Prezentacja towarzysząca warsztatowi "Cyfrowe Archiwa Tradycji Lokalnej, czyli „pamięć ocalona w bibliotekach”, który Alicja Wancerz-Gluza poprowadziła w czasie pierwszego Ogólnopolskiego Kongresu Bibliotek Publicznych w 2010 roku.

1. Ośrodek KARTA w Warszawie − niezależna, pozarządowa
organizacja zajmująca się dokumentowaniem i upowszechnianiem
historii najnowszej Polski i Europy Środkowo-Wschodniej .
Kim jesteśmy…

2. KARTA od 4 stycznia
1982 wychodziła – jako
„samizdat” – w
„podziemiu” do kooca
1989 roku; wydano tak
19 numerów „małej”
i 7 numerów „dużej”
Karty
styczeo 1991 −
pierwszy numer
legalny − już jako
pismo historyczne
kwiecieo 1992 –
nawiązanie
współpracy z
rosyjskim
stowarzyszeniem
„Memoriał”
Historia KARTY
w wielkim
skrócie:
działania
pozawydawnicze

3. listopad 1991 –
powołanie Archiwum
Peerelu (od 1998
Archiwum Opozycji)
grudzieo 1992−
formalne powołanie
Ośrodka KARTA, jako
instytucji łączącej
wszystkie programy grudzieo 1995 –
pierwszy tom „Indeksu
Represjonowanych” (do
dziś wydano ich 18)
nasza historia
cd.

4. czerwiec 1997 –
finał pierwszej edycji
konkursu „Historia
Bliska” − badanie
historii lokalnej przez
młodzież
wrzesieo 2005 −
otwarcie Domu
Spotkao z Historią w
Warszawie – miejsce
wystaw, spotkao,
pokazów filmów
listopad 2005 –
uruchomienie
programu „Straty
osobowe i ofiary
represji pod okupacją
niemiecką”
historia KARTY
cd.

5. grudzieo 2009 –
uruchomienie Biblioteki
Cyfrowej Ośrodka
KARTA
marzec 2010 −
uruchomienie portalu
XXwiek.pl
dziś –
nowy projekt w
dziedzinie archiwistyki
społecznej w Polsce;
Cyfrowe Archiwa
Tradycji Lokalnej
przeszłość KARTY i co
dzisiaj…

6. numery kwartalnika
historycznego „Karta”
Co już mamy:

7. tematycznych serii
wydawniczych: „Indeks
Represjonowanych”,
„Opozycja w PRL”, „Polska
– Ukraina: trudne
pytania”, „Świadectwa”,
„Żydzi polscy”, „Tematy
Karty”

8. albumów historycznych;
chronologiczne opowieści, które
dzięki unikalnej formule
łączenia tekstu z obrazem
pozwalają wejśd w głąb
opisywanego doświadczenia.

9. 160 tysięcy
zdjęd, unikatowe kolekcje w Archiwum Fotografii

10. fotohistoria.pl
serwis fotograficzny współtworzony z Domem Spotkao z Historią

11. 56 wystawplanszowe wystawy zdjęciowo-tekstowe, multimedialne
realizacje plenerowe

12. 250 interwencjizrealizowanych przez Pogotowie Archiwalne, ponad 30 m.b.
materiałów archiwalnych

13. 1300 mbarchiwaliów w archiwach Ośrodka KARTA

14. 260 tysięcybiogramów w imiennej bazie danych Indeksu
Represjonowanych – dokumentacji losów obywateli polskich
represjonowanych na Kresach II RP, pod okupacją sowiecką i w
ZSRR w latach 1939–56 (www.indeks.karta.org.pl)

15. 3 tysiące relacjiw bazie programu Historia Mówiona – wybrane relacje na portalu
audiohistoria.pl (współtworzonym z DSH)

16. 7,5 tys. prac
Ponad 12 tysięcy autorów od 1996 roku w 14 edycjach konkursu „Historia Bliska”

17. m.in. 113 projektówedukacyjnych, 1380 gorących informacji, 100 artykułów i
materiałów; także „ze świata” i strefa „Historii Bliskiej”

18. 36 525 dnXX wieku opisujemy materiałami źródłowy
tekstami, zdjęciami, filmami, relacjami…

19. 30 tysięcy
skanów unikalnych dokumentów historycznych w Bibliotece
Cyfrowej Ośrodka KARTA (w tym np. kolekcja „»Solidarnośd«
— Narodziny Ruchu” i kolekcja prywatna Jacka Kuronia)

20. CATL
Cyfrowe Archiwa Tradycji Lokalnej – rozproszona sied archiwów
społecznych budowanych w oparciu o biblioteki gminne

21. Współpracujemy z ponad 30 instytucjami w Polsce i za granicą.
To mogą byd wkrótce partnerzy i sponsorzy także Twoich
działao!
Niektórzy nasi partnerzy isponsorzy, a może także wkrótce
Twoi…?

22. pro publico bono
Ośrodek KARTA był wielokrotnie nagradzany za swoją działalnośd
społeczną. W roku 2009 otrzymał prestiżową nagrodę Dwudziestolecia
Odrodzenia Niepodległej Polski – Pro Publico Bono.

23. Cyfrowe Archiwa
Tradycji Lokalnej
czyli pamięd ocalona w bibliotekach

24. siła wspólnoty lokalnej mierzona jest
poziomem jej samoidentyfikacji i
rodzajem więzi, jakie się wytwarzają,
kiedy ludzie gromadzą się wokół
wspólnych celów i wspólnej
przeszłości

25. nośnikiem pamięci są prywatne
wspomnienia, dzienniki, zdjęcia, listy,
dokumenty osobiste

26. lokalna przeszłośd pozostaje często
poza zasięgiem instytucji pamięci
(archiwa paostwowe i gminne, muzea
regionalne itp.) i nie jest zabezpieczana
przed zniszczeniem ani chroniona
prawnie

27. Stara Kiszewa (Kociewie/Kaszuby): badania
terenowe KARTY, odkrywanie przeszłości
(zgromadzone dokumenty, nagrane
relacje, publikacja, wystawa) poza
późniejszym zainteresowaniem gminy…

28. archiwum społeczne: instytucja
budowana przez społecznośd i dla niej
pracująca

29. cyfrowe archiwa tradycji lokalnej
(http://archiwa.org/)
. biblioteka infrastrukturą lokalnego
archiwum społecznego
. merytoryczne wsparcie oddolnych
aktywistów
. ratowanie zasobów lokalnego dziedzictwa
historycznego
. rozszerzanie domeny publicznej i
promocja zasobów poza kontekst lokalny

31. biblioteka i archiwum społeczne
. bibliotekarz: inicjator i koordynator
działao, współpracuje z lokalnymi
aktywistami
. bibliotekarz: promocja wiedzy o
metodach (digitalizacja, oral history)
. wzbogacenie oferty biblioteki
. nowe możliwości promocji historii regionu
(wystawy, spotkania, działania edukacyjne)

32. oferta dla:
. lokalnych aktywistów historycznych
. grup nieformalnych i organizacji
pozarządowych eksplorujących i
promujących lokalną przeszłośd
. uczniów lokalnych szkół (metoda
projektu)
. lokalnych Wikipedystów (projektowana
współpraca ze stowarzyszeniem Wikimedia
Polska)

33. infrastruktura techniczna: komputery i
sprzęt dzięki wsparciu FRSI;
. dLibra – system udostępniania zasobów,
aplikacje redakcyjne w bibliotekach, eksport
metadanych do FBC i Europeany;
. strony domowe CATL – katalog wszystkich
zgromadzonych zasobów, informacje o
działaniach, eksport metadanych (xml);
. system wsparcia: szkolenia, wikipodręcznik i
forum dyskusyjne

34. Formalności:
. projekt CATL w ramach PRB realizowany
jest przez Fundację Rozwoju Społeczeostwa
Informacyjnego (FRSI);
. udział bibliotek z miejscowościach < 20
tys. mieszkaoców (1865 bibliotek);
. biblioteki publiczne uczestniczą
niezależnie od swojej formy organizacyjnej;
. konieczny jest plan rozwoju biblioteki
. pierwsza odsłona projektu: 2009-2013;

35. statystyki
. 60 bibliotek biorących udział w pierwszej
odsłonie projektu
. najwięcej z województw: małopolskiego,
warmiosko-mazurskiego, wielkopolskiego,
lubuskiego, podkarpackiego, śląskiego
Ale liczymy na następne i zapraszamy do
współpracy

36. archiwa.org
Kontakt w sprawie projektu:
Agnieszka Kudełka:
a.kudelka@karta.org.pl
tel. (22) 844 10 55

37. Dziękuję za uwagę
Alicja Wancerz-Gluza
Ośrodek KARTA