Cse

1. 1
COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: ARALING PANLIPUNAN GRADES 1-10
COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: ARALING PANLIPUNAN GRADE: 1
CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
K TO 12
A. Pagkilala sa Sarili
CSE
 Sexual and reproductive parts are vital
parts of the body. The body parts can be
described using the different sense
organ. Different people have different
bodies and capacities, including of the
sexual body parts.
 Bodies, including sexual parts, change
as people grow up.
K TO 12
 Ang mag-aaral ay naipamamalas ang
pag-unawa sa kahalagahan ng pagkilala
sa sarili bilang Pilipino gamitang
konsepto ng pagpapatuloy at
pagbabago.
K TO 12
 Ang mag-aaral ay buong pagmamalaking
nakapagsasalaysay ng kwento tungkol
sa sariling katangian at pagkakilanlan
bilang Pilipino sa malikhaing
pamamaraan.
K TO 12
 Nailalarawan ang pisikal na katangian sa
pamamagitan ng iba’t ibang malikhaing
pamamaraan.
AP1NAT-Ia-2
 Nasasabi ang sariling pagkakakilanlan sa
ibat ibang pamamaraan.
AP1NAT-1b-3
CSE
 Describe their bodies and body parts
using proper names. K1A
 Show positive attitudes. A1A
 Explain body differences and growth.
K1B
 Show respect for differences and growth.
A1B

2. 2
K to 12
Ang Aking Kuwento
CSE
 Sexual and reproductive parts are
vital parts of the body. The body
parts can be described using the
different sense organ, Different
people have different bodies and
capacities including of the sexual
body parts,
 Bodies, including sexual parts,
change as people
K TO 12
 Nailalarawan ang mga personal na gamit
tulad ng laruan, damit at iba pa mula
noong sanggol hanggang sa
kasalukuyan edad. AP1NAT-Id-7
CSE
 Show sensitivity and respect for different
forms of self- expression, such as dress,
accessories, relationship, etc. K3A
 Show acceptance of peers from different
backgrounds, family, relationships,
etc.A3D
 Demonstrate ways of relating with family,
friends and peers with dignity and
respect.S3D1
 Identify ways where family, friends and
peers can help each other, S3D2
K to 12
Pagkilala sa mga Kasapi ng Pamilya
CSE
❑ Many different kinds of family-two parent,
single parent, child headed, guardian
headed, extended, nuclear and non-
traditional families, etc. Family members
have different needs and roles. Family
members take care ofeach other and
many ways, though sometimes they may
not want to or be able to. Health and
disease can affectfamily structure,
capabilities, roles and responsibilities.
❑ Family helps children to acquire values
K to 12
Ang mag-aaral ay naipamamalas ang
pagunawa at pagpapahalaga sa sariling
pamilya at mga kasapi nito at bahaging
ginagampanan ng bawat isa
K to 12
Ang mag-aaral ay buong pagmamalaking
nakapagsasaad ng kwento ng sariling
pamilya at bahaging ginagampanan ng bawat
kasapi nito sa malikhaing pamamaraan
K to 12
❑ Nauunawaan ang konsepto ng pamilya
batay sa bumubuo nito (ie. twoparent
family, single-parentfamily, extended
family)AP1PAM-IIa-1
❑ Nailalarawan ang iba’t ibang papel na
ginagampanan ng bawat kasapi ng
pamilya sa iba’t ibang pamamaraan.
AP1PAM-IIa-3
❑ Nasasabi ang kahalagahan ng bawat
pamilya. AP1PAM-IIc-7
❑ Nailalarawan ang ibat ibang papel na
ginagampanan ng bawat kasapi ng
pamilya sa ibat ibang
pamamaraan.AP1PAM-IIa-3
❑ Nasasabi ang kahalagahan ng bawat
kasapi ng pamilya. AP1PAM-IIa-4

3. 3
and influence their personalities. Parents
and other family members, guide and
supporttheir children’s decisions.
❑ Friends are people one trusts and wants
to be in the company of.
CSE
 Explain different families. K3A1
 Describe roles, rights, and
responsibilities ofmembers. K3A2
 Define functional and loving
relationships.K3A3
 Describe the healthy relationships in
family, friends, peers, K3D1
 Show acceptance of peers from different
backgrounds, family relationships, etc.
A3D
K to 12
Ang Kwento ng Aking Pamilya
K to 12
 Nailalarawan ang mga Gawain ng mag-
anak sa pagtugon ng mga
pangangailangan ng bawat
kasapi.AP1PAM-IIb-6
CSE
 Explain different families. K3A1
 Describe roles, rights, and
responsibilities ofmembers. K3A2
 Define functional and loving
relationships. K3A3
 Describe the healthy relationships in
family, friends, peers, K3D1
 Show acceptance of peers from different
backgrounds, family relationships, etc.
A3D

4. 4
K to 12
Pagpapahalaga sa Pamilya
K to 12
 Nakabubuo ng konklusyon tungkol sa
mabuting pakikipag-ugnayan sa sariling
pamilya sa iba pang pamilya sa lipunang
Pilipino.AP1PAM –llh-23
 Naihahambing ang mga pagpapahalaga
ng sariling pamilya sa ibang
pamilya.AP1PAM-IIg-21
 Natutukoy ang mga halimbawa ng
ugnayan ng saring pamilya sa ibang
pamilya, AP1PAM-IIg-22
CSE
 Describe the healthy relationships in
family, friends, peers, K3D1
 Show acceptance of peers from
different backgrounds, family
relationships, etc. A3D
 Demonstrate ways of relating with
family, friends and peers with dignity
and respect. S3D1
 Describe healthy ways that friends
express feelings to each other. K3B2
 Describe peers.K3C1
 Describe peer peer pressure and
negative effects,K3C2

5. 5
COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: ARALING PANLIPUNAN GRADE: 2
CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
K to 12
Pagkilala sa Komunidad
CSE
Friends are people one trusts and wants to
be in the company of.
K to 12
Ang mag-aaral ay naipamamalas ang
pagunawa sa kahalagahan
ng kinabibilangang komunidad
K to 12
Ang mag-aaral ay malikhaing
nakapagpapahayag/ nakapagsasalarawan ng
kahalagahan ng kinabibilangang komunidad
K to 12
 Naiuugnay ang tungkulin at gawain ng
mga bumubuo ng komunidad sa sarili at
sariling pamilya.AP2KOM-1c-4
 Nasasabi na ang bawat bata ay may
kinabibilangang komunidad.AP2KOM-Ic-
5
CSE
 Identify their personal values.K2A
 Identify their different emotions. K2B
 Show positive attitudes. A1A
 Show respect for differences and growth.
A1B
 Describe peers. K3C1
 Describe peer pressure and negative
effects. K3C2
 Describe the healthy relationships in
family, friends, peers. K3D1
COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION

6. 6
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: ARALING PANLIPUNAN GRADE: 3
CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
K to 12
Ang Kultura ng Aking Lalawigan at
Kinabibilangang Rehiyon
CSE
Friends are people one trusts and wants to
be in the company of.
K to 12
Ang mga mag-aaral ay naipapamalas ang
pag-unawa at pagpapahalaga sa
pagkakakilanlang kultural ng kinabibilangang
rehiyon,
K to 12
Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng
may pagmamalaki at pagkilala sa nabubuong
kultura ng mga lalawigan sa kinabibilangang
rehiyon.
K to 12
 Napapahalagahan ang ibat ibang
pangkatng tao sa lalawigan at
rehiyon.AP3PKR-IIIf-7
CSE
 Show acceptance of peers from different
backgrounds, family relationships, etc.
A3D
 Demonstrate ways of relating with family,
friends and peers with dignity and
respect. S3D1
 Describe peers. K3C1
 Describe the healthy relationships in
family, friends, peers. K3D1

7. 7
COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: ARALING PANLIPUNAN GRADE: 4
CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
K TO 12
B. Pagkakilanlang Kultural
Uri ng mapang kakailanganin
1. relihiyon
2. panahanan
3. Katutubong Pamayanan
(indigenous peoples/
Indigenous Cultural
Community)
4. pangkatetno-
linggwistiko
5. Kaugalian, tradisyon,
paniniwala
Pamanang Pook
CSE
 Values are strong beliefs held by
individuals, families and communities
about important issues. Values guide
decisions about life and relationship.
Individuals, peers, families and
communities may have different values.
( page 17 )
K TO 12
 Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang pagunawa sa
pagkakilanlang Pilipino batay sa
pagpapahalaga sa pagkakaiba-iba ng
mga pamayanang pangkultural.
K TO 12
❑ Ang mag-aaral ay…
naipagmamalaki ang
pagkakakilanlang kultural ng Pilipino batay sa
pagunawa, pagpapahalaga at pagsusulong
ng pangkat kultural, pangkat etnolinggwistiko
at iba pang pangkatpanlipunan na bunga ng
migrasyon at “inter-marriage
K TO 12
❑ AP 4 LKE-II e-f-7
7.1 Natutukoy ang ilang halimbawa ng
kulturang Pilipino sa iba’tibang rehiyon ng
Pilipinas (tradisyon, relihiyon, kaugalian,
paniniwala, kagamitan, atbp.)
❑ . Identify negative and positive values
related to sexuality and reproduction
learned from family and community K2A2
7.2 Natatalakay ang kontribusyon ng mga
iba’t ibang pangkat(pangkatetniko, pangkat
etno-linguistiko at iba pang pangkat
panlipunan na bunga ng migrasyon at
“intermarriage”) sa kulturang Pilipino.
❑ .Identify examples of good and bad
decisions of adolescents on sexuality
and reproduction, and their
consequences K2A3

8. 8
AP 4 LKE-IIi11
Nakabubuo ng plano na magpapakilala at
magpapakita ng pagmamalaki sa kultura ng
mga rehiyon sa malikhaing paraan.
AP 4 LKE-IIj12
Nakasusulat ng sanaysay na tumatalakay sa
pagpapahalaga at
pagmamalaki ng kulturang
Pilipino
CSE
❑ . Identify negative and positive values
related to sexuality and reproduction
learned from family and community K2A2
❑ .Identify examples of good and bad
decisions of adolescents on sexuality
and reproduction, and their
consequences K2A3
❑ Show one’s values related to sexuality
and reproduction A2A1.
❑ Show respect for different people’s
values on sexuality and reproduction
A2A2.
❑ Identify the positiveand negativeeffects of
family andcommunity valuesrelatedto
sexualityand reproductiononone’ssexual
valuesand behaviorS2A1

9. 9
COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: ARALING PANLIPUNAN GRADE: 5
CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
K TO 12
C. Mga Sinaunang Lipunang
Pilipino
 Organisasyong panlipunan:
barangay at sultanato, mga uring
panlipunan
 Kabuhayan at kalakalan, mga
kagamitan,
konsepto ng pagmamay-
ari ng lupa,
 Kultura: paniniwala, tradisyon at
iba’t ibang uri ng aining at
arkitektura.
 Kagawiang panlipunan: pag-
aaral,panliligaw, kasal at ugnayan
ng pamilya.
CSE
 Successful long-term commitment
and marriages are based on love,
tolerance and respect. Adults can
become parents in several ways,
including through intended and
unintended pregnancy, adoption,
and postering. Parenting comes
K TO 12
❑ Ang mga mag-aaral ay
naipamamalas ang mapanuring pag-
unawa at kaalaman sa kasanayang
pangheograpiya, ang mga teorya sa
pinagmulan ng lahing Pilipino upang
mapahalagahan ang konteksto ng
lipunan/pamayanan ng mga sinaunang
Pilipino at ang kanilang ambag sa
pagbuo ng kasaysayan ng Pilipinas.
K TO 12
 Ang mga mag-aaral ay ang
pagmamalaki sa nabuong
kabihasnan ng mga sinaunang
Pilipino gamitang kaalaman sa
kasanayang pangheograpikal at
mahahalagang konteksto ng
kasaysayan ng lipunan at bansa
kabilang ang mga teorya ng
pinagmulan at pagkabuo ng mga
kapuluan ng Pilipinas at ng lahing
Pilipino.
K TO 12
AP5PLP-Ig-8
❑ Naipaliliwanag ang mga sinaunang paniniwala at
tradisyon at ang impluwensya nito sa pang-araw araw na
buhay.
AP5PLP-Ih-9
❑ Naihahambing ang mga paniniwala noon at ngayon
upang maipaliwanag ang mga nagbago atnagpapatuloy
hanggang sa kasalukuyan,
CSE
❑ Explain the key features of long term commitments and
marriage. K3A1
❑ Identify the key responsibility in romantic relationship,
long term relationships, marriage and parenting. K3A1b
 Describehow genderinequalityismaintainedby

10. 10
with responsibilities. Early
marriage, child marriage and
teenage parenting often have
negative social and health
consequences. (p.24)
 Culture, gender roles, laws, and
cultural practices shape how
marriage, partnership formation,
and having children are organize in
society.
everyone-women,men,boys,girls,LGBTK7A1.
 Identify how mediaportraysmen and women positively
andnegatively.
 Comparethe positiveandnegativeeffects of socialnorms,
includingpeerpressureonone’ssexualvalues and
behaviorS3C1.
 Showpositive ways of communicatingdifferencesof
opinionwhilemaintainingrelationshipswithfamily, friends,
andpeers. S3D2.

11. 11
LEARNING AREA: ARALING PANLIPUNAN GRADE: 6
CONTENT / KEY CONCEPTS AND MESSAGES CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
TO 12
C. Patuloy na Pagtugon sa Hamon ng
Kasarinlan at Pagkabansa (1986-
kasalukuyan)
1. Corazon C. Aquino ( 19886-
1992
2. Fidel V. Ramos (1992-1998)
3. Joseph E. Estrada (1998-2001)
4. Gloria M. Arroyo (2001-
2010)
5. Benigno S. Aquino (2010
to present)
CSE
❑ Gender inequality is often seen in the
roles and responsibilities offamily
members. Families can promote
gender equality in terms ofroles and
responsibilities. Communication within
families, in particular between parent
and children, builds better relationship.
(p.23)
❑ Gender and other power inequalities
often influence the roles and
relationship among friends and in peer
groups. Friends and peer groups can
promote gender and other equality in
their roles and responsibilities.
Communication among friends and in
peer groups builds better
relationships.(p.23)
K TO 12
 Naipamamalas ang mas malalim na
pang-unawa at pagpapahalaga sa
patuloy na pagpupunyagi ng mga
Pilipino tungo sa pagtugon ng mga
hamon ng nagsasarili at umuunlad na
bansa.
K TO 12
 Nakapagpakita ng aktibong pakikilahok
sa gawaing nakatutulong sa pag-unlad
ng bansa bilang pagtupad ng sariling
tungkulin na siyang kaakibat na
pananagutan sa pagtamasa ng mga
karapatan bilang isang malaya at
maunlad na Pilipino.
K TO 12
❑ AP6TDK-IVe-f-6
❑ Nasusuri ang mga kontemporaryong isyu ng
lipunan tungo sa pagtugon sa mga hamon ng
malaya at maunlad na bansa.
Halimbawa: OFWs, gender, drugs atchild
abuse, atbp.
❑ AP 6 PMK-Ie-8
Natatalakay ang partisipasyon ng mga
kababaihan sa rebolusyon Pilipino.
 AP6TDK-IVi-8
Naipapahayag ang saloobin na ang aktibong
pakikilahok ay mahalagang tungkulin ng bawat
mamamayan tungo sa pag-unlad ng bansa
CSE
❑ Identify ways of promoting gender equality
and better ways of communicating among
friends and peers. K3B2
❑ Explore ways to address gender inequality
among boys and girls, women and men
❑ Describe how gender inequality is maintained
by everyone – women, men, boys, girls,
LGBT K7A1.
❑ : Identify how media portrays men and women
positively and negatively K7A2
❑ : Describe the effects of mass media and
social media on personal values, attitudes

12. 12
❑ Social and cultural norms and religious
beliefare some ofthe factors which
influence gender roles. Gender
inequalities existin families,
friendships, communities and society,
e.g. male/son preference. Human rights
promote the quality of men and women
and boys and girls. Everyone has a
responsibility to overcome gender
inequality. (p.26)
❑ The mass media may be positive and
negative in their representation of men
and women. The mass media influence
personal values, attitudes and social
norms concerning gender and
sexuality. (p.27)
.
and behavior relating to sexuality and gender.
S7A1

13. 13
COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: ARALING PANLIPUNAN GRADE: 7
CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
K TO 12
IKALAWANG MARKAHAN - Sinaunang
Kabihasnan sa Asya Hanggang sa Ika-16 na
Siglo
 Mga kalagayang legal at tradisyon ng
mga kababaihan sa iba’t ibang uri ng
pamumuhay
 Bahaging ginampanan ng kababaihan sa
pagtataguyod at pagpapanatili ng mga
Asyanong pagpapahalaga.
CSE
 Love, cooperation, gender equality,
mutual caring and mutual respect are
important for good family functioning and
healthy relationships. As they grow up,
children’s world and affection expand
beyond the family; and friends and peers
become particularly important. Growing
up means taking responsibility for oneself
Bodies, including sexual parts, change
as people grow up. and others. Conflict
and misunderstandings between parent
and children are common, especially
during puberty, and are usually
resolvable.
K TO 12
 Ang mga mag-aaral ay naipamamalas ng
magaaral ang pag-unawa sa mga
kaisipang Asyano, pilosopiya atrelihiyon
na nagbigay-daan sa paghubog ng
sinaunang kabihasnan sa Asya at sa
pagbuo ng pagkakakilanlang Asyano.
K TO 12
 Ang mag-aaral ay kritikal na
nakapagsusuri sa mga kaisipang
Asyano, pilosopiya atrelihiyon na
nagbigay-daan sa paghubog ng
sinaunang kabihasnan sa Asya at sa
pagbuo ng pagkakilanlang Asyano.
K TO 12
 Nasusuri ang mga kalagayang legal at
tradisyon ng mga kababaihan sa iba’t
ibang uri ng pamumuhay AP7KSA-IIg-
1.10
 Napapahalagahan ang bahaging
ginampanan ng kababaihan sa
pagtataguyod at pagpapanatili
ng mga Asyanong pagpapahalaga.
AP7KSA-IIh-1.11
CSE
 Show nonjudgmental attitude to different
expressions of sexuality across the life
continuum and across cultures A4A1.
 Show respect for one’s values and the
values of others A2A1.

14. 14
K TO 12
IKAAPAT NA MARKAHAN - Ang Silangan
at Timog-Silangang Asya sa Transisyonal at
Makabagong Panahon (ika-16 hanggang ika-
20 siglo)
 Epekto ng mga samahang kababaihan
at ng mga kalagayang panlipunan sa
buhay ng kababaihan tungo sa
pagkakapantaypantay, pagkakataong
pang-ekonomiya atkarapatang
pampolitika
 Mga Palatuntunang Nagtataguyod sa
karapatan ng mamamayan sa
pangkalahatan, at ng mga kababaihan,
mga grupong katutubo, iba pang sektor
ng lipunan
CSE
 Cultural factors influencewhat is
consideredacceptableand
unacceptablebehaviorinsociety.
Internationalagreementsandhuman
rights instrumentsprovideguidanceon
sexual and reproductiovehealth
K TO 12
 Ang mag-aaral ay napapahalagahan ang
pagtugon ng mga Asyano sa mga hamon
ng pagbabago, pag-unlad at
pagpapatuloy ng Silangan at Timog
Silangang Asya sa Transisyunal at
Makabagong Panahon (ika- 16
hanggang ika-20 siglo).
K TO 12
 Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa ng
kritikal na pagsusuri sa pagbabago, pag-
unlad at pagpapatuloy ng Silangan at
Timog-Silangang Asya sa Transisyunal
at Makabagong Panahon (ika-16-ika 20
siglo).
K TO 12
 Nasusuri ang transpormasyon ng mga
pamayanan at estado sa Silangan at
Timog-Silangang Asya sa pagpasok ng
mga isipan at impluwensiyang kanluranin
sa larangan ng: 3.4 lipunan, 3.5
paniniwala AP7KIS-Iva-1.2
 Naihahambing ang kalagayan at papel
ng kababaihan sa iba’t ibang bahagi ng
Timog at Kanlurang Asya at ang kanilang
ambag sa bansa at rehiyon AP7KIS-IVg-
1.19
CSE
❑ Describeone’spersonalvaluesinrelationto
a rangeof sexualityandreproductivehealth
issuesK2A1.
❑ Provideclear examplesof howpersonal
valuesaffect one’sown decisionsand
behaviorsK2A2
 Demonstratesensitivity to and acceptanceof
the sexualaspects of personalidentityS1A2.
 Analyzehow family, friends,peers, media,
religionandcultureinfluenceself concept
andbody imageS2A1.
 Demonstrateeffective decision-makingskills,
includingevaluatingadvantagesand
disadvantagesrelatedtosexuality and
reproductivehealth.S2A2.
 Reportincidencesof discriminationtoschool

15. 15
authorities.S2B1.
 Explainhowpeer influenceandsocialnorms
influencesexualdecisionsandbehavior
K2A3.
 Explainwhy anydiscrimination-egbullying,
stigma, and sexualharassmentare violations
of human rightK2B1.

16. 16
COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: ARALING PANLIPUNAN GRADE: 8
CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
K TO 12
UNANG MARKAHAN - Heograpiya atMga
Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig
 Heograpiyang Pantao 2.1 Natatanging
Kultura ng mga Rehiyon, Bansa at
Mamamayan sa Daigdig (lahi, pangkat-
etniko, wika,at relihiyon sa daigdig )
CSE
 Cultural, traditional and religious
practices are an important influence on
one’s thinking about sex, gender, puberty
and reproduction. All cultures have
different ways of understanding sex,
gender and when it is appropriate to
become sexually active.
K TO 12
 Ang mga mag-aaral ay naipamamalas
ang pag-unawa sa interaksiyon ng tao sa
kaniyang kapaligiran na nagbigay-daan
sa pag-usbong ng mga sinaunang
kabihasnan na nagkaloob ng mga
pamanang humubog sa pamumuhay ng
kasalukuyang henerasyon
.
K TO 12
 Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng
panukalang proyektong nagsusulong sa
pangangalaga at preserbasyon ng mga
pamana ng mga sinaunang kabihasnan
sa Daigdig para sa kasalukuyan at sa
susunod na henerasyon.
K TO 12
 Napahahalagahan ang natatanging
kultura ng mga rehiyon, bansa at
mamamayan sa daigdig (lahi, pangkat-
etnolingguwistiko, atrelihiyon sa daigdig)
AP8HSK-Ie-5
CSE
 . Identify key cultural norms and sources
of messages relating to sexuality K7B1
 Show nonjudgmental attitude to different
expressions of sexuality across the life
continuum and across cultures A4A1.
K TO 12
IKALAWANG MARKAHAN - Ang Daigdig
sa Klasiko at Transisyonal na Panahon
 Kabihasnang Klasiko sa Europa
(Kabihasnanang Minoan at Mycenean)
 Kabihasnang klasiko ng Greece (Athens,
Sparta at mga city-states)
 Kabihasnang klasiko ng Rome (mula sa
Sinaunang Rome hanggang sa tugatog at
pagbagsak ng Imperyong Romano)
 Pag-usbong atPag-unlad ng mga Klasiko
na Lipunan sa Africa, America, at mga
Pulo sa Pacific
 Kabihasnang Klasiko sa Africa (Mali at
K TO 12
 Ang mga mag-aaral ay naipapamalas
ang pag-unawa sa kontribusyon ng mga
pangyayari sa Klasiko at Transisyunal na
Panahon sa pagkabuo atpagkahubog ng
pagkakakilanlan ng mga bansa at
rehiyon sa daigdig
K TO 12
 Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng
adbokasiya na nagsusulong ng
pangangalaga at pagpapahalaga sa mga
natatanging kontribusyon ng Klasiko at
Transisyunal na Panahon na nagkaroon
ng malaking impluwensya sa
pamumuhay ng tao sa kasalukuyan
K TO 12
 Nasusuri ang kabihasnang klasiko ng
Greece. AP8DKT-IIa-b-2 (Paghahambing
sa katayuan ng kababaihan sa Sparta at
Athens)
 Naipapaliwanag ang mahahalagang
pangyayari sa kabihasnang klasiko ng
Rome (mula sa sinaunang Rome
hanggang sa tugatog at pagbagsak ng
Imperyong Romano) AP8DKT-IIc-3
 Nasusuri ang pag-usbong atpag-unlad
ng mga Klasiko na Lipunan sa Africa,
America, at mga Pulo sa Pacific
AP8DKT-IId-4

17. 17
Songhai)
 Kabihasnang Klasiko sa America
CSE
 Cultural, traditional and religious
practices are an important influence on
one’s thinking about sex, gender, puberty
and reproduction. All cultures have
different ways of understanding sex,
gender and when it is appropriate to
become sexually active.
.
 Naipapaliwanag ang mga kaganapan sa
mga klasikong kabihasnan sa Africa
(Mali at Songhai). AP8DKT-IId-5
 Nasusuri ang mga kaganapan sa
kabihasnang klasiko ng America.
AP8DKT-IIe-6
 Nasusuri ang kabihasnang klasiko ng
pulo sa Pacific. AP8DKT-IIe-7
 Nasusuri ang buhay sa Europa noong
Gitnang Panahon: Manoryalism,
Piyudalismo, atang pag-usbong ng mga
bagong bayan atlungsod. AP8DKT-IIi-13
(Nasusuri ng mga mag-aaral ang
pagkakaiba ng mga gender roles sa
kasalukuyan at sa mga natalakay na
kabihasnan.)
CSE
 Identify key cultural norms and sources
of messages relating to sexuality K7B1.
 Show nonjudgmental attitude to different
expressions of sexuality across the life
continuum and across cultures. A4A1.
K TO 12
IKATLONG MARKAHAN - Ang Pag-usbong
ng Makabagong Daigdig: Ang
Transpormasyon tungo sa Pagbuo ng
Pandaigdigang Kamalayan
 Dahilan at Epekto ng unang yugto ng
Imperyalismo atKolonisasyon
 Dahilan at Epekto ng Ikalawang Yugto ng
Imperyalismo
K TO 12
 Ang mga mag-aaral ay naipamamalas ng
mag-aaral ang pag-unawa sa naging
transpormasyon tungo sa makabagong
panahon ng mga bansa at rehiyon sa
daigdig bunsod ng paglaganap ng mga
kaisipan sa agham, politika, at
ekonomiya tungo sa pagbuo ng
pandaigdigan kamalayan
K TO 12
 Ang mga mag-aaral ay kritikal na
nakapagsusuri sa naging implikasyon sa
kaniyang bansa, komunidad, atsarili ng
mga pangyayari sa panahon ng
transpormasyon tungo sa makabagong
panahon.
K TO 12
 Natataya ang mga dahilan at epekto ng
unang yugto ng imperyalismo at
kolonisasyon AP8PMD-IIIf-5
 Nasusuri ang mga dahilan at epekto ng
ikalawang Yugto ng Imperyalismo at
Kolonisasyon. AP8PMD-IIIh-8
 (Nasusuri ang epekto ng kolonisasyon at
imperyalismo sa pagbabago ng gender
roles sa lipunan ng nasakop na
katutubo.)

18. 18
CSE
 Cultural, traditional and religious
practices are an important influence on
one’s thinking about sex, gender, puberty
and reproduction. All cultures have
different ways of understanding sex,
gender and when it is appropriate to
become sexually active.
. CSE
 . Identify key cultural norms and sources
of messages relating to sexuality K7B1.
K TO 12
IKAAPAT NA MARKAHAN - Ang
Kontemporaryong Daigdig (ika-20 siglo
hanggang sa kasalukuyan): Mga Suliranin at
Hamon tungo sa Pangkapayapaan,
Pagkakaisa, Pagtutulungan, at Kaunlaran
 Mga Pandaigdigang Organisasyon,
Pangkat, at Alyansa.
CSE
 Cultural factors influence what is
considered acceptable and unacceptable
behavior in society. International
K TO 12
 Ang mga mag-aaral ay naipamamalas ng
mag-aaral ang pag-unawa sa
kahalagahan ng pakikipagugnayan at
sama-samang pagkilos sa
kontemporanyong daigdig tungo sa
pandaigdigang kapayapaan, pagkakaisa,
pagtutulungan, at kaunlaran
K TO 12
 Ang mga mag-aaral ay aktibong
nakikilahok sa mga gawain, programa,
proyekto sa antas ng komunidad at
bansa na nagsusulong ng rehiyonal at
pandaigdigang kapayapaan, pagkakaisa,
pagtutulungan, at kaunlaran.
K TO 12
 Nasusuri ang bahaging ginampanan ng
mga pandaidigang organisasyon sa
pagsusulong ng pandaigdigang
kapayapaan, pagkakaisa, pagtutulungan,
at kaunlaran.AP8AKD-IVi-11
 Nasusuri ang mga dahilan at epekto ng
ikalawang Yugto ng Imperyalismo at
Kolonisasyon. AP8PMD-IIIh-8
 (Nakikilala ng mga mag-aaral ang mga
program at kasunduan ng United Nations
at ASEAN sa isyu ng sexuality education
lalong lalo na sa isyu ng teenage
pregnancy at HIV.)
CSE
 . Demonstrate skills of being involved in
collective and cooperative activities to
improve community and society S7A
 Describe the ways in which society,
culture, laws and gender roles affect
social interactions and social behavior

19. 19
agreements and human rights
instruments provide guidance on sexual
and reproductiove health
K4A3
COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: ARALING PANLIPUNAN GRADE: 9
CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
K TO 12
Unang Markahan
Mga Pangunahing Konsepto ng
Ekonomiks: Batayan ng Matalinong
Paggamitng Pinagkukunag Yaman
Tungo sa Pagkamit ng Kaunlaran
E.4.Karapatan at Tungkulin Bilang
Isang Mamimili
Ikaapat Na Markahan
Mga Sektor Pang-Ekonomiya atMga
Patakarang Pang-Ekonomiya Nito
A. Konsepto atPalatandaan ng
Pambansang Kaunlaran
CSE
 Personal values influence one’s
beliefaboutgender bias and
discrimination. Gender equality
promotes equal decision making
K TO 12
Ang mga mag-aaral ay may pag-
unawa sa mga pangunahing konsepto
ng Ekonomiks bilang batayan ng
matalino at maunllad na pang-araw-
araw na pamumuhay
 Ang mag-aaral ay may pag-
unawa sa mga sektor ng
ekonomiya atmga patakarang
pang-ekonomiya nito sa harap ng
mga hamon at pwersa tungo sa
pambansang pagsulong atpag-
unlad
K TO 12
Ang mga mag-aaral ay naisasabuhay ang
pag-unawa sa mga pangunahing konsepto
ng Ekonomiks bilang batayan ng matalino
at maunlad na pang-araw-araw na
pamumuhay
 Ang mag-aaral ay aktibong
nakikibahagi sa maayos na
pagpapatupad atpagpapabuti ng mga
sektor ng ekonomiya nito tungo sa
pambansang pagsulong atpag-unlad
K TO 12
Naipgtatanggol ang mga karapatan at nagagampanan ang
mga tungkulin bilang isang mamimili
AP9MKE-Ih-18
 Natutukoy ang iba’t ibang gampanin ng mamamayang
Pilipino upang makatulong sa pambansang kaunlaran.
AP9MSP-IVb-3
 Nakapagsasagawa ng isang pagpaplano kung paano
makapag ambag bilang mamamayan sa pag-unlad ng
bansa.
Kaunlaran
AP9MSP-IVc-5
CSE

20. 20
about sexual behavior and family
planning. Different and unequal
standards sometimes apply to men
and women.
K TO 12
Mga Sektor Pang-Ekonomiya atMga
Patakarang Pang-Ekonomiya Nito
F.2. Ang Ugnayan ng Pilipinas para
sa kalakalang panlabas nito sa mga
samahan tulad ng World Trade
Organization at Asia Pacific Economic
Cooperation tungosa patas na
kapakinabangan ng mga mamamayan
ng daigdig
 The mass media influences our
ideals ofbeauty and gender
stereotypes. Pornographic media
tend to rely on gender
stereotyping. Negative mass media
portrayal ofmen and women can
influence self -esteem.
 Cultural factors influence what is
considered acceptable and
unacceptable sexual behavior in
.  Identify personal example of the ways in which gender
affects people’s lives and explain the meaning of and
provide examples of gender bias and discrimination.
 Differentiatebetween the biologicalandsocialaspects
that influencegenderidentityK1A1
 Explainthe differencebetween sexualorientation and
genderidentity. K1A2
 Demonstratesensitivity to and acceptanceof the sexual
aspects of personalidentityS1A2.
 Provideclear examplesof howpersonalvaluesaffect
one’sown decisionsandbehaviorsK2A2.
 Explainhowpeer influenceandsocialnormsinfluence
sexualdecisionsandbehaviorK2A3.
 Explainwhy anydiscrimination-egbullying,stigma,and
sexualharassmentare violationsof humanrights that
needto be stopped. K2B1.
 Describehowfamily relationshipsandresponsibilities
changeas membersmature. K3A1.
 Describea rangeof ways that peopleexpressaffectionin
different types of relationships–eg friendship,romantic,
andsexual relationshipsK3A2a.
 Describestrategiesto usesocial mediasafely, legally,
andrespectfully inrelationshipsK3A4.
 . Demonstratecommunicationskillsthat foster healthy
relationships.S3A3b
 Reportincidencesof discriminationtoschoolauthorities.
S2B1.
 Demonstrateskills to negotiateagreementaboutthe use
of informationtechnologyandsocialmediain
relationshipsS3A4b.

21. 21
society. International agreements
provide guidance on sexual and
reproductive health.
K TO 12
 Nasusuri ang ugnayan ng Pilipinas para sa kalakalang
panlabas nito sa mga samahan tulad ng World Trade
Organization at Asia-Pacific Economic Cooperation tungo
sa patas na kapakinabangan ng mga mamamayan ng
daigdig
AP9MSP-IVi-19
CSE
 Identify national laws and local regulations affecting the
enjoyment of human rights related to sexual and
reproductive health
K7B2

22. 22
COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: ARALING PANLIPUNAN GRADE: 10
CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
K TO 12
 Mga Isyu sa Karapatang Pantao
CSE
Personal values influence one’s belief
about gender bias and discrimination.
Gender equality promotes equal decision
making about sexual behavior and family
planning. Different and unequal
standards sometimes apply to men and
women.
 The mass media influences our ideals of
beauty and gender stereotypes.
Pornographic media tend to rely on
gender stereotyping. Negative mass
media portrayals of men and women can
influence self -esteem.
 Cultural factors influence what is
considered acceptable and unacceptable
sexual behavior in society. International
agreements and human rights
instruments provide guidance on sexual
and reproductive health.
K TO 12
Ang mga mag-aaral ay may pag-unawa:
 Sa kahalagahan ng karapatang
pantao sa pagsusulong ng
pagkapantay-pantay at respeto sa
tao bilang kasapi ng pamayanan,
bansa, at daidig
K to 12
Ang mga mag-aaral ay:
 nakapagpaplano ng symposium na
tumatalakay sa kaugnayan ng
karapatang pantao at pagtugon sa
responsibilidad bilang mamamayan
tungo sa pagpapanatili ng isang
pamayanan at bansa na kumikilala
sa karapatang
pantao
K TO 12
 Naipapahayag ang sariling pakahulugan
sa kasarian at sex
AP10KIL-IIIa1
CSE
 Identify personal examples of the ways in
which gender affects people’s life.
Describe their bodies and body parts
using proper names.
 Explain body differences and growth.
K1B/A1B.
K TO 12
 Nasusuri ang mga uri ng kasarian (
gender) atsex AP10KIL-IIIa2
CSE
 Explain the meaning of and provide
examples of gender bias and
discrimination. K7A2
K to 12
 Natatalakay ang gender roles sa
Pilipinas sa iba’t ibang panahon
AP10KIL-IIIb3

23. 23
CSE
 Identify national laws and local
regulations affecting the enjoyment of
human rights related to sexual and
reproductive health.
K7B2
 Natataya ang gender roles sa Pilipinas
sa iba’tibang panahon
AP10KIL-IIIc4
CSE
 Demonstrate ability to be involved in
collective and cooperative activities
towards improving the community and
the society. (standards 3-8) S7A
K TO 12
 Nasusuri ang gender roles sa iba’tibang
bahagi ng daigdig
AP10KIL-IIIc5
CSE
 Describethe sexual andreproductive
capacityof men andwomen over the life
cycle. K1A1.
 . Differentiatebetween sexualand
reproductivefunctionsthat arebiological;
andthose that arewilled or desired,
accordingto rights. K1A2
 Showrespect for one’svaluesandthe
valuesof others.A2A1
 Analyzehow family, friends,peers, media,
religionandcultureinfluenceself concept

24. 24
andbody image.S2A1
K TO 12
Natutukoy ang diskriminasyon sa
kababaihan, kalalakihan at LGBT
(Lesbian, Gay, Bi – sexual,
Transgender). AP10KIL-IIId6
CSE
 Demonstrate ability to be involved in
collective and cooperative activities
towards improving the community and
the society. (standards 3-8) S7A
K TO 12
 Nasusuri ang iba’t ibang salik na
nagiging dahilan ng pagkakaroon ng
diskriminasyon sa kasarian
AP10IKPIIId-7
CSE
 Explainwhy any discrimination-e.g.
bullying,stigma, andsexualharassmentare
violationsof humanright that needto be
stopped.K2B1
 Showrespect for one’svaluesandthe
valuesof others.A2A1
 Reportincidencesof discriminationtoschool
authorities.S2B1
K TO 12
 Napaghahambing ang katayuan ng

25. 25
kababaihan , lesbian,gays,bisexuals,at
transgender sa iba’t ibang bansa at
rehiyon) AP10IKPIIIe-9
CSE
 Differentiatebetween the biologicaland
socialaspects that influencegender
identity.K1A1
 Explainthe differencebetween sexual
orientationandgenderidentity.K1A2
 Demonstratesensitivity to and acceptanceof
the sexualaspects of personalidentity.S1A2
 Showrespect for one’svaluesandthe
valuesof others.A2A1
 Analyzehow family, friends,peers, media,
religionandcultureinfluenceself concept
andbody image.S2A1
K TO 12
 Naipapahayag ang sariling saloobin sa
Reproductive Health Law
AP10IKPIIIh-11
CSE
 Describeone’spersonalvaluesinrelationto
a rangeof sexualityandreproductivehealth
issuesK2A1
 Provideclear examplesof howpersonal
valuesaffect one’sown decisionsand
behaviorsK2A2
 Explainhowpeer influenceandsocialnorms
influencesexualdecisionsandbehavior
K2A3
 Analyzehow family, friends,peers, media,

26. 26
religionandcultureinfluenceself concept
andbody imageS2A1
 Demonstrateeffective decision-makingskills,
includingevaluatingadvantagesand
disadvantagesrelatedtosexuality and
reproductivehealth.S2A2.
 Demonstrateskills innegotiatingandrefusal
basedon well-analyzedpersonalvaluesand
knowledge.S24A3.
K TO 12
 Nasusuri ang epekto ng same sex
marriage sa mga bansang pinahintulutan
nito
AP10IKPIIIh-12
CSE
 Differentiate between friendship,
romanticand sexualrelationships
K3A2b.
 . Explainwhy usingthreats, coercion
andtricks in relationshipsiswrong.
K3A3
 Describestrategiesto usesocial media
safely, legally,andrespectfully in
relationshipsK3A4.
 Explainthe risks of early/teen marriage
andunplannedparenting K3A5.
 Compareandcontrast characteristics of
healthyvs unhealthyrelationships
S3A3a.
 Demonstratecommunicationskillsthat
foster healthy relationships.S3A3b.
K TO 12
 Naipapahayag ang pananaw sa

27. 27
pagpahintulotng same sex marriage sa
bansa
AP10IKPIIIh-13
CSE
 Describehowfamily relationshipsand
responsibilitieschangeasmembersmature.
K3A1
 Describea rangeof ways that people
expressaffection in different types of
relationships–eg friendship,romantic,and
sexualrelationshipsK3A2a
 Differentiate betweenfriendship,romantic
andsexual relationshipsK3A2b
 Explainwhy usingthreats, coercionand
tricks in relationshipsiswrong. K3A3
 Describestrategiesto usesocial media
safely, legally,and respectfully in
relationshipsK3A4.
 Compareandcontrast characteristics of
healthyvs unhealthyrelationshipsS3A3a.
 Demonstratecommunicationskillsthat foster
healthyrelationships.S3A3b.
K TO 12
 Natatalakay ang dahilan ng prostitusyon
at pang-aabuso
AP10IKPIIIi-14
CSE
 Describesituationsandbehaviorsthat
constitute sexualharassment, abuse
andviolence K6A1.
 Explainsexualharassment, abuseand
assault/rapeandwhy the victim is not at

28. 28
fault. K6A2.
 Discussthe impactsof sexual
harassment, sexualabuse,incest, rape
andsexual assaultK6A3.
 Identify specific strategiesfor reducing
gender-based,sexualabuseand
violenceK6A4
 Identify key elements of keeping
oneself safe from harm K6A4
 Demonstrateeffective ways to
communicatewith trusted adultsabout
bullying,harassment,abuseor assault
S6A1
K TO 12
 Nakapagmumungkahi ng mga paraan
tungo sa ikalulutas ang suliranin ng
prostitusyon at pang-aabuso sa sariling
pamayanan at bansa.
AP10IKPIIIj-16
CSE
 Identify specific strategiesfor reducing
gender-based,sexualabuseandviolence
K6A4
 Identify key elementsof keepingoneselfsafe
from harm K6A4.
 Identify sources of support that young
peoplecango to in cases of sexual
harassment, abuseor assaultS6A1.
 Advocate for safe environments that
encourage safety and respect S6A2

29. 29
K TO 12
 Nasusuri ang karahasan sa kababaihan,
kalalakihan at LGBT
AP10IKL-IIIe-f-7
CSE
 Describe how gender inequality is
maintained by everyone-women, men,
boys, girls, LGBT
K TO 12
 Nasusuri ang tugon ng pandaigdigang
samahan sa karahasan at
diskriminasyon
AP10IKL-IIIg-8
CSE
 Demonstrate ability to be involved in
collective and cooperative activities
towards improving the community and
the society. (standards 3-8) S7A
K TO 12
 Napahahalagahan ang tugon ng
pandaigdigang samahan sa karahasan at
diskriminasyon
 AP10IKL-IIIh-9
CSE
 Demonstrate ability to be involved in
collective and cooperative activities
towards improving the community and
the society. (standards 3-8) S7A

30. 30
K TO 12
 Napahahalagahan ang tugon ng
pandaigdigang samahan sa karahasan at
diskriminasyon.
AP10IKL-IIIi-10
CSE
 Demonstrate ability to be involved in
collective and cooperative activities
towards improving the community and
the society. (standards 3-8) S7A
K TO 12
 Nakagagawa ng malikhaing hakbang na
nagsusulong ng pagtanggap at
paggalang sa kasarian na nagtataguyod
ng pagkakapantay-pantay ng tao bilang
kasapi ng pamayanan AP10IKL-IIIj-10
CSE
 Demonstrate ability to be involved in
collective and cooperative activities
towards improving the community and
the society. (standards 3-8)
S7A
MARIA CRISTINA B. CASIA
Principal, Batuan Central E/S
Region 7
LIEZL S. CANCINO
EPS-Dagupan City
Region I
IMELDA T. CARDINES
EPS-Digos City
Region XI
MERVIN C. TORTOZA QUIRICO B. SUMAMPONG MICHAEL A. GARROVILLAS

31. 31
Principal, Isaias S. Tapales E/S
Region IV-A
EPS-CLMD
Region VII
Principal, Quisao National High School
Region IV-A
ROSEMARIE M. GUINO
EPS-CLMD
Region VIII