penyediaan herbarium

1. HERBARIUM
NUR AQILAH BINTI MUSTAPAH
NURSAFIQAH BINTI MOHD ZAHAR

2. DEFINISI
• Koleksi spesimen tumbuhan kering dipasang
di atas lembaran kertas, yang dikenal pasti
oleh pakar-pakar dan dilabelkan dengan nama
saintifik, bersama-sama dengan maklumat lain
(di mana ianya telah dikumpulkan, bagaimana
ia bertumbuh, dll). Spesimen ini telah difailkan
dalam fail-fail mengikut famili dan genus, dan
tersedia untuk rujukan.

3. Menyediakan
Herbarium

4. Langkah 1: Pengumpulan
Pokok jejarum ditemui di kawasan blok Lela Sari,
IPGK Perempuan Melayu.
Sampel tumbuhan pokok jejarum telah diambil
dengan berhati-hati
Beberapa spesimen pokok jejarum telah diambil
untuk tujuan pemuliharaan.
Kudup, bunga, daun, batang dan akar merupakan
spesimen yang diambil dari satu tumbuhan.
Untuk tujuan mengumpul, adalah penting untuk
mengambil keseluruhan tumbuhan.
Rekodkan lokasi dan habitat spesimen yang
dikumpul.

5. Langkah 1 : Pengumpulan
Proses pengumpulan spesimen di kawasan
IPGK Perempuan Melayu

6. Spesimen yang telah dikumpul dibersihkan
terlebih dahulu sebelum beralih ke langkah
seterusnya.

7. Langkah 2: Penekanan
Spesimen perlu disusun mendatar di antara
kertas akhbar lama.
Pastikan bahagian-bahagiannya seperti daun dan
bunga terbuka/terkembang untuk mudah dilihat.
Bahagian daun pula perlu diselang-selikan antara
bahagian yang terlentang dan tertiarap agar tiada
daun yang bertindih.
Letakkan papan lapis di bahagian atas dan bawah
susunan spesimen-spesimen itu.
Untuk menambah tekanan, ketatkan ikatan
susunan papan lapis dan tindih dengan
pemberat.

8. Spesimen disusun secara mendatar
Bahagian daun diselang-selikan
antara bahagian yang terlentang dan
tertiarap
Bahagian-bahagian seperti daun dan
bunga terbuka/terkembang

9. Papan yang telah mengandungi
spesimen perlu diikat dengan kemas
Papan yang telah diikat telah ditindih
dengan kerusi sebagai pemberat

10. Langkah 3 : Pengeringan
Bahagian-bahagian daun dan bunga biasanya
cepat kuncup dan layu, oleh itu kita terpaksa
mengeringkannya dalam ketuhar.
Jika ini tidak dapat dilakukan, kita boleh
mengeringkannya di dalam ketuhar pada suhu
45 – 60oc selama 3 – 6 hari.
Jika ini juga tidak dapat dilakukan, kita boleh
mengeringkannya dalam udara biasa tetapi kertas
akhbar mestilah sentiasa ditukar selang sehari
dan berat pemberat sentiasa ditambah selama
kira-kira 2 minggu.

11. Spesimen dikeringkan dengan
cara menjemur di bawah sinar
matahari
Spesimen dikeringkan dengan cara
dimasukkan ke dalam ketuhar

12. Spesimen yang telah dikeluarkan daripada ketuhar

13. Langkah 4 : Pemanjangan
Spesimen yang kering disusun di atas kertas
tebal dan terang (putih atau cerah) bersaiz A4.
Spesimen perlu dilekatkan pada kertas dengan
menggunakan kertas pelekat atau benang.
Kaedah ini baik kerana kita boleh
memindahkan spesimen ke atas bahan lain
tanpa merosakkan spesimen.

14. Langkah 4 : Pemanjangan
Spesimen yang kering disusun di mounting
board yang berwarna putih bersaiz A4.
Spesimen perlu dilekatkan pada kertas
dengan menggunakan kertas pelekat atau
benang
Kaedah ini baik kerana kita boleh
memindahkan spesimen ke atas bahan lain
tanpa merosakkan spesimen.

15. Lubang dibuat terlebih dahulu untuk
memudahkan proses menjahit.
Proses meletakkan spesimen pada
kadbod melalui jahitan.

16. Penggunaan gam tidak digalakkan kerana ia
boleh merosakkan spesimen.
Pelekat selofan pula kurang sesuai kerana ia
mudah rosak dan bertukar warna serta hilang
pelekatnya.

17. Langkah 5 : Pengkelasan
Merujuk kepada internet
untuk melihat
pengkelasan spesimen
yang telah dipilih

18. Pengkelasan
Kingdom Plantae
Phylum Tracheophyta
Order Gentianales
Family Rubiaceae
Genus Ixora

19. Langkah 6: Pelabelan
Proses melabel pada spesimen

20. Langkah 6: Pelabelan
• Ixora chinensis
Nama
saintifik/botani
• Pokok pecah periuk, siantan, jejarum
Nama
tempatan/asal
• Ixora
Nama bahasa
inggeris
• Kawasan sekeliling rumah dan taman-taman
Lokasi spesimen
boleh ditemui

21. Langkah 6: Pelabelan
• Nur Aqilah binti Mustapah
• Nur Safiqah binti Mohd Zahar
Nama orang yang
menemui/mengumpul
• 11 Ogos 2016Tarikh
• Berjambak-jambak dihujung dahan dan
berwarna merah.
Warna asal dan bentuk
bunga
• Pokok renek / tanaman hiasanJenis pokok

22. Langkah 6: Pelabelan
• Batang berwarna coklat dan kulitnya
tidak terlalu tebal.
Ciri batang
• Lazimnya berbunga sepanjang tahun
Tarikh berbuah
atau berbunga
• Tanah jenis lom berpasir. Tanah yang
berasid
Jenis tanah tempat
spesimen tumbuh
• Dibiakkan melalui anak pokok atau
dengan menggunakan keratan batang
Sifat tumbuhan

23. Langkah 7: Penyimpanan
Spesimen pokok yang telah dilabel
dibingkaikan supaya tahan lebih lama.
Untuk memastikan herbarium tahan lama, ia
hendaklah sentiasa disimpan dalam almari
atau kabinet keluli yang gelap, kering dan
sejuk.
Ia perlu disusun mengikut sistem pengelasan
yang betul.

24. Herbarium yang telah dilabel dan
dibingkaikan