1. Covid-19 Antikor Tarama Testi
Kurum içi bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Dr.İsmail Kaya
2. 1. PCR Testi
2. Tıbbi Görüntüleme
3. Hızlı Antijen Testi
4. Hızlı Antikor Testi
• Tanı için; hastalık belirtileri başladıktan sonra PCR Testi ve Akciğer Tomografisi,
hastalık ilerleyince Antikor testleri ile takip. PCR testi asıl tanı testidir.
• Tarama için; hastalığın 5-6 gününden sonra sonuç vermeye başlamasına
rağmen sadece Antikor Testi olabilir. Güvenilir ön tanı testlerinin yaygınlaşması,
özellikle belirti vermeyen taşıyıcıların saptanıp, izole edilebilmesini sağlayacağı böylelikle
hem virüsün yayılım hızının düşebileceği hem de asıl tanı testi PCR'ın daha verimli
kullanılabileceği ifade edilmiştir.
• Hastalık belirtileri sergileyen kişilerin ; hızlı tanı testleri negatif çıksa da
PCR ile mutlaka teyit edilmesi, duruma göre tomografi yapılması ve bu esnada da
izole edilmesi gerekir.
Covid-19 Tanı Testleri
3. PCR Testi (polymerase chain reaction, polimeraz zincir reaksiyonu, Virüs RNA tespiti):
DNA (veya RNA)içerisinde yer alan, özgün bir bölgeyi enzimatik olarak çoğaltmak için
tepkimeler uygulanır. Az sayıdaki etkenleri de çoğaltarak ölçülebilir hale getirir. Hastalık
etkenleri çok az sayıda olsalar bile, erken dönemde ve hızlı şekilde tespit edilebilmektedirler.
Burun- Boğaz-Akciğer sürüntü örneklerine ek olarak çeşitli yöntemlerle alınan solunum
örnekleri kullanılarak da yapılabilir. Genellikle birkaç saat ila 2 gün içinde sonuçlanırlar.
Hastalığın ilk haftasında güvenilirdir. Daha sonra virüs, akciğerlerde çoğalmaya devam
ederken boğazda kaybolabilir. 2. haftada test edilen enfekte kişiler için, bronkoskopi ile daha
derin örnek alınması gerekebilir.
Zamanla burun-boğazda virüs bulunma olasılığı artacağından tanı için tekrarlanan testler
yapılabilir.
⁻ Sürüntünün etkin şekilde burun-boğazın en dip yerlerinden alınabilmesi
⁻ Virüsün hastalığın seyri ile artmış olması
⁻ Kişinin düşük bağışıklığı nedeni ile virüsün daha da çoğalarak sürüntüde bol miktarda bulunması
testin daha çabuk pozitifleşip sonuçlanmasını sağlar. Negatif tanı daha uzun sürer.
İlk tanı için önerilmektedir. Virüslerin varlığı genellikle COVID-19 RNA'sını tespit eden RT-PCR
ile doğrulanır. Bu test sadece COVID-19‘un RNA'sını tespit eder ve çok yeni veya aktif
enfeksiyonları doğrulamak için kullanılır.
Covid-19 Tanı Testleri - PCR
4. Tıbbi Görüntüleme: Toraks Bilgisayarlı Tomografi
COVID-19 hastalarında tanı testi olmamasına rağmen, klinik bulguları olan kişilerde tanı
ve ayırıcı tanıda yardımcı olabilmektedir. Ancak rutin tarama için önerilmez.
BT'deki Covid-19 enfeksiyonuna tipik özellikler görülür. Hastalık geliştikçe daha da
belirginleşir. COVID-19 pnömonisinin tipik radyolojik bulguları viral pnömoni ile uyumlu
konsalidasyonun olmadığı buzlu cam (bal peteği) görüntüsü, çift taraflı, periferal dağılım
gösterir ve sıklıkla alt lobları tutar.
Covid-19 Tanı Testleri – Toraks BT
5. Hızlı Antijen Testleri:
Burun – boğaz sürüntü örneklerinde virüse özgü proteinleri saptamaya yöneliktir.
Covid-19 için teorik olarak 15 dk. gibi hızlı sonuç verir ve maliyeti düşüktür.
Duyarlılığı (hastalığı yakalayabilme kapasitesi) % 56.4 – 60 gibi düşüktür.
⁻ Viral düzeyin en yüksek olduğunda örnek toplama zamanlaması, Covid-19 için hızlı antijen testlerinin
tanısal duyarlılığını artırabilir.
⁻ Çok hızlı olsalar da güvenilirlikleri PCR‘a ve Antikor testlerine göre daha düşüktür.
⁻ Hatalı pozitif veya negatif çıkma ihtimali vardır. Bu testlerle negatif çıkan ama hastalık belirtileri
gösterenlere Toraks BT yapıldığında hastalığın net olarak saptandığı vakalar görülmüştür. Ancak son
aylarda üretilen testlerde duyarlılığı yüksek ürünler mevcuttur.
Covid-19 Tanı Testleri – Hızlı Antijen Testi
6. Antikor Testi - Hızlı Kart Testi:
COVID-19'a karşı oluşmuş antikorları (bağışıklık elemanları) tespit etmek için kullanılır.
Enfeksiyona karşı immün yanıtın bir kısmı, IgM ve IgG dahil antikorların üretilmesidir. FDA'ya göre,
COVID-19’a karşı IgM antikorları genellikle ilk enfeksiyondan birkaç gün sonra kanda tespit edilebilir,
ancak enfeksiyon seyrindeki seviyeler iyi karakterize edilmemiştir. COVID-19’a karşı IgG antikorları,
enfeksiyonun ardından daha sonra saptanabilir hale gelir.
Antikor testleri, semptomları hafif olanlar veya asemptomatik olanlar da dahil olmak üzere
kaç kişinin hastalığa yakalandığını gösterir.
Hastalığın kesin öldürücülük oranı ve toplumdaki sürü bağışıklığı seviyesi bu testin sonuçlarından
belirlenebilir. Hastalığa yakalanan ve dolayısıyla bağışık olan popülasyon yüzdesini belirlemek için
kullanılabilir.
Antikor testi hızlı ve herkes tarafından yapılabilir olması nedeniyle hastalık başladıktan
ortalama 5 gün sonra çalışmaya başlamasına rağmen tarama testi için kullanılabilecek tek
seçenektir.
COVID-19’dan etkilendiğinden şüphelenilen hastaları ve enfekte hastalarla yakın temaslı kişileri
taramak için kullanılabilir.
Bununla birlikte, Antikor testleri tanı için tek yöntem olmamalıdır.
Sonuçlar klinik gözlemler ve PCR testi gibi diğer test yöntemleri ile birlikte kullanılmalıdır. Otoriteler
bir burun-boğaz sürüntü örneği uygun olmayan şekilde toplandığında ve PCR testleri yetersiz bir
şekilde yapıldığında COVID-19 enfeksiyonlarının tanısını kolaylaştırmak için Hızlı Antikor Testlerini
kullanmayı önermişlerdir.
Covid-19 Tanı Testleri – Antikor Testi
7. PCR Testi altın standart olup düşmanı arar. Antikor testi ise cephanemizi gösterir.
PCR Testi; uygun sürüntü alınmaması gibi nedenlerle klinik ve BT hastalık tanısı ile uyumlu olmasına rağmen
yanlış negatif sonuçlanabilir. Oluştu mu yüksek oranda pozitif tespit edilir. Ancak ilk 5-7 günde cephane
oluşmadığı için görülmemesi gibi sonuçlar olabilir. Antikor testi pozitif ise (PCR negatif çıksa dahi ) çok aksi
olmadıkça hastalık mevcuttur.
Covid-19 Tanı Testleri – Antikor Testi
10. Kan, serum veya plazmada , IgG ve IgM antikorlarının tespiti için SARS-COV-2 antijeni kaplı
renkli parçacıkların bir kombinasyonunu kullanan hızlı bir testtir.
Covid-19 Tanı Testleri – Antikor Testi
11. Onaylı Klinik Tanı Toplam
SonuçPozitif Negatif
IgG Test Pozitif 75 2 77
Negatif 0 369 369
Toplam Sonuç 75 371 446
Bu test ayrıca aşağıdaki pozitif tanı almış hastalık örnekleri ile de çapraz reaksiyon göstermemiştir;
- Anti-influenza A - Anti-influenza B - Anti-RSV - Anti-Adenovirüs - Anti-H. Pylori -
- HBsAg - Anti-Sifiliz - Anti-HIV - Anti-HCV
Kullanılan testin Spesifitesi ve Sensitivitesi ile ilgili 2 çalışma mevcut;
1. COVID-19 Hızlı Kart Testi , teyit edilmiş hastalardan alınan örneklerle karşılaştırıldı.
IgG için 446, IgM için 456 örnek.
Sensitivite (Duyarlılık): % 100 (% 95 CI:% 96.1 ~% 100)
Spesifite (Seçicilik) : % 99.5 (% 95 CI:% 98.1~% 99.9)
Accuracy (Doğruluk) : % 99.6 (% 95 CI:% 98.4~% 99.9)
Sensitivite (Duyarlılık): % 91.8 (% 95 CI:% 83.8~%96.6)
Spesifite (Seçicilik) : % 99.2 (% 95 CI:% 97.7~%99.8)
Accuracy (Doğruluk) : % 97.8 (% 95 CI:% 96.0~%98.9)
2. COVID-19 Hızlı Kart Testi, 181 Pozitif PCR örneği ile karşılaştırıldı.
Sensitivite (Duyarlılık): % 97.4 (% 95 CI:% 86.2~% 99.9)
Spesifite (Seçicilik) : % 99.3 (% 95 CI:% 96.2~% 99.9)
Accuracy (Doğruluk) : % 98.9 (% 95 CI:% 96.1~% 99.9)
Sensitivite (Duyarlılık): % 86.8 (% 95 CI:% 71.9~% 95.6)
Spesifite (Seçicilik) : % 98.6 (% 95 CI:% 95.0~% 99.8)
Accuracy (Doğruluk) : % 96.1 (% 95 CI:% 92.2~% 98.4)
Test- Referans Test KARŞILAŞTIRMA
Onaylı Klinik Tanı Toplam
SonuçPozitif Negatif
IgM Test Pozitif 78 3 81
Negatif 7 368 375
Toplam Sonuç 85 371 456
Onaylı Klinik Tanı Toplam
SonuçPozitif Negatif
IgM Test Pozitif 33 2 35
Negatif 5 141 146
Toplam Sonuç 38 143 181
Onaylı Klinik Tanı Toplam
SonuçPozitif Negatif
IgG Test Pozitif 37 1 38
Negatif 1 142 143
Toplam Sonuç 3 143 181
12. Gerçek Pozitif: Gerçekte hasta olan bireyler içinde testin hasta bulduğu bireyler
Yanlış Pozitif: Gerçekte sağlam olan bireyler içinde testin hasta bulduğu bireyler
Yanlış Negatif: Gerçekte hasta olan bireyler içinde testin sağlam bulduğu bireyler
Gerçek Negatif:Gerçekte sağlam olan bireyler içinde testinsağlam bulduğubireyler
1. Referans test: Bir hastalık için kesin hasta ve sağlam tanısı koydurabilecek,
geçerliliği daha önceden saptanmış ve yüksek olan yöntemlere denir.
2. Sensitivite (Duyarlılık):
• Gerçekte hasta olanların içinden hasta olanları bulabilme özelliği.
• Hastalık varken testin pozitif olma olasılığıdır.
• Testin HASTALIĞI YAKALAYABİLME kapasitesidir.
• Sensitivite %54 ise, bu test 100 tane hasta arasından 54 tanesini yakalayabiliyor.
Duyarlılık (Sensitivite) = (GP / (GP+YN)) * 100 = % olarak ifade edilir.
3. Spesifite (Seçicilik,Özgüllük):
• Gerçekte sağlıklı olan bireyler içinde sağlıklı bireyleri bulabilme özelliği.
• Testin SAĞLIKLI İNSANLARI ayırt edebilme kapasitesidir.
• Spesifite %99 ise, bu test 100 sağlam arasından 99 tanesini yakalayabiliyor.
Özgüllük (Spesifite) = (GN / (YP+GN)) * 100 = % olarak ifade edilir
4. Accuracy (Doğruluk): Gerçekte testin hasta ve sağlam olarak toplam doğru
tanı oranına “doğruluk” denir.
Doğruluk (Accuracy): = ((GP+GN) / (GP+YP+YN+GN)) * 100 = % olarak ifade edilir
TEST GÜCÜ İLE İLGİLİ TANIMLAR
REFERANS TEST SONUCU
Toplam SonuçPozitif Negatif
TARAMA
TESTİ
Pozitif
GP (Gerçek
Pozitif)
YP (Yanlış
Pozitif) GP+YP
Negatif
YN (Yanlış
Negatif)
GN (Gerçek
Negatif) YN+GN
Toplam Sonuç GP+YN YP+GN GP+YP+YN+GN
SPESİFİTE - SEÇİCİLİK
SENSİTİVİTE - DUYARLILIK