 2008 tot november 2011 (nadruk op 2011)
• Gemiddelde leeftijd : 39.7 jaar
• VO2-max 45.6 ml/min/kg
• 84.3% heeft meer dan 38 ml/min/kg
• 52.1% heeft meer dan 45 ml/min/kg
22

23. Tweede resultaten
23

24. Conclusie
• VO2-max bij heel veel personeelsleden boven de norm
• 84.3% boven de 38 ml/min/kg
• 52.1% boven de 45 ml/min/kg
• Reserve tov de norm behouden (tot einde loopbaan)
• Werk aan de winkel bij diegenen die de norm (nog) niet halen
• Tegen 2015 of 2020
• Tot einde loopbaan
• “Overgangsregel”

25. VO2-max
Bepalende factoren
Beïnvloedbare factoren
25

26. VO2-max – bepalende factoren
• Erfelijke aanleg
• Geslacht
• Leeftijd BMI Vetpercentage
• Mate van sporten

27. VO2-max – beïnvloedbare factoren
• Erfelijke aanleg
Gewicht/lengte2
• Geslacht
• Leeftijd BMI Vetpercentage
Zone binnen Oost‐Vlaanderen
BMI = 26.16 kg/m2
• Mate van sporten
• Duur en intensiteit
• 10 à 20% extra

28. BEHOUD VAN DE FYSIEKE
CAPACITEIT?
Wie heeft welke rol ?
28

29. Wie heeft welke rol ?
Gezondheidstoezicht ‐ InterpretaEe van inspanningstest
• Arbeidsgeneeskundigen Geschiktheid / ongeschiktheid – advies aan werkgever
InformaEe – moEvaEe – coaching aan personeelslid
Lichaamssamenstelling (gewicht, buikomtrek, …)
Voedingsadviezen (diëEsten, vermageringsprogramma’s, …)
Sporten
Algemene gezondheidsEps (slapen, roken, …)
Gezondheidscriteria nastreven (recht – plicht)
• Individuele brandweerman Meewerken aan het welzijnsbeleid
OperaEonaliteit verzekeren
Sportbeleid
Sportmomenten (met doelstellingen en objecEeven)
RegelmaEge interne toetsing
• Korpsen (pre-zone / zone) Bevorderen van de sfeer en groepsdynamiek
Deskundige sport / sportcoach
Organisatorisch – logistiek In afspraak met arbeidsgeneesheer
Op basis van gestructureerd beleid
Voorzien in faciliteiten
EvaluaEe personeelslid

30. BESLUIT
30

31. Besluit
• Medische criteria = consensus-tekst
• Medische criteria = praktijkrichtlijn / code van goede medische praktijk
Basis om uniform uitspraak te doen omtrent geschiktheid
• Doel : optimale fysieke conditie voor alle personeelsleden
• Inspanningstest : referentie- en opvolgsparameter
• Cardiovasculaire belastbaarheid / fitness
• (On-)geschiktheid

32. Besluit
• Alle personeelsleden dienen de normen te (blijven) halen
• Aanwervingen
• Huidige personeelskader
• “Jong”
• “Oud”
• Verschillende partijen hebben hun eigen rol
• Gezondheidstoezicht met inspanningstesten
• Informatie – motivatie WN / WG
• Sportmomenten - Sportfaciliteiten – Sportcoach
• …
• Synergie om doel te bereiken

34. Voor meer info
Securex
Dr. Steven De Vriese
Brouwerijstraat 1
9031 Drongen
09 / 265 81 50
09 / 235 61 25
0477 / 406 701
publiekesector@securex.be

38. VO2-max daalt met leeftijd
38

39. VO2-max daalt met toenemende BMI
39

40. VO2-max daalt met toenemende vetpercentage
40

41. Partners BVV Congres 2012