Electronic Data Interchange (EDI)

1. Electronic Data Interchange
(EDI)
Tanapat Limsaiprom
ธนาพัฒน์ ลิ้มสายพรหม
#TanapatLim
1

2. EDI
• EDI ( Electronic Data Interchange ) คืออะไร
• EDI คือ การแลกเปลี่ยนเอกสารทางธุรกิจระหว่างบริษัทคู่ค้าในรูปแบบ
มาตรฐานสากลจากเครื่องคอมพิวเตอร์เครื่องหนึ่งไปยังเครื่องคอมพิวเตอร์
อีกเครื่องหนึ่ง EDI คือ การใช้ เอกสารอิเล็กทรอนิกส์มาแทน เอกสารที่เป็น
กระดาษเอกสารอิเล็กทรอนิกส์เหล่านี้ต้องอยู่ในรูปแบบมาตรฐานสากลซึ่ง
ทุกธุรกิจสามารถแลกเปลี่ยนเอกสารกันได้ทั่วโลก
2

3. EDI
• EDI (Electronic Data Interchange) คือการใช้เครื่อง
คอมพิวเตอร์ในการรับส่งเอกสารธุรกิจ
• ระหว่างหน่วยงานตั้งแต่ 2 หน่วยงานขึ้นไปที่มีมาตรฐานอันเป็นที่ยอมรับ
ร่วมกัน โดยผ่านเครือข่ายสื่อสาร เช่น สายโทรศัพท์ สัญญาณดาวเทียม เป็น
ต้น หรืออีกนัยหนึ่ง คือ การใช้สื่อ หรือรูปแบบทางอิเล็กทรอนิกส์ ในการ
แลกเปลี่ยนข้อมูลหรือเอกสารธุรกิจ เช่น ใบสั่งซื้อสินค้า บัญชีราคาสินค้า ใบ
ส่งของ รายงาน ฯลฯ ภายใต้มาตรฐานที่กาหนดไว้
• ระบบที่น่าเชื่อถือคือ ANSI X 12 จะใช้ในอเมริกาและ
UN/EDIFACT และ ISO
3

4. ประโยชน์ของ EDI
• ประโยชน์หลัก ๆ ของ EDI ต่อธุรกิจ มีดังต่อไปนี้
เพิ่มความถูกต้อง รวดเร็ว และแม่นยา ในการรับ-ส่งเอกสาร
ลดงานซ้าซ้อน และลดขั้นตอนการจัดการรับ-ส่งเอกสาร
• สามารถนาเอาข้อมูลมาใช้ประโยชน์มากที่สุด
• ลดค่าใช้จ่ายในการจัดส่งเอกสาร เช่น ค่าแสตมป์ ค่าพัสดุไปรษณีย์
และพนักงาน
• เพิ่มความรวดเร็วในการทาธุรกิจโดยเฉพาะอย่างยิ่งในสภาวะที่มีการ
แข่งขันสูงขึ้น
• เพิ่มความสัมพันธ์ที่ดีกับคู่ค้า
4

5. เอกสารประเภทใดบ้างที่ใช้ EDI
• เอกสารประเภทใดบ้างที่ใช้ EDI มาทดแทนได้
• เอกสารทางธุรกิจที่ใช้อยู่ในปัจจุบันนี้สามารถทดแทนด้วยเอกสาร EDI ได้ทั้งหมด เช่น
• เอกสารทางด้านการจัดซื้อ ได้แก่ ใบสั่งซื้อ (Purchase Order) ใบแจ้งหนี้
(Invoice) ใบเสนอราคา (Quotation) ใบแจ้งราคาสินค้า (Price/Sales
Catalogue) เป็นต้น
• เอกสารทางด้านการเงินได้แก่ ใบสั่งให้ธนาคารจ่ายเงิน (Payment Order) ใบแจ้ง
การสั่งจ่าย (Remittance Advice) เป็นต้น
• เอกสารทางด้านการขนส่ง ได้แก่ ใบตราส่ง (Bill of Lading) ใบจองตู้สินค้า
(Booking)แผนผังการบรรทุกสินค้าภายในเรือ (Bayplan) ใบสั่งปล่อยสินค้า
(Delivery Order) เป็นต้น
• เอกสารทางด้านการค้าระหว่างประเทศ ได้แก่ ใบขนสินค้า (Customs
Declaration) บัญชีตู้สินค้า (Manifest) เป็นต้น
5

6. หน้าที่ของผู้ให้บริการ EDI
• หน้าที่ของผู้ให้บริการ EDI หรือที่เรียกกันว่า VAN คืออะไร
• ผู้ให้บริการ EDI ทาหน้าที่เป็นศูนย์กลางไปรษณีย์ ในการรับ-ส่งข้อมูล
ระหว่างคู่ค้า ให้สามารถรับส่งข้อมูลได้ตลอด 24 ชั่วโมง โดยปกติผู้
ให้บริการ EDI สามารถให้บริการในการรับ-ส่งข้อมูลทั้ง EDI, File
Transfer (non-EDI) และ E-mail ความรับผิดชอบหลักของผู้
ให้บริการ EDIนอกจากการรับ-ส่งข้อมูลได้อย่างถูกต้องสมบูรณ์แล้วยัง
ต้องสามารถรักษาความปลอดภัย ของตู้ไปรษณีย์( Mailbox) ของ
ลูกค้าแต่ละราย มิให้ผู้อื่นเข้าไปดูข้อมูลได้อีกด้วย
6

7. ขอบเขต EDI
• ขอบเขตการให้บริการ EDI กว้างขวางเพียงใด
• ท่านสามารถรับ-ส่งเอกสาร EDI ได้ทั้งภายในประเทศและต่างประเทศ เราแบ่งผู้ให้บริการEDI หรือที่
เรียกว่า VAN (Value Added Network) เป็น 2 ประเภทหลักๆ คือ
• ผู้ให้บริการ EDI ภายในประเทศ (Domestic VAN) เช่น การสื่อสารแห่งประเทศไทย, บริษัทชิน
วัตร, บริษัทไทยเทรดเน็ท, และบริษัทเอ็กซิมเน็ท บริษัทเหล่านี้มีศูนย์บริการ (Host) อยู่ในประเทศและ
จะให้บริการเครือข่ายภายในประเทศเป็นหลัก
• ผู้ให้บริการ EDI ระหว่างประเทศ (International VAN) เช่น IBM , BT , AT&T บริษัท
เหล่านี้มีศูนย์บริการ (Host) อยู่ต่างประเทศ และให้บริการเครือข่ายระหว่างประเทศเป็นหลัก
ท่านสามารถเลือกใช้บริการของผู้ให้บริการ EDI ตามความเหมาะสมกับการใช้งานในธุรกิจ ตัวอย่างเช่น
บริษัทที่มีเอกสารรับส่งระหว่างประเทศเป็นหลักควรเลือกใช้ผู้ให้บริการ EDI ระหว่างประเทศ ส่วน
บริษัทที่มีเอกสารรับส่งภายในประเทศเป็นหลัก ควรใช้บริการของผู้ให้บริการ EDI ภายในประเทศเพราะ
ค่าใช้จ่ายจะต่ากว่า
•
7

8. VAN (Value Added Network)
• เหตุใดจึงต้องใช้บริการของ VAN (Value Added Network)
• หลาย ๆ บริษัทอาจคิดว่าควรติดต่อกับคู่ค้าด้วยตนเองมากกว่าการใช้บริการ
ของ VANเนื่องจากมีค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นโดยไม่จาเป็นหากแต่ปัญหาที่ต้องประสบ
รวมถึงปริมาณงานที่เกิดเพิ่มขึ้นมีดังต่อไปนี้
• การใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ต่างระบบ ระหว่างท่านและคู่ค้าซึ่งจะมีความยุ่งยากเพิ่มขึ้น
หากท่านมีคู่ค้าเป็นจานวนมาก ต้องบริหารเครือข่ายการสื่อสารด้วยตนเอง โดยท่าน
ต้องรับภาระในการดูแลทั้งอุปกรณ์ คอมพิวเตอร์ Modems การส่งและรับข้อมูล
สายโทรศัพท์ และอื่นๆ
• ขาดผู้ชานาญงานในการฝึกอบรมพนักงานให้เข้าใจถึง EDI
• ต้องลงทุนสูงทางด้านอุปกรณ์เครือข่าย และการรักษาความปลอดภัยของข้อมูล
8

9. EDI กับ E-mail
• EDI กับ E-mail แตกต่างกันอย่างไร
• E-mail เป็นการส่งข้อความซึ่งไม่มีรูปแบบบังคับเป็นการสื่อสาร
ระหว่างบุคคลที่ไม่มีมาตรฐานกาหนดตายตัว ต่างจาก EDI ซึ่งข้อมูล
ต้องมีรูปแบบที่แน่นอนภายใต้รูปแบบมาตรฐานสากลเนื่องจากEDI
เป็นการสื่อสารระหว่างคอมพิวเตอร์ทาให้สามารถ นาข้อมูลเข้าสู่
ระบบงานคอมพิวเตอร์ของบริษัทคู่ค้าได้ทันที โดยไม่ต้องมีคนบันทึก
ข้อมูล
9

10. ประโยชน์และข้อแตกต่างระหว่างการใช้ EDI
• ประโยชน์และข้อแตกต่างระหว่างการใช้ EDI กับ Fax ในการรับ-ส่งเอกสาร
• สาหรับผู้รับเอกสารท่านสามารถนาข้อมูล EDI ที่ได้รับมาจากบริษัทคู่ค้าขึ้นสู่
ระบบงานคอมพิวเตอร์ของท่านได้ทันที โดยไม่ต้องทาการบันทึกข้อมูลซ้า ซึ่งเป็นการ
ลดระยะเวลาและข้อผิดพลาด แตกต่างจากการรับเอกสารทาง Fax ซึ่งส่วนใหญ่จะ
ประสบกับปัญหากระดาษหมด ข้อความไม่ชัดเจน อ่านไม่ได้ อีกทั้งยังไม่มีการ
รายงานสถานภาพความถูกต้องสมบูรณ์ของเอกสารที่ได้รับสาหรับผู้ส่งเอกสาร ท่าน
สามารถนาข้อมูลจากระบบคอมพิวเตอร์ของท่าน ผลิตเอกสาร EDI และส่งไปยังคู่
ค้าโดยไม่ต้องมีการใส่ข้อมูลหรือพิมพ์ออกมาในแต่ละครั้งของการส่งหากท่านส่ง
เอกสารผ่านเครื่อง Fax โดยทั่วไปเอกสารต้องถูกจัดพิมพ์ออกมาก่อนจะส่งไปยังคู่
ค้าเป็นการเพิ่มทั้งปริมาณงานและปริมาณเอกสารกระดาษที่ใช้
10

11. อุปกรณ์ที่ต้องจัดเตรียมในการนา EDI
• อุปกรณ์ที่ต้องจัดเตรียมในการนา EDI มาใช้ในบริษัท
• ระบบ EDI ที่ใช้กันอยู่ทั่วโลกมีอยู่มากมายหลายระบบในที่นี้จะขอ
กล่าวถึงอุปกรณ์ที่จาเป็นอย่างน้อยในระบบ EDI ที่ใช้ Personal
Computer เป็นตัวกลางในการรับ-ส่งข้อมูล
• เครื่อง PC รุ่น 486 ขึ้นไป ที่มีหน่วยความจาอย่างน้อย 4 MB
• Translation Software
• Modem
11

12. ค่าใช้จ่ายในการนาระบบ EDI
• ค่าใช้จ่ายในการนาระบบ EDI มาใช้มีส่วนใดบ้าง
• ค่าใช้จ่ายในการติดตั้งระบบ EDI ไม่รวมถึงค่าอุปกรณ์
(Hardware) โดยทั่วไปจะประกอบด้วย
• ค่า Set up Mailbox
• ค่า Translation Software
• ค่าบารุงรักษา Mailbox รายเดือน
• ค่าใช้บริการ (Transaction) โดยปกติคิดจากปริมาณข้อมูลที่รับส่ง
(เป็นจานวน บาท ต่อ1024 ตัวอักษร)
12

13. Interconnection
• Interconnection หมายถึงอะไร และมีประโยชน์อย่างไร
• Interconnection หมายถึงการเชื่อมต่อระบบกันระหว่างผู้
ให้บริการ EDI เพื่ออานวยความสะดวกแก่ลูกค้าให้สามารถติดต่อ รับ-
ส่งข้อมูล EDI กับคู่ค้าได้ทั้งหมด โดยเป็นสมาชิกของผู้ให้บริการรายใด
รายหนึ่งเท่านั้น ซึ่งนอกจากจะเป็นการอานวยความ สะดวกแล้วยัง
ประหยัดค่าใช้จ่ายอีกด้วยการ Interconnect อาจทาได้ระหว่างผู้
ให้บริการภายในประเทศ หรือกับผู้ให้บริการ EDI ในต่างประเทศ
13

14. EDI/EDI Web คืออะไร
• ในระบบ EDI/EDIWebผู้ส่งสามารถส่งข้อมูลโดยคียข้อมูลผ่าน
โปรแกรม EDI หรือ Web Browser เข้าสู่ระบบเครือข่าย EDI และ
คอมพิวเตอร์ในระบบเครือข่าย EDI ส่งข้อมูลผ่านไปยังผู้รับ ซึ่งผู้รับสามารถอ่าน
ข้อมูลได้บนจอคอมพิวเตอร์ผ่านโปรแกรม EDI หรือ Web Browser
• รูปแบบการใช้งานของระบบEDI/EDIWeb สาหรับผู้ส่งและผู้รับสามารถ
ใช้ Web Browserและระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ตในการส่งข้อมูลเข้า
เครือข่าย EDI จะเหมาะสมกับบริษัทขนาดเล็กและขนาดกลางที่ไม่ต้องการเชื่อมโยง
ข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์กับระบบคอมพิวเตอร์อื่น ๆ เช่นระบบบัญชี ระบบคงคลัง ระบบ
วางแผนการผลิต เป็นต้น หากผู้รับหรือผู้ส่งใช้โปรแกรม EDI ในการรับส่งข้อมูลจะ
สามารถเชื่อมโยงข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์เข้าสู่ระบบงานอื่น ๆ ได้ประโยชน์ในการใช้
ระบบ EDI
14

15. ระบบอีดีไอ ทางานอย่างไร
• ระบบอีดีไอ ทางานอย่างไร
• การแลกเปลี่ยนเอกสารธุรกิจในระบบอีดีไอ มีขั้นตอนการทางาน
ระหว่าง เครื่องคอมพิวเตอร์ของผู้ส่งกับเครื่องคอมพิวเตอร์ของผู้รับ ดังนี้
15

16. ระบบอีดีไอ ทางานอย่างไร
• 1. ผู้ส่งเอกสารอีดีไอ (Sending System)
• - เริ่มต้นผู้ส่งต้องมีโปรแกรม (In House Application) สาหรับบันทึกข้อมูลของเอกสารต่าง ๆ
เช่น invoice ใบขนสินค้า เป็นต้น โปรแกรมนี้ผู้ส่งอาจจะพัฒนาเองหรือซื้อที่เขาพัฒนาเสร็จแล้วก็ได้
• - ผู้ส่งบันทึกรายละเอียดของเอกสารต่าง ๆ เข้าสู่เครื่องคอมพิวเตอร์
• - ผู้ส่งตรวจสอบความถูกต้องครบถ้วน ของข้อมูลที่บันทึกเข้าเครื่องคอมพิวเตอร์ อีกครั้งก่อนที่จะส่งไปให้
เครื่องคอมพิวเตอร์ของผู้รับ
• - ผู้ส่งสั่งให้เครื่องคอมพิวเตอร์ของตนส่งข้อมูลไปให้เครื่องคอมพิวเตอร์ ของผู้รับเมื่อได้รับคาสั่ง เครื่อง
คอมพิวเตอร์ของผู้ส่งก็จะทาการคัดแยกข้อมูล ที่ต้องการส่ง (Extracted Data) จากฐานข้อมูล
(DB file) ให้อยู่ในรูปที่พร้อมจะถูกแปลงเป็นเอกสารอีดีไอ
• - ซอฟแวร์อีดีไอ (Translation Software) จะทาการแปลงข้อมูลที่ต้องการส่งให้อยู่ในรูปของ
เอกสารอีดีไอหรือที่เรียกว่าเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ เช่น EDIFACT Format
• - จากนั้นก็เป็นหน้าที่ของชุดคาสั่งสาหรับการติดต่อสื่อสารข้อมูล (Communication
Protocol เช่น VAN Protocol หรืออื่น ๆ) ที่จะส่งข้อมูลไปยังเครื่องคอมพิวเตอร์ของผู้ให้บริการ
อีดีไอ
16

17. ระบบอีดีไอ ทางานอย่างไร
• 2. ผู้ให้บริการอีดีไอ (VANS: Value added Network System)
• เครื่องคอมพิวเตอร์ของผู้ให้บริการอีดีไอจะดาเนินการดังต่อไปนี้
• - ตรวจสอบสิทธิการใช้บริการอีดีไอของผู้ส่ง เช่น ตรวจสอบรหัสผ่าน เป็นต้น
• - เมื่อได้รับข้อมูลจากผู้ส่งแล้วทาการแปลงข้อมูลจากมาตรฐาตหนึ่ง ไปเป็นอีก
มาตรฐานหนึ่งในกรณีที่ผู้ส่ง และผู้รับใช้มาตรฐานอีดีไอ
แตกต่าง (Optional)
• - ตรวจสอบข้อมูลว่าตรงตามมาตรฐานหรือไม่ (Optional)
• - นาเอกสารอีดีไอที่ได้รับจากผู้ส่ง ไปเก็บไว้ใน Mailbox (ตู้ไปรษณีย์) ของ
ผู้รับ
17

18. ระบบอีดีไอ ทำงำนอย่ำงไร
• 3. ผู้รับเอกสารอีดีไอ (Receiving System)
• เครื่องคอมพิวเตอร์ของผู้รับจะดาเนินการดังต่อไปนี้
• - ผู้รับติดต่อมายังเครื่องของผู้ให้บริการอีดีไอผ่านเครือข่ายสื่อสาร เช่น โทรศัพท์ เพื่อ
รับเอกสารที่อยู่ใน Mailbox ของตน
• - อ่านเอกสารอีดีไอ (ในรูป ของ EDIFACT Format) จาก Mailbox ของตน
และส่งข้อความตอบรับแจ้งให้ผู้ส่งทราบว่าได้รับข้อมูลเรียบร้อยแล้ว
• - ซอฟแวร์อีดีไอ (Translation Software) จะทาการแปลงเอกสารอีดีไอให้
อยู่ในรูปแบบที่ผู้รับเอาไปใช้งานภายในองค์กรได้
• - เครื่องคอมพิวเตอร์ของผู้รับจะนาข้อมูลที่ผ่านการแปลงเรียบร้อย
แล้ว (Deformated data)มาทาการประมวลผล และจัดเก็บลงในฐานข้อมูล
(DB file)
18

19. การพัฒนาเอกสารฉบับอิเล็กทรอนิกส์
• การพัฒนาเอกสารฉบับอิเล็กทรอนิกส์
• คณะทางานระบบอีดีไอของกรมศุลกากรได้ออกแบบและพัฒนาเอกสาร
ฉบับอิเล้กทรอนิกส์หรือเอกสารอีดีไอ โดยการคัดเลือกเอกสารอีดีไอภายใต้
มาตรฐาน UN/EDIFACT (95B Directory และ 96B
Directory) การคัดเลือกประเภทของเอกสารอีดีไอทุกฉบับ กรมศุลกากร
ได้พิจารณาถึงความเหมาะสมและปฏิบัติตามข้อแนะนาจากองค์การ
ศุลกากรโลกซึ่งในปัจจุบันนี้องค์การศุลกากรโลกมีประเทศสมาชิกมากกว่า
140ประเทศและประเทศสมาชิกทั้งหลายก็ได้ให้ความร่วมมือตามที่
องค์การศุลกากรโลกร้องขอเพื่อให้การแลกเปลี่ยนข้อมูลด้วยสื่ออีดีไอสาหรับ
ด้านการค้าระหว่างประเทศมีมาตรฐานเดียวกัน
19

20. • ดังนั้นเพื่อให้ได้เอกสารอีดีไอมีมาตรฐานเดียวกันและสอดคล้องกับ
กติกาของสากล สภาแลกเปลี่ยนข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์แห่งประเทศไทย
(สลท.) จึงได้จัดตั้งคณะทางานด้านศุลกากรประกอบด้วยผู้แทนจาก
หน่วยงานหลักต่าง ๆ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับธุรกิจการค้าระหว่างประเทศ
คือ กรมศุลกากร การท่าเรือแห่งประเทศไทย กระทรวงพาณิชย์
NECTEC บริษัทการบินไทยTAGS, TAFA และ FIFFA เพื่อทา
หน้าที่หลักในการกากับดูแล พิจารณารับรองเอกสารอีดีไอที่ผ่านการ
รับรองแล้วเพื่อใช้เป็นมาตรฐานเดียวกันสาหรับธุรกิจด้านการค้า
ระหว่างประเทศ
การพัฒนาเอกสารฉบับอิเล็กทรอนิกส์
20

21. • เพื่อให้ได้เอกสารอีดีไอมีมาตรฐานเดียวกันและสอดคล้องกับกติกาของ
สากล สภาแลกเปลี่ยนข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์แห่งประเทศไทย (สลท.) จึง
ได้จัดตั้งคณะทางานด้านศุลกากรประกอบด้วยผู้แทนจากหน่วยงาน
หลักต่าง ๆ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับธุรกิจการค้าระหว่างประเทศ คือ กรม
ศุลกากร การท่าเรือแห่งประเทศไทย กระทรวงพาณิชย์ NECTEC
บริษัทการบินไทยTAGS, TAFA และ FIFFA เพื่อทาหน้าที่หลักใน
การกากับดูแล พิจารณารับรองเอกสารอีดีไอที่ผ่านการรับรองแล้วเพื่อ
ใช้เป็นมาตรฐานเดียวกันสาหรับธุรกิจด้านการค้าระหว่างประเทศ
การพัฒนาเอกสารฉบับอิเล็กทรอนิกส์
21

22. อีดีไอกับการบริหารงานศุลกากร
• เอกสารธุรกิจสาหรับการใช้ระบบอีดีไอกับการบริหารงานศุลกากร
• กรมศุลกากรได้กาหนดนโยบายเกี่ยวกับการใช้ระบบอีดีไอสาหรับการบริหารงาน
ศุลกากรแบบครบวงจรทั้งในส่วนกลางและส่วนภูมิภาคทั่วประเทศ เอกสารธุรกิจประเภทต่าง
ๆ ที่ใช้ในการรับและส่งกันระหว่างกรมศุลกากรและผู้ประกอบการค้าตลอดจนหน่วยงานอื่น ๆ
ที่เกี่ยวข้อง จะถูกพัฒนาเข้าสู่ระบบอิเล็กทรอนิกส์ทั้งหมด โดยรวมถึงเอกสารดังต่อไปนี้
• - การรับส่งเอกสารใบขนสินค้าและบัญชีราคาสินค้าระหว่างกรมศุลกากร ผู้นาเข้า ผู้ส่งออก
และตัวแทนออกของ
• - การรับส่งเอกสารบัญชีสินค้าระหว่างกรมศุลกากร บริษัทตัวแทนเรือและบริษัทตัวแทนสาย
การบินต่าง ๆ
• - การรับส่งเอกสารการชาระเงินค่าภาษีอากรและค่าธรรมเนียมต่าง ๆ ด้วยระบบ
Electronic Funds Transfer(EFT)
22

23. มาตรฐานอีดีไอ
• 2. มาตรฐานการแลกเปลี่ยนข้อมูลด้วยสื่ออีดีไอ
• มาตรฐานอีดีไอ
• กรมศุลกากรเลือกใช้มาตรฐาน "UN/EDIFACT" เป็นมาตรฐาน
สาหรับการแลกเปลี่ยนข้อมูลด้วยสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ระหว่างกรมศุลกากรและ
ผู้ประกอบการค้า ตลอดจนหน่วยงานอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง มาตรฐาน
UN/EDIFACT เป็นมาตรฐาน
สากลอันเป็นที่ยอมรับกันอย่างกว้างขวางในปัจจุบันและเป็นมาตรฐานอีดี
ไอที่ได้รับการสนับสนุนจากสภาแลกเปลี่ยนข้อมูลอีเล็กทรอนิกส์แห่งประเทศ
ไทย (สลท.) และสานักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) โดย
องค์กรดังกล่าวได้ให้การรับรองมาตรฐาน UN/EDIACT เป็นมาตรฐานอี
ดีไอสาหรับใช้ในประเทศไทย
23

24. มาตรฐานอีดีไอ
• สาหรับผู้ประกอบการค้าใช้มาตรฐานอีดีไอแตกต่างจากกรมศุลกากร
เช่น มาตรฐาน ANSI X.12, TDCC และ Cargo Imp เป็นต้น
ผู้ประกอบการค้าจะต้องทาการแปลงมาตรฐานเอกสารอีดีไอให้เป็น
มาตรฐาน UN/EDIFACTก่อนการส่งให้แก่กรมศุลกากร ในกรณีที่
ผู้ประกอบการค้าไม่พร้อมที่จะทาการแปลงมาตรฐานเอกสารอีดีไอได้
เอง ผู้ประกอบการค้าก็สามารถขอใช้บริการการแปลงมาตรฐานเอกสาร
อีดีดไอได้จากบริษัทผู้ให้บริการอีดีไอที่องค์กรของตนเลือกใช้บริการได้
รายละเอียดเกี่ยวกับเงื่อนไขและความพร้อมของการให้บริการดังกล่าว
ข้างต้น ให้ผู้ประกอบการค้าสอบถามได้จากบริษัทผู้ให้บริการอีดีไอ
โดยตรง
24

25. เอกสารอีดีไอ
คณะทางานด้านศุลกากรได้รับรองเอกสารอีดีไอจานวน 6 ฉบับเรียบร้อยแล้ว โดย
มีรายละเอียดของเอกสารอีดีไอดังกล่าว
ประกอบด้วยเอกสารดังต่อไปนี้
1. เอกสารอีดีไอสาหรับการส่งใบขนสินค้าขาออก (General Customs
Declaration Message on Export) เป็นเอกสารอีดีไอสาหรับให้ตัวแทน
ออกของ/ผู้ส่งออกส่งข้อมูลใบขนสินค้าขาออกให้แก่กรมศุลกากร
2. เอกสารอีดีไอสาหรับการส่งบัญชีราคาสินค้า (Commercial Invoice
Message) เป็นเอกสารอีดีไอสาหรับให้ตัวแทนออกของ/ผู้ส่งออกส่งข้อมูลบัญชี
ราคาสินค้าให้แก่กรมศุลกากร
3. เอกสารอีดีไอสาหรับการส่งบัญชีสินค้า (Air Cargo Manifest
Message) เป็นเอกสารอีดีไอสาหรับให้บริการตัวแทนสายการบินส่งข้อมูลบัญชี
สินค้าให้แก่กรมศุลกากร
25

26. เอกสารอีดีไอที่เกี่ยวข้องกับการบริหารงานศุลกากร
• กรมศุลกากรได้คัดเลือกเอกสารอีดีไอฉบับหลักๆเกี่ยวข้องกับการบริหารงานศุลกากร
และจะใช้เอกสารเหล่านี้เป็นฐานในการ ออกแบบและพัฒนาเอกสารอีดีไอสาหรับใช้
ในธุรกิจด้านการค้าระหว่างประเทศสาหรับใช้ในประเทศไทยเอกสารอีดีไอ
ที่ได้ผ่านการพิจารณาความเหมาะสมแล้วประกอบด้วย
• - CUSCAR หรือ Customs Cargo Report Message คือเอกสารอี
ดีไอสาหรับการส่งบัญชีสินค้า
• - CUSDEC หรือ Customs Declaration Message คือเอกสารอีดีไอ
สาหรับใบขนสินค้า
• - CUSRES หรือ Customs Response Message คือเอกสารอีดีไอ
สาหรับใช้ในการตอบรับการส่งเอกสารอีดีไอประเภทต่าง ๆ
• - CUSREP หรือ Customs Conveyance Report Message คือ
เอกสารอีดีไอสาหรับใช้ในการรายงานยวดยานเข้าออกจากเขตศุลกากร
26

27. เอกสารอีดีไอที่เกี่ยวข้องกับการบริหารงานศุลกากร
• - PAXLST หรือ Passenger List Message คือเอกสารอีดีไอสาหรับใช้ในการส่ง
บัญชีผู้โดยสาร
• - CUSEXP หรือ Customs Express Consignment Declaration
Message คือเอกสารอีดีไอสาหรับใช้กับสินค้าเร่งด่วน
• - REMADV หรือ Remittance Advice Message คือเอกสารอีดีไอสาหรับใช้
กับการชาระและจ่ายเงินค่าภาษีอากรและค่าธรรมเนียมต่าง ๆ
• - GOVREG หรือ Government Regulatory Message คือเอกสารอีดีไอ
สาหรับใช้กับกฎระเบียบต่าง ๆ ของทางราชการ
• - INVOICE หรือ Invoice Message คือเอกสารอีดีไอสาหรับใช้กับการส่งบัญชี
ราคาสินค้า อย่างไรก็ตามเอกสารอีดีไอดังกล่าวมาข้างต้น เป็นเพียงเอกสารอีดีไอฉบับหลัก
ๆ เท่านั้นที่กรมศุลกากรจะต้องนามาพิจารณาคัดเลือกรายละเอียดในเนื้อหาของเอกสารอีดี
ไอแต่ละฉบับใหม่ เพื่อความเหมาะสมสาหรับการใช้งานในประเทศไทยและอาจจะมีการ
เลือกใช้และหรือพัฒนาเอกสารอีดีไอเพิ่มเติมขึ้นจากที่กล่าวมาข้างต้นได้ในอนาคต
27

28. เอกสำรอีดีไอ
4. เอกสารอีดีไอสาหรับการส่ง Air Waybill (Air Waybill Message)
เป็นเอกสารอีดีไอสาหรับให้ Freight Forwarder ส่งข้อมูลเกี่ยวกับ Air
Waybill ให้แก่กรมศุลกากร
5. เอกสารอีดีไอสาหรับการส่ง Vessel/Flight Schedules (Vessel
and flight Schedule Message) เป็นเอกสารอีดีไอสาหรับให้บริษัท
ตัวแทนเรือ/บริษัทตัวแทนสายการบินส่งข้อมูลเกี่ยวกับแผนการเดินทางเข้าออกของ
เรือ/อากาศยาน
6. เอกสารอีดีไอสาหรับการตอบรับการส่งข้อมูล (Customs Response
Message) เป็นเอกสารอีดีไอที่เครื่องคอมพิวเตอร์ของกรมศุลกากรจะแจ้งกลับไป
ให้แก่เครื่องคอมพิวเตอร์ของผู้ประกอบการค้าที่ใช้ระบบ อีดีไอทราบผลของการส่ง
ข้อมูลและสิ่งที่ผู้ประกอบการค้าจะต้องดาเนินการต่อไปอย่างไรบ้าง เอกสารอีดีไอ
ฉบับนี้จะใช้สาหรับการตอบรับการส่งเอกสารอีดีไอทุกฉบับ
28

29. END
29