Brief vakcentrales aan Tweede Kamer over rentegevoeligheid pensioenCNV Vakcentrale
Brief van CNV, FNC en VCP aan de Tweede Kamer over de rentegevoeligheid van pensioenen. Veel pensioenfondsen verkeren in zwaar weer als gevolg van de kunstmatig lage rente. Het wordt tijd dat de politiek haar verantwoordelijkheid neemt. Dat zeggen alle Nederlandse vakbonden vandaag in een brief aan de Tweede Kamer. Komende woensdag is een Algemeen Overleg in de Kamer over pensioenen.
Pensioenontslag is niet meer van deze tijdZelena Kasim
Er is veel te doen over het gedwongen ontslag van de oudere werknemer. In veel arbeidscontracten staat dat het dienstverband automatisch eindigt bij het bereiken van de pensioenleeftijd. In de praktijk wordt dit ook wel de pensioenregel genoemd. In de rechtspraak is al meerdere malen uitgemaakt dat pensioenontslag bij het bereiken van de AOW-leeftijd rechtsgeldig is. Maar is de pensioenregel nog wel van deze tijd?
Brief vakcentrales aan Tweede Kamer over rentegevoeligheid pensioenCNV Vakcentrale
Brief van CNV, FNC en VCP aan de Tweede Kamer over de rentegevoeligheid van pensioenen. Veel pensioenfondsen verkeren in zwaar weer als gevolg van de kunstmatig lage rente. Het wordt tijd dat de politiek haar verantwoordelijkheid neemt. Dat zeggen alle Nederlandse vakbonden vandaag in een brief aan de Tweede Kamer. Komende woensdag is een Algemeen Overleg in de Kamer over pensioenen.
Pensioenontslag is niet meer van deze tijdZelena Kasim
Er is veel te doen over het gedwongen ontslag van de oudere werknemer. In veel arbeidscontracten staat dat het dienstverband automatisch eindigt bij het bereiken van de pensioenleeftijd. In de praktijk wordt dit ook wel de pensioenregel genoemd. In de rechtspraak is al meerdere malen uitgemaakt dat pensioenontslag bij het bereiken van de AOW-leeftijd rechtsgeldig is. Maar is de pensioenregel nog wel van deze tijd?
Status quo and future of the Aging (Dutch) society, focused on Social security and Health in the Netherlands.
More info and documentation at :
http://sites.google.com/site/vergrijs/Home/vergrijzing-quo-vadis
<a href=\"http://sites.google.com/site/vergrijs/Home/vergrijzing-quo-vadis\">Link</a>
De presentatie Bijna met pensioen kun je gebruiken om werknemers te informeren die binnen 10 jaar met pensioen gaan. In deze presentatie besteden we aandacht aan de keuzes die je op je pensioendatum kunt maken. Ook lichten we de Pensioenschijf-van-5 toe.
Deze presentatie kun je gebruiken tijdens de Pensioen3daagse of op andere momenten waarop je werknemers of andere geïnteresseerden wilt informeren over het pensioen.
Voor werknemers die nog minimaal10 jaar moeten werken, raden we je de presentatie Dit kun je doen voor je pensioen aan.
‘Afstand van de afstandsverklaring’. Alles over (de risico’s van) de afstandsverklaring in het kader van de pensioenovereenkomst. Inclusief tips voor de werkgever. Zorg dat alles goed is dicht getimmerd, zeker nu verwacht wordt dat de herzieningen in het ontslagrecht leiden tot meer pensioenschadeclaims.
‘Afstand van de afstandsverklaring’. Alles over (de risico’s van) de afstandsverklaring in het kader van de pensioenovereenkomst. Inclusief tips voor de werkgever. Zorg dat alles goed is dicht getimmerd, zeker nu verwacht wordt dat de herzieningen in het ontslagrecht leiden tot meer pensioenschadeclaims.
‘Afstand van de afstandsverklaring’. Alles over (de risico’s van) de afstandsverklaring in het kader van de pensioenovereenkomst. Inclusief tips voor de werkgever. Zorg dat alles goed is dicht getimmerd, zeker nu verwacht wordt dat de herzieningen in het ontslagrecht leiden tot meer pensioenschadeclaims.
‘Afstand van de afstandsverklaring’. Alles over (de risico’s van) de afstandsverklaring in het kader van de pensioenovereenkomst. Inclusief tips voor de werkgever. Zorg dat alles goed is dicht getimmerd, zeker nu verwacht wordt dat de herzieningen in het ontslagrecht leiden tot meer pensioenschadeclaims.
Status quo and future of the Aging (Dutch) society, focused on Social security and Health in the Netherlands.
More info and documentation at :
http://sites.google.com/site/vergrijs/Home/vergrijzing-quo-vadis
<a href=\"http://sites.google.com/site/vergrijs/Home/vergrijzing-quo-vadis\">Link</a>
De presentatie Bijna met pensioen kun je gebruiken om werknemers te informeren die binnen 10 jaar met pensioen gaan. In deze presentatie besteden we aandacht aan de keuzes die je op je pensioendatum kunt maken. Ook lichten we de Pensioenschijf-van-5 toe.
Deze presentatie kun je gebruiken tijdens de Pensioen3daagse of op andere momenten waarop je werknemers of andere geïnteresseerden wilt informeren over het pensioen.
Voor werknemers die nog minimaal10 jaar moeten werken, raden we je de presentatie Dit kun je doen voor je pensioen aan.
‘Afstand van de afstandsverklaring’. Alles over (de risico’s van) de afstandsverklaring in het kader van de pensioenovereenkomst. Inclusief tips voor de werkgever. Zorg dat alles goed is dicht getimmerd, zeker nu verwacht wordt dat de herzieningen in het ontslagrecht leiden tot meer pensioenschadeclaims.
‘Afstand van de afstandsverklaring’. Alles over (de risico’s van) de afstandsverklaring in het kader van de pensioenovereenkomst. Inclusief tips voor de werkgever. Zorg dat alles goed is dicht getimmerd, zeker nu verwacht wordt dat de herzieningen in het ontslagrecht leiden tot meer pensioenschadeclaims.
‘Afstand van de afstandsverklaring’. Alles over (de risico’s van) de afstandsverklaring in het kader van de pensioenovereenkomst. Inclusief tips voor de werkgever. Zorg dat alles goed is dicht getimmerd, zeker nu verwacht wordt dat de herzieningen in het ontslagrecht leiden tot meer pensioenschadeclaims.
‘Afstand van de afstandsverklaring’. Alles over (de risico’s van) de afstandsverklaring in het kader van de pensioenovereenkomst. Inclusief tips voor de werkgever. Zorg dat alles goed is dicht getimmerd, zeker nu verwacht wordt dat de herzieningen in het ontslagrecht leiden tot meer pensioenschadeclaims.
Servaas Houben gave a presentation on financial security during retirement. He discussed how state pensions in Curaçao and Aruba are typically insufficient to cover minimum living standards. Changing demographics also present challenges to sustaining pay-as-you-go state pension systems. Potential solutions proposed include enhancing early private savings, balancing pay-as-you-go and pre-funded pension models, and gradually increasing the state pension eligibility age in line with increases in life expectancy. Actuaries can help by creating public awareness of these long-term issues.
This document summarizes a presentation on pricing mortality solutions for changing environments. The presentation discusses factors affecting life insurance pricing, trends in mortality rates, demographic trends, techniques for modeling mortality, pricing effects and risk management, and threats and opportunities. Specifically, it examines mortality trends in different regions, the impact of changing demographics on dependency ratios, methods for smoothing mortality data and fitting population tables, and how shifts in mortality assumptions affect pricing of term insurance, annuities, and pension funds. The presentation also explores opportunities for general pension funds, variable retirement benefits that share risk, and new product development.
The document summarizes the experiences of Servaas Houben, head actuary at ENNIA in Curacao, with capital regimes in the Dutch Caribbean. It notes the limited data availability in the region for tasks like calculating insurance risks. Without extensive local data, insurers rely more on expert judgment, trends from general populations, and basic sensitivity testing rather than complex economic capital frameworks. Ultimately, diversification across different risk types is important for insurers in the Caribbean given data constraints.
This document discusses the transition from using economic capital to risk-based capital requirements (ERM) in insurance. It covers key aspects of the economic capital and Solvency II approaches such as risk identification, data selection and limitations, calibration of risk models, aggregation of risks and dependencies, and validation of capital models. The document also discusses challenges such as data quality issues, limitations of rating agency data, and ensuring diversification benefits are captured accurately when aggregating risks.
This document discusses risk management for guaranteed life bonds. It begins with an overview of the current regulatory environment under EMIR and Solvency II. It then provides details on guaranteed life bond products and examples. The document focuses on market risk management techniques for these products, including hedging delta, rho, and vega risks. It presents a case study analyzing the effectiveness of hedging for a portfolio of guaranteed life bonds over a recent period. The case study finds hedging reduced volatility and losses compared to an unhedged portfolio.
This document summarizes a presentation on stochastic scenario creation for Solvency II capital requirements. It discusses risk identification, data selection and limitations, calibration of risk distributions, modeling dependencies between risks, and validation of scenarios. The presentation covers aggregating risks while accounting for dependencies, producing correlated risk drivers, and using correlated random numbers to generate scenarios from calibrated distributions with restrictions on certain risks.
Servaas Houben, CFA obtained a Masters in Econometrics and initially intended to pursue a career in academia. However, he realized he enjoyed the practical implementation of concepts more. He began his career in actuarial consulting but wanted more exposure to asset management. Over his career, Houben has held roles in asset liability modelling, risk management, and currently as a risk actuary managing a team at Prudential Group. In November, he will be moving to the Caribbean to become the head actuary at a major insurance company, seeking a role at a smaller firm and a change of scenery outside of Europe.
1) Solvency II switches insurance company liability discounting from prudent rates to market rates like swap curves, significantly impacting reserves and capital requirements.
2) Using pure swap rates could threaten solvency for some products, so regulators allow a liquidity premium added to swap rates for predictable cash flows if backed by high-quality corporate bonds.
3) The liquidity premium is now being replaced by a matching premium that provides similar benefits if insurer bond portfolios meet quality and duration standards, but poses new challenges around justifying assumptions and long-term investment strategies.
This document discusses various topics related to working in the insurance industry such as capital requirements under Solvency II, differences between insurance companies and pension funds, career paths within insurance including working for a life insurance company or as a consultant, and what a typical day might involve. It also provides references and links for further information on actuarial topics and qualifications as well as background on the presenter, Servaas Houben.
The document discusses the implications of Solvency II on asset management for insurance companies. It covers the following key points:
1) Under Solvency II, asset values will be marked-to-market, which increases the perceived riskiness of equity and other assets compared to a book value approach. This will impact return on capital calculations for different asset classes.
2) There is debate around what interest rate should serve as the risk-free rate for discounting insurance liabilities, with options including swap rates, government bonds, or AAA-rated corporate bonds. The choice will affect capital requirements and surplus.
3) Sovereign debt from different countries may receive different capital charges under Solvency
2. Disclaimer
De inhoud van deze presentatie is niet de officiële
mening van ENNIA. De informatie en opinie in
deze presentatie ligt volledig bij de presentator.
2
3. Agenda
1. Langer leven en de impact op AOV
1. Ontwikkelingen rente
2. Ontwikkelingen sterfte
3. AOV projecties
2. Standaard oplossingen
1. Verhogen pensioenleeftijd
2. Conditioneren
3. Alternatieven
1. Uitkeringshoogte of duur op SES factoren
2. Fiscalisering uitkering
3. Premie overheveling
3
4. 1. Langer leven en de impact op de AOV
1.1 Ontwikkelingen rente – wereldwijd
4
5. 1. Langer leven en de impact op de AOV
1.1 Ontwikkelingen rente – Curacao
• Situatie ex-NA is
lastig te voorspellen:
▫ Nederland koopt
staatsobligaties op
▫ ->Geen liquide
markt
▫ Onduidelijk wat er
gebeurt als
huidige
overeenkomst
afloopt
▫ Rendement na 10-
10 laag
5
-1%
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
0 5 10 15 20 25 30
Yield
Looptijd
Yieldvoor en na 10-10-10
voor 10-
10
na 10-10
6. 1. Langer leven en de impact op de AOV
1.2 Ontwikkelingen sterfte – Census 2012
6
7. 1. Langer leven en de impact op de AOV
1.2 Ontwikkelingen sterfte – Census 2012
7
8. 8
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
1960 1970 1980 1990 2000 2010
Lifeexpectancyinyears
Year
World life expectancy
World
Afghanistan
Chad
Congo, Dem.
Rep.
Iraq
Rwanda
Somalia
Bron: World Bank
1. Langer leven en de impact op de AOV
1.2 Ontwikkelingen sterfte – wereldwijd
9. 9
65
70
75
80
85
1960 1970 1980 1990 2000 2010
Lifeexpectancyinyears
Years
Life expectancy WesternEurope
France
Germany
Netherlands
Sweden
United
Kingdom
Bron: World Bank
1. Langer leven en de impact op de AOV
1.2 Ontwikkelingen sterfte – extreme trends
10. 1. Langer leven en de impact op de AOV
1.2 Ontwikkelingen sterfte – sterfte onderzoeken
10
Bron: World Bank
50
55
60
65
70
75
1960 1970 1980 1990 2000 2010
Lifeexpectancyinyears
Year
Life expectancy Caribbean
Caribbean
small states
Barbados
Dominican
Republic
Jamaica
St. Lucia
Trinidad and
Tobago
• Lokale onderzoeken bevestigen wereldwijde trend langer
leven:
▫ Buck
▫ CBS
▫ Milliman
11. 1. Langer leven en de impact op de AOV
1.3 AOV projecties
11
12. 2. Standaard oplossingen
2.1 Verhoging pensioenleeftijd
• Geleidelijke verhoging in lijn met
levensverwachting (Barbados)
• Bij omslag nog steeds issue als er te weinig
werkenden zijn
• Stijgt levensverwachting in zelfde mate voor:
▫ Mannen en vrouwen?
▫ SES groepen?
12
14. 2. Standaard oplossingen
2.1 Verhoging pensioenleeftijd – impact SES factoren
14
Life expectancy
Level of education Males Females
Primary school 74.1 78.9
Secondary school – non advanced 76.5 78.6
Secondary school – advanced 78.5 84.9
Tertiary education 81.4 85.3
Life expectancy from age 65
Level of education Males Females
Primary school 9.1 13.9
Secondary school – non advanced 11.5 13.6
Secondary school – advanced 13.5 19.9
Tertiary education 16.4 20.3
Bron: OECD 2013
15. 2. Standaard oplossingen
2.2 Conditioneren
• Geld in het land houden
▫ Hoe effectief (TAC rapport)?
▫ Stimuleren boom en busts?
▫ Mensen “gepakt” die niet meer kunnen stemmen
-> Curacao betrouwbare partner?
• Hoogte uitkering in lijn met koopkracht peil
▫ Wat te doen met duurdere landen
• Gelijkheids beginsel
• Zijn alle verhuizingen vrijwillig?
15
16. 3. Alternatieven
3.1 Uitkering gekoppeld aan SES factoren
• Heterogene verzekerings groepen leiden tot
subsidiering tussen deelnemers
▫ Terecht dat hoger opgeleiden hebben betere banen
en hoger salaris, en ontvangen ook langer
pensioen?
▫ Wat te doen met factoren waarop mensen geen
invloed hebben (geslacht)?
16
17. 3. Alternatieven
3.2 Fiscalisering
• Premiebetaling AOV na leeftijd 65
• AOV uitkering verlagen in lijn met inkomen uit
pensioen via werkgever
17
18. 3. Alternatieven
3.3 Premie overheveling
• Deel AOV premie gebruiken voor extra pensioen
opbouw via werkgever
▫ Risico spreiding overheid en private sector
• Voordelen kapitaal dekking stelsel:
▫ Geld rendeert
▫ “Gedwongen” sparen
▫ Geen subsidies tussen generaties
18
20. Referenties
• Barbados pensioen leeftijd,
http://www.nis.gov.bb/pensioners/?page=GenPage&subsection=Old
%20Age%20Contributory%20Grant/Pension
• Buck consultants, Update mortality study 2015,
http://buckconsultants.cw/augustus-2015-update-sterfteonderzoek-1,
August 2015
• Curiel R, Houben S, Slotje A, Verplicht pensioen op Curacao,
http://www.ag-ai.nl/download/30099-23-5-
art.Curiel%2BHouben%2BSlottje.pdf,
http://www.vbcuracao.com/website/index.php?option=com_docman
&task=doc_download&gid=67&Itemid=57, mei 2016
• Houben S, Hoe om te gaan met langer leven?, SVB, 1 juni 2016
• Houben S, Longevity in the Caribbean - the end of la dolce vita?, The
European Actuary, October 2015
• Martina S, Building the future, Guardian Pensioen en Bedrijvendag, 27
mei 2016
20
21. About me
Servaas Houben is heading the actuarial team of
ENNIA in Willemstad, Curacao. He studied
econometrics in the Netherlands and worked in life
insurance for the first four years of his career.
Thereafter, he worked in Dublin and London.
Besides actuarial, Servaas completed the CFA and
FRM qualifications, and regularly writes on his blog,
for CFA digest and (actuarial) magazines.
Email: servaashouben@gmail.com
Blog: http://actuaryabroad.wordpress.com
21