Op Aruba is een studiedag georganiseerd waarbij deze lezing is gepresenteerd. De stukken over de casus zijn verwijderd uit deze presentatie

1. De
constante
zoektocht
naar
een
oplossing
bij
een
onveilige
gehechtheidsrela6e
K.
Hermans
Kinder
en
jeugdpsychiater
Yudaboyu
Curacao
Aruba
2012

2. • Theorie
• Prak6jk
Aruba
2012

3. Wat
is
gehechtheid?
• Bolby
(
1984):
benaming
voor
het
verschijnsel
dat
kinderen
de
neiging
hebben
om
nabijheid
en
contact
te
zoeken
met
een
vertrouwde
volwassene,
in
6jden
van
angst,
stress
en
nood
• 0-­‐6
mnd:
pre-­‐hech6ngsgedrag:
lachen,
brabbelen
en
huilen
• 2-­‐6
mnd:
verschil
bekend
onbekend
• Explora6e
van
de
wereld
met
hech6ngsfiguur
als
veilige
basis
Aruba
2012

4. gehechtheidsrela6e
• Rela6e
waarbij
de
ene
persoon
troost,
steun
en
contact
biedt
aan
de
andere
persoon
wanneer
deze
troost,
steun
en
contact
zoekt.
• Veilige
haven:
bieden
van
troost,
bescherming
en
goede
raad
• Veilige
basis:
het
ondernemen
van
nieuwe
spannende
ac6viteiten
met
de
verzorger
als
veilige
basis.
• De
kwaliteit
kan
veilig
of
onveilig
zijn
Aruba
2012

5. Aruba
2012

6. De
ontwikkeling
van
het
brein
• Er
zijn
4
belangrijke
delen
van
de
hersenen
die
zich
in
de
eerste
paar
jaren
enorm
ontwikkelen.
• De
hersenstam
(
hagedissen)
• De
diencefalon
• Het
limbisch
systeem
(
kaXen
en
honden)
• De
hersenschors
(
apen)
• Frontale
hersenschors
(
mens)
Aruba
2012

7. • De
hersenstam
:
regelfunc6es
zoals
lichaamstemperatuur,
hartslag,
ademhaling
en
bloeddruk
• De
diencefalon
en
het
limbisch
systeem:
emo6onele
reac6es
• De
hersenschors
reguleert
de
gecompliceerde
en
zeer
menselijke
func6es
als
spraak.
taal.,
abstract
denken,
plannen
en
bewuste
besluitvorming.
Aruba
2012

8. Onveilig-­‐deac6verend
gehecht
• Sociale
beloningen
en
straffen
helpen
vaak
niet.
• De
juiste
afstand
houden.
Ze
willen
dat
je
oppervlakkig
blij^.
• Uiten
hun
gevoelens
van
spanning,
stress
en
verdriet
als
agressie,
ac6ng
out
en
middelenmisbruik.
• Frustra6es
bij
de
opvoeders.
• Ze
zijn
tamelijk
immuun
voor
behandeling.
Meer
externaliserend
gedrag:
agressief,
delinquen6e
Aruba
2012

9. Jongeren
met
een
deac6verende
strategie
geven
vaak
ui6ng
aan:
• Materialisme
• Instrumentele
houding
tov
rela6es
• Gebrek
aan
empathie
en
inleving
in
anderen.
• Seksueel
ge6nt
gedrag
• Een
grote
controlebehoe^e
Aruba
2012

10. Basiselementen
aanpak
1.
Het
bieden
van
een
veilige
basis/
veilige
haven.
2.
Doorbreken
verwach6ngspatroon,
vervangen
kerncogni6es
3.
Ondersteunend
netwerk
Aruba
2012

11. Veilige
haven/basis
• Individualisa6e:
laat
hem
merken
dat
je
hem
waardeert
als
persoon
• Limieten
stellen
zijn
belangrijk
maar
het
is
hierbij
van
uiterste
belang
het
duidelijk
te
maken
dat
het
niet
als
straf
maar
als
veiligheidsmaatregel
wordt
ingezet.
(Niet
te
strikt).
• Het
problema6sche
gedrag
6jdig
herkennen
en
gebruiken
als
aanleiding
voor
interven6es
bv
een
afleidende
ac6viteit
aanbieden.
Wel
hierbij
terugkomen
op
het
gedrag
als
hij/zij
weer
rus6g
is.
Aruba
2012

12. Veilige
basis
• L
hee^
nu
de
mogelijkheid
hulpverleners
te
gebruiken
als
veilige
basis.
• Het
effect
hiervan
is
dat
zijn
dri^buien
korter
duren
en
minder
he^ig
zijn.
• Hij
kan
nu
verbaliseren
wat
hij
ervaart.
Het
is
echter
nog
steeds
vaak
op
zijn
voorwaarden.
Aruba
2012

13. Wat
kunnen
anderen
doen
• Schenk
persoonlijke
aandacht
aan
de
jongere
door
onderwerpen
te
zoeken
waarin
beide
personen
de
interesse
delen.
• Individualiseer
het
behandelprogramma
door
speciale
uitzonderingen
te
geven.
• Negeer
provoca6e
(
uitlokken
nega6eve
aandacht
en
beschouw
het
niet
als
een
persoonlijke
afwijzing).
Aruba
2012

14. Doorbreken
van
de
self-­‐fullfilling
prophecies
• Ze
verwachten
teleurgesteld
te
worden
en
hameren
daarom
op
zelfstandigheid.
Laat
de
jongere
zien
dat
hij/zij
de
moeite
waard
is.
Dat
wil
zeggen
de
aandacht
en
zorg
waardig
is
• Doorbreek
nega6eve
interac6epatronen
door
pro-­‐ac6ef
contact
te
maken.
Aruba
2012

15. Ondersteunend
netwerk
• Werk
aan
de
bekoelde
rela6e
tussen
ouder
en
kind.
• Als
de
jongere
een
veilige
basisrela6e
op
kan
bouwen
met
een
hulpverlener
is
de
kans
groter
dat
het
opbouwen
van
een
basisrela6e
in
het
netwerk
slaagt.
Aruba
2012

16. aandachtspunten
• Een
directe
aanpak
is
zeer
belangrijk
• Vraag
aan
de
jongere
duidelijk
aan
te
geven
wat
hij
of
zij
verwacht
• Geef
aan
welke
acceptabele
manieren
er
zijn
om
frustra6es
te
uiten.
• Kom
al6jd
terug
op
iets
als
de
persoon
weer
rus6g
is.
Aruba
2012

17. Tips
• Herken
het
gedrag
en
geef
dit
aan
bij
de
jongere.
Negeer
het
dus
niet.
• Ga
niet
in
op
de
emo6onele
behoe^es
omdat
de
behoe^es
daardoor
alleen
maar
toenemen.
• Geef
je
eigen
grenzen
aan.
Wat
wel
kan
en
wat
niet
kan.
Bv
ik
wil
best
horen
waar
je
mee
zit
maar
ik
kan
dat
niet
voor
je
doen.
• Moedig
aan
en
steun
eigen
oplossingen
zodat
de
jongere
meer
in
zichzelf
kan
geloven.
Aruba
2012

18. hermanskme@yahoo.com
Aruba
2012