workshop by Agnes de Lima at the Naskho psychiatry over the lifespan symposium

1. Dr. KME Hermans
Drs. AB de Lima

5. Strafrechtelijk onderzoek:
- Delictanalyse
- Onderzoek naar de
geestesvermogens in relatie tot
delict
- Toerekeningsvatbaarheid
- Deception and Malingering
- Te beinvloeden risico- en
beschermende factoren
- Evaluatie van de opgelegde
interventie

6. Reguliere zorg Forensische zorg

7. Ingrijpende
Individuele factoren: gebeurtenis Interpersoonlijke
behoeften en invloeden
opvattingen
Verlangen
naar
delictgedrag
Toenaderingsdoelen
Vermijdingsdoelen Kiezen van
doelen
Kiezen van
aanpak
Passieve Actieve Automatische Geplande
vermijding vermijding toenadering toenadering
VHRS

8. Afwijkende sociale informatieverwerking
Gebrek aan empatisch vermogen
Vijandschap veronderstellen bij anderen
Gebrekkige frustratietolerantie en woedebeheersingsvaardigheden
Agressie als probleemoplossend beschouwen
Gebrekkige gewetensontwikkeling
Gebrekkige reflectieve functies

9. 1. Decoderen 1. Relevante info onopgemerkt
2. Interpreteren 2. Intentie = vijandig
3. Emotie 3. BOOS!
4. Emotieregulatie 4. BOZER!!
5. Responsselectie 5. Woede-uitbarstingen met agressie
maar soms ook plezier
6. Uitvoering
6. …
7. evaluate

10. Ingrijpende
Individuele factoren: gebeurtenis Interpersoonlijke
behoeften en invloeden
opvattingen
Verlangen
naar
delictgedrag
Toenaderingsdoelen
Vermijdingsdoelen Kiezen van
doelen
Kiezen van
aanpak
Passieve Actieve Automatische Geplande
vermijding vermijding toenadering toenadering
VHRS

11. VHRS
Passieve Actieve Automatische Geplande
vermijding vermijding toenadering toenadering
Bijna
terugval
Passieve Actieve Automatische Geplande
vermijding vermijding toenadering toenadering
delict
Evaluatie van
delict
Passieve Actieve
vermijding vermijding Automatische Geplande
toenadering toenadering
Houding t.a.v. toekomstig
delioct

12. Toerekeningsvatbaarheid

18. Agressiespectrum
Reactief : kort lontje Pro-actief: de koele kikker Psychopathie

19. Het korte lontje
- Snel gekrenkt
- Reageert op vermeende bedreiging/uitdaging
- Anger prone
- Impulsief
- Controle verlies
- ‘Paniek’
- Hoge emotiegraad
- Kijk op zelf: kwetsbaar, wisselend
- Kijk op anderen: vijandig, opstandig
Copingstrategieën
Inadequate probleemoplossing & defensieve agressie

20. Pro-actief: de rust zelve
- Berekenend
- Uit op beloning
- Normerend, vanzelfsprekend
- Codes/ opvattingen, interne logica
- Overgecontroleerd
- De rust zelve
- Lage emotiegraad
- Kijk op zelf: onkwetsbaar, superieur, rechten
- Kijk op anderen: minderwaardig, zwak
Copingstrategieen
Manipulatie, instrumentele agressie

21. Manipulatieve
interpersoonlijke stijl Impulsieve levensstijl
Oppervlakkig
Crimineel gedrag
gevoelsleven

23. Overigen
- Het organisch-pathologisch type
- Het sadistische type

26. Risicotaxatie instrumenten in het
forensisch veld

27. Persoonlijkheidsontwikkeling MMPI-A, NPST, NPV(-J), ZALC PCL-YV
SCID-II, TVZ, ATL, PMT-K
Agressief gedrag BDHI-D, CBCL, VVGK, SAVRY
SOAS-R, UCL
MOAS-R
zelfrapportage
Processen verbaal
Gewetensontwikkeling ZALC, MOL, PCL-YV
Motivatie TMS, BIB
Antisociaal gedrag VVGK YLS/CMI,
EARL-20B/21G
Sexueel geweld J-SOAP-D-II
Protectieve factoren SAPROF
Savry
Screening CBCL/VVGK/SEV/SDQ
WISC/WAIS/KAIT
Sociale cognities TAT, ZAT, NPV(-J), YSQ, LIG
Gezinsfactoren OKIV-R/ GKS-II
Middelengebruik CAGE/MATE-crimi

28. Risk Category Adult instruments Child/Youth
Instruments
Violence risk HCR-20 SAVRY
HKT-30 PCL:YV
PCL-R
General risk of LSI-R YLS/CMI
antisocial behaviour OASys/RISc) EARL-20B
EARL-21G
Relational Violence SARA
Risk B-SAFER
Child Abuse Risk CARE-NL
Sexual Violence Risk RSVP J-SOAP
SVR-20
Static-99
Substance Abuse, Mate Crimi
comorbid disorders
and offences
Protective factors SAPROF SAVRY

29. Structured
Assessment of
Violence
Risk in
Youth

30. - Anamnesen
- Onderzoek van het kind zelf
- Persoonlijkheidsonderzoek
- Ontwikkeling van geweten, schuld en schaamte
- De 4 P’s
- Delictanalyse
- Delictrisico bevorderende individuele kenmerken
- Samenhang stoornissen en delict
- toerekeningsvatbaarheid
- Risicotaxatie mbv taxatie instrument en collaterale informatie
- Risicomanagement advies

31. Ernsttaxatie bij agressie

33. 1. Eerder gewelddadig gedrag
2. Eerder niet-gewelddadig delinquent gedrag
3. Jonge leeftijd bij eerste gewelddadig gedrag
4. Zich eerder onttrokken hebben aan toezicht/interventie
5. Eerdere zelfbeschadiging of suïcidepogingen
6. Getuige zijn geweest van geweld in het gezin
7. Voorgeschiedenis van mishandeling als kind
8. Criminaliteit van ouders/verzorgers
9. Vroege verstoringen in de verzorgingsituatie
10. Geringe schoolprestaties

34. Sociale/contextuele risicofactoren
1. Omgang met delinquente leeftijdgenoten
2. Afwijzing door leeftijdgenoten
3. Ervaren stress en geringe copingvaardigheden
4. Geringe opvoedingsvaardigheden ouders
5. Gebrek aan steun van andere volwassenen
6. Achterstandsbuurt

35. Individuele risicofactoren
1. Negatieve opvattingen
2. Riskant gedrag/impulsiviteit
3. Problemen met middelengebruik
4. Problemen met hanteren van boosheid
5. Gebrek aan empathie/berouw
6. Aandachtstekort/hyperactiviteit
7. Weinig medewerking aan interventies
8. Weinig interesse in/binding met school of
werk

36. Protectieve factoren
P1. Prosociale betrokkenheid
P2. Ondersteuning door een ander
P3. Hechte band met tenminste één prosociale
volwassene
P4. Positieve houding tegenover interventie en gezag
P5. Duidelijk positieve gerichtheid op school of werk
P6. Veerkrachtige persoonlijkheid
P7.....
P8.....

37. - Scoren items
- Identificeren criminogene factoren
- Identificeren beschermende factoren
- Samenhang tussen factoren evalueren
- Criminogene behoefte en intensiteit van begeleiding
inschatten
- Identificeren te beïnvloeden factoren
- Gestructureerd inschatten recidiverisico
- Indiceren van interventies en voorwaarden
- Evalueren verloop interventies

39. - Onderzoek toont de SAVRY betrouwbaar en valide
- Historische schaal zeer beperkt voorspellend vermogen
- Dynamische schalen duidelijk voorspellend vermogen
- De protectieve schaal heeft een duidelijk toegevoegde waarde boven
de dynamische risicoschalen
- De mate van agressief gedrag in een instelling wordt voorspeld door
de Individuele schaal
- De verscheidenheid van geweld werd voorspeld door het Savry totaal
- Ook ontrekking aan gezag en toezicht blijkt voorspeld te worden
- Vooralsnog onvoldoende voorspellend voor meisjes

40. 1. Over welke risicofactoren hoor je informatie?
2. Welke cognities ten aanzien van agressie
hoor je?

41. Keuze van interventies: de 5 W’s
Wat Werkt Wanneer voor Wie en
Waarom?
Negatieve effecten van verkeerde aanpak
aangetoond

44. De verschillende kanten van het gelijk

45. - Toename jeugdcriminaliteit met 30%
- Overtreders steeds jonger
- Steeds grotere mate van geweld
- 70 procent van de gevangenen is tussen de 18 en 35 jaar oud
- Ruim 85 procent zit vast vanwege gewapende overvallen (osepa,
19-11-2011)
- Hoge mate van lage sociale klasse en werkloosheid (osepa, helbergg, 2011)
- Vermoedens van verlaagd IQ op basis van functioneren en testen
- 45% verlaat school voortijdig zonder diploma
- 24% jongeren officieel werkloos

46. Persoonlijkheidseigenschappen
en risicogedrag
C.L.W. van Geffen & T.T. Gumbs 2005
De risicojongens
- Meer normoverschrijdende spanningsbehoefte
- Passieve copingstrategieën
- Overmatige ingeschatte waardering door anderen
 Hoog gevoel van ervaren sociale acceptatie
 Ontvangen veel bekrachtiging van agressie binnen de groep
(bovenkerk, mei 2011)