Climate Smart Agriculture.pdf
•
1 like•269 views
This lecture was delivered to Agricultural Instructors working for Climate Smart Agriculture Project in 11 districts in the dry zone of Sri Lanka. It includes Climate Smart Agriculture, Special characters in CSA, technological packages for crops such as paddy, maize etc. and livestock such as cattle, poultry etc.
Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
More from Dr. P.B.Dharmasena
More from Dr. P.B.Dharmasena (20)
Climate Smart Agriculture.pdf
- 1. ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මය ඉගැනේවීඹ අරමුණු – ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මය හඳුනේවා ීම – ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මදයේ විදශේෂ ලක්ෂණ ගැන ැනුමක් ලබා ීම – ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මයට සුදුසු තාක්ෂණ විධි පිළිබඳ අවදබෝධයක් ලබා ීම ආචාර්ය පී.බී. ධර්මදසේන/ අචාර්ය එසේ. එඹ. එඹ. ඉක්බාලේ
- 2. ද ේශගුණ සුහුරු වාරි කෘෂිකර්ම වයාපෘතිය අරමුණු • ද ේශීය වාරි ප ේධති පුණරුතේථාපනය කිරීම • අනාගත ශ්‍රී ලංකාදේ ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මය ක්‍රියාතේමක වීම තහවුරු කිරීම සඳහා දගාවීනේ දගේ ැනුම වර්ධනය කිරීම • දගාවීනේ දගේ ආ ායම ඉහළ නැංවීම
- 3. ද ේශගුණ සුහුරු වාරි කෘෂිකර්ම වයාපෘතිය • ද ේශගුණ සුහුරු වාරි කෘෂිකර්ම වයාපෘතිය ක්‍රියාතේමක වනේදනේ ද ේශගුණ විපර්යාසයනේට දගාදුරුවිය හැකි දගාවීනේ එනඹ විදශේෂදයනේ හඳුනාගතේ ිසේතරික්ක 11 ක ඇති ද ේශගුණ බලපෑඹ තීවු නියගය සහ ගංවතුර වැනි ද ේශගුණ-දපරේරිත අනේත සිදුවීඹ ඇතිවන පරද ේශයනේහි ජීවතේවන දගාවීනේ සඳහායි. • ිසේතරික්ක - අනුරාධපුර, දපාදලානේනරුව, කුරුණෑගල, පුතේතලම, කිළිදනාඡජය, මුලතිේ, තරිකුණාමලය, මඩකළපුව, අඹපාර, දමාණරාගල සහ හඹබනේදතාට • ගංගා දරෝණි 10 ක් තුල ඇති උපජලාධාර 18 ක • ගංගා දරෝණි - දමෝ රගඹ ආරු, යානේ ඔය, ර ඔය, කලා ඔය, දපරාරු, මනේඩකලේ ආරු, හැඩ ඔය, කරඳ ඔය, කිරිඳි ඔය සහ මැණික් ගඟ
- 4. වයාපෘති සංරචක 1. කෘෂිකාර්යක නිෂේපා නය සහ අදලවිකරණය 1. ද ේශගුණික සුහුරු කෘෂිකර්මය සහ ජල තාක්ෂණය 2. අදලවිකරණය 2. කෘෂිකර්මානේතය සඳහා ජලය 1. වාරිමාර්ග ප ේධති පුනරුතේථාපනය කිරීම 2. වාරිමාර්ග ප ේධති ක්‍රියාතේමක කිරීම සහ නඩතේතු කිරීම 3. වයාපෘති කළමනාකරණය 4. අනියඹ හ ිසි පරතිචාර
- 5. ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මය යනු කුමක් ? ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මය යනු ද ේශගුණ විපර්යාස වල බලපෑමට දගාදුරුවූ භූයයක ඵල ායිතාවය සහ පරතයසේදතිය වැඩිකිරීම සඳහා සැළසුඹ කළ දගාවිතැනේ ක්‍රම කට්ටලයකි
- 6. CSA කුෆණු තුන තිරසර දලස කෘෂිකර්ම ඵල ායිතේවය සහ ආ ායම වැඩිකිරීම ජනතාවදගේ සහ ආහාර ප ේධතිවල පරතයසේදතිය ඇති කිරීම හැකි හැමවිටම GHG පිටවීම වැළැක්වීම තිරසර සංවර්ධන ඉළක්ක කරා ලඟා වීදඹ ශක්තිමතේ විභවයක් CSA තුළ ඇත.
- 7. ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මය යනු කළ හැකි ද යක් සහ කළ යුතු ද යක්
- 8. ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මදයේ විදශේෂ ලක්ෂණ • ඒ සඳහාම සුවිදශේෂීව නිර්මාණය කළ විදශේෂ තාක්ෂණයක් නැත. පවතින සුදුසු තාක්ෂණයක් දහෝ කට්ටළයක් භාවිතා කරනු ලබයි. • ද ේශගුණික සුහුරු බව (climate smartness) - ජලහානිය අඩුවීම, අඩු CO2 සහ CH4 මු ා හැරීම, අඩු N2O මු ා හැරීම, අවම ශක්ති භාවිතය, හිතකර කාළගුණය සහ පවතින ැනුම • ද ේශගුණික බලපෑඹවලට අනුහුරු වීම (adaptation) - දයෝගය කරගැනීම, හුරුවීම • ද ේශගුණික බලපෑඹ අවමකර ගැනීම (mitigation) - සංරක්ෂණය, ආරක්ෂාව සහ දවනතේ උපායමාර්ග • ඵල ායිතේවය වැඩිකරගැනීම - enhanced productivity
- 9. බල ශක්ති කෘෂිකර්මය අපරවය කළමනාකරණය කාර්යක කටයුතු හරිතාගාර වායු විදමෝචනයට කෘෂිකර්මදයේ ායකතේවය 25.1 % කි
- 10. ශ්‍රී ලංකාදේ කෘෂිකර්මදයනේ සිදුවන හරිතාගාර වායු පිටවීඹ දපර ආමාශ පැසවීම (26.6%) දපාදහාර කළමනාකරණය (3.9 %) කාබනික පදසේ වගාව (16.1 %) වී දගාවිතැන (52.4 %) දබෝග දශේෂ හනය (1 %)
- 11. Main Crops [5] ශ්‍රී ලංකාදේ පරධාන දබෝග වගාකළ ඉඩඹ වලිනේ පරතිශතයක් දලස බඩ ඉරිඟු 2.5 % වී 46.1 % එළවෆ 3.5 % දතේ 9.7 % දපාලේ 17.5 % දවනතේ 20.7 %
- 12. ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මය දබෝගය Crop ක්‍රියාව Activity අනුහුරුව Adaptation අවම කිරීම Mitigation ඵල ායිතේවය Productivity වී කනේනයට අනුව දරෝපන කාලය ගඹ වැේවල කාර්යක්ෂම වැසි ිය කළමනාකරණය ජලය රැඳවුඹ කාලය අඩු දකාට පිටවන රදතේනේ අවම කිරීම. SRI, AWD භාවිතය ඵල ායිතේවය සහ ආ ායම වැඩිදේ. දබෝග සේථාපන සහ කළමනාකර ණ තාක්ෂණ දවනසේ කිරීම (කැකුළම, පැරචූට් ක්‍රමය, AWD) අවම බිඹ සැකසුම සමග ජල භාවිතය අවම කිරීම සහ පාංශු දතතමන සංරකෟෂණය පාංශු කාබනේ පරමාණය වැඩිදේ. පාංශු ජලය රැඳීම වැඩිය. ඒ අනුව ජල සැපයුමට අවශය ශක්තිය අඩුකරගත හැක. වාරි ජලය රැඳී තිබීම අඩුදේ. හරිතාගාර වායු පිටවීම අඩුය. වර්ෂාපතනය අනුව ඵල ායිතේවය දවනසේ දනාදේ දහෝ අඩුදේ.
- 13. 0 200 400 600 800 1000 1200 OCTOBER NOVEMBER DECEMBER JANUARY WATER USE (MM) MONTH VARIATION OF RAINFALL AND IRRIGATION USE WITH CULTIVATION TIME Irrigation requirement Rainfall use වර්ෂාපතනය සමග වාරි ජල අවශයතාවය දවනසේ වීම
- 14. ජලය ඉතිරි කිරීමට AWD සංකලේපය • අසේවැනේන අඩුවීමකිනේ දතාරව වාරි ජල භාවිතය අඩුකරගත හැකි ක්‍රමයකි. • ලිය ේද ේ රැඳී ඇති ජලය සිඳී දගාසේ ින කිහිපයකට පසු නැවත වාරි ජලය සපයනු ලැදේ. • වාරි ජලය සපයන ිනය තීරණය කරනේදනේ සකසාගතේ PVC (10-15 cm විශේකඹභය) ලිය ේද ේ ගිලේවා එහි තුල ජල මට්ටම මැණීදමනි • ජල මට්ටම පස මතුපිට සිට 15 cm පහළිනේ ඇතිවිට වාරි ජල සඹපා නය සුදුසුය.
- 15. පැරචුට් තාක්ෂණය • පේලාසේටික් තැටිවල වැඩුනු වී පැළ මඩකළ කුඹුරට ක්‍රමවතේව වීසි කිරීම පැරචුට් තාක්ෂණය දලස දකටිදයනේ හැඳිනේවිය හැක.
- 17. ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මය දබෝගය Crop ක්‍රියාව Activity අනුහුරුව Adaptation අවම කිරීම Mitigation ඵල ායිතේවය Productivity බඩඉරිඟු වර්ෂාවතේ සමග බීජ සිටුවීම දබෝග කැලැනේඩරය ඒ අනුව සකසේ කර ගැනීදමනේ වැසි ලැදබන ආකාරය අනුව ඇතිවන දබෝග හානි අවම කරයි. වැසි ජල සඹපා නය නිසා වාරි ජල සඹපා නයට වැය වන ශක්තිය අඩුදේ. එක ජල ඒකකයකට භූය සහ දබෝග ඵල ායිතේවය වැඩි වීම ිගු වැසි කාලයක් ඇති කෘෂි- පාරිසරික කළාප දතෝරා දගන වගා කිරීම සුදුසු වගා පර ද ේශ දතෝරා ගැනීදමනේ ජලයට සහ ද ේශගුණයට ඇති දබෝග අව ානම අඩුදේ. වැසි ජල සඹපා නය නිසා වාරි ජල සඹපා නයට වැය වන ශක්තිය අඩුදේ. එක ජල ඒකකයකට භූය සහ දබෝග ඵල ායිතේවය වැඩි වීම
- 18. ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මය දබෝගය Crop ක්‍රියාව Activity අනුහුරුව Adaptation අවම කිරීම Mitigation ඵල ායිතේවය Productivity දතේ කාබනික දපාදහාර ද ේශගුණික කඹපන මැඩ පවතේවා ගැනීමට ප ේධතිදයේ විභවය වැඩි කරගනේනා අතර පාංශු ගුණාතේමය, ජලය රඳවා ගැනීම සහ පාංශු ගුණාතේමය ඉහළ නංවයි නයිට්‍රජනේ දපාදහාර භාවිතය අඩුවීම තුලිනේ N2O විදමෝචනය අඩුදේ. නිශේපා න ගුණාතේමය ඉහළ යන අතර ආ ායම වැඩිදේ. වසුනේ දය ීම සහ භූයය ආවරනය කිරීම දඹ මගිනේ පදසේ දපෝෂක ප ාර්ථ රඳවා ගැනිම ියුණුවන අතර පාංශු ඛා නය පාලනය කරයි. පාංශු දතතමනය සංරක්ෂණය වන අතර පදසේ දශේෂ දතතමනය උපරිම භාවිතය ිරිමතේ කරයි. වලේ පාපනය මනාව සිදුදේ. කෘතරිම දපාදහාර භාවිතය අඩුවීම ඒ අනුව හරිතාගාර වායු පිටවීම අඩුවීම සිදුදේ. පදසේ කාබනේ නිධිගත වීම වැඩිදේ. එක ජල ඒකකයකට භූය සහ දබෝග ඵල ායිතේවය වැඩි වීම
- 19. ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මය දබෝගය Crop ක්‍රියාව Activity අනුහුරුව Adaptation අවම කිරීම Mitigation ඵල ායිතේවය Productivity දපාලේ ආවරන දබෝග (සජීව වසුනේ) රනීල ආවරන දබෝග මගිනේ දපාලේ දබෝගදයේ N දපාදහාර අවශයතාවය අඩුකරන අතර පදසේ දපෝෂණ තතේවය ියුණු කරයි. ආවරන දබෝගය පස සමග සී සෑදමනේ පදසේ කාබනේ පරමානය වැඩි කරයි සඹපා නය කරන ඒකක දපෝෂක පරමානයකට ඵල ායිතේවය වැඩි වීම ක්ෂුර වාරි සඹපා නය ජලය පරමානවතේ බව සහතික කරයි සැළකිය යුතු පරතිලාභයක් නැත. අකාර්යක්ෂම ඉනේධන දපාඹප භාවිතය ප ේධතිදයේ GHG පිටවීම වැඩිකරයි එක ජල ඒකකයකට භූය සහ දබෝග ඵල ායිතේවය වැඩි වීම
- 20. ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මය දබෝගය Crop ක්‍රියාව Activity අනුහුරුව Adaptation අවම කිරීම Mitigation ඵල ායිතේවය Productivity කිරි ගවයිනේ පාරඹපරික ගවයිනේ ඇතිකිරීම සහ සංරක්ෂණ ය කිරීම ද ේශීය ගවයිනේට දරෝගවලට සහ රසේනයට ඔදරාතේතු ීදඹ හැකියාව වැඩිය ආහාර ීම සහ දපාදහාර කළමනාකරණදයේ ී හරිතාගාර වායු පිටවීමතේ ශක්ති දය වුමතේ අඩුකර ගතහැක බාහිර දය වුඹ අඩුවීම තුලිනේ නිශේපා න විය ම අඩුකරගත හැක. දකාඹදපෝ සේට් සහ ජීව වායු නිප වීම ද ේශගුණ කඹපන වලට පරතයසේථාවය වැඩිකරයි නයිට්‍රජනේ දපාදහාර භාවිතය අඩුවීම තුලිනේ N2O විදමෝචනය අඩුදේ. භූය ඵල ායිතේවය, නිශේපා න ගුණාතේමය සහ ආ ායම ඉහළ යයි.
- 21. ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මය දබෝගය Crop ක්‍රියාව Activity අනුහුරුව Adaptation අවම කිරීම Mitigation ඵල ායිතේවය Productivity කුකුෆ අපරවය කළමනාකරණය (දකාඹදපෝසේට් නිශේපා නය) දබෝග නිශේපා නදයේ ී කාබනික රවය භාවිතය වර්ධනය කරයි (සදමෝධාන දබෝග-පශු සඹපතේ ප ේධති). රසායනික දපාදහාර භාවිතය අඩුකරයි. නයිට්‍රජනේ දපාදහාර භාවිතය අඩුවීම තුලිනේ N2O විදමෝචනය අඩුදේ. භූය ඵල ායිතේවය, නිශේපා න ගුණාතේමය සහ ආ ායම ඉහළ යයි. කෘෂි පාරිසරික කළාපයට අනුව උපදයෝගිත වර්ග ඇතිකිරීම ද ේශගුණ කඹපන වලට පරතයසේථාවය වැඩිකරයි ආහාර ීම සහ දපාදහාර කළමනාකරණදයේ ී හරිතාගාර වායු පිටවීමතේ ශක්ති දය වුමතේ අඩුකර ගතහැක ද ේශගුණ කඹපන වලට පරතයසේථාවය වැඩි වීම තුලිනේ ඵල ායිතේවදයේ සේථාවරතේවය වැඩි දේ.
- 22. ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මය දබෝගය Crop ක්‍රියාව Activity අනුහුරුව Adaptation අවම කිරීම Mitigation ඵල ායිතේවය Productivity දගවතු කෘෂි වනවගාව දසවන සඳහා ශාක සිටුවීදමනේ පසට උෂේණතේව ආතතිය අඩුදේ. පදසේ කාබනේ පරමාණය සහ නිධිගතවීම වැඩිදේ. ආහාර හා දපෝෂක ප ාර්ථ සුරක්ෂිතතාවයතේ ආ ායඹ විවිධතේවයතේ සඳහා පරතිලාභ විභවය වැඩිවන දසේ දකදරන දබෝග විවිධාංගීකරනදයනේ අසේවනු වැඩිදේ. සදමෝධාන දබෝග-පශු සඹපතේ ප ේධති සමග කෘෂි වනවගාව දබෝග නිශේපා නදයේ ී කාබනික රවය භාවිතය වර්ධනය කරයි (සදමෝධාන දබෝග-පශු සඹපතේ ප ේධති). රසායනික දපාදහාර භාවිතය අඩුකරයි. ශක්ති භාවිත කාර්යක්ෂමතාවය වැඩි කරයි. දපාසිල ඉනේධන ැවීම අඩුවීම තුලිනේ හරිතාගාර වායු පිටවීම අවම කිරීමට ායක දේ. භූය ඵල ායිතේවය සහ ආ ායම වැඩිදේ.
- 23. දගවතුවල කාබනේ තැනේපතේ පරමාණය වැඩිකිරීම සඳහා ඉළක්ක 0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 කාබනේ යලි ය න දම.දටා. වසර
- 24. ද ේශගුණ සුහුරු කෘෂිකර්මය දබෝගය Crop ක්‍රියාව Activity අනුහුරුව Adaptation අවම කිරීම Mitigation ඵල ායිතේවය Productivity එළවෆ ක්ෂුර ජලසඹපා නය ජලය පරමානවතේ බව සහතික කරයි අකාර්යක්ෂම ඉනේධන දපාඹප භාවිතය ප ේධතිදයේ GHG පිටවීම වැඩිකරයි එක ජල ඒකකයකට භූය සහ දබෝග ඵල ායිතේවය වැඩි වීම