More Related Content Similar to สารานุกรม (Encyclopedias)
Similar to สารานุกรม (Encyclopedias) (20) More from Srion Janeprapapong
More from Srion Janeprapapong (20) 1. สารานุกรม
(Encyclopedias)
จัดทาโดย
อาจารย์ศรีอร เจนประภาพงศ์
สาขาวิชาสารสนเทศศึกษา คณะมนุษยศาสตร์
มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย
2553
2. หัวข้อบรรยาย:
1. ความหมาย
2. ประโยชน์
3. ประเภท
4. การประเมินค่า
5. สารานุกรมที่ควรรู้จัก
6. การใช้สารานุกรมในการตอบคาถาม
3. ความหมาย:
* เป็น Reference Resources ประเภทหนึ่ง
* ให้ ความรู้ & สารสนเทศทั่วไป/ เชิงวิชาการ อย่างกว้างขวาง ทุกเรื่อง/
ทุกสาขาวิชา
* เรื่องเกี่ยวกับ บุคคล สถานที่ เหตุการณ์ องค์กร สถาบัน นวกรรมต่าง ๆ
4. ความหมาย: (ต่อ)
* Ex. - ประวัติ ลักษณะ & การสร้าง Thesaurus - World War I, II
- World Bank - Language - กีฬาคาราเต้
- คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส - Valentine Day - พระแก้วมรกต
- เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย - Coconut - Hawaii ฯลฯ
* แต่ละเรื่องให้รายละเอียด: ความหมาย ลักษณะ ประวัติ สถานภาพปัจจุบัน
ข้อมูลสถิติ ภาพประกอบ ฯลฯ
(แตกต่างไปตามเนื้อหาของแต่ละเรื่อง)
* เขียนในรูปบทความ (มีทงขนาดสั้น & ยาว ถ้าบทความยาวจะมีสารบัญ & บรรณานุกรม)
ั้
* จุดมุงหมาย: ให้ความรู้พื้นฐานเรื่องใดหนึ่ง, จุดเริ่มต้นการค้นหาเรื่องใดหนึ่ง
่
* จัดเรียงเนื้อหา: 1) ตามลาดับอักษรของเรื่อง 2) ตามหัวข้อวิชา
7. ประโยชน์: (ต่อ)
3. เป็นข้อมูลเบื้องต้นก่อนการทาวิจัย
Ex. ผู้ใช้จะทาวิจัยเรื่อง “ การศึกษาความพึงพอใจของผูใช้ต่อการใช้
้
OPAC”
ค้นข้อมูลจาก Encyclopedia of Library and Information Science
OPAC = ความหมาย ประวัติ ประโยชน์ โครงสร้างการทางาน
Research in LIS = วิธีการทาวิจัยทาง LIS วิธีการสารวจผู้ใช้
+ Bibliography
16. ประเภท:
ในที่นี้ แบ่งเป็น
1. สารานุกรมทั่วไป (General Encyclopedias)
1.1 สารานุกรมสาหรับผู้ใหญ่ (Adult Encyclopedias)
1.2 สารานุกรมสาหรับเด็ก (Children Encyclopedias )
2. สารานุกรมเฉพาะวิชา (Subject Encyclopedias)
17. ประเภท: (ต่อ)
1. สารานุกรมทั่วไป (General Encyclopedias)
* รวมความรู้ทุกสาขาวิชา สารสนเทศทุกเรื่อง
* เนื้อหากว้าง ๆ ไม่ละเอียดลึกซึ้ง
* กลุ่มผู้อ่านทั่วไป
* แบ่งออกเป็น
1) สารานุกรมสาหรับผู้ใหญ่
2) สารานุกรมสาหรับเด็ก
18. ประเภท: (ต่อ)
1.1 Adult Encyclopedias
* ขอบเขตเนื้อหากว้างมาก เพราะ ผู้อ่านหลายกลุ่ม/ ระดับ
* บทความยาว ละเอียดมากกว่าพบในสารานุกรมสาหรับเด็ก
* ภาษา & ศัพท์ยากกว่าพบในสารานุกรมสาหรับเด็ก
* Ex. Encyclopedia Americana , Britannica Online
สารานุกรมไทยฉบับราชบัณฑิตยสถาน ฯลฯ
1.2 Children Encyclopedias
* ขอบเขตเนื้อหาแคบกว่า เพราะกลุ่มผู้อ่านชัดเจน Goal ชัดเจน & แคบกว่า
* บทความสั้นๆ ภาพเยอะ
* ภาษาง่าย ตัวอักษรโต
* Ex. World Book Encyclopedia, สารานุกรมไทยสาหรับเยาวชน โดยพระราช
ประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
19. 1.1 แตกต่างจาก 1.2 ในประเด็นต่อไปนี้
1. ขอบเขตเนื้อหา (A กว้าง ---- C แคบ)
2. วัตถุประสงค์การจัดทา (C ชัดเจน ---- A ไม่ชัดเจน)
3. รายละเอียดเนื้อหา (A ยาว ---- C สั้น)
4. ภาษา (A ยาก ---- C ง่าย)
20. ประเภท: (ต่อ)
2. สารานุกรมเฉพาะวิชา (Subject Encyclopedias)
* รวมความรู้เฉพาะสาขาวิชา + ความรู้ที่เกี่ยวข้องกับสาขานั้นๆ
* ลักษณะเนื้อหา เขียนโดยละเอียด ลึกซึ้ง ใช้ศัพท์เทคนิค
* กลุ่มผู้อ่าน = นักวิชาการ/นักศึกษาสาขานั้น + ผู้สนใจสาขานั้น
* Ex. Encyclopedia of Library and Information Science
สารานุกรมเศรษฐศาสตร์ สารานุกรมคอมพิวเตอร์
ฯลฯ
21. การประเมินค่า :
1. ความน่าเชื่อถือ
* ชื่อบรรณาธิการ/คณะบรรณาธิการ (มี ความรู้ + ความเชี่ยวชาญ มากกว่า 2 สาขาวิชา)
* ผู้เขียนบทความ & ที่ปรึกษา (คุณวุฒิ + ความเชี่ยวชาญ + ประสบการณ์ + ตาแหน่งงาน)
* สานักพิมพ์ (ความมีชื่อเสียง) (เช่น Grolier World Book ราชบัณฑิตยสถาน)
* บทความมีชื่อผู้เขียนกากับหรือไม่ ชื่อเต็ม/ ชื่อย่อ มีบัญชีรายชื่อ? อยู่ไหน?
* มีบรรณานุกรมประกอบบทความหรือไม่? (โดยเฉพาะบทความสาคัญ ๆ) อยู่ไหน?
22. การประเมินค่า : (ต่อ)
2. วัตถุประสงค์ & ขอบเขตเนือหา
้
* รวบรวมความรู้ทุกสาขาวิชา หรือ เฉพาะวิชา
ดูความครอบคลุม / ความลึกซึ้งของเนื้อหา
* เนื้อหา สมบูรณ์ ครบถ้วน ถูกต้อง ทันสมัย
* นาเสนอข้อมูลอย่างเป็นกลาง (ความเชื่อทางศาสนา การทาแท้ง สิทธิสตรี)
* อ่านเข้าใจง่าย เป็นเหตุเป็นผล
* เหมาะกับระดับผู้อ่าน
23. การประเมินค่า : (ต่อ)
3. ความสะดวกรวดเร็วในการค้นหาข้อมูล
* หนังสืออ้างอิง
- การจัดเรียงเนื้อหา (แบบตามลาดับอักษรของเรื่อง หรือ แบบหัวข้อวิชา)
- เครื่องมือช่วยค้นเนื้อหาภายใน (Volume Guide Guide Word Index)
* ฐานข้อมูล
- วิธีสืบค้น
1. Search
2. Browse
2.1 Index (ชื่อเรื่องบทความ คาสาคัญจากเนื้อหาบทความ)
2.2 ตามลาดับอักษรของชื่อเรื่องบทความ
2.3 Subject (หัวข้อเรื่อง)
- เทคนิคการค้นคืน
26. การประเมินค่า : (ต่อ)
4. รูปแบบ (Format)
* Reference Books = ภาพประกอบ (ชัดเจน เหมาะสม ตรงเรื่อง)
การวางหน้ากระดาษ (เป็นคอลัมน์)
ตัวพิมพ์ (หลายขนาด คมชัด)
เย็บเล่มทนทาน
* Databases = เป็น Multimedia น่าสนใจ หน้าจออ่านง่าย เป็น Hypertext
เสียงชัดเจน ดูข้อมูลแบบทั้งหมด/ บางส่วนได้
Print/ Save/Mail ได้
5. ลักษณะพิเศษ ห้องสมุดยังไม่มีชื่อเรื่องนั้น มีส่วนพิเศษที่ไม่มีในสารานุกรมชื่ออื่น
27. การประเมินค่า : (ต่อ)
6. นโยบายการปรับปรุงเนื้อหาให้ทันสมัย
* มี / ไม่มี ถ้ามี --> ปรับปรุงเพิ่มเติม 5-10 % ต่อปี, ทุกเดือน…, ลักษณะใด
* รักษามาตรฐานเดิม (การจัดเรียงเนื้อหา แบบแผนการนาเสนอ)
* Reference Books = หนังสือรายปีของสารานุกรม
* Databases = บ่อยครั้งมากกว่า Reference Books
7. เปรียบเทียบกับชุดที่มีเนื้อหาคล้ายกัน
ดู ---> เนื้อหา สานักพิมพ์ ราคา สถิติข้อมูลใหม่ๆ ฯลฯ
29. การใช้สารานุกรมในการตอบคาถาม:
1. ดูคาถามว่าควรใช้สารานุกรมประเภทใด -----> ชื่อเรื่องใด ตอบ
* ถ้าเป็นคาถามทั่วไป + ต้องการข้อมูลพอสังเขป เช่น
กีฬาฟุตบอล กาเนิดพระเยซู ------> ใช้ ? ตอบ
* ถ้าเป็น เรื่องเฉพาะสาขา + ต้องการ ข้อมูลละเอียดลึกซึ้ง
DNA กฎหมายระบบโทรคมนาคม ------> ใช้ ? ตอบ
2. กาหนดหัวเรื่อง หรือ คาสาคัญ (Keyword) เพื่อการค้นหาตัวเล่ม, ตัววัสดุ/ สื่อ, URL
3. ค้นหาเรื่องที่ต้องการ * Reference Books ใช้ Index, เปิดดูเรื่อง
* Databases ใส่คาค้น ค้นตามหมวดหมู่ ค้นจากคลังคา
4. ถ้าค้นหาประวัติบุคคล * ชาวไทย (ชื่อ และนามสกุล)
* ชาวต่างประเทศ (นามสกุล และชื่อต้น)
31. สรุปขั้นตอนการค้นหาสารสนเทศจากสารานุกรม
1. พิจารณาจากคาถามว่าผู้ใช้ต้องการแผนที่การเดินทางของคริสโตเฟอร์
โคลัมบัส (ผู้ค้นพบทวีปอเมริกา) ต้องใช้ Encyclopedia Americana ช่วย
ในการตอบเพราะเป็นประวัติศาสตร์ของประเทศอเมริกา
2. กาหนดหัวเรื่องเพื่อค้นหา Encyclopedia Americana
เนื่องจากเป็นสารานุกรมทั่วไป จึงกาหนดหัวเรื่องเป็น
Encyclopedias and dictionaries
3. เมื่อพบ Encyclopedia Americana ให้จดเลขเรียกหนังสือไปหาหนังสือที่
ห้องอ้างอิง
4. ค้นหาเรื่องที่ต้องการโดยเปิดดูที่เรื่องคริสโตเฟอร์ โคลัมบัส ที่ตัวอักษร C
หรือใช้ Index เล่มที่ 30 ช่วยค้น.
32. คาถามที่ 2 ต้องการเรื่อง “บ้องไฟ” ใช้หัวเรื่อง
สารานุกรมและพจนานุกรมไทย
คาถามที่ 3 ต้องการระบบการศึกษาของประเทศอังกฤษ ใช้หัวเรื่อง
Encyclopedias and dictionaries
ถ้าเป็นสารานุกรมไทยสาหรับเยาวชนโดยพระราชประสงค์ใน
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ใช้หัวเรื่อง
สารานุกรมและพจนานุกรมไทยสาหรับเด็ก
