Keto jane leksionet e shkurtura te administrimit publik

1. 1
Administrim Publik
Kuptimi i fjales Administrim Publik do te thote drejtimi i nje populli ose publikut
Termi i Administrimit Publik merr shume kuptime te ndryshme .
1)Rendi Publik =Nenkupton te gjitha intersat e skemes te komunitetit
2)Sektori Publik =Aktivitete te pergjitheshme ekonomike te kryera nga shteti .
3)Punojsit Publik =Zyrtaret qeveritare qe punojne ne sherbimin publik
4)Opinon Publik =Qendrimi i mendimeve dhe miratimi i tyre per nje çeshtje te
veçante qe ka publiku .
5)Ligji Publik =Krijimi dhe funksionimi i shtetit me shtetet e tjera ,pershkryan tersine
e rregullave qe rregullojne marrdheniet e tyre me njesite publike dhe individet private
.
Ne Administrimin Publik qendrojne dy aspekte themelore
1)Koncepti Funksional
2)Koncepti Strukturor
1Koncepti Funksional =Kuptojme rregullat e pergjitheshme themelore e ligjeve dhe
zbatimin e vendimeve te politikes publike .
Koncepti Funksional :Ka nje rol te rendesishem ne percaktimin e politikave publike
dhe keshtu formon nje pjese te proçesit politik .
Administrata Publike ne Konceptin funksional identifikon Politikat Publike dhe
zbatimin e tyre
2)Koncepti Strukturor : Pasqyron Pikpamjen organizative te shtetit .
Administrata Publike si nje koncept strukturor pasqyron pikpamjen organizative te
shtetit .
-Qellimi kryesor i organizates eshte qe te permbush funksionet e percaktuara nga
kushtetuta dhe ligjet .

2. 2
-Pushteti Politik eshte i realizuar me ane te qellimeve te kesaj organizate dhe te
programeve
-Ne kete kuptim Administrata Publike eshte krahu ekzekutiv per organet politike
,eshte shtylla e shtetit dhe e shoqerise .
-Ekzistenca dhe vazhdimesia e rendit shteteror dhe shoqeror varet nga funksionimi i
pandeprere te administrates publike .
-Ne vendet Demokratike zgjedhjet jane percaktues e nje qeverie te caktuar ,qe sjell
detyra te reja te punes ose sherbimin e pushtetit .
-Dhe pse ne shume vende te ndryshme jodemokratike vazhdohet te cinohet kushtetuta
dhe pushteti merret me dhune por keto forca politike ne boten elektronike nuk kane
shume jetegjatesi.
-Zgjedhjet nuk ndryshojne vetem qeverite por mund te ndryshojne dhe regjimet .
-Dhe ne rast ete tilla mund te mosfunksjonojne ose me mire sistemi politik ka barriera
te pathyera Administrata duhet te vazhdoj sherbimin e qytetareve .
-İnstitucionet Administrative duhet te vazhdojne punen e tyre pa u ndikuar nga
problemet politike (sherbimet e tyre duhet te jene te pandeprera ndaj qytetareve )
P.Shemb :Policia e rendit ,İnstitucionet e arsmit ,gjykatat,mbledhja e taksave ,spitalet
etj duhet te kryejne punen e tyre pa patur ndikim politik .
-Administrata funksionale dhe publike eshet nje mjet i vazhdueshem perpunimi i çdo
situate .
NE AMERİK DHE NE EUROPE TERMİ ADMİNİSTRİM PUBLİK KANE TE
NJEJTİN KUPTİM VETEM Sİ FJALE NDRYSHEOJNE .
Ne Amerik shperhet Administrim Publik
Ne Europe Shkenca e Menaxhimit Publik (ketu ka vetem ndrushim ose perdorim
gjuhesor )
-Para se te kalojme ne zhvillimin e historise te Administrit Publik do te ishte me mire
qe te preknim kuptimin e Menaxhimit Publik .
Çkuptojme me Menaxhim ?

3. 3
Menaxhim =Fjala menaxhim eshte e pershkruar ne menyra te ndryshme ,si gjuha e
politikes ,letersise dhe perdorimi i gjuhes te pupullit te thejeshte .
-Menaxhim ne zgjerimin e kuptimit te saj nenkupton autoritetin mbi te tjeret per ti
vene ne pune .
-Koncepti i dyte i Menaxhimit nekuptojme krahesim ne sistemet e menaxhimit te
vendeve te ndryshem dhe ndryshimet e tyre .
-Koncepti i trete :Menaxhimi si nje organizate e veçante .
Organizate do te thote menaxhim dhe ku mendojme menaxhim duhet te kuptojme
organizate .
-Te dy keto koncepte Menaxhim+Organizate jane te sikronizuara .
-Fenomeni i menaxhimit eshte i perfshire ne grup ete vogla dhe grup ete medha .
-Menaxhimi fillon ne njesine me te vogel shoqeror te familjes dhe zgjerohet deri tek
autoriteti me i madh politik shteteror .
-Menaxhimi eshte i perber me shume se nje person .Kur nje person angazhohet per nje
pune personale ai vepron ose e planifikon ate vete .Ku biznesi i tij zgjerohet ai
detyrohet te kete nje riorganizim tjeter per te zgjeruar biznesin e tij .
-Ky riorganizim eshte i detyrueshem
Menaxhimi mund te percaktohet ne menyra te ndryshme dhe displina te ndryshme .
-Toka eshte nje faktor kryesor i fuksionimit te punes ,prodhimit ,kapitalit .
-Sistemi i Menaxhimit konsiderohet si nje autoritet
-Sipas shkencareve sociale menaxhimi njihet si nje proçes qe perbehet nga nje numer i
trajtimit te operacioneve dhe bashkepunimit me nje qellim te perbashket .
Cilat Jane Karakteristikat e nje Menaxhimit te mire
1-Njohja e njerezeve ,per te krijuar dashurine njerezore dhe komunikimin
2-Te kete drejtesi (sinqeritet)
3-Te jete i arsyeshem te kete analiza te vleshme dhe te kete gjykim te drejte

4. 4
4-Te kete aftesi per zgjidhjen e problemeve
5-Te kete njohuri teknike dhe pervoja
Si duhet te procedohet menaxhimi
Proçesi i menaxhimit
1-Planifikim 3Buxhetim 5Kordinim
2-Organizim 4Orientim 6Kontrollim
1-Planifikim =percaktimi i qellimit :Planifikimi tregon rrugen sjelljen qe duhet te
ndiqet ne arritjen e nje qellimi te caktuar .Planifikimi i jep mundesi te mira nje
administratori te eci perpara ne proçesin e punes te tij .
2-Organizim : Personel te nevojshem per zbatimin e planit ,kapitalit dhe materiale e
sherbimeve te tjera q ete jene te gatshem per kete sherbim
3-Orientim : Perdorimi optimal i burimeve qe ka ne duar per te arritur sa me shpejte
objektivat qe jane percaktuar
4Kordinim :Perpjekje integrimi i veprimeve te ndryshem brenda struktures
Administrative .
5-Kontrollim :Mbikqyrja e vazhdueshme e objekteve te percaktuara dhe realizimin e
tyre .
Menaxheret efikase mbikqyrin vazhdimisht objektivat e percaktuara dhe realizimin e
tyre .
-Per te arrtitur nje qellim te caktuar ne menaxhim duhet te zbatohen keto substanca
themelore .
A-Planifikim
B-Menaxhim Strategik
C-Planifikim
D-Zbatim
E-Veshtrim

5. 5
F-Vleresim
ZHVİLLİMİ HİSTORİK İ ADMİNİSTRİT PUBLİK
Administrimi Publik per te permbushur detyrat e rendesishme te shtetit ka funksionuar
deri ne lashtesi .
Administrimi Publik ka patur nje rendesi te veçante nga filozofet dhe drejtuesit e
shtetit .Filozofet dhe menaxheret me te mire te shtetit per te drejtuar sam e mire
instituconet jane bazuar tek rregullat e sjelljes ,etikes dhe tek politikat e filozofise
.Keta filozof jane Sokrates ,Platon,İbni Haldun Machoveli etj .
Administrimi Publik per her ete pare ne drejtimin e konceptit shkencor eshte perdorur
nga shkrimtari farancez Charle Jen Bonin .
Bonin ne vitin 1812 shkroi librin e pare ne fushen e Administrimit Publik .Titulli i
librit tij ishte ‘’Parimet e zakonshme te Administrates ublike “.
-Sipas Boninit subjektet me te rendesishme te Administrates Publike jane.
A-Autoriteti
B-Pushteti Publik
C-Sherbimet Publike
-Ne shekullin e 19 pas Boninit Literatura e Administrimit Publik fillon te zgjerohet
nga shkrimtaret e tjere .Mbi te gjitha keto shkrime shekulli i 19 per Shkencen e
Administrimit Publik mbeti i zbehte .Shkaku kryesor qendronte tek zhvillimi i se
Drejtes Administratve .Çeshtjet qe kishin te benin me Administaraten Publike
shqyroheshin nga Avokatet e Administrates .
-Si rezultat i ketyre zhvillimeve ne France ,Gjermani dhe ne vendet e tjera te Europes
ne qender nuk rezultonte me Administrimi Publik ai u zvendesua nga ligji
Administrativ .
-Ne vitin 1887 Presidenti Amerikan Shkruan Artikkullin e pare me titullin Rishikimi i
Menaxhimit .
Per Sh.B.A.Shkenca e Administrimit Pub mori nje rendesi te veçante .
-Sipas Willsonit =Fusha e Administrimit eshte nje adrese pune .Ajo qendron larg nga
politika .

6. 6
Çeshtjet Administrative nuk jane çeshtje politike
-Skrimet e Presidentit Amerikan Wilson paten vleresime te ndryshme nga Akademiket
e tjere .Disa prej tyre mbeshteten fuqishem shkrimet e tij duke then se willson ishte
personi i pare qe ndau fushen e politikes me Administrimin Publik..
-Gjate kesaj kohe jane shkruar shume literatura te ndryshme per shkencen e
Administrimit Publik .Nje nga literaturat e tjera te rendesishme ka qen Franje
Goodnovum (Politika dhe Qeveria )
Ne tjeter literatur Rishikim ne Administrim Publik .
-Pas vitit 1920 shkenca e Administrimit Publik pati nje permiresim .
Ne studimet e vitit 1927 ka patur ndarje te thekesuar ne ndarjet qeveri dhe
politikes.Ne kete periudhe ne vemendje e Administarates Publike jane Vleresuar keto
terma
-Teoria e organizates
-Teknikat e buxhetit
-Menaxhimi i personelit
Ne vitin 1927 ne Amerike u vlersuan idendifikimi iprimit menaxherial .Keto parime
zbatoheshin nga menaxheret e specilizuar .
-Ne vitin 1937 jepet nje tjeter rendesi per shkencen e Administ Publik (Menxhim
shenimesh )
Guick dhe Vrcik te cilet ishin keshilltaret e Presidentit Amerikan Roosvelt ne fushen e
menaxhimit .
Keta keshilltare 6 parime e menaxhimit
1 Planifikim
2 Organizim
3Marrja ePersonelit
4 Qeverisje

7. 7
5 Raportim
6 Buxhetim
Keto parime kane qene te rendesishem ne Administraten Publ Amerikane
-Ne zhvillimin e Shkences Adm Pub ka dhe emra te tjere te rendesishem
Federik Taylor 1911
Henry Faylor 1916
Taylori eshte i shquar ne llogaritjen e menaxhimit te kohes dhe punes .
Sot shkenca e Administrimit publik eshte e ndare nga shkencat politike,juridike
,filozofike .
MENAXHİMİ TRADİCİONAL DHE MENAXHİMİ İ Rİ
Menaxhimi Tradicional Menaxhim i Ri
Qender centralizuar Qender e dencentralizuar
Hierarki e kontrolluar Hierarki e bute
Qender e gjere Qender e ngushte
Burokrasi te orientuar Orientim drejte tergut
Rolet parimet dhe politika
Drejtuesit Menaxhim
Organizatat Qytetari ne qender
Tarif fikse page Pagese sipas performanses
Fshehtesi Trasparence
İnformacion i mbyllur İnformacion i hapur
Urrejtje rreziku per nje ekonomi liberale Pranim rreziku

8. 8
Menaxhim İndivdualisht Menaxhim ekipi
Fuqi autoriteti Ndan autoritetin
Qasja e re Menaxhimit Publik kerkon permiresimin e sherbimeve dhe thekson nje
metod me efikase dhe me efektive .
-Per te eshte e rendesishme funksionimi i mekanizmit te tergut te lire dhe perdorimi i
burimeve
SHFAQA E MENAXHİMİT TE Rİ DHE ZHVİLLİMİT TE TİJ
Siç dihet nga politika ne vitet 1930 Kontrolli i qeverive shteterore e vendeve te
zhvilluara filloi te dominoj ose tem ari nje rol me katif ne menaxhimin e ekonomise
dhe politikave sociale .
-Ne vitin 1970 shperthimi i krizes te arit te zi demtoj shume sherbimet publike dhe
ekonomine globale .
Zvogelimi i buxhetit dhe borxhet detyruan qeverite te marin masa radikale ndaj kesaj
situate .
-Kriza ekonomike globale kishte falementuar ekonomine e drejtuar nga shteti dhe
shteti u detyrua te hiqte dore nga nje pjese e madhe te sherbimeve publike .
- Ketu duhet te kuptojme se shteti kishte humbur plotesisht fuqine tregetare qe kryente
vete.
-Fuqia ekonomike e orjentuar nga shteti kishte marre fund vendi i saj ishte zvendesuar
me trgun e lire .
-Ne vitin 1970 fitorja Thecher +Reganit ristrukturuan tkurrjen e politikave shteterore .
-E djathte eshte nje term i gjere
1Zvogelim i qeverise
2Mekanizmat e tregut profesional
3 Rikthimi e refugjateve ne vendin e tyre
A E Djathta Liberale

9. 9
B E Djathta Konservatore
Liberalet
1-Ekonomi te integruar
2-Kundershtim i nderhyrjes shteterore
3 -Ne vend te shtetit besim ne ekonomi
4 -Ne qender individi dhe tregu i lire
5-Konsumatoret nuk duhen te jene vetem konsumatore duhet te jene dhe prodhues
Konservatoret
1-Ligjshmeri
2-Morali Politik
3-İdentiteti Kombetar
Ne vitin 1960 rezulton se shoqeria perendimore kishte nje boshllek ne autoritetin e saj
.Shoqeria perendimore kerkonte te dinte me teper per jeten e tyre ose me mire per
hapat qe merreshin dhe ndikonin jeten e perditeshme te qytetareve .
-Por ky ofrim sigurie qenrdonte tek familja ,asrimi ,pronaret .
Vlerat e normave dhe moralit jane thelbesore per te çuar nje shoqeri drejt stabilitetit .
Vlerat e trazhgimuara mundesojne nje shoqeri me standarte .
Ekzistonte nje lidhje e forte midis konceptit dhe ideve te menaxhimit publik te ri dhe
praktikat e te djathteve ne pushtet
Menaxhimi i ri nuk konsiderohesh si nje ideologji por nje menaxhim i mire i shoqerise
Qasja e re emenaxhimit Publik u miratua dhe nga shume ideologji politike dhe u
forcave e qeverive ne pushtet .
Ne Suedi =Sosjal Demokratet ne Spanje dhe ne France sosyalistet pranuan reformat e
menaxhimit te ri publik .

10. 10
Menaxhimi i Ri i dha nje dinamizem teri ekonomise globale.Reformat e marra ne
administraten pblike paten dhan nje rezultat pozitiv ne sektorin publik .
-Administrata eshte syperiori i qeverise
-Nje qeverisje e mire zgjidh te gjitha problemet ekonomike dhe sociale .
-Zhvillimin e Menaxhimit te r ite ri mund ta ndajme ne tre faza
1Faza e pare =1979-1980 (Kursimi )
2Faza e dyte =Fokusohet ne pershtatjen e ekonomise publike . Politikat e efikasitetit
.(shkurt Prodhimtari )
3 Faza e trete pas 1990
a)Cilesi e sherbimeve publike
b)Rendesi ne qytetari
c)Qeverisje
d)Pjesemarrje
e)Dhogaridhenie
f)Performansa
g)Trasparenca
Administrata Qendrore
Administrata qendrore ndan politiken dhe Administraten
-Menaxhimi i autoritetit politik qendror politikisht eshte tersisht relativ i qeverise
qendrore .Qe do te thote mbledhja e pushtetit dhe bashkimin e ligjeve .Shqiperia
,Fransa ,Turqi dhe Japonia perbehen nga nje sitem politik qendror
-Vendimarrja ne sherbimet publike dhe praktikimi i politikave orintohet gjithmon nga
qendra .
Veçorite e Qeverise Qendrore

11. 11
A-Percaktimi i politikave dhe vendimarrjes ne sherbimet publike jane te perqendruar
ne duart e organeve qendrore
B- Te ardhurat dhe shpenzimet e sherbimeve publike menaxhohen nga qendra
C-Emerimi i stafit behet nga qendra
Perfitimet e Menaximit Qendror
1-Ofron mundesi per te forcuar kushtet politike dhe administrative
2-Siguron ne menyre te balancuar zhvillimin ekonomik dhe social te rajonit
3-Sherbime si mbrojties dhe dipllomacise
Te Metat e Menaxhimit Qendror
1-Mund te sjelli vonesa ne sherbimet publike
2-Sherbimet qe ofron qendra mund mos te jete e pershtateshme per nevojal lokale
3-Vendimet e marra mund te bjene ne kundershtim me popullsine lokale ketu mund te
kemi shperdorim ekonomie .
4-Per te marre vendimet dhe monitorimin duhet te kete nje burokraci te forte .
BUROKRACİA
Burokracia luan nje rol te rendesishem ne jeten tone te perditeshme .Si ne sektorin
publik dhe ate privat .Ne ditet e sotme burokracia eshte politizuar ashti si politika
eshet burokratizuar .
-Te gjitha partite politike nga shume aspekte jane vartes nga burokracia dhe burokratet
.Burokracia ka nje bashkepunim te ngushte me politiken si hartimi i ligjeve deri tek
miratimi i tyre .
Vecorite Negative te Burokracise
-Nuk deshiron te marri pergjegjesi
-Ne punet e brendeshme eshte e mbyllur
-Nuk deshiron Dorzimin e detyres

12. 12
-Eshet shume e lidhur me autoritetin
Cilat jane Burimet qe Fuqizojne Burokracine
1-Burimi me i rendesishem qe fuqizon burokracine eshte asrimi dhe profesjonalizmi i
tyre .Shuma e institucioneve politike e kan te nevojshme profesjonalizmin e
burokrtateve
2-Burimii fuqise se dyte i burokracise eshte mbizoterimi i fuqise ne institucionet
politike .
3-Burimi i trete :Statusi i perhershem
4- Burimi i kater :Brendesa ose informimi i plote ne vendimet (kararet) e marra nga
politikanet .
5-Burimi i petse :Planet dhe buxheti i shtetit miratohen ose rishikohen me pare nga
burokratet psataj kalohn ne parlament per miratimin e tyre .Planifikimi i buxhetit
kerkon nje profesjonalizm te mire dhe ky profesjonalizm gjendet tek burokratet .
-Duke patur parasysh se burokracia dhe politika kane lidhje te ngushte me njera
tjetren eshte me mire te dime se politika ku i mer fuqite e saj
1-Politika e merr fuqine e saj nga ligjet dhe kushtetuta .
A1-Politika drejton burokracine
A2-Ta menaxhoj
A3-Ta udhezoj
A4-Ta kontrolloj
Keto duhen te behen vetem me kontrollin e institucioneve politike .
2-Burimi i dyte i fuqise politike :Vjen nga parate
3Burimi i trete ifuqise politike: Populli (Te gjithe e dime se institucionet politike
perfaqesojne popullin )
BUUROKACİA DHE DEMOKRACİA
Kush kontrollon burokracin perfiton nje autoritet te rendesishem ne pushtet

13. 13
-Burokratet nuk kane pergj direkte me popullin jane politikanet ata qe kane
pergjegjesi me popullin
Trajtat Burokratike qe bien kunder parimeve demokratike
-Burokracia perben nje fuqi te rendesishem ne shoqerine civile nese kjo fuqi nuk
perdoret per sherbimin e shoqerse mund te shkaketoj shume pabarazi .
Fuqezimi ose kontrollimi i burokracise nuk demton vetem shoqerine por demton dhe
proçesin politik
.2-Burkracia nese arin te kontrolloj sistemin politik mund te krijoj nje sistem
antidemokratik .
3-Burokracia mund te dali jashte kontrollit te asja force politike qe drejton .Nje force
politik
enese nuk kontrollon sherbimin sekret ajo force politike shperbehet shume shpejte .
4-Burokracia duhet te jete nje organ i pavarur .Nuk duhet te perzihet me ngjyrat
politike profesjonalizmin e saj duhet ta perdor vetem dhe vetem per zhvillimin e
shoqerise .
5-Burokracia ne çdo aspekt mund te demtoj proçesin demokrtaik te nje shoqerie civile
.
NDİKİMİ BUROKRATİK NE DEMOKRACİ (POZİTİVİSHT )
Pak me pare shprehem se burokracia demtonte sistemin demokratik demdonte
shoqerine civile .
1-Nese burokracia funksionon pa ndikim politik ajo luan nje rol te rendesishem ne
demoktatizimin e shoqerise civile .
-Ne nje shoqeri demokratike burokracia nuk demton por mundeson nje sistem sam e
te shendeteshem per qytetaret e asja shoqerie .Burokracia vepron pra ligjit dhe nuk
ben dallime politike
-Sipas kesaj nuk mbrohen intersat personale dhe grupeve por mbrohen interesat
demokratik te nje kombit .
2-Teorikisht burokracia mund te pakesoj pabarazine politike

14. 14
3-Pa patur nje burokraci moderne nuk mund te kemi nje shoqeri moderne .Nuk mund
te kemi nje demokraci te reflektoj ne fjalen e lire .
CİLAT JANE BAZAT E DEMOKRACİSE DHE BUROKRACİSE
Bazat e Demokracise
1-Barazia 2-Pjesemarrje 3-shumice 4-E hapur 5-zgjedhet dhe vota e lire
Bazat e Burokracise
1-Hiyerarshi 2-Urdher 3-İnformacion i kufizuar 5-Status i perhershem
Demokracia ka nje perberje shumice dhe politikat qe ndiqen duhen ti perkasin asaj
shumice .Demokracia nuk eshte e kufizuar por brenda saj permban disa rregulla .Ne
sistemet demokratike nese qytetari nuk qendron ne qender asnje force politike nuk
duhet te drejtoj .Ne sistemet demokratike eshte shumica ajo qe vendos .Kontrolli i
burokracise eshte i domosdoshem per nje demokraci .
Burokacia e vendeve te zvvilluara dhe vendeve ne zhvillim
-Ne vendet e zhvilluara funksionimi i Administrates eshte i ndryshem nga vendet ne
zhvillim por dhe aq me e profesionalizuar .Krahesimet ne Administraten publike dhe
ne polite jane krahesuar vetem nga shoqerite moderne .
-Rolet politike nuk dallohen sipas gjinise ngjyres dhe races por sipas suksesit
(testimit).Zgjedhjet ne sistemin politik jane gjithepershirese .Ne sistemet demokratike
populli eshte shume aktiv me proçesin politik por kjo nuk do te thote se qytetaret
merren me politike .Demokracia ,te drejtat e njeriut shteti ligjor ,ligjet dhe ekonomia e
trgut te lire kane modernizuar ose zhvilluar keto shoqeri .
Ne 1993 kriteret e Kopenhagut shteti ligjor ,te drejtat e njeriuta dhe tergu i lire
mundesoi zgjerimin e familjes europiane .
Ne shoqerite e zhvilluara shembujt burokratik kane disa ndryshime nga njeri tjetri por
kane dhe shume pergjasa me nejri tjetrin .
1Sherbimet e institucioneve perbehen nga nje sistem modern politik .Drejti i
Adminstrates Publike funksionon sipas ligjit
2-Burokracia ka nje asrim dhe profesjonalizm te veçante .Burokracia eshte ne gjendje
tu sherbej te gjithave klasave ose grupeve pa cinuar sistemin demokratik

15. 15
3-Profesjonalizmi eshte nje nga faktoret me te rendesishem per burokracine e
shoqersie moderne .
4-Çdo fuqi politike qe vjen ne pushtet ka nje bashkpunim te perkryer me burokracine .
5-Ne shoqerite e zhvilluara vendimet e administrates nuk jane vendime politike por
vendime qe i sherbejne shoqerise .Ne gjermani France burokratet perbejne nje status
te veçante ketu dueht te kuptojme asrimin dhe jo ngjyrat politekes qe ka personi
Ne vtitin 1945 Franca hapi shkollen e pare te Administrimit publik Kjo shkolle
pranonte vetem ata persona qe ishin dipllomuar ne gushen e Adm Pub .Drejtesi,Financ
Reforma dhe reforma e administraes Publike .
Planifikimi i reformes eshte quajtur nje perpjekje e vetdijshme per te ndryshuar ate qe
eshte e mundur me nje ndryshim te caktuar .
-Reforma sherben ose eshte e nevojshme per te korigjuar nje situate qe eshte e semure
dhe per ta peremisuar ate
-Reforma sipas nje kufizimi tjeter ka funksionalitetin e saj per nje sistem dhe
menaxhim sam e te shpejte
-Reforma sherben per te permiresuar ose per te rregulluar nje situate te perkeqesuar
ose te keqmenaxhuar.
-Reforma mundeson cilesine e sherbimeve publike per ti dhen fund problematikave te
tyre .
_Ndryshimet qe vijne nga reformat duhen te perputhen me strukturen e shoqerise te
atij vendi dhe sistemit aktual .Pra duhet te kete nje ndryshim brenda normave dhe ne
te njejetn kohe keto reforma te jene sam e praktike nga institucionet .
-Çfare eshte me e rendesishme ne reformat e nderrmara
Ne qender duhet te jete ndryshimi i jetes ose permiresimi i jetes qytetarit .
Organizatat dhe shoqerite civile ne fusha te ndryshme planifikojne dhe nderrmarin
hapa per te riformuar organizimin dhe menaxhimin e personelitAdministrativ ashtu si
ne menaxhimin financiar .
-Te gjitha keto jane subjektet e reformes .

16. 16
Reformat e ndermarra ne administraten publike duhet te plotesojne detyrat e
nevojshme te qytetareve .Pra te gjitha aktivitet e kryera nga institucionet dhe
organizatat duhet te jene te pershtateshme me jeten ose nevojate qytetareve .
Fitimete pandershme te politikave dhe keqmenaxhimi ekonomik bejne te ndjeshem
qytetarin meç do kusht kerkohet ndryshim .Nese reformat e nderrmara jane te
pershtateshme me qellimin e sherbimeve publike shihet si nje mase ne
percaktimsukses ose deshtimin e administrates publike .
-Ndryshimet mund te ecin paralelisht me zhvillimin shoqeror dhe ekonomik
.Ndryshimi mund te sjelli shfaqen e problemeve te reja qe lishen me ndryshimin e
kushteve ne kete proçes .Per permiresimin e kapacitetit dhe per tu pergjigjur sfidave te
reja ngre nevojen e riformimit te Administrates publike .
Reformat ne Administarten Pub rrjedhin nga nje histori e gjate por dhe me shume
mangesi .Por duke folur per reformat e administrates pub kemi te bejme me komb me
qeverite kalimtare .
Ne shek e 19 ne Franc .Angli dhe Gjermani reformat e nderrmara ne Adm Pub jane
konsideruar te rendesishme dhe ne zgjidhjen e problemeve te qytetarise .
Nese flasim per reformat duhet te kemi nje efekt pozitiv ne rritjen e cilesise te
sherbimit publik.Prandaj reforma nuk eshte e kufizuar ne nje periudhe te caktuar
kohor por duhet te jete ne nje proçes vazhdimesie per te ofruar ose prodhuar cilesi te
larte sherbimi sipas kushteve ne ndryshim .Nismat reformuese ne lidhjen me reformen
e Adm Pub mbartin disa karakteristika te perbashketa .si me poshte
1Reformat jane te lidhura ngushte me ndryshimet shoqeror
2Reformat duhe te jene te planifikuara ne perpjekje te ndryshoj dhe te organizoj .
3Qellimi i reformes duhet ti japi pergjigje problemeve te sistemit menaxhimit .
4Reforma administrative e motivuar plotesisht si nga ana e menxhimit dhe ngjarjeve
5Reforma e Adm Pub ne kontekstin strukturor dhe funksional fokusohet ne
permiresimin e problemeve dhe mungesave ajo ben planifikimin e caktuar dhe
perpjekje te vetedijshme per ndryshim .
Ne vitin 1980 eshte e mundur te flasim per disa faktor qe e bene te nevojshem
riformimine Aministrates Pub .

17. 17
1 Hyrja ne krize finaciare
2Renja e shrbimeve publike
3Perkeqesimi i kontrollit te shpenezimeve .
4Konkurenca globale
5Zhvillimet ne teknologji
Ndikimi ne rritjen e nivelit te rasimit dhe jetes sociale .
Dinamikat themelore ireferuar Adm Pub
1Dnamikat themelore qe detyrojne Adm Pub mund te ndryshojne ne varesi te
shoqerise dhe problemeve qe ata perballen brenda periudhes dhe nevojave te caktuara
.
2-Reformat ndryshojne sipas kerkesave te nje komitet ose kombit
3-Sipas kerkesave nderrmeren dhe reformat e nevojshme qe ka ajo shoqeri
4Zhvillimi dhe ndryshimi i kushteve ekonomik ndryshojne menaxhimin dhe
llogaridhenien e çdo administrate .
5Arsyet e zhvilimit ekonomike rrisin e kerkesen e trasparences ne administraten
publike duke ndryshuar faktoret social
6-Zhvillimete shpejta te teknologjise dhe informacionit aktoret nderkombetare dhe
konkurenca e globalizmit ndikimi i sektorit privat ,qasja e aktive e menaxhimit dhe
performanses jane pare si ne ser faktoresh dinamik themelor per reformat e
adminstrates
Publike .
Globalizmi
Historiku i globalizimit.Si një term “globalizimi” ka filluar të përdoret qysh në vitin
1944, mirëpo ekonomistët kanë filluar ta aplikojnë aty kah viti 1981. Termi “fshat
global
Globalizmi është një dukuri me ndikim shumë të madh në të gjitha zhvillimet
ekonomike, sociale, politike, karakteristike për dhjetëvjecarët e fundit të shekullit XX.

18. 18
Ai përbën një realitet të ri. Globalizmi është zhvillim i tregut dhe ekonomisë botërore
dhe nënkupton të ashquajturën “botë pa kufi”.Globalizimi nuk mund të trajtohet si një
dukuri e cila ka një moment fiks fillimi dhe nuk ka një përkufizim të
sakte.Shpërndarja e pabarabartë e burimeve natyrore bënë që të gjitha vendet e botës
të jenë gjithmonë e më të ndërvarura ndaj prodhimeve dhe shërbimeve që ofrohen nga
vëndet e tjera të cilat ato vetë nuk i zotërojnë dhe për pasojë nuk mund ti prodhojnë.
Ai nxiti levizshmërinë e madhe të njerëzve nga njeri vend në një vend tjetër dhe kjo
ka bërë që të kemi një ndërthurje të kulturave nëpërmjet përshtatjes kulturore dhe
sociale të
Një rol tepër të rëndësishëm në globalizimin e vendeve luajnë edhe emigrantët, të cilët
kontribuojnë si në nivelin ekonomik të vendeve pritëse të tyre, por edhe të vendeve
përkatëse nga ata vijnë po ashtu dhe në nivelin social, kulturor gjë që sjell dhe
përfitime. Dhe vetë fjala “globalizëm” nuk përfshin disa vende me karakteristika ose
tipare specifike, por nga vetë emri do të thotë se perfshin të gjitha vendet e globit.
Globalizmi si dukuri ka nisur të ekzistojë në formën e shkëmbimeve të thjeshta
tregëtare por sot është shndërruar në një dukuri komplekse që përfshin të gjitha sferat
e jetës të njerezve dhe të shteteve në të gjithë botën duke filluar nga më të mëdhatë
dhe më të zhvilluarat, që përfshijnë brenda tyre miliona banorë, deri në ato vende me
disa mijra banorë dhe me sipërfaqe të vogël. Përfitimet e kësaj dukurie janë universale
dhe të shumëllojshme duke nisur me përfitimet politike, ekonomike, sociale,
kulturore, teknologjike, shkëmbimit të eksperiencave në të gjitha aspektet, difuzioni si
dukuri brenda së cilës përfshihet ëëdo nivel bashkëveprimi, mundësi në shfrytëzimin e
të gjitha të mirave dhe shërbimeve të ofruara, ristrukturimin e jetës, hapja e rrugës për
veprimtari të cilat ende nuk janë eksploruar etj.
globalizmi ka mbetur pa institucione dhe pa qeveri globale. Për hir të së vërtetës më
duhet të theksoj se institucionet globale ekzistojnë, paçka se ato nuk kanë as cilësitë
funksionale, as përfaqësimin, as autoritetin për të zgjidhur problemet që janë objekt i
vendimeve të tyre. Le të marrim në një analizë të shpejtë Fondin Monetar
Ndërkombëtar dhe Bankën Botërore, dy organizma mbikombëtare, të cilat ushtrojnë
pushtetin e tyre nëpërmjet instrumenteve të presionit aktiv mbi të gjithë partnerët e
tyre. Me të drejtë ndokush do të vinte në dukje faktin se ky është një menaxhim
ekonomik e jo politik
Një tjetër problem, në të cilin globalizmi luan një rol jo të papërfillshëm, është
terrorizmi. Në kuadrin e globalizmit shoqëritë janë të prirura të shkëmbejnë më tepër
informacion se më parë. Të gjithë mund të jemi pjesë e një rrjeti gjigant të dhënash,
aksesi në të cilin na sigurohet nga një sërë
produktesh teknologjike, interneti, telefonat mobile, televizioni, produktet e fundit të
komunikimit satelitor. E gjitha kjo e lehtëson shumë herë më tepër punën e grupeve

19. 19
ekstremiste, të cilat mund të përdorin këtë informacion, dhe aksesi në teknologjinë e
fundit luan një rol fundamental në kërcënimin e vlerave të diskutueshme të shoqërisë
sonë globale.
Njëkohësisht globalizmi ndikon pozitivisht edhe në financa, duke krijuar
infrastrukturën e duhur, që investitorët e huaj të investojnë në vendet më pak të
zhvilluara, duke krijuar vende pune, duke mundësuar lëvizjen e lirë të kapitaleve (free
capital flow), duke u ofruar ekonomive kombëtare një dinamizëm të brendshëm, i cili
varej jo vetëm nga ndryshimet që hasen me monedhën vendase, por edhe me atë të
huaj. Sepse në rastin e investimeve të huaja, transaksionet bankare do të kryhen
gjithaq në valutë të huaj, duke bërë të mundur integrimin e ekonomisë vendase, në
kuadrin e një ekonomie me karakter mbikombëtar.
Globalizmi synon një treg të përbashkët, i cili do të bazohet në shkëmbimin e lirë të të
mirave materiale dhe kapitalit, çka do të ofrojë më tepër oportunitete për kompanitë e
vendeve më pak të zhvilluara. Pikërisht duke konkurruar në një treg global këto
produkte u nënshtrohen rregullave të saj dhe konkurrojnë me produktet e vendeve të
zhvilluara duke u përpjekur të përmirësojnë cilësinë dhe të rishqyrtojnë kostot. Në
këtë pikë, përveç kompanive përfitojnë edhe konsumatorët. Dhe në një shoqëri të
tregut të lirë, treguesi i lartë i benefiteve të konsumatorit është gjithaq edhe tregues i
mirëqenies së vendit në të cilin këta konsumatorë jetojnë.
Pikërisht dëshira për ekzistencën e këtij tregu të përbashkët i ka bërë shpeshherë
studiuesit të mendojnë se globalizmi në aspektin politik do të duhej të nënkuptonte
edhe ekzistencën e një qeverie globale, por si gjithnjë edhe kjo qeveri globale do të
duhej të dominohej nga influenca e një shteti më të fuqishëm se të tjerët. Pikërisht
konkurrenca për të fituar këtë pozicion do të rriste produktivitetin dhe do të
ndihmonte në ndërmarrjen e hapave me një karakter me të theksuar progresist
Nga njëra anë globalizmi si proces na ka mësuar të vlerësojmë diferencat, por nga ana
tjetër unifikimi kulturor është një rrjedhojë organike e pashmangshme e tij. Gjithnjë e
më tepër sot po përballemi me kulturën urbane të "Mc Donalds" dhe “Nike”, por
ndoshta kjo është edhe derivat i komunitetit global të informacionit, i cili në fund të
fundit është edhe një prej të mirave kryesore të globalizimit. Tanimë më lehtë sesa
kurrë më parë mund të ruajmë kontaktet me të njohurit tanë anembanë botës. Mund të
jemi në koherencë me ndryshimet që ndodhin sot në botë, dhe falë transmetimeve
satelitore mund të shikojmë cilindo event që ndodh në çdo pjesë të botës në kohë
reale. Falë konkurrencës, këto shërbime po bëhen dita-ditës edhe më të lira dhe të
përballueshme për ekonominë e një familjeje mesatare. Ky është një tregues i qartë i
rritjes së mirëqenies, si rezultat i rrjetit të ndërlikuar të marrëdhënieve interkulturore.

20. 20
Një tjetër problem që shoqëron procesin e globalizmit është fakti se në marrjen e
mendimeve me rëndësi kolektive, cilat do të jenë interesat të cilat do të merren në
konsideratë. Duke i konsideruar shtetet si individë, do të pyesja se cila do të kishte më
tepër rëndësi: vota e një miliarderi apo ajo e një fshatari pa tokë? Teorikisht vlera e
votës përcaktohet ekskluzivisht nga përmbajtja e përfaqësimit demokratik. Si në
nivelin
individual ashtu edhe në nivelin e përfaqësimit, çdo votë është e barabartë për aq kohë
sa është e lirë. Në fakt, në këto tri dekadat e fundit, vendimet më të rëndësishme u
janë besuar ministrave të Financave të anëtarëve të G-7 dhe guvernatorëve të bankave
qendrore, por a mund të themi në këtë pikë se këto të fundit janë në gjendje të
interpretojnë nevojat popullsisë më mirë se qeveritë lokale? Nuk është e
domosdoshme të kesh lexuar Weber, Rikardon apo Marksin për të kuptuar se interesat
konkrete ndikojnë gjithmonë mbi vendimet. Eksperienca empirike konfirmon një gjë
të tillë çdo ditë. Do të mjaftonte të përmendim këtu rastin e produkteve bujqësore në
Meksikë, të cilat rrezikohen nga prodhimet amerikane të subvencionuara.
Pra, jo gjithmonë vendimet e marra në kuadrin e globalizimit, u japin të njëjtën
përparësi të gjitha shteteve. Dhe pikërisht kjo mundësi ekuilibri në shpërndarjen e
përparësive vë në dyshim drejtësinë sociale dhe dislokon besimin nga komuniteti
ndërkombëtar (tregu i lirë dhe koncepti i dorës së padukshme të A. Smithit)
përkundrejt qeverive kombëtare. Globalizmi, në fakt, është duke dobësuar pozitën e
vendeve të varfra, duke i ekspozuar ato përkundrejt një konkurrence të dëmshme, gjë
e cila mund të provohet edhe duke parë statistikat që tregojnë se varfëria ka ardhur
duke u rritur. Vendet e punës nuk janë të sigurta, si rezultat i një konkurrence
konfrontuese në tregun global. Sepse, nëse fuqia punëtore e dy vendeve me një
shkallë të ndryshme zhvillimi do të konkurronte për të njëjtat vende pune, cili
mendohet se do të fitojë? Pa dyshim punëtorët me përgatitjen më të mirë. Dhe cili e ka
përgatitjen (specializimin) e fuqisë punëtore më të mirë? Sigurisht që vendi me nivelin
më të lartë të zhvillimit. Kjo do të na çonte drejt një strukturalizimi dhe monopolizimi
të vendeve të punës, ku punëtorët nga vendet e varfra në tregun ndërkombëtar vijojnë
të jenë të pambrojtur përkundrejt politikave ndërkombëtare të punës.
Por ekziston edhe një tjetër rrezik, i cili importohet së bashku me globalizmin, një
rrezik me të cilin ne ende nuk jemi mësuar dhe të cilin nuk mundemi ta përcaktojmë
drejt, megjithëse ai është thelbësor për mbijetesën tonë si gjallesa
Si shumë shtete të tjera në zhvillim, edhe Shqipëria nuk ka mundur të mos
kushtëzohet nga ekzistenca e një procesi të tillë siç është globalizmi, me të vetmin
ndryshim se shteti ynë u përball me të në një kohë më të vonë se shumë shtete të tjera.
Në fakt, globalizmi e gjeti shtetin tonë si një vend postkomunist, që në vitet 90 sapo
ishte konfrontuar me sfidat që demokracia e brishtë i ofronte pa rezerva. Një shtet me

21. 21
një demokraci të pakonsoliduar, një shtet me një ekonomi tregu kaotike, një shtet në të
cilin shumë pak mund ta bënin ndryshimin e mirëfilltë midis emancipimit shoqëror
dhe procesit të kundërt të tij. Të ndodhur krejtësisht të pambrojtur përballë
ndryshimeve dhe trysnive që komuniteti ndërkombëtar na ofronte, shoqëria jonë e
humbi aftësinë e selektimit. Ne filluam të adaptojmë modele të gatshme perëndimore,
duke shpresuar që kjo ishte rruga më e shpejtë për afrimin me vlerat ndërkombëtare.
Dhe në fakt, ishte më e shpejta, por jo më e mira. Pikërisht kjo zgjedhje e shpejtë dhe
joadekuate do të na shoqëronte për shumë kohë në vitet në vijim.
Pra, globalizmi në shtetin tonë nuk pati një implementim gradual, por u përplas
furishëm me të në një kohë kur vendi ynë nuk ishte gati. Nuk ishte gati për të
menaxhuar në mënyrën e duhur oportunitetet që i ofroheshin. Kjo vinte si rezultat i
mungesës së eksperiencës, informacionit dhe mjeteve financiare. Për këtë procesi i
globalizmit për shtetasit shqiptarë
ishte një dukuri e beftë, të cilën e gjetën në klimaksin e saj, dhe duke mos mundur ta
interpretojnë drejt, e keqkuptuan atë. Pavarësisht kësaj, globalizmi solli në Shqipëri
një mënyrë të re të menduari, larg konvencioneve dhe skemave ideologjike. Për
shqiptarët globalizmi raprezentonte lirinë për të zgjedhur, për të vendosur dhe për të
ëndërruar, lirinë për të prekur nga afër ëndrrën ndërkombëtare, e cila vijon të
shoqërojë edhe sot shumë nga ne.
Globalizmi ne literature eshte is shprehur ne koncepte te ndryshme
Me një rrëfimeve shumë të shkurter dhe të thjeshte per globalizimin " të gjithë njerëzit
e botes jane shndërruar në një njeri universal"
Me konceptin e globalizimit ka humbur sot distanca dhe rëndësia kulturore, zonat
politike, ekonomike dhe sociale bota është bërë një vend i vetëm. Në ditët e
sotme,.Koncepti i kohës dhe hapësirës kanë humbur kuptimin e tyre të vjetër. Kufijtë
kanë filluar të zhduken dhe kane rritur ndërvarësine e shteteve.
Siç mund të kuptohet nga përkufizimi i globalizmit kemi te bejme me nje bote pa kufi.
Globalizimi ka lehtësuar përhapjen e ideve me administratën publike, kanë rritur
presionet e zhvillimit teknologjik dhe kufijtë mes vendeve.
Kufijtë politike, sociale, kulturore dhe ekonomike midis vendeve të ruhen vetëm si një
koncept.
Faktori me kryesor i zhvilimit i botes globale qendron te zhvilimi i teknologjise dhe i
informacionit. Për shkak të informacionit të marrë nga individë të cilët janë në gjendje

22. 22
për të vlerësuar politikat dhe praktikat e administratës së tyre kombëtare publike dhe
duke vënë në dyshim punën tyre jane , duke kërkuar cilësi më të lartë dhe nje shërbim
me efikas .
Kanalet televizive veçanërisht në ditët e sotme jane nje nga mjetet me te rendesishem
te komunikimit dhe informacionit siapas inormatat e tyre mund te japin nje ushqim
pozitiv ose negativ per njerezimin
Për shkak të të gjitha politikat dhe praktikat e vendeve të botës me globalizimin janë
duke u bërë më të hapur ndaj presioneve globale. Në ditët e sotme politikanët
kombëtarë të përcaktuar nga politikat dhe agjendat sipas dëshirave janë të kufizuara
Gjithashtu, politika publike jane te ndikuara nga sitemete e politikave nderkombetrae
Në veçanti, efektet e globalizimit filloi të tregojë shpejt pas 1980 me shpërbërjen e
Bashkimit Sovjetik. Globalizmi në vitet 1990 filloje të mbulojë një zonë më të madhe.
Këto zhvillime kane rritur rolin e administratës publike në konkurrencën ekonomike
dhe rëndësia e saj në politikat dhe praktikat e qeverisë ka qenë faktori kryesor
përcaktues dhe e konkurrences në ekonominë globale.
Kryesisht nga shërbimet publike të ofruara në nivelet e punësimit , trajnimi i fuqisë
punëtore, efektiviteti i administratës tatimore, bizneset e vogla dhe të mesme
Inkurajimi për të dhënë inkurajim dhe zhvillim janë faktorët kryesorë që përcaktojnë
konkurrencën e ekonomisë së një vendi
Një nga sfidat me të cilat përballemi sot shpesh faktoret përcaktues e konkurrencës
ndikojnë drejtpërdrejt në ekonomine e vendit dhe te asja qe ne e quajme
administrimim publik (Sherbimet publike
Për shembull, të dhënat e papunësisë ose të dhënat mbi punësimin në SHBA është
monitoruar nga afër. Ekonomia botërore dhe ajo e konkurrencës apo menaxhimit
publik jane të bazuara në rezultatet e të dhënave drejtpërdrejt të prekura indirekt nga
ekonomisa botërore dhe ky efekte luan nje rëndësi në politikat e menaxhimit publik.
Pas vitit 1980 tergjet dhe medolet financiare dhe ekonomise nderkombetare filuan te
thyenin barrierat e tyre nderkontinentale .
Së bashku me investimet e ekonomine globale Ligjet dhe praktikat ka patur nevoj
regullim kombetra dhe ndrkombetar
Të gjitha këto zhvillime, monopol komb-shtet e fuqive vendim-marrje filloi te rris
numrikisht dhe korporatat multi nacinanlet .

23. 23
Ndikimi dhe rezultatet globale lehtësojnë vendet dhe institucionet në të mësuarit e
reformave të menaxhimit,. organizatat supranacionale për të rritur presionin e
reformave në qeveri si rezultat i ndikimit të sindikatave dhe kërkesa të komunitetit për
administratën publike dhe tha se çuar në ndryshime në pritjet
Klasa ke leksioni "Aftesite Menaxheriale " keni:
Fq; 8-32 Fq; 77-122 Faq 173-193 keto jane temat qe duhet te perqendroheni provimi juaj vetem i
grupit tuaj do te behet me mbrapa ende nuk eshte nedosur por ka me shume mundesi te behet ne
javen e 10.
.Leksioni Administrimi publik, i nisur me pare me emal;
2.Leksioni "Procesi politik", ne "Studime te thelluara administrative", fq 45-52;
3.Leksioni etika, nisur me emal;
4.Andri Koxhaj :Aftesite Menaxheriale, keni:
Faq; 8-32
Fq; 77-100
Faq 176-193.
Etika ne Adminıstraten Publike
Deri tani jemı perqendruar ne zhvillimin etik e Adaministrimit Publik dhe reformat e
duhura qe nevoiten per Administraten Publike .Reformat e nderrmara ne Adm Pub
duhet te kene nje shtytes dhe kjo eshte e tika .Karakteri etik eshte nje mekaniz
thelbesor qe mundeson zbatimin e reformave .
-Etika ne sherbimin publik nuk ta bej me gjetjen e pergjigjeve te duhura ne nomentin
e duhur por na mundeson te jemi te gatshem per te ber mire dhe per ta vepruar ate
miresi .
-Ne rolin e menaxhimit publik ndeshen shume dilema te veshtira etike te cilat mund te
jene te ndryshme .
Veprimet e nderrmara ne Adm Publike mund te kushtezohet nga arsyet e ndryshme .
E dime shume mire se gjithçka nuk varet nga ne
Duhet te jemi te aft ete kuptojme konteksin si lindin problemet Publike dhe si do te
jete rrugezgjidhja e ketyre problemeve .
-Ne zgjidhjen e ketyere problemeve etika morale dhe personale luan nje rol te
rendesishem .

24. 24
Genjeshtrat ,mashtrimet ,vjedhjet ,moszbatimi i urdherave lidhen drejte persedrejti me
vlerat e veçanta te cilat qendrojne ne themel te sherbimit publik .
Bota qe jetojme eshte nje bote qe eshte e perbere nga shume grup ete ndryshme .
Kjo bote eshte kur disa her ete kerkohet te vendosesh te analizosh dhe te mbijetosh .
Eshte nje bote e sakrifices
Bota qe jetojme eshte nje vend kur i forti fiton .
Ecuria e dites tone varet nga personta qe ne kemi lidhjet ose merrdheniet tona me
shoqerin qe na rrethon
Pra a qendron realiteti i bazuar seç do veprim dhe çdo vendim qe merret ka dhe
pasojat te cilat prekin direkt jeten tone dhe te ardhmen tone njerezore .
Per te thjeshtuar keto probleme mendoj se etika dhe morali na mundeson dhe na
thjeshteson jeten tone .
-Etika Sigurisht eshte nje dege e filozofise qe trajton studimin e parimeve dhe morale .
-Morali kat e bej me aktivitete qe konsiderohen te drejta apo te gabuara .
-Vlerat zbatohen brenda brenda nje kuadri te caktuar
Morali i nje shoqerie i nje sistemi politik apo nje organizate publike ne thelb ka te bej
me perceptimin seç fare e shte e drejte apo e gabuar brenda nje grupimi .
-Morali dhe vlerat konsiderohen te rendesishme nga shoqeria dhe reflektohen nga
politikat.
Etika mund te perkufizohet si nje perpjekje nepermjet perdorimit te arsyes qe i jep
kuptim eksperiences morale individuale dhe asaj shoqerore .
-Etika percakton rregulla te cilat drejtojne sjelljen e njeriut
Etik ana jep mundesi ose na qarteson se çfare eshte me e mire apo e gabuar dhe
veprojme ne perputhje me ate qe konsiderojme te drejte .
Etika eshte kerkimi i standareteve morale .

25. 25
-Etika na ben thirrje per veprim .Ajo kerkon te arsyetojme te analizojme dhe te
kerkojme drejtimin e duhur te veprimit .
-Diskutimi mbi etiken eshte i rendesishem çeshtjet me te cilat perballemi ne
organizatat publike rralle shfaqen bardhe e zi .
A duhet te shkelni rregullat per te ndihmuar nje klient tjeter.
-A duhet tu bindeve urdherave te dikujjt dhe ku ne jemi ne djeni qe eshte e gabuar per
ate qe ne do te veprojme .
-keto pyetje dhe shume te tjera mund te ndeshemi ne organizatat publike por ne te
njejten kohe nuk eshte e lehte per pergjigjen e ketyre pyetjeve .
-Morali etik ndryshon nga cdo shoqeri
Çeshtjete pergjitheshme te administrates publike
İndividet qe punojne ne administraten publike perballen çdo dite me dilema etike .si
genjeshtart mashtrimet vjedhjet etj .
-Nje nga çeshtjet me shqetesuese ne fushen e administrimit publike eshte
pergjegjshmeria e administrative
-Nje nga rendesite e historikut ne zhvillimin e administrimit publik qendron çeshtja e
politikes dhe administrimit si dhe çeshtja e burokracise ndaj demokracise .
Studjuesit e hershem shikonin nje dllim te qarte mes politikes dhe administrimit duke
argumentuar se aktivitetet administrative duhet te shkeputen nga ndikimi pontencial
korruptiv i politikes
-politikberja eshte i ndar nga zbatimi politik .
Keshtu mund te zgjidhim lehte çeshtjet e pergjeshmerise demokratike .
-Agjencite Administrative te ngarkuara me zbatimin e politikave duhet te pergjigjet
tek legjslativi.
Kerkesat e demokracise mund te plotesohen nepermjet nje burokracie publike neutrale
dhe qe eshte kompetente e trup legjislativ dhe jo publike
PJESMARRJA E GJYTETAREVE

26. 26
Pjesmarrja e qytetareve eshte nje pjese e nje familje idesh demokratike .
_politikat dhe programet e pjesemarrjeve se qytetareve reflektojne ne besnikerine ndaj
ketij parimi
-Qytetaret kan ete drejte te marrin pjese ne vendimet qe ndikojne ne jeten e tyre
Aktivitetete pjesemarrjes qytetareve kane keto qellime kryesore
1-Te informojne dhe te e dukojne publikun mbi çeshtjet e rendesishme te politikave
2-Te permiresojme vendimet e qeverise duke percjell me shume informacion nga
shtetasit tek vendimarresit
3-Tu japim mundesi shtetaseve qytetareve ne rast ete caktuara te percaktojne politikat
publike
4-Ti legjitimojme vendimet e qeverise duke siguruar qe zeri i atyre qe preken prej tyre
te degjohet ,te shqyrtohet dhe te trjatohet .
5-Te perfshihen qytetaret ne monitorimin e rezultateve te politikave per te bere
vleresimin e tyre
6-Te permiresojme cilesine e jetes publike duke ringjallur besimin dhe nxitur
perfshirjen e qytetareve ne jeten publike kur ne çastin pjesmarrja e qytetareve merr
pjese ne vendimarrje e politikave kerkohet me teper per nje pozicion ma aktif dhe me
nje sitem demokratik .
Roli i pjesmarrjes te qytetareve eshte nje mjete per te permiresuar cilesine dhe
legjitimitetin e veprimeve te qeverise .
Qyetri duhet te marre persiper nje rol pozitiv ne permiresimin e shoqerise ne teresi
duke vepruar keshtu ai ndjek tem iren e pebashket dhe vlerave si drejtesia pjesmarrjen
dhe barazia politike
Pra nga njera ane qytetare dhe nga ana tjeter administratore .
-Detyrimi me i larte i administratorit eshte ofrimi i shrbimeve publike .
SHOQERİA İNFORMATİKE ,PERPARİMET NE İNTERNET DHE
TEKNOLOGJİSE İNFORMATİKE

27. 27
Zhvillimi i teknologjise ka luajtur nje rol te rendesishem ne sherbimin e sktorit publik
.
Vitet e fundit perdorimi i gjere i teknologjise dhe informacionit ka peshpejtuar dhe ka
lehtesuar prosedurat administrative
Sot teknologjia e informacionit eshte perdorur si nje faktor i rendesishem ne te gjitha
fushat dhe sistemet administrative .
Proçesi i restruktimit i administrates publike ka filluar paralisht me zhvillimet e
teknologjise dhe informacionit .
Ne 10 vitet e fundit kane ndikuar ne ndryshim dhe zhvillim e administrimit publik
-Sistemi elektronik eshte nja nga shtyallat ryesore i ofrimeve te sherbimit publik .
Qeveri qytetare jane me afer nga njeri tjeterdhe ne te njejeten kohe ky zhvillim
mundeson nje bashkpunim sam e efektiv .
Zhvillimi i teknologjise dhe informacionit luan nje rendesi te veçante per te eleminuar
problemet e administrates publike ne te njejten kohe ka thjeshtuar jeten e qytetearise .
Si rezultat teknologjia e informacionit ka zvendesuar strukturen e rende burokratıke te
Adm publike dhe ka permiresuar zhvillmin ekonomik –social –dhe kulturor te
shoqerise .
Etika ne Adminıstraten Publike
Deri tani jemı perqendruar ne zhvillimin etik e Adaministrimit Publik dhe reformat e
duhura qe nevoiten per Administraten Publike .Reformat e nderrmara ne Adm Pub
duhet te kene nje shtytes dhe kjo eshte e tika .Karakteri etik eshte nje mekaniz
thelbesor qe mundeson zbatimin e reformave .
-Etika ne sherbimin publik nuk ta bej me gjetjen e pergjigjeve te duhura ne nomentin
e duhur por na mundeson te jemi te gatshem per te ber mire dhe per ta vepruar ate
miresi .
-Ne rolin e menaxhimit publik ndeshen shume dilema te veshtira etike te cilat mund te
jene te ndryshme .
Veprimet e nderrmara ne Adm Publike mund te kushtezohet nga arsyet e ndryshme .
E dime shume mire se gjithçka nuk varet nga ne

28. 28
Duhet te jemi te aft ete kuptojme konteksin si lindin problemet Publike dhe si do te
jete rrugezgjidhja e ketyre problemeve .
-Ne zgjidhjen e ketyere problemeve etika morale dhe personale luan nje rol te
rendesishem .
Genjeshtrat ,mashtrimet ,vjedhjet ,moszbatimi i urdherave lidhen drejte persedrejti me
vlerat e veçanta te cilat qendrojne ne themel te sherbimit publik .
Bota qe jetojme eshte nje bote qe eshte e perbere nga shume grup ete ndryshme .
Kjo bote eshte kur disa her ete kerkohet te vendosesh te analizosh dhe te mbijetosh .
Eshte nje bote e sakrifices
Bota qe jetojme eshte nje vend kur i forti fiton .
Ecuria e dites tone varet nga personta qe ne kemi lidhjet ose merrdheniet tona me
shoqerin qe na rrethon
Pra a qendron realiteti i bazuar seç do veprim dhe çdo vendim qe merret ka dhe
pasojat te cilat prekin direkt jeten tone dhe te ardhmen tone njerezore .
Per te thjeshtuar keto probleme mendoj se etika dhe morali na mundeson dhe na
thjeshteson jeten tone .
-Etika Sigurisht eshte nje dege e filozofise qe trajton studimin e parimeve dhe morale .
-Morali kat e bej me aktivitete qe konsiderohen te drejta apo te gabuara .
-Vlerat zbatohen brenda brenda nje kuadri te caktuar
Morali i nje shoqerie i nje sistemi politik apo nje organizate publike ne thelb ka te bej
me perceptimin seç fare e shte e drejte apo e gabuar brenda nje grupimi .
-Morali dhe vlerat konsiderohen te rendesishme nga shoqeria dhe reflektohen nga
politikat.
Etika mund te perkufizohet si nje perpjekje nepermjet perdorimit te arsyes qe i jep
kuptim eksperiences morale individuale dhe asaj shoqerore .
-Etika percakton rregulla te cilat drejtojne sjelljen e njeriut

29. 29
Etik ana jep mundesi ose na qarteson se çfare eshte me e mire apo e gabuar dhe
veprojme ne perputhje me ate qe konsiderojme te drejte .
Etika eshte kerkimi i standareteve morale .
-Etika na ben thirrje per veprim .Ajo kerkon te arsyetojme te analizojme dhe te
kerkojme drejtimin e duhur te veprimit .
-Diskutimi mbi etiken eshte i rendesishem çeshtjet me te cilat perballemi ne
organizatat publike rralle shfaqen bardhe e zi .
A duhet te shkelni rregullat per te ndihmuar nje klient tjeter.
-A duhet tu bindeve urdherave te dikujjt dhe ku ne jemi ne djeni qe eshte e gabuar per
ate qe ne do te veprojme .
-keto pyetje dhe shume te tjera mund te ndeshemi ne organizatat publike por ne te
njejten kohe nuk eshte e lehte per pergjigjen e ketyre pyetjeve .
-Morali etik ndryshon nga cdo shoqeri
Çeshtjete pergjitheshme te administrates publike
İndividet qe punojne ne administraten publike perballen çdo dite me dilema etike .si
genjeshtart mashtrimet vjedhjet etj .
-Nje nga çeshtjet me shqetesuese ne fushen e administrimit publike eshte
pergjegjshmeria e administrative
-Nje nga rendesite e historikut ne zhvillimin e administrimit publik qendron çeshtja e
politikes dhe administrimit si dhe çeshtja e burokracise ndaj demokracise .
Studjuesit e hershem shikonin nje dllim te qarte mes politikes dhe administrimit duke
argumentuar se aktivitetet administrative duhet te shkeputen nga ndikimi pontencial
korruptiv i politikes
-politikberja eshte i ndar nga zbatimi politik .
Keshtu mund te zgjidhim lehte çeshtjet e pergjeshmerise demokratike .
-Agjencite Administrative te ngarkuara me zbatimin e politikave duhet te pergjigjet
tek legjslativi.

30. 30
Kerkesat e demokracise mund te plotesohen nepermjet nje burokracie publike neutrale
dhe qe eshte kompetente e trup legjislativ dhe jo publike
PJESMARRJA E GJYTETAREVE
Pjesmarrja e qytetareve eshte nje pjese e nje familje idesh demokratike .
_politikat dhe programet e pjesemarrjeve se qytetareve reflektojne ne besnikerine ndaj
ketij parimi
-Qytetaret kan ete drejte te marrin pjese ne vendimet qe ndikojne ne jeten e tyre
Aktivitetete pjesemarrjes qytetareve kane keto qellime kryesore
1-Te informojne dhe te e dukojne publikun mbi çeshtjet e rendesishme te politikave
2-Te permiresojme vendimet e qeverise duke percjell me shume informacion nga
shtetasit tek vendimarresit
3-Tu japim mundesi shtetaseve qytetareve ne rast ete caktuara te percaktojne politikat
publike
4-Ti legjitimojme vendimet e qeverise duke siguruar qe zeri i atyre qe preken prej tyre
te degjohet ,te shqyrtohet dhe te trjatohet .
5-Te perfshihen qytetaret ne monitorimin e rezultateve te politikave per te bere
vleresimin e tyre
6-Te permiresojme cilesine e jetes publike duke ringjallur besimin dhe nxitur
perfshirjen e qytetareve ne jeten publike kur ne çastin pjesmarrja e qytetareve merr
pjese ne vendimarrje e politikave kerkohet me teper per nje pozicion ma aktif dhe me
nje sitem demokratik .
Roli i pjesmarrjes te qytetareve eshte nje mjete per te permiresuar cilesine dhe
legjitimitetin e veprimeve te qeverise .
Qyetri duhet te marre persiper nje rol pozitiv ne permiresimin e shoqerise ne teresi
duke vepruar keshtu ai ndjek tem iren e pebashket dhe vlerave si drejtesia pjesmarrjen
dhe barazia politike
Pra nga njera ane qytetare dhe nga ana tjeter administratore .
-Detyrimi me i larte i administratorit eshte ofrimi i shrbimeve publike .

31. 31
SHOQERİA İNFORMATİKE ,PERPARİMET NE İNTERNET DHE
TEKNOLOGJİSE İNFORMATİKE
Zhvillimi i teknologjise ka luajtur nje rol te rendesishem ne sherbimin e sktorit publik
.
Vitet e fundit perdorimi i gjere i teknologjise dhe informacionit ka peshpejtuar dhe ka
lehtesuar prosedurat administrative
Sot teknologjia e informacionit eshte perdorur si nje faktor i rendesishem ne te gjitha
fushat dhe sistemet administrative .
Proçesi i restruktimit i administrates publike ka filluar paralisht me zhvillimet e
teknologjise dhe informacionit .
Ne 10 vitet e fundit kane ndikuar ne ndryshim dhe zhvillim e administrimit publik
-Sistemi elektronik eshte nja nga shtyallat ryesore i ofrimeve te sherbimit publik .
Qeveri qytetare jane me afer nga njeri tjeterdhe ne te njejeten kohe ky zhvillim
mundeson nje bashkpunim sam e efektiv .
Zhvillimi i teknologjise dhe informacionit luan nje rendesi te veçante per te eleminuar
problemet e administrates publike ne te njejten kohe ka thjeshtuar jeten e qytetearise .
Si rezultat teknologjia e informacionit ka zvendesuar strukturen e rende burokratıke te
Adm publike dhe ka permiresuar zhvillmin ekonomik –social –dhe kulturor te
shoqerise .