SlideShare a Scribd company logo
Iranian Journal of Field Crops Research
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
Research Article
Vol. 20, No. 4, Winter 2023, p. 467-480
Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and
Grain Yield of Rapeseed (Brassica napus L.) Cultivars
H. Aboodeh 1*
, A. Bakhshandeh2
, M. R. Moradi Telavat3
, S. A. Siadat4
, S. A. Moosavi5
Received: 13-03-2022
Revised: 03-06-2022
Accepted: 05-06-2022
How to cite this article:
Aboodeh, H., Bakhshandeh, A., Moradi Telavat, M. R., Siadat, S. A., & Moosavi, S. A.
(2023). Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and
Grain Yield of Rapeseed (Brassica napus L.) Cultivars. Iranian Journal of Field Crops
Research, 20(4): 467-480. (in Persian with English abstract).
https://doi.org/10.22067/jcesc.2022.75768.1152
Introduction
Water is now the main limiting factor for crop production in arid and semi-arid regions. Water-cut or
irrigation interruption has been suggested as one of the main strategies agro-technique to get the most benefit
from limited water resource available. In this regard, plant growth stage, time of stress induction and the
genotype are the main key factors to determine the degree of success. Canola is one of the most important oil
crop. It can survive some degree of water stress while there is a need for research to find the most appropriate
genotypes for plantations in water-limited areas.
Materials and Methods
In order to determine the effect of water stress at the various growing stages of canola genotypes a split-plot
experiment was conducted based on the randomized complete block design with three replications at the research
farm of the department of plant production and genetics, Agricultural Sciences and Natural Resources University
of Khuzestan, Iran during 2020-2021. Main plots included three irrigation treatments: control (without
interruption of irrigation), interruption of irrigation in the beginning of the flowering stage (phenology code 60)
to the formation of 50% pods (phenology code 75), and interruption of irrigation in the stage of formation of
pods until harvest (Phenology code 99) in the main plots and the cultivars (Long pod, Aram, RGS 003, Jankom,
Solar, Hayola 4815, Mahtab, Julius, Agamax and Sala) were arranged in sub-plots with respect to irrigation
treatments. At the end of the growing season, plant height, number of branches, silique length, number of pods
per plant, number of seeds per pod, 1000 grain weight, and grain oil percentage were measured. Also, after
removing the marginal effect, economic performance, biological performance and harvest index were measured.
Results and Discussion
Our results revealed there was a significant interaction effect between irrigation interruption stress and
genotype on all studied traits. The number of sub-branch among cultivars varies as a result of Irrigation
interruption stress. The genotypes of the long pod and Hayola 4815 had the highest number of branches
compared to other genotypes when irrigation was interrupted at the flowering stage up to 50%, while when
applied stress at the stage of flowering up to harvest, genotype, solar exhibited the highest number of sub-branch.
The lowest number of sub-branches in all interruption of irrigation and control treatments was obtained by
1- Ph.D. Student, Department of Plant Production and Genetics, Agricultural Sciences and Natural Resources
University of Khuzestan, Ahvaz, Iran
2, 4- Professor, Department of Plant Production and Genetics, Agricultural Sciences and Natural Resources University
of Khuzestan, Ahvaz, Iran
3- Associate Professor, Department of Plant Production and Genetics, Agricultural Sciences and Natural Resources
University of Khuzestan, Ahvaz, Iran
5- Assistant Professor, Department of Plant Production and Genetics, Agricultural Sciences and Natural Resources
University of Khuzestan, Ahvaz, Iran
(*- Corresponding Author Email: hana.abodeh@yahoo.com)
https://doi.org/10.22067/jcesc.2022.75768.1152
864
‫پژوهشه‬ ‫نشریه‬
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ای‬
02
‫شماره‬ ،
4
،
‫زمستان‬
0420
Jankom genotype. The mean comparisons in the conditions without irrigation interruption (control) the highest
percentage of seed oil was obtained from Solar (48.3%), Hayola 4815 and 4815 (46.3%), stress application in
flowering stage up to 50% sowing of a long pod (45%) and Hayola 4815 (43%) genotypes in the sowing stress to
harvest the highest percentage of seed oil from Sala and Long pod genotypes with average (44.3%) the lowest
percentage of seed oil in all present treatments belonged to Jankom genotype. In the present study, the highest
(2093.8 kg.ha-1
) and the lowest (540 kg.ha-1
) grain yield and the highest (986.51 kg.ha-1
) and the lowest (191.21
kg.ha-1
) grain oil yield in both conditions without irrigation interruption (control) and terminal drought stress
were obtained from Hayola 4815 and Jankom genotypes, respectively.
Conclusion
The highest and the lowest grain yield, seed oil and biological yield were obtained from Hayola 4815 and
Jankom, respectively. According to the results, Hayola 4815, long pod and Solar are highly recommended to
cultivate in the regions where there is terminal water stress at the end of the growing season.
Keywords: Oil content, Reduction of grain yield, Spring rapeseed cultivars
،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫عبوده‬
‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تأثیر‬
...
864
‫نشریه‬
‫پ‬
‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ژوهشهای‬
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
‫پژوهشی‬ ‫مقاله‬
‫جلد‬
02
‫شماره‬ ،
4
،
‫زمستان‬
1421
‫ص‬ ،
482
-
464
‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تأثیر‬
(
Brassica napus L.
)
‫عبوده‬ ‫هنا‬
1
*
‫بخشنده‬ ‫عبدالمهدی‬ ،
0
‫تالوت‬ ‫مرادی‬ ‫محمدرضا‬ ،
3
‫سیادت‬ ‫عطااهلل‬ ‫سید‬ ،
4
‫موسوی‬ ‫امیر‬ ‫سید‬ ،
5
‫دری‬ ‫تاریخ‬
:‫افت‬
22
/
22
/
2011
:‫پذیرش‬ ‫تاریخ‬
21
/
10
/
2012
‫چکیده‬
‫زراعی‬ ‫سال‬ ‫در‬ ‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهایی‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫تأثیر‬ ‫بررسی‬ ‫جهت‬ ‫پژوهش‬ ‫این‬
2011
-
2011
‫به‬
‫کرت‬ ‫صورت‬
‫بلوک‬ ‫طرح‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫خرد‬ ‫های‬
‫پژو‬ ‫مزرعه‬ ‫در‬ ‫تکرار‬ ‫سه‬ ‫با‬ ‫تصادفی‬ ‫کامل‬ ‫های‬
‫خوزسیتا‬ ‫طبیعیی‬ ‫منابع‬ ‫و‬ ‫کشاورزی‬ ‫علوم‬ ‫دانشگاه‬ ‫هشی‬
( ‫آبیاری‬ ‫سطح‬ ‫سه‬ ‫شامل‬ ‫آزمایشی‬ ‫تیمارهای‬ .‫درآمد‬ ‫اجرا‬ ‫به‬
2
،)‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫(بدو‬ ‫شاهد‬ .
2
‫فنولیوژی‬ ‫(کید‬ ‫گلیدهی‬ ‫شروع‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ .
01
‫تیا‬ )
‫تشکیل‬
11
‫فنولوژی‬ ‫(کد‬ ‫خورجین‬ ‫درصد‬
51
‫و‬ )
0
‫تا‬ ‫خورجین‬ ‫تشکیل‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ .
‫فنولوژی‬ ‫(کد‬ ‫برداشت‬
11
‫کیرت‬ ‫در‬ ))
‫عامیل‬ ‫و‬ ‫اصیلی‬ ‫هیای‬
‫شامل‬ ‫فرعی‬
21
‫النگ‬ ( ‫رقم‬
‫اس‬ ‫جی‬ ‫آر‬ ،‫آرام‬ ،‫پاد‬
110
‫هیایوال‬ ،‫سیوالر‬ ،‫جانکوم‬ ،
0121
‫بودنید‬ )‫سیاال‬ ‫و‬ ‫آگیامک‬ ،‫جولییوس‬ ،،‫مهتیا‬ ،
.
‫نتیای‬ ‫براسیاس‬
‫به‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬
‫معنی‬ ‫صورت‬
‫ویژگی‬ ‫بر‬ ‫درصد‬ ‫یک‬ ‫و‬ ‫پن‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫داری‬
‫ه‬
‫ب‬ ،‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫ای‬
‫ه‬
‫دوره‬ ‫طول‬ ،‫خورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫جز‬
.‫بود‬ ‫اثرگذار‬ ‫گلدهی‬ ‫حرارتی‬ ‫نیاز‬ ‫مجموع‬ ‫و‬ ‫گلدهی‬ ‫رشد‬
( ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ ‫تیمار‬ ‫به‬ ‫خورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫بیشترین‬
00
/
21
‫قطیع‬ ‫تیمیار‬ ‫از‬ ‫آ‬ ‫کمترین‬ ‫و‬ )
‫تا‬ ‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬
11
‫خورجین‬ ‫درصد‬
( ‫دهی‬
00
/
20
.‫شد‬ ‫حاصل‬ )
‫بیشترین‬
(
1
/
2110
( ‫کمتیرین‬ ‫و‬ )‫هکتیار‬ ‫در‬ ‫کیلیوگرم‬
101
)‫هکتیار‬ ‫در‬ ‫کیلیوگرم‬
( ‫بیشترین‬ ‫و‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬
12
/
110
( ‫کمترین‬ ‫و‬ )‫هکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
22
/
212
‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بیدو‬ ‫شیرای‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫عملکرد‬ )‫هکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
‫به‬ ‫انتهایی‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫اعمال‬ ‫و‬ )‫(شاهد‬
‫ژنوتیپ‬ ‫از‬ ‫ترتیب‬
‫هایوال‬ ‫های‬
0121
.‫شد‬ ‫حاصل‬ ‫جانکوم‬ ‫و‬
‫نتای‬ ‫براساس‬
‫هایوال‬ ‫ارقام‬
0121
‫النگ‬ ،
‫سیوالر‬ ‫و‬ ‫پیاد‬
.‫هستند‬ ‫مناسب‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫کشت‬ ‫جهت‬
‫واژ‬
‫ه‬
‫های‬
‫کلیدی‬
‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫کاهش‬ ،‫روغن‬ ‫درصد‬ ،‫جانکوم‬ ،‫بهاره‬ ‫ارقام‬ :
‫مقدمه‬
0
‫کلزا‬ ‫عملکرد‬
(
Brassica napus L.
)
‫را‬
‫می‬
‫اصیول‬ ‫رعایت‬ ‫با‬ ‫توا‬
‫به‬
‫به‬ ‫و‬ ‫زراعی‬
‫ن‬
‫اسیاس‬ ‫بیر‬ ‫کلیزا‬ ‫ارقیام‬ ‫گیزینش‬ .‫بششیید‬ ‫بهبیود‬ ،‫ژادی‬
‫تنش‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫تحمل‬ ‫و‬ ‫زودرسی‬ ،‫باال‬ ‫روغن‬ ‫و‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬
‫می‬ ‫ها‬
‫باشد‬
(
Hu et al., 2016
‫بدین‬ .)
‫عالوه‬ ‫منظور‬
‫عملکرد‬ ‫دارای‬ ‫ارقام‬ ‫معرفی‬ ‫بر‬
‫ژنوتیپ‬ ‫ژنتیکی‬ ‫ظرفیت‬ ‫حداکثر‬ ‫از‬ ،‫باال‬
‫و‬ ،‫آ‬ ‫شیرای‬ ‫در‬ ‫موجیود‬ ‫هیای‬
‫هوای‬
‫می‬ ‫مشتلف‬ ‫ی‬
‫بیا‬ ‫هید‬ ‫ایین‬ ‫از‬ ‫بششیی‬ ‫کیه‬ .‫نمیود‬ ‫استفاده‬ ‫توا‬
2
،
2
،
0
،
0
‫و‬
1
-
‫به‬
‫گروه‬ ،‫استادیار‬ ‫و‬ ‫استاد‬ ،‫دانشیار‬ ،‫استاد‬ ،‫دکتری‬ ‫دانشجوی‬ ‫ترتیب‬
، ‫خوزستا‬ ‫طبیعی‬ ‫منابع‬ ‫و‬ ‫کشاورزی‬ ‫علوم‬ ‫دانشگاه‬ ،‫گیاهی‬ ‫ژنتیک‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ‫مهندسی‬
‫اهواز‬
‫ایرا‬ ،
*(
-
:‫مسئول‬ ‫نویسنده‬
Email: hana.abodeh@yahoo.com
)
https://doi.org/10.22067/jcesc.2022.75768.1152
‫به‬
‫روش‬ ‫کارگیری‬
‫بیه‬ ‫مناسیب‬ ‫زمیا‬ ‫در‬ ‫آبییاری‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫مدیریتی‬ ‫های‬
‫تینش‬ .‫اسیت‬ ‫دسیتیابی‬ ‫قابل‬ ‫کلزا‬ ‫کیفی‬ ‫و‬ ‫کمی‬ ‫عملکرد‬ ‫ارتقای‬ ‫منظور‬
‫که‬ ‫است‬ ‫عواملی‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫خشکی‬
‫فرآیند‬
‫تحیت‬ ‫را‬ ‫کلزا‬ ‫کشت‬ ‫و‬ ‫توسعه‬
‫می‬ ‫قرار‬ ‫تاثیر‬
‫همانن‬ ‫کلزا‬ .‫دهد‬
‫کشت‬ ‫دیم‬ ‫و‬ ‫آبی‬ ‫شرای‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫گندم‬ ‫د‬
‫می‬
‫تجربیه‬ ‫را‬ ‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫خیود‬ ‫زنیدگی‬ ‫چرخه‬ ‫از‬ ‫مراحلی‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شود‬
‫می‬
‫علی‬ .‫کند‬
‫بارش‬ ‫رغم‬
‫و‬ ‫زمسیتا‬ ،‫پیاییز‬ ‫فصیل‬ ‫طیی‬ ‫در‬ ‫مناسب‬ ‫های‬
‫تیامین‬ ‫رویشیی‬ ‫فصل‬ ‫خالل‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫پاییزه‬ ‫کلزای‬ ‫آبی‬ ‫نیاز‬ ‫که‬ ‫بهار‬ ‫اوایل‬
‫می‬
‫بحرانی‬ ‫طی‬ ،‫کشور‬ ‫مناطق‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬ ‫در‬ ،‫کند‬
‫تر‬
‫نمیوی‬ ‫مراحیل‬ ‫ین‬
‫خورجین‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫کلزا‬
‫هیی‬ ‫اسیت‬ ‫ممکین‬ ،‫دانیه‬ ‫شد‬ ‫پر‬ ‫و‬ ‫دهی‬
‫گونیه‬
‫شرای‬ ‫با‬ ‫شده‬ ‫ذکر‬ ‫مراحل‬ ‫همچنین‬ ‫باشد‬ ‫نداشته‬ ‫وجود‬ ‫آسمانی‬ ‫نزوالت‬
‫میی‬ ‫یورد‬
‫ی‬‫برخ‬ ‫بهیار‬ ‫اواخیر‬ ‫گیرم‬ ‫هیوایی‬ ‫و‬ ،‫آ‬
‫یایر‬
‫ی‬‫س‬ ‫آبیی‬ ‫نییاز‬ ‫و‬ ‫کننید‬
‫می‬ ‫باال‬ ‫زراعی‬ ‫محصوالت‬
‫دورهای‬ ‫شد‬ ‫طوالنی‬ ‫امکا‬ ‫بنابراین‬ ،‫باشد‬
874
‫پژوهشه‬ ‫نشریه‬
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ای‬
02
‫شماره‬ ،
4
،
‫زمستان‬
0420
‫آبیاری‬
‫محتمل‬ ‫نمو‬ ‫حساس‬ ‫مراحل‬ ‫طی‬ ‫در‬
.‫بیود‬ ‫خواهد‬ ‫تر‬
‫تینش‬ ‫تیاثیر‬
‫مرحله‬ ‫طی‬ ‫در‬ ‫خشکی‬
‫ویژگی‬ ‫بر‬ ‫گلدهی‬
‫گیاهیا‬ ‫کیفیی‬ ‫و‬ ‫کمیی‬ ‫های‬
‫است‬ ‫شده‬ ‫بررسی‬ ‫خوبی‬ ‫به‬ ‫کلزا‬ ‫نظیر‬ ‫زراعی‬
(Ghassemi Ardestani
et al., 2020; Seyed Ahmadi et al., 2016; Zareei Siahbidi
& Rezaei Zad, 2019)
.
‫می‬ ‫مواجه‬ ،‫آ‬ ‫کمبود‬ ‫با‬ ‫گیاه‬ ‫که‬ ‫هنگامی‬
‫غیذایی‬ ‫مواد‬ ‫انتقال‬ ،‫گردد‬
‫دانه‬ ‫سوی‬ ‫به‬
‫میی‬ ‫کیاهش‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫یافته‬ ‫تقلیل‬ ‫ها‬
( ‫یابید‬
Khalili &
Hamze, 2019
‫تیم‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬ ‫وز‬ ‫بود‬ ‫پایین‬ .)
‫در‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫ار‬
‫دوره‬ ‫طول‬
‫ب‬ ،‫گلدهی‬ ‫ی‬
‫ه‬
‫کاهش‬ ‫دلیل‬
‫فرآیند‬
‫در‬ ‫محیدودیت‬ ‫و‬ ‫فتوسینتز‬
‫دانیه‬ ‫شید‬ ‫پیر‬ ‫جهت‬ ‫فتوسنتزی‬ ‫مواد‬ ‫انتقال‬
‫کیاهش‬ ،‫همچنیین‬ ‫و‬ ‫هیا‬
‫می‬ ‫دانه‬ ‫شد‬ ‫پر‬ ‫دوره‬ ‫و‬ ‫سرعت‬
( ‫باشید‬
Heidarzade et al., 2015
.)
‫ط‬ ‫از‬ ‫رسیدگی‬ ‫تسریع‬ ‫با‬ ‫گرما‬ ‫و‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬
‫هیزار‬ ‫وز‬ ‫بیر‬ ‫تیاثیر‬ ‫ریق‬
‫میی‬ ‫دانیه‬ ‫روغین‬ ‫درصید‬ ‫کاهش‬ ‫باعث‬ ‫دانه‬
‫شیود‬
(Aboodeh et al.,
2020; Sedigh et al., 2017)
‫در‬ ‫خشیکی‬ ‫تنش‬ ‫مطالعات‬ ‫برخی‬ ‫در‬ .
‫بیش‬ ‫دانه‬ ‫شد‬ ‫پر‬ ‫زما‬
‫داشت‬ ‫عملکرد‬ ‫روی‬ ‫را‬ ‫منفی‬ ‫تاثیر‬ ‫ترین‬
(Jain
et al., 2010; Seyed Ahmadi et al., 2015)
‫طیی‬ ‫رطوبتی‬ ‫تنش‬ .
‫مرحله‬ ‫اوایل‬
‫بیش‬ ‫را‬ ‫دانه‬ ‫و‬ ‫خورجین‬ ‫تعداد‬ ،‫خورجین‬ ‫تشکیل‬ ‫ی‬
‫هر‬ ‫از‬ ‫تر‬
‫مرحله‬
‫می‬ ‫کاهش‬ ‫دیگری‬ ‫ی‬
( ‫دهد‬
Keerthi et al., 2017
‫بررسی‬ ‫در‬ .)
‫رشید‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫در‬ ‫سویا‬ ‫بر‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫اثر‬
‫تعیداد‬ ،‫دانیه‬ ‫عملکیرد‬
‫یافیت‬ ‫کیاهش‬ ‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫تیاثیر‬ ‫تحیت‬ ‫کیل‬ ‫خشک‬ ‫ماده‬ ، ‫غال‬
(
Sepanlo et al., 2014
‫همکیارا‬ ‫و‬ ‫زالیی‬ ‫دیگیر‬ ‫پیژوهش‬ ‫یک‬ ‫در‬ .)
(
Zali et al., 2020
‫و‬ ‫روغن‬ ‫عملکرد‬ ‫کاهش‬ ‫میزا‬ ‫که‬ ‫داشتند‬ ‫اظهار‬ )
‫شرای‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬
‫قطیع‬ ‫بیه‬ ‫نسبت‬ ‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬
‫خورجین‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬
.‫بود‬ ‫بیشتر‬ ‫کلزا‬ ‫دهی‬
‫یی‬
‫ی‬‫ویژگ‬
‫یپ‬
‫ی‬‫ژنوتی‬ ‫ینش‬
‫ی‬‫واک‬ ‫یه‬
‫ی‬‫مطالع‬ ‫یور‬
‫ی‬‫منظ‬ ‫یه‬
‫ی‬‫ب‬ ‫یوی‬
‫ی‬‫نم‬ ‫یای‬
‫ی‬‫ه‬
‫یای‬
‫ی‬‫ه‬
‫در‬ ‫کیه‬ ‫عیواملی‬ ‫ییافتن‬ ‫جهیت‬ ‫و‬ ‫محیطی‬ ‫شرای‬ ‫به‬ ‫زراعی‬ ‫محصوالت‬
‫به‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫اهمیت‬ ‫دارای‬ ‫اقتصادی‬ ‫عملکرد‬ ‫بهبود‬
‫بررسیی‬ ‫وسیعی‬ ‫طور‬
‫در‬ .‫است‬ ‫شده‬
‫برنامه‬
‫ویژگی‬ ،‫اصالحی‬ ‫های‬
‫میی‬ ‫رشیدی‬ ‫های‬
‫در‬ ‫تواننید‬
‫ویژگی‬ ‫تعیین‬
‫محیطیی‬ ‫شیرای‬ ‫تحیت‬ ‫بیاال‬ ‫هیای‬ ‫عملکرد‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫هایی‬
( ‫باشد‬ ‫مفید‬ ،‫دارند‬ ‫ارتباط‬ ‫خاص‬
Nadeem et al., 2002
،‫آ‬ ‫کمبیود‬ .)
‫سلول‬ ‫آماس‬ ‫کاهش‬ ‫با‬
‫بیر‬ ‫منفیی‬ ‫تیاثیر‬ ‫کیه‬ ‫گییاهی‬ ‫هیای‬
‫فرآینید‬
‫های‬
‫و‬ ‫بیوشیمیایی‬
‫می‬ ‫ممانعت‬ ‫گیاه‬ ‫رشد‬ ‫از‬ ،‫دارد‬ ‫گیاه‬ ‫در‬ ‫فیزیولوژیکی‬
‫کنید‬
(
Liang et al., 2018
‫کیاهش‬ ‫باعیث‬ ‫خشیکی‬ ‫تنش‬ ‫سطح‬ ‫افزایش‬ .)
‫می‬ ‫شاهد‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫کلزا‬ ‫ارتفاع‬
‫کلیزا‬ ‫ارقام‬ ‫در‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫وقوع‬ ‫گردد؛‬
( ‫دارد‬ ‫دنبال‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫بوته‬ ‫ارتفاع‬ ‫کاهش‬
Kazemi Oskuei
et al., 2021
‫به‬ ‫فرعی‬ ‫شاخه‬ ‫تعداد‬ .)
‫تعداد‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫مستقیم‬ ‫غیر‬ ‫طور‬
‫مهم‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫که‬ ‫خورجین‬
‫عملکیرد‬ ‫بیر‬ ‫اسیت‬ ‫کلزا‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ‫ترین‬
‫می‬ ‫اثر‬ ‫دانه‬
‫قیرار‬ ‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫تیاثیر‬ ‫تحت‬ ‫فرعی‬ ‫شاخه‬ ‫تعداد‬ .‫گذارد‬
‫کاهش‬ ،‫شاهد‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫اعمال‬ ‫مراحل‬ ‫تمامی‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫گرفته‬
( ‫است‬ ‫داشته‬
Farjam et al., 2014
‫این‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ .)
‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫که‬
‫مهم‬
‫رای‬ ‫و‬ ‫ترین‬
‫دوره‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫محیطی‬ ‫تنش‬ ‫ترین‬
‫کلیزا‬ ‫زایشیی‬ ‫رشد‬ ‫ی‬
‫یی‬
‫ی‬‫م‬ ‫یه‬
‫ی‬‫مواج‬ ‫یکی‬
‫ی‬‫خش‬ ‫ینش‬
‫ی‬‫ت‬ ‫یا‬
‫ی‬‫ب‬ ‫یاط‬
‫ی‬‫نق‬ ‫یر‬
‫ی‬‫اکث‬ ‫در‬
‫یرای‬
‫ی‬‫اج‬ ‫یزوم‬
‫ی‬‫ل‬ ،‫یردد‬
‫ی‬‫گ‬
‫آزمایش‬
‫گزینش‬ ‫و‬ ‫واکنش‬ ‫بررسی‬ ‫منظور‬ ‫به‬ ‫هایی‬
‫ژنوتیپ‬
‫مشتلیف‬ ‫های‬
‫میی‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫به‬ ‫تحمل‬ ‫و‬ ‫سازگاری‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫کلزا‬
‫توانید‬
‫واقیع‬ ‫مفیید‬
.‫شود‬
‫روش‬ ‫و‬ ‫مواد‬
‫ها‬
‫زراعیی‬ ‫سیال‬ ‫در‬ ‫پژوهش‬ ‫این‬
2011
-
2011
‫پژوهشیی‬ ‫مزرعیه‬ ‫در‬
‫جغرافییایی‬ ‫عرض‬ ‫با‬ ‫خوزستا‬ ‫طبیعی‬ ‫منابع‬ ‫و‬ ‫کشاورزی‬ ‫علوم‬ ‫دانشگاه‬
02
‫و‬ ‫درجه‬
00
‫جغرافیایی‬ ‫طول‬ ،‫دقیقه‬
01
‫و‬ ‫درجه‬
10
‫بیا‬ ‫و‬ ‫دقیقه‬
22
‫نظر‬ ‫از‬ ‫آزمایش‬ ‫اجرای‬ ‫محل‬ .‫شد‬ ‫اجرا‬ ‫دریا‬ ‫سطح‬ ‫از‬ ‫ارتفاع‬ ‫متر‬
‫اقلیمیی‬
‫می‬ ،‫محسو‬ ‫خشک‬ ‫اقلیم‬ ‫گروه‬ ‫در‬
‫ایسیتگاه‬ ‫هیوایی‬ ‫و‬ ،‫آ‬ ‫شرای‬ .‫شود‬
‫جدول‬ ‫در‬ ‫آزمایش‬ ‫اجرای‬ ‫محل‬
2
‫محیل‬ ‫خاک‬ ‫شیمیایی‬ ‫خصوصیات‬ ‫و‬
‫جدول‬ ‫در‬ ‫آزمایش‬
2
.‫است‬ ‫شده‬ ‫داده‬ ‫نشا‬
‫جدول‬
0
-
‫آمار‬
‫(سال‬ ‫آزمایش‬ ‫اجرای‬ ‫مدت‬ ‫طی‬ ‫اهواز‬ ‫تحقیقاتی‬ ‫ایستگاه‬ ‫هواشناسی‬
0422
-
0911
)
Table 1- Meteorological statistics of Ahvaz Research Station during the experiment (2021-2022)
‫پارامترها‬
Parameters
‫ماه‬
Month
‫آبان‬
November
‫آذر‬
December
‫دی‬
January
‫بهمن‬
February
‫اسفند‬
March
‫فروردین‬
April
‫اردیبهشت‬
May
‫هوا‬ ‫دمای‬ ‫حداقل‬
Absolute minimum temperature (°C)
13.7 11.7 6.2 8.2 10.3 15.5 21.6
‫هوا‬ ‫دمای‬ ‫حداکثر‬
Absolute maximum temperature (°C)
29.0 20.7 20.3 22.4 24.2 31.9 40.8
‫بارندگی‬
Precipitation (mm)
63.74 81.6 6.3 10.6 5.4 0 0
‫نسبی‬ ‫رطوبت‬ ‫حداقل‬
Minimum humidity (%)
33.09 65.7 47.6 36.1 30.5 18.2 16.1
‫تبشی‬ ‫میزا‬
‫ر‬
Evaporation rate (mm)
118.53 57.6 56.9 103.6 157.34 258.36 327.95
،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫عبوده‬
‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تأثیر‬
...
874
‫جدول‬
0
-
‫تحقیقاتی‬ ‫مزرعه‬ ‫خاک‬ ‫خصوصیات‬
Table 2- Properties of soil research rarm
‫خاک‬ ‫عمق‬
Depth of soil (cm)
EC
dS.m-1
‫نیتروژن‬
(
N
)
mg.kg-1
( ‫فسفر‬
P
)
mg.kg-1
( ‫پتاس‬
K
)
mg.kg-1
PH
‫خاک‬ ‫بافت‬
Soil
0-30 2.81 0.05 9.36 138 7.5 Clay Silt
‫به‬ ‫آزمایش‬
‫کرت‬ ‫صورت‬
‫بلیوک‬ ‫طیرح‬ ‫پاییه‬ ‫بر‬ ‫شده‬ ‫خرد‬ ‫های‬
‫هیای‬
.‫شد‬ ‫انجام‬ ‫تکرار‬ ‫سه‬ ‫با‬ ‫تصادفی‬ ‫کامل‬
‫سیه‬ ‫شیامل‬ ‫آزمایشیی‬ ‫تیمارهای‬
( ‫آبیاری‬ ‫سطح‬
2
،)‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫(بدو‬ ‫شاهد‬ .
2
‫مرحلیه‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ .
‫فنولوژی‬ ‫(کد‬ ‫گلدهی‬ ‫شروع‬
01
‫تشکیل‬ ‫تا‬ )
11
‫د‬
‫(کید‬ ‫خیورجین‬ ‫رصید‬
‫فنولوژی‬
51
‫و‬ )
0
‫برداشیت‬ ‫تا‬ ‫خورجین‬ ‫تشکیل‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ .
‫فنولیوژی‬ ‫(کید‬
11
( ،))
Zavareh & Emam, 2003
)
‫کیرت‬ ‫در‬
‫هیای‬
‫شامل‬ ‫نیز‬ ‫فرعی‬ ‫عامل‬ ‫و‬ ‫اصلی‬
21
‫(النگ‬ ‫رقم‬
‫آرام‬ ،) ‫اییرا‬ ‫(منشیا‬ ‫پاد‬
‫اس‬ ‫جی‬ ‫آر‬ ،) ‫ایرا‬ ‫(منشا‬
110
‫آلما‬ ‫(منشا‬
،) ‫آلمیا‬ ‫(منشا‬ ‫جانکوم‬ ،)
‫هایوال‬ ،) ‫آلما‬ ‫(منشا‬ ‫سوالر‬
0121
‫(منشیا‬ ،‫مهتیا‬ ،)‫اسیترالیا‬ ‫(منشا‬
‫(منشا‬ ‫ساال‬ ‫و‬ ) ‫آلما‬ ‫(منشا‬ ‫آگامک‬ ،) ‫آلما‬ ‫(منشا‬ ‫جولیوس‬ ،) ‫ایرا‬
‫رقم‬ .‫بودند‬ )) ‫آلما‬
‫میی‬ ‫بهیاره‬ ‫کیه‬ ‫شیده‬ ‫ذکر‬ ‫های‬
‫مسسسیه‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫باشیند‬
‫شدند‬ ‫تهیه‬ ‫بذر‬ ‫و‬ ‫نهال‬ ‫تهیه‬ ‫و‬ ‫اصالح‬ ‫تحقیقات‬
‫کیه‬ ‫اسیت‬ ‫توجه‬ ‫قابل‬ .
‫مرحلیه‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫مراحل‬ ‫از‬ ‫کدام‬ ‫هر‬
‫رقیم‬ ‫هیر‬ ‫رشیدی‬ ‫ی‬
‫آماده‬ ‫عملیات‬ .‫گرفت‬ ‫صورت‬
‫گیاوآهن‬ ‫بیا‬ ‫شیشم‬ ‫شیامل‬ ‫زمیین‬ ‫سیازی‬
‫برگردا‬
‫تیمارهیای‬ ‫و‬ ‫شید‬ ‫انجام‬ ‫کاشت‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫مهرماه‬ ‫در‬ ‫دیسک‬ ‫و‬ ‫دار‬
‫کرت‬ ‫در‬ ‫آزمایشی‬
‫ابعاد‬ ‫به‬ ‫هایی‬
0
‫در‬
01
/
2
‫کیرت‬ ‫هیر‬ .‫گرفتند‬ ‫قرار‬ ‫متر‬
‫ش‬
‫فاصله‬ ‫به‬ ‫کاشت‬ ‫خ‬ ‫شش‬ ‫امل‬
01
‫سانتی‬
‫بوته‬ ‫بین‬ ‫فاصله‬ ‫و‬ ‫متر‬
‫ها‬
0
‫سانتی‬
.‫شد‬ ‫اعمال‬ ‫متر‬
‫به‬ ‫کاشت‬
.‫شید‬ ‫انجیام‬ ‫مسیطح‬ ‫و‬ ‫خطیی‬ ‫صیورت‬
‫کرت‬ ‫بین‬ ‫فاصله‬
‫فرعی‬ ‫های‬
1
/
1
‫متر‬
‫کیرت‬ ‫بیین‬ ‫فاصله‬ ‫و‬
‫اصیلی‬ ‫هیای‬
1
/
2
‫ژنوتیپ‬ .‫شد‬ ‫تعیین‬ ‫متر‬
‫عمق‬ ‫با‬ ‫ها‬
2
‫تیا‬
1
/
2
‫سیانتی‬
‫متیر‬
‫حفی‬ ‫بیا‬
‫مناسب‬ ‫ردیف‬ ‫فاصله‬ ‫و‬ ‫تراکم‬
.‫شدند‬ ‫کشت‬
‫به‬ ‫پتاسیم‬ ‫سولفات‬ ‫و‬ ‫تریپل‬ ‫سوپرفسفات‬ ‫شیمیایی‬ ‫کودهای‬
‫ترتییب‬
211
‫و‬
211
‫شید‬ ‫اهیافه‬ ‫زمیین‬ ‫بیه‬ ‫کاشیت‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫هکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
‫میزا‬ ‫به‬ ‫اوره‬ ‫کود‬ ‫منبع‬ ‫از‬ ‫خالص‬ ‫نیتروژ‬ ‫همچنین‬
211
‫در‬ ‫کیلیوگرم‬
‫و‬ ‫تنیک‬ ‫عملییات‬ ‫اتمیام‬ ‫از‬ ‫بعید‬ ‫و‬ ‫برگی‬ ‫چهار‬ ‫مرحله‬ ‫دو‬ ‫طی‬ ‫در‬ ‫هکتار‬
‫در‬ ‫دوم‬ ‫مرحله‬
‫غنچه‬ ‫شروع‬
.‫شدند‬ ‫استفاده‬ ‫دهی‬
‫دوره‬ ‫طیول‬ ‫در‬
‫قطیع‬ ‫ی‬
‫(ماه‬ ‫آبیاری‬
‫میوثری‬ ‫بارنیدگی‬ ‫هی‬ )‫اردیبهشت‬ ‫و‬ ‫فروردین‬ ،‫اسفند‬ ‫های‬
‫(جدول‬ ‫نگردید‬ ‫واقع‬
2
‫انتهیای‬ ‫خشیکی‬ ‫تیمارهیای‬ ‫اسیاس‬ ‫همین‬ ‫بر‬ .)
‫به‬ ‫فصل‬
.‫گردید‬ ‫اعمال‬ ‫خوبی‬
‫اندازه‬ ‫برای‬
‫حیداقل‬ ‫و‬ ‫حیداکثر‬ ‫حرارت‬ ‫درجه‬ ،‫رشد‬ ‫روز‬ ‫درجه‬ ‫گیری‬
‫ه‬ ‫با‬ ‫روز‬ ‫هر‬
‫گردیید‬ ‫کسیر‬ ‫پاییه‬ ‫حرارت‬ ‫درجه‬ ‫از‬ ، ‫آ‬ ‫میانگین‬ ‫و‬ ‫جمع‬ ‫م‬
‫سیانتی‬ ‫درجیه‬ ‫پن‬ ‫کلزا‬ ‫پایه‬ ‫(دمای‬
‫جهیت‬ .‫شید‬ ‫گرفتیه‬ ‫نظیر‬ ‫در‬ )‫گیراد‬
‫اندازه‬
‫تعیداد‬ ‫و‬ ‫بوتیه‬ ‫در‬ ‫شیاخه‬ ‫تعداد‬ ،‫خورجین‬ ‫طول‬ ،‫بوته‬ ‫ارتفاع‬ ‫گیری‬
‫زمیا‬ ‫در‬ ‫آزمایشیی‬ ‫کیرت‬ ‫هیر‬ ‫از‬ ‫بوتیه‬ ‫پین‬ ‫تعیداد‬ ،‫بوته‬ ‫در‬ ‫خورجین‬
‫به‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫رسیدگی‬
‫تص‬ ‫صورت‬
‫ویژگیی‬ ‫و‬ ‫شید‬ ،‫انتشیا‬ ‫ادفی‬
‫هیای‬
‫اندازه‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬
.‫شد‬ ‫گیری‬
21
‫از‬ ‫خورجین‬ ‫عدد‬
21
‫و‬ ،‫انتشیا‬ ‫بوتیه‬
‫منظیور‬ ‫بیه‬ .‫شید‬ ‫گرفتیه‬ ‫نظیر‬ ‫در‬ ‫خیورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫تعیین‬ ‫جهت‬
‫اندازه‬
‫برداشیت‬ ‫شاخص‬ ‫و‬ ‫دانه‬ ،‫زیستی‬ ‫عملکرد‬ ‫میزا‬ ‫محاسبه‬ ‫و‬ ‫گیری‬
‫بوته‬ ‫تمام‬
‫ردیف‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫طولی‬ ‫متر‬ ‫یک‬ ‫مساحت‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫های‬
‫هر‬ ‫وس‬
‫از‬ ‫نمونه‬ ‫دو‬ ‫سپ‬ .‫گرفت‬ ‫صورت‬ ‫برداشت‬ ‫حاشیه‬ ‫اثر‬ ‫رعایت‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫کرت‬
‫دانه‬ ‫و‬ ‫برداشت‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬ ‫وز‬ ‫تعیین‬ ‫جهت‬ ‫کرت‬ ‫هر‬
‫وز‬ ‫و‬ ‫شمارش‬ ‫ها‬
‫نسیبت‬ ‫از‬ ‫نییز‬ ‫برداشیت‬ ‫شیاخص‬ ‫خصوص‬ ‫در‬ .‫گردید‬ ‫تعیین‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬
‫هیربدر‬ ‫کل‬ ‫خشک‬ ‫ماده‬ ‫عملکرد‬ ‫به‬ ‫دانه‬ ‫خشک‬ ‫عملکرد‬
211
‫حاصیل‬
.‫شد‬
‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫درصد‬
‫ب‬
‫روش‬ ‫ه‬
Porim
(
1995
)
‫انیدازه‬
‫گییری‬
.‫گردیید‬
‫رابطه‬ ‫از‬ ‫نیز‬ ‫روغن‬ ‫عملکرد‬
(
2
)
:‫شد‬ ‫محاسبه‬
(
2
)
‫روغن‬ ‫درصد‬
×
‫روغن‬ ‫=عملکرد‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬
‫ویژگی‬ ‫واریان‬ ‫تجزیه‬
‫نرم‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫آزمایشی‬ ‫های‬
‫آمیاری‬ ‫افزار‬
SAS
‫(نسشه‬
0
/
1
‫مییانگین‬ ‫مقایسیه‬ .‫شید‬ ‫انجیام‬ )
‫هیا‬
‫ویژگیی‬ ‫ی‬
‫هیای‬
‫معنیی‬ ‫اختال‬ ‫حداقل‬ ‫آزمو‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫آزمایشی‬
‫محافظیت‬ ‫دار‬
‫شیده‬
(
FLSD
.‫گرفت‬ ‫انجام‬ ‫درصد‬ ‫پن‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ )
‫بحث‬ ‫و‬ ‫نتایج‬
‫(جدول‬ ‫واریان‬ ‫تجزیه‬ ‫نتای‬
0
‫معنی‬ ‫اثر‬ ‫از‬ ‫حاکی‬ )
‫بیرهمکنش‬ ‫دار‬
‫بوتیه‬ ‫در‬ ‫شاخه‬ ‫تعداد‬ ‫بر‬ ‫درصد‬ ‫یک‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬
‫تعدا‬ .‫بود‬
‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بیه‬ ‫واکنش‬ ‫در‬ ‫مشتلف‬ ‫ارقام‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫شاخه‬ ‫د‬
‫النگ‬ ‫و‬ ‫سوالر‬ ‫ارقام‬ .‫بود‬ ‫متفاوت‬
‫مرحلیه‬ ‫در‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ ‫در‬ ‫پاد‬
‫تا‬ ‫گلدهی‬
11
‫خورجین‬ ‫درصد‬
‫در‬ ‫شیاخه‬ ‫تعیداد‬ ‫بیشیترین‬ ‫شاهد‬ ‫و‬ ‫دهی‬
‫حیالی‬ ‫در‬ ‫داشیتند‬ ‫ارقام‬ ‫سایر‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫را‬ ‫بوته‬
‫قطیع‬ ‫اعمیال‬ ‫موقیع‬ ‫کیه‬
‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬
‫خورج‬ ‫ی‬
‫ین‬
‫جولییوس‬ ‫رقیم‬ ،‫شد‬ ‫حادث‬ ‫برداشت‬ ‫تا‬ ‫هی‬
‫فرعیی‬ ‫شاخه‬ ‫تعداد‬ ‫کمترین‬ .‫کرد‬ ‫تولید‬ ‫را‬ ‫بیشتری‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫شاخه‬ ‫تعداد‬
‫شید‬ ‫حاصیل‬ ‫جیانکوم‬ ‫رقم‬ ‫در‬ ‫شاهد‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫تیمارهای‬ ‫تمامی‬ ‫در‬
‫(جدول‬
1
‫قیرار‬ ‫محیی‬ ‫و‬ ‫ژنتییک‬ ‫تیاثیر‬ ‫تحیت‬ ‫بوتیه‬ ‫در‬ ‫شاخه‬ ‫تعداد‬ .)
‫می‬
،‫برگ‬ ‫و‬ ‫شاخه‬ ‫بر‬ ‫منفی‬ ‫تأثیر‬ ‫با‬ ‫تنش‬ .‫گیرد‬
‫زیست‬ ‫و‬ ‫بوته‬ ‫ارتفاع‬
‫توده‬
‫میی‬ ‫کیاهش‬ ‫را‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫گیاهی‬
( ‫دهید‬
Gassemi et al.,
2018
.)
‫ارتفاع‬
‫تحت‬ ‫بوته‬
‫برهمکنش‬ ‫تأثیر‬
‫و‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬
‫رقیم‬
‫در‬
‫سیطح‬
‫احتمال‬
‫یک‬
‫درصد‬
‫معنی‬
‫دار‬
‫(جیدول‬ ‫شید‬
0
‫مقایسی‬ ‫نتیای‬ .)
‫ه‬
‫مییانگین‬
‫(جدول‬ ‫تیمارها‬
1
‫ب‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ )
‫زمیا‬ ‫در‬ ‫بوتیه‬ ‫ارتفاع‬ ‫کمترین‬ ‫و‬ ‫یشترین‬
874
‫پژوهشه‬ ‫نشریه‬
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ای‬
02
‫شماره‬ ،
4
،
‫زمستان‬
0420
‫تیا‬ ‫گلیدهی‬ ‫مرحلیه‬ ‫در‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬
11
‫خیورجین‬ ‫درصید‬
‫دهیی‬
‫به‬
‫خورجین‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ ‫در‬ ،‫جانکوم‬ ‫و‬ ‫سوالر‬ ‫ارقام‬ ‫به‬ ‫ترتیب‬
‫دهی‬
‫به‬ ‫کمترین‬ ‫و‬ ‫بیشترین‬ ‫برداشت‬ ‫تا‬
‫هیایوال‬ ‫و‬ ‫جولییوس‬ ‫ارقیام‬ ‫از‬ ‫ترتییب‬
0121
‫به‬
‫صورتی‬ ‫در‬ ‫آمد‬ ‫دست‬
‫بدو‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫که‬
‫ارقیام‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬
‫به‬ ،‫مهتا‬ ‫و‬ ‫آرام‬
.‫شید‬ ‫مشیاهده‬ ‫بوتیه‬ ‫ارتفاع‬ ‫کمترین‬ ‫و‬ ‫بیشترین‬ ‫ترتیب‬
‫بیش‬
‫ب‬ ‫بوته‬ ‫ارتفاع‬ ‫بود‬ ‫تر‬
‫ه‬
‫می‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫خصوص‬
‫توانید‬
‫دانیه‬ ‫در‬ ‫آ‬ ‫مشیارکت‬ ‫مییزا‬ ‫و‬ ‫خشک‬ ‫ماده‬ ‫مجدد‬ ‫انتقال‬ ‫میزا‬ ‫در‬
‫هیا‬
‫ژنوتیپ‬ ‫در‬ .‫باشد‬ ‫موثر‬
‫اسیتف‬ ‫جهیت‬ ‫ساقه‬ ‫ذخایر‬ ‫میزا‬ ‫پابلند‬ ‫های‬
‫در‬ ‫اده‬
‫دوره‬
‫بیه‬ ،‫دانه‬ ‫شد‬ ‫پر‬ ‫ی‬
‫بییش‬ ‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫شیرای‬ ‫در‬ ‫وییژه‬
‫از‬ ‫تیر‬
‫ژنوتیپ‬
‫میی‬ ‫ویژگیی‬ ‫ایین‬ ‫کیه‬ ‫اسیت‬ ‫پاکوتاه‬ ‫های‬
‫توسیعه‬ ‫بیرای‬ ‫توانید‬
‫ژنوتیپ‬
‫برنامیه‬ ‫در‬ ‫تینش‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫به‬ ‫متحمل‬ ‫های‬
‫هیای‬
‫به‬
‫دلییل‬ ‫بیه‬ ،‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫همچنیین‬ .‫گیرد‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫زراعی‬
‫و‬ ،‫آ‬ ‫کاهش‬
‫میزا‬ ‫دسترسی‬
‫بوتیه‬ ‫ارتفیاع‬ ‫کاهش‬ ‫سبب‬ ‫عناصر‬ ،‫جذ‬
‫می‬
( ‫گردد‬
Tasdighi et al., 2015
.)
‫(بر‬ ‫خورجین‬ ‫طول‬ ‫مقادیر‬
‫سانتی‬ ‫حسب‬
‫مشتلیف‬ ‫تیمارهیای‬ ‫در‬ )‫متر‬
‫جدول‬ ‫در‬
1
‫دو‬ ‫در‬ ‫خیورجین‬ ‫طیول‬ ‫بیشیترین‬ .‫اسیت‬ ‫شیده‬ ‫داده‬ ‫نشا‬
‫تیا‬ ‫گلیدهی‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫اعمیال‬ ‫مرحله‬
11
‫خیورجین‬ ‫درصید‬
‫و‬ ‫دهیی‬
‫خو‬
‫رجین‬
‫النیگ‬ ‫رقم‬ ‫از‬ ‫برداشت‬ ‫تا‬ ‫دهی‬
‫مراحیل‬ ‫در‬ ، ‫آ‬ ‫کمتیرین‬ ‫و‬ ‫پیاد‬
‫جولییوس‬ ‫رقیم‬ ‫در‬ )‫(شیاهد‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بدو‬ ‫شرای‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬
‫بیشیتر‬ ‫دانیه‬ ‫عملکیرد‬ ،‫باشید‬ ‫بلندتر‬ ‫خورجین‬ ‫طول‬ ‫هرچه‬ .‫شد‬ ‫مشاهده‬
‫مواد‬ ‫انتقال‬ ‫و‬ ‫فتوسنتز‬ ‫کاهش‬ ‫به‬ ‫منجر‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫اعمال‬ .‫بود‬ ‫خواهد‬
‫خورجین‬ ‫به‬
‫آ‬ ‫طول‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫ها‬
‫دانیه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫گرفته‬ ‫قرار‬ ‫تاثیر‬ ‫تحت‬ ‫ها‬
‫می‬ ‫کاهش‬ ‫را‬
( ‫دهد‬
Seyed Ahmadi et al., 2015
.)
‫عملکرد‬ ‫اجزای‬
‫قطیع‬ ‫بیرهمکنش‬ ‫کیه‬ ‫داد‬ ‫نشیا‬ ‫واریان‬ ‫تجزیه‬ ‫از‬ ‫حاصل‬ ‫نتای‬
‫معنی‬ ‫تأثیر‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬
‫(جدول‬ ‫داشت‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫خورجین‬ ‫تعداد‬ ‫بر‬ ‫داری‬
0
‫تعداد‬ ‫بیشترین‬ .)
‫و‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بیدو‬ ‫تیمیار‬ ‫از‬ ‫بوتیه‬ ‫در‬ ‫خیورجین‬
‫مرحلیه‬ ‫در‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫مرحلیه‬ ‫در‬ ‫آ‬ ‫بیشترین‬
‫خیورجین‬ ‫ی‬
‫تیا‬ ‫دهیی‬
‫مقایسی‬ ‫همچنیین‬ .‫شید‬ ‫مشاهده‬ ‫برداشت‬
‫ه‬
‫قطیع‬ ‫بیرهمکنش‬ ‫مییانگین‬
‫تعداد‬ ‫بیشترین‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫خورجین‬ ‫تعداد‬ ‫صفت‬ ‫بر‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬
‫یای‬
‫ی‬‫ه‬ ‫یام‬
‫ی‬‫ارق‬ ‫از‬ ‫یاهد‬
‫ی‬‫ش‬ ‫یار‬
‫ی‬‫تیم‬ ‫در‬ ‫یه‬
‫ی‬‫بوت‬ ‫در‬ ‫یورجین‬
‫ی‬‫خ‬
‫وال‬
0121
،‫یوالر‬
‫ی‬‫س‬ ،
RGS003
‫هایوال‬ ‫ارقام‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫مشاهده‬ ‫جولیوس‬ ‫و‬
0121
‫النیگ‬ ،
‫و‬ ‫پیاد‬
‫یه‬
‫ی‬‫مرحل‬ ‫یاری‬
‫ی‬‫آبی‬ ‫یع‬
‫ی‬‫قط‬ ‫در‬ ‫یامک‬
‫ی‬‫آگ‬
‫یایوال‬
‫ی‬‫ه‬ ‫یین‬
‫ی‬‫همچن‬ ،‫دوم‬ ‫ی‬
0121
،
‫النگ‬
‫و‬ ‫پاد‬
RGS003
‫مرحله‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫خورجین‬ ‫تعداد‬ ‫بیشترین‬
‫سیوم‬ ‫ی‬
‫(جیدول‬ ‫شد‬ ‫حاصل‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬
1
.)
‫در‬
‫همکیارا‬ ‫و‬ ‫صیفوی‬ ‫پیژوهش‬
(
Safavi et al., 2020
‫تینش‬ ‫تیاثیر‬ ‫تحت‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫خورجین‬ ‫تعداد‬ ‫نیز‬ )
‫معنی‬ ‫خشکی‬
‫شید‬ ‫واقع‬ ‫دار‬
‫؛‬
‫آبییاری‬ ‫تینش‬ ‫شیرای‬ ‫در‬ ‫وی‬ ‫بررسیی‬ ‫در‬
‫هیبرییدهای‬ ‫فصیل‬ ‫آخیر‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫دلگا‬ ‫رقم‬ ،‫نرمال‬
‫هایوال‬
012
.‫اسیت‬ ‫شیده‬ ‫پیشینهاد‬ ‫کلیزا‬ ‫کشت‬ ‫توسعه‬ ‫جهت‬ ‫جرومه‬ ‫و‬
‫قهییید‬ ‫جعفیییرزاده‬ ‫همچنیییین‬
( ‫همکیییارا‬ ‫و‬ ‫رجانی‬
Jafarzadeh
Ghahdrijani et al., 2015
‫در‬ ‫خیورجین‬ ‫تعیداد‬ ‫کیه‬ ‫دادنید‬ ‫گزارش‬ )
‫میی‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بیدو‬ ‫و‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫شرای‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫بوته‬
‫توانید‬
‫به‬
‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫بهبود‬ ‫جهت‬ ‫در‬ ‫غیرمستقیم‬ ،‫انتشا‬ ‫برای‬ ‫ویژگی‬ ‫عنوا‬
.‫شود‬ ‫واقع‬ ‫کلزا‬
‫نش‬ ‫نتای‬
‫خورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫بر‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اثر‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫ا‬
‫معنی‬
‫(جدول‬ ‫شد‬ ‫دار‬
0
‫بیش‬ .)
‫بیه‬ ‫مربیوط‬ ‫خیورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫ترین‬
‫مقدار‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ ‫تیمار‬
00
/
21
‫آ‬ ‫مقیدار‬ ‫کمتیرین‬ ‫و‬ ‫دانیه‬
‫یا‬
‫ی‬‫ت‬ ‫یدهی‬
‫ی‬‫گل‬ ‫یه‬‫ی‬‫مرحل‬ ‫در‬ ‫یاری‬
‫ی‬‫آبی‬ ‫یع‬
‫ی‬‫قط‬ ‫یار‬
‫ی‬‫تیم‬ ‫یه‬‫ی‬‫ب‬ ‫یوط‬
‫ی‬‫مرب‬
11
‫ید‬
‫ی‬‫درص‬
‫خورجین‬
‫مقدار‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫دهی‬
00
/
20
‫(جیدول‬ ‫بیود‬ ‫دانه‬
0
‫در‬ ‫دانیه‬ ‫تعیداد‬ ‫)؛‬
‫جیز‬ ‫ایین‬ ‫و‬ ‫شیده‬ ‫بوتیه‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫کاهش‬ ‫به‬ ‫منجر‬ ‫نهایتا‬ ‫خورجین‬
‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫شیرای‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫تعیین‬ ‫در‬ ‫مهمی‬ ‫نقش‬ ‫عملکرد‬
.‫دارد‬
‫آ‬ ‫از‬
‫عقییم‬ ‫باعث‬ ‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫اعمال‬ ‫که‬ ‫جایی‬
‫دانه‬ ‫شد‬
‫انتقا‬ ‫و‬ ‫فتوسنتز‬ ‫در‬ ‫اختالل‬ ‫و‬ ‫گرده‬ ‫های‬
‫به‬ ‫شده‬ ‫ذخیره‬ ‫مواد‬ ‫ل‬
‫دانه‬
‫می‬ ‫ها‬
‫می‬ ‫گردد‬
‫باشید‬ ‫خیورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫کاهش‬ ‫بر‬ ‫دلیلی‬ ‫تواند‬
(
Mokari et al., 2020
‫اسیت‬ ‫شده‬ ‫گزارش‬ ‫پژوهشی‬ ‫در‬ ‫حال‬ ‫این‬ ‫با‬ .)
‫خیورجین‬ ‫در‬ ‫دانیه‬ ‫تعیداد‬ ‫بر‬ ‫تاثیری‬ ‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫که‬
( ‫ندارد‬
Sinaki et al., 2007
.)
‫که‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ ‫خورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫برای‬ ‫رقم‬ ‫اثر‬ ‫میانگین‬ ‫مقایسه‬
‫بیش‬
‫النیگ‬ ‫رقم‬ ‫به‬ ‫متعلق‬ ‫خورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫ترین‬
‫کمتیرین‬ ‫و‬ ‫پیاد‬
‫در‬ ‫دانیه‬ ‫تعداد‬ ‫بود‬ ‫کمتر‬ .‫شد‬ ‫حاصل‬ ‫جانکوم‬ ‫دیررس‬ ‫رقم‬ ‫از‬ ‫آ‬ ‫مقدار‬
‫می‬ ‫جانکوم‬ ‫رقم‬ ‫خورجین‬
‫بود‬ ‫دیررس‬ ‫دلیل‬ ‫به‬ ‫تواند‬
‫بیود‬ ‫مصاد‬ ‫و‬
‫میاه‬ ‫فیروردین‬ ‫و‬ ‫اسیفند‬ ‫گرمیایی‬ ‫تنش‬ ‫با‬ ‫گلدهی‬ ‫دوره‬ ‫حساس‬ ‫مراحل‬
‫دانه‬ ‫از‬ ‫تعدادی‬ ‫سق‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫دانست‬
‫می‬ ‫ها‬
.‫باشد‬
‫میی‬ ‫کلیزا‬ ‫در‬ ‫دانیه‬ ‫عملکیرد‬ ‫مهم‬ ‫اجزای‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫دانه‬ ‫وز‬
‫و‬ ‫باشید‬
‫یی‬
‫ی‬‫م‬ ‫یع‬
‫ی‬‫واق‬ ‫یاثیر‬
‫ی‬‫ت‬ ‫یت‬
‫ی‬‫تح‬ ،‫ینش‬
‫ی‬‫ت‬ ‫یوع‬
‫ی‬‫وق‬ ‫یه‬
‫ی‬‫مرحل‬ ‫و‬ ‫دوره‬ ‫یاس‬
‫ی‬‫براس‬
.‫یود‬
‫ی‬‫ش‬
‫بر‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬
‫معنی‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬ ‫وز‬
‫(جدول‬ ‫شد‬ ‫داری‬
0
‫به‬ .)
‫طوری‬
‫النیگ‬ ‫ارقام‬ ،‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ ‫تیمار‬ ‫در‬ ‫که‬
‫هیایوال‬ ‫و‬ ‫پیاد‬
0121
‫میانگین‬ ‫با‬
00
/
0
‫و‬
01
/
0
‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ،‫گرم‬
‫تا‬ ‫گلدهی‬
11
‫خورجین‬ ‫درصد‬
‫ساال‬ ‫رقم‬ ‫دهی‬
11
/
0
‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫و‬ ‫گرم‬
‫یه‬
‫ی‬‫مرحل‬ ‫در‬
‫یورجین‬
‫ی‬‫خ‬ ‫ی‬
‫یام‬
‫ی‬‫ارق‬ ‫یت‬
‫ی‬‫برداش‬ ‫یا‬
‫ی‬‫ت‬ ‫یی‬
‫ی‬‫ده‬
‫و‬ ‫یوس‬
‫ی‬‫جولی‬ ،،‫یا‬
‫ی‬‫مهت‬
‫میانگین‬ ‫با‬ ‫آگامک‬
10
/
0
،
02
/
0
‫و‬
11
/
0
‫دانه‬ ‫هزار‬ ‫وز‬ ‫بیشترین‬ ‫گرم‬
‫(جدول‬ ‫یافت‬ ‫اختصاص‬
1
.)
‫و‬ ‫گلیدهی‬ ‫دوره‬ ‫زودتر‬ ‫شروع‬ ‫و‬ ‫ارقام‬ ‫رشدی‬ ‫دوره‬ ‫طول‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬
‫دوره‬ ‫طیول‬ ‫بیود‬ ‫طوییل‬ ‫طرفیی‬ ‫از‬ ،‫خنک‬ ‫هوای‬ ‫با‬ ‫آ‬ ‫بود‬ ‫مصاد‬
‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫گرمایی‬ ‫تنش‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫رسیدگی‬ ‫و‬ ‫گلدهی‬
‫تیا‬ ‫شیده‬ ‫سیبب‬
‫هزار‬ ‫وز‬
‫(جدول‬ ‫گردد‬ ‫باالتر‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬
1
‫ویژگی‬ ‫البته‬ )
‫ژنتیکیی‬ ‫هیای‬
‫می‬ ‫نیز‬ ‫ارقام‬
‫به‬ .‫شود‬ ‫واقع‬ ‫موثر‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬ ‫وز‬ ‫بر‬ ‫تواند‬
‫وز‬ ‫کلیی‬ ‫طیور‬
‫بیرای‬ ‫پیروده‬ ‫میواد‬ ‫کرد‬ ‫فراهم‬ ‫در‬ ‫گیاه‬ ‫توانایی‬ ‫تابع‬ ‫گیاه‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬
‫همین‬ ‫و‬ ‫مشز‬
‫شد‬ ‫پر‬ ‫هنگام‬ ‫در‬ ‫الزم‬ ‫غذایی‬ ‫عناصر‬ ‫طور‬
.‫است‬ ‫دانه‬
،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫عبوده‬
‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تأثیر‬
...
874
878
‫پژوهشه‬ ‫نشریه‬
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ای‬
02
‫شماره‬ ،
4
،
‫زمستان‬
0420
‫جدول‬
4
-
‫خورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫برای‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اثر‬ ‫میانگین‬ ‫مقایسه‬
Table 4- Mean comparision for the effect of irrigation and cultivar treatments on the number of seeds per
pod
‫دانه‬ ‫تعداد‬
‫خورجین‬ ‫در‬
Number of seeds per pod
‫آبیاری‬ ‫قطع‬
Interruption of irrigation
25.32
)‫(شاهد‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬
Without interruption of irrigation
24.46
‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫تنش‬
‫تا‬
11
‫خورجین‬ ‫درصد‬
‫دهی‬
Interruption of irrigation in
the beginning of flowering stage
23.63
‫خورجین‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫تنش‬
‫دهی‬
‫برداشت‬ ‫تا‬
Interruption of irrigation in
the stage of formation of pods until harvest
1.24
LSD0.05
‫دانه‬ ‫تعداد‬
‫خورجین‬ ‫در‬
Number of seeds per pod
‫رقم‬
Cultivar
26.01
‫النگ‬
‫پاد‬
Long Pod
22.12
‫آرام‬
Aram
24.73
‫آرجی‬
‫اس‬
110
RGS003
21.81
‫جانکوم‬
Gancom
25.62
‫سوالر‬
Solar
26.55
‫هایوال‬
0121
Hayola 4815
24.76
،‫مهتا‬
Mahtab
23.15
‫جولیوس‬
Jolius
24.90
) ‫(آگامک‬ ‫آگامو‬
Agamax
25.10
‫ساال‬
Sala
1.77
LSD0.05
‫تنش‬ ‫اعمال‬ ‫صورت‬ ‫در‬
‫تعیداد‬ ‫هرچیه‬ ،‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫جملیه‬ ‫از‬ ‫ها‬
‫در‬ ‫و‬ ‫یافتیه‬ ‫افیزایش‬ ،‫پیرورده‬ ‫مواد‬ ‫از‬ ‫مشز‬ ‫هر‬ ‫سهم‬ ،‫باشد‬ ‫کم‬ ‫مشز‬
‫یه‬
‫ی‬‫دان‬ ‫یه‬
‫ی‬‫نتیج‬
‫یت‬
‫ی‬‫درش‬ ‫یا‬
‫ی‬‫ه‬
‫وز‬ ‫و‬ ‫یر‬
‫ی‬‫ت‬
‫یزایش‬
‫ی‬‫اف‬ ‫یز‬
‫ی‬‫نی‬ ‫یه‬
‫ی‬‫دان‬ ‫یزار‬
‫ی‬‫ه‬
‫یی‬
‫ی‬‫م‬
‫ید‬
‫ی‬‫یاب‬
(Heidarzadeh et al., 2015; Zhang et al., 2013)
‫یای‬
‫ی‬‫نت‬ .
‫صفوی‬ ‫پژوهش‬ ‫از‬ ‫حاصل‬
( ‫همکیارا‬ ‫و‬ ‫فرد‬
Safavi et al., 2020
‫در‬ )
‫ش‬ ‫در‬ ‫کلزا‬ ‫هیبریدهای‬ ‫و‬ ‫ارقام‬ ‫پاسخ‬
‫رقیم‬ ‫انتهیایی‬ ‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫رای‬
‫بیین‬ ‫در‬ ‫دانیه‬ ‫هزار‬ ‫وز‬ ‫صفت‬ ‫لحاظ‬ ‫از‬ ‫باالیی‬ ‫پایداری‬ ‫از‬ ‫دلگا‬
‫ارقیام‬
‫خورجین‬ ‫مرحله‬ ‫از‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫برخوردار‬
،‫بعید‬ ‫بیه‬ ‫دهی‬
‫میانگین‬ ‫با‬ ‫دلگا‬ ‫رقم‬
51
/
2
‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫از‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫و‬
‫هیایوال‬ ‫هیبریدهای‬ ‫بعد‬ ‫به‬
012
‫جرومیه‬ ‫و‬
11
/
2
10
/
2
‫وز‬ ‫بیاالترین‬
.‫داشتند‬ ‫را‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬
‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫درصد‬
‫(جدول‬ ‫نتای‬ ‫براساس‬
0
‫معنی‬ )
‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬ ‫بود‬ ‫دار‬
‫شیرای‬ ‫بیه‬ ‫نسبت‬ ‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫درصد‬ ‫برای‬ ‫رقم‬
‫داده‬ ‫نشا‬ ‫خود‬ ‫از‬ ‫متفاوتی‬ ‫واکنش‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬
‫مییانگین‬ ‫مقایسیات‬ .‫اند‬
‫جدول‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬
1
‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بیدو‬ ‫شیرای‬ ‫در‬ ‫کیه‬ ‫داد‬ ‫نشیا‬
( ‫سیوالر‬ ‫ارقیام‬ ‫از‬ ‫دانیه‬ ‫روغن‬ ‫درصد‬ ‫بیشترین‬ )‫(شاهد‬
0
/
01
‫و‬ )‫درصید‬
‫هایوال‬
0121
(
0
/
00
‫تیا‬ ‫گلیدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ ،)‫درصد‬
11
‫خورجین‬ ‫درصد‬
‫النیگ‬ ‫ارقام‬ ‫دهی‬
( ‫پیاد‬
01
‫هیایوال‬ ‫و‬ )‫درصید‬
0121
(
00
‫خورجین‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫و‬ )‫درصد‬
‫برداشی‬ ‫تیا‬ ‫دهی‬
‫مقیدار‬ ‫بیشیترین‬ ‫ت‬
‫النگ‬ ‫و‬ ‫ساال‬ ‫ارقام‬ ‫از‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫درصد‬
( ‫مییانگین‬ ‫بیا‬ ‫پاد‬
0
/
00
)‫درصید‬
،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫عبوده‬
‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تأثیر‬
...
874
‫به‬
‫تمیامی‬ ‫در‬ ‫دانیه‬ ‫روغین‬ ‫درصید‬ ‫مییزا‬ ‫کمترین‬ ‫همچنین‬ ‫آمد‬ ‫دست‬
.‫داشت‬ ‫تعلق‬ ‫جانکوم‬ ‫رقم‬ ‫به‬ ‫حاهر‬ ‫آزمایش‬ ‫تیمارهای‬
‫می‬ ‫تنش‬ ‫دلیل‬ ‫به‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫میزا‬ ‫بود‬ ‫کم‬
‫کوتیاه‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫تواند‬
‫شد‬ ‫پر‬ ‫دوره‬ ‫شد‬
( ‫باشد‬ ‫دانه‬ ‫وز‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫دانه‬
Aboodeh et al.,
2020
( ‫همکیارا‬ ‫و‬ ‫ناظری‬ ‫پژوهش‬ .)
Nazeri et al., 2021
‫نشیا‬ )
‫کربوهیدرات‬ ‫بود‬ ‫دسترس‬ ‫در‬ ‫کاهش‬ ‫که‬ ‫داد‬
‫در‬ ‫روغین‬ ‫سینتز‬ ‫برای‬ ‫ها‬
‫می‬ ‫روغن‬ ‫درصد‬ ‫کاهش‬ ‫سبب‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫اثر‬
‫ایین‬ ‫بیا‬ .‫شود‬
‫در‬ ‫حیال‬
‫دانیه‬ ‫روغین‬ ‫درصد‬ ‫بر‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تاثیر‬ ‫عدم‬ ‫به‬ ‫نیز‬ ‫مطالعات‬ ‫از‬ ‫برخی‬
( ‫اسیت‬ ‫شیده‬ ‫اشیاره‬ ‫کلیزا‬
Zareei Siahbidi & Rezaei Zadhe,
2019
‫می‬ ‫نظر‬ ‫به‬ .)
‫بیه‬ ‫دانیه‬ ‫روغین‬ ‫درصید‬ ‫متفیاوت‬ ‫مییزا‬ ‫کیه‬ ‫رسد‬
‫ویژگی‬
‫مربوط‬ ‫ژنتیکی‬ ‫های‬
‫آ‬ ‫توانایی‬ ‫و‬ ‫ارقام‬ ‫که‬ ‫باشد‬
‫را‬ ‫ها‬
‫ذخییره‬ ‫در‬
‫مرحله‬ ‫در‬ ‫روغن‬
‫می‬ ‫نشا‬ ‫دانه‬ ‫شد‬ ‫پر‬ ‫ی‬
.‫دهد‬
‫جدول‬
5
-
‫ویژگی‬ ‫برای‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬ ‫میانگین‬ ‫مقایسه‬
‫مطالعه‬ ‫مورد‬ ‫های‬
Table 5- Mean comparision for the interaction effect of irrigation and cultivar treatments on the studied treaits
‫درصد‬
‫روغن‬
Oil
content
(%)
‫شاخص‬
‫برداشت‬
Harvest
index
(
%
)
‫عملکرد‬
‫زیستی‬
Biological
Yield
(kg.ha-1
)
‫هزار‬ ‫وزن‬
‫دانه‬
1000
seed
weight
(g)
‫طول‬
‫خورجین‬
Silique
Length
(cm)
‫ارتفاع‬
‫بوته‬
Plant
height
(cm)
‫شاخه‬ ‫تعداد‬
‫بوته‬ ‫در‬
Branche
Number/pl
ant
‫رقم‬
Cultivar
‫آبیاری‬
Iirrigation
43.33
40.5
4527.1
3.63
8
125.7
10.20
Long pod
)‫(شاهد‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬
Without interruption of
irrigation
37
24.6
5984.1
3.30
5.91
144
7.30
Aram
44.66
26.6
5155.7
3.20
5.70
122.43
8.10
RGS003
38
22.4
3855
2.43
5.98
143.96
6.63
Jancom
48.33
31.6
5370.1
2.90
5.51
143.06
8.49
Solar
46.32
24.2
7201.3
3.60
5.68
116.86
8.43
Hayola 4815
45.33
40.1
3397.2
3.26
5.86
108.33
7
Mahtab
36
20.07
6038.6
2.83
4.75
120.33
7.46
Julius
45
32.7
4454.5
3.20
5.99
116.23
7.03
Agamax
42.33
35.5
4240.1
2.90
5
126.10
8.40
Sala
5.27
11.09
879.94
0.44
0.68
11.72
2.22
LSD0.05
45
24.3
5242.9
4
7.45
143.30
5.50
Long pod
‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬
‫تا‬
11
‫خورجین‬ ‫درصد‬
‫دهی‬
Interruption of
irrigation in the
beginning of flowering
stage
40
22.2
4708.8
3.20
5.18
133.13
7.66
Aram
39.33
23.1
4599.8
3.30
5.72
126.56
6.70
RGS003
35.33
11.89
4608
4.38
4.27
105.1
5.33
Jancom
41
20.12
5464.5
3.60
5.52
153.3
10.43
Solar
43
32.95
5711.6
2.72
5.55
115.12
5.46
Hayola 4815
41.33
21.34
4546.2
3.79
5.63
125.66
8.93
Mahtab
40
21.64
5217.1
3.16
3.50
145.83
5.20
Julius
38.33
22.11
4879.6
3.34
5.81
120.56
7.53
Agamax
41
20.53
5955
4.80
4.86
144.33
7.53
Sala
6.35
10.79
1569.6
0.53
0.66
16.71
2.24
LSD0.05
44.33
20.56
5668
3.76
6.45
140.73
7.50
Long pod
‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬
‫خورجین‬
‫برداشت‬ ‫تا‬ ‫دهی‬
Interruption of
irrigation in the stage of
formation of pods until
harvest
39
26.98
4003.9
2.87
4.13
122.13
7.30
Aram
38.66
24.41
4809.6
3.09
5.56
130.66
5.1
RGS003
35
22.18
3364.5
3.89
4.29
140.8
4.40
Jancom
39.33
29.44
5024.9
3.22
5.49
135.1
6.23
Solar
40.33
33.13
5886
3.88
5.61
115.96
7.33
Hayola 4815
41.33
18.48
5613.5
4.53
6.06
134.4
6.90
Mahtab
36
28.82
4763.3
4.43
3.9
151.36
8.10
Julius
38.33
27.25
4476.3
3.98
5.76
139.46
5.30
Agamax
44.33
23.92
4857.8
3.58
5.56
149.16
5.50
Sala
5.28
6.20
997.72
0.42
0.67
18.07
2.21
LSD 0.05
876
‫پژوهشه‬ ‫نشریه‬
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ای‬
02
‫شماره‬ ،
4
،
‫زمستان‬
0420
‫جدول‬
6
-
‫ویژگی‬ ‫بر‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬ ‫میانگین‬ ‫مقایسه‬
‫مطالعه‬ ‫مورد‬ ‫های‬
Table 6- Mean comparision for the interaction effect of irrigation and cultivar treatments on the studied treaits
‫نیاز‬ ‫مجموع‬
‫رسیدگی‬ ‫حرارتی‬
Total heat
requirement
maturation
(day)
‫دوره‬ ‫طول‬
‫رسیدگی‬ ‫رشد‬
Growth
period
maturation
(day)
‫عملکرد‬
‫روغن‬
Grain
yield
(kg.ha-1
)
‫عملکرد‬
‫دانه‬
Grain yield
(kg.ha-1
)
‫خورجین‬ ‫تعداد‬
‫بوته‬ ‫در‬
Number of
pods per plant
‫رقم‬
Cultivar
‫آبیاری‬
Iirrigation
2004.70
150
893.27
1971.49
228
Long pod
)‫(شاهد‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬
Without interruption of irrigation
1980.87
149
590.47
1597.71
197.50
Aram
2056.70
152
612.62
1363
262
RGS003
2101.03
153.66
316.64
832.07
211.33
Jancom
2021.70
150.66
897.88
1857.03
406
Solar
1750.70
139
968.51
2093.76
420.33
Hayola
4815
2013.20
150.33
766.90
1689.60
218
Mahtab
2101.03
153.66
436.91
1208.88
262
Julius
2021.70
150.66
655.54
1442.22
240.33
Agamax
2021.70
150.66
680.44
1605.19
196
Sala
34.86
1.34
178.53
291.72
89.27
LSD0.05
2021.70
150.66
575.54
1273.96
265.33
Long pod
‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬
‫تا‬
11
‫خورجین‬ ‫درصد‬
‫دهی‬
Interruption of irrigation in the
beginning of flowering stage
1974.37
148.66
449.96
1020.80
179.67
Aram
2005.20
150
417.78
1061.82
199.17
RGS003
2073.87
152.33
191.21
539.98
183.33
Jancom
1972.87
148
424.44
1031.44
200.33
Solar
1743.20
138.66
729.74
1696.06
360.67
Hayola
4815
1972.87
148
416.70
1011.18
158.50
Mahtab
2065.03
152.33
506.17
1266.47
199.17
Julius
1972.87
148.66
411.85
1075.02
254.67
Agamax
1972.87
148
344.94
841.19
195
Sala
36.49
1.53
136.94
323.18
48.15
LSD0.05
2004.70
150
505.20
1141.48
267
Long pod
‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬
‫خورجین‬
‫برداشت‬ ‫تا‬ ‫دهی‬
Interruption of irrigation in the
stage of formation of pods until
harvest
2021.70
150.66
419.86
1075.67
196.33
Aram
2014.53
150.33
460.50
1194.25
248
RGS003
2101.03
153.66
259.92
743.05
157.43
Jancom
2004.70
150
521.24
1322.48
239.67
Solar
1735.70
138.33
782.99
1935.58
306.33
Hayola
4815
2005.20
150
409.49
1002.58
231
Mahtab
2101.03
153.66
459.88
1276.35
222.33
Julius
2004.70
150
453.86
1217.60
225
Agamax
2004.70
150
500.82
1116.89
232.33
Sala
33.73
1.36
111.82
172.77
62.63
LSD 0.05
‫جیدول‬ ‫در‬ ‫شیده‬ ‫ارایه‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫مقادیر‬ ‫براساس‬
0
،
‫و‬ ‫کمتیرین‬
‫بیش‬
‫و‬ )‫(شیاهد‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ ‫شرای‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫ترین‬
‫به‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬
‫هایوال‬ ‫و‬ ‫جانکوم‬ ‫ژنوتیپ‬ ‫از‬ ‫ترتیب‬
0121
‫حاصیل‬
‫اجیزای‬ ‫بیر‬ ‫تاثیر‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫تنش‬ ‫منفی‬ ‫تاثیر‬ .‫است‬ ‫شده‬
‫و‬ ‫و‬ ‫بوتیه‬ ‫در‬ ‫خورجین‬ ‫تعداد‬ ،‫خورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫عملکرد‬
‫ز‬
‫می‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬
‫قطیع‬ ‫اعمیال‬ ‫کیه‬ ‫شید‬ ‫مششص‬ ‫دیگری‬ ‫بررسی‬ ‫در‬ .‫باشد‬
‫مرحله‬ ‫از‬ ‫آبیاری‬
‫خورجین‬ ‫ی‬
‫بیه‬ ‫بعید‬ ‫بیه‬ ‫گلیدهی‬ ‫و‬ ‫دهی‬
‫باعیث‬ ‫ترتییب‬
‫یاهش‬
‫ی‬‫ک‬
00
‫و‬
11
‫یی‬
‫ی‬‫م‬ ‫یه‬
‫ی‬‫دان‬ ‫یرد‬
‫ی‬‫عملک‬ ‫یدی‬
‫ی‬‫درص‬
( ‫یردد‬
‫ی‬‫گ‬
Qasemian
Ardestani et al., 2020
.)
‫دانه‬ ‫عملکرد‬
‫(جیدول‬ ‫واریان‬ ‫تجزیه‬
0
‫ن‬ )
‫تحیت‬ ‫دانیه‬ ‫عملکیرد‬ ‫کیه‬ ‫داد‬ ‫شیا‬
.‫شد‬ ‫دار‬ ‫معنی‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬
‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫عملکرد‬
‫بر‬
‫سطح‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫عملکرد‬ ‫برهمکنش‬ ‫واریان‬ ‫تجزیه‬ ‫اساس‬
‫معنی‬ ‫درصد‬ ‫یک‬ ‫احتمال‬
‫(جدول‬ ‫گشت‬ ‫دار‬
0
)
.
‫روغین‬ ‫عملکرد‬ ‫تغییرات‬
‫به‬
‫تغیییر‬ ‫بیا‬ ‫اسیت‬ ‫ممکین‬ ‫روغنی‬ ‫گیاها‬ ‫در‬ ‫اقتصادی‬ ‫عملکرد‬ ‫عنوا‬
‫درص‬
‫دان‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫د‬
‫باشد‬ ‫مرتب‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫یا‬ ‫ه‬
(Aboodeh et
،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫عبوده‬
‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تأثیر‬
...
877
al., 2020; Seyed Ahmadi et al., 2015)
‫حاهیر‬ ‫پیژوهش‬ ‫در‬ .
‫و‬ ‫روغین‬ ‫درصید‬ ‫کیاهش‬ ‫با‬ ،‫آ‬ ‫قطع‬ ‫اثر‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫عملکرد‬ ‫کاهش‬
‫(جیدول‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫مشصوصا‬
0
‫ق‬ ‫شیرای‬ ‫در‬ )
‫انتهیایی‬ ‫آبییاری‬ ‫طیع‬
‫یارا‬
‫ی‬‫همک‬ ‫و‬ ‫یی‬
‫ی‬‫نب‬ ‫یام‬
‫ی‬‫م‬ ‫یژوهش‬
‫ی‬‫پ‬ ‫یای‬
‫ی‬‫نت‬ ‫یتا‬
‫ی‬‫راس‬ ‫ین‬
‫ی‬‫ای‬ ‫در‬ .‫دارد‬ ‫یاط‬
‫ی‬‫ارتب‬
(
Mamnabi et al., 2021
‫باعث‬ ‫آبیاری‬ ‫عدم‬ ‫یا‬ ‫کاهش‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ )
‫روغن‬ ‫میزا‬ ‫و‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫کاهش‬
‫دانیه‬ ‫روغین‬ ‫عملکیرد‬ ‫نهایت‬ ‫در‬ ‫و‬
.‫شد‬
‫زیستی‬ ‫عملکرد‬
‫و‬ ‫تجزیه‬ ‫از‬ ‫حاصل‬ ‫نتای‬
‫ژنوتییپ‬ ‫بیر‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اثر‬ ‫اریان‬
‫هیای‬
‫تیأثیر‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫آ‬ ‫گویای‬ ‫زیستی‬ ‫عملکرد‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫کلزا‬
‫معنی‬
‫(جیدول‬ ‫داشیتند‬ ‫صفت‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫درصد‬ ‫یک‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫داری‬
0
‫خورجین‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫تنش‬ ‫اعمال‬ ‫و‬ ‫تنش‬ ‫اعمال‬ ‫بدو‬ ‫شرای‬ ‫در‬ .)
‫دهی‬
‫تغی‬ ‫زیستی‬ ‫عملکرد‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫با‬ ‫برداشت‬ ‫تا‬
‫صیورتی‬ ‫در‬ .‫یافیت‬ ‫یر‬
‫کیه‬
‫تیا‬ ‫گلیدهی‬ ‫مرحلیه‬ ‫تینش‬ ‫اعمیال‬ ‫بیا‬ ‫زیسیتی‬ ‫عملکرد‬
11
‫بیر‬ ‫درصید‬
‫ژنوتیپ‬
‫معنیی‬ ‫کلیزا‬ ‫هیای‬
‫زیسیتی‬ ‫عملکیرد‬ ‫مقیدار‬ ‫بیاالترین‬ .‫نبیود‬ ‫دار‬
‫به‬
‫میانگین‬ ‫با‬ ‫ترتیب‬
0
/
5212
‫و‬
0
/
0101
‫ارقیام‬ ‫و‬ ‫شیاهد‬ ‫برهمکنش‬ ‫به‬
‫هایوال‬
0121
‫پایین‬ ‫و‬ ‫جولیوس‬ ‫و‬
‫به‬ ‫زیستی‬ ‫عملکرد‬ ‫مقادیر‬ ‫ترین‬
‫ترتیب‬
‫ب‬
‫میانگین‬ ‫ا‬
‫های‬
1
/
0110
‫و‬
1
/
0000
‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫تیمار‬ ‫برهمکنش‬ ‫به‬
‫(جدول‬ ‫بود‬ ‫مربوط‬ ‫جانکوم‬ ‫و‬ ‫آرام‬ ‫رقم‬
0
‫در‬ ‫حسیاس‬ ‫مراحیل‬ ‫جمله‬ ‫از‬ .)
‫خورجین‬ ‫نمو‬ ‫و‬ ‫گلدهی‬ ‫مراحل‬ ،‫کلزا‬
‫می‬ ‫ها‬
‫عملکرد‬ ‫کاهش‬ ‫علت‬ ‫و‬ ‫باشد‬
‫می‬ ‫تنش‬ ‫شرای‬ ‫در‬
‫شیرای‬ ‫در‬ ‫گیاه‬ ‫برگ‬ ‫ریزش‬ ‫و‬ ‫پیری‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫تواند‬
‫ه‬ .‫باشد‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬
‫جیانکوم‬ ‫رقم‬ ‫عملکرد‬ ‫افت‬ ‫دالیل‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫مچنین‬
‫حساسییت‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫گفته‬ ‫موارد‬ ‫براساس‬ ‫ارقام‬ ‫سایر‬ ‫به‬ ‫نسبت‬
‫و‬ ‫زیرگلیی‬ ‫پیژوهش‬ ‫در‬ .‫نمیود‬ ‫بییا‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫رقم‬ ‫این‬
( ‫یزی‬
‫ی‬‫کهری‬
Zirgoli and Kahrizi, 2015
‫روی‬ )
21
‫یه‬
‫ی‬‫واریت‬
،‫یزا‬
‫ی‬‫کل‬
‫واریته‬ ‫تمامی‬ ‫بیولوژیک‬ ‫عملکرد‬ ‫کردند‬ ‫گزارش‬
‫ها‬
‫تینش‬ ‫شیرای‬ ‫تحت‬
‫مطالعه‬ ‫در‬ .‫داد‬ ‫نشا‬ ‫کاهش‬ ‫خشکی‬
‫تینش‬ ‫اثیر‬ ‫خصوص‬ ‫در‬ ‫دیگری‬ ‫ی‬
‫بیش‬ ‫و‬ ‫کمترین‬ ‫سویا‬ ‫بر‬ ‫خشکی‬
‫تینش‬ ‫تیمیار‬ ‫از‬ ‫زیسیتی‬ ‫عملکرد‬ ‫ترین‬
( ‫شد‬ ‫مشاهده‬ ‫شاهد‬ ‫و‬ ‫خشکی‬ ‫شدید‬
Sepanlo et al., 2014
.)
‫برداشت‬ ‫شاخص‬
‫شاخص‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬
‫فیزیولوژ‬ ‫مهم‬ ‫هایی‬
‫که‬ ‫است‬ ‫یکی‬
‫دانه‬ ‫به‬ ‫گیاه‬ ‫رویشی‬ ‫اندام‬ ‫از‬ ‫فتوسنتزی‬ ‫مواد‬ ‫انتقال‬ ‫درصد‬ ‫بیانگر‬
.‫اسیت‬
‫شیاخص‬ ‫صیفت‬ ‫بیر‬ ‫رقیم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬ ‫حاهر‬ ‫آزمایش‬ ‫در‬
‫معنی‬ ‫درصد‬ ‫یک‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫برداشت‬
‫(جدول‬ ‫شد‬ ‫دار‬
0
‫اعمال‬ ‫با‬ .)
‫در‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫و‬ ‫شاهد‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫میزا‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬
‫مرحله‬
‫ی‬
‫تا‬ ‫گلدهی‬
11
‫خورجین‬ ‫درصد‬
‫به‬ ‫دهی‬
‫معنی‬ ‫طور‬
‫یافت‬ ‫تغییر‬ ‫دار‬
‫حالی‬ ‫در‬
‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫که‬
‫خورجین‬ ‫ی‬
‫تیا‬ ‫دهی‬
‫معنی‬ ‫نتای‬ ‫برداشت‬
‫در‬ ‫بررسیی‬ ‫میورد‬ ‫ارقام‬ ‫بین‬ ‫در‬ .‫نشد‬ ‫مشاهده‬ ‫داری‬
‫بیش‬ )‫(شاهد‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ ‫شرای‬
‫النگ‬ ‫رقم‬ ‫به‬ ‫شاخص‬ ‫ترین‬
‫پیاد‬
‫ش‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫یافت‬ ‫اختصاص‬
‫بعید‬ ‫بیه‬ ‫گلیدهی‬ ‫مرحلیه‬ ‫از‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫رای‬
‫به‬
‫هایوال‬ ‫ارقام‬ ‫از‬ ‫ترتیب‬
0121
‫(جیدول‬ ‫شید‬ ‫حاصیل‬ ‫سوالر‬ ‫و‬
0
‫بیاال‬ .)
‫قطیع‬ ‫و‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بیدو‬ ‫شیرای‬ ‫در‬ ‫ارقیام‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫بود‬
‫تا‬ ‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬
11
‫خورجین‬ ‫درصد‬
‫می‬ ‫دهی‬
‫دلییل‬ ‫بیه‬ ‫تواند‬
‫دانی‬ ‫تعیداد‬ ‫و‬ ‫بوتیه‬ ‫در‬ ‫خیورجین‬ ‫تعیداد‬ ‫بود‬ ‫باال‬
.‫باشید‬ ‫خیورجین‬ ‫در‬ ‫ه‬
‫ژنوتیپ‬
‫سیهم‬ ‫تنش‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫دارند‬ ‫باالتری‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫که‬ ‫هایی‬
‫دانیه‬ ‫سیمت‬ ‫بیه‬ ‫را‬ ‫فتوسنتزی‬ ‫مواد‬ ‫از‬ ‫باالتری‬
‫نمیوده‬ ‫ارسیال‬ ‫هیا‬
‫و‬ ‫انید‬
( ‫داشیت‬ ‫خواهنید‬ ‫بیاالتری‬ ‫عملکرد‬
Khayat Moghaddam et al.,
2022
‫بیش‬ ‫علت‬ .)
‫ال‬ ‫رقم‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫بود‬ ‫تر‬
‫نگ‬
‫بیه‬ ‫نسیبت‬ ‫پاد‬
‫می‬ ‫را‬ ‫ارقام‬ ‫سایر‬
‫زیسیتی‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫کمتر‬ ‫کاهش‬ ‫به‬ ‫توا‬
‫در‬ .‫داد‬ ‫ارتبیاط‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫اعمیال‬ ‫بیدو‬ ‫و‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫شرای‬ ‫در‬
‫به‬ ‫و‬ ‫مدیریت‬ ‫خصوص‬
‫می‬ ‫نشا‬ ‫امر‬ ‫این‬ ‫ارقام‬ ‫نژادی‬
‫توانیایی‬ ‫کیه‬ ‫دهید‬
‫ارقام‬
‫به‬ ‫فتوسنتزی‬ ‫مواد‬ ‫انباشتن‬ ‫و‬ ‫انتقال‬ ‫در‬
‫د‬ ‫به‬ ‫برگ‬ ‫از‬ ‫خصوص‬
‫انه‬
‫ها‬
‫می‬ ‫عملکرد‬ ‫افزایش‬ ‫در‬ ‫مهم‬ ‫عوامل‬ ‫از‬ ،‫تنش‬ ‫شرای‬ ‫در‬
.‫باشد‬
‫جدول‬
7
-
‫حرارتی‬ ‫نیاز‬ ‫مجموع‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫دوره‬ ‫طول‬ ‫مربعات‬ ‫میانگین‬ ‫واریانس‬ ‫تجزیه‬
Table 7- Analysis of variance of mean of squares growth period length and total heat requirement
‫حرارتی‬ ‫نیاز‬ ‫مجموع‬
Total heat requirement
Flowering
‫رشد‬ ‫دوره‬ ‫طول‬
Growth period (day)
Flowering
d.f
S.O.V
Maturation
Maturation
398.83ns
458.86ns
0.54ns
1.98ns
2
‫بلوک‬
Blok
7229.03*
2678.95*
12.41*
12.87*
2
‫آبیاری‬ ‫قطع‬
Interruption of irrigation
760.85
309.85
1.22
1.62
4
‫خطا‬
‫ی‬
a
Error a
82894.5**
1697.65**
147.46**
61.31**
9
‫رقم‬
Cultivar
710.57*
295.34ns
1.16*
1.54ns
18
I*C
401.32
286.16
0.65
1.15
54
‫خطای‬
b
Error b
1.0
5.1
0.5
4.2
CV (%)
ns
،
*
‫و‬
**
‫به‬
‫ترتیب‬
‫غیرمعنی‬
‫دار‬
‫و‬
‫معنی‬
‫دار‬
‫در‬
‫سطح‬
‫احتمال‬
‫یک‬
‫و‬
‫پن‬
‫درصد‬
‫می‬
‫باشد‬
.
ns, * and ** are non-significant and significant at the 1% and 5% levels, respectively.
874
‫پژوهشه‬ ‫نشریه‬
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ای‬
02
‫شماره‬ ،
4
،
‫زمستان‬
0420
‫و‬ ‫احمدی‬ ‫سید‬ ‫پژوهش‬ ‫براساس‬
( ‫همکارا‬
Seyed Ahmadi et
al., 2015
‫خ‬ ‫تنش‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫مششص‬ )
‫باعیث‬ ‫گلیدهی‬ ‫مرحلیه‬ ‫در‬ ‫شکی‬
‫معنی‬ ‫کاهش‬
‫می‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫دار‬
‫گ‬
.‫ردد‬
‫دوره‬ ‫طیول‬ ‫بیر‬ ‫رقم‬ ‫اثر‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اثر‬ ‫واریان‬ ‫تجزیه‬
‫رشید‬ ‫ی‬
‫آ‬ ‫برهمکنش‬ ‫اثر‬ ‫و‬ ‫گلدهی‬
‫دوره‬ ‫کل‬ ‫بر‬ ‫ها‬
‫معنیی‬ ‫گییاه‬ ‫رشد‬ ‫ی‬
‫بیود‬ ‫دار‬
‫(جدول‬
5
‫دوره‬ ‫طول‬ .)
‫میانگین‬ ‫با‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ ‫تیمار‬ ‫در‬ ‫گلدهی‬ ‫ی‬
(
00
/
20
‫صورتی‬ ‫در‬ ‫شد‬ ‫حاصل‬ )‫روز‬
‫آبییای‬ ‫قطیع‬ ‫مرحلیه‬ ‫دو‬ ‫هیر‬ ‫در‬ ‫که‬
‫آماری‬ ‫اختال‬
‫معنی‬
‫(جدول‬ ‫نداشت‬ ‫همدیگر‬ ‫با‬ ‫داری‬
1
.)
‫جدول‬
8
-
‫میانگین‬ ‫مقایسه‬
‫حرارتی‬ ‫نیاز‬ ‫مجموع‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫دوره‬ ‫طول‬
‫در‬
‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬
Table 8- Mean comparison for mean growth period and total thermal time requirements under irrigation cut at the end
of the growing season
‫مجموع‬
‫نیاز‬
‫مرحله‬ ‫حرارتی‬
‫گلدهی‬
Total heat requirement
during flowering
‫گلدهی‬ ‫رشد‬ ‫دوره‬ ‫طول‬
Flowering growth period
‫آبیاری‬ ‫قطع‬
Interruption of irrigation
343.13
26.46
)‫(شاهد‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬
Without interruption of irrigation
325.35
25.23
‫مرحله‬ ‫در‬ ‫تنش‬
‫تا‬ ‫گلدهی‬
11
‫خورجین‬ ‫درصد‬
‫دهی‬
Interruption of irrigation in the beginning of flowering stage
328.70
25.46
‫خورجین‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫تنش‬
‫برداشت‬ ‫تا‬ ‫دهی‬
Interruption of irrigation in the stage of formation of pods until
harvest
12.61
0.91
LSD0.05
‫گلدهی‬
Flowreing
‫گلده‬
‫ی‬
Flowering
‫رقم‬
Cultivar
333.83
23.33
‫النگ‬
‫پاد‬
Long Pod
321.33
25.33
‫آرام‬
Aram
327.44
25.68
‫آرجی‬
‫اس‬
110
RGS003
322.55
22.67
‫جانکوم‬
Gancom
335.27
26.22
‫سوالر‬
Solar
359.44
29.77
‫هایوال‬
0121
Hayola 4815
325.43
26.24
،‫مهتا‬
Mahtab
324.51
23.77
‫جولیوس‬
Jolius
359.55
30.33
) ‫(آگامک‬ ‫آگامو‬
Agamax
320.5
26.05
‫ساال‬
Sala
16.98
1.01
LSD0.05
‫مرحله‬ ‫در‬ ‫روز‬ ‫درجه‬ ‫مجموع‬
‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ ‫گلدهی‬ ‫ی‬
‫در‬ ‫روز‬ ‫درجه‬ ‫مجموع‬ ‫مقدار‬ ،‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ ‫بدو‬ ‫شرای‬ ‫به‬ ‫نسبت‬
‫نییاز‬ ‫میورد‬ ‫روز‬ ‫درجه‬ ‫مجموع‬ ‫همچنین‬ ،‫داد‬ ‫کاهش‬ ‫را‬ ‫مرحله‬ ‫هر‬
‫بیرای‬
‫دوره‬
‫حرارتیی‬ ‫نییاز‬ ‫بیشیترین‬ .‫بیود‬ ‫متفاوت‬ ‫همدیگر‬ ‫با‬ ‫ارقام‬ ‫گلدهی‬ ‫ی‬
‫مرحله‬ ‫طول‬
‫هایوال‬ ‫ارقام‬ ‫از‬ ‫گلدهی‬ ‫ی‬
0121
‫به‬ ‫آگامک‬ ‫و‬
.‫آمید‬ ‫دست‬
‫دوره‬ ‫روز‬ ‫درجه‬ ‫و‬ ‫حرارتی‬ ‫نیاز‬ ‫مجموع‬ ‫بر‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬
‫کمتیرین‬ ‫شیده‬ ‫اعمال‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫مراحل‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ ‫رسیدگی‬
‫نی‬ ‫مجموع‬
‫هیایوال‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫حرارتی‬ ‫از‬
0121
‫ارقیام‬ ‫از‬ ‫آ‬ ‫بیشیترین‬ ‫و‬
‫(جیدول‬ ‫شید‬ ‫مشاهده‬ ‫جانکوم‬ ‫و‬ ‫جولیوس‬
0
‫آ‬ ‫از‬ .)
‫مراحیل‬ ‫کیه‬ ‫جیایی‬
‫دوره‬ ‫حساس‬
،‫دیگر‬ ‫طر‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫با‬ ‫دانه‬ ‫شد‬ ‫پر‬ ‫و‬ ‫گلدهی‬ ‫ی‬
،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫عبوده‬
‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تأثیر‬
...
874
‫فروردین‬ ‫و‬ ‫اسفند‬ ‫گرمایی‬ ‫تنش‬
‫اردیبهشت‬ ‫اوایل‬ ‫و‬ ‫ماه‬
‫بی‬ ‫میاه‬
‫ه‬
‫خصیوص‬
‫جولیو‬ ‫و‬ ‫جانکوم‬ ‫دیررس‬ ‫ارقام‬
‫عملکیرد‬ ‫کیاهش‬ ‫سبب‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫مواجه‬ ‫س‬
‫دوره‬ ‫و‬ ‫کل‬ ‫خشک‬ ‫ماده‬ ،‫دانه‬
‫می‬ ‫زایشی‬ ‫ی‬
.‫شود‬
‫نتیجه‬
‫گیری‬
‫این‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬
‫از‬ ‫رشید‬ ‫فصیل‬ ‫انتهیایی‬ ‫مراحیل‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫که‬
‫از‬ ‫خشیک‬ ‫و‬ ‫گیرم‬ ‫منیاطق‬ ‫در‬ ‫کلیزا‬ ‫کشیت‬ ‫توسعه‬ ‫محدودکننده‬ ‫عوامل‬
‫می‬ ‫خوزستا‬ ‫جمله‬
‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫به‬ ‫متحمل‬ ‫ارقام‬ ،‫انتشا‬ ‫لذا‬ ،‫باشد‬
‫در‬
‫به‬ ‫نتای‬ ‫براساس‬ .‫است‬ ‫اهمیت‬ ‫دارای‬ ‫انتهایی‬ ‫مراحل‬
‫تینش‬ ‫آمده‬ ‫دست‬
‫ویژگی‬ ‫اکثر‬ ‫فصل‬ ‫آخر‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬
‫قرار‬ ‫تاثیر‬ ‫تحت‬ ‫را‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫های‬
‫کیه‬ ‫بیود‬ ‫تاثیرگیذار‬ ‫آ‬ ‫اجیزای‬ ‫و‬ ‫عملکیرد‬ ‫بیر‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ .‫داد‬
‫نشا‬
‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫شیرای‬ ‫بیه‬ ‫نسیبت‬ ‫ارقیام‬ ‫متفیاوت‬ ‫واکنش‬ ‫دهنده‬
‫می‬
‫براساس‬ .‫باشد‬
‫یافته‬
‫دانیه‬ ‫عملکرد‬ ‫بیشترین‬ ،‫آزمایش‬ ‫از‬ ‫حاصل‬ ‫های‬
(
1
/
2110
،)‫هکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
‫روغین‬ ‫عملکیرد‬
(
12
/
110
‫در‬ ‫کیلیوگرم‬
( ‫یتی‬
‫ی‬‫زیس‬ ‫یرد‬
‫ی‬‫عملک‬ ‫و‬ )‫هکتیار‬
0
/
5212
‫دو‬ ‫یر‬
‫ی‬‫ه‬ ‫در‬ )‫یار‬
‫ی‬‫هکت‬ ‫در‬ ‫کیلیوگرم‬
‫انتهیایی‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫اعمیال‬ ‫و‬ )‫(شیاهد‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بدو‬ ‫شرای‬
‫به‬
‫هیایوال‬ ‫رقم‬ ‫از‬ ‫ترتیب‬
0121
‫م‬ ‫کمتیرین‬ ‫و‬
‫آ‬ ‫قیدار‬
‫از‬
‫جیانکوم‬ ‫رقیم‬
‫هایوال‬ ‫ارقام‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ ‫نتای‬ ‫مجموع‬ ‫در‬ .‫شد‬ ‫حاصل‬
0121
‫النگ‬ ،
-
‫قطیع‬ ‫و‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ ‫بدو‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫کشت‬ ‫جهت‬ ‫سوالر‬ ‫و‬ ‫پاد‬
.‫هستند‬ ‫مناسب‬ ‫انتهایی‬ ‫آبیاری‬
References
1. Aboodeh, H., Moradi Telavat, M. R., Moshattati, A., & Mousavi, S. H. (2020). The response of morphology, yield
and components of spring safflower genotypes to different sowing dates. Journal of Crop Production and
Processing, 9(4), 215-227. (in Persian). https://doi.org/10.47176/jcpp.9.4.22255
2. Ghasemian Ardestani, H., Jahan, M., & Shirani Rad, A. H. (2020). Investigation of qualitative traits of rapeseed
cultivars in autumn and winter crops under the influence of different irrigation regimes. Environmental Stresses in
Agricultural Sciences, 12(2), 429-443.
3. Ghassemi, S., Ghassemi-Golezani, K., & Zehtab-Salmasi, S. (2018). Changes in antioxidant enzymes activities and
physiological traits of ajowan in response to water stress and hormonal application. Scientia Horticulturae, 24,
957-964. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2018.11.086
4. Heidarzade, A., Esmaeili, M. A., Bahmanyar, M. A., & Abbasi, R. (2015). Response of soybean (Glycine max) to
molybdenum and iron spray under well-watered and water deficit conditions. Journal of Experimental Biology and
Agricultural Sciences, 4(1), 37-46. https://doi.org/10.18006/2015.4(1).37.46.
5. Hu, Q., Wei, H., Yin, Y., Zhang, X., Liu, L., Shi, J., Zhao, Y., Qin, L., Chen, C., & Hanzhong, W. (2016).
Rapeseed research and production in China. The Crop Journal, 5(2), 127-135.
https://doi.org/10.1016/j.cj.2016.06.005.
6. Jafarzadeh Ghahdrijani, M., Majidi, M. M., Mirlohi, A. F., & Ebrahimiyan, M. (2015). Response to direct and
indirect selection of grain yield, oil and yield components in canola varieties under normal and soil moisture stress.
Journal of Plant Production, 37(3), 129 -141.
7. Jain, S., Yue-Lioang, R., Mei-wang, L. E., Ting-Xian, Y., Xiao-Wen, Y., & Hong-Ving, Z. (2010). Effect of
drought stress on sesame growth and yield characteristics and comprehensive evaluation of drought tolerance.
Chinese Journal of Oil Crops Sciences, 4, 42-48.
8. Keerthi, P., Pannu, R. K., & Dhaka, A. K. (2017). Effect of sowing dates and nitrogen levels on total dry matter
and its partitioning at different growth stages and yield of Indian mustard (Brassica juncea L.). Agricultural
Science Digest, 37(1), 27-31. http://doi.org/10.18805/asd.v0iOF.7336.
9. Khalili, M., & Hamze, H. (2019). Effect of super-adsorbent and irrigation levels on quantitative and qualitative
characteristics of sugar beet (Beta vulgaris). Journal of Crop Ecophysiology, 3(51), 395-412.
https://doi.org/10.30495/jcep.2019.669706.669706.
10. Khayat Moghadam, M. S., Gholami, A., Shirani Rad, A. H., Firoozabadi Brothers, M., & Abbas Dokht, H. (2022).
Agronomic study of spring rapeseed genotypes under late season drought stress and foliar application of potassium
silicate. Environmental Stress in Crop Sciences, 3(14), 649-663. (in Persian).
11. Liang, D., Ni, Z., Xia, H., Xie, Y., Lv, X., Wang, J., Lin, L., Deng, Q., & Luo, X. (2018). Exogenous melatonin
promotes biomass accumulation and photosynthesis of kiwifruit seedlings under drought stress. Scientia
Horticulturae, 246, 34-43. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2018.10.058
12. Mamnabi, S., Nasrollahzadeh, S., Ghassemi-Golezani, K., & Yaghoub Raei, Y. (2021). Morpho-physiological
traits, grain and oil yield of rapeseed (Brassica napus L.) affected by drought stress and chemical and bio-
fertilizers. Journal of Agricultural Knowledge and Sustainable Production, 30(3), 359-377. (in Persian).
13. Mokari, M., Abedinpour, M., & Dehghan, H. (2020). Effect of drought stress and planting date on grain yield and
water use efficiency of autumn wheat in Kashmar Region. Journal of Water Research in Agriculture, 34(2), 168-
186. (in Persian). https://doi.org/10.22092/jwra.2020.122256.
14. Nadeem, T. M. H., Imran, M., & Kamil Husain, M. (2002). Evaluation of sunflower (Helianthus annuus L.) inbred
lines for drought tolerance. International Journal of Agriculture and Biology, 25, 398-400. 1560–8530/2002/04–3–
844
‫پژوهشه‬ ‫نشریه‬
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ای‬
02
‫شماره‬ ،
4
،
‫زمستان‬
0420
398–400.
15. Nazeri, P., Shirani Rad, A. H., ValadAbadi, S. A., Mirakhori, M., & Hadidi Masoule, E. (2021). The effect of
planting date and late season drought stress on Eco-physiological characteristics of the new varieties of Canola
(Brassica napus L.). Journal of Agroecology, 11(1), 261-276. (in Persian).
https://doi.org/10.22067/jag.v11i1.67311.
16. Porim. (1995). Porim Test Methods. Palm Oil Research Institute of Malaysia, p. 72-75, 40-42, 92-101, 33-36, 37-
39, 64-65. Minisry of Primary Industries, Malaysia.
17. Safavi Fard, N., Shirani Rad, A. H., Daneshian, J., Shahsavari, N., & Ghaffari, M. (2020). Response of Canola
Cultivars and Hybrids to WinterCultivation under Late Season Drought Stress. Agricultural Science and
Sustainable Production, 30(4), 198-185. https://doi.org/10.22034/saps.2020.12311.
18. Sepanlo, N., Talebi, R., Rokhzadi, A., & Mohammadi, H. (2014). Morphological and physiological behavior in
soybean (Glycine max) genotypes to drought stress mplemented at pre- and post-anthesis stages. Acta Biologica
Szegediensis, 58(2), 109-113.
19. Seyed Ahmadi, A. A., Bakhshandeh, A. L., & Qarineh, M. H. (2015). Evaluation of physiological characteristics
and grain yield of rapeseed cultivars under drought stress at the end of the season in Ahvaz climate. Iranian
Journal of Field Crop Research, 13(1), 71-80. (in Persian).
20. Sinaki, J. M., Majidi Heravan, E., Shirani Rad, A. H., Noormohamadi, G., & Zarei, G. (2007). The effect of water
deficit during growth stages of canola (Brassica napus L.). American-Eurasian Journal of Agricultural &
Environmental Sciences, 2, 417-422.
21. Tasdighi, H., Salehi, A., Movahhedi Dehnavi, M., & Behzadi, Y. (2015). Survey of yield, yield Components and
Essential Oil of Matricaria chamomilla L. With Application of Vermicompost and Different Irrigation Levels.
Agricultural Science and Sustainable Production, 25, 61-78.
22. Zali, H., Hasanloo, T., Sofalian, O., & Asghari, A. (2020). Evaluation of drought stress effect on seed oil yield and
fatty acid composition in canola (Brassica napus L.) cultivars. Environmental Stress in Crop Sciences, 13(3), 735-
747. (in Persian). https://doi.org/10.22077/escs.2020.2205.1552.
23. Zareei Siahbidi, A., & Rezaeizad, A. (2019). Study on response of some oilseed rape genotypes to drought stress.
Applied Research in Field Crops, 32(4), 59-75. (in Persian). https://doi.org/10.22092/aj.2019.121181.1266.
24. Zavareh, M., & Emam, E. (2008). A guide to identifying the life stages of canola. Iranian Journal of Field Crop
Sciences, 1, 1-14. (in Persian).
25. Zhang, H., Berger, J. D., & Milroy, S. P. (2013). Genotype × environment interaction studies highlight the role of
phenology in specific adaptation of canola (Brassica napus) to contrasting Mediterranean climates. Field Crops
Research, 144, 77-88. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2013.01.006

More Related Content

Similar to Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Grain Yield of Rapeseed (Brassica napus L.) Cultivars

Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Iran. J. Field Crops Research
 
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Iran. J. Field Crops Research
 
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...
Iran. J. Field Crops Research
 
Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...
Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...
Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...
Iran. J. Field Crops Research
 
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Iran. J. Field Crops Research
 
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
Iran. J. Field Crops Research
 
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
Iran. J. Field Crops Research
 
Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...
Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...
Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...
Iran. J. Field Crops Research
 
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
Iran. J. Field Crops Research
 
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
Iran. J. Field Crops Research
 
Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...
Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...
Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...
Iran. J. Field Crops Research
 
Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data
Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field DataQuinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data
Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data
Iran. J. Field Crops Research
 
Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...
Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...
Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...
Iran. J. Field Crops Research
 
Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...
Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...
Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...
Iran. J. Field Crops Research
 
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Iran. J. Field Crops Research
 
Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...
Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...
Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...
Iran. J. Field Crops Research
 
1کشت مخلوط.pdf
1کشت مخلوط.pdf1کشت مخلوط.pdf
1کشت مخلوط.pdf
imanhamid2
 
Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...
Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...
Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...
Iran. J. Field Crops Research
 
The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...
The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...
The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...
Iran. J. Field Crops Research
 
Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...
Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...
Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...
J. Agricultural Machinery
 

Similar to Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Grain Yield of Rapeseed (Brassica napus L.) Cultivars (20)

Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
 
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
 
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...
 
Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...
Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...
Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...
 
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
 
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
 
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
 
Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...
Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...
Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...
 
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
 
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
 
Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...
Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...
Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...
 
Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data
Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field DataQuinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data
Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data
 
Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...
Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...
Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...
 
Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...
Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...
Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...
 
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
 
Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...
Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...
Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...
 
1کشت مخلوط.pdf
1کشت مخلوط.pdf1کشت مخلوط.pdf
1کشت مخلوط.pdf
 
Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...
Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...
Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...
 
The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...
The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...
The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...
 
Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...
Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...
Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...
 

More from Iran. J. Field Crops Research

Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
Iran. J. Field Crops Research
 
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
Iran. J. Field Crops Research
 
Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...
Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...
Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...
Iran. J. Field Crops Research
 
The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...
The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...
The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...
Iran. J. Field Crops Research
 
Optimization of Nitrogen, Phosphorus, and Farmyard Manure Fertilizers Applica...
Optimization of Nitrogen, Phosphorus, and Farmyard Manure Fertilizers Applica...Optimization of Nitrogen, Phosphorus, and Farmyard Manure Fertilizers Applica...
Optimization of Nitrogen, Phosphorus, and Farmyard Manure Fertilizers Applica...
Iran. J. Field Crops Research
 
Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...
Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...
Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...
Iran. J. Field Crops Research
 
Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...
Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...
Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...
Iran. J. Field Crops Research
 
Evaluation of Plant Nitrogen Use Efficiency in Different Crop Rotations
Evaluation of Plant Nitrogen Use Efficiency in Different Crop RotationsEvaluation of Plant Nitrogen Use Efficiency in Different Crop Rotations
Evaluation of Plant Nitrogen Use Efficiency in Different Crop Rotations
Iran. J. Field Crops Research
 
Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...
Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...
Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...
Iran. J. Field Crops Research
 
Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...
Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...
Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...
Iran. J. Field Crops Research
 
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
Iran. J. Field Crops Research
 
Agro-ecological Zoning of Iran for Plant Production
Agro-ecological Zoning of Iran for Plant ProductionAgro-ecological Zoning of Iran for Plant Production
Agro-ecological Zoning of Iran for Plant Production
Iran. J. Field Crops Research
 

More from Iran. J. Field Crops Research (12)

Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
 
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
 
Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...
Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...
Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...
 
The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...
The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...
The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...
 
Optimization of Nitrogen, Phosphorus, and Farmyard Manure Fertilizers Applica...
Optimization of Nitrogen, Phosphorus, and Farmyard Manure Fertilizers Applica...Optimization of Nitrogen, Phosphorus, and Farmyard Manure Fertilizers Applica...
Optimization of Nitrogen, Phosphorus, and Farmyard Manure Fertilizers Applica...
 
Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...
Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...
Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...
 
Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...
Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...
Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...
 
Evaluation of Plant Nitrogen Use Efficiency in Different Crop Rotations
Evaluation of Plant Nitrogen Use Efficiency in Different Crop RotationsEvaluation of Plant Nitrogen Use Efficiency in Different Crop Rotations
Evaluation of Plant Nitrogen Use Efficiency in Different Crop Rotations
 
Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...
Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...
Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...
 
Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...
Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...
Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...
 
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
 
Agro-ecological Zoning of Iran for Plant Production
Agro-ecological Zoning of Iran for Plant ProductionAgro-ecological Zoning of Iran for Plant Production
Agro-ecological Zoning of Iran for Plant Production
 

Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Grain Yield of Rapeseed (Brassica napus L.) Cultivars

  • 1. Iranian Journal of Field Crops Research Homepage: https://jcesc.um.ac.ir Research Article Vol. 20, No. 4, Winter 2023, p. 467-480 Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Grain Yield of Rapeseed (Brassica napus L.) Cultivars H. Aboodeh 1* , A. Bakhshandeh2 , M. R. Moradi Telavat3 , S. A. Siadat4 , S. A. Moosavi5 Received: 13-03-2022 Revised: 03-06-2022 Accepted: 05-06-2022 How to cite this article: Aboodeh, H., Bakhshandeh, A., Moradi Telavat, M. R., Siadat, S. A., & Moosavi, S. A. (2023). Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Grain Yield of Rapeseed (Brassica napus L.) Cultivars. Iranian Journal of Field Crops Research, 20(4): 467-480. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22067/jcesc.2022.75768.1152 Introduction Water is now the main limiting factor for crop production in arid and semi-arid regions. Water-cut or irrigation interruption has been suggested as one of the main strategies agro-technique to get the most benefit from limited water resource available. In this regard, plant growth stage, time of stress induction and the genotype are the main key factors to determine the degree of success. Canola is one of the most important oil crop. It can survive some degree of water stress while there is a need for research to find the most appropriate genotypes for plantations in water-limited areas. Materials and Methods In order to determine the effect of water stress at the various growing stages of canola genotypes a split-plot experiment was conducted based on the randomized complete block design with three replications at the research farm of the department of plant production and genetics, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Iran during 2020-2021. Main plots included three irrigation treatments: control (without interruption of irrigation), interruption of irrigation in the beginning of the flowering stage (phenology code 60) to the formation of 50% pods (phenology code 75), and interruption of irrigation in the stage of formation of pods until harvest (Phenology code 99) in the main plots and the cultivars (Long pod, Aram, RGS 003, Jankom, Solar, Hayola 4815, Mahtab, Julius, Agamax and Sala) were arranged in sub-plots with respect to irrigation treatments. At the end of the growing season, plant height, number of branches, silique length, number of pods per plant, number of seeds per pod, 1000 grain weight, and grain oil percentage were measured. Also, after removing the marginal effect, economic performance, biological performance and harvest index were measured. Results and Discussion Our results revealed there was a significant interaction effect between irrigation interruption stress and genotype on all studied traits. The number of sub-branch among cultivars varies as a result of Irrigation interruption stress. The genotypes of the long pod and Hayola 4815 had the highest number of branches compared to other genotypes when irrigation was interrupted at the flowering stage up to 50%, while when applied stress at the stage of flowering up to harvest, genotype, solar exhibited the highest number of sub-branch. The lowest number of sub-branches in all interruption of irrigation and control treatments was obtained by 1- Ph.D. Student, Department of Plant Production and Genetics, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Ahvaz, Iran 2, 4- Professor, Department of Plant Production and Genetics, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Ahvaz, Iran 3- Associate Professor, Department of Plant Production and Genetics, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Ahvaz, Iran 5- Assistant Professor, Department of Plant Production and Genetics, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Ahvaz, Iran (*- Corresponding Author Email: hana.abodeh@yahoo.com) https://doi.org/10.22067/jcesc.2022.75768.1152
  • 2. 864 ‫پژوهشه‬ ‫نشریه‬ ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ای‬ 02 ‫شماره‬ ، 4 ، ‫زمستان‬ 0420 Jankom genotype. The mean comparisons in the conditions without irrigation interruption (control) the highest percentage of seed oil was obtained from Solar (48.3%), Hayola 4815 and 4815 (46.3%), stress application in flowering stage up to 50% sowing of a long pod (45%) and Hayola 4815 (43%) genotypes in the sowing stress to harvest the highest percentage of seed oil from Sala and Long pod genotypes with average (44.3%) the lowest percentage of seed oil in all present treatments belonged to Jankom genotype. In the present study, the highest (2093.8 kg.ha-1 ) and the lowest (540 kg.ha-1 ) grain yield and the highest (986.51 kg.ha-1 ) and the lowest (191.21 kg.ha-1 ) grain oil yield in both conditions without irrigation interruption (control) and terminal drought stress were obtained from Hayola 4815 and Jankom genotypes, respectively. Conclusion The highest and the lowest grain yield, seed oil and biological yield were obtained from Hayola 4815 and Jankom, respectively. According to the results, Hayola 4815, long pod and Solar are highly recommended to cultivate in the regions where there is terminal water stress at the end of the growing season. Keywords: Oil content, Reduction of grain yield, Spring rapeseed cultivars
  • 3. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫عبوده‬ ‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تأثیر‬ ... 864 ‫نشریه‬ ‫پ‬ ‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ژوهشهای‬ Homepage: https://jcesc.um.ac.ir ‫پژوهشی‬ ‫مقاله‬ ‫جلد‬ 02 ‫شماره‬ ، 4 ، ‫زمستان‬ 1421 ‫ص‬ ، 482 - 464 ‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تأثیر‬ ( Brassica napus L. ) ‫عبوده‬ ‫هنا‬ 1 * ‫بخشنده‬ ‫عبدالمهدی‬ ، 0 ‫تالوت‬ ‫مرادی‬ ‫محمدرضا‬ ، 3 ‫سیادت‬ ‫عطااهلل‬ ‫سید‬ ، 4 ‫موسوی‬ ‫امیر‬ ‫سید‬ ، 5 ‫دری‬ ‫تاریخ‬ :‫افت‬ 22 / 22 / 2011 :‫پذیرش‬ ‫تاریخ‬ 21 / 10 / 2012 ‫چکیده‬ ‫زراعی‬ ‫سال‬ ‫در‬ ‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهایی‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫تأثیر‬ ‫بررسی‬ ‫جهت‬ ‫پژوهش‬ ‫این‬ 2011 - 2011 ‫به‬ ‫کرت‬ ‫صورت‬ ‫بلوک‬ ‫طرح‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫خرد‬ ‫های‬ ‫پژو‬ ‫مزرعه‬ ‫در‬ ‫تکرار‬ ‫سه‬ ‫با‬ ‫تصادفی‬ ‫کامل‬ ‫های‬ ‫خوزسیتا‬ ‫طبیعیی‬ ‫منابع‬ ‫و‬ ‫کشاورزی‬ ‫علوم‬ ‫دانشگاه‬ ‫هشی‬ ( ‫آبیاری‬ ‫سطح‬ ‫سه‬ ‫شامل‬ ‫آزمایشی‬ ‫تیمارهای‬ .‫درآمد‬ ‫اجرا‬ ‫به‬ 2 ،)‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫(بدو‬ ‫شاهد‬ . 2 ‫فنولیوژی‬ ‫(کید‬ ‫گلیدهی‬ ‫شروع‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ . 01 ‫تیا‬ ) ‫تشکیل‬ 11 ‫فنولوژی‬ ‫(کد‬ ‫خورجین‬ ‫درصد‬ 51 ‫و‬ ) 0 ‫تا‬ ‫خورجین‬ ‫تشکیل‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ . ‫فنولوژی‬ ‫(کد‬ ‫برداشت‬ 11 ‫کیرت‬ ‫در‬ )) ‫عامیل‬ ‫و‬ ‫اصیلی‬ ‫هیای‬ ‫شامل‬ ‫فرعی‬ 21 ‫النگ‬ ( ‫رقم‬ ‫اس‬ ‫جی‬ ‫آر‬ ،‫آرام‬ ،‫پاد‬ 110 ‫هیایوال‬ ،‫سیوالر‬ ،‫جانکوم‬ ، 0121 ‫بودنید‬ )‫سیاال‬ ‫و‬ ‫آگیامک‬ ،‫جولییوس‬ ،،‫مهتیا‬ ، . ‫نتیای‬ ‫براسیاس‬ ‫به‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬ ‫معنی‬ ‫صورت‬ ‫ویژگی‬ ‫بر‬ ‫درصد‬ ‫یک‬ ‫و‬ ‫پن‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫داری‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ،‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫ای‬ ‫ه‬ ‫دوره‬ ‫طول‬ ،‫خورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫جز‬ .‫بود‬ ‫اثرگذار‬ ‫گلدهی‬ ‫حرارتی‬ ‫نیاز‬ ‫مجموع‬ ‫و‬ ‫گلدهی‬ ‫رشد‬ ( ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ ‫تیمار‬ ‫به‬ ‫خورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫بیشترین‬ 00 / 21 ‫قطیع‬ ‫تیمیار‬ ‫از‬ ‫آ‬ ‫کمترین‬ ‫و‬ ) ‫تا‬ ‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ 11 ‫خورجین‬ ‫درصد‬ ( ‫دهی‬ 00 / 20 .‫شد‬ ‫حاصل‬ ) ‫بیشترین‬ ( 1 / 2110 ( ‫کمتیرین‬ ‫و‬ )‫هکتیار‬ ‫در‬ ‫کیلیوگرم‬ 101 )‫هکتیار‬ ‫در‬ ‫کیلیوگرم‬ ( ‫بیشترین‬ ‫و‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ 12 / 110 ( ‫کمترین‬ ‫و‬ )‫هکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬ 22 / 212 ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بیدو‬ ‫شیرای‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫عملکرد‬ )‫هکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬ ‫به‬ ‫انتهایی‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫اعمال‬ ‫و‬ )‫(شاهد‬ ‫ژنوتیپ‬ ‫از‬ ‫ترتیب‬ ‫هایوال‬ ‫های‬ 0121 .‫شد‬ ‫حاصل‬ ‫جانکوم‬ ‫و‬ ‫نتای‬ ‫براساس‬ ‫هایوال‬ ‫ارقام‬ 0121 ‫النگ‬ ، ‫سیوالر‬ ‫و‬ ‫پیاد‬ .‫هستند‬ ‫مناسب‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫کشت‬ ‫جهت‬ ‫واژ‬ ‫ه‬ ‫های‬ ‫کلیدی‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫کاهش‬ ،‫روغن‬ ‫درصد‬ ،‫جانکوم‬ ،‫بهاره‬ ‫ارقام‬ : ‫مقدمه‬ 0 ‫کلزا‬ ‫عملکرد‬ ( Brassica napus L. ) ‫را‬ ‫می‬ ‫اصیول‬ ‫رعایت‬ ‫با‬ ‫توا‬ ‫به‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫زراعی‬ ‫ن‬ ‫اسیاس‬ ‫بیر‬ ‫کلیزا‬ ‫ارقیام‬ ‫گیزینش‬ .‫بششیید‬ ‫بهبیود‬ ،‫ژادی‬ ‫تنش‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫تحمل‬ ‫و‬ ‫زودرسی‬ ،‫باال‬ ‫روغن‬ ‫و‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫می‬ ‫ها‬ ‫باشد‬ ( Hu et al., 2016 ‫بدین‬ .) ‫عالوه‬ ‫منظور‬ ‫عملکرد‬ ‫دارای‬ ‫ارقام‬ ‫معرفی‬ ‫بر‬ ‫ژنوتیپ‬ ‫ژنتیکی‬ ‫ظرفیت‬ ‫حداکثر‬ ‫از‬ ،‫باال‬ ‫و‬ ،‫آ‬ ‫شیرای‬ ‫در‬ ‫موجیود‬ ‫هیای‬ ‫هوای‬ ‫می‬ ‫مشتلف‬ ‫ی‬ ‫بیا‬ ‫هید‬ ‫ایین‬ ‫از‬ ‫بششیی‬ ‫کیه‬ .‫نمیود‬ ‫استفاده‬ ‫توا‬ 2 ، 2 ، 0 ، 0 ‫و‬ 1 - ‫به‬ ‫گروه‬ ،‫استادیار‬ ‫و‬ ‫استاد‬ ،‫دانشیار‬ ،‫استاد‬ ،‫دکتری‬ ‫دانشجوی‬ ‫ترتیب‬ ، ‫خوزستا‬ ‫طبیعی‬ ‫منابع‬ ‫و‬ ‫کشاورزی‬ ‫علوم‬ ‫دانشگاه‬ ،‫گیاهی‬ ‫ژنتیک‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ‫مهندسی‬ ‫اهواز‬ ‫ایرا‬ ، *( - :‫مسئول‬ ‫نویسنده‬ Email: hana.abodeh@yahoo.com ) https://doi.org/10.22067/jcesc.2022.75768.1152 ‫به‬ ‫روش‬ ‫کارگیری‬ ‫بیه‬ ‫مناسیب‬ ‫زمیا‬ ‫در‬ ‫آبییاری‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫مدیریتی‬ ‫های‬ ‫تینش‬ .‫اسیت‬ ‫دسیتیابی‬ ‫قابل‬ ‫کلزا‬ ‫کیفی‬ ‫و‬ ‫کمی‬ ‫عملکرد‬ ‫ارتقای‬ ‫منظور‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫عواملی‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫خشکی‬ ‫فرآیند‬ ‫تحیت‬ ‫را‬ ‫کلزا‬ ‫کشت‬ ‫و‬ ‫توسعه‬ ‫می‬ ‫قرار‬ ‫تاثیر‬ ‫همانن‬ ‫کلزا‬ .‫دهد‬ ‫کشت‬ ‫دیم‬ ‫و‬ ‫آبی‬ ‫شرای‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫گندم‬ ‫د‬ ‫می‬ ‫تجربیه‬ ‫را‬ ‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫خیود‬ ‫زنیدگی‬ ‫چرخه‬ ‫از‬ ‫مراحلی‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫علی‬ .‫کند‬ ‫بارش‬ ‫رغم‬ ‫و‬ ‫زمسیتا‬ ،‫پیاییز‬ ‫فصیل‬ ‫طیی‬ ‫در‬ ‫مناسب‬ ‫های‬ ‫تیامین‬ ‫رویشیی‬ ‫فصل‬ ‫خالل‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫پاییزه‬ ‫کلزای‬ ‫آبی‬ ‫نیاز‬ ‫که‬ ‫بهار‬ ‫اوایل‬ ‫می‬ ‫بحرانی‬ ‫طی‬ ،‫کشور‬ ‫مناطق‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬ ‫در‬ ،‫کند‬ ‫تر‬ ‫نمیوی‬ ‫مراحیل‬ ‫ین‬ ‫خورجین‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫کلزا‬ ‫هیی‬ ‫اسیت‬ ‫ممکین‬ ،‫دانیه‬ ‫شد‬ ‫پر‬ ‫و‬ ‫دهی‬ ‫گونیه‬ ‫شرای‬ ‫با‬ ‫شده‬ ‫ذکر‬ ‫مراحل‬ ‫همچنین‬ ‫باشد‬ ‫نداشته‬ ‫وجود‬ ‫آسمانی‬ ‫نزوالت‬ ‫میی‬ ‫یورد‬ ‫ی‬‫برخ‬ ‫بهیار‬ ‫اواخیر‬ ‫گیرم‬ ‫هیوایی‬ ‫و‬ ،‫آ‬ ‫یایر‬ ‫ی‬‫س‬ ‫آبیی‬ ‫نییاز‬ ‫و‬ ‫کننید‬ ‫می‬ ‫باال‬ ‫زراعی‬ ‫محصوالت‬ ‫دورهای‬ ‫شد‬ ‫طوالنی‬ ‫امکا‬ ‫بنابراین‬ ،‫باشد‬
  • 4. 874 ‫پژوهشه‬ ‫نشریه‬ ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ای‬ 02 ‫شماره‬ ، 4 ، ‫زمستان‬ 0420 ‫آبیاری‬ ‫محتمل‬ ‫نمو‬ ‫حساس‬ ‫مراحل‬ ‫طی‬ ‫در‬ .‫بیود‬ ‫خواهد‬ ‫تر‬ ‫تینش‬ ‫تیاثیر‬ ‫مرحله‬ ‫طی‬ ‫در‬ ‫خشکی‬ ‫ویژگی‬ ‫بر‬ ‫گلدهی‬ ‫گیاهیا‬ ‫کیفیی‬ ‫و‬ ‫کمیی‬ ‫های‬ ‫است‬ ‫شده‬ ‫بررسی‬ ‫خوبی‬ ‫به‬ ‫کلزا‬ ‫نظیر‬ ‫زراعی‬ (Ghassemi Ardestani et al., 2020; Seyed Ahmadi et al., 2016; Zareei Siahbidi & Rezaei Zad, 2019) . ‫می‬ ‫مواجه‬ ،‫آ‬ ‫کمبود‬ ‫با‬ ‫گیاه‬ ‫که‬ ‫هنگامی‬ ‫غیذایی‬ ‫مواد‬ ‫انتقال‬ ،‫گردد‬ ‫دانه‬ ‫سوی‬ ‫به‬ ‫میی‬ ‫کیاهش‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫یافته‬ ‫تقلیل‬ ‫ها‬ ( ‫یابید‬ Khalili & Hamze, 2019 ‫تیم‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬ ‫وز‬ ‫بود‬ ‫پایین‬ .) ‫در‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫ار‬ ‫دوره‬ ‫طول‬ ‫ب‬ ،‫گلدهی‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫کاهش‬ ‫دلیل‬ ‫فرآیند‬ ‫در‬ ‫محیدودیت‬ ‫و‬ ‫فتوسینتز‬ ‫دانیه‬ ‫شید‬ ‫پیر‬ ‫جهت‬ ‫فتوسنتزی‬ ‫مواد‬ ‫انتقال‬ ‫کیاهش‬ ،‫همچنیین‬ ‫و‬ ‫هیا‬ ‫می‬ ‫دانه‬ ‫شد‬ ‫پر‬ ‫دوره‬ ‫و‬ ‫سرعت‬ ( ‫باشید‬ Heidarzade et al., 2015 .) ‫ط‬ ‫از‬ ‫رسیدگی‬ ‫تسریع‬ ‫با‬ ‫گرما‬ ‫و‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫هیزار‬ ‫وز‬ ‫بیر‬ ‫تیاثیر‬ ‫ریق‬ ‫میی‬ ‫دانیه‬ ‫روغین‬ ‫درصید‬ ‫کاهش‬ ‫باعث‬ ‫دانه‬ ‫شیود‬ (Aboodeh et al., 2020; Sedigh et al., 2017) ‫در‬ ‫خشیکی‬ ‫تنش‬ ‫مطالعات‬ ‫برخی‬ ‫در‬ . ‫بیش‬ ‫دانه‬ ‫شد‬ ‫پر‬ ‫زما‬ ‫داشت‬ ‫عملکرد‬ ‫روی‬ ‫را‬ ‫منفی‬ ‫تاثیر‬ ‫ترین‬ (Jain et al., 2010; Seyed Ahmadi et al., 2015) ‫طیی‬ ‫رطوبتی‬ ‫تنش‬ . ‫مرحله‬ ‫اوایل‬ ‫بیش‬ ‫را‬ ‫دانه‬ ‫و‬ ‫خورجین‬ ‫تعداد‬ ،‫خورجین‬ ‫تشکیل‬ ‫ی‬ ‫هر‬ ‫از‬ ‫تر‬ ‫مرحله‬ ‫می‬ ‫کاهش‬ ‫دیگری‬ ‫ی‬ ( ‫دهد‬ Keerthi et al., 2017 ‫بررسی‬ ‫در‬ .) ‫رشید‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫در‬ ‫سویا‬ ‫بر‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫اثر‬ ‫تعیداد‬ ،‫دانیه‬ ‫عملکیرد‬ ‫یافیت‬ ‫کیاهش‬ ‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫تیاثیر‬ ‫تحیت‬ ‫کیل‬ ‫خشک‬ ‫ماده‬ ، ‫غال‬ ( Sepanlo et al., 2014 ‫همکیارا‬ ‫و‬ ‫زالیی‬ ‫دیگیر‬ ‫پیژوهش‬ ‫یک‬ ‫در‬ .) ( Zali et al., 2020 ‫و‬ ‫روغن‬ ‫عملکرد‬ ‫کاهش‬ ‫میزا‬ ‫که‬ ‫داشتند‬ ‫اظهار‬ ) ‫شرای‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫قطیع‬ ‫بیه‬ ‫نسبت‬ ‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫خورجین‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ .‫بود‬ ‫بیشتر‬ ‫کلزا‬ ‫دهی‬ ‫یی‬ ‫ی‬‫ویژگ‬ ‫یپ‬ ‫ی‬‫ژنوتی‬ ‫ینش‬ ‫ی‬‫واک‬ ‫یه‬ ‫ی‬‫مطالع‬ ‫یور‬ ‫ی‬‫منظ‬ ‫یه‬ ‫ی‬‫ب‬ ‫یوی‬ ‫ی‬‫نم‬ ‫یای‬ ‫ی‬‫ه‬ ‫یای‬ ‫ی‬‫ه‬ ‫در‬ ‫کیه‬ ‫عیواملی‬ ‫ییافتن‬ ‫جهیت‬ ‫و‬ ‫محیطی‬ ‫شرای‬ ‫به‬ ‫زراعی‬ ‫محصوالت‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫اهمیت‬ ‫دارای‬ ‫اقتصادی‬ ‫عملکرد‬ ‫بهبود‬ ‫بررسیی‬ ‫وسیعی‬ ‫طور‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫شده‬ ‫برنامه‬ ‫ویژگی‬ ،‫اصالحی‬ ‫های‬ ‫میی‬ ‫رشیدی‬ ‫های‬ ‫در‬ ‫تواننید‬ ‫ویژگی‬ ‫تعیین‬ ‫محیطیی‬ ‫شیرای‬ ‫تحیت‬ ‫بیاال‬ ‫هیای‬ ‫عملکرد‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫هایی‬ ( ‫باشد‬ ‫مفید‬ ،‫دارند‬ ‫ارتباط‬ ‫خاص‬ Nadeem et al., 2002 ،‫آ‬ ‫کمبیود‬ .) ‫سلول‬ ‫آماس‬ ‫کاهش‬ ‫با‬ ‫بیر‬ ‫منفیی‬ ‫تیاثیر‬ ‫کیه‬ ‫گییاهی‬ ‫هیای‬ ‫فرآینید‬ ‫های‬ ‫و‬ ‫بیوشیمیایی‬ ‫می‬ ‫ممانعت‬ ‫گیاه‬ ‫رشد‬ ‫از‬ ،‫دارد‬ ‫گیاه‬ ‫در‬ ‫فیزیولوژیکی‬ ‫کنید‬ ( Liang et al., 2018 ‫کیاهش‬ ‫باعیث‬ ‫خشیکی‬ ‫تنش‬ ‫سطح‬ ‫افزایش‬ .) ‫می‬ ‫شاهد‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫کلزا‬ ‫ارتفاع‬ ‫کلیزا‬ ‫ارقام‬ ‫در‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫وقوع‬ ‫گردد؛‬ ( ‫دارد‬ ‫دنبال‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫بوته‬ ‫ارتفاع‬ ‫کاهش‬ Kazemi Oskuei et al., 2021 ‫به‬ ‫فرعی‬ ‫شاخه‬ ‫تعداد‬ .) ‫تعداد‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫مستقیم‬ ‫غیر‬ ‫طور‬ ‫مهم‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫که‬ ‫خورجین‬ ‫عملکیرد‬ ‫بیر‬ ‫اسیت‬ ‫کلزا‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ‫ترین‬ ‫می‬ ‫اثر‬ ‫دانه‬ ‫قیرار‬ ‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫تیاثیر‬ ‫تحت‬ ‫فرعی‬ ‫شاخه‬ ‫تعداد‬ .‫گذارد‬ ‫کاهش‬ ،‫شاهد‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫اعمال‬ ‫مراحل‬ ‫تمامی‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫گرفته‬ ( ‫است‬ ‫داشته‬ Farjam et al., 2014 ‫این‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ .) ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫که‬ ‫مهم‬ ‫رای‬ ‫و‬ ‫ترین‬ ‫دوره‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫محیطی‬ ‫تنش‬ ‫ترین‬ ‫کلیزا‬ ‫زایشیی‬ ‫رشد‬ ‫ی‬ ‫یی‬ ‫ی‬‫م‬ ‫یه‬ ‫ی‬‫مواج‬ ‫یکی‬ ‫ی‬‫خش‬ ‫ینش‬ ‫ی‬‫ت‬ ‫یا‬ ‫ی‬‫ب‬ ‫یاط‬ ‫ی‬‫نق‬ ‫یر‬ ‫ی‬‫اکث‬ ‫در‬ ‫یرای‬ ‫ی‬‫اج‬ ‫یزوم‬ ‫ی‬‫ل‬ ،‫یردد‬ ‫ی‬‫گ‬ ‫آزمایش‬ ‫گزینش‬ ‫و‬ ‫واکنش‬ ‫بررسی‬ ‫منظور‬ ‫به‬ ‫هایی‬ ‫ژنوتیپ‬ ‫مشتلیف‬ ‫های‬ ‫میی‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫به‬ ‫تحمل‬ ‫و‬ ‫سازگاری‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫کلزا‬ ‫توانید‬ ‫واقیع‬ ‫مفیید‬ .‫شود‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫مواد‬ ‫ها‬ ‫زراعیی‬ ‫سیال‬ ‫در‬ ‫پژوهش‬ ‫این‬ 2011 - 2011 ‫پژوهشیی‬ ‫مزرعیه‬ ‫در‬ ‫جغرافییایی‬ ‫عرض‬ ‫با‬ ‫خوزستا‬ ‫طبیعی‬ ‫منابع‬ ‫و‬ ‫کشاورزی‬ ‫علوم‬ ‫دانشگاه‬ 02 ‫و‬ ‫درجه‬ 00 ‫جغرافیایی‬ ‫طول‬ ،‫دقیقه‬ 01 ‫و‬ ‫درجه‬ 10 ‫بیا‬ ‫و‬ ‫دقیقه‬ 22 ‫نظر‬ ‫از‬ ‫آزمایش‬ ‫اجرای‬ ‫محل‬ .‫شد‬ ‫اجرا‬ ‫دریا‬ ‫سطح‬ ‫از‬ ‫ارتفاع‬ ‫متر‬ ‫اقلیمیی‬ ‫می‬ ،‫محسو‬ ‫خشک‬ ‫اقلیم‬ ‫گروه‬ ‫در‬ ‫ایسیتگاه‬ ‫هیوایی‬ ‫و‬ ،‫آ‬ ‫شرای‬ .‫شود‬ ‫جدول‬ ‫در‬ ‫آزمایش‬ ‫اجرای‬ ‫محل‬ 2 ‫محیل‬ ‫خاک‬ ‫شیمیایی‬ ‫خصوصیات‬ ‫و‬ ‫جدول‬ ‫در‬ ‫آزمایش‬ 2 .‫است‬ ‫شده‬ ‫داده‬ ‫نشا‬ ‫جدول‬ 0 - ‫آمار‬ ‫(سال‬ ‫آزمایش‬ ‫اجرای‬ ‫مدت‬ ‫طی‬ ‫اهواز‬ ‫تحقیقاتی‬ ‫ایستگاه‬ ‫هواشناسی‬ 0422 - 0911 ) Table 1- Meteorological statistics of Ahvaz Research Station during the experiment (2021-2022) ‫پارامترها‬ Parameters ‫ماه‬ Month ‫آبان‬ November ‫آذر‬ December ‫دی‬ January ‫بهمن‬ February ‫اسفند‬ March ‫فروردین‬ April ‫اردیبهشت‬ May ‫هوا‬ ‫دمای‬ ‫حداقل‬ Absolute minimum temperature (°C) 13.7 11.7 6.2 8.2 10.3 15.5 21.6 ‫هوا‬ ‫دمای‬ ‫حداکثر‬ Absolute maximum temperature (°C) 29.0 20.7 20.3 22.4 24.2 31.9 40.8 ‫بارندگی‬ Precipitation (mm) 63.74 81.6 6.3 10.6 5.4 0 0 ‫نسبی‬ ‫رطوبت‬ ‫حداقل‬ Minimum humidity (%) 33.09 65.7 47.6 36.1 30.5 18.2 16.1 ‫تبشی‬ ‫میزا‬ ‫ر‬ Evaporation rate (mm) 118.53 57.6 56.9 103.6 157.34 258.36 327.95
  • 5. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫عبوده‬ ‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تأثیر‬ ... 874 ‫جدول‬ 0 - ‫تحقیقاتی‬ ‫مزرعه‬ ‫خاک‬ ‫خصوصیات‬ Table 2- Properties of soil research rarm ‫خاک‬ ‫عمق‬ Depth of soil (cm) EC dS.m-1 ‫نیتروژن‬ ( N ) mg.kg-1 ( ‫فسفر‬ P ) mg.kg-1 ( ‫پتاس‬ K ) mg.kg-1 PH ‫خاک‬ ‫بافت‬ Soil 0-30 2.81 0.05 9.36 138 7.5 Clay Silt ‫به‬ ‫آزمایش‬ ‫کرت‬ ‫صورت‬ ‫بلیوک‬ ‫طیرح‬ ‫پاییه‬ ‫بر‬ ‫شده‬ ‫خرد‬ ‫های‬ ‫هیای‬ .‫شد‬ ‫انجام‬ ‫تکرار‬ ‫سه‬ ‫با‬ ‫تصادفی‬ ‫کامل‬ ‫سیه‬ ‫شیامل‬ ‫آزمایشیی‬ ‫تیمارهای‬ ( ‫آبیاری‬ ‫سطح‬ 2 ،)‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫(بدو‬ ‫شاهد‬ . 2 ‫مرحلیه‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ . ‫فنولوژی‬ ‫(کد‬ ‫گلدهی‬ ‫شروع‬ 01 ‫تشکیل‬ ‫تا‬ ) 11 ‫د‬ ‫(کید‬ ‫خیورجین‬ ‫رصید‬ ‫فنولوژی‬ 51 ‫و‬ ) 0 ‫برداشیت‬ ‫تا‬ ‫خورجین‬ ‫تشکیل‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ . ‫فنولیوژی‬ ‫(کید‬ 11 ( ،)) Zavareh & Emam, 2003 ) ‫کیرت‬ ‫در‬ ‫هیای‬ ‫شامل‬ ‫نیز‬ ‫فرعی‬ ‫عامل‬ ‫و‬ ‫اصلی‬ 21 ‫(النگ‬ ‫رقم‬ ‫آرام‬ ،) ‫اییرا‬ ‫(منشیا‬ ‫پاد‬ ‫اس‬ ‫جی‬ ‫آر‬ ،) ‫ایرا‬ ‫(منشا‬ 110 ‫آلما‬ ‫(منشا‬ ،) ‫آلمیا‬ ‫(منشا‬ ‫جانکوم‬ ،) ‫هایوال‬ ،) ‫آلما‬ ‫(منشا‬ ‫سوالر‬ 0121 ‫(منشیا‬ ،‫مهتیا‬ ،)‫اسیترالیا‬ ‫(منشا‬ ‫(منشا‬ ‫ساال‬ ‫و‬ ) ‫آلما‬ ‫(منشا‬ ‫آگامک‬ ،) ‫آلما‬ ‫(منشا‬ ‫جولیوس‬ ،) ‫ایرا‬ ‫رقم‬ .‫بودند‬ )) ‫آلما‬ ‫میی‬ ‫بهیاره‬ ‫کیه‬ ‫شیده‬ ‫ذکر‬ ‫های‬ ‫مسسسیه‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫باشیند‬ ‫شدند‬ ‫تهیه‬ ‫بذر‬ ‫و‬ ‫نهال‬ ‫تهیه‬ ‫و‬ ‫اصالح‬ ‫تحقیقات‬ ‫کیه‬ ‫اسیت‬ ‫توجه‬ ‫قابل‬ . ‫مرحلیه‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫مراحل‬ ‫از‬ ‫کدام‬ ‫هر‬ ‫رقیم‬ ‫هیر‬ ‫رشیدی‬ ‫ی‬ ‫آماده‬ ‫عملیات‬ .‫گرفت‬ ‫صورت‬ ‫گیاوآهن‬ ‫بیا‬ ‫شیشم‬ ‫شیامل‬ ‫زمیین‬ ‫سیازی‬ ‫برگردا‬ ‫تیمارهیای‬ ‫و‬ ‫شید‬ ‫انجام‬ ‫کاشت‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫مهرماه‬ ‫در‬ ‫دیسک‬ ‫و‬ ‫دار‬ ‫کرت‬ ‫در‬ ‫آزمایشی‬ ‫ابعاد‬ ‫به‬ ‫هایی‬ 0 ‫در‬ 01 / 2 ‫کیرت‬ ‫هیر‬ .‫گرفتند‬ ‫قرار‬ ‫متر‬ ‫ش‬ ‫فاصله‬ ‫به‬ ‫کاشت‬ ‫خ‬ ‫شش‬ ‫امل‬ 01 ‫سانتی‬ ‫بوته‬ ‫بین‬ ‫فاصله‬ ‫و‬ ‫متر‬ ‫ها‬ 0 ‫سانتی‬ .‫شد‬ ‫اعمال‬ ‫متر‬ ‫به‬ ‫کاشت‬ .‫شید‬ ‫انجیام‬ ‫مسیطح‬ ‫و‬ ‫خطیی‬ ‫صیورت‬ ‫کرت‬ ‫بین‬ ‫فاصله‬ ‫فرعی‬ ‫های‬ 1 / 1 ‫متر‬ ‫کیرت‬ ‫بیین‬ ‫فاصله‬ ‫و‬ ‫اصیلی‬ ‫هیای‬ 1 / 2 ‫ژنوتیپ‬ .‫شد‬ ‫تعیین‬ ‫متر‬ ‫عمق‬ ‫با‬ ‫ها‬ 2 ‫تیا‬ 1 / 2 ‫سیانتی‬ ‫متیر‬ ‫حفی‬ ‫بیا‬ ‫مناسب‬ ‫ردیف‬ ‫فاصله‬ ‫و‬ ‫تراکم‬ .‫شدند‬ ‫کشت‬ ‫به‬ ‫پتاسیم‬ ‫سولفات‬ ‫و‬ ‫تریپل‬ ‫سوپرفسفات‬ ‫شیمیایی‬ ‫کودهای‬ ‫ترتییب‬ 211 ‫و‬ 211 ‫شید‬ ‫اهیافه‬ ‫زمیین‬ ‫بیه‬ ‫کاشیت‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫هکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬ ‫میزا‬ ‫به‬ ‫اوره‬ ‫کود‬ ‫منبع‬ ‫از‬ ‫خالص‬ ‫نیتروژ‬ ‫همچنین‬ 211 ‫در‬ ‫کیلیوگرم‬ ‫و‬ ‫تنیک‬ ‫عملییات‬ ‫اتمیام‬ ‫از‬ ‫بعید‬ ‫و‬ ‫برگی‬ ‫چهار‬ ‫مرحله‬ ‫دو‬ ‫طی‬ ‫در‬ ‫هکتار‬ ‫در‬ ‫دوم‬ ‫مرحله‬ ‫غنچه‬ ‫شروع‬ .‫شدند‬ ‫استفاده‬ ‫دهی‬ ‫دوره‬ ‫طیول‬ ‫در‬ ‫قطیع‬ ‫ی‬ ‫(ماه‬ ‫آبیاری‬ ‫میوثری‬ ‫بارنیدگی‬ ‫هی‬ )‫اردیبهشت‬ ‫و‬ ‫فروردین‬ ،‫اسفند‬ ‫های‬ ‫(جدول‬ ‫نگردید‬ ‫واقع‬ 2 ‫انتهیای‬ ‫خشیکی‬ ‫تیمارهیای‬ ‫اسیاس‬ ‫همین‬ ‫بر‬ .) ‫به‬ ‫فصل‬ .‫گردید‬ ‫اعمال‬ ‫خوبی‬ ‫اندازه‬ ‫برای‬ ‫حیداقل‬ ‫و‬ ‫حیداکثر‬ ‫حرارت‬ ‫درجه‬ ،‫رشد‬ ‫روز‬ ‫درجه‬ ‫گیری‬ ‫ه‬ ‫با‬ ‫روز‬ ‫هر‬ ‫گردیید‬ ‫کسیر‬ ‫پاییه‬ ‫حرارت‬ ‫درجه‬ ‫از‬ ، ‫آ‬ ‫میانگین‬ ‫و‬ ‫جمع‬ ‫م‬ ‫سیانتی‬ ‫درجیه‬ ‫پن‬ ‫کلزا‬ ‫پایه‬ ‫(دمای‬ ‫جهیت‬ .‫شید‬ ‫گرفتیه‬ ‫نظیر‬ ‫در‬ )‫گیراد‬ ‫اندازه‬ ‫تعیداد‬ ‫و‬ ‫بوتیه‬ ‫در‬ ‫شیاخه‬ ‫تعداد‬ ،‫خورجین‬ ‫طول‬ ،‫بوته‬ ‫ارتفاع‬ ‫گیری‬ ‫زمیا‬ ‫در‬ ‫آزمایشیی‬ ‫کیرت‬ ‫هیر‬ ‫از‬ ‫بوتیه‬ ‫پین‬ ‫تعیداد‬ ،‫بوته‬ ‫در‬ ‫خورجین‬ ‫به‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫رسیدگی‬ ‫تص‬ ‫صورت‬ ‫ویژگیی‬ ‫و‬ ‫شید‬ ،‫انتشیا‬ ‫ادفی‬ ‫هیای‬ ‫اندازه‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ .‫شد‬ ‫گیری‬ 21 ‫از‬ ‫خورجین‬ ‫عدد‬ 21 ‫و‬ ،‫انتشیا‬ ‫بوتیه‬ ‫منظیور‬ ‫بیه‬ .‫شید‬ ‫گرفتیه‬ ‫نظیر‬ ‫در‬ ‫خیورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫تعیین‬ ‫جهت‬ ‫اندازه‬ ‫برداشیت‬ ‫شاخص‬ ‫و‬ ‫دانه‬ ،‫زیستی‬ ‫عملکرد‬ ‫میزا‬ ‫محاسبه‬ ‫و‬ ‫گیری‬ ‫بوته‬ ‫تمام‬ ‫ردیف‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫طولی‬ ‫متر‬ ‫یک‬ ‫مساحت‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫های‬ ‫هر‬ ‫وس‬ ‫از‬ ‫نمونه‬ ‫دو‬ ‫سپ‬ .‫گرفت‬ ‫صورت‬ ‫برداشت‬ ‫حاشیه‬ ‫اثر‬ ‫رعایت‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫کرت‬ ‫دانه‬ ‫و‬ ‫برداشت‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬ ‫وز‬ ‫تعیین‬ ‫جهت‬ ‫کرت‬ ‫هر‬ ‫وز‬ ‫و‬ ‫شمارش‬ ‫ها‬ ‫نسیبت‬ ‫از‬ ‫نییز‬ ‫برداشیت‬ ‫شیاخص‬ ‫خصوص‬ ‫در‬ .‫گردید‬ ‫تعیین‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬ ‫هیربدر‬ ‫کل‬ ‫خشک‬ ‫ماده‬ ‫عملکرد‬ ‫به‬ ‫دانه‬ ‫خشک‬ ‫عملکرد‬ 211 ‫حاصیل‬ .‫شد‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫درصد‬ ‫ب‬ ‫روش‬ ‫ه‬ Porim ( 1995 ) ‫انیدازه‬ ‫گییری‬ .‫گردیید‬ ‫رابطه‬ ‫از‬ ‫نیز‬ ‫روغن‬ ‫عملکرد‬ ( 2 ) :‫شد‬ ‫محاسبه‬ ( 2 ) ‫روغن‬ ‫درصد‬ × ‫روغن‬ ‫=عملکرد‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫ویژگی‬ ‫واریان‬ ‫تجزیه‬ ‫نرم‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫آزمایشی‬ ‫های‬ ‫آمیاری‬ ‫افزار‬ SAS ‫(نسشه‬ 0 / 1 ‫مییانگین‬ ‫مقایسیه‬ .‫شید‬ ‫انجیام‬ ) ‫هیا‬ ‫ویژگیی‬ ‫ی‬ ‫هیای‬ ‫معنیی‬ ‫اختال‬ ‫حداقل‬ ‫آزمو‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫آزمایشی‬ ‫محافظیت‬ ‫دار‬ ‫شیده‬ ( FLSD .‫گرفت‬ ‫انجام‬ ‫درصد‬ ‫پن‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ) ‫بحث‬ ‫و‬ ‫نتایج‬ ‫(جدول‬ ‫واریان‬ ‫تجزیه‬ ‫نتای‬ 0 ‫معنی‬ ‫اثر‬ ‫از‬ ‫حاکی‬ ) ‫بیرهمکنش‬ ‫دار‬ ‫بوتیه‬ ‫در‬ ‫شاخه‬ ‫تعداد‬ ‫بر‬ ‫درصد‬ ‫یک‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫تعدا‬ .‫بود‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بیه‬ ‫واکنش‬ ‫در‬ ‫مشتلف‬ ‫ارقام‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫شاخه‬ ‫د‬ ‫النگ‬ ‫و‬ ‫سوالر‬ ‫ارقام‬ .‫بود‬ ‫متفاوت‬ ‫مرحلیه‬ ‫در‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ ‫در‬ ‫پاد‬ ‫تا‬ ‫گلدهی‬ 11 ‫خورجین‬ ‫درصد‬ ‫در‬ ‫شیاخه‬ ‫تعیداد‬ ‫بیشیترین‬ ‫شاهد‬ ‫و‬ ‫دهی‬ ‫حیالی‬ ‫در‬ ‫داشیتند‬ ‫ارقام‬ ‫سایر‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫را‬ ‫بوته‬ ‫قطیع‬ ‫اعمیال‬ ‫موقیع‬ ‫کیه‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫خورج‬ ‫ی‬ ‫ین‬ ‫جولییوس‬ ‫رقیم‬ ،‫شد‬ ‫حادث‬ ‫برداشت‬ ‫تا‬ ‫هی‬ ‫فرعیی‬ ‫شاخه‬ ‫تعداد‬ ‫کمترین‬ .‫کرد‬ ‫تولید‬ ‫را‬ ‫بیشتری‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫شاخه‬ ‫تعداد‬ ‫شید‬ ‫حاصیل‬ ‫جیانکوم‬ ‫رقم‬ ‫در‬ ‫شاهد‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫تیمارهای‬ ‫تمامی‬ ‫در‬ ‫(جدول‬ 1 ‫قیرار‬ ‫محیی‬ ‫و‬ ‫ژنتییک‬ ‫تیاثیر‬ ‫تحیت‬ ‫بوتیه‬ ‫در‬ ‫شاخه‬ ‫تعداد‬ .) ‫می‬ ،‫برگ‬ ‫و‬ ‫شاخه‬ ‫بر‬ ‫منفی‬ ‫تأثیر‬ ‫با‬ ‫تنش‬ .‫گیرد‬ ‫زیست‬ ‫و‬ ‫بوته‬ ‫ارتفاع‬ ‫توده‬ ‫میی‬ ‫کیاهش‬ ‫را‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫گیاهی‬ ( ‫دهید‬ Gassemi et al., 2018 .) ‫ارتفاع‬ ‫تحت‬ ‫بوته‬ ‫برهمکنش‬ ‫تأثیر‬ ‫و‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫رقیم‬ ‫در‬ ‫سیطح‬ ‫احتمال‬ ‫یک‬ ‫درصد‬ ‫معنی‬ ‫دار‬ ‫(جیدول‬ ‫شید‬ 0 ‫مقایسی‬ ‫نتیای‬ .) ‫ه‬ ‫مییانگین‬ ‫(جدول‬ ‫تیمارها‬ 1 ‫ب‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ ) ‫زمیا‬ ‫در‬ ‫بوتیه‬ ‫ارتفاع‬ ‫کمترین‬ ‫و‬ ‫یشترین‬
  • 6. 874 ‫پژوهشه‬ ‫نشریه‬ ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ای‬ 02 ‫شماره‬ ، 4 ، ‫زمستان‬ 0420 ‫تیا‬ ‫گلیدهی‬ ‫مرحلیه‬ ‫در‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ 11 ‫خیورجین‬ ‫درصید‬ ‫دهیی‬ ‫به‬ ‫خورجین‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ ‫در‬ ،‫جانکوم‬ ‫و‬ ‫سوالر‬ ‫ارقام‬ ‫به‬ ‫ترتیب‬ ‫دهی‬ ‫به‬ ‫کمترین‬ ‫و‬ ‫بیشترین‬ ‫برداشت‬ ‫تا‬ ‫هیایوال‬ ‫و‬ ‫جولییوس‬ ‫ارقیام‬ ‫از‬ ‫ترتییب‬ 0121 ‫به‬ ‫صورتی‬ ‫در‬ ‫آمد‬ ‫دست‬ ‫بدو‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫ارقیام‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫به‬ ،‫مهتا‬ ‫و‬ ‫آرام‬ .‫شید‬ ‫مشیاهده‬ ‫بوتیه‬ ‫ارتفاع‬ ‫کمترین‬ ‫و‬ ‫بیشترین‬ ‫ترتیب‬ ‫بیش‬ ‫ب‬ ‫بوته‬ ‫ارتفاع‬ ‫بود‬ ‫تر‬ ‫ه‬ ‫می‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫خصوص‬ ‫توانید‬ ‫دانیه‬ ‫در‬ ‫آ‬ ‫مشیارکت‬ ‫مییزا‬ ‫و‬ ‫خشک‬ ‫ماده‬ ‫مجدد‬ ‫انتقال‬ ‫میزا‬ ‫در‬ ‫هیا‬ ‫ژنوتیپ‬ ‫در‬ .‫باشد‬ ‫موثر‬ ‫اسیتف‬ ‫جهیت‬ ‫ساقه‬ ‫ذخایر‬ ‫میزا‬ ‫پابلند‬ ‫های‬ ‫در‬ ‫اده‬ ‫دوره‬ ‫بیه‬ ،‫دانه‬ ‫شد‬ ‫پر‬ ‫ی‬ ‫بییش‬ ‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫شیرای‬ ‫در‬ ‫وییژه‬ ‫از‬ ‫تیر‬ ‫ژنوتیپ‬ ‫میی‬ ‫ویژگیی‬ ‫ایین‬ ‫کیه‬ ‫اسیت‬ ‫پاکوتاه‬ ‫های‬ ‫توسیعه‬ ‫بیرای‬ ‫توانید‬ ‫ژنوتیپ‬ ‫برنامیه‬ ‫در‬ ‫تینش‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫به‬ ‫متحمل‬ ‫های‬ ‫هیای‬ ‫به‬ ‫دلییل‬ ‫بیه‬ ،‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫همچنیین‬ .‫گیرد‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫زراعی‬ ‫و‬ ،‫آ‬ ‫کاهش‬ ‫میزا‬ ‫دسترسی‬ ‫بوتیه‬ ‫ارتفیاع‬ ‫کاهش‬ ‫سبب‬ ‫عناصر‬ ،‫جذ‬ ‫می‬ ( ‫گردد‬ Tasdighi et al., 2015 .) ‫(بر‬ ‫خورجین‬ ‫طول‬ ‫مقادیر‬ ‫سانتی‬ ‫حسب‬ ‫مشتلیف‬ ‫تیمارهیای‬ ‫در‬ )‫متر‬ ‫جدول‬ ‫در‬ 1 ‫دو‬ ‫در‬ ‫خیورجین‬ ‫طیول‬ ‫بیشیترین‬ .‫اسیت‬ ‫شیده‬ ‫داده‬ ‫نشا‬ ‫تیا‬ ‫گلیدهی‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫اعمیال‬ ‫مرحله‬ 11 ‫خیورجین‬ ‫درصید‬ ‫و‬ ‫دهیی‬ ‫خو‬ ‫رجین‬ ‫النیگ‬ ‫رقم‬ ‫از‬ ‫برداشت‬ ‫تا‬ ‫دهی‬ ‫مراحیل‬ ‫در‬ ، ‫آ‬ ‫کمتیرین‬ ‫و‬ ‫پیاد‬ ‫جولییوس‬ ‫رقیم‬ ‫در‬ )‫(شیاهد‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بدو‬ ‫شرای‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بیشیتر‬ ‫دانیه‬ ‫عملکیرد‬ ،‫باشید‬ ‫بلندتر‬ ‫خورجین‬ ‫طول‬ ‫هرچه‬ .‫شد‬ ‫مشاهده‬ ‫مواد‬ ‫انتقال‬ ‫و‬ ‫فتوسنتز‬ ‫کاهش‬ ‫به‬ ‫منجر‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫اعمال‬ .‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫خورجین‬ ‫به‬ ‫آ‬ ‫طول‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫ها‬ ‫دانیه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫گرفته‬ ‫قرار‬ ‫تاثیر‬ ‫تحت‬ ‫ها‬ ‫می‬ ‫کاهش‬ ‫را‬ ( ‫دهد‬ Seyed Ahmadi et al., 2015 .) ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ‫قطیع‬ ‫بیرهمکنش‬ ‫کیه‬ ‫داد‬ ‫نشیا‬ ‫واریان‬ ‫تجزیه‬ ‫از‬ ‫حاصل‬ ‫نتای‬ ‫معنی‬ ‫تأثیر‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫(جدول‬ ‫داشت‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫خورجین‬ ‫تعداد‬ ‫بر‬ ‫داری‬ 0 ‫تعداد‬ ‫بیشترین‬ .) ‫و‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بیدو‬ ‫تیمیار‬ ‫از‬ ‫بوتیه‬ ‫در‬ ‫خیورجین‬ ‫مرحلیه‬ ‫در‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫مرحلیه‬ ‫در‬ ‫آ‬ ‫بیشترین‬ ‫خیورجین‬ ‫ی‬ ‫تیا‬ ‫دهیی‬ ‫مقایسی‬ ‫همچنیین‬ .‫شید‬ ‫مشاهده‬ ‫برداشت‬ ‫ه‬ ‫قطیع‬ ‫بیرهمکنش‬ ‫مییانگین‬ ‫تعداد‬ ‫بیشترین‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫خورجین‬ ‫تعداد‬ ‫صفت‬ ‫بر‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫یای‬ ‫ی‬‫ه‬ ‫یام‬ ‫ی‬‫ارق‬ ‫از‬ ‫یاهد‬ ‫ی‬‫ش‬ ‫یار‬ ‫ی‬‫تیم‬ ‫در‬ ‫یه‬ ‫ی‬‫بوت‬ ‫در‬ ‫یورجین‬ ‫ی‬‫خ‬ ‫وال‬ 0121 ،‫یوالر‬ ‫ی‬‫س‬ ، RGS003 ‫هایوال‬ ‫ارقام‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫مشاهده‬ ‫جولیوس‬ ‫و‬ 0121 ‫النیگ‬ ، ‫و‬ ‫پیاد‬ ‫یه‬ ‫ی‬‫مرحل‬ ‫یاری‬ ‫ی‬‫آبی‬ ‫یع‬ ‫ی‬‫قط‬ ‫در‬ ‫یامک‬ ‫ی‬‫آگ‬ ‫یایوال‬ ‫ی‬‫ه‬ ‫یین‬ ‫ی‬‫همچن‬ ،‫دوم‬ ‫ی‬ 0121 ، ‫النگ‬ ‫و‬ ‫پاد‬ RGS003 ‫مرحله‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫خورجین‬ ‫تعداد‬ ‫بیشترین‬ ‫سیوم‬ ‫ی‬ ‫(جیدول‬ ‫شد‬ ‫حاصل‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ 1 .) ‫در‬ ‫همکیارا‬ ‫و‬ ‫صیفوی‬ ‫پیژوهش‬ ( Safavi et al., 2020 ‫تینش‬ ‫تیاثیر‬ ‫تحت‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫خورجین‬ ‫تعداد‬ ‫نیز‬ ) ‫معنی‬ ‫خشکی‬ ‫شید‬ ‫واقع‬ ‫دار‬ ‫؛‬ ‫آبییاری‬ ‫تینش‬ ‫شیرای‬ ‫در‬ ‫وی‬ ‫بررسیی‬ ‫در‬ ‫هیبرییدهای‬ ‫فصیل‬ ‫آخیر‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫دلگا‬ ‫رقم‬ ،‫نرمال‬ ‫هایوال‬ 012 .‫اسیت‬ ‫شیده‬ ‫پیشینهاد‬ ‫کلیزا‬ ‫کشت‬ ‫توسعه‬ ‫جهت‬ ‫جرومه‬ ‫و‬ ‫قهییید‬ ‫جعفیییرزاده‬ ‫همچنیییین‬ ( ‫همکیییارا‬ ‫و‬ ‫رجانی‬ Jafarzadeh Ghahdrijani et al., 2015 ‫در‬ ‫خیورجین‬ ‫تعیداد‬ ‫کیه‬ ‫دادنید‬ ‫گزارش‬ ) ‫میی‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بیدو‬ ‫و‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫شرای‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫توانید‬ ‫به‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫بهبود‬ ‫جهت‬ ‫در‬ ‫غیرمستقیم‬ ،‫انتشا‬ ‫برای‬ ‫ویژگی‬ ‫عنوا‬ .‫شود‬ ‫واقع‬ ‫کلزا‬ ‫نش‬ ‫نتای‬ ‫خورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫بر‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اثر‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫ا‬ ‫معنی‬ ‫(جدول‬ ‫شد‬ ‫دار‬ 0 ‫بیش‬ .) ‫بیه‬ ‫مربیوط‬ ‫خیورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫ترین‬ ‫مقدار‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ ‫تیمار‬ 00 / 21 ‫آ‬ ‫مقیدار‬ ‫کمتیرین‬ ‫و‬ ‫دانیه‬ ‫یا‬ ‫ی‬‫ت‬ ‫یدهی‬ ‫ی‬‫گل‬ ‫یه‬‫ی‬‫مرحل‬ ‫در‬ ‫یاری‬ ‫ی‬‫آبی‬ ‫یع‬ ‫ی‬‫قط‬ ‫یار‬ ‫ی‬‫تیم‬ ‫یه‬‫ی‬‫ب‬ ‫یوط‬ ‫ی‬‫مرب‬ 11 ‫ید‬ ‫ی‬‫درص‬ ‫خورجین‬ ‫مقدار‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫دهی‬ 00 / 20 ‫(جیدول‬ ‫بیود‬ ‫دانه‬ 0 ‫در‬ ‫دانیه‬ ‫تعیداد‬ ‫)؛‬ ‫جیز‬ ‫ایین‬ ‫و‬ ‫شیده‬ ‫بوتیه‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫کاهش‬ ‫به‬ ‫منجر‬ ‫نهایتا‬ ‫خورجین‬ ‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫شیرای‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫تعیین‬ ‫در‬ ‫مهمی‬ ‫نقش‬ ‫عملکرد‬ .‫دارد‬ ‫آ‬ ‫از‬ ‫عقییم‬ ‫باعث‬ ‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫اعمال‬ ‫که‬ ‫جایی‬ ‫دانه‬ ‫شد‬ ‫انتقا‬ ‫و‬ ‫فتوسنتز‬ ‫در‬ ‫اختالل‬ ‫و‬ ‫گرده‬ ‫های‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫ذخیره‬ ‫مواد‬ ‫ل‬ ‫دانه‬ ‫می‬ ‫ها‬ ‫می‬ ‫گردد‬ ‫باشید‬ ‫خیورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫کاهش‬ ‫بر‬ ‫دلیلی‬ ‫تواند‬ ( Mokari et al., 2020 ‫اسیت‬ ‫شده‬ ‫گزارش‬ ‫پژوهشی‬ ‫در‬ ‫حال‬ ‫این‬ ‫با‬ .) ‫خیورجین‬ ‫در‬ ‫دانیه‬ ‫تعیداد‬ ‫بر‬ ‫تاثیری‬ ‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫که‬ ( ‫ندارد‬ Sinaki et al., 2007 .) ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ ‫خورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫برای‬ ‫رقم‬ ‫اثر‬ ‫میانگین‬ ‫مقایسه‬ ‫بیش‬ ‫النیگ‬ ‫رقم‬ ‫به‬ ‫متعلق‬ ‫خورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫ترین‬ ‫کمتیرین‬ ‫و‬ ‫پیاد‬ ‫در‬ ‫دانیه‬ ‫تعداد‬ ‫بود‬ ‫کمتر‬ .‫شد‬ ‫حاصل‬ ‫جانکوم‬ ‫دیررس‬ ‫رقم‬ ‫از‬ ‫آ‬ ‫مقدار‬ ‫می‬ ‫جانکوم‬ ‫رقم‬ ‫خورجین‬ ‫بود‬ ‫دیررس‬ ‫دلیل‬ ‫به‬ ‫تواند‬ ‫بیود‬ ‫مصاد‬ ‫و‬ ‫میاه‬ ‫فیروردین‬ ‫و‬ ‫اسیفند‬ ‫گرمیایی‬ ‫تنش‬ ‫با‬ ‫گلدهی‬ ‫دوره‬ ‫حساس‬ ‫مراحل‬ ‫دانه‬ ‫از‬ ‫تعدادی‬ ‫سق‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫دانست‬ ‫می‬ ‫ها‬ .‫باشد‬ ‫میی‬ ‫کلیزا‬ ‫در‬ ‫دانیه‬ ‫عملکیرد‬ ‫مهم‬ ‫اجزای‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫دانه‬ ‫وز‬ ‫و‬ ‫باشید‬ ‫یی‬ ‫ی‬‫م‬ ‫یع‬ ‫ی‬‫واق‬ ‫یاثیر‬ ‫ی‬‫ت‬ ‫یت‬ ‫ی‬‫تح‬ ،‫ینش‬ ‫ی‬‫ت‬ ‫یوع‬ ‫ی‬‫وق‬ ‫یه‬ ‫ی‬‫مرحل‬ ‫و‬ ‫دوره‬ ‫یاس‬ ‫ی‬‫براس‬ .‫یود‬ ‫ی‬‫ش‬ ‫بر‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬ ‫معنی‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬ ‫وز‬ ‫(جدول‬ ‫شد‬ ‫داری‬ 0 ‫به‬ .) ‫طوری‬ ‫النیگ‬ ‫ارقام‬ ،‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ ‫تیمار‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫هیایوال‬ ‫و‬ ‫پیاد‬ 0121 ‫میانگین‬ ‫با‬ 00 / 0 ‫و‬ 01 / 0 ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ،‫گرم‬ ‫تا‬ ‫گلدهی‬ 11 ‫خورجین‬ ‫درصد‬ ‫ساال‬ ‫رقم‬ ‫دهی‬ 11 / 0 ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫و‬ ‫گرم‬ ‫یه‬ ‫ی‬‫مرحل‬ ‫در‬ ‫یورجین‬ ‫ی‬‫خ‬ ‫ی‬ ‫یام‬ ‫ی‬‫ارق‬ ‫یت‬ ‫ی‬‫برداش‬ ‫یا‬ ‫ی‬‫ت‬ ‫یی‬ ‫ی‬‫ده‬ ‫و‬ ‫یوس‬ ‫ی‬‫جولی‬ ،،‫یا‬ ‫ی‬‫مهت‬ ‫میانگین‬ ‫با‬ ‫آگامک‬ 10 / 0 ، 02 / 0 ‫و‬ 11 / 0 ‫دانه‬ ‫هزار‬ ‫وز‬ ‫بیشترین‬ ‫گرم‬ ‫(جدول‬ ‫یافت‬ ‫اختصاص‬ 1 .) ‫و‬ ‫گلیدهی‬ ‫دوره‬ ‫زودتر‬ ‫شروع‬ ‫و‬ ‫ارقام‬ ‫رشدی‬ ‫دوره‬ ‫طول‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫دوره‬ ‫طیول‬ ‫بیود‬ ‫طوییل‬ ‫طرفیی‬ ‫از‬ ،‫خنک‬ ‫هوای‬ ‫با‬ ‫آ‬ ‫بود‬ ‫مصاد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫گرمایی‬ ‫تنش‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫رسیدگی‬ ‫و‬ ‫گلدهی‬ ‫تیا‬ ‫شیده‬ ‫سیبب‬ ‫هزار‬ ‫وز‬ ‫(جدول‬ ‫گردد‬ ‫باالتر‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ 1 ‫ویژگی‬ ‫البته‬ ) ‫ژنتیکیی‬ ‫هیای‬ ‫می‬ ‫نیز‬ ‫ارقام‬ ‫به‬ .‫شود‬ ‫واقع‬ ‫موثر‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬ ‫وز‬ ‫بر‬ ‫تواند‬ ‫وز‬ ‫کلیی‬ ‫طیور‬ ‫بیرای‬ ‫پیروده‬ ‫میواد‬ ‫کرد‬ ‫فراهم‬ ‫در‬ ‫گیاه‬ ‫توانایی‬ ‫تابع‬ ‫گیاه‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬ ‫همین‬ ‫و‬ ‫مشز‬ ‫شد‬ ‫پر‬ ‫هنگام‬ ‫در‬ ‫الزم‬ ‫غذایی‬ ‫عناصر‬ ‫طور‬ .‫است‬ ‫دانه‬
  • 7. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫عبوده‬ ‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تأثیر‬ ... 874
  • 8. 878 ‫پژوهشه‬ ‫نشریه‬ ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ای‬ 02 ‫شماره‬ ، 4 ، ‫زمستان‬ 0420 ‫جدول‬ 4 - ‫خورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫برای‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اثر‬ ‫میانگین‬ ‫مقایسه‬ Table 4- Mean comparision for the effect of irrigation and cultivar treatments on the number of seeds per pod ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫خورجین‬ ‫در‬ Number of seeds per pod ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ Interruption of irrigation 25.32 )‫(شاهد‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ Without interruption of irrigation 24.46 ‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫تنش‬ ‫تا‬ 11 ‫خورجین‬ ‫درصد‬ ‫دهی‬ Interruption of irrigation in the beginning of flowering stage 23.63 ‫خورجین‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫تنش‬ ‫دهی‬ ‫برداشت‬ ‫تا‬ Interruption of irrigation in the stage of formation of pods until harvest 1.24 LSD0.05 ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫خورجین‬ ‫در‬ Number of seeds per pod ‫رقم‬ Cultivar 26.01 ‫النگ‬ ‫پاد‬ Long Pod 22.12 ‫آرام‬ Aram 24.73 ‫آرجی‬ ‫اس‬ 110 RGS003 21.81 ‫جانکوم‬ Gancom 25.62 ‫سوالر‬ Solar 26.55 ‫هایوال‬ 0121 Hayola 4815 24.76 ،‫مهتا‬ Mahtab 23.15 ‫جولیوس‬ Jolius 24.90 ) ‫(آگامک‬ ‫آگامو‬ Agamax 25.10 ‫ساال‬ Sala 1.77 LSD0.05 ‫تنش‬ ‫اعمال‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫تعیداد‬ ‫هرچیه‬ ،‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫جملیه‬ ‫از‬ ‫ها‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫یافتیه‬ ‫افیزایش‬ ،‫پیرورده‬ ‫مواد‬ ‫از‬ ‫مشز‬ ‫هر‬ ‫سهم‬ ،‫باشد‬ ‫کم‬ ‫مشز‬ ‫یه‬ ‫ی‬‫دان‬ ‫یه‬ ‫ی‬‫نتیج‬ ‫یت‬ ‫ی‬‫درش‬ ‫یا‬ ‫ی‬‫ه‬ ‫وز‬ ‫و‬ ‫یر‬ ‫ی‬‫ت‬ ‫یزایش‬ ‫ی‬‫اف‬ ‫یز‬ ‫ی‬‫نی‬ ‫یه‬ ‫ی‬‫دان‬ ‫یزار‬ ‫ی‬‫ه‬ ‫یی‬ ‫ی‬‫م‬ ‫ید‬ ‫ی‬‫یاب‬ (Heidarzadeh et al., 2015; Zhang et al., 2013) ‫یای‬ ‫ی‬‫نت‬ . ‫صفوی‬ ‫پژوهش‬ ‫از‬ ‫حاصل‬ ( ‫همکیارا‬ ‫و‬ ‫فرد‬ Safavi et al., 2020 ‫در‬ ) ‫ش‬ ‫در‬ ‫کلزا‬ ‫هیبریدهای‬ ‫و‬ ‫ارقام‬ ‫پاسخ‬ ‫رقیم‬ ‫انتهیایی‬ ‫خشیکی‬ ‫تینش‬ ‫رای‬ ‫بیین‬ ‫در‬ ‫دانیه‬ ‫هزار‬ ‫وز‬ ‫صفت‬ ‫لحاظ‬ ‫از‬ ‫باالیی‬ ‫پایداری‬ ‫از‬ ‫دلگا‬ ‫ارقیام‬ ‫خورجین‬ ‫مرحله‬ ‫از‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫برخوردار‬ ،‫بعید‬ ‫بیه‬ ‫دهی‬ ‫میانگین‬ ‫با‬ ‫دلگا‬ ‫رقم‬ 51 / 2 ‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫از‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫هیایوال‬ ‫هیبریدهای‬ ‫بعد‬ ‫به‬ 012 ‫جرومیه‬ ‫و‬ 11 / 2 10 / 2 ‫وز‬ ‫بیاالترین‬ .‫داشتند‬ ‫را‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫درصد‬ ‫(جدول‬ ‫نتای‬ ‫براساس‬ 0 ‫معنی‬ ) ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬ ‫بود‬ ‫دار‬ ‫شیرای‬ ‫بیه‬ ‫نسبت‬ ‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫درصد‬ ‫برای‬ ‫رقم‬ ‫داده‬ ‫نشا‬ ‫خود‬ ‫از‬ ‫متفاوتی‬ ‫واکنش‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫مییانگین‬ ‫مقایسیات‬ .‫اند‬ ‫جدول‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬ 1 ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بیدو‬ ‫شیرای‬ ‫در‬ ‫کیه‬ ‫داد‬ ‫نشیا‬ ( ‫سیوالر‬ ‫ارقیام‬ ‫از‬ ‫دانیه‬ ‫روغن‬ ‫درصد‬ ‫بیشترین‬ )‫(شاهد‬ 0 / 01 ‫و‬ )‫درصید‬ ‫هایوال‬ 0121 ( 0 / 00 ‫تیا‬ ‫گلیدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ ،)‫درصد‬ 11 ‫خورجین‬ ‫درصد‬ ‫النیگ‬ ‫ارقام‬ ‫دهی‬ ( ‫پیاد‬ 01 ‫هیایوال‬ ‫و‬ )‫درصید‬ 0121 ( 00 ‫خورجین‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫و‬ )‫درصد‬ ‫برداشی‬ ‫تیا‬ ‫دهی‬ ‫مقیدار‬ ‫بیشیترین‬ ‫ت‬ ‫النگ‬ ‫و‬ ‫ساال‬ ‫ارقام‬ ‫از‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫درصد‬ ( ‫مییانگین‬ ‫بیا‬ ‫پاد‬ 0 / 00 )‫درصید‬
  • 9. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫عبوده‬ ‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تأثیر‬ ... 874 ‫به‬ ‫تمیامی‬ ‫در‬ ‫دانیه‬ ‫روغین‬ ‫درصید‬ ‫مییزا‬ ‫کمترین‬ ‫همچنین‬ ‫آمد‬ ‫دست‬ .‫داشت‬ ‫تعلق‬ ‫جانکوم‬ ‫رقم‬ ‫به‬ ‫حاهر‬ ‫آزمایش‬ ‫تیمارهای‬ ‫می‬ ‫تنش‬ ‫دلیل‬ ‫به‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫میزا‬ ‫بود‬ ‫کم‬ ‫کوتیاه‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫تواند‬ ‫شد‬ ‫پر‬ ‫دوره‬ ‫شد‬ ( ‫باشد‬ ‫دانه‬ ‫وز‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫دانه‬ Aboodeh et al., 2020 ( ‫همکیارا‬ ‫و‬ ‫ناظری‬ ‫پژوهش‬ .) Nazeri et al., 2021 ‫نشیا‬ ) ‫کربوهیدرات‬ ‫بود‬ ‫دسترس‬ ‫در‬ ‫کاهش‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫در‬ ‫روغین‬ ‫سینتز‬ ‫برای‬ ‫ها‬ ‫می‬ ‫روغن‬ ‫درصد‬ ‫کاهش‬ ‫سبب‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫اثر‬ ‫ایین‬ ‫بیا‬ .‫شود‬ ‫در‬ ‫حیال‬ ‫دانیه‬ ‫روغین‬ ‫درصد‬ ‫بر‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تاثیر‬ ‫عدم‬ ‫به‬ ‫نیز‬ ‫مطالعات‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ( ‫اسیت‬ ‫شیده‬ ‫اشیاره‬ ‫کلیزا‬ Zareei Siahbidi & Rezaei Zadhe, 2019 ‫می‬ ‫نظر‬ ‫به‬ .) ‫بیه‬ ‫دانیه‬ ‫روغین‬ ‫درصید‬ ‫متفیاوت‬ ‫مییزا‬ ‫کیه‬ ‫رسد‬ ‫ویژگی‬ ‫مربوط‬ ‫ژنتیکی‬ ‫های‬ ‫آ‬ ‫توانایی‬ ‫و‬ ‫ارقام‬ ‫که‬ ‫باشد‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫ذخییره‬ ‫در‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫روغن‬ ‫می‬ ‫نشا‬ ‫دانه‬ ‫شد‬ ‫پر‬ ‫ی‬ .‫دهد‬ ‫جدول‬ 5 - ‫ویژگی‬ ‫برای‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬ ‫میانگین‬ ‫مقایسه‬ ‫مطالعه‬ ‫مورد‬ ‫های‬ Table 5- Mean comparision for the interaction effect of irrigation and cultivar treatments on the studied treaits ‫درصد‬ ‫روغن‬ Oil content (%) ‫شاخص‬ ‫برداشت‬ Harvest index ( % ) ‫عملکرد‬ ‫زیستی‬ Biological Yield (kg.ha-1 ) ‫هزار‬ ‫وزن‬ ‫دانه‬ 1000 seed weight (g) ‫طول‬ ‫خورجین‬ Silique Length (cm) ‫ارتفاع‬ ‫بوته‬ Plant height (cm) ‫شاخه‬ ‫تعداد‬ ‫بوته‬ ‫در‬ Branche Number/pl ant ‫رقم‬ Cultivar ‫آبیاری‬ Iirrigation 43.33 40.5 4527.1 3.63 8 125.7 10.20 Long pod )‫(شاهد‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ Without interruption of irrigation 37 24.6 5984.1 3.30 5.91 144 7.30 Aram 44.66 26.6 5155.7 3.20 5.70 122.43 8.10 RGS003 38 22.4 3855 2.43 5.98 143.96 6.63 Jancom 48.33 31.6 5370.1 2.90 5.51 143.06 8.49 Solar 46.32 24.2 7201.3 3.60 5.68 116.86 8.43 Hayola 4815 45.33 40.1 3397.2 3.26 5.86 108.33 7 Mahtab 36 20.07 6038.6 2.83 4.75 120.33 7.46 Julius 45 32.7 4454.5 3.20 5.99 116.23 7.03 Agamax 42.33 35.5 4240.1 2.90 5 126.10 8.40 Sala 5.27 11.09 879.94 0.44 0.68 11.72 2.22 LSD0.05 45 24.3 5242.9 4 7.45 143.30 5.50 Long pod ‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫تا‬ 11 ‫خورجین‬ ‫درصد‬ ‫دهی‬ Interruption of irrigation in the beginning of flowering stage 40 22.2 4708.8 3.20 5.18 133.13 7.66 Aram 39.33 23.1 4599.8 3.30 5.72 126.56 6.70 RGS003 35.33 11.89 4608 4.38 4.27 105.1 5.33 Jancom 41 20.12 5464.5 3.60 5.52 153.3 10.43 Solar 43 32.95 5711.6 2.72 5.55 115.12 5.46 Hayola 4815 41.33 21.34 4546.2 3.79 5.63 125.66 8.93 Mahtab 40 21.64 5217.1 3.16 3.50 145.83 5.20 Julius 38.33 22.11 4879.6 3.34 5.81 120.56 7.53 Agamax 41 20.53 5955 4.80 4.86 144.33 7.53 Sala 6.35 10.79 1569.6 0.53 0.66 16.71 2.24 LSD0.05 44.33 20.56 5668 3.76 6.45 140.73 7.50 Long pod ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫خورجین‬ ‫برداشت‬ ‫تا‬ ‫دهی‬ Interruption of irrigation in the stage of formation of pods until harvest 39 26.98 4003.9 2.87 4.13 122.13 7.30 Aram 38.66 24.41 4809.6 3.09 5.56 130.66 5.1 RGS003 35 22.18 3364.5 3.89 4.29 140.8 4.40 Jancom 39.33 29.44 5024.9 3.22 5.49 135.1 6.23 Solar 40.33 33.13 5886 3.88 5.61 115.96 7.33 Hayola 4815 41.33 18.48 5613.5 4.53 6.06 134.4 6.90 Mahtab 36 28.82 4763.3 4.43 3.9 151.36 8.10 Julius 38.33 27.25 4476.3 3.98 5.76 139.46 5.30 Agamax 44.33 23.92 4857.8 3.58 5.56 149.16 5.50 Sala 5.28 6.20 997.72 0.42 0.67 18.07 2.21 LSD 0.05
  • 10. 876 ‫پژوهشه‬ ‫نشریه‬ ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ای‬ 02 ‫شماره‬ ، 4 ، ‫زمستان‬ 0420 ‫جدول‬ 6 - ‫ویژگی‬ ‫بر‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬ ‫میانگین‬ ‫مقایسه‬ ‫مطالعه‬ ‫مورد‬ ‫های‬ Table 6- Mean comparision for the interaction effect of irrigation and cultivar treatments on the studied treaits ‫نیاز‬ ‫مجموع‬ ‫رسیدگی‬ ‫حرارتی‬ Total heat requirement maturation (day) ‫دوره‬ ‫طول‬ ‫رسیدگی‬ ‫رشد‬ Growth period maturation (day) ‫عملکرد‬ ‫روغن‬ Grain yield (kg.ha-1 ) ‫عملکرد‬ ‫دانه‬ Grain yield (kg.ha-1 ) ‫خورجین‬ ‫تعداد‬ ‫بوته‬ ‫در‬ Number of pods per plant ‫رقم‬ Cultivar ‫آبیاری‬ Iirrigation 2004.70 150 893.27 1971.49 228 Long pod )‫(شاهد‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ Without interruption of irrigation 1980.87 149 590.47 1597.71 197.50 Aram 2056.70 152 612.62 1363 262 RGS003 2101.03 153.66 316.64 832.07 211.33 Jancom 2021.70 150.66 897.88 1857.03 406 Solar 1750.70 139 968.51 2093.76 420.33 Hayola 4815 2013.20 150.33 766.90 1689.60 218 Mahtab 2101.03 153.66 436.91 1208.88 262 Julius 2021.70 150.66 655.54 1442.22 240.33 Agamax 2021.70 150.66 680.44 1605.19 196 Sala 34.86 1.34 178.53 291.72 89.27 LSD0.05 2021.70 150.66 575.54 1273.96 265.33 Long pod ‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫تا‬ 11 ‫خورجین‬ ‫درصد‬ ‫دهی‬ Interruption of irrigation in the beginning of flowering stage 1974.37 148.66 449.96 1020.80 179.67 Aram 2005.20 150 417.78 1061.82 199.17 RGS003 2073.87 152.33 191.21 539.98 183.33 Jancom 1972.87 148 424.44 1031.44 200.33 Solar 1743.20 138.66 729.74 1696.06 360.67 Hayola 4815 1972.87 148 416.70 1011.18 158.50 Mahtab 2065.03 152.33 506.17 1266.47 199.17 Julius 1972.87 148.66 411.85 1075.02 254.67 Agamax 1972.87 148 344.94 841.19 195 Sala 36.49 1.53 136.94 323.18 48.15 LSD0.05 2004.70 150 505.20 1141.48 267 Long pod ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫خورجین‬ ‫برداشت‬ ‫تا‬ ‫دهی‬ Interruption of irrigation in the stage of formation of pods until harvest 2021.70 150.66 419.86 1075.67 196.33 Aram 2014.53 150.33 460.50 1194.25 248 RGS003 2101.03 153.66 259.92 743.05 157.43 Jancom 2004.70 150 521.24 1322.48 239.67 Solar 1735.70 138.33 782.99 1935.58 306.33 Hayola 4815 2005.20 150 409.49 1002.58 231 Mahtab 2101.03 153.66 459.88 1276.35 222.33 Julius 2004.70 150 453.86 1217.60 225 Agamax 2004.70 150 500.82 1116.89 232.33 Sala 33.73 1.36 111.82 172.77 62.63 LSD 0.05 ‫جیدول‬ ‫در‬ ‫شیده‬ ‫ارایه‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫مقادیر‬ ‫براساس‬ 0 ، ‫و‬ ‫کمتیرین‬ ‫بیش‬ ‫و‬ )‫(شیاهد‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ ‫شرای‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫ترین‬ ‫به‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ ‫هایوال‬ ‫و‬ ‫جانکوم‬ ‫ژنوتیپ‬ ‫از‬ ‫ترتیب‬ 0121 ‫حاصیل‬ ‫اجیزای‬ ‫بیر‬ ‫تاثیر‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫تنش‬ ‫منفی‬ ‫تاثیر‬ .‫است‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫بوتیه‬ ‫در‬ ‫خورجین‬ ‫تعداد‬ ،‫خورجین‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫عملکرد‬ ‫ز‬ ‫می‬ ‫دانه‬ ‫هزار‬ ‫قطیع‬ ‫اعمیال‬ ‫کیه‬ ‫شید‬ ‫مششص‬ ‫دیگری‬ ‫بررسی‬ ‫در‬ .‫باشد‬ ‫مرحله‬ ‫از‬ ‫آبیاری‬ ‫خورجین‬ ‫ی‬ ‫بیه‬ ‫بعید‬ ‫بیه‬ ‫گلیدهی‬ ‫و‬ ‫دهی‬ ‫باعیث‬ ‫ترتییب‬ ‫یاهش‬ ‫ی‬‫ک‬ 00 ‫و‬ 11 ‫یی‬ ‫ی‬‫م‬ ‫یه‬ ‫ی‬‫دان‬ ‫یرد‬ ‫ی‬‫عملک‬ ‫یدی‬ ‫ی‬‫درص‬ ( ‫یردد‬ ‫ی‬‫گ‬ Qasemian Ardestani et al., 2020 .) ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫(جیدول‬ ‫واریان‬ ‫تجزیه‬ 0 ‫ن‬ ) ‫تحیت‬ ‫دانیه‬ ‫عملکیرد‬ ‫کیه‬ ‫داد‬ ‫شیا‬ .‫شد‬ ‫دار‬ ‫معنی‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫عملکرد‬ ‫برهمکنش‬ ‫واریان‬ ‫تجزیه‬ ‫اساس‬ ‫معنی‬ ‫درصد‬ ‫یک‬ ‫احتمال‬ ‫(جدول‬ ‫گشت‬ ‫دار‬ 0 ) . ‫روغین‬ ‫عملکرد‬ ‫تغییرات‬ ‫به‬ ‫تغیییر‬ ‫بیا‬ ‫اسیت‬ ‫ممکین‬ ‫روغنی‬ ‫گیاها‬ ‫در‬ ‫اقتصادی‬ ‫عملکرد‬ ‫عنوا‬ ‫درص‬ ‫دان‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫د‬ ‫باشد‬ ‫مرتب‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫یا‬ ‫ه‬ (Aboodeh et
  • 11. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫عبوده‬ ‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تأثیر‬ ... 877 al., 2020; Seyed Ahmadi et al., 2015) ‫حاهیر‬ ‫پیژوهش‬ ‫در‬ . ‫و‬ ‫روغین‬ ‫درصید‬ ‫کیاهش‬ ‫با‬ ،‫آ‬ ‫قطع‬ ‫اثر‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫روغن‬ ‫عملکرد‬ ‫کاهش‬ ‫(جیدول‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫مشصوصا‬ 0 ‫ق‬ ‫شیرای‬ ‫در‬ ) ‫انتهیایی‬ ‫آبییاری‬ ‫طیع‬ ‫یارا‬ ‫ی‬‫همک‬ ‫و‬ ‫یی‬ ‫ی‬‫نب‬ ‫یام‬ ‫ی‬‫م‬ ‫یژوهش‬ ‫ی‬‫پ‬ ‫یای‬ ‫ی‬‫نت‬ ‫یتا‬ ‫ی‬‫راس‬ ‫ین‬ ‫ی‬‫ای‬ ‫در‬ .‫دارد‬ ‫یاط‬ ‫ی‬‫ارتب‬ ( Mamnabi et al., 2021 ‫باعث‬ ‫آبیاری‬ ‫عدم‬ ‫یا‬ ‫کاهش‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ ) ‫روغن‬ ‫میزا‬ ‫و‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫کاهش‬ ‫دانیه‬ ‫روغین‬ ‫عملکیرد‬ ‫نهایت‬ ‫در‬ ‫و‬ .‫شد‬ ‫زیستی‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫تجزیه‬ ‫از‬ ‫حاصل‬ ‫نتای‬ ‫ژنوتییپ‬ ‫بیر‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اثر‬ ‫اریان‬ ‫هیای‬ ‫تیأثیر‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫آ‬ ‫گویای‬ ‫زیستی‬ ‫عملکرد‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫کلزا‬ ‫معنی‬ ‫(جیدول‬ ‫داشیتند‬ ‫صفت‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫درصد‬ ‫یک‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫داری‬ 0 ‫خورجین‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫تنش‬ ‫اعمال‬ ‫و‬ ‫تنش‬ ‫اعمال‬ ‫بدو‬ ‫شرای‬ ‫در‬ .) ‫دهی‬ ‫تغی‬ ‫زیستی‬ ‫عملکرد‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫با‬ ‫برداشت‬ ‫تا‬ ‫صیورتی‬ ‫در‬ .‫یافیت‬ ‫یر‬ ‫کیه‬ ‫تیا‬ ‫گلیدهی‬ ‫مرحلیه‬ ‫تینش‬ ‫اعمیال‬ ‫بیا‬ ‫زیسیتی‬ ‫عملکرد‬ 11 ‫بیر‬ ‫درصید‬ ‫ژنوتیپ‬ ‫معنیی‬ ‫کلیزا‬ ‫هیای‬ ‫زیسیتی‬ ‫عملکیرد‬ ‫مقیدار‬ ‫بیاالترین‬ .‫نبیود‬ ‫دار‬ ‫به‬ ‫میانگین‬ ‫با‬ ‫ترتیب‬ 0 / 5212 ‫و‬ 0 / 0101 ‫ارقیام‬ ‫و‬ ‫شیاهد‬ ‫برهمکنش‬ ‫به‬ ‫هایوال‬ 0121 ‫پایین‬ ‫و‬ ‫جولیوس‬ ‫و‬ ‫به‬ ‫زیستی‬ ‫عملکرد‬ ‫مقادیر‬ ‫ترین‬ ‫ترتیب‬ ‫ب‬ ‫میانگین‬ ‫ا‬ ‫های‬ 1 / 0110 ‫و‬ 1 / 0000 ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫تیمار‬ ‫برهمکنش‬ ‫به‬ ‫(جدول‬ ‫بود‬ ‫مربوط‬ ‫جانکوم‬ ‫و‬ ‫آرام‬ ‫رقم‬ 0 ‫در‬ ‫حسیاس‬ ‫مراحیل‬ ‫جمله‬ ‫از‬ .) ‫خورجین‬ ‫نمو‬ ‫و‬ ‫گلدهی‬ ‫مراحل‬ ،‫کلزا‬ ‫می‬ ‫ها‬ ‫عملکرد‬ ‫کاهش‬ ‫علت‬ ‫و‬ ‫باشد‬ ‫می‬ ‫تنش‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫شیرای‬ ‫در‬ ‫گیاه‬ ‫برگ‬ ‫ریزش‬ ‫و‬ ‫پیری‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫تواند‬ ‫ه‬ .‫باشد‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫جیانکوم‬ ‫رقم‬ ‫عملکرد‬ ‫افت‬ ‫دالیل‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫مچنین‬ ‫حساسییت‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫گفته‬ ‫موارد‬ ‫براساس‬ ‫ارقام‬ ‫سایر‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫و‬ ‫زیرگلیی‬ ‫پیژوهش‬ ‫در‬ .‫نمیود‬ ‫بییا‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫رقم‬ ‫این‬ ( ‫یزی‬ ‫ی‬‫کهری‬ Zirgoli and Kahrizi, 2015 ‫روی‬ ) 21 ‫یه‬ ‫ی‬‫واریت‬ ،‫یزا‬ ‫ی‬‫کل‬ ‫واریته‬ ‫تمامی‬ ‫بیولوژیک‬ ‫عملکرد‬ ‫کردند‬ ‫گزارش‬ ‫ها‬ ‫تینش‬ ‫شیرای‬ ‫تحت‬ ‫مطالعه‬ ‫در‬ .‫داد‬ ‫نشا‬ ‫کاهش‬ ‫خشکی‬ ‫تینش‬ ‫اثیر‬ ‫خصوص‬ ‫در‬ ‫دیگری‬ ‫ی‬ ‫بیش‬ ‫و‬ ‫کمترین‬ ‫سویا‬ ‫بر‬ ‫خشکی‬ ‫تینش‬ ‫تیمیار‬ ‫از‬ ‫زیسیتی‬ ‫عملکرد‬ ‫ترین‬ ( ‫شد‬ ‫مشاهده‬ ‫شاهد‬ ‫و‬ ‫خشکی‬ ‫شدید‬ Sepanlo et al., 2014 .) ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫شاخص‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫فیزیولوژ‬ ‫مهم‬ ‫هایی‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫یکی‬ ‫دانه‬ ‫به‬ ‫گیاه‬ ‫رویشی‬ ‫اندام‬ ‫از‬ ‫فتوسنتزی‬ ‫مواد‬ ‫انتقال‬ ‫درصد‬ ‫بیانگر‬ .‫اسیت‬ ‫شیاخص‬ ‫صیفت‬ ‫بیر‬ ‫رقیم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬ ‫حاهر‬ ‫آزمایش‬ ‫در‬ ‫معنی‬ ‫درصد‬ ‫یک‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫برداشت‬ ‫(جدول‬ ‫شد‬ ‫دار‬ 0 ‫اعمال‬ ‫با‬ .) ‫در‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫و‬ ‫شاهد‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫میزا‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫مرحله‬ ‫ی‬ ‫تا‬ ‫گلدهی‬ 11 ‫خورجین‬ ‫درصد‬ ‫به‬ ‫دهی‬ ‫معنی‬ ‫طور‬ ‫یافت‬ ‫تغییر‬ ‫دار‬ ‫حالی‬ ‫در‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫خورجین‬ ‫ی‬ ‫تیا‬ ‫دهی‬ ‫معنی‬ ‫نتای‬ ‫برداشت‬ ‫در‬ ‫بررسیی‬ ‫میورد‬ ‫ارقام‬ ‫بین‬ ‫در‬ .‫نشد‬ ‫مشاهده‬ ‫داری‬ ‫بیش‬ )‫(شاهد‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ ‫شرای‬ ‫النگ‬ ‫رقم‬ ‫به‬ ‫شاخص‬ ‫ترین‬ ‫پیاد‬ ‫ش‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫یافت‬ ‫اختصاص‬ ‫بعید‬ ‫بیه‬ ‫گلیدهی‬ ‫مرحلیه‬ ‫از‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫رای‬ ‫به‬ ‫هایوال‬ ‫ارقام‬ ‫از‬ ‫ترتیب‬ 0121 ‫(جیدول‬ ‫شید‬ ‫حاصیل‬ ‫سوالر‬ ‫و‬ 0 ‫بیاال‬ .) ‫قطیع‬ ‫و‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بیدو‬ ‫شیرای‬ ‫در‬ ‫ارقیام‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫بود‬ ‫تا‬ ‫گلدهی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ 11 ‫خورجین‬ ‫درصد‬ ‫می‬ ‫دهی‬ ‫دلییل‬ ‫بیه‬ ‫تواند‬ ‫دانی‬ ‫تعیداد‬ ‫و‬ ‫بوتیه‬ ‫در‬ ‫خیورجین‬ ‫تعیداد‬ ‫بود‬ ‫باال‬ .‫باشید‬ ‫خیورجین‬ ‫در‬ ‫ه‬ ‫ژنوتیپ‬ ‫سیهم‬ ‫تنش‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫دارند‬ ‫باالتری‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫که‬ ‫هایی‬ ‫دانیه‬ ‫سیمت‬ ‫بیه‬ ‫را‬ ‫فتوسنتزی‬ ‫مواد‬ ‫از‬ ‫باالتری‬ ‫نمیوده‬ ‫ارسیال‬ ‫هیا‬ ‫و‬ ‫انید‬ ( ‫داشیت‬ ‫خواهنید‬ ‫بیاالتری‬ ‫عملکرد‬ Khayat Moghaddam et al., 2022 ‫بیش‬ ‫علت‬ .) ‫ال‬ ‫رقم‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫بود‬ ‫تر‬ ‫نگ‬ ‫بیه‬ ‫نسیبت‬ ‫پاد‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫ارقام‬ ‫سایر‬ ‫زیسیتی‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫کمتر‬ ‫کاهش‬ ‫به‬ ‫توا‬ ‫در‬ .‫داد‬ ‫ارتبیاط‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫اعمیال‬ ‫بیدو‬ ‫و‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫مدیریت‬ ‫خصوص‬ ‫می‬ ‫نشا‬ ‫امر‬ ‫این‬ ‫ارقام‬ ‫نژادی‬ ‫توانیایی‬ ‫کیه‬ ‫دهید‬ ‫ارقام‬ ‫به‬ ‫فتوسنتزی‬ ‫مواد‬ ‫انباشتن‬ ‫و‬ ‫انتقال‬ ‫در‬ ‫د‬ ‫به‬ ‫برگ‬ ‫از‬ ‫خصوص‬ ‫انه‬ ‫ها‬ ‫می‬ ‫عملکرد‬ ‫افزایش‬ ‫در‬ ‫مهم‬ ‫عوامل‬ ‫از‬ ،‫تنش‬ ‫شرای‬ ‫در‬ .‫باشد‬ ‫جدول‬ 7 - ‫حرارتی‬ ‫نیاز‬ ‫مجموع‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫دوره‬ ‫طول‬ ‫مربعات‬ ‫میانگین‬ ‫واریانس‬ ‫تجزیه‬ Table 7- Analysis of variance of mean of squares growth period length and total heat requirement ‫حرارتی‬ ‫نیاز‬ ‫مجموع‬ Total heat requirement Flowering ‫رشد‬ ‫دوره‬ ‫طول‬ Growth period (day) Flowering d.f S.O.V Maturation Maturation 398.83ns 458.86ns 0.54ns 1.98ns 2 ‫بلوک‬ Blok 7229.03* 2678.95* 12.41* 12.87* 2 ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ Interruption of irrigation 760.85 309.85 1.22 1.62 4 ‫خطا‬ ‫ی‬ a Error a 82894.5** 1697.65** 147.46** 61.31** 9 ‫رقم‬ Cultivar 710.57* 295.34ns 1.16* 1.54ns 18 I*C 401.32 286.16 0.65 1.15 54 ‫خطای‬ b Error b 1.0 5.1 0.5 4.2 CV (%) ns ، * ‫و‬ ** ‫به‬ ‫ترتیب‬ ‫غیرمعنی‬ ‫دار‬ ‫و‬ ‫معنی‬ ‫دار‬ ‫در‬ ‫سطح‬ ‫احتمال‬ ‫یک‬ ‫و‬ ‫پن‬ ‫درصد‬ ‫می‬ ‫باشد‬ . ns, * and ** are non-significant and significant at the 1% and 5% levels, respectively.
  • 12. 874 ‫پژوهشه‬ ‫نشریه‬ ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ای‬ 02 ‫شماره‬ ، 4 ، ‫زمستان‬ 0420 ‫و‬ ‫احمدی‬ ‫سید‬ ‫پژوهش‬ ‫براساس‬ ( ‫همکارا‬ Seyed Ahmadi et al., 2015 ‫خ‬ ‫تنش‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫مششص‬ ) ‫باعیث‬ ‫گلیدهی‬ ‫مرحلیه‬ ‫در‬ ‫شکی‬ ‫معنی‬ ‫کاهش‬ ‫می‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫دار‬ ‫گ‬ .‫ردد‬ ‫دوره‬ ‫طیول‬ ‫بیر‬ ‫رقم‬ ‫اثر‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اثر‬ ‫واریان‬ ‫تجزیه‬ ‫رشید‬ ‫ی‬ ‫آ‬ ‫برهمکنش‬ ‫اثر‬ ‫و‬ ‫گلدهی‬ ‫دوره‬ ‫کل‬ ‫بر‬ ‫ها‬ ‫معنیی‬ ‫گییاه‬ ‫رشد‬ ‫ی‬ ‫بیود‬ ‫دار‬ ‫(جدول‬ 5 ‫دوره‬ ‫طول‬ .) ‫میانگین‬ ‫با‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ ‫تیمار‬ ‫در‬ ‫گلدهی‬ ‫ی‬ ( 00 / 20 ‫صورتی‬ ‫در‬ ‫شد‬ ‫حاصل‬ )‫روز‬ ‫آبییای‬ ‫قطیع‬ ‫مرحلیه‬ ‫دو‬ ‫هیر‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫آماری‬ ‫اختال‬ ‫معنی‬ ‫(جدول‬ ‫نداشت‬ ‫همدیگر‬ ‫با‬ ‫داری‬ 1 .) ‫جدول‬ 8 - ‫میانگین‬ ‫مقایسه‬ ‫حرارتی‬ ‫نیاز‬ ‫مجموع‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫دوره‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ Table 8- Mean comparison for mean growth period and total thermal time requirements under irrigation cut at the end of the growing season ‫مجموع‬ ‫نیاز‬ ‫مرحله‬ ‫حرارتی‬ ‫گلدهی‬ Total heat requirement during flowering ‫گلدهی‬ ‫رشد‬ ‫دوره‬ ‫طول‬ Flowering growth period ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ Interruption of irrigation 343.13 26.46 )‫(شاهد‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫بدو‬ Without interruption of irrigation 325.35 25.23 ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫تنش‬ ‫تا‬ ‫گلدهی‬ 11 ‫خورجین‬ ‫درصد‬ ‫دهی‬ Interruption of irrigation in the beginning of flowering stage 328.70 25.46 ‫خورجین‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫تنش‬ ‫برداشت‬ ‫تا‬ ‫دهی‬ Interruption of irrigation in the stage of formation of pods until harvest 12.61 0.91 LSD0.05 ‫گلدهی‬ Flowreing ‫گلده‬ ‫ی‬ Flowering ‫رقم‬ Cultivar 333.83 23.33 ‫النگ‬ ‫پاد‬ Long Pod 321.33 25.33 ‫آرام‬ Aram 327.44 25.68 ‫آرجی‬ ‫اس‬ 110 RGS003 322.55 22.67 ‫جانکوم‬ Gancom 335.27 26.22 ‫سوالر‬ Solar 359.44 29.77 ‫هایوال‬ 0121 Hayola 4815 325.43 26.24 ،‫مهتا‬ Mahtab 324.51 23.77 ‫جولیوس‬ Jolius 359.55 30.33 ) ‫(آگامک‬ ‫آگامو‬ Agamax 320.5 26.05 ‫ساال‬ Sala 16.98 1.01 LSD0.05 ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫روز‬ ‫درجه‬ ‫مجموع‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ ‫گلدهی‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫روز‬ ‫درجه‬ ‫مجموع‬ ‫مقدار‬ ،‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ ‫بدو‬ ‫شرای‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫نییاز‬ ‫میورد‬ ‫روز‬ ‫درجه‬ ‫مجموع‬ ‫همچنین‬ ،‫داد‬ ‫کاهش‬ ‫را‬ ‫مرحله‬ ‫هر‬ ‫بیرای‬ ‫دوره‬ ‫حرارتیی‬ ‫نییاز‬ ‫بیشیترین‬ .‫بیود‬ ‫متفاوت‬ ‫همدیگر‬ ‫با‬ ‫ارقام‬ ‫گلدهی‬ ‫ی‬ ‫مرحله‬ ‫طول‬ ‫هایوال‬ ‫ارقام‬ ‫از‬ ‫گلدهی‬ ‫ی‬ 0121 ‫به‬ ‫آگامک‬ ‫و‬ .‫آمید‬ ‫دست‬ ‫دوره‬ ‫روز‬ ‫درجه‬ ‫و‬ ‫حرارتی‬ ‫نیاز‬ ‫مجموع‬ ‫بر‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫برهمکنش‬ ‫کمتیرین‬ ‫شیده‬ ‫اعمال‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫مراحل‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ ‫رسیدگی‬ ‫نی‬ ‫مجموع‬ ‫هیایوال‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫حرارتی‬ ‫از‬ 0121 ‫ارقیام‬ ‫از‬ ‫آ‬ ‫بیشیترین‬ ‫و‬ ‫(جیدول‬ ‫شید‬ ‫مشاهده‬ ‫جانکوم‬ ‫و‬ ‫جولیوس‬ 0 ‫آ‬ ‫از‬ .) ‫مراحیل‬ ‫کیه‬ ‫جیایی‬ ‫دوره‬ ‫حساس‬ ،‫دیگر‬ ‫طر‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫با‬ ‫دانه‬ ‫شد‬ ‫پر‬ ‫و‬ ‫گلدهی‬ ‫ی‬
  • 13. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫عبوده‬ ‫کلزا‬ ‫ارقام‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ،‫مورفولوژی‬ ‫بر‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ‫انتهای‬ ‫خشکی‬ ‫تنش‬ ‫تأثیر‬ ... 874 ‫فروردین‬ ‫و‬ ‫اسفند‬ ‫گرمایی‬ ‫تنش‬ ‫اردیبهشت‬ ‫اوایل‬ ‫و‬ ‫ماه‬ ‫بی‬ ‫میاه‬ ‫ه‬ ‫خصیوص‬ ‫جولیو‬ ‫و‬ ‫جانکوم‬ ‫دیررس‬ ‫ارقام‬ ‫عملکیرد‬ ‫کیاهش‬ ‫سبب‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫مواجه‬ ‫س‬ ‫دوره‬ ‫و‬ ‫کل‬ ‫خشک‬ ‫ماده‬ ،‫دانه‬ ‫می‬ ‫زایشی‬ ‫ی‬ .‫شود‬ ‫نتیجه‬ ‫گیری‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫از‬ ‫رشید‬ ‫فصیل‬ ‫انتهیایی‬ ‫مراحیل‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫که‬ ‫از‬ ‫خشیک‬ ‫و‬ ‫گیرم‬ ‫منیاطق‬ ‫در‬ ‫کلیزا‬ ‫کشیت‬ ‫توسعه‬ ‫محدودکننده‬ ‫عوامل‬ ‫می‬ ‫خوزستا‬ ‫جمله‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫به‬ ‫متحمل‬ ‫ارقام‬ ،‫انتشا‬ ‫لذا‬ ،‫باشد‬ ‫در‬ ‫به‬ ‫نتای‬ ‫براساس‬ .‫است‬ ‫اهمیت‬ ‫دارای‬ ‫انتهایی‬ ‫مراحل‬ ‫تینش‬ ‫آمده‬ ‫دست‬ ‫ویژگی‬ ‫اکثر‬ ‫فصل‬ ‫آخر‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫قرار‬ ‫تاثیر‬ ‫تحت‬ ‫را‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫های‬ ‫کیه‬ ‫بیود‬ ‫تاثیرگیذار‬ ‫آ‬ ‫اجیزای‬ ‫و‬ ‫عملکیرد‬ ‫بیر‬ ‫آبیاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ .‫داد‬ ‫نشا‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫شیرای‬ ‫بیه‬ ‫نسیبت‬ ‫ارقیام‬ ‫متفیاوت‬ ‫واکنش‬ ‫دهنده‬ ‫می‬ ‫براساس‬ .‫باشد‬ ‫یافته‬ ‫دانیه‬ ‫عملکرد‬ ‫بیشترین‬ ،‫آزمایش‬ ‫از‬ ‫حاصل‬ ‫های‬ ( 1 / 2110 ،)‫هکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬ ‫روغین‬ ‫عملکیرد‬ ( 12 / 110 ‫در‬ ‫کیلیوگرم‬ ( ‫یتی‬ ‫ی‬‫زیس‬ ‫یرد‬ ‫ی‬‫عملک‬ ‫و‬ )‫هکتیار‬ 0 / 5212 ‫دو‬ ‫یر‬ ‫ی‬‫ه‬ ‫در‬ )‫یار‬ ‫ی‬‫هکت‬ ‫در‬ ‫کیلیوگرم‬ ‫انتهیایی‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫اعمیال‬ ‫و‬ )‫(شیاهد‬ ‫آبییاری‬ ‫قطیع‬ ‫بدو‬ ‫شرای‬ ‫به‬ ‫هیایوال‬ ‫رقم‬ ‫از‬ ‫ترتیب‬ 0121 ‫م‬ ‫کمتیرین‬ ‫و‬ ‫آ‬ ‫قیدار‬ ‫از‬ ‫جیانکوم‬ ‫رقیم‬ ‫هایوال‬ ‫ارقام‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشا‬ ‫نتای‬ ‫مجموع‬ ‫در‬ .‫شد‬ ‫حاصل‬ 0121 ‫النگ‬ ، - ‫قطیع‬ ‫و‬ ‫آبییاری‬ ‫قطع‬ ‫اعمال‬ ‫بدو‬ ‫شرای‬ ‫در‬ ‫کشت‬ ‫جهت‬ ‫سوالر‬ ‫و‬ ‫پاد‬ .‫هستند‬ ‫مناسب‬ ‫انتهایی‬ ‫آبیاری‬ References 1. Aboodeh, H., Moradi Telavat, M. R., Moshattati, A., & Mousavi, S. H. (2020). The response of morphology, yield and components of spring safflower genotypes to different sowing dates. Journal of Crop Production and Processing, 9(4), 215-227. (in Persian). https://doi.org/10.47176/jcpp.9.4.22255 2. Ghasemian Ardestani, H., Jahan, M., & Shirani Rad, A. H. (2020). Investigation of qualitative traits of rapeseed cultivars in autumn and winter crops under the influence of different irrigation regimes. Environmental Stresses in Agricultural Sciences, 12(2), 429-443. 3. Ghassemi, S., Ghassemi-Golezani, K., & Zehtab-Salmasi, S. (2018). Changes in antioxidant enzymes activities and physiological traits of ajowan in response to water stress and hormonal application. Scientia Horticulturae, 24, 957-964. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2018.11.086 4. Heidarzade, A., Esmaeili, M. A., Bahmanyar, M. A., & Abbasi, R. (2015). Response of soybean (Glycine max) to molybdenum and iron spray under well-watered and water deficit conditions. Journal of Experimental Biology and Agricultural Sciences, 4(1), 37-46. https://doi.org/10.18006/2015.4(1).37.46. 5. Hu, Q., Wei, H., Yin, Y., Zhang, X., Liu, L., Shi, J., Zhao, Y., Qin, L., Chen, C., & Hanzhong, W. (2016). Rapeseed research and production in China. The Crop Journal, 5(2), 127-135. https://doi.org/10.1016/j.cj.2016.06.005. 6. Jafarzadeh Ghahdrijani, M., Majidi, M. M., Mirlohi, A. F., & Ebrahimiyan, M. (2015). Response to direct and indirect selection of grain yield, oil and yield components in canola varieties under normal and soil moisture stress. Journal of Plant Production, 37(3), 129 -141. 7. Jain, S., Yue-Lioang, R., Mei-wang, L. E., Ting-Xian, Y., Xiao-Wen, Y., & Hong-Ving, Z. (2010). Effect of drought stress on sesame growth and yield characteristics and comprehensive evaluation of drought tolerance. Chinese Journal of Oil Crops Sciences, 4, 42-48. 8. Keerthi, P., Pannu, R. K., & Dhaka, A. K. (2017). Effect of sowing dates and nitrogen levels on total dry matter and its partitioning at different growth stages and yield of Indian mustard (Brassica juncea L.). Agricultural Science Digest, 37(1), 27-31. http://doi.org/10.18805/asd.v0iOF.7336. 9. Khalili, M., & Hamze, H. (2019). Effect of super-adsorbent and irrigation levels on quantitative and qualitative characteristics of sugar beet (Beta vulgaris). Journal of Crop Ecophysiology, 3(51), 395-412. https://doi.org/10.30495/jcep.2019.669706.669706. 10. Khayat Moghadam, M. S., Gholami, A., Shirani Rad, A. H., Firoozabadi Brothers, M., & Abbas Dokht, H. (2022). Agronomic study of spring rapeseed genotypes under late season drought stress and foliar application of potassium silicate. Environmental Stress in Crop Sciences, 3(14), 649-663. (in Persian). 11. Liang, D., Ni, Z., Xia, H., Xie, Y., Lv, X., Wang, J., Lin, L., Deng, Q., & Luo, X. (2018). Exogenous melatonin promotes biomass accumulation and photosynthesis of kiwifruit seedlings under drought stress. Scientia Horticulturae, 246, 34-43. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2018.10.058 12. Mamnabi, S., Nasrollahzadeh, S., Ghassemi-Golezani, K., & Yaghoub Raei, Y. (2021). Morpho-physiological traits, grain and oil yield of rapeseed (Brassica napus L.) affected by drought stress and chemical and bio- fertilizers. Journal of Agricultural Knowledge and Sustainable Production, 30(3), 359-377. (in Persian). 13. Mokari, M., Abedinpour, M., & Dehghan, H. (2020). Effect of drought stress and planting date on grain yield and water use efficiency of autumn wheat in Kashmar Region. Journal of Water Research in Agriculture, 34(2), 168- 186. (in Persian). https://doi.org/10.22092/jwra.2020.122256. 14. Nadeem, T. M. H., Imran, M., & Kamil Husain, M. (2002). Evaluation of sunflower (Helianthus annuus L.) inbred lines for drought tolerance. International Journal of Agriculture and Biology, 25, 398-400. 1560–8530/2002/04–3–
  • 14. 844 ‫پژوهشه‬ ‫نشریه‬ ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ای‬ 02 ‫شماره‬ ، 4 ، ‫زمستان‬ 0420 398–400. 15. Nazeri, P., Shirani Rad, A. H., ValadAbadi, S. A., Mirakhori, M., & Hadidi Masoule, E. (2021). The effect of planting date and late season drought stress on Eco-physiological characteristics of the new varieties of Canola (Brassica napus L.). Journal of Agroecology, 11(1), 261-276. (in Persian). https://doi.org/10.22067/jag.v11i1.67311. 16. Porim. (1995). Porim Test Methods. Palm Oil Research Institute of Malaysia, p. 72-75, 40-42, 92-101, 33-36, 37- 39, 64-65. Minisry of Primary Industries, Malaysia. 17. Safavi Fard, N., Shirani Rad, A. H., Daneshian, J., Shahsavari, N., & Ghaffari, M. (2020). Response of Canola Cultivars and Hybrids to WinterCultivation under Late Season Drought Stress. Agricultural Science and Sustainable Production, 30(4), 198-185. https://doi.org/10.22034/saps.2020.12311. 18. Sepanlo, N., Talebi, R., Rokhzadi, A., & Mohammadi, H. (2014). Morphological and physiological behavior in soybean (Glycine max) genotypes to drought stress mplemented at pre- and post-anthesis stages. Acta Biologica Szegediensis, 58(2), 109-113. 19. Seyed Ahmadi, A. A., Bakhshandeh, A. L., & Qarineh, M. H. (2015). Evaluation of physiological characteristics and grain yield of rapeseed cultivars under drought stress at the end of the season in Ahvaz climate. Iranian Journal of Field Crop Research, 13(1), 71-80. (in Persian). 20. Sinaki, J. M., Majidi Heravan, E., Shirani Rad, A. H., Noormohamadi, G., & Zarei, G. (2007). The effect of water deficit during growth stages of canola (Brassica napus L.). American-Eurasian Journal of Agricultural & Environmental Sciences, 2, 417-422. 21. Tasdighi, H., Salehi, A., Movahhedi Dehnavi, M., & Behzadi, Y. (2015). Survey of yield, yield Components and Essential Oil of Matricaria chamomilla L. With Application of Vermicompost and Different Irrigation Levels. Agricultural Science and Sustainable Production, 25, 61-78. 22. Zali, H., Hasanloo, T., Sofalian, O., & Asghari, A. (2020). Evaluation of drought stress effect on seed oil yield and fatty acid composition in canola (Brassica napus L.) cultivars. Environmental Stress in Crop Sciences, 13(3), 735- 747. (in Persian). https://doi.org/10.22077/escs.2020.2205.1552. 23. Zareei Siahbidi, A., & Rezaeizad, A. (2019). Study on response of some oilseed rape genotypes to drought stress. Applied Research in Field Crops, 32(4), 59-75. (in Persian). https://doi.org/10.22092/aj.2019.121181.1266. 24. Zavareh, M., & Emam, E. (2008). A guide to identifying the life stages of canola. Iranian Journal of Field Crop Sciences, 1, 1-14. (in Persian). 25. Zhang, H., Berger, J. D., & Milroy, S. P. (2013). Genotype × environment interaction studies highlight the role of phenology in specific adaptation of canola (Brassica napus) to contrasting Mediterranean climates. Field Crops Research, 144, 77-88. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2013.01.006