Esta presentación corresponde á unidade didáctica de 1º da ESO, da materia de Ciencias Sociais.

1. GRECIA, DE POLIS A IMPERIO
SERGIO FOLGUEIRA ARIAS
1º ESO

2. ONDE ESTÁ
GRECIA?

3. Cidades e rexións
aa Grecia antiga

4. QUE
UNÍA
AOS
GREGOS?
UNHAS ORIXES
COMÚNS
UNHA MESMA
LINGUA E CULTURA
UNS MESMOS
DEUSES E RITOS
UNHAS MESMAS
FORMAS DE VIDA

5. Palacio de Cnosos
(Creta). Época minoica.
2.000 a.C.

6. Reconstrución do
palacio de Cnosos.

7. Damas de azul do
Palacio de Cnosos
(1.500 a.C.)

8. Taurocatapsia

9. Porta dos Leóns de Micenas.
Época micénica. S. XIII a.C.

10. Máscara de Agamenón
(1.500 a.C.)

11. O ALFABETO GREGO

12. Teatro de Epidauro (Grecia).
S. IV a.C.

13. Os expertos cren
que a Ilíada e a
Odisea foron escritas
no s. VIII a.C.

14. Pero seguen a estar
de actualidade....
Troia (EEUU/
Reino Unido, 2004)

15. A RELIXIÓN GREGA
● Politeísta: rendían culto aos
deuses e aos heroes (seres
nacidos da unión de deus e mortal).
● Deuses antropomorfos dotados
de atributos (lóstregos, tridente...).
● Estaban dotados de paixóns
humanas.
● Deuses e humanos relacionábanse
entre si
● Eran inmortais e gozaban de
poderes sobrenaturais.

17. Partenón de Atenas
(s. V a.C.)

18. OS XOGOS OLÍMPICOS

19. ETAPAS DA ANTIGA GRECIA
ÉPOCA ARCAICA
S. IX – VI A.C.
ÉPOCA CLÁSICA
S. V A.C.
ÉPOCA HELENÍSTICA
S. IV – I A.C.

20. A ÉPOCA ARCAICA: AS POLIS
● As polis eran cidades-estado,
con goberno, leis e un exército
propios.
● Nacen na época arcaica
(s. IX-VI a.C.).
● Ao principio eran gobernadas
polos máis ricos (aristoi).
● Co tempo, evolucionaron cara
dous modelos de goberno
distintos:
● Esparta: goberno aristocrático.
● Atenas: goberno democrático.

21. UNHA POLIS ARISTOCRÁTICA: ESPARTA
● Tiñan dous reis (diarquía).
● Existían uns maxistrados denominados éforos.
● Existían un consello de anciáns (Gerusía) e unha asemblea.

23. Unha polis democrática: Atenas
● Atenas adicábase ao
comercio de aceite, viño
e trigo.
● O seu poder creceu pola
súa escuadra naval e
polas minas de prata.
● Atenas foi a pioneira en
adoptar a democracia.

27. A LOITA POLO DOMIINIO DA HÉLADE
Guerras
Médicas
(490-478 a.C.)
Polis gregas
vs
Imperio
Persa
Polis conservan
Independencia
Hexemonía de
Atenas

28. GUERRA DO PELOPONESO
VITORIA GREGA NAS GUERRAS
MÉDICAS
LIGA DE DELOS LIGA DO PELOPONESO
HEXEMONÍA
DE ATENAS
OPOSICIÓN DE
ESPARTA
GUERRA DO
PELOPONESO
431-404 A.C.
-DERROTA DE ATENAS
-CRISE DA DEMOCRACIA
-DECADENCIA
DAS POLIS
ASCENSO DE
MACEDONIA

30. O IMPERIO DE ALEXANDRE MAGNO
- Alexandre (356-323 a.C.) era fillo de Filipo II (359-336 a.C.), rei de
Macedonia, que até entón fora visto polo resto dos gregos como un
reino a medio camiño entre eles e os bárbaros.
- Filipo II conseguiu impor a súa autoridade sobre toda Grecia.
- Alexandre foi educado
polo filósofo Aristóteles, e
desde rapaz soñara con
emular a Aquiles.
- No ano 334 a.C., con
22 anos, Alexandre inicia
a conquista do Imperio
Persa invadindo Asia
Menor.

31. O imperio de Alexandre
Magno (323 a.C.)
- Á súa morte, con 32 anos, fora o maior conquistador da historia,
estendendo o seu imperio desde Grecia até a India.
- As súas conquistas supuxeron a difusión da cultura grega por un
amplo espazo, mentres que adoptaba elementos das culturas dos
territorios conquistados.

33. - Á súa morte, con 32 anos, o imperio foi dividido entre os seus
xenerais, que fundaron diversos reinos.
- O máis lonxevo foi o reino tolemáico de Exipto. A súa última raíña foi a
famosa Cleopatra († 30 a.C.).
- Dáse inicio á época helenística, caracterizada pola difusión da cultura
grega máis alá das fronteiras de Grecia.

34. A MULLER EN ATENAS
• A muller ateniense era unha eterna. Toda a súa vida debía
permanecer baixo a autoridade dun titor.
• A súa existencia non tiña sentido máis alá do matrimonio,
que era arranxado polas familias dos contraíntes e que se
levaba a cabo cando as rapazas tiñan entre 15 e 18 anos.
• O divorcio estaba permitido, pero non a petición da muller.
• Estaban obrigadas a ser fieis ao seu home, pero non á
inversa.
• A súa situación variaba segundo o seu estrato social:
• As mulleres de boa familia tiñan como principal
adicación manter o oikos. Vivían confinadas nunha área
da vivenda exclusiva para mulleres -o xineceo-, e rara
vez saían á rúa.
• En cambio, as mulleres do común participaban na economía
doméstica traballando no campo, o comercio ou a artesanía.

35. ● A súa situación variaba con
respecto á das mulleres do resto das
polis, pois estaban, máis ou menos,
en pé de igualdade cos homes.
● A educación en Esparta era
obrigatorio para todo o mundo,
tamén para as mulleres.
● A súa función era formar nais fortes
e vigorosas.
● O matrimonio era máis tardío ca
noutras partes de Grecia e as
parellas non convivían baixo o
mesmo teito.
A MULLER EN ESPARTA

36. O VESTIARIO GREGO
- A parte inferior, o quitón, era unha túnica, polo común sen mangas, que chegaba até
até os xeonllos e se cinguía á cintura.
- A parte superior, o himatión, consistía nunha especie de manto rectangular que se
botaba sobre o ombreiro esquerdo e se recollía polo lado oposto.
- Cando se ía de viaxe trocábase o himatión pola clámide, capa rectangular por tres dos
seus lados que se abrochaba sobre o ombreiro dereito.

37. •
Facían tres comidas ao día:
• Almorzo: composto de pan de
cebada mollado en viño, ao que se
lle podían engadir figos ou olivas.
• Xantar: era moi somero.
• Cea: era a comida máis importante
do día
• Comían sentados.
• A comida acostumábase servir en
recipientes de terracota ou de metal.
• Non se coñece o garfo, e comen cos
dedos, axudados por un coitelo para
cortar a carne e dunha culler para
tomar as sopas.
• A base da súa alimentación era o pan,
e era moi raro o consumo de carne.
Como era a alimentación?

38. A EDUCACIÓN EN ATENAS
● A escola só estaba pensada para os
varóns.
● A escola non era obrigatoria, e corría
pola conta dos pais.
● Até que o neno ía á escola (aos 7 anos)
eran a nai e a nodriza quen se ocupaban de
el e lle proporcionaban as primeiras
ensinanzas.
● A formación realizábase a través de
profesores particulares. E cursaban tres
materias: gramática, música e ximnasia.
● Buscaba unha formación integral.

39. A EDUCACIÓN EN ESPARTA
● Obxectivo: preparación para a vida militar
● Características:
● Obrigatoria
● Colectiva
● Organizada polo Estado
● Os bebés con algún problema físico ou mental
eran arroxados polo barranco do Taixeto.
● Aos 7 anos abandonaban a súa casa e quedaban
baixo a autoridade dun titor -até os 20 anos.
Aprendían entón a ler e a escribir, pero o esencial
da súa educación era endurecelos fisicamente por
medio da loita e o atletismo, e en aprender o
manexo de armas.
● Ponse un énfase especial no rigor e a disciplina,
sen descartar os castigos físicos.

40. A PEDERASTIA
● A pederastia grega era unha relación idealizada entre un rapaz
adolescente (eromenos ou amado) e un home adulto que non
formaba parte da familia próxima (erastés ou amante).
● Xurdiu como unha tradición aristocrática educativa e de formación
moral.
● A diferenza de idade entre eromenos e erastés era semellante á
que se daba entre os contraíntes do matrimonio na antiga Grecia:
un home duns 30 anos e unha muller de entre 15 e 18.
● O eromenos era un mozo entrado na pubertade e non un neno.
● Durante toda a antigüidade houbo discusión sobre a natureza e
expresión deste amor, así como variantes rexionais marcada, e non
tiña porqué ter un carácter sexual.

41. A HOMOSEXUALIDADE NA ANTIGA GRECIA
Safo de
Lesbos
● Practicamente non hai estudos ao
respecto até a década de 1990.
●A relación homosexual máis extendida era
a que se daba entre homes adultos e
rapaces adolescentes, coñecida como
pederastia.
● A sociedade grega non distinguía o
desexo ou comportamento sexual polo sexo
biolóxico, senón por canto se adaptaran ás
normas sociais, baseadas no xénero, a
idade e o estatus social.
● O criterio básico era quen asumía o rol
dominante na relación.
● As relacións entre homes adultos da mesma posición social non eran ben vistas.
● Non está moi claro como se vían as relacións entre mulleres, pero existen
exemplos tan antigos como Safo de Lesbos.