Jak powstało Pismo święte? Prezentacja dla I klas

1. Etapy powstawania Biblii

2. 1. Nazwy Pisma Świętego
2. Języki biblijne
3. Etap przedliteracki Starego Testamentu
- wydarzenia i przekaz ustny
4. Etap literacki Starego Testamentu
- spisanie i redakcja ksiąg
5. Etap przedliteracki Nowego Testamentu
- wydarzenia i przekaz ustny
6. Etap literacki Nowego Testamentu
- spisanie i redakcja ksiąg
7. Przekłady Pisma Świętego
Zakres tematyczny prezentacji

3. Nazwy Pisma Świętego
Pismo Święte jest zbiorem ksiąg napisanych
pod natchnieniem Ducha Świętego.
W ciągu wieków stworzono wiele nazw określających,
czym jest Pismo Święte.
- Święta Księga
- Sefer (zwój, księga)
- Biblia Święta, Byblos (he biblos, papirus)
- Testament (od czasów Tertuliana)
- Vetus et Novum Testamentum
- Pismo, Pisma
- Sacra Scriptura
- Bibliotheca (Ojcowie Kościoła)
- Instrumentarium (od czasów Tertuliana, urzędowy akt, dokument)
- Święte Litery (ta hiera grammata)

4. Języki biblijne
Modlitwa Pańska w językach:
aramejskim i hebrajskim, Jerozolima

5. Języki biblijne
Pismo Święte zostało napisane w językach:
hebrajskim, aramejskim i greckim.
HEBRAJSKI – 22 spółgłoski, wyraz posiada rdzeń zbudowany
na 3 spółgłoskach, czasowniki występują w formie
dokonanej i niedokonanej, jest ubogi w słownictwo
ARAMEJSKI – pochodzi od ludów semickich z terenów Syrii
i Palestyny, Izraelici zaczęli go używać podczas niewoli
perskiej, był językiem użytkowym do II wieku
GRECKI – odmiana koine tzn. język wspólny, czasowniki
w czasie przeszłym, teraźniejszym i przyszłym
Teksty biblijne z IV i V wieku napisano tzw. MAJUSKUŁĄ lub
UNCJAŁĄ (wielkie litery), w sposób ciągły bez akcentów.
Ok. 800 r. pojawia się MINUSKUŁA (pismo małoliterowe).

6. Języki biblijne
Stary Testament w większości został napisany w języku
hebrajskim.
W języku aramejskim występują księgi:
część Księgi Daniela,
Księga Ezdrasza
Księga Jeremiasza
W języku greckim wszystkie księgi Nowego Testamentu,
ze Starego Testamentu:
Księga Mądrości,
2 Księga Machabejska,
fragment Księgi Barucha,
Księga Daniela,
Księga Estery.

7. Etap przedliteracki Starego Testamentu
wydarzenia i przekaz ustny
Przeszłość przez Izraelitów była postrzegana jako historia
działania Boga dlatego Naród Wybrany dużą wagę
przykładał do wydarzeń przeszłych i dbał o ich prawdziwy
przekaz.
Takie podejście gwarantowało wierny przekaz późniejszego
tekstu spisanego.
Teksty poetyckie, prawne, sagi i inne opowiadania były
przekazywane ustnie, głównie w rodzinach, ale również
podczas spotkań modlitewnych, szkołach rabinackich.

8. Etap literacki Starego Testamentu
spisanie i redakcja ksiąg
Spisanie ksiąg Starego Testamentu trwało ponad 1000 lat,
od XII do I wieku p.n.e. Teksty z tradycji ustnej były
uzupełniane, na nowo redagowane i spisywane.
Nie zachowały się autografy czyli oryginały tekstów ksiąg
kanonicznych.
Są natomiast apografy – odpisy – wielokrotnie przepisywane
dla potrzeb synagog oraz wyznawców judaizmu
i chrześcijaństwa.
Apografy zachowały się na papirusach, w lekcjonarzach,
zwojach pergaminowych, kodeksach i cytatach pisarzy.
Nazywamy je ŚWIADKAMI TEKSTU.

9. Etap literacki Starego Testamentu
spisanie i redakcja ksiąg
Teksty będące świadkami tekstu dzielimy na bezpośrednie
(przekazują w formie ciągłej) i pośrednie (fragmenty
tekstu są w innych dziełach).
Od VIII do X wieku MASORECI zaopatrzyli tekst hebrajski
w samogłoski, akcenty i znaki przestankowe, a na
marginesach umieścili glosy – omówienia. Stąd podział
na teksty przedmasoreckie i masoreckie.
Kodeksów przedmasoreckich jest niewiele. Natomiast
masoreckich – ponad 2 tysiące, z czego najbardziej
znane to:
Kairski (895 r.) Petropolitanus (916 r.),
Aleppo (ok.930 r.), Leningradzki (1008)

10. Etap literacki Starego Testamentu
spisanie i redakcja ksiąg
Ujednolicenie odpisów Starego Testamentu nastąpiło po
SYNODZIE w JAMNIE (90 r.), gdzie ustalono kanon żydowski
Pisma Świętego - BIBLIA HEBRAJSKA (Składa się z trzech części:
Pięcioksięgu Mojżesza, dwuczęściowego zbioru Proroków oraz zbioru Pism).
Zliczono wiersze, wyrazy i litery Pisma Świętego, dokonano
podziału na PERYKOPY LITURGICZNE (tzw. sedery i parasze).
Po 135 r. powstają AKADEMIE BIBLIJNE, m.in. w Nehardei,
Surze, Cezarei, Tyberiadzie, Seforis.
Uczeni TANNAICI i AMORYCI – tworzą Misznę (zbiór ustnego
Prawa) i Gemarę (komentarz do Miszny) – czyli TALMUD
– zbiór ustnej nauki o judaizmie.
Opracowali zasady przepisywania ksiąg, aby uniknąć błędów.

11. Etap przedliteracki Nowego Testamentu
wydarzenia i przekaz ustny
Pierwszym etapem tworzenia Nowego Testamentu było życie
i działalność Jezusa Chrystusa:
- Nauczanie w Galilei, Samarii i Judei,
- Wybór Dwunastu Apostołów,
- Dokonywanie cudów,
- Męka, śmierć i zmartwychwstanie.
Po Jego wniebowstąpieniu i zesłaniu Ducha Świętego
nastąpił okres głoszenia apostolskiego w Palestynie,
a po wybuchu prześladowania chrześcijan również
poza jej granicami.

12. Etap literacki Nowego Testamentu
spisanie i redakcja ksiąg
Spisanie ksiąg Nowego Testamentu rozpoczęło się ok. 20-30
lat po wniebowstąpieniu Jezusa, proces ten trwał do
początku II wieku,
Nie zachowały się autografy czyli oryginały tekstów ksiąg
kanonicznych. Powodem był nietrwały materiał na
których je sporządzano oraz niszczenie ksiąg na mocy
dekretów cesarskich. Sytuacja zmieniła się po 313 r.
(edykt mediolański).
Apografy – odpisy – ok. 5 tysięcy, które zachowały się w
formie papirusów, w lekcjonarzach, kodeksach
majuskułowych i minuskułowych oraz w cytatach Ojców
Kościoła.

13. Etap literacki Nowego Testamentu
tekst
Papirusy – ok. 90, powstawały od II wieku
Kodeksy majuskułowe – ok. 250, najważniejsze z nich to:
- Kodeks Synajski – znaleziony w XIX wieku, zawiera prawie
cały Stary Testament i cały Nowy Testament po grecku
- Kodeks Watykański – powstał w IV wieku, zawiera cały tekst
Pisma Świętego z wyjątkiem kilku listów św. Pawła
i Apokalipsy
- Kodeks Aleksandryjski – powstał w Egipcie w V wieku,
zawiera prawie cały tekst grecki Pisma Świętego bez
Ewangelii wg św. Mateusza, Jana oraz 2 Listu św. Pawła
do Koryntian.
Kodeksy minuskułowe – ponad 2700, tylko 50 posiada cały
Nowy Testament

14. Etap literacki Nowego Testamentu
tekst
Kodeks Synajski

15. Septuaginta (LXX) - zbiór ksiąg Starego Testamentu
w języku greckim, powstał w Aleksandrii w III-I w. przed Chr.
Według jednej z legend Ptolomeusz, władca Egiptu, chciał mieć
w bibliotece aleksandryjskiej wszystkie księgi świata po grecku,
72 tłumaczy z Jerozolimy zostało umieszczonych na wyspie
Faros i w ciągu 70 dni przełożyli Prawo, czyli Pięcioksiąg
Mojżeszowy.
Rzeczywiście tekst grecki był potrzebny w gminie żydowskiej
w Aleksandrii, gdzie znajdowała się diaspora żydowska
mówiąca jedynie po grecku. Tłumaczenie ksiąg trwało do
połowy I wieku p.n.e.
Wpływ Septuaginty (LXX) na Nowy Testament:
- na 350 cytatów ze ST 300 pochodzi z LXX,
- w gminach chrześcijańskich była oficjalną wersją Biblii,
- przekazała księgi deuteronomiczne.
Przekłady biblijne Pisma Świętego

16. Vulgata (VG) – tłumaczenie dokonane
przez św. Hieronima na polecenie
papieża Damazego w latach 390-405.
Tekst Wulgaty przez częste przepisywanie
został zniekształcony, dlatego Sobór
Trydencki nakazał wydać jednolity tekst.
Prace ukończono w 1592 r.
Tę wersję używano do XX wieku.
Papież Pius X zlecił benedyktynom
zrekonstruować pierwotny tekst Wulgaty.
Tekst ostatniego tomu Neo-Wulgaty
otrzymał papież Paweł VI w 1977 r.
W 1979 r. została ogłoszona jako
podstawowy tekst do tłumaczeń liturgicznych.
Przekłady biblijne Pisma Świętego

17. Przekłady biblijne Pisma Świętego
Prolog do Ewangelii Jana,
Wulgata Klementyńska, wydanie z 1922 r