5. Jens
Martensson
TONDO, MANILA
11 taong gulang namasukan
bilang utusan ni Doňa
Trinidad, dahil sa kasipagan at
mabuting paglilingkod siya’y
pinag-aral sa Colegio De San
Jose.
DOŇA TRINIDAD
6. Jens
Martensson
COLEGIO DE SAN JOSE
MGA ASIGNATURANG
PINAG-ARALAN
►GRAMATIKA
►LATIN
►KASTILA
►DOCTRINA CHRISTIANA
►PILOSOPIYA
COLEGIO DE SAN JOSE
7. Jens
Martensson
COLEGIO DE SAN JUAN DE
LETRAN
Asignaturang Pinag-aralan
►Teolohiya
►Humanidades
►Pilosopiya
►Canon Law/ Canones – batas
ng pananampalataya
12. Jens
Martensson
JUANA TIAMBENG y
RODRIQUEZ
Isang mayaman na mestiza
Nagpakasal sila noong Hulyo
22, 1842 na pinamunuan ni
Fr. Cayetano Arellano
Nagkaroon sila ng 11 anak (5
lalaki at 6 babae)
7 ang namatay, at 4 naman
ang umabot sa katandaan
14. Jens
Martensson
ILAN SA MGA AKDA NI BALAGTAS
► OROSMAN AT ZAFIRA (1861) Komedya na may apat na
bahagi.
►HATOL HARI KAYA (Kundiman)
►PARANGAL SA ISANG BINIBINING IKAKASAL (Tula)
►RODOLFO AT ROSAMUNDA (Komedya)
►PAGPUPURI KAY ISABEL II, REYNA NG ESPAŇA (Tula)
►LA INDI ELEGANTE y EL NEGRITO AMANTE
16. Jens
Martensson
BACKGROUND
►SENSURA
-Ipinatupad ito kung kaya ipinagbabawal ang mga
babasahin at palabas na tumutuligsa sa pagmamalabis at
kalupitan ng mga Espanyol.
►Ang mga aklat na nalimbag sa panahong ito ay karaniwang
tungkol sa relihiyon o di kaya’y sa paglalaban ng MORO at
KRISTIYANO na tinatawag ding KOMEDYA O MORO-MORO,
gayundin ng mga diksyunaryo at aklat panggramatika.
►Naiugnay ni Francisco sa kanyang awit na “Florante at
Laura” ang temang relihiyon at ang paglalaban ng mga Moro
at Kristiyano.
18. Jens
Martensson
Kaharian ng Albanya
►May kaawa-awang kalagayan
na kasasalaminan ng mga na
naganap na kaliluan at
kalupitan at kawalang
katarungan sa Pilipinas sa
ilalaim nga pamamahala ng
Espanyol.
23. Jens
Martensson
FLORANTE
Ang magiting na mandirigma
ng kahariang Albanya, anak
nina Duke Briseo at Prinsesa
Floresca ng kahariang
Crotona. Si Florante ang
kasintahan ni Laura at ang
mahigpit na karibal ni Konde
Adolfo.
FLORANTE
24. Jens
Martensson
LAURA
Ang prinsesa ng kahariang
Albanya na anak ni Haring
Linseo. Isang dilag na
nagtataglay ng kakaiba na
kagandahan. Tapat ang pag-
ibig kay Florante subalit
biktima ng pagtataksil ni
Konde Adolfo.
LAURA
25. Jens
Martensson
KONDE ADOLFO
Isang palamarang anak ng
mabunying Duke Silano.
Nagpanggap na mabait at
mahinahon sa panahon ng
pag-aaral sa Atenas subalit sa
inggit at panibugho kay
Florante ay lumantad din ang
pagbabalatkayo. Nagdulot ng
kapighatian sa puso nina
Florante at Laura at
nagpadilim ng buong
kahariang Albanya.
KONDE ADOLFO
26. Jens
Martensson
ALADIN
Isang gererong Moro na
sunod-sunuran sa amang
Sultan ng Persiya na si Ali-
Adab. Kasintahan niya ang
magandang si Flerida na
naging sanhi ng kasawian ng
kanyang puso.
ALADIN
27. Jens
Martensson
FLERIDA
Isang Magandang dalaga na
kasintahan ni Aladin.
Nagpanggap na lalaki upang
makatakas sa buhong na
Sultan na si Ali-Adab na nais
siyang pagsamantalahan.
Napilitan siyang sumang-ayon
sa pagpapakasal sa sultan
upang iligtas na mapugutan ng
ulo ang kasintahang si Aladin.
FLERIDA
28. Jens
Martensson
HARING LINSEO
Ang dakila at makatarungang
hari ng kahariang Albanya.
Una pa lamang makita si
Florante ay natiyak na niyang
ito ang magiging tagapagmana
ng kanyang trono’t setro.
HARING LINSEO
31. Jens
Martensson
MENANDRO
Ang tapat at matlik na kaibigan
ni Florante. Ang nagligtas sa
kanya sa unang
kapahamakang idinulot ni
Adolfo. Ang tagapagmana ng
hukbo ni Florante.
MENANDRO
32. Jens
Martensson
GURONG SI
ANTENOR
Ang kaibigan at magiliw na
guro ni Florante sa Atenas.
Amain ni Menandro. Ang
naging tagapayo ni Florante sa
mga pagbabanta ni Adolfo.
GURONG SI ANTENOR
34. Jens
Martensson
IBA PANG TAUHAN
►MENALIPO
Pinsan ni Florante na nagligtas sa kanya mula sa buwitreng dadagit sa
kanya nang siya’y sanggol pa lamang gamit ang pana at busog.
► HENERAL OSMALIK
Heneral ng hukbong Persiyanong sumakop sa Crotona sa ilalim ng utos
ni Aladin
► HENERAL MIRAMOLIN
Pinuno ng mananakop ng Albanya mula sa Turkiya
► DUKE SILANO
Ama ni Adolfo na ayon kay Florante ay marangal.
36. Jens
Martensson
FLORANTE AT LAURA
►Sa isang madilim na gubat ay may isang lalaking
nagngangalang Florante na nakagapos sa puno ng higera.
Bagaman ito ay may kaawa-awang itsura ay bakas pa rin sa
kaniyang mukha ang mala-Adonis na itsura.
►Labis nitong pinagdaramdam ang naudlot na pag-iibigan nila
ng kaniyang sintang si Laura. Hindi niya lubos na maisip na
pagtataksilan siya ni Laura at sumama kay Konde Adolfo
gayong labis naman ang pag-ibig na alay nito para sa dalaga.
37. Jens
Martensson
FLORANTE AT LAURA
►Sa kabilang banda’y naroroon din sa gubat si Aladin. Katulad
ni Florante, si Aladin ay mayroong ding dinadalang
kabigatan dahil si Flerida na kaniyang mahal ay inagaw ng
kaniyang ama na si Sultan Ali-Adab.
►Habang nagdaramdam si Aladin ay narinig niya ang mga
ungol at buntung-hininga ni Florante. Hinanap niya ang
pinanggagalingan ng mga ingay na iyon. Nagkataon nang
makita niya ang kinaroroonan ni Florante ay napaliligiran na
ito at aakmain na ng dalawang leon.
►Nagmadali si Aladin at pinagtataga nito ang dalawang leon.
Agad nitong pinutol ang mga tali na nakagapos kay Florante.
Dahil sa pagod ay nawalan ng malay si Florante.
38. Jens
Martensson
FLORANTE AT LAURA
►Sa kaniyang paggising ay isang Moro ang kaniyang nasilayan.
Nabigla ito dahil bagaman sila ay di magkasekta ay nagawa
pa ring tumulong sa kaniya ni Aladin.
►Binantayan ni Aladin si Florante magdamag dahil sa
pangambang makagat siya ng mga pagala-galang hayop sa
gubat. Nang magkaroon na ng lakas ay nagkaroon ng
pagkakataon na makapag-usap ang dalawa.
►Isinalaysay ni Florante ang kaniyang buhay simula ng
kaniyang pagkabata maging ang mga pangangaral ng
kaniyang ama’t ina na sina Duke Briseo at Prinsesa Floresca.
39. Jens
Martensson
FLORANTE AT LAURA
►Nabanggit niya din ang pagbabalatkayo ni Adolfo noong
sila’y magkamag-aral pa sa Atenas at ang matinding lungkot
na kaniyang dinanas nung makatanggap siya ng isang liham
na nagsasabing patay na ang kaniyang ina.
►Nang makabalik noon si Florante sa Alabnya ay naatasan
siyang maging heneral ng isang hukbo na siyang
magtatanggol sa kaharian ng Albanya laban sa mga kaaway
nito.
►Kinalaban niya ang heneral ng Persiya na si Osmalik. Iniligtas
niya ang mga tao sa Albanya ng lusubin sila ng hukbo ng mga
Moro. Napagtagumpayan din niya ang pakikipaglaban sa
hukbo ng Turkong pinamumunuan ni Miramolin.
40. Jens
Martensson
FLORANTE AT LAURA
►Sunud-sunod na natalo ni Florante ang mga kaaway ng
Albanya kung kaya’t marami ang humanga at gumalang sa
kaniya. Dahil dito ay nagalit si Adolfo kay Florante dala ng
matinding inggit.
►Nagpadala siya ng sulat kay Florante na may pirma ng
pangalan ni Haring Linceo na nagsasabing bumalik ito sa
Albanya na mag-isa. Nang makarating ay agad itong iginapos
at ikinulong.
►Napag-alaman din ni Florante na pinapugot ni Adolfo ang ulo
ng kaniyang ama at Haring Linceo kasama ang iba pang
konseho. Nabalitaan niya rin na magpapakasal si Laura kay
Adolfo.
41. Jens
Martensson
FLORANTE AT LAURA
►Narinig nina Florante at Aladin ang pag-uusap ng dalawang
babae. Ikinukwento ng isang babae ang kanyang
pagpapakasakit kapalit ng kaligtasan ng kaniyang
minamahal.
►Natigilan ang dalawang dalaga sa pag-uusap nang biglang
dumating sina Florante at Aladin. Ang dalawang babaeng ito
ay sina Laura at Flerida.
►Naging isang paraiso ang gubat nang muling magkatagpo ang
apat. Isinalaysay din ni Flerida ang ginawang pagliligtas niya
kay Laura.
42. Jens
Martensson
FLORANTE AT LAURA
►Habang nag-uusap ang apat ay dumating si Minandro kasama
ang kaniyang hukbo mula sa Etolya.
►Nagdiwang ang mga ito dahil sa pagkakaroon ng bagong hari
at reyna ng Alabanya. Ang mga Morong na sina Aladin at
Flerida naman ay pumayag na magpabinyag.
►Bumalik si Aladin sa Persiya matapos mamatay ang kaniyang
ama na si Sultan Ali-Adab.
►Naging maunlad at mapayapa ang kaharian ng Albanya dahil
sa mahusay na pamumuno nina Florante at Laura.
44. Jens
Martensson
14
Sa loob at labas ng bayan
kong sawi,
Kaliluha’y siyang nagyayaring
hari,
Kagalinga’t bait ay nalulugami
Naamis sa hukay ng dusa’t
pighati.
►Ang isang bayang
pinagtaksilan ay nalulugmok
sa dusa at wala nang
masusulingan. Ang
namamayani ay panlilinlang
ng mga namumuno na
nagdudulot ng kasawian sa
nasasakupan.
45. Jens
Martensson
24
Datapuwa’t sino ang tatarok
kaya
Sa mahal mong lihim, Diyos na
dakila?
Walang nangyayari sa balat ng
lupa,
Di may kagalingang iyong
ninanasa.
►Walang sino mang nilalang
ang nakakaalam sa kasipan
at kalooban ng Poong
Maykapal. Ang lahat ng
Kanyang loobin ay siyang
kagalingan ng lahat ng
Kaniyang nilalang.
46. Jens
Martensson
41
Katiwala ako’t ang iyong
kariktan,
Kapilas ng langit anaki’y
matibay,
Tapat ang puso mo’t di
nagunamgunam
Na ang paglililo’y nasa
kagandahan.
►Ang sino mang labis na
nagtitiwala sa kagandahan
ay siyang nalilinlang at
napaglalalangan.
47. Jens
Martensson
63
Alin pa ang hirap na di na sa
akin
Ulila sa ama’t sa inang nag-
angkin,
Walang kaibiga’t nilimot ng
giliw,
May kamatayan pang di ko
daramdamin.
►Mas matamis pa ang
kamatayan kaysa ang
maging ulilang lubos sa
magulang, mga kaibigan at
sa iniibig. Ito’y
nangangahulugan ng walang
karamay at pag-iisa.
48. Jens
Martensson
80
O, pagsintang labis ng
kapangyarihan,
Sampung mag-aama’y iyong
nasasaklaw!
Pag ikaw ang nasok sa puso
ninuman,
Hahamaking lahat masunod ka
lamang.
►Makapangyarihan ang pag-
ibig. Sa oras na ang pag-ibig
ay maramdaman ng
sinuman, handa itong
ipaglaban hanggang
kamatayan. Umiiral ang
pagkakapantay-pantay sa
larangan ng pag-ibig, na
walang kinikilalang anak o
magulang.
49. Jens
Martensson
91
Sampu ng lingkod mo’t mga
kaibigan,
Kung kampi sa lilo’y iyo nang
kaaway,
Ang di nagsiayo’y natatakot
naming
Bangkay mo’y ibao’t
mapaparusahan.
►Hindi maituturing na isang
kaibigan ang mga umayon sa
kagustuhan ng kalaban.
Gayundin ang mga
nagsawalang kibo dahil
natatakot na madamay o
maparusahan.
50. Jens
Martensson
120
Bayang walang loob, sintang
alibugha,
Adolfong malupit, Laurang
magdaraya,
Magdiwang na ngayo’t manuos
sa tuwa
At masusunod na sa akin ang
nasa!
►Ang sambayanang naduwag
na ipaglaban ang kalayaan
ay walang nagagawa kundi
ang maging sunud-sunuran
at manood na lamang ng
mapait na kinasapitan ng
sinuman.
51. Jens
Martensson
168
Sapagkat ang dusang mula sa
pag-ibig,
Kung kahit mangyaring lumayo
sa dibdib,
Kisapmata lamang ay agad
babalik
At magdaragdag pa sa una ng
bangis.
►Ang pag-ibig ay parang
sugat na lalong
nagnanaknak sa tuwing
nasasaling ng mga alaala.
52. Jens
Martensson
197
Pag-ibig anaki’y aking nakilala
Di dapat palakhin ang bata sa
saya,
At sa katuwaa’y kapag
namihasa
Kung lumaki’y walang
hihinting ginhawa.
►Ang anak na pinalaki sa saya
at kaligayahan o hindi
hinahayaang madapa at
masaktan au hindi matututo
sa buhay at hindi magiging
matagumpay.
53. Jens
Martensson
202
Ang laki sa layaw karaniwa’y
hubad,
Sa bait at muni’t sa hatol ay
salat;
Masaklap na bunga ng maling
paglingap,
Habag ng magulang sa irog na
anak.
►Ang anak na pinalaki sa
layaw ay hindi natututo ng
sapat na katuwiran at
katarungan. Ang labis na
pagmamahal sa anak ay
nagdudulot ng kasawian sa
magulang.
54. Jens
Martensson
203
Sa taguring bunso’t likong
pagmamahal
Ang isinasama ng bata’y
nunukal,
Ang iba marahil sa
kapabayaan
Ng dapat magturong tamad na
magulang.
►Ang kakulangan ng
pagtuturo sa anak ay
nagbubunga ng maling
pagpapalaki sa bata at
dahilan upang mapasama
ang kanyang kinabukasan.
55. Jens
Martensson
210
Anupa’t sa bait ay siyang
huwaran
Na nagkakatipong nagsisipag-
aral,
Sa gawa at wika’y di
mahuhulihan
Ng munting panira sa
mabuting asal.
►Ang nagpapakita ng pagiging
isang huwarang mag-aaral
ay hindi kinakikitaan ng
anumang kapintasan.
56. Jens
Martensson
246
Kung ang isalubong sa iyong
pagdating
Ay masayang mukha’t may
pakitang giliw,
Lalong pag-ingata’t kaaway
na lihim
Siyang isaisip na kakabakahin.
►Mag—ingat sa isang taong
pagpapkita ng labis na
kabutihan sapagkat
maaaring may iniisip na
masamang balak o baka may
lihim na inggit.
57. Jens
Martensson
261
Dito’y napangiti ang Morong
kausap,
sa nagsasalita’y tumugong
banayad,
Aniya’y “Bihirang balita’y
magtapat
Magkatotoo ma’y marami ang
dagdag”.
►Ang balita ay hindi laging
nagsasabi ng katotohanan.
At kung may totoo man,
ito’y karaniwang
nadaragdagan at naiiba ang
kahulugan dahil sa
pagsasalin-salin ng mga
salita sa iba’t ibang bibig.
58. Jens
Martensson
285
Ito ay hamak pa bagang
sumansala
Ng karupukan mo at gawing
masama?
Kung ano ang taas ng
pagkadakila
Siya ring lagapak naman kung
madapa.
►Ang sinumang tao na
mapagmataas at nais
dakilain o purihin, sa oras
na siya’y magkamali ay higit
ang pagtutuligsang kanyang
mararanasan at aanihin.
Kung gaano siya kataas
tiningala ay ganoon din siya
kababang titingnan.
59. Jens
Martensson
341
Mahigit kang aba sa
mapagpunuan
Ng hangal na puno at
masamang asal,
Sapagkat ang haring may
hangad sa yaman,
Ay mariing hampas ng langit
sa bayan.
►Ang pagmamalabis ng
pinuno sa kapangyarihan ay
nagdudulot ng parusang
pagpapahirap at pasakit sa
buong sambayanan.
61. Jens
Martensson
HIMAGSIK LABAN SA MALUPIT NA PAMAHALAAN
14
Sa loob at labas ng bayan
kong sawi,
Kaliluha’y siyang nagyayaring
hari,
Kagalinga’t bait ay nalulugami
Naamis sa hukay ng dusa’t
pighati.
62. Jens
Martensson
HIMAGSIK LABAN SA HIDWAANG
PANANAMPALATAYA
149
“Ipinahahayag ng pananamit
mo,
Taga-Albanya ka at ako’y
Persyano,
Ikaw ay kaaway ng baya’t
sekta ko,
Sa lagay mo ngayo’y
magkatotoo tayo.”
63. Jens
Martensson
HIMAGSIK LABAN SA MGA MALING KAUGALIAN
202
Ang laki sa layaw karaniwa’y
hubad,
Sa bait at muni’t sa hatol ay salat;
Masaklap na bunga ng maling
paglingap,
Habag ng magulang sa irog na
anak.
246
Kung ang isalubong sa iyong
pagdating
Ay masayang mukha’t may
Lalong pag-ingata’t kaaway na
lihim
Siyang isaisip na kakabakahin.
261
Dito’y napangiti ang Morong
kausap,
sa nagsasalita’y tumugong
banayad,
Aniya’y “Bihirang balita’y
magtapat
Magkatotoo ma’y marami ang
64. Jens
Martensson
HIMAGSIK LABAN SA MABABANG URI NG
PANITIKAN
Sa panahon ng pananakop ng
mga Kastila ay ipinagbawal
ang pagsulat ng mga akdang
tumutuligsa sa kanilang
pamamahala. Tanging ang
paksang relihiyon lamang ang
pinayagang mga paksa na
dapat taglayin ng mga
panitikan.
65. Jens
Martensson
MGA ARAL
Wastong pagpapalaki sa anak.
Pagiging mabuting magulang.
Pagmamahal at pagmamalasakit sa bayan.
Pag-iingat laban sa mga taong mapagkunwari at makasarili.
Pagpapaalala na maging maingat sa pagpili ng pinuno.
Binibigyang-halaga rin sa akda ang taglay na lakas ng
kababaihan.
Pagtulong sa kapwa maging doon sa magkakaiba ang
relihiyon.