SlideShare a Scribd company logo
BiÓu m«
PGS.TS. NguyÔn Khang S¬n
khangson@gmail.com
Môc tiªu !
1.  Nªu ®­îc ®Þnh nghÜa, nguån gèc vµ chøc n¨ng biÓu m«.
2.  Nªu ®­îc nh÷ng tÝnh chÊt chung cña biÓu m«.
3.  Nªu ®­îc c¸c nguyªn t¾c ph©n lo¹i biÓu m«. M« t¶ ®­îc ®Æc
®iÓm cÊu t¹o cña nh÷ng biÓu m« lÊy lµm thÝ dô.
l  Bộ Y tế: Mô - Phôi, phần Mô học, NXB Y học 2021
l  Bộ môn Mô - Phôi: Vở thực tập Mô học, 2015
l  Bùi Mỹ Hạnh, Trịnh Bình, Nguyễn Khang Sơn: Mô học, NXB
Y học, 2016
l  Nguyễn Trí Dũng: Mô học phân tử, NXB KH-KT, 2014
l  Anthony L. Mescher: Junqueira's Basic Histology Text and
Atlas, 15th Edition, 2018
Tµi liÖu Tham kh¶o!
1.  §¹i cƯƠNG!
2.  tÝnh chÊt, §Æc ®iÓm cña biÓu m«!
3.  ph©n lo¹i biÓu m« !
4.  BiÕn ®æi cña TB biÓu m«!
Néi dung chÝnh!
l  M« ®­îc t¹o thµnh bëi nh÷ng TB
h×nh ®a diÖn n»m s¸t vµ g¾n kÕt
chÆt chÏ víi nhau, rÊt Ýt chÊt
gian bµo.
1. ĐẠI CƯƠNG
1.1. §Þnh nghÜa
Tõ mét trong 3 l¸ ph«i:
l  Ngo¹i b×: biÓu b× da, gi¸c m¹c, BM c¸c khoang mòi, miÖng, hËu m«n…
l  Trung b×: néi m« l¸t m¹ch m¸u vµ m¹ch B/huyÕt, BM c¸c thanh m¹c…
l  Néi b×: BM hÖ h« hÊp, èng tiªu ho¸, c¸c tuyÕn tiªu ho¸…
1.2. Nguån gèc
Ngoại bì
Trung bì
Nội bì
1.3. Chøc n¨ng
1.3.1. Che phñ, giíi h¹n, t¹o hµng rµo b¶o vÖ
l  NhiÒu líp TB, nh÷ng TB líp trªn
dÑt ஸp øng víi sù c¨ng gi·n.
l  ThÓ liªn kÕt gi÷a c¸c TB rÊt ph¸t
triÓn.
l  Líp trªn cïng c¸c TB biÕn thµnh
c¸c l¸ sõng kh«ng ngÊm n­íc.
vÝ dô BiÓu b×:
l  HÊp thu: nhiÒu vi nhung mao; bµo quan ph¸t triÓn ë b/t­¬ng cùc ngän.
l  VËn chuyÓn:
v  Trªn bÒ mÆt TB: c¸c l«ng chuyÓn cña BM ®­êng h« hÊp.
v  Qua TB: TB néi m« h×nh ®a diÖn máng; c¸c tói vi Èm bµo; cöa sæ NM.
l  ChÕ tiÕt: tæng hîp c¸c chÊt vµ ®­a ra ngoµi TB.
Chøc n¨ng
1.3.2. hÊp thu, VËn chuyÓn, chÕ tiÕt:
1.1.3. Thu nhËn c¶m gi¸c.
l  TËn cïng TK trÇn ë biÓu m«.
l  TÕ bµo c¶m gi¸c phô.
q  C¸c TB biÓu m« n»m s¸t nhau!
q  KÝch th­íc vµ h×nh d¸ng biÓu m«!
q  Sù ph©n cùc TB biÓu m«!
q  Nu«i d­ìng vµ ph©n bè thÇn kinh!
q  Mµng ®¸y!
q  Nh÷ng h×nh thøc liªn kÕt vµ truyÒn th«ng tin ë mÆt bªn TB!
q  Nh÷ng cÊu tróc ®Æc biÖt ë mÆt tù do TB!
q  MÆt ®¸y TB BM!
2. tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm cña bm!
2.1. C¸c TB biÓu m« n»m s¸t nhau
l  §a d¹ng vÒ kÝch th­íc vµ h×nh d¸ng;
l  Cã h×nh d¹ng nh©n tÕ bµo t­¬ng øng.
l  D­íi kÝnh hiÓn vi quang häc: kh«ng quan s¸t ®­îc
kho¶ng gian bµo.
l  D­íi kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö: gian bµo réng 15-20 nm.
2.2. KÝch th­íc vµ h×nh d¸ng bM
1
2
3
5
6
4
l  Kh«ng cã m¹ch m¸u vµ m¹ch b¹ch huyÕt.
l  Nu«i d­ìng: khuyÕch t¸n tõ m« liªn kÕt qua mµng ®¸y.
l  TËn cïng TK trÇn: tiÕp xóc víi TB BM hoÆc víi TB c¶m gi¸c phô.
2.3. Sù ph©n cùc TB biÓu m«
l  Cùc ngän: phÇn bµo t­¬ng ë phÝa trªn (A)
l  Cùc ®¸y: phÇn bµo t­¬ng vÒ phÝa mµng ®¸y (B)
l  Sù ph©n cùc liªn quan ®Õn chøc n¨ng cña TB.
2.4. Nu«i d­ìng vµ ph©n bè thÇn kinh
B
A
l  Ng¨n c¸ch BM víi MLK.
l  KHVQH: Nhuém PAS hay ngÊm b¹c:
máng, liªn tôc, d¸n chÆt vµo ®¸y BM.
l  KHV§T: tõ ngoµi vµo:
Ø  L¸ s¸ng (lamina lucida): dµy 40-50nm;
mËt ®é ®iÖn tö thÊp, s¸t TB BM
Ø  L¸ ®Æc (lamina densa): dµy 40-50nm;
mËt ®é §T cao; l­íi x¬ m¶nh (3-4nm),
trong nÒn v« h×nh.
Ø  L¸ sîi vâng: liªn hÖ chÆt chÏ víi l¸ ®Æc
(chØ cã ë mét sè n¬i).
2.5. Mµng ®¸y
1
a
b
c
4
2
3
A
B
H×nh 1. S¬ ®å mµng ®¸y ë da.
A. D­íi kÝnh hiÓn vi quang häc; B. D­íi kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö.
1. Líp tÕ bµo ®¸y; 2. L¸ ®¸y; a. L¸ s¸ng; b. L¸ ®Æc; c. L¸ sîi
vâng; 3. Mµng ®¸y; 4. Líp sîi collagen.
Ø  L¸ ®¸y (basal lamina)= l¸ s¸ng vµ l¸ ®Æc.
Ø  L¸ ®¸y ®­îc g¾n víi MLK bëi nh÷ng x¬ neo.
Ø  TP ho¸ häc cña l¸ ®¸y: collagen typ IV, laminin vµ heparan sulfate.
Ø  TP ho¸ häc cña x¬ neo: collagen typ VII.
Mµng ®¸y
L¸ ®¸y
Nguån gèc mµng ®¸y:
Ø  L¸ ®¸y: TB BM, TB c¬, TB mì vµ TB Schwann.
Ø  L¸ sîi vâng: c¸c TB m« liªn kÕt.
Líp ®Öm cña biÓu m«: MLK - m¹ch d­íi mµng ®¸y
Vai trß mµng ®¸y:
Ø  Ph©n c¸ch BM víi MLK,
Ø  Giíi h¹n sù ph¸t triÓn BM,
Ø  Hµng rµo víi chÊt cã PTL lín tõ MLK à BM.
Mµng ®¸y
Ø  1. Méng liªn kÕt
Ø  2. D¶i bÞt
Ø  3. Vßng dÝnh
Ø  4. ThÓ liªn kÕt
Ø  5. Liªn kÕt khe
2.6. c¸c cÊu tróc mÆt bªn TB BM
Ø  S¸t mÆt tù do: mµng bµo t­¬ng
hai TB g¾n chÆt mét ®o¹n 0,1-
0,3µm, kh«ng liªn tôc.
Ø  B¶n chÊt: Protein xuyªn mµng
Ø  Vai trß: lÊp kÝn phÇn ngän
kho¶ng gian bµo quanh TB BM.
1. méng liªn kÕt
Ø  PhÇn låi ra cña TB nµy khíp víi chç lâm
cña TB bªn c¹nh à liªn kÕt TB víi nhau.
2. D¶i bÞt (Zonula occludens - tight junction)
3. Vßng dÝnh (Zonula adherens)
Ø  S¸t d­íi d¶i bÞt, kho¶ng gian bµo réng 20nm, cã mËt ®é ®iÖn tö thÊp.
Ø  MÆt trong mµng BT cã d¶i l­íi x¬ actin m¶nh g¾n vµo à mét vßng liªn
tôc; liªn kÕt víi l­íi tËn (terminal web) trong BT cùc ngän TB.
Ø  “Mèi hµn” liªn kÕt tõng ®iÓm hai mµng bµo t­¬ng c¹nh nhau.
Ø  KÕt nèi x¬ tr­¬ng lùc 2 TB l©n cËn víi nhau.
Ø  Mét cÆp tÊm bµo t­¬ng tô ®Æc h×nh ®Üa (§K 0,5µm) s¸t mµng BT.
Ø  Kho¶ng gian bµo réng 30nm cã mËt ®é ®iÖn tö thÊp.
Ø  V¹ch ngang: x¬ neo (protein xuyªn mµng).
Ø  V¹ch ®Ëm däc: nh¸nh nèi cña c¸c x¬ neo
Ø  X¬ tr­¬ng lùc h×nh quai (10nm) g¾n víi tÊm ®Æc, to¶ vÒ bµo t­¬ng TB.
Ø  T¸c dông: truyÒn lùc gi÷a c¸c TB BM.
4. ThÓ liªn kÕt (Desmosomes)
Ø  Nh÷ng ®¬n vÞ kÕt nèi (connexon
units) h×nh èng qua kho¶ng gian bµo
hÑp (2nm).
Ø  §¬n vÞ: 6 d­íi ®¬n vÞ + lßng 2nm à
c¸c ion vµ vËt chÊt <1000 ®i qua.
Ø  T©m cña c¸c ®¬n vÞ kÕt nèi c¸ch
nhau 9nm.
Ø  Vai trß: liªn kÕt vµ truyÒn th«ng tin
(synap ®iÖn).
5. Liªn kÕt khe (Gap junction, Nexus)
C¸c h×nh thøc liªn kÕt mÆt bªn tÕ bµo biÓu m« ruét.
A. H×nh vi thÓ; B, C. H×nh siªu vi thÓ; D. S¬ ®å c¾t ngang; E. Anh vi thÓ.
1. M©m khÝa; 2. Mµng ®¸y; 3. Vi nhung mao; 4. D¶i bÞt; 5. Vßng dÝnh; 6. ThÓ liªn kÕt.
4
5
6
6
5
4
1
3
2
A
B
C
D
E
Ø  Bµo t­¬ng ®éi mµng TB låi lªn mÆt tù do à t¨ng diÖn tÝch bÒ mÆt.
Ø  VD TB m©m khÝa: 3000 vi nhung mao (cao 1µm, §K 0,1µm)
Ø  Ch©n vi nhung mao, mµng bµo t­¬ng lâm xuèng à khe, èng nhá.
Ø  Trôc cña vi nhung mao cã bã x¬ actin
2.7. cÊu tróc ®Æc biÖt ë mÆt tù do TB BM
1. Vi nhung mao
q  L«ng chuyÓn:
Ø  Dµi 5-10µm, §K 0,2µm, lay ®éng ®­îc
Ø  VD: TB cã l«ng ë BM khÝ qu¶n (250 l«ng);
TB BM vßi trøng; ®u«i cña TT.
Ø  CÊu t¹o:
§  Bäc ngoµi lµ mµng BT
§  9 cÆp èng siªu vi ngo¹i vi
§  1 cÆp èng siªu vi trung t©m
§  RÔ l«ng g¾n vµo thÓ ®¸y.
q  L«ng bÊt ®éng:
Ø  GÇn gièng VNM, dµi 4-8µm
Ø  Kh«ng cã èng siªu vi
Ø  Vai trß: t¨ng diÖn tÝch bÒ mÆt.
2. L«ng
1. Mµng bµo t­¬ng; 2. èng siªu vi ngo¹i vi (A. èng siªu
vi hoµn chØnh;B. èng siªu vi kh«ng hoµn chØnh); 3 vµ 4.
èng siªu vi trung t©m vµ vá bäc; 5. Protein nan hoa; 6.
Tay protein dynein; 7. Protein nexin.
L«ng chuyÓn
2.8. MÆt ®¸y TÕ bµo BM
2.8.1. Mª ®¹o ®¸y
Ø  Mµng bµo t­¬ng phÇn ®¸y TB lâm s©u à nÕp gÊp à t¨ng diÖn tÝch.
Ø  C¸c ng¨n bµo t­¬ng: chøa nhiÒu ti thÓ.
S¬ ®å siªu cÊu tróc TB BM èng
gÇn ë thËn.
A. Cùc ngän; B. Cùc ®¸y; 1. VNM; 2.
Ti thÓ; 3. Mµng ®¸y; 4. Mª ®¹o ®¸y.
1
2
3
4
A
B
Ø  CÊu tróc gièng mét nöa thÓ liªn kÕt.
Ø  Vai trß: Gióp TB BM liªn kÕt chÆt chÏ víi mµng ®¸y vµ m« nÒn
2.8.2. ThÓ b¸n liªn kÕt
Siªu cÊu tróc thÓ b¸n liªn kÕt.
X¬ tr­¬ng lùc
Mµng bµo t­¬ng
TÊm bµo t­¬ng
Glycoprotein
xuyªn mµng
ThÓ b¸n liªn kÕt
Bullous Pemphigoid
C¨n cø ph©n lo¹i:
Ø  Dùa vµo chøc n¨ng BM: BM phñ vµ BM tuyÕn.
Ø  BiÓu m« phñ: Che phñ
Ø  Dùa vµo sè hµng TB: BM ®¬n vµ BM tÇng.
Ø  Dùa vµo h×nh d¸ng líp TB bÒ mÆt: BM l¸t, vu«ng vµ trô.
Ø  BiÓu m« tuyÕn: ChÕ tiÕt
Ø  TuyÕn ngo¹i tiÕt
Ø  TuyÕn néi tiÕt
3. ph©n lo¹i biÓu m« !
3.1. BiÓu m« phñ
q  BiÓu m« ®¬n
Ø  BiÓu m« l¸t ®¬n
Ø  BiÓu m« vu«ng ®¬n
Ø  BiÓu m« trô ®¬n
Ø  BiÓu m« trô gi¶ tÇng
q  BiÓu m« tÇng
Ø  BiÓu m« l¸t tÇng
Ø  BiÓu m« vu«ng tÇng
Ø  BiÓu m« trô tÇng
Ø  BiÓu m« chuyÓn tiÕp
3.2. BiÓu m« tuyÕn
q  TuyÕn ngo¹i tiÕt
Ø  TuyÕn èng
Ø  TuyÕn tói
Ø  TuyÕn èng-tói
q  TuyÕn néi tiÕt
Ø  TuyÕn kiÓu l­íi
Ø  TuyÕn kiÓu tói
Ø  TuyÕn t¶n m¸t
S¬ ®å nh÷ng biÓu m« phñ.
a. BM l¸t ®¬n; b. BM vu«ng ®¬n; c. BM trô ®¬n; d. BM trô gi¶ tÇng cã
l«ng chuyÓn; e. BM trô tÇng; g. BM l¸t tÇng kh«ng sõng ho¸; h. BM l¸t
tÇng sõng ho¸; i,k. BM chuyÓn tiÕp.
a
b
c
d e
g
h
i k
Ø  Mét hµng TB ®a gi¸c dÑt.
Ø  §­êng ranh giíi ngo»n ngoÌo (ngÊm b¹c).
Ø  MÆt cña BM ­ít, nh½n, bãng à BM tr­ît.
Ø  Néi m«: BM l¸t ®¬n lîp m¹ch m¸u, m¹ch
BH; nguån gèc trung m«.
3.1. BiÓu m« phñ
Ø  Phñ mÆt ngoµi c¬ thÓ, mÆt trong c¸c c¬ quan rçng, khoang thiªn nhiªn.
3.1.1. BiÓu m« ®¬n
3.1.1.1. BiÓu m« l¸t ®¬n
3.1.1.2. BiÓu m« vu«ng ®¬n
Ø  Mét hµng TB h×nh khèi vu«ng, nh©n trßn,
gi÷a TB (h×nh ®a gi¸c khi nh×n th¼ng)
Ø  BM lîp buång trøng, BM d­íi bao nh©n m¾t.
3.1.1.3. BiÓu m« trô ®¬n
Ø  Mét hµng TB h×nh trô; chiÒu cao TB lín h¬n
chiÒu ngang (h×nh ®a gi¸c khi nh×n th¼ng)
Ø  Nh©n TB cã h×nh trøng, n»m phÝa cùc ®¸y.
Ø  VD: BM lîp mÆt trong èng tiªu ho¸...
Ø  BM gåm mét à vµi lo¹i TB; TB cã thÓ cã l«ng.
3.1.1.4. BiÓu m« trô gi¶ tÇng
Ø  C¸c TB ®Òu ®øng trªn mµng ®¸y
Ø  ChiÒu cao TB kh¸c nhau.
Ø  PhÇn lín c¸c tÕ bµo cã h×nh trô
Ø  Nh©n h×nh trøng, xÕp thµnh 2-3 hµng
Ø  VÝ dô: BM trô gi¶ tÇng cã l«ng chuyÓn
cña niªm m¹c khÝ qu¶n.
3.1.2.1. BiÓu m« l¸t tÇng
NhiÒu líp TB, nh÷ng TB trªn cïng dÑt.
Ø  BM l¸t tÇng sõng ho¸: NhiÒu hµng TB, dÑt
dÇn à líp sõng à bong ra: BiÓu b× da.
Ø  BM l¸t tÇng kh«ng sõng ho¸: NhiÒu líp TB
àdÑt dÇn, cßn nh©n à bong ra.
3.1.2.2. BiÓu m« vu«ng tÇng
Hai líp TB, líp trªn cã h×nh khèi vu«ng.
VD: BM vâng m¹c thÓ mi.
3.1.2. BiÓu m« tÇng
Hai hoÆc nhiÒu líp TB:
3.1.2.3. BiÓu m« trô tÇng
NhiÒu hµng TB, hµng TB trªn cïng cã h×nh trô.
VD: BM kÕt m¹c mi m¾t, BM niÖu ®¹o tiÒn liÖt.
3.1.2.4. BiÓu m« chuyÓn tiÕp
NhiÒu hµng TB, trªn cïngàTB ®a diÖn lín.
VD: BM NM bµng quang. BQ c¨ng TB àdÑt.
q  ChÕ tiÕt:
TB hÊp thô (tõ m¸u, dÞch gian bµo) à chÊt vïi chÕ tiÕt à ra ngoµi.
q  ChÊt vïi chÕ tiÕt:
Protid, lipid, polysaccarid, glycoprotein, lipoprotein.
q  §Æc ®iÓm h×nh th¸i siªu vi mét sè lo¹i TB chÕ tiÕt:….
q  C¸c kiÓu chÕ tiÕt:….
3.2. BiÓu m« tuyÕn
3.2.1. §Þnh nghÜa
BM tuyÕn hay tuyÕn: nh÷ng TB, tËp hîp TB cã kh¶ n¨ng chÕ tiÕt.
3.2.2. Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña TB chÕ tiÕt
§Æc ®iÓm h×nh th¸i siªu vi mét sè lo¹i TB chÕ tiÕt:
Ø  S¶n phÈm chÕ tiÕt lµ protein: L­íi néi bµo cã h¹t rÊt ph¸t triÓn; Ph©n
cùc râ (l­íi NB ë cùc ®¸y, bé Golgi trªn nh©n); Bµo t­¬ng cùc ngän TB
®Çy h¹t chÕ tiÕt protein.
Ø  S¶n phÈm chÕ tiÕt lµ steroid: L­íi néi kh«ng h¹t rÊt ph¸t triÓn; Giµu
kh«ng bµo (tói chøa lipid tiÒn th©n steroid); Kh«ng cã h¹t chÕ tiÕt.
Ø  TB vËn chuyÓn ion: Mµng cã nhiÒu nÕp gÊp (t¨ng diÖn tÝch); Ti thÓ tËp
trung s¸t mµng (cung cÊp ATP); Vßng dÝnh, d¶i bÞt ph¸t triÓn.
Ba kiÓu chÕ tiÕt:
Ø  KiÓu nguyªn vÑn (merocrine): chØ s¶n
phÈm chÕ tiÕt ®­îc ®­a ra khái TB.
Ø  KiÓu b¸n huû (apocrine): mét l­îng nhá
bµo t­¬ng cùc ngän TB cïng s¶n phÈm
chÕ tiÕt ®­îc ®­a ra khái TB (tuyÕn s÷a).
Ø  KiÓu toµn huû (holocrine): toµn bé TB
thµnh s¶n phÈm chÕ tiÕt (tuyÕn b·).
3.2.3. Ph©n lo¹i tuyÕn
1. C¨n cø ®Ó ph©n lo¹i:
q  Theo sè l­îng TB:
ü  TuyÕn ®¬n bµo: mét TB chÕ tiÕt (TB h×nh ®µi tiÕt
nhÇy, TB néi tiÕt ë ruét non).
ü  TuyÕn ®a bµo: nhiÒu TB chÕ tiÕt.
q  Theo vÞ trÝ nhËn s¶n phÈm chÕ tiÕt:
ü  TuyÕn ngo¹i tiÕt: s¶n phÈm ®­îc bµi xuÊt ra mÆt
ngoµi c¬ thÓ hoÆc vµo c¸c khoang c¬ thÓ.
ü  TuyÕn néi tiÕt: s¶n phÈm ®­îc ®­a th¼ng vµo m¸u.
PhÇn chÕ tiÕt: t¹o ra s¶n phÈm; phÇn bµi xuÊt: èng dÉn s¶n phÈm.
q  TuyÕn èng:
ü  TuyÕn èng ®¬n th¼ng: tuyÕn Lieberkuhn ë niªm m¹c ruét.
ü  TuyÕn èng ®¬n cong: tuyÕn må h«i.
ü  TuyÕn èng chia nh¸nh th¼ng: tuyÕn ®¸y vÞ.
ü  TuyÕn èng chia nh¸nh cong: tuyÕn m«n vÞ vµ tuyÕn t©m vÞ.
q  TuyÕn tói:
ü  NhiÒu nang më chung vµo mét èng bµi xuÊt: tuyÕn b· ë da.
ü  TuyÕn tói kiÓu chïm nho: TuyÕn n­íc bät, tuyÕn tuþ ngo¹i tiÕt.
q  TuyÕn èng-tói:
ü  PhÇn chÕ tiÕt h×nh èng, cã phÇn à tói: tuyÕn tiÒn liÖt
2. TuyÕn ngo¹i tiÕt
S¬ ®å c¸c lo¹i tuyÕn ngo¹i tiÕt .
1. TuyÕn èng ®¬n th¼ng; 2. TuyÕn èng ®¬n cong (a. PhÇn bµi xuÊt, b. PhÇn chÕ tiÕt); 3. TuyÕn èng chia
nh¸nh th¼ng; 4. TuyÕn tói nhiÒu nang më chung vµo mét èng bµi xuÊt; 5. TuyÕn èng-tói; 6. TuyÕn èng chia
nh¸nh cong; 7. TuyÕn tói kiÓu chïm nho.
a
b
1 2 3 4
5 6 7
Theo cÊu t¹o h×nh th¸i:
q  TuyÕn kiÓu l­íi: c¸c TB à d©y à l­íi; xen kÏ cã c¸c mao m¹ch.
VD: tiÒn yªn, tuyÕn th­îng thËn…
q  TuyÕn kiÓu tói: c¸c TB à thµnh tói, lßng tói chøa chÊt keo; mao m¹ch
VD: tuyÕn gi¸p tr¹ng.
q  TuyÕn t¶n m¸t: C¸c TB r¶i r¸c hoÆc thµnh ®¸m nhá + mao m¹ch.
VD: tuyÕn kÏ tinh hoµn.
3. TuyÕn néi tiÕt: kh«ng cã phÇn bµi xuÊt
q  TB c¬-biÓu m« (myoepithelial cells):
Cã kh¶ n¨ng co rót (x¬ actin vµ x¬ myosin). VD:
tuyÕn n­íc bät…
q  TB thÇn kinh-biÓu m«:
VD: TB vÞ gi¸c cña nô vÞ gi¸c; TB Merkel
q  TB néi tiÕt ë ruét (enteroendocrine cells):
TuyÕn néi tiÕt ®¬n bµo. TiÕt peptid vµ hormon à
líp ®Öm: serotonin, enteroglucagon, gastrin.
4. BiÕn ®æi cña TB biÓu m«!

More Related Content

What's hot

[Bài giảng, ngực bụng] ong tieu hoa
[Bài giảng, ngực bụng] ong tieu hoa[Bài giảng, ngực bụng] ong tieu hoa
[Bài giảng, ngực bụng] ong tieu hoa
tailieuhoctapctump
 
Hệ tiêu hóa
Hệ tiêu hóaHệ tiêu hóa
Hệ tiêu hóa
youngunoistalented1995
 
TUYẾN TIÊU HÓA 2013
TUYẾN TIÊU HÓA 2013TUYẾN TIÊU HÓA 2013
TUYẾN TIÊU HÓA 2013
SoM
 
Biểu mô
Biểu môBiểu mô
Biểu mô
Trần Bình
 
Thực hành giải phẫu bệnh
Thực hành giải phẫu bệnhThực hành giải phẫu bệnh
Thực hành giải phẫu bệnh
Duy Khương Phạm
 
MÔ HỌC HỆ TIẾT NIỆU
MÔ HỌC HỆ TIẾT NIỆUMÔ HỌC HỆ TIẾT NIỆU
MÔ HỌC HỆ TIẾT NIỆU
SoM
 
chuyển hóa hemoglobin
chuyển hóa hemoglobinchuyển hóa hemoglobin
chuyển hóa hemoglobin
kaka chan
 
BG Biểu mô(CQ+CT) 2017.pdf
BG Biểu mô(CQ+CT) 2017.pdfBG Biểu mô(CQ+CT) 2017.pdf
BG Biểu mô(CQ+CT) 2017.pdf
KhnhHuyn800055
 
MÔ HỌC HỆ TIM MẠCH
MÔ HỌC HỆ TIM MẠCHMÔ HỌC HỆ TIM MẠCH
MÔ HỌC HỆ TIM MẠCH
SoM
 
GIÁO TRÌNH MÔ HỌC GIẢI PHẪU BỆNH DA
GIÁO TRÌNH MÔ HỌC GIẢI PHẪU BỆNH DAGIÁO TRÌNH MÔ HỌC GIẢI PHẪU BỆNH DA
GIÁO TRÌNH MÔ HỌC GIẢI PHẪU BỆNH DA
SoM
 
MÔ HỌC HỆ THẦN KINH
MÔ HỌC HỆ THẦN KINHMÔ HỌC HỆ THẦN KINH
MÔ HỌC HỆ THẦN KINH
SoM
 
Hóa sinh - Sự vận chuyển lipid trong máu
Hóa sinh - Sự vận chuyển lipid trong máuHóa sinh - Sự vận chuyển lipid trong máu
Hóa sinh - Sự vận chuyển lipid trong máu
Đình Văn Nguyễn
 
Giải phẫu gan và mật CLB Y Khoa Trẻ VMU
Giải phẫu gan và mật CLB Y Khoa Trẻ  VMUGiải phẫu gan và mật CLB Y Khoa Trẻ  VMU
Giải phẫu gan và mật CLB Y Khoa Trẻ VMU
TBFTTH
 
ĐHYHN | Giải phẫu | Miệng, lưỡi, tuyến nước bọt
ĐHYHN | Giải phẫu | Miệng, lưỡi, tuyến nước bọtĐHYHN | Giải phẫu | Miệng, lưỡi, tuyến nước bọt
ĐHYHN | Giải phẫu | Miệng, lưỡi, tuyến nước bọt
Hồng Hạnh
 
Hóa học protid
Hóa học protidHóa học protid
Hóa học protid
Trần Bình
 
1. sinh ly mau
1. sinh ly mau1. sinh ly mau
1. sinh ly mau
Dam Van Tien
 
GIAN NÃO - ĐẠI NÃO
GIAN NÃO - ĐẠI NÃOGIAN NÃO - ĐẠI NÃO
GIAN NÃO - ĐẠI NÃO
Tín Nguyễn-Trương
 
MÔ HỌC - GIẢI PHẪU BỆNH HỆ NÔI TIẾT
MÔ HỌC - GIẢI PHẪU BỆNH HỆ NÔI TIẾTMÔ HỌC - GIẢI PHẪU BỆNH HỆ NÔI TIẾT
MÔ HỌC - GIẢI PHẪU BỆNH HỆ NÔI TIẾT
SoM
 
Bài Giảng Mô Cơ
Bài Giảng Mô Cơ Bài Giảng Mô Cơ
Bài Giảng Mô Cơ
nataliej4
 

What's hot (20)

[Bài giảng, ngực bụng] ong tieu hoa
[Bài giảng, ngực bụng] ong tieu hoa[Bài giảng, ngực bụng] ong tieu hoa
[Bài giảng, ngực bụng] ong tieu hoa
 
Hệ tiêu hóa
Hệ tiêu hóaHệ tiêu hóa
Hệ tiêu hóa
 
TUYẾN TIÊU HÓA 2013
TUYẾN TIÊU HÓA 2013TUYẾN TIÊU HÓA 2013
TUYẾN TIÊU HÓA 2013
 
Biểu mô
Biểu môBiểu mô
Biểu mô
 
Thực hành giải phẫu bệnh
Thực hành giải phẫu bệnhThực hành giải phẫu bệnh
Thực hành giải phẫu bệnh
 
MÔ HỌC HỆ TIẾT NIỆU
MÔ HỌC HỆ TIẾT NIỆUMÔ HỌC HỆ TIẾT NIỆU
MÔ HỌC HỆ TIẾT NIỆU
 
chuyển hóa hemoglobin
chuyển hóa hemoglobinchuyển hóa hemoglobin
chuyển hóa hemoglobin
 
BG Biểu mô(CQ+CT) 2017.pdf
BG Biểu mô(CQ+CT) 2017.pdfBG Biểu mô(CQ+CT) 2017.pdf
BG Biểu mô(CQ+CT) 2017.pdf
 
MÔ HỌC HỆ TIM MẠCH
MÔ HỌC HỆ TIM MẠCHMÔ HỌC HỆ TIM MẠCH
MÔ HỌC HỆ TIM MẠCH
 
GIÁO TRÌNH MÔ HỌC GIẢI PHẪU BỆNH DA
GIÁO TRÌNH MÔ HỌC GIẢI PHẪU BỆNH DAGIÁO TRÌNH MÔ HỌC GIẢI PHẪU BỆNH DA
GIÁO TRÌNH MÔ HỌC GIẢI PHẪU BỆNH DA
 
MÔ HỌC HỆ THẦN KINH
MÔ HỌC HỆ THẦN KINHMÔ HỌC HỆ THẦN KINH
MÔ HỌC HỆ THẦN KINH
 
Hóa sinh - Sự vận chuyển lipid trong máu
Hóa sinh - Sự vận chuyển lipid trong máuHóa sinh - Sự vận chuyển lipid trong máu
Hóa sinh - Sự vận chuyển lipid trong máu
 
Giải phẫu gan và mật CLB Y Khoa Trẻ VMU
Giải phẫu gan và mật CLB Y Khoa Trẻ  VMUGiải phẫu gan và mật CLB Y Khoa Trẻ  VMU
Giải phẫu gan và mật CLB Y Khoa Trẻ VMU
 
ĐHYHN | Giải phẫu | Miệng, lưỡi, tuyến nước bọt
ĐHYHN | Giải phẫu | Miệng, lưỡi, tuyến nước bọtĐHYHN | Giải phẫu | Miệng, lưỡi, tuyến nước bọt
ĐHYHN | Giải phẫu | Miệng, lưỡi, tuyến nước bọt
 
Hóa học protid
Hóa học protidHóa học protid
Hóa học protid
 
1. sinh ly mau
1. sinh ly mau1. sinh ly mau
1. sinh ly mau
 
GIAN NÃO - ĐẠI NÃO
GIAN NÃO - ĐẠI NÃOGIAN NÃO - ĐẠI NÃO
GIAN NÃO - ĐẠI NÃO
 
MÔ HỌC - GIẢI PHẪU BỆNH HỆ NÔI TIẾT
MÔ HỌC - GIẢI PHẪU BỆNH HỆ NÔI TIẾTMÔ HỌC - GIẢI PHẪU BỆNH HỆ NÔI TIẾT
MÔ HỌC - GIẢI PHẪU BỆNH HỆ NÔI TIẾT
 
Bài Giảng Mô Cơ
Bài Giảng Mô Cơ Bài Giảng Mô Cơ
Bài Giảng Mô Cơ
 
Mophoi
MophoiMophoi
Mophoi
 

Similar to Biểu mô

Bệnh phong - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Bệnh phong - 2019 - Đại học Y dược TPHCMBệnh phong - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Bệnh phong - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Update Y học
 
Triệu chứng học bệnh máu
Triệu chứng học bệnh máuTriệu chứng học bệnh máu
Triệu chứng học bệnh máu
hieu le
 
AN TOÀN TRUYỀN MÁU
AN TOÀN TRUYỀN MÁUAN TOÀN TRUYỀN MÁU
AN TOÀN TRUYỀN MÁU
SoM
 
Bachhuyet (1).ppt
Bachhuyet (1).pptBachhuyet (1).ppt
Bachhuyet (1).ppt
LThTrMy11
 
đề Tài mô tả thực trạng ô nhiễm môi trường do chất thải y tế, các giải pháp x...
đề Tài mô tả thực trạng ô nhiễm môi trường do chất thải y tế, các giải pháp x...đề Tài mô tả thực trạng ô nhiễm môi trường do chất thải y tế, các giải pháp x...
đề Tài mô tả thực trạng ô nhiễm môi trường do chất thải y tế, các giải pháp x...
https://www.facebook.com/garmentspace
 
Bai giang benh_ho_ga_612
Bai giang benh_ho_ga_612Bai giang benh_ho_ga_612
Bai giang benh_ho_ga_612
Việt Phương Phạm Thị
 
Giun chỉ
Giun chỉGiun chỉ
Giun chỉ
Nguyễn Hưng
 
NCT_TRAT KHOP HANG-OK.pdf sadfquefhjeaqe
NCT_TRAT KHOP HANG-OK.pdf sadfquefhjeaqeNCT_TRAT KHOP HANG-OK.pdf sadfquefhjeaqe
NCT_TRAT KHOP HANG-OK.pdf sadfquefhjeaqe
HongBiThi1
 
Soc phan ve va di ung thuoc
Soc phan ve va di ung thuocSoc phan ve va di ung thuoc
Soc phan ve va di ung thuoc
Phúc Vũ Xuân
 
Tài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y Tế
Tài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y TếTài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y Tế
Tài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y Tế
Điều Dưỡng
 
Vi sinh ký sinh trùng
Vi sinh ký sinh trùngVi sinh ký sinh trùng
Vi sinh ký sinh trùng
TS DUOC
 
Tieugiamsongcho xd de chan song khu neo dau
Tieugiamsongcho xd de chan song khu neo dauTieugiamsongcho xd de chan song khu neo dau
Tieugiamsongcho xd de chan song khu neo dauNguyen Thanh Luan
 
Dai cuong bong y6
Dai cuong bong y6Dai cuong bong y6
Dai cuong bong y6Phùng Long
 
Hội chứng não- màng não.doc......................
Hội chứng não- màng não.doc......................Hội chứng não- màng não.doc......................
Hội chứng não- màng não.doc......................
ngohonganhhmu
 
Dieu tri bang dong dien 1 chieu
Dieu tri bang dong dien 1 chieuDieu tri bang dong dien 1 chieu
Dieu tri bang dong dien 1 chieu
Cam Ba Thuc
 
Dieu tri bang dong dien 1 chieu
Dieu tri bang dong dien 1 chieuDieu tri bang dong dien 1 chieu
Dieu tri bang dong dien 1 chieu
CAM BA THUC
 
Dieu tri bang dong dien 1 chieu
Dieu tri bang dong dien 1 chieuDieu tri bang dong dien 1 chieu
Dieu tri bang dong dien 1 chieu
CAM BA THUC
 
Bạch cầu
Bạch cầuBạch cầu
Bạch cầu
Lam Nguyen
 
HỞ VAN ĐỘNG MẠCH CHỦ
HỞ VAN ĐỘNG MẠCH CHỦHỞ VAN ĐỘNG MẠCH CHỦ
HỞ VAN ĐỘNG MẠCH CHỦ
SoM
 
cap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPT
cap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPTcap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPT
cap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPT
VU Cong
 

Similar to Biểu mô (20)

Bệnh phong - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Bệnh phong - 2019 - Đại học Y dược TPHCMBệnh phong - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Bệnh phong - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
 
Triệu chứng học bệnh máu
Triệu chứng học bệnh máuTriệu chứng học bệnh máu
Triệu chứng học bệnh máu
 
AN TOÀN TRUYỀN MÁU
AN TOÀN TRUYỀN MÁUAN TOÀN TRUYỀN MÁU
AN TOÀN TRUYỀN MÁU
 
Bachhuyet (1).ppt
Bachhuyet (1).pptBachhuyet (1).ppt
Bachhuyet (1).ppt
 
đề Tài mô tả thực trạng ô nhiễm môi trường do chất thải y tế, các giải pháp x...
đề Tài mô tả thực trạng ô nhiễm môi trường do chất thải y tế, các giải pháp x...đề Tài mô tả thực trạng ô nhiễm môi trường do chất thải y tế, các giải pháp x...
đề Tài mô tả thực trạng ô nhiễm môi trường do chất thải y tế, các giải pháp x...
 
Bai giang benh_ho_ga_612
Bai giang benh_ho_ga_612Bai giang benh_ho_ga_612
Bai giang benh_ho_ga_612
 
Giun chỉ
Giun chỉGiun chỉ
Giun chỉ
 
NCT_TRAT KHOP HANG-OK.pdf sadfquefhjeaqe
NCT_TRAT KHOP HANG-OK.pdf sadfquefhjeaqeNCT_TRAT KHOP HANG-OK.pdf sadfquefhjeaqe
NCT_TRAT KHOP HANG-OK.pdf sadfquefhjeaqe
 
Soc phan ve va di ung thuoc
Soc phan ve va di ung thuocSoc phan ve va di ung thuoc
Soc phan ve va di ung thuoc
 
Tài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y Tế
Tài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y TếTài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y Tế
Tài liệu vi sinh ký sinh trùng - Bộ Y Tế
 
Vi sinh ký sinh trùng
Vi sinh ký sinh trùngVi sinh ký sinh trùng
Vi sinh ký sinh trùng
 
Tieugiamsongcho xd de chan song khu neo dau
Tieugiamsongcho xd de chan song khu neo dauTieugiamsongcho xd de chan song khu neo dau
Tieugiamsongcho xd de chan song khu neo dau
 
Dai cuong bong y6
Dai cuong bong y6Dai cuong bong y6
Dai cuong bong y6
 
Hội chứng não- màng não.doc......................
Hội chứng não- màng não.doc......................Hội chứng não- màng não.doc......................
Hội chứng não- màng não.doc......................
 
Dieu tri bang dong dien 1 chieu
Dieu tri bang dong dien 1 chieuDieu tri bang dong dien 1 chieu
Dieu tri bang dong dien 1 chieu
 
Dieu tri bang dong dien 1 chieu
Dieu tri bang dong dien 1 chieuDieu tri bang dong dien 1 chieu
Dieu tri bang dong dien 1 chieu
 
Dieu tri bang dong dien 1 chieu
Dieu tri bang dong dien 1 chieuDieu tri bang dong dien 1 chieu
Dieu tri bang dong dien 1 chieu
 
Bạch cầu
Bạch cầuBạch cầu
Bạch cầu
 
HỞ VAN ĐỘNG MẠCH CHỦ
HỞ VAN ĐỘNG MẠCH CHỦHỞ VAN ĐỘNG MẠCH CHỦ
HỞ VAN ĐỘNG MẠCH CHỦ
 
cap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPT
cap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPTcap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPT
cap thoat nuoc ben trong cong trinh.PPT
 

Recently uploaded

98 BÀI LUYỆN NGHE TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 TIẾNG ANH DẠNG TRẮC NGHIỆM 4 CÂU TRẢ ...
98 BÀI LUYỆN NGHE TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 TIẾNG ANH DẠNG TRẮC NGHIỆM 4 CÂU TRẢ ...98 BÀI LUYỆN NGHE TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 TIẾNG ANH DẠNG TRẮC NGHIỆM 4 CÂU TRẢ ...
98 BÀI LUYỆN NGHE TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 TIẾNG ANH DẠNG TRẮC NGHIỆM 4 CÂU TRẢ ...
Nguyen Thanh Tu Collection
 
BAI TAP ON HE LOP 2 LEN 3 MON TIENG VIET.pdf
BAI TAP ON HE LOP 2 LEN 3 MON TIENG VIET.pdfBAI TAP ON HE LOP 2 LEN 3 MON TIENG VIET.pdf
BAI TAP ON HE LOP 2 LEN 3 MON TIENG VIET.pdf
phamthuhoai20102005
 
Khoá luận tốt nghiệp ngành Truyền thông đa phương tiện Xây dựng kế hoạch truy...
Khoá luận tốt nghiệp ngành Truyền thông đa phương tiện Xây dựng kế hoạch truy...Khoá luận tốt nghiệp ngành Truyền thông đa phương tiện Xây dựng kế hoạch truy...
Khoá luận tốt nghiệp ngành Truyền thông đa phương tiện Xây dựng kế hoạch truy...
https://www.facebook.com/garmentspace
 
AV6 - PIE CHART WRITING skill in english
AV6 - PIE CHART WRITING skill in englishAV6 - PIE CHART WRITING skill in english
AV6 - PIE CHART WRITING skill in english
Qucbo964093
 
Dẫn luận ngôn ngữ - Tu vung ngu nghia.pptx
Dẫn luận ngôn ngữ - Tu vung ngu nghia.pptxDẫn luận ngôn ngữ - Tu vung ngu nghia.pptx
Dẫn luận ngôn ngữ - Tu vung ngu nghia.pptx
nvlinhchi1612
 
Ảnh hưởng của nhân sinh quan Phật giáo đến đời sống tinh thần Việt Nam hiện nay
Ảnh hưởng của nhân sinh quan Phật giáo đến đời sống tinh thần Việt Nam hiện nayẢnh hưởng của nhân sinh quan Phật giáo đến đời sống tinh thần Việt Nam hiện nay
Ảnh hưởng của nhân sinh quan Phật giáo đến đời sống tinh thần Việt Nam hiện nay
chinhkt50
 
GIÁO TRÌNH 2-TÀI LIỆU SỬA CHỮA BOARD MONO TỦ LẠNH MÁY GIẶT ĐIỀU HÒA.pdf
GIÁO TRÌNH 2-TÀI LIỆU SỬA CHỮA BOARD MONO TỦ LẠNH MÁY GIẶT ĐIỀU HÒA.pdfGIÁO TRÌNH 2-TÀI LIỆU SỬA CHỮA BOARD MONO TỦ LẠNH MÁY GIẶT ĐIỀU HÒA.pdf
GIÁO TRÌNH 2-TÀI LIỆU SỬA CHỮA BOARD MONO TỦ LẠNH MÁY GIẶT ĐIỀU HÒA.pdf
Điện Lạnh Bách Khoa Hà Nội
 
CHUYÊN ĐỀ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KHOA HỌC TỰ NHIÊN 9 CHƯƠNG TRÌNH MỚI - PHẦN...
CHUYÊN ĐỀ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KHOA HỌC TỰ NHIÊN 9 CHƯƠNG TRÌNH MỚI - PHẦN...CHUYÊN ĐỀ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KHOA HỌC TỰ NHIÊN 9 CHƯƠNG TRÌNH MỚI - PHẦN...
CHUYÊN ĐỀ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KHOA HỌC TỰ NHIÊN 9 CHƯƠNG TRÌNH MỚI - PHẦN...
Nguyen Thanh Tu Collection
 
30 - ĐỀ THI HSG - HÓA HỌC 9 - NĂM HỌC 2021 - 2022.pdf
30 - ĐỀ THI HSG - HÓA HỌC 9 - NĂM HỌC 2021 - 2022.pdf30 - ĐỀ THI HSG - HÓA HỌC 9 - NĂM HỌC 2021 - 2022.pdf
30 - ĐỀ THI HSG - HÓA HỌC 9 - NĂM HỌC 2021 - 2022.pdf
ngocnguyensp1
 
Chương III (Nội dung vẽ sơ đồ tư duy chương 3)
Chương III (Nội dung vẽ sơ đồ tư duy chương 3)Chương III (Nội dung vẽ sơ đồ tư duy chương 3)
Chương III (Nội dung vẽ sơ đồ tư duy chương 3)
duykhoacao
 

Recently uploaded (10)

98 BÀI LUYỆN NGHE TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 TIẾNG ANH DẠNG TRẮC NGHIỆM 4 CÂU TRẢ ...
98 BÀI LUYỆN NGHE TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 TIẾNG ANH DẠNG TRẮC NGHIỆM 4 CÂU TRẢ ...98 BÀI LUYỆN NGHE TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 TIẾNG ANH DẠNG TRẮC NGHIỆM 4 CÂU TRẢ ...
98 BÀI LUYỆN NGHE TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 TIẾNG ANH DẠNG TRẮC NGHIỆM 4 CÂU TRẢ ...
 
BAI TAP ON HE LOP 2 LEN 3 MON TIENG VIET.pdf
BAI TAP ON HE LOP 2 LEN 3 MON TIENG VIET.pdfBAI TAP ON HE LOP 2 LEN 3 MON TIENG VIET.pdf
BAI TAP ON HE LOP 2 LEN 3 MON TIENG VIET.pdf
 
Khoá luận tốt nghiệp ngành Truyền thông đa phương tiện Xây dựng kế hoạch truy...
Khoá luận tốt nghiệp ngành Truyền thông đa phương tiện Xây dựng kế hoạch truy...Khoá luận tốt nghiệp ngành Truyền thông đa phương tiện Xây dựng kế hoạch truy...
Khoá luận tốt nghiệp ngành Truyền thông đa phương tiện Xây dựng kế hoạch truy...
 
AV6 - PIE CHART WRITING skill in english
AV6 - PIE CHART WRITING skill in englishAV6 - PIE CHART WRITING skill in english
AV6 - PIE CHART WRITING skill in english
 
Dẫn luận ngôn ngữ - Tu vung ngu nghia.pptx
Dẫn luận ngôn ngữ - Tu vung ngu nghia.pptxDẫn luận ngôn ngữ - Tu vung ngu nghia.pptx
Dẫn luận ngôn ngữ - Tu vung ngu nghia.pptx
 
Ảnh hưởng của nhân sinh quan Phật giáo đến đời sống tinh thần Việt Nam hiện nay
Ảnh hưởng của nhân sinh quan Phật giáo đến đời sống tinh thần Việt Nam hiện nayẢnh hưởng của nhân sinh quan Phật giáo đến đời sống tinh thần Việt Nam hiện nay
Ảnh hưởng của nhân sinh quan Phật giáo đến đời sống tinh thần Việt Nam hiện nay
 
GIÁO TRÌNH 2-TÀI LIỆU SỬA CHỮA BOARD MONO TỦ LẠNH MÁY GIẶT ĐIỀU HÒA.pdf
GIÁO TRÌNH 2-TÀI LIỆU SỬA CHỮA BOARD MONO TỦ LẠNH MÁY GIẶT ĐIỀU HÒA.pdfGIÁO TRÌNH 2-TÀI LIỆU SỬA CHỮA BOARD MONO TỦ LẠNH MÁY GIẶT ĐIỀU HÒA.pdf
GIÁO TRÌNH 2-TÀI LIỆU SỬA CHỮA BOARD MONO TỦ LẠNH MÁY GIẶT ĐIỀU HÒA.pdf
 
CHUYÊN ĐỀ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KHOA HỌC TỰ NHIÊN 9 CHƯƠNG TRÌNH MỚI - PHẦN...
CHUYÊN ĐỀ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KHOA HỌC TỰ NHIÊN 9 CHƯƠNG TRÌNH MỚI - PHẦN...CHUYÊN ĐỀ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KHOA HỌC TỰ NHIÊN 9 CHƯƠNG TRÌNH MỚI - PHẦN...
CHUYÊN ĐỀ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KHOA HỌC TỰ NHIÊN 9 CHƯƠNG TRÌNH MỚI - PHẦN...
 
30 - ĐỀ THI HSG - HÓA HỌC 9 - NĂM HỌC 2021 - 2022.pdf
30 - ĐỀ THI HSG - HÓA HỌC 9 - NĂM HỌC 2021 - 2022.pdf30 - ĐỀ THI HSG - HÓA HỌC 9 - NĂM HỌC 2021 - 2022.pdf
30 - ĐỀ THI HSG - HÓA HỌC 9 - NĂM HỌC 2021 - 2022.pdf
 
Chương III (Nội dung vẽ sơ đồ tư duy chương 3)
Chương III (Nội dung vẽ sơ đồ tư duy chương 3)Chương III (Nội dung vẽ sơ đồ tư duy chương 3)
Chương III (Nội dung vẽ sơ đồ tư duy chương 3)
 

Biểu mô

  • 1. BiÓu m« PGS.TS. NguyÔn Khang S¬n khangson@gmail.com
  • 2. Môc tiªu ! 1.  Nªu ®­îc ®Þnh nghÜa, nguån gèc vµ chøc n¨ng biÓu m«. 2.  Nªu ®­îc nh÷ng tÝnh chÊt chung cña biÓu m«. 3.  Nªu ®­îc c¸c nguyªn t¾c ph©n lo¹i biÓu m«. M« t¶ ®­îc ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña nh÷ng biÓu m« lÊy lµm thÝ dô.
  • 3. l  Bộ Y tế: Mô - Phôi, phần Mô học, NXB Y học 2021 l  Bộ môn Mô - Phôi: Vở thực tập Mô học, 2015 l  Bùi Mỹ Hạnh, Trịnh Bình, Nguyễn Khang Sơn: Mô học, NXB Y học, 2016 l  Nguyễn Trí Dũng: Mô học phân tử, NXB KH-KT, 2014 l  Anthony L. Mescher: Junqueira's Basic Histology Text and Atlas, 15th Edition, 2018 Tµi liÖu Tham kh¶o!
  • 4.
  • 5. 1.  §¹i cƯƠNG! 2.  tÝnh chÊt, §Æc ®iÓm cña biÓu m«! 3.  ph©n lo¹i biÓu m« ! 4.  BiÕn ®æi cña TB biÓu m«! Néi dung chÝnh!
  • 6. l  M« ®­îc t¹o thµnh bëi nh÷ng TB h×nh ®a diÖn n»m s¸t vµ g¾n kÕt chÆt chÏ víi nhau, rÊt Ýt chÊt gian bµo. 1. ĐẠI CƯƠNG 1.1. §Þnh nghÜa
  • 7. Tõ mét trong 3 l¸ ph«i: l  Ngo¹i b×: biÓu b× da, gi¸c m¹c, BM c¸c khoang mòi, miÖng, hËu m«n… l  Trung b×: néi m« l¸t m¹ch m¸u vµ m¹ch B/huyÕt, BM c¸c thanh m¹c… l  Néi b×: BM hÖ h« hÊp, èng tiªu ho¸, c¸c tuyÕn tiªu ho¸… 1.2. Nguån gèc Ngoại bì Trung bì Nội bì
  • 8. 1.3. Chøc n¨ng 1.3.1. Che phñ, giíi h¹n, t¹o hµng rµo b¶o vÖ l  NhiÒu líp TB, nh÷ng TB líp trªn dÑt ஸp øng víi sù c¨ng gi·n. l  ThÓ liªn kÕt gi÷a c¸c TB rÊt ph¸t triÓn. l  Líp trªn cïng c¸c TB biÕn thµnh c¸c l¸ sõng kh«ng ngÊm n­íc. vÝ dô BiÓu b×:
  • 9. l  HÊp thu: nhiÒu vi nhung mao; bµo quan ph¸t triÓn ë b/t­¬ng cùc ngän. l  VËn chuyÓn: v  Trªn bÒ mÆt TB: c¸c l«ng chuyÓn cña BM ®­êng h« hÊp. v  Qua TB: TB néi m« h×nh ®a diÖn máng; c¸c tói vi Èm bµo; cöa sæ NM. l  ChÕ tiÕt: tæng hîp c¸c chÊt vµ ®­a ra ngoµi TB. Chøc n¨ng 1.3.2. hÊp thu, VËn chuyÓn, chÕ tiÕt: 1.1.3. Thu nhËn c¶m gi¸c. l  TËn cïng TK trÇn ë biÓu m«. l  TÕ bµo c¶m gi¸c phô.
  • 10. q  C¸c TB biÓu m« n»m s¸t nhau! q  KÝch th­íc vµ h×nh d¸ng biÓu m«! q  Sù ph©n cùc TB biÓu m«! q  Nu«i d­ìng vµ ph©n bè thÇn kinh! q  Mµng ®¸y! q  Nh÷ng h×nh thøc liªn kÕt vµ truyÒn th«ng tin ë mÆt bªn TB! q  Nh÷ng cÊu tróc ®Æc biÖt ë mÆt tù do TB! q  MÆt ®¸y TB BM! 2. tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm cña bm!
  • 11. 2.1. C¸c TB biÓu m« n»m s¸t nhau l  §a d¹ng vÒ kÝch th­íc vµ h×nh d¸ng; l  Cã h×nh d¹ng nh©n tÕ bµo t­¬ng øng. l  D­íi kÝnh hiÓn vi quang häc: kh«ng quan s¸t ®­îc kho¶ng gian bµo. l  D­íi kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö: gian bµo réng 15-20 nm. 2.2. KÝch th­íc vµ h×nh d¸ng bM 1 2 3 5 6 4
  • 12. l  Kh«ng cã m¹ch m¸u vµ m¹ch b¹ch huyÕt. l  Nu«i d­ìng: khuyÕch t¸n tõ m« liªn kÕt qua mµng ®¸y. l  TËn cïng TK trÇn: tiÕp xóc víi TB BM hoÆc víi TB c¶m gi¸c phô. 2.3. Sù ph©n cùc TB biÓu m« l  Cùc ngän: phÇn bµo t­¬ng ë phÝa trªn (A) l  Cùc ®¸y: phÇn bµo t­¬ng vÒ phÝa mµng ®¸y (B) l  Sù ph©n cùc liªn quan ®Õn chøc n¨ng cña TB. 2.4. Nu«i d­ìng vµ ph©n bè thÇn kinh B A
  • 13. l  Ng¨n c¸ch BM víi MLK. l  KHVQH: Nhuém PAS hay ngÊm b¹c: máng, liªn tôc, d¸n chÆt vµo ®¸y BM. l  KHV§T: tõ ngoµi vµo: Ø  L¸ s¸ng (lamina lucida): dµy 40-50nm; mËt ®é ®iÖn tö thÊp, s¸t TB BM Ø  L¸ ®Æc (lamina densa): dµy 40-50nm; mËt ®é §T cao; l­íi x¬ m¶nh (3-4nm), trong nÒn v« h×nh. Ø  L¸ sîi vâng: liªn hÖ chÆt chÏ víi l¸ ®Æc (chØ cã ë mét sè n¬i). 2.5. Mµng ®¸y 1 a b c 4 2 3 A B H×nh 1. S¬ ®å mµng ®¸y ë da. A. D­íi kÝnh hiÓn vi quang häc; B. D­íi kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö. 1. Líp tÕ bµo ®¸y; 2. L¸ ®¸y; a. L¸ s¸ng; b. L¸ ®Æc; c. L¸ sîi vâng; 3. Mµng ®¸y; 4. Líp sîi collagen.
  • 14. Ø  L¸ ®¸y (basal lamina)= l¸ s¸ng vµ l¸ ®Æc. Ø  L¸ ®¸y ®­îc g¾n víi MLK bëi nh÷ng x¬ neo. Ø  TP ho¸ häc cña l¸ ®¸y: collagen typ IV, laminin vµ heparan sulfate. Ø  TP ho¸ häc cña x¬ neo: collagen typ VII. Mµng ®¸y L¸ ®¸y
  • 15. Nguån gèc mµng ®¸y: Ø  L¸ ®¸y: TB BM, TB c¬, TB mì vµ TB Schwann. Ø  L¸ sîi vâng: c¸c TB m« liªn kÕt. Líp ®Öm cña biÓu m«: MLK - m¹ch d­íi mµng ®¸y Vai trß mµng ®¸y: Ø  Ph©n c¸ch BM víi MLK, Ø  Giíi h¹n sù ph¸t triÓn BM, Ø  Hµng rµo víi chÊt cã PTL lín tõ MLK à BM. Mµng ®¸y
  • 16. Ø  1. Méng liªn kÕt Ø  2. D¶i bÞt Ø  3. Vßng dÝnh Ø  4. ThÓ liªn kÕt Ø  5. Liªn kÕt khe 2.6. c¸c cÊu tróc mÆt bªn TB BM
  • 17. Ø  S¸t mÆt tù do: mµng bµo t­¬ng hai TB g¾n chÆt mét ®o¹n 0,1- 0,3µm, kh«ng liªn tôc. Ø  B¶n chÊt: Protein xuyªn mµng Ø  Vai trß: lÊp kÝn phÇn ngän kho¶ng gian bµo quanh TB BM. 1. méng liªn kÕt Ø  PhÇn låi ra cña TB nµy khíp víi chç lâm cña TB bªn c¹nh à liªn kÕt TB víi nhau. 2. D¶i bÞt (Zonula occludens - tight junction)
  • 18. 3. Vßng dÝnh (Zonula adherens) Ø  S¸t d­íi d¶i bÞt, kho¶ng gian bµo réng 20nm, cã mËt ®é ®iÖn tö thÊp. Ø  MÆt trong mµng BT cã d¶i l­íi x¬ actin m¶nh g¾n vµo à mét vßng liªn tôc; liªn kÕt víi l­íi tËn (terminal web) trong BT cùc ngän TB.
  • 19. Ø  “Mèi hµn” liªn kÕt tõng ®iÓm hai mµng bµo t­¬ng c¹nh nhau. Ø  KÕt nèi x¬ tr­¬ng lùc 2 TB l©n cËn víi nhau. Ø  Mét cÆp tÊm bµo t­¬ng tô ®Æc h×nh ®Üa (§K 0,5µm) s¸t mµng BT. Ø  Kho¶ng gian bµo réng 30nm cã mËt ®é ®iÖn tö thÊp. Ø  V¹ch ngang: x¬ neo (protein xuyªn mµng). Ø  V¹ch ®Ëm däc: nh¸nh nèi cña c¸c x¬ neo Ø  X¬ tr­¬ng lùc h×nh quai (10nm) g¾n víi tÊm ®Æc, to¶ vÒ bµo t­¬ng TB. Ø  T¸c dông: truyÒn lùc gi÷a c¸c TB BM. 4. ThÓ liªn kÕt (Desmosomes)
  • 20. Ø  Nh÷ng ®¬n vÞ kÕt nèi (connexon units) h×nh èng qua kho¶ng gian bµo hÑp (2nm). Ø  §¬n vÞ: 6 d­íi ®¬n vÞ + lßng 2nm à c¸c ion vµ vËt chÊt <1000 ®i qua. Ø  T©m cña c¸c ®¬n vÞ kÕt nèi c¸ch nhau 9nm. Ø  Vai trß: liªn kÕt vµ truyÒn th«ng tin (synap ®iÖn). 5. Liªn kÕt khe (Gap junction, Nexus)
  • 21. C¸c h×nh thøc liªn kÕt mÆt bªn tÕ bµo biÓu m« ruét. A. H×nh vi thÓ; B, C. H×nh siªu vi thÓ; D. S¬ ®å c¾t ngang; E. Anh vi thÓ. 1. M©m khÝa; 2. Mµng ®¸y; 3. Vi nhung mao; 4. D¶i bÞt; 5. Vßng dÝnh; 6. ThÓ liªn kÕt. 4 5 6 6 5 4 1 3 2 A B C D E
  • 22. Ø  Bµo t­¬ng ®éi mµng TB låi lªn mÆt tù do à t¨ng diÖn tÝch bÒ mÆt. Ø  VD TB m©m khÝa: 3000 vi nhung mao (cao 1µm, §K 0,1µm) Ø  Ch©n vi nhung mao, mµng bµo t­¬ng lâm xuèng à khe, èng nhá. Ø  Trôc cña vi nhung mao cã bã x¬ actin 2.7. cÊu tróc ®Æc biÖt ë mÆt tù do TB BM 1. Vi nhung mao
  • 23. q  L«ng chuyÓn: Ø  Dµi 5-10µm, §K 0,2µm, lay ®éng ®­îc Ø  VD: TB cã l«ng ë BM khÝ qu¶n (250 l«ng); TB BM vßi trøng; ®u«i cña TT. Ø  CÊu t¹o: §  Bäc ngoµi lµ mµng BT §  9 cÆp èng siªu vi ngo¹i vi §  1 cÆp èng siªu vi trung t©m §  RÔ l«ng g¾n vµo thÓ ®¸y. q  L«ng bÊt ®éng: Ø  GÇn gièng VNM, dµi 4-8µm Ø  Kh«ng cã èng siªu vi Ø  Vai trß: t¨ng diÖn tÝch bÒ mÆt. 2. L«ng
  • 24. 1. Mµng bµo t­¬ng; 2. èng siªu vi ngo¹i vi (A. èng siªu vi hoµn chØnh;B. èng siªu vi kh«ng hoµn chØnh); 3 vµ 4. èng siªu vi trung t©m vµ vá bäc; 5. Protein nan hoa; 6. Tay protein dynein; 7. Protein nexin. L«ng chuyÓn
  • 25. 2.8. MÆt ®¸y TÕ bµo BM 2.8.1. Mª ®¹o ®¸y Ø  Mµng bµo t­¬ng phÇn ®¸y TB lâm s©u à nÕp gÊp à t¨ng diÖn tÝch. Ø  C¸c ng¨n bµo t­¬ng: chøa nhiÒu ti thÓ. S¬ ®å siªu cÊu tróc TB BM èng gÇn ë thËn. A. Cùc ngän; B. Cùc ®¸y; 1. VNM; 2. Ti thÓ; 3. Mµng ®¸y; 4. Mª ®¹o ®¸y. 1 2 3 4 A B
  • 26. Ø  CÊu tróc gièng mét nöa thÓ liªn kÕt. Ø  Vai trß: Gióp TB BM liªn kÕt chÆt chÏ víi mµng ®¸y vµ m« nÒn 2.8.2. ThÓ b¸n liªn kÕt Siªu cÊu tróc thÓ b¸n liªn kÕt. X¬ tr­¬ng lùc Mµng bµo t­¬ng TÊm bµo t­¬ng Glycoprotein xuyªn mµng ThÓ b¸n liªn kÕt
  • 28. C¨n cø ph©n lo¹i: Ø  Dùa vµo chøc n¨ng BM: BM phñ vµ BM tuyÕn. Ø  BiÓu m« phñ: Che phñ Ø  Dùa vµo sè hµng TB: BM ®¬n vµ BM tÇng. Ø  Dùa vµo h×nh d¸ng líp TB bÒ mÆt: BM l¸t, vu«ng vµ trô. Ø  BiÓu m« tuyÕn: ChÕ tiÕt Ø  TuyÕn ngo¹i tiÕt Ø  TuyÕn néi tiÕt 3. ph©n lo¹i biÓu m« !
  • 29. 3.1. BiÓu m« phñ q  BiÓu m« ®¬n Ø  BiÓu m« l¸t ®¬n Ø  BiÓu m« vu«ng ®¬n Ø  BiÓu m« trô ®¬n Ø  BiÓu m« trô gi¶ tÇng q  BiÓu m« tÇng Ø  BiÓu m« l¸t tÇng Ø  BiÓu m« vu«ng tÇng Ø  BiÓu m« trô tÇng Ø  BiÓu m« chuyÓn tiÕp 3.2. BiÓu m« tuyÕn q  TuyÕn ngo¹i tiÕt Ø  TuyÕn èng Ø  TuyÕn tói Ø  TuyÕn èng-tói q  TuyÕn néi tiÕt Ø  TuyÕn kiÓu l­íi Ø  TuyÕn kiÓu tói Ø  TuyÕn t¶n m¸t S¬ ®å nh÷ng biÓu m« phñ. a. BM l¸t ®¬n; b. BM vu«ng ®¬n; c. BM trô ®¬n; d. BM trô gi¶ tÇng cã l«ng chuyÓn; e. BM trô tÇng; g. BM l¸t tÇng kh«ng sõng ho¸; h. BM l¸t tÇng sõng ho¸; i,k. BM chuyÓn tiÕp. a b c d e g h i k
  • 30. Ø  Mét hµng TB ®a gi¸c dÑt. Ø  §­êng ranh giíi ngo»n ngoÌo (ngÊm b¹c). Ø  MÆt cña BM ­ít, nh½n, bãng à BM tr­ît. Ø  Néi m«: BM l¸t ®¬n lîp m¹ch m¸u, m¹ch BH; nguån gèc trung m«. 3.1. BiÓu m« phñ Ø  Phñ mÆt ngoµi c¬ thÓ, mÆt trong c¸c c¬ quan rçng, khoang thiªn nhiªn. 3.1.1. BiÓu m« ®¬n 3.1.1.1. BiÓu m« l¸t ®¬n
  • 31. 3.1.1.2. BiÓu m« vu«ng ®¬n Ø  Mét hµng TB h×nh khèi vu«ng, nh©n trßn, gi÷a TB (h×nh ®a gi¸c khi nh×n th¼ng) Ø  BM lîp buång trøng, BM d­íi bao nh©n m¾t. 3.1.1.3. BiÓu m« trô ®¬n Ø  Mét hµng TB h×nh trô; chiÒu cao TB lín h¬n chiÒu ngang (h×nh ®a gi¸c khi nh×n th¼ng) Ø  Nh©n TB cã h×nh trøng, n»m phÝa cùc ®¸y. Ø  VD: BM lîp mÆt trong èng tiªu ho¸... Ø  BM gåm mét à vµi lo¹i TB; TB cã thÓ cã l«ng.
  • 32. 3.1.1.4. BiÓu m« trô gi¶ tÇng Ø  C¸c TB ®Òu ®øng trªn mµng ®¸y Ø  ChiÒu cao TB kh¸c nhau. Ø  PhÇn lín c¸c tÕ bµo cã h×nh trô Ø  Nh©n h×nh trøng, xÕp thµnh 2-3 hµng Ø  VÝ dô: BM trô gi¶ tÇng cã l«ng chuyÓn cña niªm m¹c khÝ qu¶n.
  • 33. 3.1.2.1. BiÓu m« l¸t tÇng NhiÒu líp TB, nh÷ng TB trªn cïng dÑt. Ø  BM l¸t tÇng sõng ho¸: NhiÒu hµng TB, dÑt dÇn à líp sõng à bong ra: BiÓu b× da. Ø  BM l¸t tÇng kh«ng sõng ho¸: NhiÒu líp TB àdÑt dÇn, cßn nh©n à bong ra. 3.1.2.2. BiÓu m« vu«ng tÇng Hai líp TB, líp trªn cã h×nh khèi vu«ng. VD: BM vâng m¹c thÓ mi. 3.1.2. BiÓu m« tÇng Hai hoÆc nhiÒu líp TB:
  • 34. 3.1.2.3. BiÓu m« trô tÇng NhiÒu hµng TB, hµng TB trªn cïng cã h×nh trô. VD: BM kÕt m¹c mi m¾t, BM niÖu ®¹o tiÒn liÖt. 3.1.2.4. BiÓu m« chuyÓn tiÕp NhiÒu hµng TB, trªn cïngàTB ®a diÖn lín. VD: BM NM bµng quang. BQ c¨ng TB àdÑt.
  • 35. q  ChÕ tiÕt: TB hÊp thô (tõ m¸u, dÞch gian bµo) à chÊt vïi chÕ tiÕt à ra ngoµi. q  ChÊt vïi chÕ tiÕt: Protid, lipid, polysaccarid, glycoprotein, lipoprotein. q  §Æc ®iÓm h×nh th¸i siªu vi mét sè lo¹i TB chÕ tiÕt:…. q  C¸c kiÓu chÕ tiÕt:…. 3.2. BiÓu m« tuyÕn 3.2.1. §Þnh nghÜa BM tuyÕn hay tuyÕn: nh÷ng TB, tËp hîp TB cã kh¶ n¨ng chÕ tiÕt. 3.2.2. Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña TB chÕ tiÕt
  • 36. §Æc ®iÓm h×nh th¸i siªu vi mét sè lo¹i TB chÕ tiÕt: Ø  S¶n phÈm chÕ tiÕt lµ protein: L­íi néi bµo cã h¹t rÊt ph¸t triÓn; Ph©n cùc râ (l­íi NB ë cùc ®¸y, bé Golgi trªn nh©n); Bµo t­¬ng cùc ngän TB ®Çy h¹t chÕ tiÕt protein. Ø  S¶n phÈm chÕ tiÕt lµ steroid: L­íi néi kh«ng h¹t rÊt ph¸t triÓn; Giµu kh«ng bµo (tói chøa lipid tiÒn th©n steroid); Kh«ng cã h¹t chÕ tiÕt. Ø  TB vËn chuyÓn ion: Mµng cã nhiÒu nÕp gÊp (t¨ng diÖn tÝch); Ti thÓ tËp trung s¸t mµng (cung cÊp ATP); Vßng dÝnh, d¶i bÞt ph¸t triÓn.
  • 37. Ba kiÓu chÕ tiÕt: Ø  KiÓu nguyªn vÑn (merocrine): chØ s¶n phÈm chÕ tiÕt ®­îc ®­a ra khái TB. Ø  KiÓu b¸n huû (apocrine): mét l­îng nhá bµo t­¬ng cùc ngän TB cïng s¶n phÈm chÕ tiÕt ®­îc ®­a ra khái TB (tuyÕn s÷a). Ø  KiÓu toµn huû (holocrine): toµn bé TB thµnh s¶n phÈm chÕ tiÕt (tuyÕn b·).
  • 38.
  • 39. 3.2.3. Ph©n lo¹i tuyÕn 1. C¨n cø ®Ó ph©n lo¹i: q  Theo sè l­îng TB: ü  TuyÕn ®¬n bµo: mét TB chÕ tiÕt (TB h×nh ®µi tiÕt nhÇy, TB néi tiÕt ë ruét non). ü  TuyÕn ®a bµo: nhiÒu TB chÕ tiÕt. q  Theo vÞ trÝ nhËn s¶n phÈm chÕ tiÕt: ü  TuyÕn ngo¹i tiÕt: s¶n phÈm ®­îc bµi xuÊt ra mÆt ngoµi c¬ thÓ hoÆc vµo c¸c khoang c¬ thÓ. ü  TuyÕn néi tiÕt: s¶n phÈm ®­îc ®­a th¼ng vµo m¸u.
  • 40. PhÇn chÕ tiÕt: t¹o ra s¶n phÈm; phÇn bµi xuÊt: èng dÉn s¶n phÈm. q  TuyÕn èng: ü  TuyÕn èng ®¬n th¼ng: tuyÕn Lieberkuhn ë niªm m¹c ruét. ü  TuyÕn èng ®¬n cong: tuyÕn må h«i. ü  TuyÕn èng chia nh¸nh th¼ng: tuyÕn ®¸y vÞ. ü  TuyÕn èng chia nh¸nh cong: tuyÕn m«n vÞ vµ tuyÕn t©m vÞ. q  TuyÕn tói: ü  NhiÒu nang më chung vµo mét èng bµi xuÊt: tuyÕn b· ë da. ü  TuyÕn tói kiÓu chïm nho: TuyÕn n­íc bät, tuyÕn tuþ ngo¹i tiÕt. q  TuyÕn èng-tói: ü  PhÇn chÕ tiÕt h×nh èng, cã phÇn à tói: tuyÕn tiÒn liÖt 2. TuyÕn ngo¹i tiÕt
  • 41. S¬ ®å c¸c lo¹i tuyÕn ngo¹i tiÕt . 1. TuyÕn èng ®¬n th¼ng; 2. TuyÕn èng ®¬n cong (a. PhÇn bµi xuÊt, b. PhÇn chÕ tiÕt); 3. TuyÕn èng chia nh¸nh th¼ng; 4. TuyÕn tói nhiÒu nang më chung vµo mét èng bµi xuÊt; 5. TuyÕn èng-tói; 6. TuyÕn èng chia nh¸nh cong; 7. TuyÕn tói kiÓu chïm nho. a b 1 2 3 4 5 6 7
  • 42. Theo cÊu t¹o h×nh th¸i: q  TuyÕn kiÓu l­íi: c¸c TB à d©y à l­íi; xen kÏ cã c¸c mao m¹ch. VD: tiÒn yªn, tuyÕn th­îng thËn… q  TuyÕn kiÓu tói: c¸c TB à thµnh tói, lßng tói chøa chÊt keo; mao m¹ch VD: tuyÕn gi¸p tr¹ng. q  TuyÕn t¶n m¸t: C¸c TB r¶i r¸c hoÆc thµnh ®¸m nhá + mao m¹ch. VD: tuyÕn kÏ tinh hoµn. 3. TuyÕn néi tiÕt: kh«ng cã phÇn bµi xuÊt
  • 43. q  TB c¬-biÓu m« (myoepithelial cells): Cã kh¶ n¨ng co rót (x¬ actin vµ x¬ myosin). VD: tuyÕn n­íc bät… q  TB thÇn kinh-biÓu m«: VD: TB vÞ gi¸c cña nô vÞ gi¸c; TB Merkel q  TB néi tiÕt ë ruét (enteroendocrine cells): TuyÕn néi tiÕt ®¬n bµo. TiÕt peptid vµ hormon à líp ®Öm: serotonin, enteroglucagon, gastrin. 4. BiÕn ®æi cña TB biÓu m«!