SlideShare a Scribd company logo
ÇEVRESEL RİSK
FAKTÖRLERİVE BİREYSEL
FARKINDALIK
Hazırlayan: ALİ İSKENDER
ÇEVRE NEDİR?
Çevre: insanların ve diğer canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve
karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları,
fiziki, biyolojik, sosyal, ekonomik ve kültürel ortam ve içinde yaşadığımız doğal
ortamdır.
RİSK NEDİR?
Bir olayın gerçekleşme olasılığı ve olaydan etkilenme olanağı.
Genellikle risk olumsuz bir durum yani tehlike olarak değerlendirilir
ÇEVRESEL RİSK
• Çevrenin korunması günümüzdeki en önemli konulardan biridir. Çevre sadece
ekonomik ve politik yönleriyle değil, aynı zamanda sosyal boyutlar, çevresel
faktörler ve oluşan riskler açısından da iş süreçlerini etkilemektedir.
• Çevresel Risk; insan sağlığını veya çevreyi doğrudan veya dolaylı olarak olumsuz
etkileme ihtimali olarak tanımlanmaktadır
ÇEVRESEL RİSK
• Risk kavramı ile tehlike kavramı birbiri ile karıştırılmamalıdır. Tehlike, çevresel
açıdan bakıldığında bir maddenin zarar verme kabiliyetidir.
• Tehlike, bir maddenin zehirliliği, hareketliliği veya kalıcılığının bir fonksiyonudur ve
riskin kaynağıdır. İncelenen madde ne kadar tehlikeli olursa olsun, ortaya çıkma
ihtimali (yayılma, dökülme v.b.) söz konusu olmadıkça, çevresinde yaşayanlar için
bir risk oluşturmaz.
Risk değerlendirme yöntemi aşağıdaki iş ve işlemlerin yapılmasını kapsamaktadır.
A.Tehlikenin tanımlanması
B.Tehlikeye maruz kalmanın değerlendirilmesi
C. Zehirlilik değerlendirmesi
D. Riskin karakterizasyonu (riskin büyüklüğünün tahmini, tahmindeki belirsizlikler)
• Tehlikeli atıklarla kirlenmiş bir alanda 100 farklı kimyasalın bulunması çoğu zaman
söz konusu olmamaktadır.Tehlikenin tanımlanması aşamasında böyle bir sahada
bulunabilecek olan tüm kimyasalların belirlenmesi ve bunların için den risk
oluşturanların tespiti gerçekleştirilir. Böyle bir tehlikeli atık sahasının risk
değerlendirmesinde gerek duyulan bilgiler aşağıdaki gibi sıralanabilir
Gerekli veriler:
• Alanın tarihçesi
• Arazi kullanımı
• Hava, yüzeysel su, yeraltı suyu ve toprak ortamındaki kirletici düzeyleri
• Kimyasalların hareketlerini ve akıbetlerini etkileyen çevresel (jeolojik,
hidrojeolojik, atmosferik, topografik özellikler)
• Etkilenen potansiyel kişiler
• Etkilenen potansiyel biyolojik ortam
• Bir tehlikeli atık sahasından kaynaklanacak riskin belirlenmesinde, öncelikle
sahadaki tüm kimyasalların belirlenmesi gerekir. Daha sonra bu kimyasalların
arasından risk oluşturan en önemli olanlar belirlenir.
• En toksik, en kalıcı ve en hareketli olanlar
• Saha içinde ve çevresinde alansal dağılımı veya konsantrasyonu en yüksek olanlar
• En yüksek etki potansiyeline sahip olanların belirlenmesi gerekir
• Sayısal risk değerlendirmesinin ikinci aşaması, potansiyel risk altında olanların
tehlikeye ne ölçüde ve nasıl maruz kalacaklarının değerlendirilmesi aşamasıdır. Bu
aşamada yapılaması gereken ilk işlem, kirletici kaynağın ve çevresinin, içerisindeki
kimyasalların konsantrasyon dağılımını gösterecek şekilde grafik halinde
gösterilmesidir.
• Daha sonra kirleticilerin nasıl ortaya çıktıkları, nasıl hareket ettikleri, kimler
tarafından bünyeye alınabileceklerinin değerlendirilmesi gerekir.
Kirleticilerin Çevresel Hareketleri
Kirleticilere maruz kalmanın değerlendirilmesinde, kirleticilerin çevre içerisindeki
hareketlerinin analiz edilmesi gerekir. Bu hareketler aşağıdaki bileşenlerin analizi ile
ortaya çıkar.
• Kaynak (e.g., tehlikeli atık dökülmüş saha)
• Kimyasalın çevreye yayılış mekanizması (e.g., yeraltına sızma)
• Ortamlar arası taşınım mekanizması (Transport)
• Bünye içersinde taşınım mekanizması (Transfer)
• Dönüşüm mekanizması (e.g., biodegradasyon)
• Maruz kalınan nokta (e.g., su kuyusu)
• Alıcılar (e.g., kuyu suyunu kullananlar)
• Maruz kalma şekli (e.g., sindirim
Tehlikeye maruz kalma potansiyeli olan kişilerin belirlenmesi
Maruz kalmanın değerlendirilmesinde bir sonraki adım, tehlike altındaki potansiyel
kişilerin tespit edilmesidir. Bu kişiler
• Alan yakınında yer alan mevcut kişiler
• Alan yakınında gelecekte yer alabilecek kişiler
• Özel olarak dikkate alınması gereken kişiler (kurşun kirlenmesine hassas olan
çocuklar)
Alıcıların alabilecekleri muhtemel dozlar
• Kirleticilere maruz kalmanın belirlenmesinde son aşama maruz kalınan noktada
maruz kalınan tarafından alınan ilgili kimyasalların dozlarının tespit edilmesidir.
• İlk aşama olarak 3 farklı maruz kalma seçeneği dikkate alınır. Bunlar, solunum,
sindirim ve temas yoluyla kirleticilere maruz kalma seçenekleridir. Ayrıca 3 farklı
dozdan bahsedilebilir. Bunlar maruz kalınan doz (solunan, sindirilen ve deriyle
temas halindeki doz) , alınan doz (vücut tarafından tutulan doz) ve hedef dozdur
(hedef organa ulaşan doz).
• Riskin belirlenmesinde son aşama riskin hem kanserojen hem de kanserojen
olmayan maddeler için her türlü maruz kalma senaryoları için ayrı ayrı
sayısallaştırılmasıdır. Risk sayısallaştırılırken, maruz kalma noktasında tespit edilen
hem ortalama hem de maksimum kirletici konsantrasyonuna göre hesaplama
yapılır. Güvenli tarafta kalmak için maksimum konsantrasyona göre hesap
yapılması daha doğru olacaktır
ÇEVRESEL ETKİ ve ÇED RAPORLARI
• Tanım olarak çevresel etki değerlendirmesi planlanan faaliyetlerin çevreye
olabilecek olumlu ya da olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki
etkilerin önlenmesi ya da zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak
önlemlerin, seçilecek yer ve teknoloji seçeneklerinin belirlenerek
değerlendirilmesinde ve etkinliklerin uygulamada izlenmesi denetlenmesinde
sürdürülecek çalışmalara denmektedir
ÇEVRESEL ETKİ ve ÇED RAPORLARI
• Ülkemizde özellikle çevre hekimliği kavramının yetersiz algılanması çevresel etki
değerlendirme raporunun sadece çevreye verilebilecek kimyasallar açısından ele
alınmasından ibaret olduğu düşüncesini hâkim kılmıştır
ÇEVRESEL ETKİ ve ÇED RAPORLARI
• Proje, plan ve programların çevresel, sosyal ve ekonomik etkilerinin sistematik bir
biçimde incelenmesini öngörmektedir. Amaçlanan bir etkinliğin çevre kalitesi
üzerindeki etkilerinin hesaplanması yöntemlerini içermektedir. Ayrıca bir projenin
sonucunda ortaya çıkabilecek her türlü anlamlı çevresel ve sosyal etkilerin
değerlendirilmesidir. Bütün bunları içeren rapora ÇED raporu denilmektedir.
ÇED raporunun hazırlanması için en azından:
• 1. Projeye uygulanacak alan ve topoğrafik özelikleri
• 2. Bölgenin nüfus özellikleri
• 3. Bölgenin yapılaşma ve iskan özellikleri
• 4. Bölgedeki tarihi, kültürel, doğal ve estetik öğeler
• 5. Jeolojik durum
• 6. Meteorolojik durum
• 7. Hidrolojik durum
• 8. Bölgede arazi ve su kullanım durumu
• 9. Ekolojik yapı
• 10.Risk altındaki türler, yok olmak üzere olan türler
• 11. Bölgede zemin kirlilik düzeyi (radyasyon, kimyasal, fiziksel vb)
• 11. Kuruluşla ilgili olarak
• 11.a. Gürültü etkisi
• 11.b. Hava kirliliği yaratma etkisi
• 11.c.Toprak kirliliği yaratma etkisi
• 11.d. İş yaşamına etkisi
• 11.e. Kişi ve toplum sağlığı üzerindeki etkisi
• 11.f. Doğal çevreye yapabileceği etkiler (Yaban hayatına, ormanlık araziye
• etkileri, erozyon etkisi gibi
• Özet olarak verilen bu başlıklar bile incelemenin ne kadar kapsamlı olarak
yapılması gerektiğini ortaya koymaktadır.
• Bütün bu değerlendirmeler çevresel etki değerlendirmesinde sadece alt ve üst
değerlerin esas alınarak değerlendirme yapılamayacağını, sağlık üzerindeki
etkilerinin çok yönlü olarak sürdürülmesi gereğini, çevresel etki değerlendirme
ekibinde konuyla ilgili eğitim görmüş sağlık mensuplarının mutlaka bulunması
zorunluluğunu ortaya koymaktadır
TEŞEKKÜRLER

More Related Content

Viewers also liked

Öğrenmede Davranışsal Yaklaşımlar
Öğrenmede Davranışsal YaklaşımlarÖğrenmede Davranışsal Yaklaşımlar
Öğrenmede Davranışsal Yaklaşımlar
dilaybulut
 
Unit 6: The People and the environment
Unit 6: The People and the environmentUnit 6: The People and the environment
Unit 6: The People and the environment
nuriasanchez3
 
02 Chap 3 The Physical And Human Environment (Jan 08)
02   Chap 3   The Physical And Human Environment (Jan 08)02   Chap 3   The Physical And Human Environment (Jan 08)
02 Chap 3 The Physical And Human Environment (Jan 08)
ganesh092929
 
Pazarlamanın Konusu, Kapsamı, Gelişimi ve Değer Kavramı
Pazarlamanın Konusu, Kapsamı, Gelişimi ve Değer KavramıPazarlamanın Konusu, Kapsamı, Gelişimi ve Değer Kavramı
Pazarlamanın Konusu, Kapsamı, Gelişimi ve Değer Kavramı
Duran Güler
 
ULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLER
ULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLERULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLER
ULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLER
sedadoc
 
1 pazarlama-cevre
1 pazarlama-cevre1 pazarlama-cevre
1 pazarlama-cevre
cll-o
 
3 people and the environment
3 people and the environment3 people and the environment
3 people and the environment
wja10255
 
Human impact on environment
Human impact on environmentHuman impact on environment
Human impact on environment
anushka_kanodia
 
PAZARLAMA STRATEJİLERİ EĞİTİMİ
PAZARLAMA STRATEJİLERİ EĞİTİMİPAZARLAMA STRATEJİLERİ EĞİTİMİ
PAZARLAMA STRATEJİLERİ EĞİTİMİ
Ege Ihracatci Birlikleri
 
human impact on the natural environment.
human impact on the natural environment.human impact on the natural environment.
human impact on the natural environment.
upvita pandey
 

Viewers also liked (10)

Öğrenmede Davranışsal Yaklaşımlar
Öğrenmede Davranışsal YaklaşımlarÖğrenmede Davranışsal Yaklaşımlar
Öğrenmede Davranışsal Yaklaşımlar
 
Unit 6: The People and the environment
Unit 6: The People and the environmentUnit 6: The People and the environment
Unit 6: The People and the environment
 
02 Chap 3 The Physical And Human Environment (Jan 08)
02   Chap 3   The Physical And Human Environment (Jan 08)02   Chap 3   The Physical And Human Environment (Jan 08)
02 Chap 3 The Physical And Human Environment (Jan 08)
 
Pazarlamanın Konusu, Kapsamı, Gelişimi ve Değer Kavramı
Pazarlamanın Konusu, Kapsamı, Gelişimi ve Değer KavramıPazarlamanın Konusu, Kapsamı, Gelişimi ve Değer Kavramı
Pazarlamanın Konusu, Kapsamı, Gelişimi ve Değer Kavramı
 
ULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLER
ULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLERULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLER
ULUSLARARASI PAZARLAMAYI ETKİLEYEN ÇEVRESEL FAKTÖRLER
 
1 pazarlama-cevre
1 pazarlama-cevre1 pazarlama-cevre
1 pazarlama-cevre
 
3 people and the environment
3 people and the environment3 people and the environment
3 people and the environment
 
Human impact on environment
Human impact on environmentHuman impact on environment
Human impact on environment
 
PAZARLAMA STRATEJİLERİ EĞİTİMİ
PAZARLAMA STRATEJİLERİ EĞİTİMİPAZARLAMA STRATEJİLERİ EĞİTİMİ
PAZARLAMA STRATEJİLERİ EĞİTİMİ
 
human impact on the natural environment.
human impact on the natural environment.human impact on the natural environment.
human impact on the natural environment.
 

Similar to çEvresel etki

backlink.docx
backlink.docxbacklink.docx
backlink.docx
emre gönül
 
document (1).pdf
document (1).pdfdocument (1).pdf
document (1).pdf
leilavisions1
 
DEPREM SONRASI LOJİSTİK YÖNETİMİ
DEPREM SONRASI LOJİSTİK YÖNETİMİDEPREM SONRASI LOJİSTİK YÖNETİMİ
DEPREM SONRASI LOJİSTİK YÖNETİMİAli Osman Öncel
 
Ekvator prensipleri
Ekvator prensipleriEkvator prensipleri
Ekvator prensipleri
Emre Aydın
 
4.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_ENERJİ VE ÇEVRE
4.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_ENERJİ VE ÇEVRE4.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_ENERJİ VE ÇEVRE
4.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_ENERJİ VE ÇEVRE
Yasin Sert
 
Sed
SedSed

Similar to çEvresel etki (6)

backlink.docx
backlink.docxbacklink.docx
backlink.docx
 
document (1).pdf
document (1).pdfdocument (1).pdf
document (1).pdf
 
DEPREM SONRASI LOJİSTİK YÖNETİMİ
DEPREM SONRASI LOJİSTİK YÖNETİMİDEPREM SONRASI LOJİSTİK YÖNETİMİ
DEPREM SONRASI LOJİSTİK YÖNETİMİ
 
Ekvator prensipleri
Ekvator prensipleriEkvator prensipleri
Ekvator prensipleri
 
4.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_ENERJİ VE ÇEVRE
4.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_ENERJİ VE ÇEVRE4.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_ENERJİ VE ÇEVRE
4.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_ENERJİ VE ÇEVRE
 
Sed
SedSed
Sed
 

More from aliiskender904

Yellowstone (1)
Yellowstone (1)Yellowstone (1)
Yellowstone (1)
aliiskender904
 
Rekreasyon kültür ve sanat
Rekreasyon kültür ve sanatRekreasyon kültür ve sanat
Rekreasyon kültür ve sanat
aliiskender904
 
work and leisure
work and leisure work and leisure
work and leisure
aliiskender904
 
Recreation
RecreationRecreation
Recreation
aliiskender904
 
İstanbul vialanddd
İstanbul vialandddİstanbul vialanddd
İstanbul vialanddd
aliiskender904
 
Ulaştirma nedi̇r
Ulaştirma nedi̇rUlaştirma nedi̇r
Ulaştirma nedi̇r
aliiskender904
 
Kentleşme ve rekreasyon
Kentleşme ve rekreasyonKentleşme ve rekreasyon
Kentleşme ve rekreasyon
aliiskender904
 

More from aliiskender904 (8)

Yellowstone (1)
Yellowstone (1)Yellowstone (1)
Yellowstone (1)
 
Rekreasyon kültür ve sanat
Rekreasyon kültür ve sanatRekreasyon kültür ve sanat
Rekreasyon kültür ve sanat
 
work and leisure
work and leisure work and leisure
work and leisure
 
Recreation
RecreationRecreation
Recreation
 
İstanbul vialanddd
İstanbul vialandddİstanbul vialanddd
İstanbul vialanddd
 
Ulaştirma nedi̇r
Ulaştirma nedi̇rUlaştirma nedi̇r
Ulaştirma nedi̇r
 
Kentleşme ve rekreasyon
Kentleşme ve rekreasyonKentleşme ve rekreasyon
Kentleşme ve rekreasyon
 
iso 14001
iso 14001iso 14001
iso 14001
 

çEvresel etki

  • 2. ÇEVRE NEDİR? Çevre: insanların ve diğer canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları, fiziki, biyolojik, sosyal, ekonomik ve kültürel ortam ve içinde yaşadığımız doğal ortamdır.
  • 3. RİSK NEDİR? Bir olayın gerçekleşme olasılığı ve olaydan etkilenme olanağı. Genellikle risk olumsuz bir durum yani tehlike olarak değerlendirilir
  • 4. ÇEVRESEL RİSK • Çevrenin korunması günümüzdeki en önemli konulardan biridir. Çevre sadece ekonomik ve politik yönleriyle değil, aynı zamanda sosyal boyutlar, çevresel faktörler ve oluşan riskler açısından da iş süreçlerini etkilemektedir. • Çevresel Risk; insan sağlığını veya çevreyi doğrudan veya dolaylı olarak olumsuz etkileme ihtimali olarak tanımlanmaktadır
  • 5. ÇEVRESEL RİSK • Risk kavramı ile tehlike kavramı birbiri ile karıştırılmamalıdır. Tehlike, çevresel açıdan bakıldığında bir maddenin zarar verme kabiliyetidir. • Tehlike, bir maddenin zehirliliği, hareketliliği veya kalıcılığının bir fonksiyonudur ve riskin kaynağıdır. İncelenen madde ne kadar tehlikeli olursa olsun, ortaya çıkma ihtimali (yayılma, dökülme v.b.) söz konusu olmadıkça, çevresinde yaşayanlar için bir risk oluşturmaz.
  • 6. Risk değerlendirme yöntemi aşağıdaki iş ve işlemlerin yapılmasını kapsamaktadır. A.Tehlikenin tanımlanması B.Tehlikeye maruz kalmanın değerlendirilmesi C. Zehirlilik değerlendirmesi D. Riskin karakterizasyonu (riskin büyüklüğünün tahmini, tahmindeki belirsizlikler)
  • 7. • Tehlikeli atıklarla kirlenmiş bir alanda 100 farklı kimyasalın bulunması çoğu zaman söz konusu olmamaktadır.Tehlikenin tanımlanması aşamasında böyle bir sahada bulunabilecek olan tüm kimyasalların belirlenmesi ve bunların için den risk oluşturanların tespiti gerçekleştirilir. Böyle bir tehlikeli atık sahasının risk değerlendirmesinde gerek duyulan bilgiler aşağıdaki gibi sıralanabilir
  • 8. Gerekli veriler: • Alanın tarihçesi • Arazi kullanımı • Hava, yüzeysel su, yeraltı suyu ve toprak ortamındaki kirletici düzeyleri • Kimyasalların hareketlerini ve akıbetlerini etkileyen çevresel (jeolojik, hidrojeolojik, atmosferik, topografik özellikler) • Etkilenen potansiyel kişiler • Etkilenen potansiyel biyolojik ortam
  • 9. • Bir tehlikeli atık sahasından kaynaklanacak riskin belirlenmesinde, öncelikle sahadaki tüm kimyasalların belirlenmesi gerekir. Daha sonra bu kimyasalların arasından risk oluşturan en önemli olanlar belirlenir. • En toksik, en kalıcı ve en hareketli olanlar • Saha içinde ve çevresinde alansal dağılımı veya konsantrasyonu en yüksek olanlar • En yüksek etki potansiyeline sahip olanların belirlenmesi gerekir
  • 10. • Sayısal risk değerlendirmesinin ikinci aşaması, potansiyel risk altında olanların tehlikeye ne ölçüde ve nasıl maruz kalacaklarının değerlendirilmesi aşamasıdır. Bu aşamada yapılaması gereken ilk işlem, kirletici kaynağın ve çevresinin, içerisindeki kimyasalların konsantrasyon dağılımını gösterecek şekilde grafik halinde gösterilmesidir. • Daha sonra kirleticilerin nasıl ortaya çıktıkları, nasıl hareket ettikleri, kimler tarafından bünyeye alınabileceklerinin değerlendirilmesi gerekir.
  • 11. Kirleticilerin Çevresel Hareketleri Kirleticilere maruz kalmanın değerlendirilmesinde, kirleticilerin çevre içerisindeki hareketlerinin analiz edilmesi gerekir. Bu hareketler aşağıdaki bileşenlerin analizi ile ortaya çıkar. • Kaynak (e.g., tehlikeli atık dökülmüş saha) • Kimyasalın çevreye yayılış mekanizması (e.g., yeraltına sızma) • Ortamlar arası taşınım mekanizması (Transport) • Bünye içersinde taşınım mekanizması (Transfer) • Dönüşüm mekanizması (e.g., biodegradasyon) • Maruz kalınan nokta (e.g., su kuyusu) • Alıcılar (e.g., kuyu suyunu kullananlar) • Maruz kalma şekli (e.g., sindirim
  • 12. Tehlikeye maruz kalma potansiyeli olan kişilerin belirlenmesi Maruz kalmanın değerlendirilmesinde bir sonraki adım, tehlike altındaki potansiyel kişilerin tespit edilmesidir. Bu kişiler • Alan yakınında yer alan mevcut kişiler • Alan yakınında gelecekte yer alabilecek kişiler • Özel olarak dikkate alınması gereken kişiler (kurşun kirlenmesine hassas olan çocuklar)
  • 13. Alıcıların alabilecekleri muhtemel dozlar • Kirleticilere maruz kalmanın belirlenmesinde son aşama maruz kalınan noktada maruz kalınan tarafından alınan ilgili kimyasalların dozlarının tespit edilmesidir. • İlk aşama olarak 3 farklı maruz kalma seçeneği dikkate alınır. Bunlar, solunum, sindirim ve temas yoluyla kirleticilere maruz kalma seçenekleridir. Ayrıca 3 farklı dozdan bahsedilebilir. Bunlar maruz kalınan doz (solunan, sindirilen ve deriyle temas halindeki doz) , alınan doz (vücut tarafından tutulan doz) ve hedef dozdur (hedef organa ulaşan doz).
  • 14. • Riskin belirlenmesinde son aşama riskin hem kanserojen hem de kanserojen olmayan maddeler için her türlü maruz kalma senaryoları için ayrı ayrı sayısallaştırılmasıdır. Risk sayısallaştırılırken, maruz kalma noktasında tespit edilen hem ortalama hem de maksimum kirletici konsantrasyonuna göre hesaplama yapılır. Güvenli tarafta kalmak için maksimum konsantrasyona göre hesap yapılması daha doğru olacaktır
  • 15. ÇEVRESEL ETKİ ve ÇED RAPORLARI • Tanım olarak çevresel etki değerlendirmesi planlanan faaliyetlerin çevreye olabilecek olumlu ya da olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilecek yer ve teknoloji seçeneklerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve etkinliklerin uygulamada izlenmesi denetlenmesinde sürdürülecek çalışmalara denmektedir
  • 16. ÇEVRESEL ETKİ ve ÇED RAPORLARI • Ülkemizde özellikle çevre hekimliği kavramının yetersiz algılanması çevresel etki değerlendirme raporunun sadece çevreye verilebilecek kimyasallar açısından ele alınmasından ibaret olduğu düşüncesini hâkim kılmıştır
  • 17. ÇEVRESEL ETKİ ve ÇED RAPORLARI • Proje, plan ve programların çevresel, sosyal ve ekonomik etkilerinin sistematik bir biçimde incelenmesini öngörmektedir. Amaçlanan bir etkinliğin çevre kalitesi üzerindeki etkilerinin hesaplanması yöntemlerini içermektedir. Ayrıca bir projenin sonucunda ortaya çıkabilecek her türlü anlamlı çevresel ve sosyal etkilerin değerlendirilmesidir. Bütün bunları içeren rapora ÇED raporu denilmektedir.
  • 18. ÇED raporunun hazırlanması için en azından: • 1. Projeye uygulanacak alan ve topoğrafik özelikleri • 2. Bölgenin nüfus özellikleri • 3. Bölgenin yapılaşma ve iskan özellikleri • 4. Bölgedeki tarihi, kültürel, doğal ve estetik öğeler • 5. Jeolojik durum • 6. Meteorolojik durum • 7. Hidrolojik durum • 8. Bölgede arazi ve su kullanım durumu • 9. Ekolojik yapı
  • 19. • 10.Risk altındaki türler, yok olmak üzere olan türler • 11. Bölgede zemin kirlilik düzeyi (radyasyon, kimyasal, fiziksel vb) • 11. Kuruluşla ilgili olarak • 11.a. Gürültü etkisi • 11.b. Hava kirliliği yaratma etkisi • 11.c.Toprak kirliliği yaratma etkisi • 11.d. İş yaşamına etkisi • 11.e. Kişi ve toplum sağlığı üzerindeki etkisi • 11.f. Doğal çevreye yapabileceği etkiler (Yaban hayatına, ormanlık araziye • etkileri, erozyon etkisi gibi
  • 20. • Özet olarak verilen bu başlıklar bile incelemenin ne kadar kapsamlı olarak yapılması gerektiğini ortaya koymaktadır.
  • 21. • Bütün bu değerlendirmeler çevresel etki değerlendirmesinde sadece alt ve üst değerlerin esas alınarak değerlendirme yapılamayacağını, sağlık üzerindeki etkilerinin çok yönlü olarak sürdürülmesi gereğini, çevresel etki değerlendirme ekibinde konuyla ilgili eğitim görmüş sağlık mensuplarının mutlaka bulunması zorunluluğunu ortaya koymaktadır