Description of the Climate in Sri Lanka (Sinhala)
•
1 like•191 views
The lecture delivered for Agricultural Instructors working for Climate Smart Agriculture Project in 11 districts of Sri Lanka. It explains the difference between climate and weather, factors affecting climate variation in Sri Lanka, Rainfall, altitude, degree of wetness etc.
Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
More from Dr. P.B.Dharmasena
More from Dr. P.B.Dharmasena (20)
Description of the Climate in Sri Lanka (Sinhala)
- 1. දේශගුණය යනු කුමක්ද? ඉගැනේවීඹ අරමුණු – ශ්‍රී ලංකාේ දේශගුණික සේවභාවය පිළිබඳ කටියනේ විසේතර කිරීම – ශ්‍රී ලංකාේ කූෂි-පාරිසරික උපකළාපීකරණය පිළිබඳ පැහැදිළි අවබෝධයක් ලබාදීම – කූෂිපාරිසරික කළාප තුල ව්ෂෂාපතනයේ වනසේවීඹ හඳුනා ගැනීම – බෝග වගාවට දේශගුණයේ ඇති සඹබනේධතාවය පැහැදිළි කරගැනීම – කූෂිපාරිසරික කළාප අනුව සකසා ඇති බෝග වගා කාල සටහනේ හඳුනා ගැනීම ආචා්ෂය පී.බී. ධ්ෂමසේන/ අචා්ෂය එසේ. එඹ. එඹ. ඉක්බාලේ
- 2. දේශගුණය යනු කුමක්ද? • දේශගුණය යනු යඹ කාලපරිෙදයක් තුල යඹ සේථානයක ඇතිවුනු සමසේථ කාළගුණයේ සාමානයයයි. • කාළගුණය යනු කටිකාලීනව ඇතිවන වායුගෝලීය තතේවයයි. • ඔබට දැනනේනේ කාළගුණයයි • ඔබ අපේක්ෂා කරනේනේ දේශගුණයයි
- 3. භූවිෂමතා කළාප තුනකි: • මධයම කඳුකරය (දක්ෂින මධයම කාටස; 750-2500 m) • තැනිතලා භූය කළාපය (125-750 m), • වරළබඩ තීරය (0- 125m) දේශගුණය
- 4. ශ්‍රී ලංකාේ දේශගුණික සූතු • පළමු අනේත්ෂ මෝසම - මා්ෂතු සහ අපරේලේ • නිරිතදිග මෝසම - මැයි සිට සැපේතැඹබ්ෂ දක්වා • දවන අනේත්ෂ මෝසම - ඔක්තෝබ්ෂ සහ නාවැඹබ්ෂ • ඊසානදිග මෝසම - දසැඹබ්ෂ සිට පබරවාරි දක්වා
- 5. ශ්‍රී ලංකාේ දේශගුණික කළාප ව්ෂශාපතනය ය. ර. 1,750 ට අඩු - වියළි කළාපය ය. ර. 1,750 - 2,500 - අතරමැදි කළාපය ය. ර. 2,500 ට වැඩි - තතේ කළාපය D I W
- 6. ශ්‍රී ලංකාේ දේශගුණය කටියනේ • ශ්‍රී ලංකාේ දේශුණය පැහැදිළි තතේ සහ වියළි කළාප සහිත ඝ්ෂම කළාපීය දේශගුණයකි. වා්ෂශික ව්ෂෂාපතනයේ මධයනය අගය වියළි කළාපයේදී < 900 mm වන අතර එය තතේ කළාපයේදී > 5 000 mm ේ. • ශ්‍රී ලංකාේ මධයම කාටස මධයම කඳුකරයනේ ආවරනය වන අතර එහි හාඳිනේ දිසේවන උසේ තැනි සහ උනේනතාංශ 910-2524 තරඹ උසේ කඳු ශිඛරද කඳුරෑනේ වලිනේද වටවූ සානු වලිනේ සමනේවිතය. • ශ්‍රී ලංකාේ ව්ෂෂාපතනය මෝසඹ, සංවහන සහ අවපාත වල සඹයශරණයකිනේ ඇතිේ. ඊසානදිග මෝසම වියළි කළාපයට වැඩි වැසි පරමාණයක් ගනන අතර නිරිතදිග මෝසම තතේ කළාපයට වැඩි වැසි පරමාණයක් ලබාදේ. ඹ පරධාන මෝසඹ දක අතර ඇති අනේත්ෂ මෝසඹ වැසි වරළබඩ තීරයට පතිතේ. • පරධාන කූෂිකා්ෂයක කනේනය (මහ) දවන අනේත්ෂ මෝසමනේ ආරඹභවී ඊසානදිග මෝසමනේ කළවර වන බැවිනේ එය සැපේතැඹබරයේ සිට ඉදිරි වස්ෂ මා්ෂතු දක්වා පවතී. • සුෆ කූෂිකා්ෂයක කනේනය (යල) පළමු අනේත්ෂ මෝසමනේ ආරඹභවී නිරිතදිග මෝසමනේ කළවර වන බැවිනේ එය මැයි මාසයේ සිට අගෝසේතු දක්වා පවතී.
- 7. ශ්‍රී ලංකාේ කූෂි-පාරිසරික කළාප • කූෂි-පාරිසරික කළාප 24 (ව්ෂශාපතනය, උනේනතාංශය, සාපේක්ෂ තතමනය) • DL 1,2,3,4,5 = 5 • IL 1,2,3, IM 1,2,3, IU 1,2,3 = 9 • WL 1,2,3,4, WM 1,2,3, WU 1,2,3 = 10 • උප කළාප 49 (වනතේ භෞතික පාරිසරික සාධකද ඇතුෆව a සිට f දක්වා) • WZ – 16 • IZ – 20 • DZ - 13 DRY ZONE INTERMEDIATE ZONE WET ZONE
- 8. කූෂි-පාරිසරික උපකළාපීකරණය • පරධාන ව්ෂෂාපතන කළාප තුනකි • තතේ කළාපය - W • අතරමැදි කළාපය - I • වියළි කළාපය - D • උනේනතාංශය අනුව කළාප තුනකි • පහත රට - L • මැද රට - M • උඩ රට - U • තතේව පැවතීඹ මට්ටම අනුව අංකයක් දනු ලැේ • 1- දිගු කලක් තතේව පවතී, 5- ඉක්මනිනේ වියළී යයි • ව්ෂෂාපතනය සහ වනතේ භෞතික සහ පාරිසරික සාධක සැළකීම • a - දිගු කලක් තතේව පවතී f - ඉක්මනිනේ වියළී යයි
- 12. • පැහැදිළි යල කනේනයක් • කටිකාලීන (මාස 3ට අඩු) බෝග අහසේදියනේ යල කනේනයේදී වගාකළ හැක. තල, මනේරි. මුං • වා්ෂශික ව්ෂෂාපතන අපේක්ෂාව - ය.ර 1,100 • පරමාණවතේ නාවන යල ව්ෂෂාපතනයක් • අහසේදියනේ යල කනේනයේදී වගාකළ නාහැක. • වා්ෂශික ව්ෂෂාපතන අපේක්ෂාව - ය.ර 650 කූෂිපාරිසරික කළාප තුල ව්ෂෂාපතනයේ වනසේවීඹ පහතරට වියළි කළාපය – කූ. පා. කළාප 3 යි, කූ. පා. උප කළාප 13 යි දිසේතරික්ක - පුතේතලම, මනේනාරම, වවුනියාව, අනුරාධපුරය, මුලතිේ, කිලිනාඡජය, යාපනය, තරිකුණාමලය, මඩකළපුව, හඹබනේතාට, පාළානේනරුව සහ කුරුණෑගල, මාතලේ, අඹපාර සහ මාණරාගල දිසේතරික්කවල කාටසේ
- 13. • පැහැදිළි යල කනේනයක් • අහසේදියනේ යල කනේනයේදී වගාකළ හැක. • සේදර සහ වැවිළි බෝග • වා්ෂශික ව්ෂෂාපතන අපේක්ෂාව - ය.ර 1,400 • කටිකාලීන (මාස 3ට අඩු) බෝග අහසේදියනේ යල කනේනයේදී වගාකළ හැක. තල, මනේරි. මුං • වා්ෂශික ව්ෂෂාපතන අපේක්ෂාව - ය.ර 1,200 පහතරට අතරමැදි කළාපය – කූ. පා. කළාප 3 යි, කූ. පා. උප කළාප 5යි දිසේතරික්ක - පුතේතලම, කුරුණෑගල, මාතලේ, බදුලේල, මාණරාගල, හඹබනේතාට, රතේනපුර සහ මාතර කූෂිපාරිසරික කළාප තුල ව්ෂෂාපතනයේ වනසේවීඹ
- 14. • ඒකමාන ව්ෂෂාපතන රටාව • සේදර සහ වැවිළි බෝග • වා්ෂශික ව්ෂෂාපතන අපේක්ෂාව - ය.ර 2,000 • ඒකමාන ව්ෂෂාපතන රටාව • සේදර සහ වැවිළි බෝග • වා්ෂශික ව්ෂෂාපතන අපේක්ෂාව - ය.ර 1,100 මැද රට අතරමැදි කළාපය – කූ. පා. කළාප 3 යි, කූ. පා. උප කළාප 8යි දිසේතරික්ක - මාතලේ, මහනුවර, නුවරඑළිය, බදුලේල, මාණරාගල, රතේනපුර දිසේතරික්කවල කාටසේ කූෂිපාරිසරික කළාප තුල ව්ෂෂාපතනයේ වනසේවීඹ
- 15. කූෂිපාරිසරික කළාප තුල ව්ෂෂාපතනයේ වනසේවීඹ • ඒකමාන ව්ෂෂාපතන රටාව • සේදර සහ වැවිළි බෝග • වා්ෂශික ව්ෂෂාපතන අපේක්ෂාව - ය.ර 2,400 • ඒකමාන ව්ෂෂාපතන රටාව • සේදර සහ වැවිළි බෝග • වා්ෂශික ව්ෂෂාපතන අපේක්ෂාව - ය.ර 1,400 උඩ රට අතරමැදි කළාපය – කූ. පා. කළාප 3 යි, කූ. පා. උප කළාප 7යි දිසේතරික්ක - මහනුවර, නුවරඑළිය, බදුලේල දිසේතරික්කවල කාටසේ
- 16. කූෂිපාරිසරික කළාප තුල ව්ෂෂාපතනයේ වනසේවීඹ උඩ රට තතේ කළාපය – කූ. පා. කළාප 3 යි, කූ. පා. උප කළාප 4යි දිසේතරික්ක - මහනුවර, නුවරඑළිය, රතේනපුර දිසේතරික්කවල කාටසේ • පැහැදිළි ඒකමාන ව්ෂෂාපතන රටාව • සේදර සහ වැවිළි බෝග • වා්ෂශික ව්ෂෂාපතන අපේක්ෂාව - ය.ර 3,100 • ඒකමාන ව්ෂෂාපතන රටාව • සේදර සහ වැවිළි බෝග • වා්ෂශික ව්ෂෂාපතන අපේක්ෂාව - ය.ර 1,800
- 17. කූෂිපාරිසරික කළාප තුල ව්ෂෂාපතනයේ වනසේවීඹ • පැහැදිළි ඒකමාන ව්ෂෂාපතන රටාව • සේදර සහ වැවිළි බෝග • වා්ෂශික ව්ෂෂාපතන අපේක්ෂාව - ය.ර 3,300 • ඒකමාන ව්ෂෂාපතන රටාව • සේදර සහ වැවිළි බෝග • වා්ෂශික ව්ෂෂාපතන අපේක්ෂාව - ය.ර 1,400 මැද රට තතේ කළාපය – කූ. පා. කළාප 3 යි, කූ. පා. උප කළාප 6යි දිසේතරික්ක - මහනුවර, මාතර, රතේනපුර, කෑගලේල දිසේතරික්කවල කාටසේ
- 18. කූෂිපාරිසරික කළාප තුල ව්ෂෂාපතනයේ වනසේවීඹ පහත රට තතේ කළාපය – කූ. පා. කළාප 4 යි, කූ. පා. උප කළාප 5යි දිසේතරික්ක - ගාලේල, කෆතර, රතේනපුර, කෑගලේල, කාළඹ, ගඹපහ දිසේතරික්කවල කාටසේ • පැහැදිළි ඒකමාන ව්ෂෂාපතන රටාව • සේදර සහ වැවිළි බෝග • වා්ෂශික ව්ෂෂාපතන අපේක්ෂාව - ය.ර 3,200 • ඒකමාන ව්ෂෂාපතන රටාව • සේදර සහ වැවිළි බෝග • වා්ෂශික ව්ෂෂාපතන අපේක්ෂාව - ය.ර 1,700
- 19. කූෂිකා්ෂයක නිෂේපාදනයට බලපාන මළික සාධක දේශගුණික සාධක පාංශු සාධක බෝග සාධක • ව්ෂෂාපතනය • වායුගෝලීය උෂේණතේවය • සාපේක්ශ ආ්ෂද්‍රතාවය • ආලෝකය • උනේනතාංශය/ දේශාංශය • සුළං • කාබනේඩයාක්සයිඩ් • කාබනික ද්‍රවය • වයනය • වුහය • අයන හුවමාරු ධාරිතාවය • භාෂේයකතාවය • බෑවුම සහ භූවිෂමතාවය • පාංශු උෂේණතේවය • පාංශු කළමනාකරණ සාධක (සීසෑම, ජලාපවහනය, වනතේ ාංාංශු කළමනාකරණ කටයුතු) • පාංශු ගැඹුර • බෝග විශේෂ/ පරභේද • රෝපන දිනය • රෝපන රටාව • බීජ ගුණාතේමය • වාෂේපීකරණ උතේසේේදනය • ජල සුලබතාවය • පෝෂනය • පලිබෝධ (කූරනේ, රෝග, වලේ) • අසේවනු නලීඹ කා්ෂයක්ෂමතාවය
- 20. බෝග වගාවට දේශගුණයේ ඇති සඹබනේධතාවය • ව්ෂෂාපතනය - ජල සැපයුම, පාංශු ඛාදනය, බෝග හානි, මලේ හානිය • පාංශු තතමන තතේවය - සී සෑම, බෝගයට අවශය පාංශු තතමනය, • ස්ෂයාලෝකය - පරභාසංසේලේශනය, හෝමෝන ක්‍රියාකාරිතේවය, පාංශු උෂේණතේවය පවතේවා ගැනීම • පරශසේථ වායුගෝල සහ පාංශු උෂේණතේවය - පැලවීම, කරලේ/බීජ හටගැනීම, හාඳම ව්ෂධනය සඳහා • සාපේක්ෂ ආ ්ෂද්‍රතාවය - බෝග ව්ෂධනයට සහ නිශේපාදනයට දැඩි ලස බලපායි. අසේවනු ගුණාතේමය, රෝග සහ පළිබෝධ හානිය තීවු වීම • සුළඟ - මලේ වැටීම, ඵල වැටීම, බෝග හානිවීඹ, පරාග වාහකයිනේගේ ක්‍රියාකාරිතේවය, පළිබෝධක සංසරනය
- 21. බෝග වගා කාල සටහනේ
- 22. බෝග වගා කාල සටහනේ
- 23. බෝග වගා කාල සටහනේ
- 24. බෝග වගා කාල සටහනේ වියළි සහ අතරමැද කළාප සඳහා
- 25. බෝග වගා කාල සටහනේ
- 26. බෝග වගා කාල සටහනේ
- 27. බෝග වගා කාල සටහනේ
- 28. බෝග වගා කාල සටහනේ
- 29. බෝග වගා කාල සටහනේ පිළියල කාට ඇති බෝග සහ කූෂිපාරිසරික කළාප බෝගය තතේ කළාපය වියළි කළාපය අතරමැදි කළාපය වී ලාකු ෆනු රතු ෆනු කේපි යරිසේ කුරහනේ මුං රටකජු බඩඉරිඟු උඳු සෝයාබෝංජ තල අ්ෂතාපලේ
- 30. ශ්‍රී ලංකාේ නියං බලපෑඹ සිතියම
- 31. කූෂික්ෂමයට නියගයේ බලපෑම පාංශු තමනය අඩු වීම
- 32. ඉඩෝරය භූය හායනය ේගවතේ කරයි • අධික උෂේණතේවය කාබනික ද්‍රවය ඉක්යනේ ජී්ෂණය කාට පාංශු වුහය දු්ෂවල කරයි. • ඹ නිසා පාංශු ඛාදනය සිදුවී භූය හායනය සිදුේ. • ලවණතාවය අධික ේ. • ඉඩෝරය පසේ කුෂුද්‍ර ජීවී ක්‍රියාකාරිතේවය සහ පාංශු පෝෂණ තතේවය දු්ෂවල කරයි • ආක්‍රමණකාරී ශාක වල පැතිරීම වැඩිේ
- 33. වඩා වැඩි බලපෑමක් ඇති දිසේතරික්ක • ගාලේල • කෆතර • කාළඹ • රතේනපුර තරමක් වැඩි බලපෑමක් ඇති දිසේතරික්ක • ගඹපහ • කෑගලේල • මහනුවර • මාතර • පුතේතලම • මඩකළපුව ශ්‍රී ලංකාේ ගංවතුර බලපෑඹ සිතියම
- 34. කූෂික්ෂමයට ගංවතුරවල බලපෑම බෝග සහ බෝග පදේධතිවලට බලපෑම • වැඩි වශයනේම කුඹුරු වල වගා කරන වී හ එළවෆ • බෝග විනාශය සමග ගාවීනේට නැවත බීජ සායා ගැනීඹ අභියෝගයට මුහුණ දීමට සිදුේ. • වැලි පිරීම සමග ඉඩඹ නැවත සකසේ කිරීමට සිදුේ • යටිතල පහුකඹ වලට හානි සිදුවීම • එකතුකළ පාහාර ඉවතේවීම • බීජ වී නිශේපාදනයට ඇතිවන බලපෑම