More Related Content
Similar to Day con lam giau quyen 1
Similar to Day con lam giau quyen 1 (20)
Day con lam giau quyen 1
- 1. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
L i nói ñ u
L i nĂłi ñ u M t trong nh ng nguyĂȘn nhĂąn khi n ngÆ° i giĂ u ngĂ y cĂ ng giĂ u, ngÆ° i nghĂšo ngĂ y cĂ ng
nghĂšo, cĂČn gi i trung lÆ°u thĂŹ thÆ° ng m c n chĂnh lĂ vĂŹ ch ñ ti n b c thÆ° ng Ă±Æ° c d y nhĂ ch khĂŽng
ph i trÆ° ng. H u h t chĂșng ta h c cĂĄch x lĂœ ti n b c t cha m mĂŹnh, vĂ thÆ° ng thĂŹ ngÆ° i nghĂšo khĂŽng
d y con v ti n b c mĂ ch nĂłi Ă±ÆĄn gi n lĂ : âHĂŁy ñ n trÆ° ng vĂ h c cho chÄm ch .â VĂ r i ñ a tr cĂł th
s t t nghi p v i m t s ñi m xu t s c nhÆ°ng v i m t ñ u Ăłc nghĂšo nĂ n v cĂĄch qu n lĂœ ti n b c, vĂŹ
trÆ° ng h c khĂŽng d y v chuy n ti n nong mĂ ch t p trung vĂ o vi c giĂĄo d c sĂĄch v vĂ nh ng k nÄng
ngh nghi p mĂ khĂŽng nĂłi gĂŹ v k nÄng tĂ i chĂnh. Ă°Ăł chĂnh lĂ lĂœ do t i sao nh ng nhĂąn viĂȘn ngĂąn hĂ ng,
bĂĄc sÄ©, k toĂĄn thĂŽng minh dĂč ñ t Ă±Æ° c nhi u ñi m s xu t s c trÆ° ng nhÆ°ng l i g p nhi u r c r i tĂ i
chĂnh su t ñ i. VĂ nh ng mĂłn n qu c gia chĂłng m t thÆ° ng b t ngu n t nh ng v lĂŁnh ñ o cĂł h c v n
cao, nhÆ°ng ch Ă±Æ° c hu n luy n r t Ăt ho c khĂŽng cĂł chĂșt k nÄng nĂ o v v n ñ tĂ i chĂnh. M t qu c gia
cĂł th t n t i nhÆ° th nĂ o n u vi c d y tr con qu n lĂœ ti n b c v n lĂ trĂĄch nhi m c a ph huynh, mĂ h u
h t h khĂŽng cĂł nhi u ki n th c v v n ñ nĂ y? ChĂșng ta ph i lĂ m gĂŹ ñ thay ñ i s ph n ti n b c l n ñ n
c a mĂŹnh? NhĂ giĂ u ñã lĂ m giĂ u nhÆ° th nĂ o t hai bĂ n tay tr ng?... CĂł l b n s tĂŹm th y cho mĂŹnh nh ng
l i gi i ñåp v cĂĄc v n ñ ñó trong cu n sĂĄch nĂ y. Tuy nhiĂȘn, do khĂĄc bi t v vÄn hoĂĄ, t p quĂĄn vĂ chĂnh
th , cĂł th m t s ph n nĂ o ñó c a cu n sĂĄch s khi n b n th y l l m, th m chĂ chÆ°a ñ ng tĂŹnh⊠dĂč r ng
ñùy lĂ m t cu n sĂĄch ñã Ă±Æ° c ñón nh n n ng nhi t r t nhi u nÆ° c trĂȘn th gi i. ChĂșng tĂŽi gi i thi u
cu n sĂĄch nĂ y v i mong mu n giĂșp b n cĂł thĂȘm ngu n tham kh o v m t trong nh ng lÄ©nh v c c n d y
con tr bi t trÆ° c khi vĂ o ñ i, c a cĂĄc b c ph huynh cĂĄc nÆ° c khĂĄc⊠R t mong nh n Ă±Æ° c nh ng Ăœ
ki n ñóng gĂłp c a cĂĄc b n. Xin trĂąn tr ng c m ÆĄn.
ChÆ°ÆĄng 1: Cha GiĂ u, Cha NghĂšo
TĂŽi cĂł hai ngÆ° i cha, m t ngÆ° i giĂ u vĂ m t ngÆ° i nghĂšo - m t ngÆ° i cha ru t vĂ m t ngÆ° i cha nuĂŽi (cha c a
Mike - b n tĂŽi). Cha ru t tĂŽi ñã cĂł b ng th c sÄ©, cĂČn ngÆ° i cha nuĂŽi thĂŹ chÆ°a h c h t l p tĂĄm, nhÆ°ng c hai ngÆ° i
ñ u thĂ nh cĂŽng trong s nghi p vĂ cĂł nh hÆ° ng ñ n ngÆ° i khĂĄc. C hai ñ u khuyĂȘn b o tĂŽi r t nhi u ñi u, nhÆ°ng
nh ng l i khuyĂȘn ñó khĂŽng gi ng nhau. C hai ñ u tin tÆ° ng mĂŁnh li t vĂ o s h c nhÆ°ng l i khuyĂȘn tĂŽi h c nh ng
khĂła h c khĂĄc nhau. N u tĂŽi ch cĂł m t ngÆ° i cha, tĂŽi s ho c ch p nh n ho c ph n ñ i Ăœ ki n c a ĂŽng. CĂł hai
ngÆ° i cha d y b o, tĂŽi th y Ă±Æ° c nh ng quan ñi m trĂĄi ngÆ° c nhau gi a m t ngÆ° i giĂ u vĂ m t ngÆ° i nghĂšo. VĂ
thay vĂŹ ch Ă±ÆĄn gi n ch p nh n hay ph n ñ i ngÆ° i nĂ y hay ngÆ° i kia, tĂŽi ñã c suy nghÄ© nhi u hÆĄn, so sĂĄnh vĂ l a
ch n cho chĂnh mĂŹnh.
C hai ngÆ° i cha c a tĂŽi khi b t ñ u t o d ng s nghi p ñ u ph i ñ u tranh v i chuy n ti n nong, nhÆ°ng c hai cĂł
nh ng quan ñi m khåc nhau v v n ñ ti n b c.
VĂ d , cha ru t tĂŽi thÆ° ng nĂłi: "Ham mĂȘ ti n b c lĂ ngu n g c c a m i ñi u x u." CĂČn cha nuĂŽi c a tĂŽi l i b o r ng:
"Thi u th n ti n b c là ngu n g c c a m i ñi u x u."
Nh ng s khĂĄc nhau trong quan ñi m c a h , nh t lĂ khi ñ c p ñ n ti n b c, khi n tĂŽi tr nĂȘn tĂČ mĂČ vĂ b t ñ u suy
nghĩ⊠VĂŹ cĂł hai ngÆ° i cha ñ y nh hÆ° ng, tĂŽi ñã h c t c hai ngÆ° i. TĂŽi suy nghÄ© v l i khuyĂȘn c a m i ngÆ° i, vĂ
nh v y, tĂŽi cĂł Ă±Æ° c m t hi u bi t sĂąu s c v quy n l c vĂ tĂĄc ñ ng c a suy nghÄ© lĂȘn cu c s ng con ngÆ° i nhÆ° th
nĂ o.
wWw.VietLion.Com Page 1
- 2. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
VĂ d , cha ru t tĂŽi thÆ° ng nĂłi: âTĂŽi khĂŽng mua n i v t ñó.â CĂČn cha nuĂŽi thĂŹ c m tĂŽi nĂłi nhÆ° v y ĂŽng mu n tĂŽi nĂłi:
"LĂ m th nĂ o ñ mua Ă±Æ° c v t ñó?" M t bĂȘn lĂ cĂąu kh ng ñ nh, cĂČn bĂȘn kia lĂ cĂąu h i. M t bĂȘn khi n b n rĆ© b
trĂĄch nhi m, cĂČn bĂȘn kia bu c b n ph i suy nghÄ©âŠ
Hai ngÆ° i cha c a tĂŽi cĂł nh ng quan ñi m c c kỳ khĂĄc bi t. Ch ng h n, m t ngÆ° i b o: "Ph i h c cho gi i thĂŹ m i
Ă±Æ° c lĂ m vi c nh ng cĂŽng ty t t.â
NgÆ° i kia b o: "H c cho gi i thĂŹ m i mua Ă±Æ° c nh ng cĂŽng ty t t." M t ngÆ° i tin r ng: âNgĂŽi nhĂ lĂ s ñ u tÆ°
nhi u nh t vĂ lĂ tĂ i s n l n nh t c a chĂșng ta.â NgÆ° i kia l i nghÄ© khĂĄc: "NgĂŽi nhĂ cĆ©ng lĂ m t kho n ti n ph i tr ,
vĂ n u ngĂŽi nhĂ lĂ kho n ñ u tÆ° l n nh t c a con thĂŹ con g p r c r i r i ñùy."
C hai ngÆ° i cha ñ u tr ti n hĂła Ă±ÆĄn ñĂșng th i h n, nhÆ°ng m t ngÆ° i luĂŽn tr ñ u tiĂȘn cĂČn ngÆ° i kia luĂŽn tr sau
cĂčng.
M t ngÆ° i v t l n ñ ti t ki m t ng ñ ng m t. NgÆ° i kia ch lĂ m m t vi c Ă±ÆĄn gi n là ñ u tÆ°.
M t ngÆ° i d y tĂŽi cĂĄch vi t m t lĂĄ Ă±ÆĄn xin vi c th nĂ o cho n tÆ° ng ñ cĂł th tĂŹm Ă±Æ° c vi c lĂ m t t. NgÆ° i kia
d y tĂŽi cĂĄch vi t m t d ĂĄn kinh doanh tĂ i chĂnh nhÆ° th nĂ o ñ cĂł th t o ra cĂŽng vi c.
Ă°Æ° c hu n luy n b i hai ngÆ° i cha, tĂŽi cĂł th quan sĂĄt tĂĄc ñ ng c a nh ng suy nghÄ© khĂĄc nhau lĂȘn cu c s ng con
ngÆ° i. TĂŽi th y ngÆ° i ta th t s ñ nh hĂŹnh cu c s ng c a h qua suy nghÄ© c a chĂnh h .
VĂ d , ngÆ° i cha nghĂšo c a tĂŽi luĂŽn phĂ n nĂ n: "TĂŽi s khĂŽng bao gi giĂ u lĂȘn n i.â VĂ l i tiĂȘn ñoĂĄn ñó ñã tr thĂ nh
s th t. NgÆ° c l i, ngÆ° i cha giĂ u c a tĂŽi luĂŽn nĂłi nh ng cĂąu ñ i lo i nhÆ°: âTĂŽi lĂ m t ngÆ° i giĂ u, mĂ ngÆ° i giĂ u
thĂŹ khĂŽng lĂ m nh ng vi c ñó." Ngay c khi ĂŽng g p th t b i th m h i sau m t cu c ñ u tÆ° l n khĂŽng thĂ nh, ĂŽng v n
nghÄ© mĂŹnh lĂ m t ngÆ° i giĂ u. ĂŽng nĂłi: "CĂł khĂĄc bi t gi a nghĂšo nĂ n vĂ phĂĄ s n. PhĂĄ s n ch lĂ t m th i nhÆ°ng
nghĂšo thĂŹ vinh ti n."
Nh ng quy n l c c a suy nghÄ© khĂŽng bao gi cĂł th ño hay ñånh giĂĄ Ă±Æ° c, nhÆ°ng ñó lĂ m t ñi u hi n nhiĂȘn mĂ tĂŽi
nh n th c Ă±Æ° c ngay t khi cĂČn nh . TĂŽi th y r ng ngÆ° i cha nghĂšo khĂŽng ph i nghĂšo vĂŹ s ti n ĂŽng ki m Ă±Æ° c, mĂ
vÏ nh ng suy nghĩ và hà nh ñ ng c a Îng.
DĂč c hai ngÆ° i cha c a tĂŽi ñ u r t tĂŽn tr ng vi c giĂĄo d c vĂ h c h i nhÆ°ng h l i b t ñ ng v vi c h c cĂĄi gĂŹ lĂ
quan tr ng. M t ngÆ° i mu n tĂŽi h c hĂ nh chÄm ch , cĂł th h ng chuyĂȘn mĂŽn cao d cĂł cĂŽng vi c t t, ki m Ă±Æ° c
nhi u ti n. NgÆ° i kia khuy n khĂch tĂŽi h c ñ tr nĂȘn giĂ u cĂł, ñ hi u ti n b c lĂ m vi c nhÆ° th nĂ o vĂ h c cĂĄch b t
ti n b c ph i lĂ m vi c cho mĂŹnh. Ăng thÆ° ng nh c ñi nh c l i: "TĂŽi khĂŽng lĂ m vi c vĂŹ ti n. Ti n b c ph i lĂ m vi c
vĂŹ tĂŽi."
NÄm lĂȘn 9 tu i, tĂŽi quy t ñ nh nghe theo vĂ h c h i t ngÆ° i cha giĂ u v v n ñ ti n b c. VĂŹ lĂșc ñó, tĂŽi ch m i 9
tu i nĂȘn nh ng bĂ i h c cha nuĂŽi tĂŽi d y r t Ă±ÆĄn gi n. Th c ra t t c ch cĂł 6 bĂ i h c l p ñi l p l i vĂ quy n sĂĄch nĂ y
nĂłi v 6 bĂ i h c ñó, cĆ©ng theo th t Ă±ÆĄn gi n nhÆ° khi cha nuĂŽi tĂŽi d y tĂŽi. Nh ng bĂ i h c nĂ y lĂ nh ng l i hÆ° ng
d n giĂșp b n vĂ con cĂĄi b n tr nĂȘn giĂ u cĂł hÆĄn, b t k ñi u gĂŹ s x y ra trĂȘn m t th gi i khĂŽng ch c ch n và ñang
thay ñ i nhanh chĂłng nhÆ° hi n nay.
wWw.VietLion.Com Page 2
- 3. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
ChÆ°ÆĄng 2: BĂ i 1 NgÆ° i giĂ u khĂŽng lĂ m vi c vĂŹ ti n
BĂI H C B T Ă° U
âTa s tr cho cĂĄc con 10 xu m t gi ."
Ngay c vĂ o nh ng nÄm 1950, 10 xu m t gi cĆ©ng lĂ quĂĄ th p.
Bu i sĂĄng hĂŽm y, cha c a Mike h n g p tĂŽi vĂ nĂł lĂșc 8 gi . VĂŹ lĂ ch c a m t kho hĂ ng, m t cĂŽng ty xĂąy d ng,
m t s c a hi u vĂ ba quĂĄn Än, nĂȘn ĂŽng r t b n r nâŠ
Khi chĂșng tĂŽi ñ n, cha Mike ñang nĂłi chuy n ñi n tho i vĂ chĂșng tĂŽi ph i ng i ch ĂŽng bÄng gh ngoĂ i hiĂȘn sau,
cĂčng v i hai ngÆ° i ph n vĂ m t ngÆ° i ñà n ĂŽng trung niĂȘn lĂ m nhi m v qu n lĂœ nhĂ hĂ ng vĂ coi kho cho cha
c a Mike.
Hai ñ a tĂŽi ñã ng i ch r t lĂąu, r i khi tĂŽi c m th y mĂŹnh ñã b t ñ u m t h t kiĂȘn nh n, thĂŹnh lĂŹnh cha Mike xu t
hi n. Mike vĂ tĂŽi gi t mĂŹnh b t ñ ng lĂȘn.
âS n sĂ ng h c chÆ°a, cĂĄc con?â Cha Mike h i, kĂ©o m t cĂĄi gh ñ n ng i v i chĂșng tĂŽi.
TĂŽi vĂ Mike cĂčng g t ñ u. âT t. Cha s d y cĂĄc con, nhÆ°ng khĂŽng ph i theo ki u trong l p h c. N u cĂĄc con lĂ m
vi c cho cha, cha s d y cĂĄc con cĂĄch lĂ m giĂ u. N u khĂŽng, cha s khĂŽng d y⊠Th ñ y ñ ng Ăœ hay khĂŽng lĂ tĂčy
cĂĄc con."
âÆ âŠ con cĂł th h i vĂ i cĂąu Ă±Æ° c khĂŽng?" TĂŽi h i.
KhĂŽng. Ch u hay khĂŽng ch u, th thĂŽi. Cha cĂł quĂĄ nhi u vi c ph i lĂ m vĂ khĂŽng th lĂŁng phĂ th i gian Ă±Æ° c. N u
con khĂŽng th quy t ñ nh d t khoĂĄt, con s khĂŽng h c cĂĄch ki m ti n Ă±Æ° c ñùu. CÆĄ h i ñ n r i ñi. Bi t Ă±Æ° c khi
nĂ o c n quy t ñ nh lĂ m t k nÄng quan tr ng. Con cĂł cÆĄ h i mĂ con ñang c n. L p h c s b t ñ u ho c k t thĂșc
trong mÆ° i giĂąy n a." Cha c a Mike nĂłi cĂčng v i m t n cÆ° i.
âCon ch uâ tĂŽi vĂ Mike cĂčng ñåp. âT t,â cha Mike nĂłi. "CĂĄc con s lĂ m vi c v i bĂ Martin. Cha tr cĂĄc con 10 xu
m t gi vĂ cĂĄc con ph i lĂ m vi c ba ti ng ñ ng h m i th B y.â
âNhÆ°ng hĂŽm nay con cĂł m t tr n bĂłng chĂ yâ tĂŽi nĂłi.
Cha Mike tr m gi ng nghiĂȘm kh c âLĂ m hay khĂŽng lĂ m nĂ o?â
âCon lĂ m .â TĂŽi tr l i, quy t ñ nh lĂ m vi c vĂ h c h i thay vĂŹ ñi chÆĄi bĂłng.
30 XU SAU Ă°Ă
Bà ñ c cĂŽng Martin b t chĂșng tĂŽi lĂ m vi c khĂŽng ngÆĄi tay. Trong ba ti ng ñ ng h chĂșng tĂŽi ph i khiĂȘng nh ng
thĂčng hĂ ng hĂła trĂȘn k xu ng, ph i s ch b i b ng m t cĂąy ch i lĂŽng g , sau ñó s p x p chĂșng l i m t cĂĄch g n
gĂ ng. Ă°Ăł qu lĂ m t cĂŽng vi c chĂĄn ng y vĂŹ nh ng cĂĄnh c a c a c a hĂ ng luĂŽn m r ng ra Ă±Æ° ng vĂ bĂŁi ñ u xe.
M i l n cĂł m t chi c xe ñi ngang hay ch y vĂ o bĂŁi, b i mĂč tr i trĂ n ng p c a hĂ ngâŠ
Su t ba tu n, Mike vĂ tĂŽi ñ n lĂ m vi c ch bĂ Martin trong ba gi m i th B y. VĂ o bu i trÆ°a, khi cĂŽng vi c k t
thĂșc, bĂ tr cho m i ñ a 30 xu. VĂ o nh ng nÄm 1950, v i m t ñ a bĂ© 9 tu i thĂŹ 30 xu cĆ©ng ch ng nhi u nh n gĂŹ.
M t quy n truy n tranh cĆ©ng ñã ñ n 10 xu r i, vĂŹ v y sau khi Ă±Æ° c tr ti n tĂŽi ch mua truy n r i ñi v nhĂ .
wWw.VietLion.Com Page 3
- 4. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
VĂ o ngĂ y th TÆ° c a tu n th tÆ°, tĂŽi quy t ñ nh s ngh vi c. TĂŽi mu n Ă±Æ° c cha c a Mike d y cĂĄch lĂ m giĂ u, ch
ñùu cĂł mu n tr thĂ nh tĂȘn nĂŽ l c a 10 xu m t gi . TrĂȘn h t, k t ngĂ y th B y ñ u tiĂȘn ñ n nay, tĂŽi v n chÆ°a g p
l i ĂŽng y.
VĂ o gi Än trÆ°a cÄn-tin trÆ° ng, tĂŽi nĂłi v i Mike: "T b vi c thĂŽi!" Mike m m cÆ° i. TĂŽi gi n d h i: "C u cÆ° i
cĂĄi gĂŹ ch ?"
"Cha t nĂłi r ng c u s xin ngh . Cha nĂłi trÆ° c khi ngh vi c c u hĂŁy ñ n g p ĂŽng y."
TĂŽi ph n n :
âCĂĄi gĂŹ? Th ra cha c u ñang ch xem t chĂĄn vi c Ă ?"
"CĆ©ng g n nhÆ° v y. Ki u d y c a cha t khĂĄc v i cha c u. Cha c u nĂłi lĂœ thuy t nhi u cĂČn cha t thĂŹ r t Ăt l i. C u
c ch ñ n th B y nĂ y ñi ñã. T s nĂłi v i cha lĂ c u mu n ngh vi c.â
âC u mu n nĂłi lĂ m i th ñã Ă±Æ° c d li u Ă ?â âKhĂŽng, khĂŽng h n th ⊠Th B y nĂ y cha s gi i thĂch cho c u.â
NGĂY TH B Y X P HĂNG
TĂŽi ñã s n sĂ ng ñ i m t v i cha c a Mike vĂ tĂŽi ñã chu n b trÆ° c. Th m chĂ cha ru t tĂŽi cĆ©ng n i gi n, ĂŽng cho
r ng cha c a Mike ñã vi ph m lu t lao ñ ng tr em vĂ m i chuy n ph i Ă±Æ° c lĂ m cho rĂ” rĂ ng. Ăng b o tĂŽi ph i ñĂČi
h i nh ng gĂŹ x ng ñång dĂ nh cho mĂŹnh. Ăt nh t lĂ 25 xu m t gi . Ăng cĂČn nĂłi r ng n u tĂŽi khĂŽng Ă±Æ° c nĂąng lÆ°ÆĄng
thĂŹ t t hÆĄn lĂ nĂȘn ngh vi c.
VĂ vĂ o 8 gi sĂĄng ngĂ y th B y ñó, tĂŽi l i ñ ng trÆ° c cĂĄnh c a vÄn phĂČng c a cha Mike.
"HĂŁy ng i ch ñ n phiĂȘn mĂŹnh nhĂ©!" Cha Mike nĂłi th khi tĂŽi bÆ° c vĂ o.
TĂŽi e dĂš ng i xu ng k bĂȘn hai ngÆ° i ph n ñang ng i trĂȘn bÄng gh bĂȘn ngoĂ i vÄn phĂČng nhÆ° b n tu n trÆ° c. 45
phĂșt trĂŽi qua và ñ u tĂŽi g n nhÆ° mu n b c h a. Hai ngÆ° i ph n ñã vĂ o g p cha c a Mike và ñi ra 30 phĂșt trÆ° c
ñó. M t ngÆ° i ñà n ĂŽng l n tu i ñ y kho ng 20 phĂșt vĂ cĆ©ng ñã ñi r i.
NgĂŽi nhĂ v ng l ng. Cha c a Mike v n m i mĂȘ lĂ m vi c trong phĂČng. Cu i cĂčng, sau c ti ng ñ ng h ch ñ i,
ñĂșng 9 gi , cha c a Mike m i g i tĂŽi vĂ o g p ĂŽng.
âBĂĄc bi t con mu n Ă±Æ° c tÄng lÆ°ÆĄng ho c s ngh vi c.â NgÆ° i cha giĂ u v a nĂłi v a xoay gh .
"BĂĄc ñã khĂŽng lĂ m ñĂșng th a thu n..." TĂŽi nĂłi mĂ g n nhÆ° b t khĂłc. Th t kinh kh ng khi m t ñ a tr 9 tu i ph i
ñ i m t v i ngÆ° i l n.
âBĂĄc nĂłi lĂ bĂĄc s d y con n u con lĂ m vi c cho bĂĄc. Con ñã lĂ m vi c chÄm ch , b c nh ng tr n bĂłng chĂ y ñ ñ n
lĂ m vi c cho bĂĄc. Th mĂ bĂĄc khĂŽng gi l i.
BĂĄc ch ng d y con ñi u gĂŹ c . BĂĄc ch mu n cĂł ti n vĂ khĂŽng thĂšm quan tĂąm ñ n nh ng ngÆ° i lao ñ ng. BĂĄc b t
con ph i ch ñ i quĂĄ lĂąu vĂ khĂŽng tĂŽn tr ng con chĂșt nĂ o c . Con ch lĂ m t ñ a tr , vĂ con c n ph i Ă±Æ° c ñ i x
t t hÆĄn ch !â TĂŽi m c tuĂŽn ra m t trĂ ng.
NgÆ° i cha giĂ u nhĂŹn ch m ch m vĂ o tĂŽi, r i thong th nĂłi. "KhĂŽng t . Trong vĂČng chÆ°a ñ y m t thĂĄng, con nĂłi
chuy n gi ng nhÆ° h u h t nh ng ngÆ° i lĂ m vi c cho bĂĄc v yâ
âSao cÆĄ ?â TĂŽi ngÆĄ ngĂĄc h i l i. R i ch ng hi u ĂŽng ñang nĂłi gĂŹ, tĂŽi ti p t c b t bĂŹnh: "Con nghÄ© bĂĄc s gi ñĂșng
wWw.VietLion.Com Page 4
- 5. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
giao kĂšo vĂ s d y con. NhÆ°ng th t ra bĂĄc ch mu n hĂ nh h cÆĄn thĂŽi..."
âBĂĄc v n ñang d y con ñ y ch .â NgÆ° i cha giĂ u bĂŹnh th n nĂłi.
âD y con Æ°? Th m chĂ bĂĄc cĂČn khĂŽng bu n nĂłi chuy n v i con k t khi con ñ ng Ăœ lĂ m vi c ch vĂŹ m y xu l nĂ y.
10 xu m t gi , th ñ y, l ra con ñã ph i bĂĄo v i chĂnh quy n v bĂĄc r i. BĂĄc bi t mĂ , chĂșng ta cĂł lu t lao ñ ng tr
em. BĂĄc cĆ©ng bi t lĂ cha con lĂ m vi c cho chĂnh quy nâŠâ TĂŽi la lĂȘn gi n d .
âĂi chĂ , bĂąy gi thĂŹ con nĂłi chuy n nghe y nhÆ° nh ng ngÆ° i ñã t ng lĂ m vi c cho bĂĄc v y. Nh ng ngÆ° i ñó ho c
bĂĄc cho ngh vi c ho c h t xin ngh r i.â
âBĂĄc ñã nĂłi d i con. Con ñã lĂ m vi c cho bĂĄc, nhÆ°ng bĂĄc ñã khĂŽng gi l i. BĂĄc ñã khĂŽng d y con ñi u gĂŹ c .â TĂŽi
nói d n d p, c m th y mÏnh th t can ñ m.
âSao con nghÄ© lĂ bĂĄc khĂŽng d y con gĂŹ c ?"
NgÆ° i cha giĂ u h i l i.
TĂŽi bÄ©u mĂŽi: "BĂĄc ñùu nĂłi chuy n v i con. Con ñã lĂ m vi c Ă±Æ° c ba tu n, v y mĂ bĂĄc ch ng d y con gĂŹ c ."
âD y nghÄ©a lĂ ph i nĂłi chuy n ho c lĂ m m t bĂ i di n thuy t Ă ?â â m, vĂąng .â TĂŽi dĂš d t tr l i.
âĂ°Ăł lĂ cĂĄch d y trÆ° ng, cĂČn ñ i s r t khĂĄc,â ngÆ° i cha giĂ u m m cÆ° i nĂłi. "Ă° i s ch ng h nĂłi gĂŹ v i con mĂ
ch xĂŽ ñ y con thĂŽi. Khi cu c ñ i xĂŽ ñ y con, nĂł mu n nĂłi r ng: âD y ñi thĂŽi, cĂł m t cĂĄi m i ñ h c ñùy!â Khi b
ñ i xĂŽ ñ y, m t s ngÆ° i b cu c, m t s ngÆ° i khĂĄc thĂŹ chi n ñ u. M t s Ăt h c Ă±Æ° c nh ng bĂ i h c vĂ ti p t c
ñiâŠ
N u con lĂ lo i ngÆ° i khĂŽng cĂł chĂșt can ñ m nĂ o, con s b cu c m i l n cu c ñ i xĂŽ ñ y con. Khi ñó con s s ng
m t cu c s ng sao cho an toĂ n, c trĂĄnh nh ng vi c cĂł th khĂŽng bao gi x y ra. Sau ñó con s ch t nhÆ° m t ĂŽng
giĂ t nh t. NhÆ°ng s th t lĂ con ñã ñ cho cu c ñ i ñ y con ñ n bĂȘn b khu t ph c. T n ñåy lĂČng con lĂ n i kinh
hoĂ ng khi ph i m o hi m. Con mu n chi n th ng, nhÆ°ng n i lo s th t b i cĂČn l n hÆĄn c ni m vui chi n th ng.
Con ñã ch n s an toĂ n mĂ .â
TĂŽi nhĂŹn cha c a Mike m t lĂșc lĂąu, r i b t h i. âTh ra bĂĄc ñã xĂŽ ñ y con Æ°?â
NgÆ° i cha giĂ u m m cÆ° i. "BĂĄc mu n cho con n m th chĂșt mĂči v cu c ñ i. CĂĄc con lĂ nh ng ngÆ° i ñ u tiĂȘn ñ
ngh bĂĄc d y cĂĄch lĂ m giĂ u. BĂĄc cĂł hÆĄn 150 nhĂąn cĂŽng, nhÆ°ng ch ng ai h i bĂĄc v ñi u ñó c . H h i bĂĄc v cĂŽng
vi c ti n lÆ°ÆĄng mĂ khĂŽng h yĂȘu c u bĂĄc d y v ti n b c. Do ñó, h u h t m i ngÆ° i dĂčng nh ng nÄm thĂĄng t t nh t
trong ñ i ñ là m vi c vÏ ti n mà th t s khÎng hi u h ñang là m vi c vÏ cåi gÏ."
TÎi ng i im l ng l ng nghe. Khi Mike nói v i båc là con mu n h c cåch là m già u, båc quy t ñ nh s thi t k m t
khĂła h c th t g n v i cu c s ng th c. VĂŹ th mĂ bĂĄc ñ cho ñ i xĂŽ ñ y con m t chĂșt, khi ñó con s th m nh ng
ñi u bĂĄc nĂłi. ChĂnh vĂŹ v y, bĂĄc ch tr con 10 xu m t gi ."
âV y bĂ i h c mĂ con h c Ă±Æ° c khi lĂ m vi c ñ cĂł 10 xu m t gi lĂ gĂŹ? LĂ bĂĄc ñã quĂĄ keo ki t vĂ bĂłc l t nhĂąn cĂŽng
Ă ?â TĂŽi v n l i.
NgÆ° i cha giĂ u b t cÆ° i th t to.
âĂ° ng ñ l i cho bĂĄc và ñ ng nghÄ© bĂĄc lĂ ngu n g c c a m i v n ñ . N u con nh n ra r ng v n ñ lĂ chĂnh b n
wWw.VietLion.Com Page 5
- 6. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
thĂąn con, con m i cĂł th thay ñ i chĂnh mĂŹnh, h c Ă±Æ° c cĂĄi gĂŹ ñó vĂ tr nĂȘn khĂŽn ngoan hÆĄn. H u h t m i ngÆ° i
ñ u mu n ngÆ° i khĂĄc thay ñ i ch khĂŽng mu n mĂŹnh thay ñ i. Khi khĂŽng Ă±Æ° c nhÆ° Ăœ, h ngh vi c và ñi tĂŹm m t
vi c lĂ m khĂĄc, lÆ°ÆĄng cao hÆĄn, vĂŹ h nghÄ© r ng nh ng ñi u ñó s gi i quy t Ă±Æ° c v n ñ . NhÆ°ng, h ñã l m. Trong
h u h t m i trÆ° ng h p thĂŹ khĂŽng ñùu."
âTh cĂĄi gĂŹ s gi i quy t v n ñ ?â TĂŽi h i. âTi p t c lĂ m vi c v i 10 xu m t gi vĂ c vui Ă ?â
âĂ°Ăł là ñi u mĂ nh ng ngÆ° i cĂČn l i s lĂ m, ch p nh n ti n lÆ°ÆĄng th p dĂč bi t r ng h vĂ gia ñÏnh h s g p khĂł
khÄn v tĂ i chĂnh. H trĂŽng ch Ă±Æ° c nĂąng lÆ°ÆĄng, ho c lĂ m thĂȘm m t cĂŽng vi c th hai, hi v ng r ng cĂł nhi u ti n
s gi i quy t Ă±Æ° c v n ñ âŠâ
TĂŽi g m m t nhĂŹn xu ng sĂ n, b t ñ u hi u ra bĂ i h c mĂ ngÆ° i cha giĂ u ñang nĂłi ñ n.
BĂI H C S 1.
NgÆ° i nghĂšo lĂ m vi c vĂŹ ti n b c. NgÆ° i giĂ u bu c ti n b c lĂ m vi c vĂŹ mĂŹnh.
NgÆ° i cha giĂ u ti p t c gi ng bĂ i h c ñ u tiĂȘn cho tĂŽi. âBĂĄc r t m ng khi con n i gi n vĂŹ ph i lĂ m vi c 10 xu m t
gi . N u con khĂŽng t c gi n vĂ ch p nh n nĂł m t cĂĄch vui v bĂĄc s khĂŽng th d y con Ă±Æ° c. Con th y ñó, vi c h c
th t s ph i m t cĂŽng s c, ph i cĂł s ñam mĂȘ vĂ khĂĄt khao chĂĄy b ng. S gi n d lĂ m t ph n l n trong cĂŽng th c
ñó, vĂŹ ni m ñam mĂȘ lĂ k t h p c a tĂŹnh yĂȘu vĂ cÆĄn gi n. Khi nĂłi ñ n ti n b c, h u h t m i ngÆ° i ñ u mu n Ă±Æ° c an
toĂ n vĂ b o ñ m. VĂŹ v y, khĂŽng ph i ni m ñam mĂȘ mĂ chĂnh s e ng i s hÆ° ng d n h . Nhi u ti n chÆ°a h n ñã gi i
quy t Ă±Æ° c v n ñ . HĂŁy nhĂŹn cha con mĂ xem. Ăng y lĂ m ra nhi u ti n, nhÆ°ng v n khĂŽng th tr h t cĂĄc hĂła Ă±ÆĄn.
H u h t m i ngÆ° i Ă±Æ° c cho ti n ch ñ m c n nhi u hÆĄn mĂ thĂŽi. NguyĂȘn do vĂŹ trÆ° ng, h ch ng Ă±Æ° c h c gĂŹ v
ti n b c c , vĂŹ v y h tin r ng ph i lĂ m vi c ñ ki m ti n.â
âCĂČn bĂĄc khĂŽng nghÄ© v y Ă ?â âKhĂŽng, khĂŽng h n th . N u con mu n h c ñ lĂ m vi c vĂŹ ti n, hĂŁy h c trÆ° ng. CĂČn
n u mu n h c cĂĄch bu c ti n b c ph i lĂ m vi c cho mĂŹnh, bĂĄc cĂł th d y con, nhÆ°ng ch khi con th t s mu n h c
mĂ thĂŽi.â
âTh khĂŽng ph i m i ngÆ° i ñ u mu n h c hay sao?"
âKhĂŽng. VĂŹ h c lĂ m vi c ñ cĂł ti n thĂŹ d hÆĄn r t nhi u, nh t lĂ khi s e ng i lĂ c m giĂĄc ñ u tiĂȘn khi nh c ñ n ti n
b c.â
âCon khĂŽng hi u.â TĂŽi nhÄn m t nĂłi.
ChĂnh s lo ng i lĂ nguyĂȘn nhĂąn khi n ngÆ° i ta ph i lĂ m vi c, h lo khĂŽng cĂł ñ ti n, lo ph i b t ñ u l i t ñ u. Ă°Ăł
lĂ cĂĄi giĂĄ c a vi c h c m t ngh nghi p nĂ o ñó, sau ñó lĂ ph i lĂ m vi c vĂŹ ti n. H u h t m i ngÆ° i tr thĂ nh nĂŽ l
cho ti n b c... và sau ñó h n i gi n v i Îng ch ."
âH c cĂĄch bu c ti n b c lĂ m vi c cho mĂŹnh lĂ m t khĂła h c hoĂ n toĂ n khĂĄc hay sao ?" TĂŽi h i. "Nh t ñ nh r i,"
ngÆ° i cha giĂ u nĂłi.
"Nh t ñ nh là v y."
ChĂșng tĂŽi ng i im ñ ng m t lĂșc lĂąu. Gi nĂ y cĂł l cĂĄc b n tĂŽi ñang b t ñ u tr n bĂłng chĂ y, cĂČn tĂŽi thĂŹ ñang h c
wWw.VietLion.Com Page 6
- 7. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
nh ng ñi u mĂ b n bĂš tĂŽi s khĂŽng h c Ă±Æ° c trÆ° ng.
âLĂșc 9 tu i, con ñã Ă±Æ° c n m th c m giĂĄc th nĂ o lĂ lĂ m vi c vĂŹ ti n. Ch c n nhĂąn m t thĂĄng v a qua cho 50 nÄm,
con s hi u h u h t ngÆ° i ta ph i lĂ m gĂŹ su t ñ i." NgÆ° i cha giĂ u nh nhĂ ng nĂłi.
âCon khĂŽng hi uâŠâ
âCon c m th y th nĂ o khi ph i ng i ch bĂĄc ñ Ă±Æ° c thuĂȘ lĂ m vi c và ñ h i xin tÄng lÆ°ÆĄng?â
âTh t kinh kh ng ?"
âN u con ch n lĂ m vi c vĂŹ ti n, cu c s ng c a con s nhÆ° th ñ y.â NgÆ° i cha giĂ u nĂłi ti p. "VĂ con c m th y th
nĂ o khi bĂ Martin tr cho con 30 xu sau ba gi lĂ m vi c?"
âCon c m th y khĂŽng ñ . CĂł v nhÆ° nĂł khĂŽng lĂ gĂŹ c . Con r t th t v ng.â
âĂ°Ăł lĂ c m giĂĄc mĂ h u h t cĂĄc nhĂąn viĂȘn c m th y khi h nh n ti n lÆ°ÆĄng, nh t lĂ sau khi ph i tr thu vĂ nh ng
chi phĂ kh u tr . Ăt ra thĂŹ con cĆ©ng Ă±Æ° c nh n 100% r i.â
âBĂĄc mu n nĂłi lĂ h u h t m i ngÆ° i khĂŽng Ă±Æ° c nh n toĂ n b ti n lÆ°ÆĄng sao?â TĂŽi kinh ng c h i.
"R t ti c lĂ khĂŽng. ChĂnh quy n s l y ph n trÆ° c h t b ng cĂĄc lo i thu . Con ph i tr thu khi con lĂ m ra ti n. Con
ph i tr thu khi con tiĂȘu xĂ i ti n. Con ph i tr thu khi con ti t ki m ti n. Con ph i tr thu ngay c khi con ch t.â
âSao l i nhÆ° th Ă±Æ° c ?â TĂŽi lĂșng bĂșng h i. TĂŽi ch ng thĂch nh ng ñi u tĂŽi v a nghe chĂșt nĂ o. TĂŽi bi t cha tĂŽi
thÆ° ng xuyĂȘn phĂ n nĂ n vĂŹ ph i tr thu quĂĄ nhi u, nhÆ°ng th t s ĂŽng khĂŽng lĂ m gĂŹ c . CĂł ph i cu c ñ i cĆ©ng ñang
xÎ ñ y Îng hay khÎng?
NgÆ° i cha giĂ u ch m ch m ñu Ă±Æ°a chi c gh vĂ l ng l nhĂŹn tĂŽi. "BĂĄc ñã nĂłi r i cĂł r t nhi u ñi u ñ h c. H c cĂĄch
khi n ti n b c ph i lĂ m vi c cho mĂŹnh lĂ ph i h c su t ñ i. H u h t m i ngÆ° i h c ñ i h c trong b n nÄm, sau ñó
khĂŽng h c n a. H ñi lĂ m. lĂŁnh lÆ°ÆĄng, cĂąn ñ i thu chi, vĂ th thĂŽi. TrĂȘn h t, h v n t h i t i sao h g p nh ng r c
r i v ti n b c. VĂ h nghÄ© r ng cĂł nhi u ti n s gi i quy t Ă±Æ° c m i chuy n. M t s r t Ăt nh n ra r ng chĂnh vĂŹ h
khĂŽng cĂł ki n th c v v n ñ tĂ i chĂnh nĂȘn m i n y sinh cĂĄc v n ñ khĂĄc. HĂŽm nay bĂĄc ch mu n xem li u con cĂł
ñ say mĂȘ ñ h c v ti n b c hay khĂŽng thĂŽi. H u h t m i ngÆ° i ñ u khĂŽng cĂł. H ñ n trÆ° ng, h c m t ngh gĂŹ ñó,
vui v lĂ m vi c vĂ ki m Ă±Æ° c nhi u ti n. M t ngĂ y kia h th c d y v i nh ng r c r i tĂ i chĂnh kh ng l vĂ khĂŽng
th ngÆ°ng lĂ m vi c Ă±Æ° c n a. Ă°Ăł lĂ cĂĄi giĂĄ c a vi c ch bi t lĂ m vi c vĂŹ ti n thay vĂŹ h c cĂĄch bu c ti n b c lĂ m vi c
cho mĂŹnh. V y con cĂł cĂČn ñ say mĂȘ ñ h c hay khĂŽng?"
TÎi g t ñ u.
âT t l mâ, ngÆ° i cha giĂ u nĂłi. "BĂąy gi quay l i lĂ m vi c ñi. L n nĂ y, bĂĄc s khĂŽng tr con ñ ng nĂ o c ." "Sao ?"
TĂŽi kinh ng c h i.
âCon nghe r i ñ y. KhĂŽng tr gĂŹ c . Con v n s ph i lĂ m vi c ba gi m i th B y, nhÆ°ng l n nĂ y con s khĂŽng Ă±Æ° c
tr 10 xu m t gi n a. Con nói con mu n h c khÎng ph i ñ là m vi c vÏ ti n, do ñó båc s khÎng tr con ñ ng nà o
h t.â
TÎi khÎng th tin và o nh ng gÏ mÏnh ñang nghe n a.
âBĂĄc ñã nĂłi chuy n nĂ y v i Mike. NĂł ñang lĂ m vi c, lau b i vĂ ch t cĂĄc thĂčng hĂ ng mĂ khĂŽng Ă±Æ° c nh n ñ ng nĂ o
wWw.VietLion.Com Page 7
- 8. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
c . CĂł l con nĂȘn nhanh lĂȘn vĂ quay l i lĂ m vi c thĂŽi.â
TĂŽi la lĂȘn: âNhÆ° th lĂ khĂŽng cĂŽng b ng. BĂĄc ph i tr con cĂĄi gĂŹ ch !â
âCon ñã nĂłi lĂ con mu n h c mĂ . N u con khĂŽng h c bĂąy gi thĂŹ sau nĂ y con s gi ng nhÆ° cĂĄc nhĂąn viĂȘn c a bĂĄc,
lĂ m vi c vĂŹ ti n vĂ hy v ng khĂŽng b sa th i. Ho c gi ng nhÆ° cha con, ki m th t nhi u ti n ch ñ n n n ñ n t n c ,
luĂŽn hy v ng nhi u ti n hÆĄn s gi i quy t Ă±Æ° c v n ñ . N u ñó lĂ nh ng ñi u con mu n, bĂĄc s ti p t c tr con 10
xu m t gi nhÆ° lĂșc ñ u. Ho c con cĂł th lĂ m nh ng ñi u mĂ h u h t m i ngÆ° i s lĂ m: phĂ n nĂ n lĂ ti n lÆ°ÆĄng quĂĄ
th p, ngh vi c và ñi tĂŹm m t cĂŽng vi c khĂĄc.â
NgÆ° i cha giĂ u v ñ u tĂŽi vĂ nĂłi ti p: "HĂŁy dĂčng cĂĄi nĂ y. N u con bi t dĂčng cĂĄi ñ u c a mĂŹnh m t cĂĄch t t nh t sau
nĂ y con s ph i c m ÆĄn bĂĄc vĂŹ ñã cho con m t cÆĄ h i, vĂ con s l n lĂȘn thĂ nh m t ngÆ° i giĂ u cĂł."
TĂŽi ñ ng ñó, khĂŽng tin n i vĂ o s th a thu n non n t c a mĂŹnh. Ban ñ u tĂŽi ñ n ñùy ñ ñĂČi tÄng lÆ°ÆĄng, cĂČn bĂąy gi
tĂŽi ph i ti p t c lĂ m vi c mĂ khĂŽng Ă±Æ° c tr d ng nĂ o c .
Trong ba tu n k ti p, Mike vĂ tĂŽi lĂ m vi c ba gi m i th B y mĂ khĂŽng Ă±Æ° c tr cĂŽng. CĂŽng vi c khĂŽng lĂ m tĂŽi
b c mĂŹnh vĂ m i chuy n cĆ©ng d n tr nĂȘn d dĂ ng hÆĄn. Ă°i u vÆ° ng b n cĂČn l i lĂ ph i b nh ng tr n bĂłng chĂ y vĂ
khĂŽng th mua Ă±Æ° c vĂ i cu n truy n tranh n a.
VĂ o bu i trÆ°a c a tu n lĂ m vi c th ba, ngÆ° i cha giĂ u ghĂ© l i ch chĂșng tĂŽi. Sau khi xem xĂ©t nh ng vi c ñang di n
ra trong c a hĂ ng, ĂŽng bÆ° c ñ n t kem l nh, l y ra hai cĂąy, tr ti n vĂ ra hi u cho Mike vĂ tĂŽi cĂčng ra ngoĂ i ñi d o.
Cha Mike Ă±Æ°a kem cho hai ñ a tĂŽi vĂ h i: "M i vi c th nĂ o r i, hai chĂ ng trai?"
âT t thĂŽi .â Mike nĂłi.
TĂŽi g t ñ u ñ ng Ăœ.
NgÆ° i cha giĂ u l i h i. âĂ°ĂŁ h c Ă±Æ° c gĂŹ chÆ°a?â
Mike vĂ tĂŽi nhĂŹn nhau, nhĂșn vai và ñ ng lo t l c ñ u.
TRĂNH NH NG C M B Y L N NH T C A CU C Ă° I
âCĂĄc con th y khĂŽng, bĂ Martin vĂ h u h t nh ng ngÆ° i ñùy ñ u ph i lĂ m vi c c t l c ñ ki m m t Ăt ti n, bĂĄm
vĂ o vi n nh c a m t cĂŽng vi c b o ñ m, mong ch m t kỳ ngh kĂ©o dĂ i ba tu n m i nÄm vĂ m t s lÆ°ÆĄng hÆ°u b n
x n sau m y ch c nÄm lĂ m vi c. N u ñi u ñó lĂ m cĂĄc con th y h ng thĂș, cha s nĂąng lÆ°ÆĄng cĂĄc con lĂȘn 25 xu m t
gi ...â
âNhÆ°ng ñó lĂ nh ng ngÆ° i lĂ m vi c chÄm ch . BĂĄc ñang ch gi u h Ă ?â TĂŽi h i.
M t n cÆ° i thoĂĄng qua trĂȘn gÆ°ÆĄng m t ngÆ° i cha giĂ u.
âCĂł th nh ng l i nĂłi c a bĂĄc nghe cĂł v tĂ n nh n, nhÆ°ng bĂĄc ñang c g ng ñ cĂĄc con cĂł th th y Ă±Æ° c m t cĂĄi gĂŹ
ñó. H u h t m i ngÆ° i khĂŽng th y Ă±Æ° c nh ng cĂĄi b y mĂ h ñang m c vĂ o ch vĂŹ t m nhĂŹn c a h quĂĄ h p.â
Mike vĂ tĂŽi ng i ng n ra ñó, khĂŽng hi u rĂ” h t nh ng gĂŹ v a nghe. NgÆ° i cha giĂ u nĂłi chuy n nghe th t tĂ n nh n.
Tuy nhiĂȘn chĂșng tĂŽi cĂł th c m th y ĂŽng ñang r t mu n chĂșng tĂŽi hi u Ă±Æ° c m t ñi u gĂŹ ñó.
NgÆ° i cha giĂ u m m cÆ° i. "25 xu m t gi nghe cĂł v tuy t ñ y ch ? NĂł cĂł lĂ m cho tim cĂĄc con ñ p nhanh hÆĄn
khĂŽng?"
wWw.VietLion.Com Page 8
- 9. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
TÎi l c ñ u.
âThĂŽi Ă±Æ° c 1 ñÎ la m t gi .â
NgÆ° i cha giĂ u nĂłi cĂčng v i m t n cÆ° i kĂn ñåo. Tim tĂŽi ñ p m nh. TrĂ Ăłc tĂŽi mu n hĂ©t lĂȘn: âNh n ñi! Nh n ñi!â
TĂŽi khĂŽng th tin vĂ o nh ng gĂŹ mĂŹnh ñang nghe n a. NhÆ°ng tĂŽi v n khĂŽng nĂłi gĂŹ c .
"à th thÏ 2 ñÎ la m t gi ."
B Ăłc vĂ trĂĄi tim 9 tu i c a tĂŽi g n nhÆ° mu n n tung. TĂŽi khĂŽng th tÆ° ng tÆ° ng lĂ mĂŹnh cĂł th ki m Ă±Æ° c ng n
y ti n. TĂŽi mu n nĂłi âvĂąng .â TĂŽi nhÆ° th y rĂ” trÆ° c m t m t cĂĄi xe ñ p m i, m t b gÄng bĂłng chĂ y m i vĂ s
ngÆ° ng m c a b n bĂš khi tĂŽi xoĂš ti n ra. NhÆ°ng khĂŽng bi t t i sao, tĂŽi v n im l ng.
CĂąy kem ñang ch y xu ng tay tĂŽi. BĂąy gi ch cĂČn l i cĂĄi que vĂ dÆ° i ñ t lĂ m t ñ ng vani vĂ sĂŽcĂŽla mĂ lĆ© ki n
r t khoĂĄi. NgÆ° i cha giĂ u nhĂŹn hai ñ a tr ñang chÄm chÄm ngĂł ĂŽng, m t m to và ñ u Ăłc tr ng r ng. Ăng bi t r ng
cĂł m t ph n trong chĂșng tĂŽi mu n ñ ng Ăœ th a thu n nĂ y. Ăng bi t trong tĂąm h n c a m i ngÆ° i ñ u cĂł m t ph n
y u ñu i vĂ tham lam mĂ ngÆ° i khĂĄc cĂł th mua Ă±Æ° c. VĂ ĂŽng cĆ©ng bi t r ng trong tĂąm h n c a m i ngÆ° i ñ u cĂł
m t ph n m nh m vĂ quy t tĂąm khĂŽng bao gi mua Ă±Æ° c c . V n ñ ch Ă±ÆĄn gi n lĂ ph n nĂ o m nh hÆĄn mĂ thĂŽi.
"ThĂŽi Ă±Æ° c r i, 5 ñÎ la m t gi ."
B ng dÆ°ng, lĂČng tĂŽi ch t l ng l i. Ă°i u gĂŹ ñó ñã thay ñ i. L i m i chĂ o tr nĂȘn quĂĄ l n và ñùm ra l b ch. VĂ o nÄm
1956, khĂŽng cĂł nhi u ngÆ° i l n cĂł th ki m Ă±Æ° c hÆĄn 5 ñÎ la m i gi . S cĂĄm d bi n m t vĂ s bĂŹnh tÄ©nh tr l i.
TĂŽi ch m ch m quay sang nhĂŹn Mike. NĂł quay l i nhĂŹn tĂŽi. CĂĄi ph n y u ñu i vĂ tham lam trong con ngÆ° i tĂŽi ñã
im l ng. Có m t s ñi m tĩnh và ch c ch n v ti n b c ñ n v i trà óc và tùm h n tÎi. TÎi bi t Mike cƩng ñang c m
th y ñi u ñó.
âT t l m. H u h t m i ngÆ° i ñ u cĂł m t cĂĄi giĂĄ. VĂ h cĂł cĂĄi giĂĄ ñó vĂŹ h cĂł nh ng c m xĂșc mĂ ta g i lĂ n i lo s
vĂ s tham lam. Ă° u tiĂȘn, n i lo khĂŽng cĂł ti n bu c h ph i lĂ m vi c, vĂ khi h lĂŁnh lÆ°ÆĄng thĂŹ s tham lam ho c
lĂČng thĂšm mu n khi n h b t ñ u nghÄ© ñ n nh ng th tuy t v i mĂ ti n b c cĂł th mua Ă±Æ° c. Khi ñó thĂŹ m t khuĂŽn
m u b t ñ uâŠ" NgÆ° i cha giĂ u d u dĂ ng nĂłi.
âKhuĂŽn m u nĂ o ?â TĂŽi h i.
âCĂĄi khuĂŽn m u c a vi c th c d y, ñi lĂ m, tr hĂła Ă±ÆĄn, th c d y, ñi lĂ m, tr hĂła Ă±ÆĄn⊠Sau ñó thĂŹ cu c s ng c a h
c kĂ©o dĂ i mĂŁi ch v i hai c m giĂĄc: n i lo s vĂ s tham lam. Khi Ă±Æ° c Ă±Æ°a ra nhi u ti n hÆĄn, h s ti p t c cĂĄi
vĂČng lu n qu n nĂȘu trĂȘn b ng cĂĄch gia tÄng cĂĄc chi phĂ. Ă°Ăł lĂ cĂĄi mĂ cha g i lĂ Rat Race.â âCĂł m t con Ă±Æ° ng khĂĄc
h cha?â Mike h i.
âCĂł ñ y nhÆ°ng ch m t Ăt ngÆ° i tĂŹm ra nĂł. Ă°Ăł lĂ con Ă±Æ° ng mĂ cha hy v ng hai con s tĂŹm ra khi h c vĂ lĂ m vi c
v i cha. ChĂnh vĂŹ v y mĂ cha ñã ñ ngh ñ lo i ti n lÆ°ÆĄng cho hai con.â
âCha cĂł ĂĄm ch gĂŹ khĂŽng v y? T i con th y r t m t khi ph i lĂ m vi c n ng, nh t lĂ khi khĂŽng Ă±Æ° c tr cĂŽng gĂŹ c .â
Mike nĂłi nho nh .
âCĂĄc con cĂł th y nh ng ngÆ° i lĂ m vi c cho cha khĂŽng? N i lo s khĂŽng cĂł ti n kĂŹm gi h trong cĂĄi c m b y: ñi
lĂ m, ki m ti n, ñi lĂ m, ki m ti n, hy v ng n i lo s vÆĄi ñi. NhÆ°ng m i ngĂ y khi h th c d y, s lo l ng y th c d y
wWw.VietLion.Com Page 9
- 10. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
cĂčng h , g m nh m trĂĄi tim h . Ti n b c ñi u khi n cu c s ng c a h , nhÆ°ng h khĂŽng dĂĄm thĂș nh n s th t ñó.
Ti n b c ñi u khi n c m xĂșc vĂ lĂ m ch luĂŽn c tĂąm h n h ...â
Mike vĂ tĂŽi l ng nghe nhÆ°ng khĂŽng th t s hi u h t m i ñi u⊠TĂŽi ch bi t r ng tĂŽi v n thÆ° ng t h i t i sao
nh ng ngÆ° i l n luĂŽn ph i v i vĂŁ ñi lĂ m, vĂ trĂŽng h khĂŽng bao gi cĂł v h nh phĂșc, nhÆ° th cĂł m t cĂĄi gĂŹ ñó bu c
h ph i ñÏ lĂ m v yâŠ
âCha mu n hai con trĂĄnh dÆ° c cĂĄi b y ñó. Ă°Ăł là ñi u mĂ th t s cha ñang d y cĂĄc con ch khĂŽng ph i ch d y cĂĄch
ki m ti n, b i vĂŹ ti n khĂŽng gi i quy t Ă±Æ° c v n ñ .â
âKhĂŽng Ă ?â TĂŽi ng c nhiĂȘn h i.
âKhĂŽng h . NgÆ° i ta ham mu n ti n b c vĂŹ nh ng ni m vui mĂ h nghÄ© r ng nĂł cĂł th mua Ă±Æ° c. NhÆ°ng ni m vui
do ti n b c mang ñ n thÆ° ng r t ng n ng i, vĂ ngÆ° i ta l i c n ti n ñ cĂł Ă±Æ° c nh ng ni m vui khĂĄc, nh ng ñi u
thĂș v hÆĄn, ti n nghi hÆĄn, an toĂ n hÆĄn. VĂŹ v y mĂ h ti p t c lĂ m vi c, nghÄ© r ng ti n s lĂ m d u ñi tĂąm h n ñang
kh s vĂŹ nh ng n i lo s vĂ lĂČng ham mu n c a h . NhÆ°ng ti n khĂŽng th lĂ m Ă±Æ° c ñi u ñó."
âNgay c v i nh ng ngÆ° i giĂ u sao?â
â , ngay c v i nh ng ngÆ° i giĂ u. Nhi u ngÆ° i giĂ u khao khĂĄt ki m ti n khĂŽng ph i vĂŹ lĂČng ham mu n mĂ vĂŹ n i
lo s b nghĂšo tĂșng, vĂŹ v y h tĂch lĆ©y hĂ ng t n ti n ch d cho n i lo s y ngĂ y cĂ ng t h i hÆĄn. Cha bi t nhi u
ngÆ° i cĂł hĂ ng tri u ñÎ la l i cĂČn lo s hÆĄn c khi h khĂŽng cĂł ñ ng nĂ o trong tĂși. H r t lo b m t ti n. N i s ñã
giĂșp cho h giĂ u cĂł nay l i cĂ ng t i t hÆĄn. CĂĄi ph n y u ñu i vĂ tham lam trong tĂąm h n h ñang hĂ©t l n hÆĄn. H
khĂŽng mu n m t nh ng ngĂŽi nhĂ l n, nh ng chi c xe hÆĄi vĂ m t cu c s ng cao sang mĂ ti n b c ñã ñem ñ n. H lo
khĂŽng bi t b n bĂš s nĂłi gĂŹ khi h khĂŽng cĂČn ti n n a. R t nhi u ngÆ° i c m th y tuy t v ng vĂ b cÄng th ng th n
kinh dĂč trĂŽng h r t l ng l y và ñang cĂł nhi u ti n.â
âTh nh ng ngÆ° i nghĂšo cĂł h nh phĂșc hÆĄn khĂŽng ?â. TĂŽi r t rĂš h i.
âKhĂŽng. S trĂĄnh nĂ© ti n b c cĆ©ng ch lĂ m t ki u lo n th n kinh gi ng nhÆ° quĂĄ g n bĂł v i ti n b c thĂŽi. Cha ñã
g p r t nhi u ngÆ° i nĂłi r ng h khĂŽng quan tĂąm ñ n ti n b c, nhÆ°ng l i lĂ m vi c ñ ki m ti n 8 gi m t ngĂ y. N u
h khĂŽng quan tĂąm ñ n ti n thĂŹ h ñi lĂ m ki m ti n ñ lĂ m gĂŹ? Ki u suy nghÄ© ñó cĂł l cĂČn t hÆĄn c nh ng ngÆ° i
chuyĂȘn tĂch cĂłp ti n b c n a...â.
âTh ta ph i lĂ m gĂŹ? KhĂŽng lĂ m vi c ki m ti n cho ñ n khi h t c m th y lo s vĂ tham lam hay sao?â
âN u lo khĂŽng ñ ti n, thay vĂŹ ph i ch y ñi lĂ m vi c ngay l p t c ñ ki m ti n, hĂŁy t h i r ng: âLi u m t cĂŽng vi c
cĂł ph i lĂ gi i phĂĄp t t nh t ñ vÆ° t qua n i lo nĂ y hay khĂŽng?â Theo cha thĂŹ cĂąu tr l i s lĂ âKhĂŽngâ, ñ c bi t lĂ
khi con nhĂŹn qua su t m t ñ i ngÆ° i. CĂŽng vi c ch lĂ m t gi i phĂĄp ng n h n cho m t v n ñ dĂ i h n thĂŽi. CĆ©ng
gi ng nhÆ° cĂąu chuy n v m t con l a kĂ©o xe trong lĂșc ngÆ° i ch treo l ng l ng m t c cĂ r t trÆ° c mĆ©i nĂł v y.
NgÆ° i ch cĂł th s ñ n Ă±Æ° c nÆĄi mĂ ĂŽng ta mu n, cĂČn con l a thĂŹ ch ñu i theo m t o tÆ° ng thĂŽi. N u con l a cĂł
th nhĂŹn th y toĂ n c nh b c tranh nĂ y, cĂł th nĂł s suy nghÄ© l i xem cĂł nĂȘn theo ñu i c cĂ r t n a hay khĂŽng..."
âTh bĂĄc khuyĂȘn con lĂ m th nĂ o?â TĂŽi bÄn khoÄn h i.
âHĂŁy c n m cho Ă±Æ° c s c m nh c a ti n b c, ñ ng e s nĂł. NĂłi cho cĂčng thĂŹ chĂșng ta ñ u lĂ nh ng ngÆ° i lĂ m
wWw.VietLion.Com Page 10
- 11. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
cĂŽng c , ch cĂł ñi u lĂ nh ng m c ñ khĂĄc nhau thĂŽi. Cha ch mu n hai con cĂł cÆĄ h i ñ nhĂŹn rĂ” cĂĄi c m b y nĂ y,
cĂĄi c m b y gĂąy ra b i n i lo s vĂ lĂČng ham mu n. HĂŁy kĂ©o chĂșng v phe mĂŹnh ch ñ ng ñ chĂșng ch ng l i
mĂŹnh. Ă°Ăł là ñi u mĂ cha mu n d y cĂĄc con. N u ñ u tiĂȘn mĂ cĂĄc con khĂŽng th gi i quy t Ă±Æ° c n i lo s vĂ lĂČng
ham mu n, mĂ sau ñó cĂĄc con l i giĂ u lĂȘn, thĂŹ cĂĄc con s ch lĂ nh ng nĂŽ l Ă±Æ° c tr lÆ°ÆĄng cao mĂ thĂŽi...â
TrĂȘn Ă±Æ° ng quay tr l i c a hĂ ng, ngÆ° i cha giĂ u gi i thĂch cho chĂșng tĂŽi bi t ngÆ° i giĂ u ñã "lĂ m ra ti n" nhÆ° th
nĂ o. LĂșc ñó, chĂșng tĂŽi khĂŽng hi u ĂŽng ñang nĂłi gĂŹ, nhÆ°ng nhi u nÄm trĂŽi qua thĂŹ m i th d n d n sĂĄng t ...
NHĂN TH Y NH NG GĂ NGÆŻ I KHĂC KHĂNG TH Y
TrÆ° c khi leo lĂȘn chi c xe t i nh bĂȘn ngoĂ i c a hĂ ng, cha Mike nĂłi v i chĂșng tĂŽi: "HĂŁy s d ng ñ u Ăłc c a mĂŹnh.
CĂĄi ñ u s ch cho cĂĄc con cĂĄch lĂ m ra ti n cĂČn nhi u hÆĄn s ti n cha cĂł th tr . CĂĄc con s th y Ă±Æ° c nh ng ñi u
mĂ ngÆ° i khĂĄc khĂŽng th y. CÆĄ h i ngay trÆ° c m t m i ngÆ° i. nhÆ°ng h u h t ngÆ° i ta khĂŽng th y Ă±Æ° c chĂșng vĂŹ
h ñang b n ki m ti n vĂ s b o ñ m cĂŽng vi c nĂȘn h ch th y Ă±Æ° c cĂł hai th ñó thĂŽi. M t khi cĂĄc con ñã nhĂŹn
th y cÆĄ h i r i thĂŹ su t ñ i cĂĄc con s nhĂŹn ra chĂșng. Khi cĂĄc con ñã nhĂŹn ra thĂŹ cha s d y cho cĂĄc con m t ñi u
khĂĄcâŠâ
Hai tu n n a trĂŽi qua, chĂșng tĂŽi v n ti p t c suy nghÄ©, th o lu n v i nhau vĂ ti p t c lĂ m vi c khĂŽng lÆ°ÆĄng. Ă°i u
ñång bu n nh t v i tĂŽi khi khĂŽng Ă±Æ° c hÆ° ng 30 xu m i th B y lĂ khĂŽng cĂł ti n mua truy n tranh n a...
H t ngĂ y th B y th hai, khi t m bi t bĂ Martin, tĂŽi ch t th y bĂ lĂ m m t vi c mĂ trÆ° c ñùy tĂŽi chÆ°a t ng th y, nĂłi
ñĂșng ra là ñã t ng th y nhÆ°ng khĂŽng chĂș Ăœ l m...
BĂ Martin ñang c t trang ñ u quy n truy n tranh lĂ m ñÎi. BĂ gi l i n a trĂȘn bĂŹa sĂĄch vĂ quÄng c cu n cĂČn l i vĂ o
m t thĂčng c c ĂŽng l n. Khi tĂŽi h i bà ñang lĂ m gĂŹ, bĂ tr l i: "BĂĄc b nĂł ñi. BĂĄc Ă±Æ°a tr l i n a trĂȘn bĂŹa sĂĄch cho
ngÆ° i giao truy n tranh khi ĂŽng ta mang sĂĄch m i ñ n. Kho ng m t ti ng n a ĂŽng y s ñ n ñùy."
Mike vĂ tĂŽi ng i ch . Khi ngÆ° i giao sĂĄch ñ n, tĂŽi h i ĂŽng xem li u chĂșng tĂŽi cĂł th l y nh ng cu n truy n tranh
nĂ y khĂŽng. Ăng tr l i: âCĂĄc c u cĂł th l y chĂșng n u cĂĄc c u lĂ m vi c cho c a hĂ ng vĂ n u cĂĄc c u khĂŽng bĂĄn
chĂșng l iâŠâ
NhĂ Mike cĂł m t cÄn phĂČng cĂČn b tr ng t ng h m. ChĂșng tĂŽi lau d n cÄn phĂČng th t s ch s vĂ b t ñ u ch t
hĂ ng trÄm cu n truy n tranh vĂ o. Sau ñó, thÆ° vi n truy n tranh c a chĂșng tĂŽi nhanh chĂłng Ă±Æ° c khai trÆ°ÆĄng, v i
khĂĄch hĂ ng lĂ b n tr trong xĂłm. ChĂșng tĂŽi thuĂȘ ch gĂĄi c a Mike, m t ngÆ° i r t thĂch ñ c sĂĄch, ñ n lĂ m th thÆ°.
Ch y l y m i ñ a tr 10 xu khi vĂ o thÆ° vi n, vĂ trong hai ti ng m c a m i ngĂ y, khĂĄch hĂ ng c a chĂșng tĂŽi cĂł th
ñ c bao nhiĂȘu cu n truy n cĆ©ng Ă±Æ° c. NhÆ° th b n tr r t cĂł l i vĂŹ mua m t cu n truy n tranh ph i m t 10 xu,
nhÆ°ng v i 10 xu ñó, n u ñ n thÆ° vi n c a chĂșng tĂŽi, trong hai gi chĂșng cĂł th ñ c ñ n 5, 6 cu n.
Ch c a Mike s ki m tra b n tr khi chĂșng ra v , ñ ch c ch n r ng chĂșng khĂŽng ñem quy n nĂ o v nhĂ . Ch y
cĆ©ng gi gĂŹn nh ng quy n sĂĄch, ghi l i cĂł bao nhiĂȘu ñ a tr vĂ o xem, chĂșng tĂȘn gĂŹ vĂ chĂșng bĂŹnh lu n gĂŹ... TĂnh
trung bĂŹnh sau ba thĂĄng, Mike vĂ tĂŽi ki m Ă±Æ° c 9.5 $ m t tu n. M i tu n chĂșng tĂŽi tr cho ch c a Mike 1$ vĂ cho
ch y ñ c truy n tho i mĂĄi, dĂč r t hi m khi ch y ñ c truy n vĂŹ lĂșc nĂ o ch cĆ©ng ph i h c bĂ i c .
Mike vĂ tĂŽi thu th p t t c truy n tranh t nh ng c a hĂ ng khĂĄc. ChĂșng tĂŽi gi l i h a v i ngÆ° i giao sĂĄch lĂ s
wWw.VietLion.Com Page 11
- 12. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
khĂŽng bĂĄn ñi cu n truy n tranh nĂ o c . Khi chĂșng b rĂĄch nĂĄt, chĂșng tĂŽi ñ t ñi. ChĂșng tĂŽi c g ng m m t chi
nhĂĄnh n a, nhÆ°ng khĂŽng th tĂŹm ra m t ngÆ° i nĂ o t t b ng vĂ cĂł th tin tÆ° ng Ă±Æ° c nhÆ° ch c a Mike.
Ngay t khi cĂČn nh , chĂșng tĂŽi ñã hi u Ă±Æ° c r ng: tĂŹm Ă±Æ° c nh ng nhĂąn viĂȘn t t lĂ r t khĂł.
ChÆ°ÆĄng 3: BĂ i 2 T i sao ph i d y con v tĂ i chĂnh?
H u h t m i ngÆ° i khĂŽng nh n ra r ng: trong cu c s ng, v n ñ khĂŽng ph i lĂ b n ki m Ă±Æ° c bao nhiĂȘu ti n mĂ lĂ
b n gi Ă±Æ° c bao nhiĂȘu ti n vĂ lĂ m cho nĂł sinh sĂŽi n y n nhÆ° th nĂ o.
Ă°i u ñó cĆ©ng gi ng nhÆ° tr ng m t cĂĄi cĂąy v y. Ban ñ u, b n s ph i m t r t nhi u cĂŽng s c ñ chÄm bĂłn nĂł, ñ n
m t ngĂ y nĂ o ñó, khi r cĂąy ñã ñùm sĂąu vĂ o lĂČng ñ t, cĂĄi cĂąy ñã ñ l n ñ t mĂŹnh phĂĄt tri n, b n s khĂŽng c n ph i
t n cĂŽng chÄm bĂłn n a mĂ v n cĂł th Ă±Æ° c hÆ° ng nh ng mĂča qu ng t lĂ nh.
Mu n cho cĂĄi cĂąy ti n b c c a b n phĂĄt tri n, b n ph i cĂł nhi u ki n th c v tĂ i chĂĄnh ñ bi t chÄm bĂłn nĂł th t
ñĂșng cĂĄch.
Khi b t ñ u h c cĂĄch lĂ m giĂ u. tĂŽi vĂ Mike hĂŁy cĂČn lĂ nh ng ñ a tr nĂȘn ngÆ° i cha giĂ u ñã nghÄ© ra m t cĂĄch Ă±ÆĄn
gi n ñ d y chĂșng tĂŽi. Trong nhi u nÄm, ĂŽng ñã v nh ng b c v vĂ s d ng nh ng t ng Ă±ÆĄn gi n ñ Mike vĂ tĂŽi
hi u Ă±Æ° c nh ng bi t ng vĂ s v n ñ ng c a ti n b c. Nhi u nÄm sau ñó ĂŽng m i b t ñ u thĂȘm vĂ o nh ng con s .
Tuy Ă±ÆĄn gi n nhÆ°ng nh ng b c v nĂ y ñã gĂłp ph n hÆ° ng d n hai ñ a tr bĂ© nh trong m t bĂ i toĂĄn s h c kh ng
l v tĂ i chĂnh, hĂŹnh thĂ nh m t n n t ng sĂąu s c vĂ kiĂȘn c ...
Quy lu t 1. B n ph i bi t s khĂĄc nhau gi a tĂ i s n (asset) vĂ tiĂȘu s n (liability) và ñ Ă±Æ° c giĂ u cĂł, b n ph i mua
tĂ i s n.
Nghe thĂŹ cĂł v Ă±ÆĄn gi n ñ n bu n cÆ° i, nhÆ°ng h u h t m i ngÆ° i ñ u khĂŽng bi t Ă±Æ° c nĂł uyĂȘn thĂąm ñ n m c nĂ o,
vĂŹ h khĂŽng bi t Ă±Æ° c s khĂĄc nhau gi a m t tĂ i s n vĂ m t tiĂȘu s n là ñùu.
"NgÆ° i giĂ u ki m Ă±Æ° c tĂ i s n. NgÆ° i nghĂšo vĂ ngÆ° i trung lÆ°u ch thu Ă±Æ° c tiĂȘu s n, nhÆ°ng h nghÄ© r ng h ñã
ki m Ă±Æ° c tĂ i s n." Khi ngÆ° i cha giĂ u gi i thĂch ñi u nĂ y cho Mike vĂ tĂŽi, chĂșng tĂŽi nghÄ© ĂŽng ñang nĂłi ñĂča. ChĂșng
tĂŽi ñang ch ñ i m t bĂ m t lĂ m giĂ u, v y mĂ ĂŽng l i tr l i nhÆ° th ñ y. NĂł Ă±ÆĄn gi n ñ n m c chĂșng tĂŽi ph i
kh ng l i m t lĂșc lĂąu ñ suy nghÄ© v ñi u ñó.
âBĂĄc mu n nĂłi t t c nh ng ñi u chĂșng con c n bi t lĂ : tĂ i s n lĂ gĂŹ, sau ñó ph i ñi ki m nĂł vĂ r i chĂșng con s
giĂ u cĂł sao?â TĂŽi ng v c h i.
NgÆ° i cha giĂ u g t ñ u. âĂ°ÆĄn gi n th thĂŽi.â âN u ch Ă±ÆĄn gi n nhÆ° th , t i sao nh ng ngÆ° i khĂĄc khĂŽng giĂ u
Ă±Æ° c?â TĂŽi l i h i.
NgÆ° i cha giĂ u m m cÆ° i. âVĂŹ ngÆ° i ta khĂŽng bi t Ă±Æ° c s khĂĄc nhau gi a tĂ i s n vĂ tiĂȘu s n.â
âT i sao ngÆ° i l n l i ng ng n th nh ? N u ñó ch lĂ m t ñi u Ă±ÆĄn gi n nhÆ°ng quan tr ng thĂŹ t i sao ngÆ° i ta l i
khĂŽng mu n tĂŹm hi u?â
NgÆ° i cha giĂ u ph i m t vĂ i phĂșt m i gi i thĂch Ă±Æ° c cho chĂșng tĂŽi bi t tĂ i s n lĂ gĂŹ vĂ tiĂȘu s n lĂ gĂŹ.
wWw.VietLion.Com Page 12
- 13. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
LĂ m t ngÆ° i l n, tĂŽi c m th y gi i thĂch ñi u nĂ y v i nh ng ngÆ° i l n khĂĄc th t khĂł khÄn. VĂŹ sao v y? VĂŹ ngÆ° i
l n khĂŽn ngoan hÆĄn. G n nhÆ° trong m i trÆ° ng h p, h u h t ngÆ° i l n khĂŽng n m Ă±Æ° c s Ă±ÆĄn gi n c a m t Ăœ
tÆ° ng vĂŹ h Ă±Æ° c giĂĄo d c khĂĄc nhau. VĂ m t ngÆ° i l n thĂŽng minh thÆ° ng c m th y b h th p khi ph i chĂș Ăœ ñ n
nh ng khĂĄi ni m quĂĄ Ă±ÆĄn gi n.
NgÆ° i cha giĂ u tin vĂ o quy lu t KISS - "Gi Cho Ă°ÆĄn Gi n" (Keep It Simple Stupid) - vĂŹ v y ĂŽng c lĂ m cho m i
th tr nĂȘn th t Ă±ÆĄn gi n v i hai chĂșng tĂŽiâŠ
Ăng nĂłi: "Nh ng ñi u xĂĄc ñ nh nĂȘn m t tĂ i s n khĂŽng ph i lĂ t ng mĂ lĂ nh ng con s . VĂ n u cĂĄc con khĂŽng
bi t ñ c s thĂŹ cĂĄc con khĂŽng th xĂĄc ñ nh Ă±Æ° c m t tĂ i s n trong m bĂČng bong y ñùu."
Trong k toĂĄn, v n ñ khĂŽng ph i b n thĂąn nh ng con s mĂ lĂ nh ng con s y nĂłi lĂȘn ñi u gĂŹ. CĆ©ng nhÆ° t ng
v y, v n ñ khÎng ph i b n thùn t ng mà là cùu chuy n nh ng t ng yk .
âN u con mu n tr nĂȘn giĂ u cĂł, con ph i ñ c Ă±Æ° c vĂ hi u Ă±Æ° c nh ng con s .â NgÆ° i cha giĂ u l p ñi l p l i cĂąu
nĂłi y c ngĂ n l n v i chĂșng tĂŽi: "NgÆ° i giĂ u ki m Ă±Æ° c tĂ i s n. NgÆ° i nghĂšo vĂ ngÆ° i trung lÆ°u ch ki m Ă±Æ° c
tiĂȘu s n."
MĂŽ hĂŹnh vĂČng quay c a m t tĂ i s n:
HĂŹnh h p trĂȘn lĂ B n kĂȘ l i t c, hay cĂČn g i lĂ B n kĂȘ l i l . NĂł ño cĂĄc kho n thu nh p vĂ chi phĂ, ti n vĂ o vĂ ti n
ra. CĂĄi h p bĂȘn dÆ° i lĂ B n cĂąn ñ i thu chi. NĂł Ă±Æ° c g i nhÆ° v y vĂŹ nĂł ñĂČi h i ph i cĂł s cĂąn ñ i gi a tĂ i s n vĂ
tiĂȘu s n. LĂœ do chĂnh gĂąy ra nh ng cu c v t l n tĂ i chĂnh Ă±ÆĄn gi n lĂ vĂŹ ngÆ° i ta khĂŽng bi t Ă±Æ° c s khĂĄc nhau gi a
m t tĂ i s n vĂ m t tiĂȘu s n. NguyĂȘn nhĂąn c a s nh m l n chĂnh lĂ vĂŹ ñ nh nghÄ©a c a hai t nĂ y. CĂ ng c tra t ñi n,
b n s ch cĂ ng nh m l n nhi u hÆĄn thĂŽi.
NgÆ° i cha giĂ u ñã nĂłi v i hai chĂșng tĂŽi m t cĂĄch Ă±ÆĄn gi n r ng:
"TĂ i s n b ti n vĂ o tĂși cĂĄc con, cĂČn tiĂȘu s n thĂŹ lĂŽi ti n ra kh i tĂși."
MĂŽ hĂŹnh vĂČng quay c a m t tiĂȘu s n:
wWw.VietLion.Com Page 13
- 14. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
N u b n mu n tr nĂȘn giĂ u cĂł, hĂŁy mua tĂ i s n. N u mu n tr nĂȘn nghĂšo ñi, hĂŁy mua tiĂȘu s n.
ChĂnh vĂŹ khĂŽng phĂąn bi t Ă±Æ° c s khĂĄc nhau nĂ y mĂ r t nhi u ngÆ° i g p cĂĄc r c r i v tĂ i chĂnh.
âMĂč ch â vĂ âmĂč s â ñ u lĂ nguyĂȘn nhĂąn gĂąy ra nh ng khĂł khÄn tĂ i chĂnh. N u ngÆ° i ta g p khĂł khÄn tĂ i chĂnh
nghÄ©a là ñang cĂł m t ñi u gĂŹ ñó mĂ h khĂŽng hi u Ă±Æ° c: ho c nh ng t ng ho c nh ng con s . NgÆ° i giĂ u phĂĄt tĂ i
Ă±Æ° c lĂ nh h "bi t ñ c bi t vi t" trong nhi u lÄ©nh v c khĂĄc nhau hÆĄn nh ng ngÆ° i ñang ph i v t l n v tĂ i chĂnh.
VĂŹ v y, n u b n mu n giĂ u cĂł vĂ gi Ă±Æ° c c a c i, b n c n ph i hi u bi t v tĂ i chĂnh, c v t ng l n nh ng con
s .
MĆ©i tĂȘn trong sÆĄ ñ bi u th vĂČng quay ti n m t. Ch toĂ n nh ng con s thĂŹ th hi n Ă±Æ° c r t Ăt. Ch toĂ n t ng
cĆ©ng khĂŽng nĂłi lĂȘn Ă±Æ° c gĂŹ nhi u. Ă°Ăł lĂ cĂąu chuy n v s tĂnh toĂĄn. Khi bĂĄo cĂĄo tĂ i chĂnh, vi c ñ c nh ng con s
nghÄ©a là ñang nhĂŹn vĂ o c t truy n, cĂąu chuy n k v nÆĄi ñ n c a vĂČng quay ti n m t. Trong 80% cĂĄc gia ñÏnh, cĂąu
chuy n tĂ i chĂnh kĂ©m vui khĂŽng ph i vĂŹ h khĂŽng lĂ m ra ti n mĂ vĂŹ h dĂčng ti n ñ mua tiĂȘu s n ch khĂŽng mua tĂ i
s n.
Nh ng sÆĄ ñ trĂȘn th hi n vĂČng quay ti n m t trong cu c s ng ngÆ° i nghĂšo, ngÆ° i trung lÆ°u vĂ ngÆ° i giĂ u. ChĂnh
lĂ vĂČng quay ti n m t ñang k chuy n, cĂąu chuy n v m t ngÆ° i s d ng ti n b c c a anh ta nhÆ° th nĂ o, anh ta
lĂ m gĂŹ sau khi c m ti n trong tay...
NgÆ° i ta thÆ° ng nĂłi r ng: âTĂŽi ñang m c n , vĂŹ v y tĂŽi ph i ñi ki m ti n.â
NhÆ°ng cĂł nhi u ti n thÆ° ng khĂŽng gi i quy t Ă±Æ° c v n ñ th t s nĂł ch lĂ m cho m i chuy n tr nĂȘn tr m tr ng
hÆĄn thĂŽi. Ti n lĂ m cho nh ng sai l m bi th m c a con ngÆ° i tr nĂȘn hi n nhiĂȘn. ChĂnh vĂŹ v y mĂ thĂŽng thÆ° ng, khi
ngÆ° i ta Ă±Æ° c hÆ° ng m t v n may b t ng - vĂ d nhÆ° Ă±Æ° c th a hÆ° ng gia tĂ i, tÄng lÆ°ÆĄng hay trĂșng s - trÆ° c sau
gĂŹ thĂŹ h cĆ©ng s tr v v i tĂŹnh tr ng tĂ i chĂnh h n ñ n nhÆ° ban ñ u, n u khĂŽng mu n nĂłi lĂ t hÆĄn lĂșc ñ u n a.
Ti n ch lĂ m n i b t mĂŽ hĂŹnh vĂČng quay ti n m t trong ñ u b n. N u b n thÆ° ng s d ng h t m i th b n cĂł thĂŹ g n
nhÆ° ch c ch n lĂ vi c tÄng lÆ°ÆĄng s d n ñ n tÄng chi tiĂȘu.
ChĂșng ta thÆ° ng ki m ti n b ng k nÄng ngh nghi p c a mĂŹnh và ña s sinh viĂȘn r i trÆ° ng mĂ khĂŽng cĂł m t k
nÄng tĂ i chĂnh nĂ o, nĂȘn dĂč hĂ ng tri u ngÆ° i cĂł h c theo ñu i ngh nghi p c a mĂŹnh m t cĂĄch thĂ nh cĂŽng, h v n
g p ph i r t nhi u khĂł khÄn tĂ i chĂnh. H lĂ m vi c v t v nhÆ°ng khĂŽng giĂ u Ă±Æ° c. Ă°i u thi u sĂłt trong v n h c c a
h khĂŽng ph i lĂ lĂ m th nĂ o ñ ki m ti n, mĂ lĂ lĂ m th nĂ o ñ s d ng ti n - ki m Ă±Æ° c ti n r i thĂŹ c n ph i lĂ m
gĂŹ v i chĂșng. CĂĄi ñó g i lĂ nÄng l c tĂ i chĂnh - b n lĂ m gĂŹ v i ti n b c sau khi ñã ki m ra chĂșng, lĂ m sao ñ gi
khĂŽng cho ngÆ° i khĂĄc chi m l y, b n gi chĂșng Ă±Æ° c bao lĂąu, ti n b c s lĂ m vi c cho b n nhÆ° th nĂ o?
H u h t nh ng khĂł khÄn tĂ i chĂnh ngÆ° i ta g p ph i lĂ do h khĂŽng hi u Ă±Æ° c vĂČng quay ti n m t. M t ngÆ° i cĂł
th Ă±Æ° c h c hĂ nh t i nÆĄi t i ch n, thĂ nh cĂŽng trong s nghi p nhÆ°ng v n khĂŽng hi u gĂŹ v tĂ i chĂnh. Nh ng ngÆ° i
nĂ y thÆ° ng ph i lĂ m vi c nhi u hÆĄn c n thi t vĂŹ h ñã h c cĂĄch lĂ m vi c chÄm ch , nhÆ°ng khĂŽng Ă±Æ° c h c cĂĄch
bu c ti n b c ph i lĂ m vi c cho mĂŹnh.
CĂU CHUY N V M T GI C MÆ TĂI CHĂNH TR THĂNH M T CÆ N ĂC M NG TĂI CHĂNH
Cu n phim v nh ng ngÆ° i lĂ m vi c chÄm ch cĂł s n m t khuĂŽn m u. Sau khi k t hĂŽn, nh ng c p v ch ng tr li n
wWw.VietLion.Com Page 14
- 15. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
thuĂȘ m t cÄn h ñ . V n ñ lĂ cÄn h thĂŹ quĂĄ tĂč tĂșng, nĂȘn h quy t ñ nh ph i ti t ki m ñ mua m t ngĂŽi nhĂ trong
m ng vĂ cĂł th cĂł con. LĂșc nĂ y h cĂł hai ngu n thu nh p vĂ h b t ñ u t p trung vĂ o s nghi p c a mĂŹnh. Thu
nh p c a h b t ñ u tÄng lĂȘn.
Chi phĂ s m t c a h u h t m i ngÆ° i lĂ thu : thu thu nh p, thu giĂĄ tr gia tÄng khi tiĂȘu xĂ i, mua s m hĂ ng hoĂĄâŠ
Khi thu nh p tÄng, chi phĂ tÄng theo, s tiĂȘu s n cĆ©ng s tÄng lĂȘn.
CĂł th ch ng minh b ng cĂĄch quay l i vĂ d c a c p v ch ng tr . K t qu c a vi c thu nh p tÄng lĂȘn lĂ h quy t
ñ nh s ñi mua ngÎi nhà trong m ng. Khi ñã có nhà , h s ph i tr m t th thu m i g i là thu b t ñ ng s n. Sau ñó
h mua m t chi c xe m i, ñ ñ c m i và nh ng d ng c m i ñ h p v i ngÎi nhà m i c a mÏnh. R i h b ng gi t
mĂŹnh nh n ra r ng phĂa c t tiĂȘu s n ñ y nh ng mĂłn n c m c vĂ n tĂn d ng.
LĂșc nĂ y, h rÆĄi vĂ o cĂĄi b y Rat Race. R i m t ñ a tr ra ñ i. H lĂ m vi c nhi u hÆĄn. Nhi u ti n hÆĄn vĂ thu cao
hÆĄn, g i là ñóng thu theo thu nh p. QuĂĄ trĂŹnh ñó c l p ñi l p l i. M t t m th tĂn d ng Ă±Æ° c g i ñ n. H s d ng
nĂł. NĂł h t h n. M t cĂŽng ty cho vay g i ñ n vĂ b o r ng "tĂ i s n" l n nh t c a h , ngĂŽi nhĂ , Ă±Æ° c ñ nh giĂĄ cao.
CĂŽng ty nĂ y Ă±Æ°a ra m t mĂłn n b o ñ m (bill consolidation loan) vĂ b o r ng t t hÆĄn h t lĂ thanh toĂĄn nh ng mĂłn
n lĂŁi su t cao b ng th tĂn d ng c a h . BĂȘn c nh ñó, l i t c nh mĂĄi nhĂ c a h chĂnh lĂ s kh u tr thu . H lĂ m
theo ñi u ñó, vĂ th dĂ i nh nhĂ”m. Nh ng t m th tĂn d ng ñã Ă±Æ° c tr . BĂąy gi h gom nh ng mĂłn n tiĂȘu th l i
thĂ nh m t vÄn t c m nhĂ . S ti n ph i tr gi m xu ng vĂŹ h gia h n mĂłn n ñ n 30 nÄm cÆĄ mĂ .
Nh ng ngÆ° i hĂ ng xĂłm g i ñi n r h ñi mua s m, vĂŹ ñang cĂł ñ t bĂĄn hĂ ng gi m giĂĄ... M t cÆĄ h i ñ ti t ki m chĂșt
Ăt ti n. H t nh : âTĂŽi s khĂŽng mua gĂŹ c . TĂŽi ch ñi xem thĂŽi.â NhÆ°ng ngay khi nhĂŹn th y m t v t gĂŹ ñó, h l i l y
t m th tĂn d ng ra...
TĂŽi r t thÆ° ng g p nh ng c p v ch ng nhÆ° th . TĂȘn h thĂŹ khĂĄc nhau nhÆ°ng tĂŹnh tr ng tĂ i chĂnh thĂŹ gi ng nhau c .
Nh ng thĂłi quen tiĂȘu xĂ i ñã bu c h ph i ki m thĂȘm nhi u ngu n thu nh p khĂĄc.
H khĂŽng bi t r ng chĂnh cĂĄch tiĂȘu xĂ i ti n c a h , lĂ nguyĂȘn nhĂąn chĂnh gĂąy ra nh ng cu c v t l n tĂ i chĂnh. M i
chuy n lĂ do khĂŽng hi u bi t v tĂ i chĂnh vĂ khĂŽng phĂąn bi t Ă±Æ° c s khĂĄc nhau gi a tĂ i s n vĂ tiĂȘu s n.
NgÆ° i nghĂšo vĂ ngÆ° i trung lÆ°u r t thÆ° ng cho phĂ©p ti n b c lĂ m ch mĂŹnh. M i bu i sĂĄng h ch Ă±ÆĄn gi n th c
d y và ñi lĂ m mĂ quĂȘn t h i r ng nh ng ñi u mĂŹnh ñang lĂ m cĂł Ăœ nghÄ©a gĂŹ hay khĂŽng. KhĂŽng am hi u nhi u v
ti n b c, ph n l n m i ngÆ° i ñ cho quy n l c ñång s c a ti n b c ñi u khi n mĂŹnh.
NgÆ° i ta thÆ° ng lĂ m m t vi c gĂŹ ñó vĂŹ nh ng ngÆ° i khĂĄc cĆ©ng lĂ m nhÆ° v y. H thĂch ng mĂ khĂŽng ch u ñ t cĂąu
h i. H l p l i m t cĂĄch khĂŽng suy nghÄ© nh ng ñi u h nghe Ă±Æ° c, nh ng Ăœ tÆ° ng theo ki u "cÄn nhĂ lĂ c m t tĂ i
s n", "ngĂŽi nhĂ lĂ s ñ u tÆ° l n nh t c a b n", "hĂŁy tĂŹm m t cĂŽng vi c an toĂ n", "ñ ng m o hi m"...
Khi Mike vĂ tĂŽi 16 tu i, chĂșng tĂŽi b t ñ u lĂ m vi c cho cha Mike sau gi h c vĂ m i cu i tu n. ChĂșng tĂŽi thÆ° ng
ng i cĂčng v i cha Mike trong khi ĂŽng ti p nh ng nhĂąn viĂȘn ngĂąn hĂ ng, lu t sÆ°, k toĂĄn viĂȘn, ngÆ° i mĂŽi gi i, nhĂ
ñ u tÆ°, nhĂ qu n lĂœ vĂ nh ng ngÆ° i lao ñ ng⊠Cha Mike ñã khĂŽng ñi theo ñåm ñÎng. Ăng cĂł nh ng suy nghÄ© riĂȘng
vĂ ĂŽng r t ghĂ©t cĂąu nĂłi: "ChĂșng tĂŽi ph i lĂ m v y vĂŹ m i ngÆ° i ñ u lĂ m v y." Ăng cĆ©ng khĂŽng Æ°a nh ng t nhÆ°
âkhĂŽng th .â N u b n mu n ĂŽng lĂ m m t ñi u gĂŹ ñó, ch c n nĂłi khĂch r ng: âTĂŽi khĂŽng nghÄ© anh cĂł th lĂ m Ă±Æ° c
wWw.VietLion.Com Page 15
- 16. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
ñi u ñó.â
Khi ng i d nh ng bu i h p c a ĂŽng, Mike vĂ tĂŽi h c Ă±Æ° c nhi u th . Cha c a Mike khĂŽng Ă±Æ° c h c nhi u
trÆ° ng nhÆ°ng ĂŽng rĂ nh v tĂ i chĂnh vĂ cu i cĂčng ñã thĂ nh cĂŽng. Ăng thÆ° ng nĂłi v i chĂșng tĂŽi: "M t ngÆ° i thĂŽng
minh thuĂȘ nh ng ngÆ° i cĂČn thĂŽng minh hÆĄn anh ta n a."
TĂŽi nh lĂșc tĂŽi v nh ng sÆĄ ñ nĂ y cho cha tĂŽi xem vĂ ch cho ĂŽng hÆ° ng ñi c a m t vĂČng quay ti n m t, nh ng chi
phĂ l thu c khi lĂ m ch m t ngĂŽi nhĂ . M t ngĂŽi nhĂ l n nghÄ©a lĂ chi phĂ l n, vĂ vĂČng quay ti n m t s ti p t c ñi ra
ngoĂ i qua c t chi phĂ.
TĂŽi bi t r ng v i nhi u ngÆ° i, m t ngĂŽi nhà ñ p lĂ s ñ u tÆ° l n nh t c a h , dĂč r ng nĂł khĂŽng ph i lĂ m t tĂ i s n
mĂ lĂ m t tiĂȘu s n, vĂŹ nĂł lĂ m cho ti n ra kh i tĂși nhi u hÆĄn. Tuy nhiĂȘn, s cĂł nhi u ngÆ° i khĂŽng ñ ng Ăœ v i tĂŽi b i
l m t ngĂŽi nhà ñ p r t d gĂąy xĂșc c m. VĂ khi nĂłi ñ n chuy n ti n b c thĂŹ nh ng c m xĂșc m nh m s lĂ m m ñi
trĂ thĂŽng minh tĂ i chĂnh.
1. Khi nh c chuy n nhĂ c a, tĂŽi mu n nĂłi r ng: h u h t m i ngÆ° i ph i lĂ m vi c su t ñ i ñ tr ti n cho m t ngĂŽi
nhĂ mĂ h khĂŽng bao gi th c s Ă±Æ° c s h u. NĂłi cĂĄch khĂĄc, sau nhi u nÄm, h u h t m i ngÆ° i ñ u mu n mua
m t ngĂŽi nhĂ m i, m i l n mua nhĂ s d n ñ n m t mĂłn n kĂ©o dĂ i nhi u nÄm trong khi n cÄn nhĂ trÆ° c cĂČn chÆ°a
tr xong.
2. NhĂ c a khĂŽng ph i lĂșc nĂ o cĆ©ng tÄng giĂĄ. Ă°i u m t mĂĄt l n nh t lĂ b n ñ m t ñi nh ng cÆĄ h i. N u b n ñ u tÆ°
toĂ n b ti n b c cho ngĂŽi nhĂ , b n b bu c ph i lĂ m vi c v t v hÆĄn vĂŹ ti n b c s ti p t c chuy n qua bĂȘn c t chi
phĂ thay vĂŹ thĂȘm vĂ o c t tĂ i s n, ñó chĂnh lĂ khuĂŽn m u kinh ñi n vĂČng quay ti n m t c a nh ng gia ñÏnh trung lÆ°u.
N u ban ñ u m t c p v ch ng tr ñ dĂ nh nhi u ti n vĂ o c t tĂ i s n thĂŹ nh ng nÄm sau nĂ y h s s ng d dĂ ng hÆĄn,
nh t lĂ khi con cĂĄi ñ n tu i ñi h c. TĂ i s n c a h s phĂĄt tri n lĂȘn vĂ cĂł th giĂșp h ki m soĂĄt cĂĄc chi phĂ. ThĂŽng
thÆ° ng thĂŹ cĂł m t ngĂŽi nhĂ cĆ©ng gi ng nhÆ° gĂĄnh m t mĂłn n tr giĂĄ nhĂ ph i tr vĂ lĂ m tÄng cĂĄc chi phĂ c a b n.
TĂłm l i, k t qu cu i cĂčng khi quy t ñ nh s h u m t cÄn nhĂ quĂĄ ñ t ti n thay vĂŹ nĂȘn b t ñ u m t danh m c v n
ñ u tÆ°, s tĂĄc ñ ng m nh vĂ o m t cĂĄ nhĂąn theo Ăt nh t lĂ ba cĂĄch:
1. M t th i gian, trong lĂșc nh ng tĂ i s n khĂĄc cĂł th s Ă±Æ° c nĂąng giĂĄ tr lĂȘn.
2. M t m t ph n v n, vĂŹ s ti n ñó cĂł th Ă±Æ° c ñem ñi ñ u tÆ° thay vĂŹ ph i tr cĂĄc chi phĂ b o qu n tr c ti p liĂȘn
quan ñ n ngÎi nhà .
3. M t cÆĄ h i rĂšn luy n. NgÆ° i ta thÆ° ng coi ngĂŽi nhĂ , ti n ti t ki m vĂ k ho ch lÆ°ÆĄng hÆ°u lĂ t t c nh ng gĂŹ h cĂł
trong c t tĂ i s n. VĂŹ khĂŽng ñ u tÆ° nĂȘn h ñ m t ñi nh ng kinh nghi m ñ u tÆ° vĂ s khĂŽng bao gi cĂł th tr thĂ nh
ânh ng nhà ñ u tÆ° sĂ nh ñi u.â
TĂŽi khĂŽng nĂłi b n ñ ng mua nhĂ . TĂŽi mu n nĂłi, hĂŁy hi u Ă±Æ° c s khĂĄc nhau gi a m t tĂ i s n vĂ m t tiĂȘu s n. Khi
mu n cĂł m t cÄn nhĂ l n hÆĄn, ñ u tiĂȘn tĂŽi ph i mua m t s tĂ i s n ñ cĂł th phĂĄt sinh vĂČng quay ti n m t ñ tr cho
ngÎi nhà y ñã.
Nh ng b n kĂȘ tĂ i chĂnh cĂĄ nhĂąn c a cha ru t tĂŽi lĂ minh ch ng t t nh t cho cu c s ng c a m t con ngÆ° i trong
wWw.VietLion.Com Page 16
- 17. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
vĂČng Rat Race. CĂĄc chi phĂ c a ĂŽng dÆ° ng nhÆ° luĂŽn ñu i k p cĂĄc thu nh p, khĂŽng h cho phĂ©p ĂŽng ñ u tÆ° vĂ o m t
tĂ i s n nĂ o. K t qu lĂ s tiĂȘu s n c a ĂŽng, vĂ d nhÆ° nh ng mĂłn c m c hay n th tĂn d ng, cĂČn l n hÆĄn c s tĂ i
s n. Nh ng b c tranh sau cĂČn cĂł giĂĄ tr hÆĄn c ngĂ n t ng :
TrĂĄi l i, b n kĂȘ tĂ i chĂnh cĂĄ nhĂąn c a ngÆ° i cha giĂ u l i ph n ĂĄnh k t qu c a m t cu c s ng dĂ nh cho vi c ñ u tÆ°
vĂ gi m ñ n m c t i thi u cĂĄc tiĂȘu s n:
Xem l i b n kĂȘ tĂ i chĂnh c a ngÆ° i cha giĂ u ta s hi u t i sao ngÆ° i giĂ u cĂ ng ngĂ y cĂ ng giĂ u hÆĄn. C t tĂ i s n lĂ m
phĂĄt sinh nhi u thu nh p hÆĄn s c n thi t cho cĂĄc chi phĂ, vĂ chĂșng l i Ă±Æ° c ñem ñ u tÆ° l i vĂ o c t tĂ i s n. C t tĂ i
s n s ngĂ y cĂ ng phĂĄt tri n vĂ vĂŹ v y mĂ s thu nh p s ngĂ y cĂ ng nhi u hÆĄn.
K t qu lĂ ngÆ° i giĂ u ngĂ y cĂ ng giĂ u hÆĄn.
Nh ng ngÆ° i trung lÆ°u luĂŽn g p ph i nh ng khĂł khÄn tĂ i chĂnh khĂŽng d t vĂŹ thu nh p chĂnh c a h lĂ ti n lÆ°ÆĄng, vĂ
khi ti n lÆ°ÆĄng tÄng thĂŹ thu cĆ©ng tÄng. MĂ khi lÆ°ÆĄng tÄng thĂŹ cĂĄc chi phĂ c a h cĆ©ng cĂł khuynh hÆ° ng gia tÄng
b ng s ti n dÆ°, vĂŹ v y mĂ xu t hi n c m t "Rat Race." H xem ngĂŽi nhĂ nhÆ° m t tĂ i s n l n nh t trong khi nĂł
th c ra lĂ m t lo i tiĂȘu s n, thay vĂŹ ph i ñ u tÆ° ti n b c cho nh ng tĂ i s n th t s cĂł th t o ra thu nh p.
KhuĂŽn m u c a vi c xem ngĂŽi nhĂ nhÆ° m t s ñ u tÆ° vĂ tri t lĂœ cho r ng: lÆ°ÆĄng tÄng nghÄ©a lĂ b n cĂł th mua m t
ngĂŽi nhĂ l n hÆĄn, hay tiĂȘu xĂ i nhi u hÆĄn, chĂnh lĂ n n t ng cho m t xĂŁ h i ñ y n n n nhÆ° ngĂ y nay. QuĂĄ trĂŹnh gia
tÄng chi phà ñ y nhi u gia ñÏnh ñ n nh ng mĂłn n ngĂ y cĂ ng l n hÆĄn vĂ tĂŹnh tr ng tĂ i chĂnh khĂŽng ch c ch n hÆĄn,
dĂč r ng cĂł th h ñang Ă±Æ° c thÄng ti n trong cĂŽng vi c vĂ Ă±Æ° c tr lÆ°ÆĄng cao hÆĄn m c bĂŹnh thÆ° ng.
Bi k ch ñùy lĂ vi c thi u ki n th c tĂ i chĂnh ban ñ u ñã t o ra nh ng r i ro mĂ giai c p trung lÆ°u ph i ñ i m t. LĂœ
do h mu n Ă±Æ° c an toĂ n lĂ vĂŹ v th tĂ i chĂnh c a h quĂĄ mong manh. B n cĂąn ñ i thu chi c a h khĂŽng cĂąn b ng.
ChĂșng ch u gĂĄnh n ng c a quĂĄ nhi u tiĂȘu s n mĂ khĂŽng cĂł m t tĂ i s n th c s nĂ o lĂ m phĂĄt sinh thu nh p c .
ThĂŽng thÆ° ng, ngu n thu nh p duy nh t c a h lĂ ti n lÆ°ÆĄng. Sinh k c a h ph thu c vĂ o cĂĄc ĂŽng ch .
VĂŹ v y, khi ñ n lÆ° t mĂŹnh Ă±Æ° c cu c s ng "chia bĂ i", nh ng ngÆ° i nĂ y khĂŽng th n m b t Ă±Æ° c nh ng cÆĄ h i t t.
H mu n Ă±Æ° c an toĂ n Ă±ÆĄn gi n vĂŹ h ñang ph i lĂ m vi c v t v tr thu m c cao nh t vĂ gĂĄnh hĂ ng ñ ng n
n n...
NhÆ° tĂŽi ñã nĂłi ph n trÆ° c, quy lu t quan tr ng nh t lĂ bi t Ă±Æ° c s khĂĄc nhau gi a tĂ i s n vĂ tiĂȘu s n. M t khi
b n ñã hi u Ă±Æ° c nh ng khĂĄc bi t nĂ y, hĂŁy t p trung m i n l c ñ mua nh ng tĂ i s n cĂł khĂĄ nÄng phĂĄt sinh thu
nh p. Ă°Ăł lĂ cĂĄch t t nh t ñ b t ñ u con Ă±Æ° ng lĂ m giĂ u. C ti p t c nhÆ° v y c t tĂ i s n c a b n s tÄng lĂȘn. C
g ng chi t gi m tiĂȘu s n vĂ chi phĂ xu ng, b n s cĂł nhi u ti n hÆĄn ñ ñ vĂ o c t tĂ i s n. Ch ng m y ch c thĂŹ n n
t ng tĂ i s n c a b n s v ng vĂ ng ñ n m c b n cĂł th nghÄ© ñ n vi c ñ u tÆ°âŠ
Gi i trung lÆ°u g i vi c ñ u tÆ° lĂ m t hĂ nh ñ ng "m o hi m." Th t ra b n thĂąn vi c ñ u tÆ° khĂŽng h m o hi m.
ChĂnh s thi u thĂŽng minh nhanh nh y v tĂ i chĂnh vĂ thi u nh ng ki n th c tĂ i chĂnh Ă±ÆĄn gi n m i lĂ nguyĂȘn nhĂąn
gĂąy ra s m o hi m.
wWw.VietLion.Com Page 17
- 18. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
N u b n lĂ m theo nh ng ñi u mà ña s m i ngÆ° i thÆ° ng lĂ m. nĂłi chung cĂŽng vi c c a b n s nhÆ° th nĂ y:
1. NuĂŽi ch . H u h t nh ng ngÆ° i lĂ m vi c hÆ° ng lÆ°ÆĄng ñ u lĂ m cho cĂĄc ĂŽng ch hay nh ng c ñÎng giĂ u hÆĄn.
Nh ng n l c vĂ thĂ nh cĂŽng c a b n s giĂșp cho ngÆ° i ch thĂ nh cĂŽng hÆĄn vĂ cĂł nhi u ti n hÆĄn.
2. NuĂŽi chĂnh quy n. ChĂnh quy n nh n ph n mĂŹnh trong s lÆ°ÆĄng c a b n th m chĂ trÆ° c khi b n nhĂŹn th y nĂł n a.
Khi c g ng lĂ m vi c chÄm ch hÆĄn, ch Ă±ÆĄn gi n lĂ b n ñang lĂ m gia tÄng s thu ph i n p cho chĂnh quy n.
3. NuĂŽi ngĂąn hĂ ng. Sau khi tr thu , chi phĂ l n nh t k ti p thÆ° ng lĂ nh ng mĂłn n tĂn d ng.
V n ñ lĂ khi b n c g ng lĂ m vi c chÄm ch hÆĄn thĂŹ ba gi i trĂȘn s l y ñi m t ph n chi l n hÆĄn trong nh ng n l c
c a b n. VĂŹ v y, b n ph i h c cĂĄch lĂ m th nĂ o ñ cho cĂĄc n l c c a b n cĂł th lĂ m tÄng l i nhu n tr c ti p cho
b n thùn và gia ñÏnh mÏnh.
M t khi b n ñã quy t ñ nh t p trung h t tĂąm trà ñ chÄm nom vi c kinh doanh riĂȘng, b n s xĂĄc ñ nh m t m c tiĂȘu
nhÆ° th nĂ o? V i h u h t m i ngÆ° i, h ph i gi l y ngh nghi p c a mĂŹnh vĂ d a vĂ o ti n lÆ°ÆĄng ñ ki m tĂ i s n .
Khi tĂ i s n l n lĂȘn, h s ño m c ñ thĂ nh cĂŽng nhÆ° thĂȘm nĂ o? Khi nĂ o ngÆ° i ta m i nh n ra r ng mĂŹnh ñã giĂ u cĂł
ñã cĂł ti n? Ngay khi bi t Ă±Æ° c nh ng ñ nh nghÄ©a v tĂ i s n vĂ tiĂȘu s n, tĂŽi cĆ©ng ñã ñ nh nghÄ©a riĂȘng cho mĂŹnh v s
cĂł ti n. Ă°Ășng ra tĂŽi ñã mÆ° n ñ nh nghÄ©a nĂ y c a m t ngÆ° i b n tĂȘn lĂ Buckminster Fuller.
Anh y nĂłi: "S cĂł ti n chinh lĂ kh nÄng t n t i c a m t ngÆ° i trong m t s ngĂ y s p t iâŠâ hay nĂłi cĂĄch khĂĄc,
n u hĂŽm nay b n ngÆ°ng lĂ m vi c thĂŹ b n s t n t i Ă±Æ° c bao lĂąu? S cĂł ti n chĂnh lĂ s ño vĂČng quay ti n m t bĂȘn
c t tĂ i s n so v i c t chi phĂ. HĂŁy l y m t vĂ d nh . Gi s vĂČng quay ti n m t bĂȘn c t tĂ i s n c a tĂŽi lĂ 1.000 $
m t thĂĄng. CĂČn s chi phĂ hĂ ng thĂĄng c a tĂŽi lĂ 2.000 $. V y kh nÄng ti n m t c a tĂŽi nhÆ° th nĂ o?
Quay v v i ñ nh nghÄ©a c a Buckminster Fuller. N u xĂ©t m t thĂĄng 30 ngĂ y thĂŹ tĂŽi s ch cĂł ñ s ti n tiĂȘu dĂčng
trong n a thĂĄng.
Khi ñ t ñ n m c vĂČng quay ti n m t bĂȘn c t tĂ i s n lĂ 2.000 $ m t thĂĄng, tĂŽi s tr nĂȘn cĂł ti n.
NhÆ° v y nghÄ©a lĂ tĂŽi chÆ°a giĂ u cĂł, nhÆ°ng tĂŽi cĂł ti n. LĂșc nĂ y m i thĂĄng tĂŽi s cĂł nh ng thu nh p m i phĂĄt sinh t
cĂĄc tĂ i s n cĂł th gi i quy t v n ñ chi phĂ hĂ ng thĂĄng cho mĂŹnh. N u mu n tÄng chi phĂ, ñ u tiĂȘn tĂŽi ph i tÄng vĂČng
quay ti n m t t s tĂ i s n ñ cĂł th duy trĂŹ s cĂł ti n nĂ y. ChĂș Ăœ r ng vĂ o th i ñi m nĂ y, tĂŽi khĂŽng cĂČn b ph
thu c vĂ o ti n lÆ°ÆĄng n a. TĂŽi ph i t p trung vĂ o vĂ ph i thĂ nh cĂŽng trong vi c xĂąy d ng c t tĂ i s n ñã giĂșp tĂŽi tr
nĂȘn sung tĂșc v tĂ i chĂnh. N u hĂŽm nay tĂŽi ngh vi c, tĂŽi v n cĂł th trang tr i cĂĄc chi phĂ hĂ ng thĂĄng nh vĂČng quay
ti n m t tĂ i s n c a mĂŹnh.
M c ñĂch k ti p lĂ ph i cĂł dÆ° m t s ti n trong vĂČng quay ti n m t ñ ñ u tÆ° tr l i vĂ o c t tĂ i s n. CĂ ng nhi u ti n
ñ u tÆ° vĂ o c t tĂ i s n thĂŹ nĂł s cĂ ng phĂĄt tri n. VĂ ch c n gi Ă±Æ° c s chi phĂ th p hÆĄn s ti n m t phĂĄt sinh t
nh ng tĂ i s n nĂ y thĂŹ tĂŽi s tr nĂȘn giĂ u hÆĄn, v i ngĂ y cĂ ng nhi u thu nh p t nh ng ngu n khĂĄc ngoĂ i s lao ñ ng
c a mĂŹnh.
HĂŁy nh :
NgÆ° i giĂ u mua tĂ i s n
wWw.VietLion.Com Page 18
- 19. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
NgÆ° i trung lÆ°u mua nh ng tiĂȘu s n mĂ h nghÄ© lĂ tĂ i s n
NgÆ° i nghĂšo ch cĂł toĂ n chi phĂ
ChÆ°ÆĄng 4: BĂ i 3 HĂŁy nghÄ© ñ n vi c kinh doanh c a mĂŹnh.
M t ngÆ° i b n c a tĂŽi tĂȘn lĂ Keith Cunningham, khi ñang theo h c m t l p MBA c a ñ i h c Texas
Austin, ñã Ă±Æ° c nghe Ray Kroc, ngÆ° i sĂĄng l p McDonaldâs, nĂłi chuy n. Ray ñã h i c l p: âĂ° cĂĄc b n, tĂŽi kinh
doanh cĂĄi gĂŹ?â
H u h t cĂĄc sinh viĂȘn MBA ñ u cÆ° i vĂŹ nghÄ© r ng Ray ñang nĂłi ñĂča. KhĂŽng cĂł ai tr l i c , Ray l i h i l n
n a: âTheo cĂĄc b n thĂŹ tĂŽi kinh doanh cĂĄi gĂŹ?â
CĂĄc sinh viĂȘn l i cÆ° i, vĂ cu i cĂčng m t ngÆ° i la to: âRay, ai mĂ khĂŽng bi t ĂŽng kinh doanh hamburger
ch .â
Ray t v khoĂĄi trĂĄ: âTĂŽi cĆ©ng nghÄ© anh s nĂłi nhÆ° v y.â Ăng ng ng m t lĂșc vĂ nĂłi nhanh: âNĂ y cĂĄc b n,
tĂŽi khĂŽng kinh doanh hamburger. TĂŽi kinh doanh b t ñ ng s n!â
Ray ñã dĂčng ph n l n th i gian hĂŽm ñó ñ gi i thĂch nh ng quan ñi m c a ĂŽng. Ray chĂș tr ng vĂ o vi c bĂĄn
hamburger, nhÆ°ng ĂŽng khĂŽng bao gi quĂȘn ñ m t t i v trĂ buĂŽn bĂĄn. Ăng bi t r ng b t ñ ng s n vĂ v trĂ c a nĂł lĂ
nhĂąn t t quan tr ng nh t trong s thĂ nh cĂŽng c a vi c kinh doanh. V cÆĄ b n, ngÆ° i mua hĂ ng cĆ©ng ph i tr m t
ph n ti n ñ mua khu ñ t kinh doanh cho t ch c c a Ray KrocâŠ
Khi cĂČn tr , chĂșng tĂŽi khĂŽng s ng g n m t c a hĂ ng McDonaldâs nĂ o c , tuy nhiĂȘn, ngÆ° i cha giĂ u ñã d y
cho Mike vĂ tĂŽi cĂčng m t bĂ i h c mĂ Ray Kroc ñã nĂłi trÆ° ng ñ i h c Texas. Ă°Ăł lĂ bĂ m t th 3 c a nh ng ngÆ° i
giĂ u.
BĂ m t ñó lĂ : âHĂŁy nghÄ© ñ n vi c kinh doanh c a chĂnh mĂŹnh.â Nh ng khĂł khÄn tĂ i chĂnh thÆ° ng lĂ k t qu
tr c ti p do ngÆ° i ta su t ñ i ph i lĂ m vi c cho ngÆ° i khĂĄc. Sau nh ng chu i ngĂ y lĂ m vi c v t v , nhi u ngÆ° i
khĂŽng cĂł Ă±Æ° c gĂŹ c .
Ă°Ăąy lĂ bi u ñ thu nh p vĂ cĂąn ñ i thu chi mĂŽ t t t nh t l i khuyĂȘn c a ray Kroc:
Thu Nh p
Ngh chuyĂȘn
mĂŽn c a b n
Chi PhĂ
TĂ i s n TiĂȘu
Vi c kinh S n
doanh c a b n.
H th ng giĂĄo d c hi n t i t p trung vĂ o vi c chu n b cho thanh niĂȘn cĂł m t s vi c lĂ m t t b ng cĂĄch phĂĄt
tri n nh ng k nÄng sĂĄch v . Cu c s ng c a h s quay trĂČn quanh s lÆ°ÆĄng thĂĄng, hay nhÆ° mĂŽ t trĂȘn, quanh c t
wWw.VietLion.Com Page 19
- 20. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
thu nh p c a h . VĂ sau khi phĂĄt tri n nh ng k nÄng sĂĄch v , h ti n ñ n m t b c h c cao hÆĄn ñ nĂąng cao nh ng
k nÄng chuyĂȘn mĂŽn cho phĂ©p h gia nh p vĂ o l c lÆ° ng lao ñ ng vĂ lĂ m vi c ki m ti n.
CĂł m t khĂĄc bi t l n gi a ngh nghi p chuyĂȘn mĂŽn vĂ vi c kinh doanh. TĂŽi thÆ° ng h i m i ngÆ° i r ng:
âAnh kinh doanh cĂĄi gĂŹ?â VĂ h tr l i: âTĂŽi lĂ m vi c ngĂąn hĂ ng.â Sau ñó tĂŽi h i h cĂł ph i lĂ ch ngĂąn hĂ ng
khĂŽng, vĂ h thÆ° ng l c ñ u: âKhĂŽng, tĂŽi ch lĂ m vi c ñó thĂŽi.â
Trong trÆ° ng h p nĂ y, h ñã nh m l n gi a ngh nghi p chuyĂȘn mĂŽn vĂ vi c kinh doanh. Ngh chuyĂȘn
mĂŽn c a h cĂł th lĂ m t nhĂąn viĂȘn ngĂąn hĂ ng, nhÆ°ng h cĆ©ng c n cĂł vi c kinh doanh riĂȘng c a mĂŹnh. Ray Kroc
phĂąn bi t r t rĂ” rĂ ng gi a ngh chuyĂȘn mĂŽn vĂ vi c kinh doanh c a ĂŽng. Ngh chuyĂȘn mĂŽn thĂŹ lĂșc nĂ o cĆ©ng gi ng
nhau â ĂŽng lĂ m t ngÆ° i bĂĄn hĂ ng. Ban ñ u ĂŽng bĂĄn mĂĄy tr n s a, sau ñó thĂŹ chuy n sang bĂĄn hamburger. NhÆ°ng
trong khi ngh chuyĂȘn mĂŽn c a ĂŽng lĂ bĂĄn hamburger thĂŹ vi c kinh doanh c a ĂŽng lĂ tĂch lu nh ng b t ñ ng s n cĂł
th phĂĄt sinh thu nh pâŠ
Suy nghÄ© c a ña s thanh niĂȘn lĂ h c gĂŹ thĂŹ s lĂ m n y. n u h c lu t, b n s tr thĂ nh lu t sÆ°, cĂČn n u h c cÆĄ
khĂ thĂŹ b n s lĂ th mĂĄy⊠Sai l m trong v n ñ nĂ y lĂ r t nhi u ngÆ° i quĂȘn nghÄ© ñ n vi c kinh doanh riĂȘng c a
mĂŹnh. Su t ñ i h quan tĂąm ñ n vi c kinh doanh c a m t ngÆ° i nĂ o khĂĄc vĂ giĂșp cho ngÆ° i ñó giĂ u lĂȘn. Mu n
Ă±Æ° c an toĂ n tĂ i chĂnh, m t ngÆ° i c n ph i nghÄ© ñ n vi c kinh doanh riĂȘng c a mĂŹnh. CĂŽng vi c kinh doanh s quay
trĂČn quanh c t tĂ i s n ch khĂŽng ph i c t thu nh p. NhÆ° ñã nĂłi lĂșc ñ u, quy lu t 1 lĂ bi t Ă±Æ° c s khĂĄc bi t gi a tĂ i
s n vĂ tiĂȘu s n r i ph i bi t mua tĂ i s n. NgÆ° i giĂ u t p trung vĂ o c t tĂ i s n trong lĂșc nh ng ngÆ° i khĂĄc thÆ° ng ch
t p trung vĂ o b n kĂȘ l i t c.
Ă°Ăł lĂ lĂœ do vĂŹ sao chĂșng ta thoĂĄng nghe nĂłi: "TĂŽi mu n Ă±Æ° c tÄng lÆ°ÆĄng", giĂĄ nhÆ° tĂŽi Ă±Æ° c thÄng ch c...",
âTĂŽi mu n ñi h c ti p ñ cĂł th tĂŹm m t cĂŽng vi c t t hÆĄn!â, âTĂŽi s lĂ m vi c thĂȘm ngoĂ i gi !â, âCĂł l tĂŽi s tĂŹm
m t vi c lĂ m th hai.â.
NguyĂȘn nhĂąn chĂnh khi n ph n ñÎng ngÆ° i nghĂšo vĂ ngÆ° i trung lÆ°a luĂŽn mi ng b o: "TĂŽi khĂŽng cĂł ti n
ñ m o hi m" - chĂnh lĂ vĂŹ h khĂŽng cĂł m t n n t ng tĂ i chĂnh nĂ o. H ph i bĂĄm l y cĂŽng vi c vĂŹ h mu n Ă±Æ° c an
toĂ n.
Khi m t cĂŽng ty l n b xu ng c p thĂŹ hĂ ng tri u cĂŽng nhĂąn m i nh n ra r ng cĂĄi mĂ h g i lĂ tĂ i s n l n
nh t: ngĂŽi nhĂ - ñang Än tÆ° i nu t s ng h . HĂ ng thĂĄng, ngĂŽi nhĂ c a h v n ñĂČi h i ph i Ă±Æ° c tr ti n. M t âtĂ i
s nâ khĂĄc lĂ chi c xe hÆĄi cĆ©ng ñang ng u nghi n h . Nh ng cĂąy g y ñånh gĂŽn tr giĂĄ 1.000 $ nay khĂŽng cĂČn ñång
giĂĄ 1.000 ñÎ la n a. N u khĂŽng cĂł b o hi m cĂŽng vi c, h khĂŽng cĂČn d a vĂ o th gĂŹ Ă±Æ° c c . Nh ng cĂĄi h nghÄ© lĂ
tĂ i s n khĂŽng th giĂșp h t n t i qua cÆĄn kh ng ho ng tĂ i chĂnh.
Ă° tÄng s ti n m t, h ph i bĂĄn ñi cĂĄc th h cho lĂ tĂ i s n, v i giĂĄ ch b ng m t ph n nh giĂĄ tr ghi trĂȘn
b n cĂąn ñ i thu chi cĂĄ nhĂąn c a h . Ho c n u bĂĄn Ă±Æ° c cĂł l i, h ph i tr thu cho s l i ñó. NhÆ° v y, m t l n n a
chĂnh quy n l i Ă±Æ° c chia ph n, vĂ do ñó s ti n cĂł th giĂșp h thoĂĄt c nh n n n l i b gi m ñi.
ChĂnh vĂŹ v y mĂ tĂŽi nĂłi r ng, giĂĄ tr th c tĂ i s n c a m t ngÆ° i thÆ° ng Ăt hÆĄn h nghÄ©. HĂŁy b t ñ u nghÄ© ñ n
vi c kinh doanh c a chĂnh mĂŹnh. C gi l y cĂŽng vi c hĂ ng ngĂ y nhÆ°ng hĂŁy b t ñ u mua nh ng tĂ i s n th c s , ch
wWw.VietLion.Com Page 20
- 21. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
khĂŽng ph i nh ng tiĂȘu s n hay nh ng th v t d ng cĂĄ nhĂąn khĂŽng cĂł m t giĂĄ tr nĂ o khi b n ñem chĂșng v nhĂ .
M t chi c xe m i m t g n 25% giĂĄ tr v a mua ngay khi b n lĂĄi nĂł ra kh i showroom. NĂł khĂŽng ph i lĂ m t tĂ i s n
th c s dĂč r ng cĂĄc nhĂąn viĂȘn ngĂąn hĂ ng cho phĂ©p b n li t kĂȘ nĂł nhÆ° m t tĂ i s nâŠ
V i nh ng ngÆ° i l n, hĂŁy gi cĂĄc chi phĂ m c th p, gi m thi u cĂĄc tiĂȘu s n vĂ hĂŁy c g ng xĂąy d ng m t
n n t ng tĂ i s n v ng ch c. V i nh ng ngÆ° i tr tu i cĂČn chÆ°a r i gh nhĂ trÆ° ng, cĂĄc b c cha m r t c n ph i d y
cho h s khĂĄc bi t gi a tĂ i s n vĂ tiĂȘu s n. HĂŁy giĂșp h d ng nĂȘn m t c t tĂ i s n ch c ch n trÆ° c khi h bÆ° c vĂ o
ñ i, l p gia ñÏnh, mua nhĂ , cĂł con vĂ r i b m c k t vĂ o m t v th tĂ i chĂnh ñ y r i ro bĂĄm vĂu vĂ o cĂŽng vi c vĂ
mua m i th b ng th tĂn d ng. TĂŽi th y r t nhi u c p tr tu i l y nhau r i Ă±Æ°a nhau vĂ o cĂĄi b y c a m t cĂĄch s ng
khĂŽng th thoĂĄt kh i n n n g n nhÆ° su t ñ i.
V i h u h t m i ngÆ° i, khi ñ a con bĂ© nh t ñã trÆ° ng thĂ nh thĂŹ cĂĄc b c cha m m i nh n ra r ng h chÆ°a
chu n b ñ y ñ cho vi c v hÆ°u vĂ h b t ñ u ch y ñua v i cu c s ng ñ dĂ nh d m ti n. NhÆ°ng khi ñó thĂŹ chĂnh
cha m c a h cĆ©ng ñang tr nĂȘn giĂ y u b nh t t, vĂ h l i th y mĂŹnh cĂł nh ng trĂĄch nhi m m i.
NhÆ° v y, tĂŽi s ñ ngh b n vĂ cĂĄc con c a b n c n ki m nh ng lo i tĂ i s n nĂ o? Trong gi i c a tĂŽi, nh ng
tĂ i s n th c s Ă±Æ° c chia thĂ nh m t s lo i khĂĄc nhau:
1. Nh ng vi c kinh doanh khĂŽng c n s cĂł m t cua tĂŽi. TĂŽi s h u chĂșng, nhÆ°ng chĂșng Ă±Æ° c ngÆ° i
khĂĄc qu n lĂœ vĂ v n hĂ nh. N u tĂŽi ph i lĂ m vi c ñó thĂŹ nĂł khĂŽng cĂČn lĂ vi c kinh doanh n a, nĂł tr thĂ nh cĂŽng
vi c m t r i.
2. C ph n.
3. NgĂąn phi u
4. CĂŽng trĂĄi chung.
5. B t ñ ng s n phåt sinh thu nh p.
6. Gi y n (Gi y cho vay, c m c ).
7. Ti n b n quy n s h u ch t xĂĄm nhÆ° Ăąm nh c, k ch b n, b ng sĂĄng ch .
8. VĂ b t c th gĂŹ cĂł giĂĄ tr , t o ra thu nh p hay cĂł kh nÄng tÄng giĂĄ vĂ cĂł s n th trÆ° ng.
Khi nĂłi hĂŁy quan tĂąm ñ n vi c kinh doanh riĂȘng c a mĂŹn, tĂŽi mu n nĂłi r ng hĂŁy xĂąy d ng vĂ gi cho c t tĂ i
s n Ă±Æ° c v ng ch c. Khi m t ñÎ la rÆĄi vĂ o tay mĂŹnh thĂŹ ñ ng bao gi ñ nĂł ra ñi m t cĂĄch vĂŽ Ăch. HĂŁy nghÄ© theo
hÆ° ng nĂ y, khi cĂł m t ñÎ la ñi vĂ o c t tĂ i s n, nĂł ph i tr thĂ nh nhĂąn cĂŽng c a b n. Ă°i u t t nh t c a ti n b c lĂ
chĂșng lĂ m vi c 24 gi m t ngĂ y vĂ cĂł th lĂ m vi c ñ t phĂĄt sinh. C gi cĂŽng vi c hĂ ng ngĂ y vĂ lĂ m m t ngÆ° i
lao ñ ng tĂch c c, nhÆ°ng hĂŁy duy trĂŹ vi c xĂąy d ng c t tĂ i s n nĂ y.
Khi vĂČng quay ti n m t c a b n phĂĄt tri n lĂȘn, b n cĂł th mua m t vĂ i th ñ dĂčng xa x . M t ñi u quan
tr ng c n nh lĂ : ngÆ° i giĂ u mua nh ng th xa x nĂ y sau cĂčng, trong lĂșc ngÆ° i nghĂšo vĂ ngÆ° i trung lÆ°u cĂł
khuynh hÆ° ng mua chĂșng trÆ° c h t. NgÆ° i nghĂšo vĂ ngÆ° i trung lÆ°u thÆ° ng mua nh ng th xa x nhÆ° nh ng ngĂŽi
nhĂ l n, kim cÆ°ÆĄng, ĂĄo lĂŽng thĂș, n trang⊠vĂŹ h mu n trĂŽng cĂł v giĂ u cĂł. TrĂŽng h cĂł v giĂ u cĂł th t, nhÆ°ng
th c s h ñang m c n ng p ñ u... Nh ng ngÆ° i cĂł kinh nghi m hay nh ng ngÆ° i giĂ u thÆ° ng xĂąy d ng c t tĂ i
wWw.VietLion.Com Page 21
- 22. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
s n c a h trÆ° c tiĂȘn. Sau ñó h s dĂčng thu nh p phĂĄt sinh t c t tĂ i s n ñ mua nh ng th xa x . CĂČn ngÆ° i nghĂšo
vĂ ngÆ° i trung lÆ°u thĂŹ l i mua nh ng th ñ xa x y b ng m hĂŽi vĂ mĂĄu c a chĂnh mĂŹnh cĆ©ng nhÆ° gia tĂ i dĂ nh
d m cho con cĂĄi mĂŹnh.
M t th ñ xa x th t s lĂ ph n thÆ° ng cho vi c ñ u tÆ° vĂ phĂĄt tri n m t tĂ i s n th t s . VĂ d nhÆ° khi v
ch ng tĂŽi ñã cĂł ti n ph thĂȘm nh nh ng ngĂŽi nhĂ cho thuĂȘ, v tĂŽi li n mua m t chi c Mercedes. V tĂŽi khĂŽng ph i
lĂ m vi c thĂȘm hay m o hi m gĂŹ vĂŹ chĂnh nh ng ngĂŽi nhĂ cho thuĂȘ ñã mua chi c xe h i cho cĂŽ y. Tuy nhiĂȘn, cĂŽ y
ph i ch kho ng 4 nÄm, th i gian ñ cho danh m c v n ñ u tÆ° b t ñ ng s n tÄng lĂȘn vĂ cu i cĂčng thĂŹ l i quÄng ñi ñ
s vĂČng quay ti n m t ñ tr cho chi c xe. NhÆ°ng th ñ xa x nĂ y, chi c xe Mercedes, l i lĂ m t ph n thÆ° ng th c
s vĂŹ cĂŽ y ñã ch ng minh Ă±Æ° c r ng cĂŽ y bi t cĂĄch phĂĄt tri n c t tĂ i s n c a mĂŹnh. V i cĂŽ y, chi c xe h i nĂ y cĂł
Ăœ nghÄ©a r t nhi u ch khĂŽng ch ñ n gi n lĂ m t chi c xe thĂŽng thÆ° ng, vĂŹ cĂŽ y ñã dĂčng s thĂŽng minh tĂ i chĂnh
c a mĂŹnh ñ mua Ă±Æ° c nĂł.
Ă°i u mĂ h u h t m i ngÆ° i thÆ° ng lĂ m lĂ v i vĂ ng ch y ñi mua m t chi c xe h i hay m t th ñ xa x gĂŹ
ñó b ng th tĂn d ng. CĂł th h s mau c m th y chĂĄn vĂ mu n cĂł m t th ñ chÆĄi m i. ThÆ° ng thĂŹ khi mua m t
th ñ xa x b ng th tĂn d ng, s m mu n gĂŹ ngÆ° i ta cĆ©ng th y khĂŽng hĂ i lĂČng v i nĂł, vĂŹ mĂłn n mĂ nĂł mang l i
tr thĂ nh m t gĂĄnh n ng tĂ i chĂnh cho h .
Sau khi b n ñã dĂ nh th i gian ñ u tÆ° vĂ xĂąy d ng vi c kinh doanh cho riĂȘng mĂŹnh, lĂșc nĂ y ch c h n b n ñã
s n sĂ ng ñ h c thĂȘm m t bĂ m t n a - bĂ m t l n nh t c a nh ng ngÆ° i giĂ u, m t bĂ m t luĂŽn ñ t nh ng ngÆ° i giĂ u
ñ ng trÆ° c m i ngÆ° i, ph n thÆ° ng cho s kiĂȘn trĂŹ cu i ño n Ă±Æ° ng dĂ nh th i gian nghÄ© ñ n vi c kinh doanh c a
riĂȘng mĂŹnh.
ChÆ°ÆĄng 5: BĂ i 4: LiĂȘn ñoĂ n â bĂ m t l n nh t c a ngÆ° i giĂ u
Trong th i kỳ cĂČn thuy n buĂŽn, ngÆ° i giĂ u ñã bi t cĂĄch thi t l p cĂĄc liĂȘn minh nhÆ° m t cĂĄch h n ch m o
hi m tĂ i s n trong m i chuy n buĂŽn. NgÆ° i giĂ u b ti n vĂ o m t liĂȘn ñoĂ n tĂ i tr cho chuy n ñi. Sau ñó liĂȘn ñoĂ n
nĂ y s thuĂȘ m t th y th ñoĂ n lĂĄi thuy n ñi. N u chi c thuy n g p s c , s thua l c a ngÆ° i giĂ u ch gi i h n
trong s ti n h ñ u tÆ° cho chuy n ñi ñó mĂ thĂŽi. S ñ sau di n t c u trĂșc c a m t liĂȘn ñoĂ n n m ngoĂ i b n kĂȘ l i
t c vĂ b n thu chi cĂĄ nhĂąn.
wWw.VietLion.Com Page 22
- 23. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
Gi m b t thu
thu nh p Thu nh p
M t liĂȘn
minh cĂĄ
nhĂąn Chi phĂ
Thu
CĂĄc phĂ t n
TĂ i s n TiĂȘu s n
ChĂnh ki n th c v quy n l c c a m t c u trĂșc liĂȘn ñoĂ n h p phĂĄp ñã cho ngÆ° i giĂ u m t thu n l i r t l n
so v i ngÆ° i nghĂšo vĂ ngÆ° i trung lÆ°u. Cho dĂč ñåm ñÎng âl y c a ngÆ° i giĂ uâ cĂł lĂȘn ñ n ñùu ñi n a thĂŹ ngÆ° i giĂ u
v n luĂŽn tĂŹm Ă±Æ° c cĂĄch vÆ° t qua. ChĂnh vĂŹ v y mĂ cu i cĂčng thu l i ñÚ n ng lĂȘn giai c p trung lÆ°u. NgÆ° i giĂ u qua
m t nh ng ngÆ° i lao ñ ng trĂ Ăłc ch vĂŹ h hi u Ă±Æ° c quy n l c c a ti n b c, m t ch ñ khĂŽng Ă±Æ° c d y trong
trÆ° ng h c.
NgÆ° i giĂ u qua m t nh ng ngÆ° i lao ñ ng trĂ Ăłc nhÆ° th nĂ o?
Nh ng nhĂ tÆ° b n th c s tĂŹm ñ n s b o v c a liĂȘn ñoĂ n. M t liĂȘn ñoĂ n b o v ngÆ° i giĂ u. NhÆ°ng cĂł m t
ñi u mĂ nh ng ngÆ° i chÆ°a bao gi thi t l p liĂȘn ñoĂ n khĂŽng th bi t Ă±Æ° c, ñó lĂ m t liĂȘn ñoĂ n khĂŽng th c s ph i
lĂ m t cĂĄi gĂŹ ñó. M t liĂȘn ñoĂ n ch ñ n thu n lĂ m t c p gi y t v i vĂ i tĂ i li u h p phĂĄp n m trong vĂ i vÄn phĂČng
lu t sÆ° vĂ Ă±Æ° c ñÄng kĂœ v i cĂĄc cÆĄ quan nhĂ nÆ° c. NĂł khĂŽng ph i lĂ m t tĂČa nhĂ l n cĂł ghi tĂȘn liĂȘn ñoĂ n trĂȘn ñó.
NĂł cĆ©ng khĂŽng ph i lĂ m t nhĂ mĂĄy hay m t nhĂłm ngÆ° i. M t liĂȘn ñoĂ n ch lĂ m t tĂ i li u h p phĂĄp ñ t o nĂȘn
m t cĂĄi xĂĄc h p phĂĄp mĂ khĂŽng cĂł h n. M t l n n a c a c i c a ngÆ° i giĂ u Ă±Æ° c b o v . M t l n n a, cĂĄch s
d ng liĂȘn ñoĂ n tr nĂȘn ph bi n - m t khi nh ng ñ o lu t thu nh p thÆ° ng xuyĂȘn ñã Ă±Æ° c thĂŽng qua - vĂŹ t l thu
thu nh p liĂȘn ñoĂ n th p hÆĄn t l thu thu nh p cĂĄ nhĂąn. NgoĂ i ra, nhÆ° ñã nĂłi trĂȘn, m t liĂȘn ñoĂ n cĂł m t s chi
phĂ nh t ñ nh ph i tr trÆ° c khi tr thu .
M i khi ngÆ° i ta mu n tr ng ph t ngÆ° i giĂ u, ngÆ° i giĂ u khĂŽng ch ñ n gi n tuĂąn theo, h ph n ng l i.
H cĂł ñ ti n b c vĂ quy n l c ñ thay ñ i nhi u th . H khĂŽng ch u ng i t giĂĄc tr nhi u thu hÆĄn. H tĂŹm m i
cĂĄch ñ gi m thi u t i ña gĂĄnh n ng thu mĂĄ mĂ h ph i ch u. H thuĂȘ nh ng lu t sÆ° vĂ k toĂĄn viĂȘn khĂŽn ngoan
nhanh nh y, h thuy t ph c cĂĄc nhĂ chĂnh tr thay ñ i lu t l hay t o ra m t vĂ i l h ng. H cĂł ñ m i phÆ°ÆĄng cĂĄch
ñ th c hi n cåc thay ñ i ñó.
wWw.VietLion.Com Page 23
- 24. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
NgÆ° i nghĂšo vĂ ngÆ° i trung lÆ°u khĂŽng cĂł nh ng k sĂĄch nhÆ° v y, ñ n gi n vĂŹ h s chĂnh quy n. VĂ tĂŽi
bi t cĂĄc nhĂąn viĂȘn thu thu c a chĂnh quy n ñång s ñ n th nĂ o. NgÆ° i cha nghĂšo c a tĂŽi khĂŽng bao gi cĂł Ăœ ph n
khĂĄng. NgÆ° i cha giĂ u cĆ©ng khĂŽng. Ăng ch chÆĄi trĂČ chÆĄi m t cĂĄch khĂŽn khĂ©o hÆĄn, vĂ ĂŽng lĂ m ñi u ñó thĂŽng qua
cĂĄc liĂȘn ñoĂ n - bĂ m t l n nh t c a ngÆ° i giĂ u.
B n hĂŁy nh l i bĂ i h c ñ u tiĂȘn tĂŽi h c t ngÆ° i cha giĂ u. LĂșc y tĂŽi lĂ m t ñ a tr 9 tu i ph i ng i ch ñ
Ă±Æ° c nĂłi chuy n v i ĂŽng. TĂŽi ng i trong vÄn phĂČng vĂ ch ĂŽng chĂș Ăœ ñ n mĂŹnh, trong khi ĂŽng thĂŹ c tĂŹnh ph t l
tĂŽi. Ăng mu n tĂŽi nh n th c Ă±Æ° c quy n l c c a ĂŽng vĂ khao khĂĄt cĂł Ă±Æ° c quy n l c ñó vĂ o m t ngĂ y nĂ o ñ y.
Trong nh ng nÄm thĂĄng tĂŽi h c h i ĂŽng, ĂŽng luĂŽn nh c nh tĂŽi r ng: chĂnh tri th c m i lĂ quy n l c.
Và ñi cĂčng v i ti n b c lĂ m t quy n l c to l n ñĂČi h i ph i cĂł ki n th c ñ gi gĂŹn vĂ lĂ m cho nĂł sinh sĂŽi
n y n . N u khÎng có ki n th c ñó, b n s b th gi i xÎ ñ y. Và n u b n ch bi t là m vi c ñ ki m ti n, b n ñã trao
quy n cho ngÆ° i ch c a b n. N u b t ti n ph i lĂ m vi c cho b n thĂŹ chĂnh b n ñã gi gĂŹn và ñi u khi n quy n l c
ñó.
Khi chĂșng tĂŽi ñã n m v ng cĂĄch khi n ti n b c lĂ m vi c cho mĂŹnh, ngÆ° i cha giĂ u mu n chĂșng tĂŽi tr nĂȘn
khĂ©o lĂ©o hÆĄn v tĂ i chĂnh vĂ ph i hi u xem lu t phĂĄp lĂ m vi c nhÆ° th nĂ o. N u khĂŽng hi u rĂ”, b n r t d b b t n t.
N u b n bi t mĂŹnh ñang nĂłi gĂŹ, b n ñã cĂł cÆĄ h i ñ ñ u tranh. Ă°Ăł chĂnh lĂ lĂœ do vĂŹ sao ĂŽng tr cĂŽng r t h u cho
nh ng k toĂĄn viĂȘn vĂ cĂĄc lu t sÆ° thu v khĂŽn ngoan s c s o⊠BĂ i h c hay nh t c a ĂŽng ñ i v i tĂŽi, bĂ i h c mĂ tĂŽi
s d ng h u nhÆ° su t ñ i, lĂ : âHĂŁy khĂ©o lĂ©o hÆĄn vĂ b n s khĂŽng b xĂŽ ñ y nhi u.â NgÆ° i cha giĂ u hi u bi t lu t
phĂĄp vĂŹ n u khĂŽng bi t s ph i tr giĂĄ r t ñ t. âN u b n bi t lĂ b n ñĂșng, b n s khĂŽng lo s gĂŹ khi ph i ñ u tranhâ.
NgÆ° i cha nghĂšo luĂŽn khuy n khĂch tĂŽi tĂŹm m t cĂŽng vi c t t trong m t liĂȘn ñoĂ n v ng ch c. Ăng nĂłi v
nh ng Æ°a ñi m c a vi c "leo lĂȘn nh ng n c thang liĂȘn ñoĂ n." Ăng khĂŽng hi u r ng, n u ch d a vĂ o ti n lÆ°ÆĄng c a
ngÆ° i ch liĂȘn ñoĂ n, tĂŽi s ch lĂ m t con bĂČ d b o luĂŽn s n sĂ ng cho ngÆ° i ta v t s a.
Khi tĂŽi k cho ngÆ° i cha giĂ u nghe nh ng l i khuyĂȘn c a cha ru t tĂŽi, ĂŽng cÆ° i vĂ h i l i: "Th t i sao
khĂŽng lĂ m ch cĂĄi thang ñó?â
LĂ m t ñ a tr , tĂŽi khĂŽng hi u ngÆ° i cha giĂ u ng Ăœ gĂŹ khĂŹ nĂłi r ng ph i lĂ m ch liĂȘn ñoĂ n c a chĂnh mĂŹnh.
Ă°i u ñó nghe th t ñång s vĂ dÆ° ng nhÆ° khĂŽng th th c hi n Ă±Æ° c. DĂč r t h ng thĂș v i Ăœ tÆ° ng nĂ y nhÆ°ng tu i cĂČn
quĂĄ tr khĂŽng cho phĂ©p tĂŽi hĂŹnh dung Ă±Æ° c h t nh ng tri n v ng v m t ngĂ y nĂ o ñó, nh ng ngÆ° i l n s lĂ m vi c
cho m t cĂŽng ty do chĂnh mĂŹnh lĂ m ch . NÄm 16 tu i, tĂŽi bi t mĂŹnh s khĂŽng ñi theo con Ă±Æ° ng mĂ h u h t nh ng
ngÆ° i b n h c c a tĂŽi ñang ñi. Quy t ñ nh ñó ñã lĂ m thay ñ i c cu c ñ i tĂŽi.
Nhi u ngÆ° i ch cho r ng khuyĂȘn nhĂąn viĂȘn lo kinh doanh riĂȘng s cĂł h i cho vi c kinh doanh c a h .
NhÆ°ng v i tĂŽi vi c t p trung vĂ o kinh doanh riĂȘng vĂ phĂĄt tri n tĂ i s n giĂșp tĂŽi tr thĂ nh m t nhĂąn viĂȘn t t hÆĄn. LĂșc
nĂ y tĂŽi cĂł m t m c ñĂch ñ ph n ñ u. TĂŽi ñi lĂ m s m vĂ lĂ m vi c chÄm ch , tĂch lĆ©y cĂ ng nhi u ti n cĂ ng t t ñ cĂł
th b t ñ u nh ng v ñ u tÆ° nho nh c a mĂŹnh.
wWw.VietLion.Com Page 24
- 25. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
Nh ng l i khuyĂȘn c a ngÆ° i cha giĂ u tr nĂȘn cĂł Ăœ nghÄ©a⊠Ti n b c lĂ m vi c r t chÄm ch ñ ki m thĂȘm
ti n cho tĂŽi. M i ñ ng ñÎ la trong c t tĂ i s n lĂ m t nhĂąn viĂȘn tĂch c c, lĂ m vi c ñ cĂł thĂȘm nhi u ânhĂąn viĂȘnâ n a
vĂ mua cho ĂŽng ch c a chĂșng m t chi c Porsche b ng s ti n trÆ° c thu .
Nh s d ng nh ng bĂ i h c t ngÆ° i cha giĂ u, tĂŽi cĂł th thoĂĄt kh i vĂČng Rat Race c a m t nhĂąn viĂȘn ngay
t khi cĂČn tr . N u khĂŽng cĂł v n ki n th c nĂ y (tĂŽi g i lĂ IQ tĂ i chĂnh) con Ă±Æ° ng c a tĂŽi h n s khĂł khÄn hÆĄn
nhi u. BĂąy gi tĂŽi d y l i ngÆ° i khĂĄc trong nh ng chuyĂȘn ñ nghiĂȘn c u hy v ng cĂł th chia s v n ki n th c nĂ y
v i h . M i l n nĂłi chuy n, tĂŽi luĂŽn nh c nh m i ngÆ° i r ng: IQ tĂ i chĂnh Ă±Æ° c xĂąy d ng nh nh ng ki n th c t
b n lĂŁnh v c chuyĂȘn mĂŽn khĂĄi quĂĄt sau:
1. K toĂĄn, hay s hi u bi t tĂ i chĂnh, m t k nÄng c c kỳ quan tr ng n u b n mu n xĂąy d ng m t ñ ch
kinh doanh. Ă°Ăąy lĂ ho t ñ ng c a ph n nĂŁo trĂĄi hay ph n tĂnh toĂĄn chi ti t. Hi u bi t tĂ i chĂnh lĂ kh nÄng ñ c vĂ
hi u Ă±Æ° c cĂĄc b n kĂȘ tĂ i chĂnh. Kh nÄng nĂ y cho phĂ©p b n nh n bi t m t m nh vĂ m t y u c a b t c m t cĂŽng ty
kinh doanh nĂ o.
2. Ă° u tÆ°, hay nh ng chi n lÆ° c vĂ cĂŽng th c ti n ki m ti n. Ă°Ăąy lĂ ho t ñ ng c a ph n nĂŁo ph i hay ph n
sĂĄng t o.
3. Hi u bi t th trÆ° ng, hay ngĂ nh khoa h c c a cung vĂ c u. C n n m v ng nh ng khĂa c nh âk thu tâ,
c a th trÆ° ng do c m xĂșc lĂ m ch ñ o. M t nhĂąn t th trÆ° ng khĂĄc lĂ giĂĄc quan kinh t khi ñ u tÆ°. S ñ u tÆ° cĂł Ăœ
nghÄ©a hay khĂŽng tĂčy thu c vĂ o ñi u ki n th trÆ° ng hi n t i.
4. Hi u bi t lu t phĂĄp. M t hĂȘn ñoĂ n Ă±Æ° c âgĂłi k â, b ng nh ng k nÄng k thu t k toĂĄn, ñ u tÆ° vĂ ti p
th cĂł th ñem ñ n m t s phĂĄt tri n bĂčng n . M t cĂĄ nhĂąn cĂł ki n th c v nh ng thu n l i thu v vĂ Ă±Æ° c liĂȘn
ñoĂ n b o v , cĂł th tr nĂȘn giĂ u cĂł nhanh hÆĄn r t nhi u so v i nh ng nhĂąn viĂȘn hay ch s h u cĂĄc doanh nghi p
nh ñ n ñ c. VĂ v lĂąu dĂ i thĂŹ ñ chĂȘnh l ch ñó cĂ ng sĂąu s c hÆĄn nhi u.
a. Nh ng thu n l i thu v : M t liĂȘn ñoĂ n cĂł th lĂ m nhi u th mĂ m t cĂĄ nhĂąn khĂŽng th lĂ m Ă±Æ° c,
ch ng h n nhÆ° Ă±Æ° c chi phĂ trÆ° c khi tr thu . Ă°Ăł lĂ c m t lĂŁnh v c chuyĂȘn mĂŽn r t thĂș v , nhÆ°ng khĂŽng c n thi t
ph i dĂnh vĂ o tr phi b n cĂł m t tĂ i s n hay doanh nghi p khĂĄ l n.
CĂĄc nhĂąn viĂȘn ki m h n, tr thu vĂ c s ng b ng nh ng gĂŹ cĂČn l i. M t liĂȘn ñoĂ n thĂŹ ki m ti n, chi m i th
cĂł th vĂ ch b ñånh thu trĂȘn s cĂČn l i mĂ thĂŽi. Ă°Ăł lĂ m t trong nh ng cĂĄch gi m thu h p phĂĄp t t nh t mĂ
ngÆ° i giĂ u s d ng. M t liĂȘn ñoĂ n r t d thi t l p vĂ khĂŽng quĂĄ t n kĂ©m n u b n cĂł tĂ i s n ñ u tÆ° t o ra m t vĂČng
quay ti n m t t t VĂ d , khi b n s h u m t liĂȘn ñoĂ n, nh ng kỳ h p lĂ nh ng ngĂ y ngh Hawaii. Ti n mua xe,
b o hi m, s a ch a ñ u lĂ chi phĂ c a cĂŽng ty. Ti n y t lĂ ph phĂ c a cĂŽng ty. H u h t nh ng b a Än nhĂ hĂ ng
cĆ©ng lĂ m t ph n cĂŽng tĂĄc phĂ. Ă°i u quan tr ng lĂ hĂŁy lĂ m cho m i chuy n h p phĂĄp b ng cĂĄc ñ ng ti n trÆ° c thu .
b. Bi n phĂĄp trĂĄnh kh i ki n cĂĄo: ChĂșng ta s ng trong m t xĂŁ h i luĂŽn tranh ch p. NgÆ° i giĂ u che gi u
ph n nhi u tĂ i s n c a h b ng cĂĄc phÆ°ÆĄng ti n nhÆ° liĂȘn ñoĂ n vĂ tĂn d ng ñ b o v tĂ i s n c a mĂŹnh. Khi ai ñó ki n
t ng m t ngÆ° i giĂ u, h thÆ° ng g p ph i nhi u l p b o v h p phĂĄp, vĂ thÆ° ng thĂŹ h th y r ng ngÆ° i giĂ u nĂ y
th c s khĂŽng cĂł gĂŹ c . H ñi u khi n m i th nhÆ°ng khĂŽng s h u m t cĂĄi gĂŹ h t. CĂČn ngÆ° i nghĂšo vĂ ngÆ° i trung
wWw.VietLion.Com Page 25
- 26. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
lÆ°u thĂŹ l i c s h u m i th r i ñ chĂșng l i rÆĄi vĂ o tay chĂnh quy n ho c nh ng ngÆ° i thĂch ki n t ng ngÆ° i
giĂ uâŠ
HĂŁy nh : HĂŁy nh :
NgÆ° i giĂ u v i liĂȘn ñoĂ n NgÆ° i giĂ u v i liĂȘn ñoĂ n
4. Ki m ti n 4. Ki m ti n
5. DĂčng ti n 5. DĂčng ti n
6. Tr thu 6. Tr thu
ChĂșng tĂŽi thĂ nh th t khuyĂȘn b n nĂȘn s h u m t liĂȘn ñoĂ n c a riĂȘng mĂŹnh trong s tĂ i s n c a b n nhÆ° lĂ
m t ph n c a chi n lÆ° c tĂ i chĂnh t ng th .
CHÆŻÆ NG 6 â BĂ i 5: NgÆ° i giĂ u t o ra ti n
Trong m i chĂșng ta ñ u n ch a nh ng ti m nÄng to l n, nh ng nÄng khi u b m sinh. Tuy nhiĂȘn, ñi u kĂŹm
nĂ©n chĂșng ta chĂnh lĂ s thi u t tin.
Khi r i trÆ° ng, h u h t chĂșng ta ñ u bi t r ng th gi i th c ngoĂ i c a trÆ° ng h c ñĂČi h i nh ng ñi u khĂĄc
ngoĂ i cĂĄc ñi m s . Nh ng t nhÆ° âgan gĂłcâ, âcan ñ mâ, "b o d n", "khĂ©o lĂ©o,', "tĂĄo b o", "kiĂȘn quy t tĂ i gi i"...
m i lĂ nh ng t quan tr ng trong cĂąu chuy n tÆ° ng lai c a chĂșng ta ch khĂŽng ph i lĂ nh ng ñi m s ...
Nh ng tĂnh cĂĄch t t ñ p ñó ñ u cĂł trong m i con ngÆ° i chĂșng ta, nhÆ°ng ây u ñu i", âb t tĂ iâ, vĂ âhĂšn
kĂ©mâ cĆ©ng cĂł n a. Sau m t nÄm lĂ m phi cĂŽng cho Manne Corps Vi t Nam, tĂŽi th c s hi u Ă±Æ° c c hai khĂa c nh
nĂ y trong con ngÆ° i mĂŹnh. KhĂŽng cĂł tĂnh cĂĄch nĂ o n i tr i hÆĄn tĂnh cĂĄch nĂ o c .
Tuy nhiĂȘn, lĂ m t giĂĄo viĂȘn, tĂŽi nh n ra r ng chĂnh n i s hĂŁi vĂ t nghi ng quĂĄ m c lĂ s t dĂšm pha
thiĂȘn tÆ° c a chĂnh b n thĂąn mĂŹnh l n nh t. TĂŽi c m th y th t long khi nhĂŹn nh ng sinh viĂȘn bi t cĂąu tr l i nhÆ°ng l i
khĂŽng ñ can ñ m ñ nĂłi ra. ThĂŽng thÆ° ng trong cu c s ng th c, khĂŽng ph i s thĂŽng minh mĂ chĂnh lĂ s tĂĄo b o
s giĂșp b n vÆ° t lĂȘn.
Theo kinh nghi m cĂĄ nhĂąn tĂŽi, nÄng l c tĂ i chĂnh ñĂČi h i c ki n th c k thu t l n s can ñ m. N u n i s
quĂĄ l n thĂŹ thiĂȘn tÆ° s b ĂĄt ñi. Trong l p h c, tĂŽi luĂŽn thĂșc ñ y cĂĄc sinh viĂȘn h c cĂĄch m o hi m, ñ thiĂȘn tÆ° c a h
bi n n i s thĂ nh quy n l c vĂ tĂ i hoa. N i s s lĂ m vi c cho m t s ngÆ° i vĂ lĂ m khi p s nh ng ngÆ° i khĂĄc. TĂŽi
th y h u h t m i ngÆ° i khi nĂłi ñ n ti n b c ñ u mu n Ă±Æ° c an toĂ n. TĂŽi ñã g p ph i nh ng cĂąu h i nhÆ°: T i sao
ph i m o hi m? T i sao tĂŽi ph i quan tĂąm ñ n IQ tĂ i chĂnh c a mĂŹnh? T i sao ph i hi u bi t v tĂ i chĂnh?
VĂ tĂŽi tr l i: "Ch ñ cĂł nhi u l a ch n hÆĄn.â.
Ba trÄm nÄm trÆ° c, ñ t ñai lĂ c a c i. VĂŹ v y cĂł ñ t lĂ cĂł vĂ ng. NgĂ y nay lĂ th i ñ i thĂŽng tin. Ai cĂł
nh ng thĂŽng tin ñĂșng lĂșc nh t ngÆ° i ñó s lĂ m giĂ u. V n ñ lĂ cĂĄc thĂŽng tin bay vĂČng quanh th gi i b ng t c
ñ ĂĄnh sĂĄng. Lo i c a cĂĄi m i nĂ y khĂŽng b ngÄn ch n b i nh ng Ă±Æ° ng biĂȘn gi i nhÆ° v i ñ t ñai vĂ nhĂ mĂĄy. NĂł
wWw.VietLion.Com Page 26
- 27. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
thay ñ i nhanh hÆĄn và ñ t ng t hÆĄn. S lÆ° ng cĂĄc nhà ña-tri u phĂș gia tÄng m t cĂĄch ñ y n tÆ° ng. Tuy nhiĂȘn, cĆ©ng
khĂŽng Ăt ngÆ° i b rÆĄi l i phĂa sau.
NgĂ y nay, tĂŽi th y r t nhi u ngÆ° i ph i ñ u tranh v i cu c s ng thÆ° ng thĂŹ h c lĂ m vi c chÄm ch hÆĄn,
ñ n gi n vĂŹ h cĂČn g n bĂł v i nh ng quan ni m cĆ©. H mu n m i th ñ u theo l thÆ° ng, h ph n ñ i cĂĄc thay ñ i.
TĂŽi bi t r ng cĂł nh ng ngÆ° i b m t vi c hay m t nhĂ , vĂ h ñ th a m i th cho cĂŽng ngh , cho n n kinh t hay
cho ĂŽng ch c a h . Ă°ĂĄng bu n lĂ h khĂŽng h nh n ra r ng chĂnh h m i lĂ v n ñ . Nh ng suy nghÄ© l i th i chĂnh
lĂ tiĂȘu s n l n nh t c a h . Ă° n gi n vĂŹ h khĂŽng nh n th c Ă±Æ° c r ng cĂĄch suy nghÄ© hay cĂĄch lĂ m vi c c a h ch
là tà i s n trong ngà y hÎm qua mà thÎi, mà ngà y hÎm qua thÏ ñã qua r i.
M t hĂŽm, khi tĂŽi ñang hÆ° ng d n m t nhĂłm h c viĂȘn cĂĄch chÆĄi m t trĂČ chÆĄi cĂł tĂȘn lĂ âVĂČng quay ti n
m t,â thĂŹ m t ph n tĂŹnh c ñ n l p h c vĂ tham d vĂ o cu c chÆĄi. NgÆ° i ph n nĂ y v a m i ly d , b chĂĄy tĂși vĂŹ
nh ng th a thu n ly hĂŽn nĂȘn bà ñang ph i ñi tĂŹm m t gi i phĂĄpâŠ
TrĂČ chÆĄi âVĂČng quay ti n m t" c a tĂŽi Ă±Æ° c thi t k ñ giĂșp m i ngÆ° i hi u Ă±Æ° c ti n b c lĂ m vi c nhÆ° th
nĂ o. Khi chÆĄi trĂČ nĂ y, ngÆ° i ta h c Ă±Æ° c s tÆ° ng tĂĄc gi a b n kĂȘ l i t c vĂ b n cĂąn ñ i thu chi, bi t Ă±Æ° c ti n m t
âs quayâ nhÆ° th nĂ o gi a hai b n kĂȘ nĂ y vĂ con Ă±Æ° ng ñi ñ n giĂ u cĂł s lĂ c g ng gia tÄng vĂČng quay ti n m t
hĂ ng thĂĄng t c t tĂ i s n ñ n m c vÆ° t qua s chi phĂ hĂ ng thĂĄng. M t khi ñã ñ t Ă±Æ° c ñi u nĂ y, b n s cĂł th thoĂĄt
kh i vĂČng Rat Race (cĂĄi vĂČng lu n qu n ki m ti n, tr hĂła ñ n vĂ m c n c a nh ng ngÆ° i nghĂšo) ñ ñ n Ă±Æ° ng
Fast Track (s t do tĂ i chĂnh c a nh ng ngÆ° i giĂ u ñĂșng nghÄ©a).
V i trĂČ nĂ y, m t s ngÆ° i thĂch, m t s ngÆ° i khĂŽng thĂch, cĂČn m t s khĂĄc l i b qua. Ngay vĂČng ñ u
ngÆ° i ph n ñã nĂłi trĂȘn rĂșt trĂșng m t lĂĄ bĂ i cĂł hĂŹnh chi c du thuy n trĂȘn ñó. Ban ñ u bĂ r t vui v : "A, tĂŽi cĂł
m t chi c du thuy nâ, Sau ñó, khi ngÆ° i b n gi i thĂch v nh ng con s ñang lĂ m vi c trĂȘn b n kĂȘ l i t c, b n cĂąn
ñ i thu chi vĂ vĂČng quay ti n m t hĂ ng thĂĄng c a bĂ thĂŹ bĂ gi t mĂŹnh th y r ng chi c du thuy n ñang nu t s ng
mĂŹnh... V i bĂ , ñó qu lĂ m t trĂČ chÆĄi kinh kh ng.
Trong nÄm 1984, tĂŽi b t ñ u d y h c qua cĂĄc trĂČ chÆĄi. TĂŽi luĂŽn khuy n khĂch nh ng sinh viĂȘn trÆ° ng thĂ nh
chĂș Ăœ xem trĂČ chÆĄi ph n ĂĄnh l i nh ng gĂŹ h bi t vĂ nh ng gĂŹ h c n h c. Ă°i u quan tr ng nh t lĂ trĂČ chÆĄi ph n ĂĄnh
cĂĄch cÆ° x c a m i ngÆ° i. NĂł lĂ m t h th ng ph n h i l p t c. Thay vĂŹ cĂĄc giĂĄo viĂȘn di n thuy t thĂŹ trĂČ chÆĄi cung
c p bĂ i di n thuy t cho t ng cĂĄ nhĂąn vĂ Ă±Æ° c vi t riĂȘng cho b n.
CĆ©ng nhÆ° m t trĂČ chÆĄi, th gi i luĂŽn cung c p cho chĂșng ta nh ng ph n h i l p t c. Ta cĂł th h c Ă±Æ° c r t
nhi u n u bi t t ñi u ch nh. M t ngĂ y trÆ° c ñùy khĂŽng lĂąu, tĂŽi phĂ n nĂ n v i v tĂŽi r ng, h n ch t t y qu n ĂĄo ñã
lĂ m cho cĂĄi qu n c a tĂŽi b rĂșt l i. V tĂŽi cÆ° i vĂ l y tay nh n vĂ o b ng tĂŽi cho tĂŽi th y r ng khĂŽng ph i cĂĄi qu n b
rĂșt l i mĂ chĂnh tĂŽi ñã phĂŹnh ra.
TrĂČ chÆĄi "VĂČng quay ti n m tâ Ă±Æ° c thi t k ñ cung c p ph n h i cho t ng ngÆ° i chÆĄi. M c ñĂch c a nĂł
là ñ t ra cho b n cĂĄc l a ch n. N u b n rĂșt ph i lĂĄ bĂ i hĂŹnh chi c du thuy n vĂ nĂł lĂ m b n mang n , cĂąu h i s lĂ
wWw.VietLion.Com Page 27
- 28. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
"BĂąy gi b n cĂł th lĂ m gĂŹ?â. LĂșc nĂ y b n s cĂł bao nhiĂȘu l a ch n khĂĄc nhau? Ă°Ăł chĂnh lĂ m c ñĂch c a trĂČ chÆĄi:
d y cho ngÆ° i chÆĄi cĂĄch suy nghÄ© vĂ tĂŹm ra nhi u l a ch n tĂ i chĂnh khĂĄc nhauâŠ
TĂŽi ñã quan sĂĄt hÆĄn hĂ ng ngĂ n ngÆ° i chÆĄi trĂČ chÆĄi nĂ y. Nh ng ngÆ° i thoĂĄt kh i vĂČng Rat Race nhanh nh t
lĂ nh ng ngÆ° i hi u Ă±Æ° c cĂĄc con s vĂ cĂł m t ñ u Ăłc tĂ i chĂnh sĂĄng t o. H nh n bi t Ă±Æ° c nhi u l a ch n khĂĄc
nhau. Nh ng ngÆ° i m t th i gian lĂąu nh t lĂ nh ng ngÆ° i khĂŽng quen thu c v i cĂĄc con s vĂ thÆ° ng khĂŽng hi u
Ă±Æ° c quy n l c c a s ñ u tÆ°. ThÆ° ng thĂŹ nh ng ngÆ° i giĂ u m i chĂnh lĂ nh ng ngÆ° i sĂĄng t o vĂ ch u m o hi m
hÆĄn c .
CĂł nh ng ngÆ° i chÆĄi trĂČ "VĂČng quay ti n m t, ki m Ă±Æ° c r t nhi u ti n trong trĂČ chÆĄi, nhÆ°ng h khĂŽng bi t
ph i lĂ m gĂŹ v i nĂł c . H u h t nh ng ngÆ° i nĂ y ñ u khĂŽng thĂ nh cĂŽng v tĂ i chĂnh trong cu c ñ i th c. DÆ° ng nhÆ°
nh ng ngÆ° i khĂĄc ñang vÆ° t qua h m c dĂč h cĂł ti n trong tay. Và ñó cĆ©ng lĂ m t s th c trong cu c s ng. L m
ngÆ° i cĂł r t nhi u ti n nhÆ°ng khĂŽng cĂł ti n b gĂŹ v tĂ i chĂnh c .
H n ch cĂĄc l a ch n c a mĂŹnh cĆ©ng gi ng nhÆ° c bĂĄm l y nh ng quan ni m cĆ©. M t ngÆ° i b n th i trung
h c c a tĂŽi hi n ñang lĂ m ba cĂŽng vi c m t lĂșc. Hai mÆ°ÆĄi nÄm trÆ° c, anh ta lĂ ngÆ° i giĂ u nh t trong s cĂĄc b n
h c. Khi ñ n ñi n lĂ m Ă±Æ° ng ñ a phÆ°ÆĄng b ñóng c a cĂŽng ty c a anh ta cĆ©ng suy s p theo. Trong ñ u anh ta ch
cĂł m t l a ch n duy nh t: lĂ m vi c tĂch c c hÆĄn. V n ñ lĂ anh ta khĂŽng th tĂŹm Ă±Æ° c m t cĂŽng vi c tÆ°ÆĄng Ă±Æ°ÆĄng
vĂ nh ng thĂąm niĂȘn lĂ m vi c nhÆ° cĂŽng ty cĆ©. K t qu lĂ anh ta cĂł dÆ° kh nÄng cho cĂŽng vi c hi n t i nhÆ°ng v n
ph i ch p nh n m t m c lÆ°ÆĄng th p hÆĄn. Hi n nay anh ph i lĂ m m t lĂșc ba vi c thĂŹ m i ñ s ng.
TĂŽi ñã th y nhi u ngÆ° i chÆĄi trĂČ âVĂČng quay ti n m tâ, than phi n r ng nh ng lĂĄ bĂ i cÆĄ h i thĂch h p
khĂŽng bao gi ñ n tay h c . VĂŹ v y mĂ h ch ng i yĂȘn ñó. TĂŽi bi t trong cu c s ng th c cĂł nh ng ngÆ° i nhÆ° th .
H ng i ch m t cÆĄ h i âthĂch h pâ. TĂŽi ñã th y nhi u ngÆ° i cĂł Ă±Æ° c lĂĄ bĂ i cÆĄ h i thĂch h p nhÆ°ng l i khĂŽng cĂł
ti n. Sau ñó h ca c m r ng ñång lĂœ ra h ñã thoĂĄt kh i vĂČng Rat Race n u h cĂł ñ ti n. VĂ h cĆ©ng ng i yĂȘn ñó.
TĂŽi bi t trong cu c s ng cĆ©ng cĂł nh ng ngÆ° i nhÆ° th . H th y Ă±Æ° c cĂĄc cÆĄ h i nhÆ°ng h khĂŽng cĂł ti n.
VĂ tĂŽi th y nhi u ngÆ° i rĂșt Ă±Æ° c lĂĄ bĂ i cÆĄ h i l n, ñ c to lĂȘn nhÆ°ng khĂŽng h bi t nĂł lĂ m t cÆĄ h i l n. H
cĂł ti n, cĂł th i gian chĂn mu i, h n m quĂąn bĂ i trong tay nhÆ°ng h khĂŽng th y cÆĄ h i ñang m m cÆ° i v i h . H
khĂŽng bi t k ho ch tĂ i chĂnh c a h cĂł th giĂșp h thoĂĄt kh i vĂČng Rat Race nhÆ° th nĂ o. VĂ tĂŽi bi t trong cu c
s ng cĂł nhi u ngÆ° i nhÆ° th hÆĄn c nh ng ngÆ° i kia c ng l i. H u h t m i ngÆ° i ñ u cĂł nh ng cÆĄ h i v t sĂĄng
ngay trÆ° c m t nhÆ°ng khĂŽng th y Ă±Æ° c nĂł. Ph i m t c nÄm sau h m i nh n ra nĂł, lĂșc ñó thĂŹ nh ng ngÆ° i khĂĄc ñã
giĂ u lĂȘn r i.
N u cĂł s thĂŽng minh tĂ i chĂnh, b n s cĂł nhi u l a ch n hÆĄn. N u b n khĂŽng cĂł m t cÆĄ h i nĂ o c , b n cĂł
th lĂ m gĂŹ ñ c i thi n tĂŹnh hĂŹnh tĂ i chĂnh c a mĂŹnh? N u b n cĂł cÆĄ h i mĂ khĂŽng cĂł ti n vĂ khĂŽng th mÆ° n ngĂąn
hĂ ng Ă±Æ° c thĂŹ b n cĂł th lĂ m gĂŹ ñ t n d ng cÆĄ h i ñó? N u cĂĄc linh c m c a b n sai l m vĂ m i tĂnh toĂĄn ñ u th t
b i, b n s lĂ m gĂŹ ñ bi n m t xu thĂ nh m t tri u ñÎ la? Ă°Ăł chĂnh lĂ s thĂŽng minh tĂ i chĂnh. ThĂŽng minh tĂ i chĂnh
lĂ kh nÄng b n cĂł th nghÄ© ra bao nhiĂȘu gi i phĂĄp tĂ i chĂnh khĂĄc nhau ñ xoay s m t v n ñ . ThĂŽng minh tĂ i chĂnh
lĂ chuy n b n cĂł kh nÄng sĂĄng t o nhÆ° th nĂ o trong khi gi i quy t cĂĄc v n ñ tĂ i chĂnh.
wWw.VietLion.Com Page 28
- 29. VietLion.Com â ThÆ° vi n eBook Online â Free for All ! 2010
H u h t m i ngÆ° i ch bi t m t gi i phĂĄp: lĂ m vi c tĂch c c ti t ki m vĂ vay mÆ° n.
V y t i sao ph i c tÄng s thĂŽng minh tĂ i chĂnh? B i vĂŹ cĂł nhÆ° v y b n m i cĂł th t o ra v n may cho
chĂnh mĂŹnh, m i bi t cĂĄch n m l y t t c nh ng gĂŹ x y ra vĂ lĂ m cho nĂł t t ñ p hÆĄn. R t Ăt ngÆ° i nh n bi t Ă±Æ° c
r ng v n may lĂ do con ngÆ° i t o ra. VĂ ti n b c cĆ©ng v y. N u b n mu n Ă±Æ° c may m n vĂ ki m Ă±Æ° c nhi u ti n
hÆĄn mĂ khĂŽng ph i lĂ m vi c quĂĄ s c, khi y s thĂŽng minh tĂ i chĂnh lĂ r t quan tr ng. N u b n thu c tĂp ngÆ° i ch
th i, b n s ph i ch r t lĂąu, cĆ©ng gi ng nhÆ° ng i ch cho ñ n khi ñÚn xanh b t h t su t 5 d m thĂŹ m i ch u b t ñ u
chuy n ñi v y.
Khi Mike vĂ tĂŽi cĂČn nh , ngÆ° i cha giĂ u thÆ° ng b o chĂșng tĂŽi r ng: "Ti n khĂŽng cĂł th c. NgÆ° i nghĂšo vĂ
ngÆ° i trung lÆ°u lĂ m vi c ki m ti n, cĂČn ngÆ° i giĂ u lĂ m ra ti n. CĂĄc con cĂ ng nghÄ© ti n b c lĂ cĂł th c thĂŹ cĂĄc con
cĂ ng ph i lĂ m vi c v t v hÆĄn cho chĂșng. N u cĂĄc con hi u Ă±Æ° c r ng ti n b c khĂŽng cĂł th c, cĂĄc con s lĂ m giĂ u
nhanh hÆĄn.â
âV y ti n b c s lĂ gĂŹ n u chĂșng khĂŽng cĂł th c?â Mike vĂ tĂŽi cĂčng h i.
âCĂĄc con nghÄ© chĂșng lĂ gĂŹ thĂŹ chĂșng s lĂ cĂĄi ñó.â NgÆ° i cha giĂ u tr l i.
TĂ i s n quy n l c nh t mĂ t t c chĂșng ta ñ u cĂł chĂnh lĂ b Ăłc. N u Ă±Æ° c hu n luy n t t, nĂł cĂł th t o ra
nh ng c a c i kh ng l trong ch c lĂĄt.
Trong th i ñ i thĂŽng tin, ti n b c gia tÄng theo c p s nhĂąn. M t s ngÆ° i cĂł th lĂ nh giĂ u ñ n m c khĂł tin
t hai bĂ n tay tr ng, ch v i nh ng Ăœ tÆ° ng vĂ cĂĄc th a thu n. N u b n h i nh ng ngÆ° i s ng b ng cĂĄch buĂŽn bĂĄn
ch ng khoĂĄn hay cĂĄc d ng ñ u tÆ° khĂĄc, b n s th y rĂ” ñi u ñó. ThÆ° ng thĂŹ nh ng ngÆ° i nĂ y ki m Ă±Æ° c hĂ ng tri u
ñ ng trong ch c lĂĄt khĂŽng nh m t cĂĄi gĂŹ c . Khi nĂłi r ng âkhĂŽng nh gĂŹ c â, tĂŽi mu n nĂłi lĂ khĂŽng h cĂł s trao
ñ i ti n b c. Ă°i u ñó Ă±Æ° c th c hi n qua cĂĄc th a thu n: m t tĂn hi u tay t i nÆĄi kinh doanh, m t ñ m sĂĄng trĂȘn mĂ n
hĂŹnh c a m t nhĂ buĂŽn Lisbon truy n t i mĂ n hĂŹnh c a m t ngÆ° i Toronto, m t cĂș ñi n tho i cho ngÆ° i mĂŽi
gi i ñ mua vĂ bĂĄn chĂșng ngay sau ñó. Ti n khĂŽng ñ i ch , ch cĂł nh ng th a thu n thay ñ i mĂ thĂŽi.
TĂłm l i, trĂ thĂŽng minh tĂ i chĂnh Ă±Æ° c t o ra nh 4 k nÄng chuyĂȘn mĂŽn sau.
1 . S hi u bi t tĂ i chĂnh. Kh nÄng ñ c hi u Ă±Æ° c cĂĄc con s
2. Nh ng chi n lÆ° c ñ u tÆ°. NgĂ nh khoa h c ti n ki m ti n.
3. Th trÆ° ng. Cung vĂ c u. Alexander Graham Bell ñã cung c p cho th trÆ° ng nh ng cĂĄi mĂ nĂł ñĂČi h i.
Bill Gates cƩng v y.
4. Lu t phĂĄp. S hi u bi t v nh ng ñi u l , phĂ©p t c v k toĂĄn, liĂȘn ñoĂ n, chĂnh quy n vĂ qu c gia. TĂŽi
khuyĂȘn b n hĂŁy luĂŽn chÆĄi cho ñĂșng lu t.
ChĂnh s k t h p c a b n k nÄng trĂȘn là ñi u ki n c n ñ thĂ nh cĂŽng trĂȘn Ă±Æ° ng mÆ°u c u s giĂ u cĂł, dĂč
b ng cĂĄch mua bĂĄn nh ng ngĂŽi nhĂ nh , nh ng cÄn h l n, cĂŽng ty, c phi u, ngĂąn phi u, qu chung, kim lo i quĂœ,
chÆ°ÆĄng trĂŹnh bĂłng chĂ y hay b t c cĂĄi gĂŹ tÆ° ng t v y.
ñùy tĂŽi mu n nĂłi r ng v n ñ u tÆ° s ñ n r i ñi, th trÆ° ng lĂȘn r i xu ng, kinh t phĂĄt tri n r i suy s p.
M i ngĂ y trong ñ i, th gi i luĂŽn luĂŽn trao cho b n nh ng cÆĄ h i trong cu c s ng, nhÆ°ng thÆ° ng thĂŹ ta khĂŽng nhĂŹn
wWw.VietLion.Com Page 29