SlideShare a Scribd company logo
FACTSHEET
ΕΛΛΑΔΑ – ΜΙΑ ΠΛΟΥΣΙΑ ΧΩΡΑ
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ
Η βιοποικιλότητα είναι και η μαγιά της ζύμης, και η αράχνη και
τα μυρμήγκια στον κήπο, και τα γονίδιά μας, και το θυμάρι, και τα
δέντρα του δάσους, και το δάσος του Αμαζονίου, και τα μανιτάρια,
και το μωσαϊκό των οικότοπων στο δάσος της Δαδιάς.
©ΔημήτρηςΠουρσανίδης/WWFΕΛΛΑΣ
Ο όρος βιοποικιλότητα περιλαμβάνει την ποικιλότητα των οικοσυστημάτων, των ειδών,
των τοπίων και τη γενετική ποικιλότητα, περιγράφει δηλαδή την ποικιλία της ζωής στη γη,
σε όλα της τα επίπεδα, από τα γονίδια και τα είδη ως τα οικοσυστήματα σε μια περιοχή ή
στον πλανήτη συνολικά, και τις σχέσεις μεταξύ τους. Οι μικροοργανισμοί, τα φυτά, τα ζώα,
οι μύκητες, τα δάση, τα γλυκά ύδατα, το έδαφος, οι καλλιέργειες κλπ. αποτελούν κομμάτια
και εκφράσεις της βιοποικιλότητας. Με αυτή την έννοια, η λέξη βιοποικιλότητα περιγράφει
τελικά το δίκτυο της ζωής όπου όλοι οι οργανισμοί έχουν το ρόλο τους, ανάμεσά τους και
εμείς οι άνθρωποι.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα με πολύτιμη φυσική κληρονομιά και σημαντική βιολογική ποικι-
λία, μεγάλη πυκνότητα ειδών και ένα εντυπωσιακό μωσαϊκό χερσαίων, υγροτοπικών και
θαλάσσιων οικοσυστημάτων, που περιλαμβάνουν υποτροπικά φοινικόδαση στην Κρήτη,
αλπικά λιβάδια αλλά και ψυχρόβια δάση ερυθρελάτης στη Ροδόπη.
Ο πλούτος αυτός οφείλεται σε οικολογικούς αλλά και ιστορικούς παράγοντες όπως είναι η
γεωλογική ιστορία της περιοχής, η γεωγραφική θέση της χώρας, η αξιοσημείωτη κλιματική
ποικιλία και κυρίως το ήπιο μεσογειακό κλίμα, το έντονο ανάγλυφο, τα πολλά νησιά αλλά
και άλλα φυσικά φράγματα που εμποδίζουν τη διασπορά των ειδών, αλλά και οι ανθρώ-
πινες δραστηριότητες. Μάλιστα, υπάρχουν ορισμένες ομάδες ζώων οι οποίες εμφανίζουν
στη χώρα μας μεγαλύτερο αριθμό ειδών σε σχέση με τον αντίστοιχο σε άλλες, μεγαλύτερες
ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα περισσότερα από 23.000
είδη ζώων της ξηράς και των γλυκών νερών και άλλα 3500 είδη της θάλασσας, ο συνολι-
κός όμως αριθμός εκτιμάται ότι είναι υπερδιπλάσιος. Αντίστοιχη είναι και η εικόνα για την
ελληνική χλωρίδα που περιλαμβάνει περισσότερα από 5800 καταγεγραμμένα είδη φυτών.
Στην Ελλάδα συναντάμε:
17,8%των ειδων ζώων
της Ευρώπης
40%των φυτικών ειδών
της Ευρώπης
•ΕΛΛΑΔΑ–ΜΙΑΠΛΟΥΣΙΑΧΩΡΑwww.wwf.gr
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό της ελληνικής
πανίδας και χλωρίδας είναι το υψηλό ποσο-
στό ενδημισμού που παρουσιάζει, ο αριθμός
δηλαδή των ειδών που εξαπλώνονται μόνο
στην Ελλάδα ή μόνο σε συγκεκριμένα μέρη
της χώρας. Το υψηλό ποσοστό ενδημικών ει-
δών που συναντάμε στην Ελλάδα οφείλεται
κυρίως στη μακροχρόνια απομόνωση των
νησιών καθώς και στο ότι, κατά τη διάρκεια
των παγετώνων, πολλές ορεινές περιοχές
της χώρας δεν πάγωσαν αλλά αντίθετα λει-
τούργησαν ως καταφύγια για διάφορα είδη.
Στα φυτά, οι πιο συντηρητικές εκτιμήσεις
ανεβάζουν τον αριθμό των ελληνικών ενδη-
μικών ειδών σε περισσότερα από 900, δηλα-
δή στο 15,6% της χλωρίδας της. Σε σχέση με
την έκτασή της, η Ελλάδα, ξεχωρίζει από τις
χώρες της Ευρώπης και της Μεσογείου.
Η πανίδα παρουσιάζει επίσης σημαντικό
ποσοστό ενδημισμού καθώς με βάση τα μέ-
χρι σήμερα γνωστά στοιχεία το 17% περίπου
των ειδών της ξηράς και των γλυκών νερών
είναι ενδημικά (περί τα 4000 ενδημικά είδη).
Ειδικότερα, ορισμένες ομάδες αρθροπόδων,
όπως τα Ορθόπτερα (ακρίδες, γρύλλοι, κλπ),
παρουσιάζουν ακόμη υψηλότερα ποσοστά
καθώς το 32% των ειδών που συναντάμε
στην Ελλάδα είναι ενδημικά
Μοναδικά είδη στην Ελλάδα
Χώρα
Έκταση
(τ.χλμ)
Αριθμός
ειδών
Αριθμός
ενδημικών
Ποσοστό
ενδημισμού (%)
Ελλάδα 132.700 5.855 913 15,6
Βουλγαρία 111.000 3.600 320 8,9
Κύπρος 9.251 1.612 110 6,8
Ισπανία 501.700 7.920 550 6,9
Ην. Βασίλειο 244.754 1.800 16 0,9
Ιταλία 301.049 5.300 712 13,4
Τουρκία 779.500 8.650 2.675 30,9
Τυνησία 163.610 1.800 40 2,2
Αλγερία 2.381.741 3.150 320 10,2
Αριθμός ειδών και ενδημικών φυτών σε χώρες της Μεσογείου
ΠΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ,
ενδημική του Παρνασ-
σού και του Ελικώνα
©AndreaBONETTI/WWFΕΛΛΑΣ
(τροποποιημένο από Georgiou & Delipetrou και Médail & Quézel 1999)
•ΕΛΛΑΔΑ–ΜΙΑΠΛΟΥΣΙΑΧΩΡΑwww.wwf.gr
Η προστασία της ελληνικής βιοποικιλότητας
Στην Ελλάδα συναντάμε:
•	 476 είδη ψαριών της θάλασσας, από τα
περίπου 600 που έχουν καταγραφεί στη
Μεσόγειο.
•	 154 είδη ψαριών του γλυκού νερού, καθώς
η Ελλάδα είναι η πλουσιότερη χώρα της
Ευρώπης όσον αφορά την ιχθυοπανίδα
ποταμών και λιμνών.
•	 22 από τα 64 είδη αμφιβίων της Ευρώπης.
Από αυτά, τα τρία είναι ενδημικά.
•	 Πλούσια ερπετοπανίδα, αναλογικά πλου-
σιότερη από αυτή της Ισπανίας, με 64
είδη από τα οποία εννέα ενδημικά.
•	 115 θηλαστικά, λίγο λιγότερα από τα μισά
είδη που απαντώνται στην Ευρώπη, ζουν
ή επισκέπτονται τη χώρα και τις θάλασ-
σες μας.
Επίσης
•	 στη Δαδιά, τη γη των αρπακτικών, έχουν
παρατηρηθεί 36 από τα 38 είδη ημερόβι-
ων αρπακτικών της Ευρώπης.
•	 Περισσότεροι από 800 μικροί αλλά εξαι-
ρετικά σημαντικοί υγρότοποι έχουν κα-
ταγραφεί σε 75 ελληνικά νησιά.
•	 32 από τα 200 σημαντικότερα δάση της
Μεσογείου βρίσκονται στην Ελλάδα.
Η βιοποικιλότητα της Ελλάδας τόσο όσον
αφορά στον αριθμό των ειδών αλλά και
στην ποικιλία και την κατάσταση των οι-
κοσυστημάτων της, είναι από τις πλουσι-
ότερες στην ΕΕ και για αυτό η ευθύνη της
χώρας όσον αφορά τη διατήρηση και προ-
στασία της είναι αυξημένη. Το 64% των
προστατευόμενων ειδών πτηνών σε ευρω-
παϊκό επίπεδο απαντάται και στην Ελλάδα,
όπως άλλωστε και το 43% των θηλαστικών
και το 41% των ερπετών. Το ποσοστό αυτό
είναι ενδεικτικό του πλούτου της φυσικής
εθνικής μας κληρονομιάς, η οποία είναι
αντίστοιχη με την πολιτιστική, αν και όχι
εξίσου αναγνωρισμένη από την πολιτεία ή
και από εμάς τους πολίτες.
Η περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ελλάδα
ακολουθεί τις διεθνείς και ευρωπαϊκές συ-
ντεταγμένες αρκετά στενά. Αναγνωρίζοντας
τις προστατευόμενες περιοχές ως θύλακες
για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, η
Ελλάδα έχει συμμορφωθεί με τις επιταγές
διεθνών, ευρωπαϊκών αλλά και εθνικών
υποχρεώσεων θεσπίζοντας ένα σημαντικό
αριθμό προστατευόμενων περιοχών με στό-
χο να δημιουργήσει μια ασπίδα προστασίας
για το φυσικό πλούτο που διαθέτει. Αξίζει
να σημειωθεί ότι οι πρώτες νομοθετικές
ρυθμίσεις στη χώρα μας για την προστασία
της βιοποικιλότητας, είχαν ήδη ξεκινήσει
από τη δεκαετία του 1930 με τη θέσπιση των
εθνικών δρυμών. Πρέπει να αναφερθεί ότι
μια περιοχή μπορεί να υπόκειται σε διαφο-
ρετικά καθεστώτα προστασίας.
Η προστασία της βιοποικιλότητας στην
ΕΕ βασίζεται στις οδηγίες για τα ενδιαιτή-
ματα (92/43/ΕΟΚ) και για τα άγρια πτηνά
(2009/147/ΕΚ), οι οποίες θέτουν τη βάση
για την θέσπιση του ευρωπαϊκού οικολογι-
κού δικτύου Natura 2000. Η Ελλάδα έχει
εντάξει στο δίκτυο Natura 2000 419 περιο-
χές, οι οποίες καλύπτουν το 27,2% της χερ-
σαίας και το 6,1% της θαλάσσιας έκτασης
της χώρας. Συγκεκριμένα, η χώρα έχει χα-
ρακτηρίσει 217 Ειδικές Ζώνες Διατήρησης
(ΕΖΔ, βάσει της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ), 178
Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ, βάσει της
οδηγίας 2009/147/ΕΚ) και, 24 περιοχές που
αποτελούν συγχρόνως ΖΕΠ και ΕΖΔ. Η δι-
αχείριση και αποκατάσταση της καλής κα-
τάστασης διατήρησης των περιοχών αυτών
και των ειδών και οικοτόπων που περιλαμ-
βάνουν αποτελεί υποχρέωση της χώρας για
τη διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς της
Ευρώπης, και κατ’ επέκταση της Ελλάδας.
Η Ελλάδα έχει επίσης χαρακτηρίσει προ-
στατευόμενες περιοχές με βάση ειδικές
υποχρεώσεις που προκύπτουν είτε από Δι-
εθνείς Συμβάσεις που έχει κυρώσει η χώρα
ή από τη συμμετοχή της σε διεθνείς οργα-
νισμούς. Έτσι δέκα από τους μεγαλύτερους
και σημαντικότερους υγρότοπους της χώ-
ρας καταφύγια μεγάλου αριθμού σπάνιων
και απειλούμενων ειδών χλωρίδας και πα-
νίδας, έχουν χαρακτηριστεί ως «Υγρότοποι
Διεθνούς Σημασίας» στο πλαίσιο της Σύμ-
βασης Ραμσάρ. Άλλες χαρακτηρισμένες σε
διεθνές επίπεδο περιοχές είναι τα Μνημεία
Ο φυσικός πλούτος της Ελλάδας με αριθμούς:
Ξέρετε ότι είδη όπως τα
θαλάσσια κητώδη και ο
μαυρόγυπας, οικότοποι
όπως τα ασβεστολιθικά
βράχια του Αιγαίου και
οικοσυστημάτα όπως
οι υγρότοποι προστα-
τεύονται από ειδικές
διατάξεις του εθνικού,
ευρωπαϊκού ή και
διεθνές δικαίου;
•ΕΛΛΑΔΑ–ΜΙΑΠΛΟΥΣΙΑΧΩΡΑwww.wwf.gr
Λίμνες Πρεσπών
Τα ενδημικά φυτά της Κρήτης
Στην καρδιά των Βαλκανίων, στη νοτιοα-
νατολική Ευρώπη βρίσκεται η λεκάνη των
Πρεσπών. Βασικό χαρακτηριστικό της οι
δυο λίμνες, η Μικρή και η Μεγάλη Πρέσπα
που τις μοιράζονται 3 χώρες η Ελλάδα, η
Αλβανία και η π.ΓΔΜ και μια μοναδική ποι-
κιλία ειδών και ενδιαιτημάτων.
Οι λίμνες, τα γύρω τους υγρά λιβάδια και
η ποικιλία των ενδιαιτημάτων ως τα δάση
της βελανιδιάς και της οξιάς και τα αλπικά
λιβάδια των βουνών, οι διαφορές στο υψό-
μετρο και στο μικροκλίμα συνθέτουν στην
Πρέσπα ένα αληθινό εργαστήρι της φύσης.
Σε μια μικρή σχετικά περιοχή, βρίσκεται
μεγάλος αριθμός μορφών ζωής, πολλές εκ
των οποίων μοναδικές, και οικοτόπων. Εδώ
θα βρούμε πάνω από τα μισά είδη πουλιών,
αμφίβιων και θηλαστικών της Ελλάδας. Η
Πρέσπα φιλοξενεί επίσης τη μεγαλύτερη
διεθνώς αναπαραγωγική αποικία αργυρο-
πελεκάνων (Pelecanus crispus) (1000-1200
ζευγάρια), είδος που απειλείται παγκοσμί-
ως με εξαφάνιση. Λόγω της γεωγραφικής
απομόνωσης της περιοχής πολλά είδη φυ-
τών και ψαριών είναι ενδημικά της Πρέ-
σπας, όπως για παράδειγμα τα 9 από τα 23
είδη ψαριών που ζουν στις λίμνες της και τα
ποτάμια. Στην ελληνική Πρέσπα έχουν κα-
ταγραφεί 172 είδη ημερόβιων πεταλούδων
από το σύνολο των 234 όλης της Ελλάδας.
Καθώς τα διάφορα είδη έχουν διαφορετικές
απαιτήσεις, η εντυπωσιακή αυτή ποικιλία
ειδών αποτελεί μέτρο του πλούτου των φυ-
τοκοινωνιών και των οικοτόπων στην Πρέ-
σπα.
Πολλά είδη προστατεύονται από τη διεθνή,
ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία. Ολόκλη-
ρο σχεδόν το ελληνικό τμήμα των δύο λι-
μνών έχει ανακηρυχτεί Εθνικός Δρυμός ήδη
από το 1974. Η Μικρή Πρέσπα έχει επίσης
αναγνωριστεί ως Υγρότοπος Διεθνούς ση-
μασίας στο πλαίσιο της σύμβασης Ραμσάρ.
Το 2000 οι τρεις χώρες που μοιράζονται τις
δυο λίμνες ίδρυσαν το Πάρκο Πρεσπών, την
πρώτη διασυνοριακή προστατευόμενη πε-
ριοχή στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, μετά
από πρόταση της Εταιρίας Προστασίας
Πρεσπών (ΕΠΠ) και του WWF Ελλάς. Το
2010 υπεγράφη συμφωνία που θα οδηγήσει
στη θεσμική κατοχύρωση της διασυνορια-
κής συνεργασίας.
Η χλωρίδα της Κρήτης και των δορυφορι-
κών νησίδων της είναι από τις πλέον ενδια-
φέρουσες και πλούσιες ενώ παρουσιάζει και
το υψηλότερο ποσοστό τοπικών ενδημικών
ειδών στον ελλαδικό χώρο. Περιλαμβάνει
1828 ιθαγενή είδη εκ των οποίων το 14,7%
είναι ενδημικά της Ελλάδας και το 10% πε-
ρίπου (183 είδη) είναι ενδημικά του νησιού.
Ο πλούτος αυτός οφείλεται τόσο στις γεω-
μορφολογικές ιδιαιτερότητες όσο και στις
εναλλαγές οικοσυστημάτων και τοπίων
(βουνά, φαράγγια, νησίδες) που δημιουρ-
γούν ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον και
ποικιλία βιοτόπων με ιδιαίτερες συνθήκες.
Μερικά από τα ενδημικά φυτά της Κρήτης,
όπως ο κρητικός έβενος (Ebenus cretica), η
κρητική αριστολόχια (Aristolochia cretica)
ή το πετρομάρουλο (Petromarula pinnata)
έχουν σχετικά μεγάλους πληθυσμούς και
ευρεία εξάπλωση στο νησί. Υπάρχουν όμως
και ενδημικά είδη που είναι υπολείμματα
μιας αρχέγονης χλωρίδας με περιορισμένη
εξάπλωση στους κύριους ορεινούς όγκους
και κυρίως στα Λευκά Όρη. Πολλά είδη
φυτών όπως η μαλοτήρα, ο έρωντας και το
φασκόμηλο είναι εδώδιμα, αρωματικά και
καταναλώνονται ως αφέψημα.
©ΓΙΩΡΓΟΣΚΑΤΣΑΔΩΡΑΚΗΣ/WWFΕΛΛΑΣ©ANDREABONETTI/WWFΕΛΛΑΣ
πελεκάνοι στη
Βρωμολίμνη Πρεσπών
ΠΕΤΡΟΜΑΡΟΥΛΟ
της Παγκόσμιας Κληρονομιάς (τα Αντιχά-
σια Όρη- Μετέωρα και το όρος Άθως), τα
Αποθέματα Βιόσφαιρας (οι Εθνικοί Δρυμοί
Ολύμπου και Σαμαριάς), οι εννέα Ειδικά
Προστατευόμενες Περιοχές σύμφωνα με τη
Σύμβαση Βαρκελώνης, τα 16 Βιογενετικά
Αποθέματα του Συμβουλίου της Ευρώπης,
ενώ στον Εθνικό Δρυμό Σαμαριάς έχει απο-
νεμηθεί το Ευρωδίπλωμα του Συμβουλίου
της Ευρώπης.
•ΕΛΛΑΔΑ–ΜΙΑΠΛΟΥΣΙΑΧΩΡΑwww.wwf.gr
Αν και η γνώση μας για τον αριθμό των ει-
δών και την ποικιλία των οικότοπων που
συναντάμε στην Ελλάδα είναι σχετικά ικα-
νοποιητική, ελάχιστα είναι τα όσα γνωρί-
ζουμε για την κατάσταση των πληθυσμών
των περισσότερων ειδών αλλά και την κα-
τάσταση πολλών οικότοπων, ιδιαίτερα των
θαλάσσιων. Παρά τον τεράστιο φυσικό της
πλούτο και τον μεγάλο αριθμό των ειδών,
ενδημικών και μη, η προστασία της βιοποι-
κιλότητας στην Ελλάδα δεν έχει αποτελέ-
σει πολιτική προτεραιότητα και το σημαντι-
κό εθνικό φυσικό κεφάλαιο που διαθέτει,
έχει παραμεληθεί.
Σύμφωνα με στοιχεία που περιέχονται στα
Κόκκινα Βιβλία των απειλούμενων ειδών
ζώων και φυτών της Ελλάδας :
•	 171 είδη, δηλαδή το 15% των σπονδυλω-
τών ζώων (ψάρια, αμφίβια, ερπετά, που-
λιά και θηλαστικά) της χώρας διατρέχουν
κίνδυνο εξαφάνισης,
•	 37,4% του συνόλου των ψαριών γλυκού νε-
ρού της χώρας εντάσσεται σε κάποια κα-
τηγορία κινδύνου, ενώ διαπιστώνεται ότι
πολλά είδη έχουν ήδη εξαφανιστεί τοπικά,
•	 27,2% του συνόλου των αμφιβίων που
απαντώνται στην Ελλάδα κινδυνεύει,
•	 62 είδη πουλιών απειλούνται με εξαφάνιση.
Τα δείγματα υποβάθμισης της ελληνικής βιοποικιλότητας είναι ορατά
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΒΑΘ-
ΜΙΣΗΣ της ελληνικης
βιοποικιλοτητας
©ΝΙΚΟΣΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ/WWFΕΛΛΑΣ
Ο μοναδικής σημασίας βιολογικός πλούτος
της Ελλάδας αντιμετωπίζει σημαντικές
απειλές. Πέρα από τις προφανείς, όπως η
σκόπιμη ή τυχαία θανάτωση ειδών ζώων και
η εκχέρσωση φυσικών περιοχών, υπάρχουν
και άλλες που συνδέονται με τις ανθρώπι-
νες δραστηριότητες και τον τρόπο ζωής μας.
Ο κατακερματισμός και η απώλεια ενδιαι-
τημάτων, η υπερεκμετάλλευση φυσικών
πόρων και η ρύπανση είναι οι σημαντικό-
τερες ενώ η αύξηση και εξάπλωση των ει-
σβάλλοντων ξενικών ειδών και η κλιματική
αλλαγή είναι ακόμα δυο ορατές απειλές.
Στην Ελλάδα η διάσπαρτη και εκτός σχε-
δίου δόμηση για κατοικία ή για τουριστικές
εγκαταστάσεις και οι υποδομές που τη συ-
νοδεύουν (π.χ. οδικά δίκτυα) μετατρέπει με-
γάλο τμήμα του φυσικού σε τεχνητό χώρο,
κατακερματίζει οικοτόπους, αλλοιώνει το
τοπίο, αυξάνει τη διάβρωση του εδάφους
και προκαλεί όλο και μεγαλύτερη απώλεια
φυσικού κεφαλαίου. Το ίδιο συμβαίνει και
με την ανεξέλεγκτη διάνοιξη δρόμων η
οποία επιπλέον διευκολύνει και παράνομες
δραστηριότητες όπως η λαθροθηρία και λα-
θροϋλοτομία.
Επίσης, η αλόγιστη χρήση των φυσικών πό-
ρων, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στην
εντατική γεωργία που απαιτεί μεγάλες πο-
σότητες σε νερό και χημικά, προκαλεί πολ-
λές αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Ανάμεσά τους η ερημοποίηση περιοχών,
η υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων και των
πληθυσμών πολλών ειδών, η ανεξέλεγκτη
ρύπανση υδάτινων και θαλάσσιων οικοσυ-
στημάτων και η συρρίκνωση των φυσικών
υγροτόπων, καθώς και η επιβάρυνση της
τροφικής αλυσίδας µε επικίνδυνες χημι-
κές ουσίες. Αντίστοιχη απειλή αποτελεί η
υπεραλίευση που προκαλεί τη μείωση των
ιχθυαποθεμάτων και οδηγεί τους ψαράδες
να αλιεύουν όλο και μικρότερα σε μέγεθος
ψάρια. Το φαινόμενο αυτό διαταράσσει το
τροφικό πλέγμα και τη βιοποικιλότητα των
θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Επιπλέον, η κλιματική αλλαγή που δημι-
ουργεί νέες συνθήκες για τους οικοτόπους
και τα είδη θα οδηγήσει σε αλλαγές είτε
στον πληθυσμό των ειδών ή στις συνήθειες
μετανάστευσης και αναπαραγωγής. Σύμ-
φωνα με μελέτη του WWF Ελλάς και του
Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών σε όλους
τους εθνικούς δρυμούς της χώρας αναμένε-
ται να αυξηθούν οι μέρες με υψηλή πιθανό-
τητα εμφάνισης πυρκαγιάς, ενώ ένας άλλος
σημαντικός παράγοντας για την υγεία των
δασών, η χειμερινή βροχόπτωση θα μειω-
θεί σε όλους τους δρυμούς έως και 15%, στο
άμεσο μέλλον (2021-2050).
Οι μεγάλες απειλές για την Ελληνική βιοποικιλότητα
•ΕΛΛΑΔΑ–ΜΙΑΠΛΟΥΣΙΑΧΩΡΑwww.wwf.gr
•	 Βώκου Δ. 2009. Γενική Οικολογία – Μια εισαγωγή. University Studio Press. 265 σελ.
•	 Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών. www.spp.gr
•	 Λεγάκις Α. & Π. Μαραγκού (επιμ. εκδ.), 2009. Το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων
Ζώων της Ελλάδας, Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, σελ. 525.
•	 Κατσαδωράκης Γ. 1999. Η Φυσική Κληρονομιά της Ελλάδας, Παγκόσμιο Ταμείο για τη
Φύση – WWF Ελλάς
•	 Φοίτος, Δ., Κωνσταντινίδης, Θ. & Καμάρη, Γ. (επιμ. εκδ.) 2009. Βιβλίο ερυθρών δεδομέ-
νων των σπάνιων και απειλούμενων φυτών της Ελλάδας, Τόμοι Α & Β. Ελληνική Βοτανι-
κή Εταιρεία.
•	 WWF Ελλάς, 2009. Το αύριο της Ελλάδας: επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην
Ελλάδα κατά το άμεσο μέλλον, Αθήνα, 56 σελ.
•	 Georghiou K. & Delipetrou P. 2010. Patterns and traits of the endemic plants of Greece.
Botanical Journal of the Linnean Society 162: 130–422.
•	 Médail, F. & Quézel, P. 1999. Biodiversity hotspots in the Mediterranean Basin: Setting
global conservation priorities. Conservation Biology 13: 1510-1513
•	 Tan Kit & Iatrou Gregoris 2001. Endemic plants of Greece – The Peloponnese. Gad
Publishers Ltd. 480 p.
•	 Turland & Chilton 2008. FLORA OF CRETE: Supplement II, Additions 1997-2008. Τε-
λευταία επικαιροποίηση: 16 Αυγούστου 2008. (στα αγγλικά).
•	 Όλυμπος το βουνό των θεών και της Ζωής.
Αύγουστος 2012
Περισσότερες πληροφορίες:
Παναγιώτα Μαραγκού:
Συντονίστρια Δράσεων Επιστημονικής
Τεκμηρίωσης
210 3314893 - p.maragou@wwf.gr
Καλούστ Παραγκαμιάν
2810 328019 - k.paragamian@wwf.gr
Διαβάστε επίσης
Κάποιοι ορισμοί: Πληθυσμός είναι το σύνολο των ατόμων ενός είδους σε δεδομένο χρόνο
και χώρο που έχουν τη δυνατότητα να αναπαράγονται μεταξύ τους με επιτυχία. Πληθυ-
σμοί διαφορετικών ειδών που συνυπάρχουν και αλληλεπισρούν μεταξύ τους συνιστούν τη
βιοκοινότητα (το βιοτικό στοιχείο του περιβάλλοντος). Η βιοκοινότητα μαζί με τα αβιοτικά
στοιχεία του περιβάλοντιος συνυπάρχουν στο χώρο, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, ανταλ-
λάσουν υλικά, πληροφορίες και ενέργεια και συγκροτούν ένα οικοσύστημα. Οικοσύστημα
είναι ένα δάσος, αλλά και ένας νεκρός κορμός δένδρου, ένας ποταμός, μια λιμνούλα, ένα
βουνό, η θάλασσα. Πηγή: Δέσποινα Βώκου, 2009.
•	 Τουλάχιστον 253 είδη φυτών απειλούνται με
εξαφάνιση ενώ επιπλέον 369 είδη είναι σπά-
νια και θεωρούνται σχεδόν απειλούμενα.
Τα παραπάνω δεδομένα είναι ενδεικτικά
της συνολικότερης περιβαλλοντικής υπο-
βάθμισης της χώρας. Εάν δεν ληφθεί ειδι-
κότερη πρόνοια, υπάρχει ο κίνδυνος να εξα-
φανιστούν πολλά από αυτά τα είδη, ίσως
και χωρίς να το αντιληφθούμε.

More Related Content

What's hot

Η χλωρίδα της Ελλάδας!!!!!!!!!!
Η χλωρίδα της Ελλάδας!!!!!!!!!!Η χλωρίδα της Ελλάδας!!!!!!!!!!
Η χλωρίδα της Ελλάδας!!!!!!!!!!avramaki
 
SοS για 468 σπάνια ελληνικά είδη
SοS για 468 σπάνια ελληνικά είδηSοS για 468 σπάνια ελληνικά είδη
SοS για 468 σπάνια ελληνικά είδηGIA VER
 
6ο ΔΣ Άνω Λιοσίων- Εθνικοί Δρυμοί
6ο ΔΣ Άνω Λιοσίων- Εθνικοί Δρυμοί6ο ΔΣ Άνω Λιοσίων- Εθνικοί Δρυμοί
6ο ΔΣ Άνω Λιοσίων- Εθνικοί Δρυμοί
Alexandra Tsigkou
 
Animals in dangerous of Greece (nursery rizario school)
Animals in dangerous of Greece (nursery rizario school)Animals in dangerous of Greece (nursery rizario school)
Animals in dangerous of Greece (nursery rizario school)
Nursery Rizario School -Greece
 
Γεωγραφία Ε΄ 3.37. ΄΄ Η κτηνοτροφική παραγωγή και η αλιεία στην Ελλάδα ΄΄
Γεωγραφία Ε΄ 3.37. ΄΄ Η κτηνοτροφική παραγωγή και η αλιεία στην Ελλάδα ΄΄Γεωγραφία Ε΄ 3.37. ΄΄ Η κτηνοτροφική παραγωγή και η αλιεία στην Ελλάδα ΄΄
Γεωγραφία Ε΄ 3.37. ΄΄ Η κτηνοτροφική παραγωγή και η αλιεία στην Ελλάδα ΄΄
Χρήστος Χαρμπής
 
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ -ΚΕΦ 11
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ -ΚΕΦ 11 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ -ΚΕΦ 11
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ -ΚΕΦ 11
2ο Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης
 
3ο ΔΣ Μεγάρων- Βιοποικιλότητα
3ο ΔΣ Μεγάρων- Βιοποικιλότητα3ο ΔΣ Μεγάρων- Βιοποικιλότητα
3ο ΔΣ Μεγάρων- Βιοποικιλότητα
Alexandra Tsigkou
 
κολοκούβαρου
κολοκούβαρουκολοκούβαρου
κολοκούβαρουMaria Nyfoudi
 
Ελληνική χλωρίδα -πανίδα
Ελληνική χλωρίδα -πανίδαΕλληνική χλωρίδα -πανίδα
Ελληνική χλωρίδα -πανίδα
Pavlidou Sofia
 
Απειλούμενα είδη ζώων στην Ελλάδα
Απειλούμενα είδη ζώων στην ΕλλάδαΑπειλούμενα είδη ζώων στην Ελλάδα
Απειλούμενα είδη ζώων στην Ελλάδα
VickiZografou
 
είδη ψαριών στις ελληνικές θάλασσες τελικό όλης ομάδας διορθωμένη
είδη ψαριών στις ελληνικές θάλασσες τελικό όλης ομάδας διορθωμένηείδη ψαριών στις ελληνικές θάλασσες τελικό όλης ομάδας διορθωμένη
είδη ψαριών στις ελληνικές θάλασσες τελικό όλης ομάδας διορθωμένη
DimPapadopoulos
 
Φυτά της ελλάδας
Φυτά της ελλάδαςΦυτά της ελλάδας
Φυτά της ελλάδαςteo70
 
κινδυνοι για θαλασσοπουλια τελική διορθωμένη
κινδυνοι για θαλασσοπουλια τελική διορθωμένηκινδυνοι για θαλασσοπουλια τελική διορθωμένη
κινδυνοι για θαλασσοπουλια τελική διορθωμένη
DimPapadopoulos
 
2012 2013 περιβαλλοντικη εργασια
2012 2013 περιβαλλοντικη εργασια2012 2013 περιβαλλοντικη εργασια
2012 2013 περιβαλλοντικη εργασιαDemeter DS
 
κιρκινέζι ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...
κιρκινέζι   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...κιρκινέζι   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...
κιρκινέζι ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...jimijoop
 
χωρίς τίτλο 1
χωρίς τίτλο 1χωρίς τίτλο 1
χωρίς τίτλο 119071313
 
τα φύκη τελική παρουσίαση διορθωμένη
τα φύκη τελική παρουσίαση διορθωμένητα φύκη τελική παρουσίαση διορθωμένη
τα φύκη τελική παρουσίαση διορθωμένη
DimPapadopoulos
 
τα φυτά τελική παρουσίαση διορθωμένη
τα φυτά τελική παρουσίαση διορθωμένητα φυτά τελική παρουσίαση διορθωμένη
τα φυτά τελική παρουσίαση διορθωμένη
DimPapadopoulos
 
καρκινοειδή όστρακα τελική διορθωμένη
καρκινοειδή όστρακα τελική διορθωμένηκαρκινοειδή όστρακα τελική διορθωμένη
καρκινοειδή όστρακα τελική διορθωμένη
DimPapadopoulos
 

What's hot (20)

Η χλωρίδα της Ελλάδας!!!!!!!!!!
Η χλωρίδα της Ελλάδας!!!!!!!!!!Η χλωρίδα της Ελλάδας!!!!!!!!!!
Η χλωρίδα της Ελλάδας!!!!!!!!!!
 
SοS για 468 σπάνια ελληνικά είδη
SοS για 468 σπάνια ελληνικά είδηSοS για 468 σπάνια ελληνικά είδη
SοS για 468 σπάνια ελληνικά είδη
 
6ο ΔΣ Άνω Λιοσίων- Εθνικοί Δρυμοί
6ο ΔΣ Άνω Λιοσίων- Εθνικοί Δρυμοί6ο ΔΣ Άνω Λιοσίων- Εθνικοί Δρυμοί
6ο ΔΣ Άνω Λιοσίων- Εθνικοί Δρυμοί
 
Animals in dangerous of Greece (nursery rizario school)
Animals in dangerous of Greece (nursery rizario school)Animals in dangerous of Greece (nursery rizario school)
Animals in dangerous of Greece (nursery rizario school)
 
Γεωγραφία Ε΄ 3.37. ΄΄ Η κτηνοτροφική παραγωγή και η αλιεία στην Ελλάδα ΄΄
Γεωγραφία Ε΄ 3.37. ΄΄ Η κτηνοτροφική παραγωγή και η αλιεία στην Ελλάδα ΄΄Γεωγραφία Ε΄ 3.37. ΄΄ Η κτηνοτροφική παραγωγή και η αλιεία στην Ελλάδα ΄΄
Γεωγραφία Ε΄ 3.37. ΄΄ Η κτηνοτροφική παραγωγή και η αλιεία στην Ελλάδα ΄΄
 
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ -ΚΕΦ 11
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ -ΚΕΦ 11 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ -ΚΕΦ 11
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ -ΚΕΦ 11
 
3ο ΔΣ Μεγάρων- Βιοποικιλότητα
3ο ΔΣ Μεγάρων- Βιοποικιλότητα3ο ΔΣ Μεγάρων- Βιοποικιλότητα
3ο ΔΣ Μεγάρων- Βιοποικιλότητα
 
κολοκούβαρου
κολοκούβαρουκολοκούβαρου
κολοκούβαρου
 
Ελληνική χλωρίδα -πανίδα
Ελληνική χλωρίδα -πανίδαΕλληνική χλωρίδα -πανίδα
Ελληνική χλωρίδα -πανίδα
 
το δασος
το δασοςτο δασος
το δασος
 
Απειλούμενα είδη ζώων στην Ελλάδα
Απειλούμενα είδη ζώων στην ΕλλάδαΑπειλούμενα είδη ζώων στην Ελλάδα
Απειλούμενα είδη ζώων στην Ελλάδα
 
είδη ψαριών στις ελληνικές θάλασσες τελικό όλης ομάδας διορθωμένη
είδη ψαριών στις ελληνικές θάλασσες τελικό όλης ομάδας διορθωμένηείδη ψαριών στις ελληνικές θάλασσες τελικό όλης ομάδας διορθωμένη
είδη ψαριών στις ελληνικές θάλασσες τελικό όλης ομάδας διορθωμένη
 
Φυτά της ελλάδας
Φυτά της ελλάδαςΦυτά της ελλάδας
Φυτά της ελλάδας
 
κινδυνοι για θαλασσοπουλια τελική διορθωμένη
κινδυνοι για θαλασσοπουλια τελική διορθωμένηκινδυνοι για θαλασσοπουλια τελική διορθωμένη
κινδυνοι για θαλασσοπουλια τελική διορθωμένη
 
2012 2013 περιβαλλοντικη εργασια
2012 2013 περιβαλλοντικη εργασια2012 2013 περιβαλλοντικη εργασια
2012 2013 περιβαλλοντικη εργασια
 
κιρκινέζι ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...
κιρκινέζι   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...κιρκινέζι   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...
κιρκινέζι ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...
 
χωρίς τίτλο 1
χωρίς τίτλο 1χωρίς τίτλο 1
χωρίς τίτλο 1
 
τα φύκη τελική παρουσίαση διορθωμένη
τα φύκη τελική παρουσίαση διορθωμένητα φύκη τελική παρουσίαση διορθωμένη
τα φύκη τελική παρουσίαση διορθωμένη
 
τα φυτά τελική παρουσίαση διορθωμένη
τα φυτά τελική παρουσίαση διορθωμένητα φυτά τελική παρουσίαση διορθωμένη
τα φυτά τελική παρουσίαση διορθωμένη
 
καρκινοειδή όστρακα τελική διορθωμένη
καρκινοειδή όστρακα τελική διορθωμένηκαρκινοειδή όστρακα τελική διορθωμένη
καρκινοειδή όστρακα τελική διορθωμένη
 

Similar to Biodiversity gr

Κεφάλαιο 22ο. Η χλωρίδα και η πανίδα της Ελλάδας.pptx
Κεφάλαιο 22ο.  Η χλωρίδα και η πανίδα της Ελλάδας.pptxΚεφάλαιο 22ο.  Η χλωρίδα και η πανίδα της Ελλάδας.pptx
Κεφάλαιο 22ο. Η χλωρίδα και η πανίδα της Ελλάδας.pptx
DimitrisArapoglou
 
Εθνικά πάρκα τηε Ελλαδας
Εθνικά πάρκα τηε ΕλλαδαςΕθνικά πάρκα τηε Ελλαδας
Εθνικά πάρκα τηε Ελλαδας
Nursery Rizario School -Greece
 
ΠΑΝΙΔΑ
ΠΑΝΙΔΑΠΑΝΙΔΑ
ΠΑΝΙΔΑ
ELENI KAMARIANOU
 
Παρουσίαση οικοτοποι και βιοποικιλότητα Γεωπάρκου Σητείας
Παρουσίαση οικοτοποι και βιοποικιλότητα Γεωπάρκου ΣητείαςΠαρουσίαση οικοτοποι και βιοποικιλότητα Γεωπάρκου Σητείας
Παρουσίαση οικοτοποι και βιοποικιλότητα Γεωπάρκου Σητείας
jk2013
 
17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdf
17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdf17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdf
17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdf
Dimitra Mylonaki
 
4ο γυμνάσιο χανίων δράσεις
4ο γυμνάσιο χανίων  δράσεις4ο γυμνάσιο χανίων  δράσεις
4ο γυμνάσιο χανίων δράσεις
Kpe Maronias
 
λαγγόνα ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...
λαγγόνα   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...λαγγόνα   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...
λαγγόνα ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...jimijoop
 
αιγαιόγλαρος ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...
αιγαιόγλαρος   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...αιγαιόγλαρος   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...
αιγαιόγλαρος ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...jimijoop
 
Φυσικη
ΦυσικηΦυσικη
ΦυσικηElen Sot
 
αιτιολογικη+εκθεση+για+βιοποικιλοτητα
αιτιολογικη+εκθεση+για+βιοποικιλοτητααιτιολογικη+εκθεση+για+βιοποικιλοτητα
αιτιολογικη+εκθεση+για+βιοποικιλοτηταkosalive
 
το όρνιο και τα σημαντικά αρπακτικά της ηρακλειάς
το όρνιο και τα σημαντικά αρπακτικά της ηρακλειάςτο όρνιο και τα σημαντικά αρπακτικά της ηρακλειάς
το όρνιο και τα σημαντικά αρπακτικά της ηρακλειάςVito Yannis
 
Etwinning 2016 17 '' listen to the silence of the forest '' ( flora and fauna...
Etwinning 2016 17 '' listen to the silence of the forest '' ( flora and fauna...Etwinning 2016 17 '' listen to the silence of the forest '' ( flora and fauna...
Etwinning 2016 17 '' listen to the silence of the forest '' ( flora and fauna...
Maria Papazafeiri
 
περιβαλλοντική 2012 2013
περιβαλλοντική 2012 2013περιβαλλοντική 2012 2013
περιβαλλοντική 2012 2013
gper2014
 
Ampelitsia kai katsouna
Ampelitsia kai katsounaAmpelitsia kai katsouna
Ampelitsia kai katsouna
lykvam
 
18.Χαρακτηριστικά οικοσυστήματα της Ελλάδας.pdf
18.Χαρακτηριστικά οικοσυστήματα της Ελλάδας.pdf18.Χαρακτηριστικά οικοσυστήματα της Ελλάδας.pdf
18.Χαρακτηριστικά οικοσυστήματα της Ελλάδας.pdf
Dimitra Mylonaki
 
Research Grigoriadis
Research GrigoriadisResearch Grigoriadis
Research Grigoriadis
aigaiopelagitis
 
ΤΟ ΔΑΣΟΣ/ΤΙ ΚΑΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΝΗΘΑ
ΤΟ ΔΑΣΟΣ/ΤΙ ΚΑΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΝΗΘΑΤΟ ΔΑΣΟΣ/ΤΙ ΚΑΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΝΗΘΑ
ΤΟ ΔΑΣΟΣ/ΤΙ ΚΑΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΝΗΘΑ
iodinou
 
περιβαλλοντικές οργανώσεις εξερτζη
περιβαλλοντικές οργανώσεις εξερτζηπεριβαλλοντικές οργανώσεις εξερτζη
περιβαλλοντικές οργανώσεις εξερτζηwinx2000
 
Πίστεψε στη δύναμη του σπόρου.pdf
Πίστεψε στη δύναμη του σπόρου.pdfΠίστεψε στη δύναμη του σπόρου.pdf
Πίστεψε στη δύναμη του σπόρου.pdf
KATERINA PSYCHOULA
 

Similar to Biodiversity gr (20)

Κεφάλαιο 22ο. Η χλωρίδα και η πανίδα της Ελλάδας.pptx
Κεφάλαιο 22ο.  Η χλωρίδα και η πανίδα της Ελλάδας.pptxΚεφάλαιο 22ο.  Η χλωρίδα και η πανίδα της Ελλάδας.pptx
Κεφάλαιο 22ο. Η χλωρίδα και η πανίδα της Ελλάδας.pptx
 
Εθνικά πάρκα τηε Ελλαδας
Εθνικά πάρκα τηε ΕλλαδαςΕθνικά πάρκα τηε Ελλαδας
Εθνικά πάρκα τηε Ελλαδας
 
ΠΑΝΙΔΑ
ΠΑΝΙΔΑΠΑΝΙΔΑ
ΠΑΝΙΔΑ
 
Παρουσίαση οικοτοποι και βιοποικιλότητα Γεωπάρκου Σητείας
Παρουσίαση οικοτοποι και βιοποικιλότητα Γεωπάρκου ΣητείαςΠαρουσίαση οικοτοποι και βιοποικιλότητα Γεωπάρκου Σητείας
Παρουσίαση οικοτοποι και βιοποικιλότητα Γεωπάρκου Σητείας
 
17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdf
17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdf17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdf
17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdf
 
4ο γυμνάσιο χανίων δράσεις
4ο γυμνάσιο χανίων  δράσεις4ο γυμνάσιο χανίων  δράσεις
4ο γυμνάσιο χανίων δράσεις
 
λαγγόνα ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...
λαγγόνα   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...λαγγόνα   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...
λαγγόνα ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...
 
αιγαιόγλαρος ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...
αιγαιόγλαρος   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...αιγαιόγλαρος   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...
αιγαιόγλαρος ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...
 
Φυσικη
ΦυσικηΦυσικη
Φυσικη
 
αιτιολογικη+εκθεση+για+βιοποικιλοτητα
αιτιολογικη+εκθεση+για+βιοποικιλοτητααιτιολογικη+εκθεση+για+βιοποικιλοτητα
αιτιολογικη+εκθεση+για+βιοποικιλοτητα
 
Botanic gardens biodiversity conservation
Botanic gardens biodiversity conservationBotanic gardens biodiversity conservation
Botanic gardens biodiversity conservation
 
το όρνιο και τα σημαντικά αρπακτικά της ηρακλειάς
το όρνιο και τα σημαντικά αρπακτικά της ηρακλειάςτο όρνιο και τα σημαντικά αρπακτικά της ηρακλειάς
το όρνιο και τα σημαντικά αρπακτικά της ηρακλειάς
 
Etwinning 2016 17 '' listen to the silence of the forest '' ( flora and fauna...
Etwinning 2016 17 '' listen to the silence of the forest '' ( flora and fauna...Etwinning 2016 17 '' listen to the silence of the forest '' ( flora and fauna...
Etwinning 2016 17 '' listen to the silence of the forest '' ( flora and fauna...
 
περιβαλλοντική 2012 2013
περιβαλλοντική 2012 2013περιβαλλοντική 2012 2013
περιβαλλοντική 2012 2013
 
Ampelitsia kai katsouna
Ampelitsia kai katsounaAmpelitsia kai katsouna
Ampelitsia kai katsouna
 
18.Χαρακτηριστικά οικοσυστήματα της Ελλάδας.pdf
18.Χαρακτηριστικά οικοσυστήματα της Ελλάδας.pdf18.Χαρακτηριστικά οικοσυστήματα της Ελλάδας.pdf
18.Χαρακτηριστικά οικοσυστήματα της Ελλάδας.pdf
 
Research Grigoriadis
Research GrigoriadisResearch Grigoriadis
Research Grigoriadis
 
ΤΟ ΔΑΣΟΣ/ΤΙ ΚΑΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΝΗΘΑ
ΤΟ ΔΑΣΟΣ/ΤΙ ΚΑΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΝΗΘΑΤΟ ΔΑΣΟΣ/ΤΙ ΚΑΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΝΗΘΑ
ΤΟ ΔΑΣΟΣ/ΤΙ ΚΑΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΝΗΘΑ
 
περιβαλλοντικές οργανώσεις εξερτζη
περιβαλλοντικές οργανώσεις εξερτζηπεριβαλλοντικές οργανώσεις εξερτζη
περιβαλλοντικές οργανώσεις εξερτζη
 
Πίστεψε στη δύναμη του σπόρου.pdf
Πίστεψε στη δύναμη του σπόρου.pdfΠίστεψε στη δύναμη του σπόρου.pdf
Πίστεψε στη δύναμη του σπόρου.pdf
 

More from teacher88

Special sticks
Special sticksSpecial sticks
Special sticks
teacher88
 
Fake news
Fake newsFake news
Fake news
teacher88
 
Hate speech
Hate speechHate speech
Hate speech
teacher88
 
Βιβλία σε ρόδες
Βιβλία σε ρόδεςΒιβλία σε ρόδες
Βιβλία σε ρόδες
teacher88
 
Το σκάκι
Το σκάκιΤο σκάκι
Το σκάκι
teacher88
 
Εικόνες της Ελληνικής Επανάστασης μέσα από πίνακες
Εικόνες της Ελληνικής Επανάστασης μέσα από πίνακεςΕικόνες της Ελληνικής Επανάστασης μέσα από πίνακες
Εικόνες της Ελληνικής Επανάστασης μέσα από πίνακες
teacher88
 
Μάσκες
ΜάσκεςΜάσκες
Μάσκες
teacher88
 
H Terra computerata κι ο Webvious
H Terra computerata κι ο WebviousH Terra computerata κι ο Webvious
H Terra computerata κι ο Webvious
teacher88
 
Halloween
HalloweenHalloween
Halloween
teacher88
 
Dr Πειραματίξ
Dr ΠειραματίξDr Πειραματίξ
Dr Πειραματίξ
teacher88
 
Presentation phys.activity kinder
Presentation phys.activity kinderPresentation phys.activity kinder
Presentation phys.activity kinder
teacher88
 
Presentation food groups_kinder
Presentation food groups_kinderPresentation food groups_kinder
Presentation food groups_kinder
teacher88
 
καινοτόμα προγράμματα α τάξης
καινοτόμα προγράμματα α τάξηςκαινοτόμα προγράμματα α τάξης
καινοτόμα προγράμματα α τάξης
teacher88
 
η Άλωση της Πόλης
η Άλωση της Πόληςη Άλωση της Πόλης
η Άλωση της Πόλης
teacher88
 
Το να διδάσκεις. Το ταξίδι σε comics
Το να διδάσκεις. Το ταξίδι σε comicsΤο να διδάσκεις. Το ταξίδι σε comics
Το να διδάσκεις. Το ταξίδι σε comics
teacher88
 
H Mεγάλη Eβδομάδα - Eλύτης
H Mεγάλη Eβδομάδα - EλύτηςH Mεγάλη Eβδομάδα - Eλύτης
H Mεγάλη Eβδομάδα - Eλύτης
teacher88
 
πασχαλινά έθιμα 2016
πασχαλινά έθιμα 2016πασχαλινά έθιμα 2016
πασχαλινά έθιμα 2016
teacher88
 
παγκοσμια εβδομαδα δρασης για την εκπαιδευση
παγκοσμια εβδομαδα δρασης για την εκπαιδευσηπαγκοσμια εβδομαδα δρασης για την εκπαιδευση
παγκοσμια εβδομαδα δρασης για την εκπαιδευση
teacher88
 
Kατερίνα Mπάλλου
Kατερίνα MπάλλουKατερίνα Mπάλλου
Kατερίνα Mπάλλου
teacher88
 
Χαροκόπειο
ΧαροκόπειοΧαροκόπειο
Χαροκόπειο
teacher88
 

More from teacher88 (20)

Special sticks
Special sticksSpecial sticks
Special sticks
 
Fake news
Fake newsFake news
Fake news
 
Hate speech
Hate speechHate speech
Hate speech
 
Βιβλία σε ρόδες
Βιβλία σε ρόδεςΒιβλία σε ρόδες
Βιβλία σε ρόδες
 
Το σκάκι
Το σκάκιΤο σκάκι
Το σκάκι
 
Εικόνες της Ελληνικής Επανάστασης μέσα από πίνακες
Εικόνες της Ελληνικής Επανάστασης μέσα από πίνακεςΕικόνες της Ελληνικής Επανάστασης μέσα από πίνακες
Εικόνες της Ελληνικής Επανάστασης μέσα από πίνακες
 
Μάσκες
ΜάσκεςΜάσκες
Μάσκες
 
H Terra computerata κι ο Webvious
H Terra computerata κι ο WebviousH Terra computerata κι ο Webvious
H Terra computerata κι ο Webvious
 
Halloween
HalloweenHalloween
Halloween
 
Dr Πειραματίξ
Dr ΠειραματίξDr Πειραματίξ
Dr Πειραματίξ
 
Presentation phys.activity kinder
Presentation phys.activity kinderPresentation phys.activity kinder
Presentation phys.activity kinder
 
Presentation food groups_kinder
Presentation food groups_kinderPresentation food groups_kinder
Presentation food groups_kinder
 
καινοτόμα προγράμματα α τάξης
καινοτόμα προγράμματα α τάξηςκαινοτόμα προγράμματα α τάξης
καινοτόμα προγράμματα α τάξης
 
η Άλωση της Πόλης
η Άλωση της Πόληςη Άλωση της Πόλης
η Άλωση της Πόλης
 
Το να διδάσκεις. Το ταξίδι σε comics
Το να διδάσκεις. Το ταξίδι σε comicsΤο να διδάσκεις. Το ταξίδι σε comics
Το να διδάσκεις. Το ταξίδι σε comics
 
H Mεγάλη Eβδομάδα - Eλύτης
H Mεγάλη Eβδομάδα - EλύτηςH Mεγάλη Eβδομάδα - Eλύτης
H Mεγάλη Eβδομάδα - Eλύτης
 
πασχαλινά έθιμα 2016
πασχαλινά έθιμα 2016πασχαλινά έθιμα 2016
πασχαλινά έθιμα 2016
 
παγκοσμια εβδομαδα δρασης για την εκπαιδευση
παγκοσμια εβδομαδα δρασης για την εκπαιδευσηπαγκοσμια εβδομαδα δρασης για την εκπαιδευση
παγκοσμια εβδομαδα δρασης για την εκπαιδευση
 
Kατερίνα Mπάλλου
Kατερίνα MπάλλουKατερίνα Mπάλλου
Kατερίνα Mπάλλου
 
Χαροκόπειο
ΧαροκόπειοΧαροκόπειο
Χαροκόπειο
 

Recently uploaded

Η χλωρίδα της Πάρνηθας.bfbfbfbffbfbfbfbbpptx
Η χλωρίδα της Πάρνηθας.bfbfbfbffbfbfbfbbpptxΗ χλωρίδα της Πάρνηθας.bfbfbfbffbfbfbfbbpptx
Η χλωρίδα της Πάρνηθας.bfbfbfbffbfbfbfbbpptx
peter190314
 
ΚΑΡΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΙ 1-100.pdf Οργάνωσηκαι στολισμό για Α-Β τάξη
ΚΑΡΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΙ 1-100.pdf Οργάνωσηκαι στολισμό για Α-Β τάξηΚΑΡΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΙ 1-100.pdf Οργάνωσηκαι στολισμό για Α-Β τάξη
ΚΑΡΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΙ 1-100.pdf Οργάνωσηκαι στολισμό για Α-Β τάξη
ΟΛΓΑ ΤΣΕΧΕΛΙΔΟΥ
 
ΥΛΙΚΟ για Σχολική Διαμεσολάβηση Οκτώβριος 2023-Μάιος 2024
ΥΛΙΚΟ για Σχολική Διαμεσολάβηση Οκτώβριος 2023-Μάιος 2024ΥΛΙΚΟ για Σχολική Διαμεσολάβηση Οκτώβριος 2023-Μάιος 2024
ΥΛΙΚΟ για Σχολική Διαμεσολάβηση Οκτώβριος 2023-Μάιος 2024
Basso Hatzopoulou
 
Η υδροστατική πίεση
Η υδροστατική                       πίεσηΗ υδροστατική                       πίεση
Η υδροστατική πίεση
Dimitra Mylonaki
 
2024 Neoelliniki Glwssa Sxolia EPAL 1.pdf
2024 Neoelliniki Glwssa Sxolia EPAL 1.pdf2024 Neoelliniki Glwssa Sxolia EPAL 1.pdf
2024 Neoelliniki Glwssa Sxolia EPAL 1.pdf
ssuserf9afe7
 
Προγράμματα - Δράσεις σχολικού έτους 023-24.pptx
Προγράμματα - Δράσεις σχολικού έτους 023-24.pptxΠρογράμματα - Δράσεις σχολικού έτους 023-24.pptx
Προγράμματα - Δράσεις σχολικού έτους 023-24.pptx
Αποστολίνα Λιούσα
 
一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理
一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理
一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理
3zoh0uxr
 
ΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptx
ΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptxΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptx
ΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptx
peter190314
 
Εσύ, τι τύπος είσαι στη διαφωνία_ (2).pptx
Εσύ, τι τύπος είσαι στη διαφωνία_ (2).pptxΕσύ, τι τύπος είσαι στη διαφωνία_ (2).pptx
Εσύ, τι τύπος είσαι στη διαφωνία_ (2).pptx
Basso Hatzopoulou
 
Ποιήματα και εικαστικές δημιουργίες με θέμα τη θάλασσα
Ποιήματα και εικαστικές δημιουργίες με θέμα τη θάλασσαΠοιήματα και εικαστικές δημιουργίες με θέμα τη θάλασσα
Ποιήματα και εικαστικές δημιουργίες με θέμα τη θάλασσα
Maria Michali
 
Επιχειρηματολογία για το Παιδικό Μουσείο
Επιχειρηματολογία για το Παιδικό ΜουσείοΕπιχειρηματολογία για το Παιδικό Μουσείο
Επιχειρηματολογία για το Παιδικό Μουσείο
Dimitra Mylonaki
 
ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 2021-22 στο Γυμνάσιο Αγίου Πνεύματος Σερρών
ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 2021-22 στο Γυμνάσιο Αγίου Πνεύματος ΣερρώνΣΧΟΛΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 2021-22 στο Γυμνάσιο Αγίου Πνεύματος Σερρών
ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 2021-22 στο Γυμνάσιο Αγίου Πνεύματος Σερρών
Αποστολίνα Λιούσα
 
05. Λειτουργία συντήρηση Ομαδα Ε ΓΕΛ Νεσοποταμίας.pptx
05. Λειτουργία συντήρηση Ομαδα Ε ΓΕΛ Νεσοποταμίας.pptx05. Λειτουργία συντήρηση Ομαδα Ε ΓΕΛ Νεσοποταμίας.pptx
05. Λειτουργία συντήρηση Ομαδα Ε ΓΕΛ Νεσοποταμίας.pptx
Socratis Vasiopoulos
 
Το βιβλιο του μηδέν.pdf για Α τάξη -μαθηματικά-αριθμός
Το βιβλιο του μηδέν.pdf για Α τάξη -μαθηματικά-αριθμόςΤο βιβλιο του μηδέν.pdf για Α τάξη -μαθηματικά-αριθμός
Το βιβλιο του μηδέν.pdf για Α τάξη -μαθηματικά-αριθμός
ΟΛΓΑ ΤΣΕΧΕΛΙΔΟΥ
 
Η εκδρομή μας στους Δελφούς
Η εκδρομή μας στους                ΔελφούςΗ εκδρομή μας στους                Δελφούς
Η εκδρομή μας στους Δελφούς
Dimitra Mylonaki
 
Panelllinies 2024 ekthesi nea ellinika.pdf
Panelllinies 2024 ekthesi nea ellinika.pdfPanelllinies 2024 ekthesi nea ellinika.pdf
Panelllinies 2024 ekthesi nea ellinika.pdf
ssuserf9afe7
 
ΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdf
ΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdfΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdf
ΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdf
2lykkomo
 
Το θέμα που έπεσε στην Έκθεση στα ΕΠΑΛ και ολα τα θέμα στα Νέα Ελληνικά
Το θέμα που έπεσε στην Έκθεση στα ΕΠΑΛ και ολα τα θέμα στα Νέα ΕλληνικάΤο θέμα που έπεσε στην Έκθεση στα ΕΠΑΛ και ολα τα θέμα στα Νέα Ελληνικά
Το θέμα που έπεσε στην Έκθεση στα ΕΠΑΛ και ολα τα θέμα στα Νέα Ελληνικά
athinadimi
 
Επιστολή στην Πρόεδρο του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων
Επιστολή στην Πρόεδρο του Συλλόγου Γονέων και ΚηδεμόνωνΕπιστολή στην Πρόεδρο του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων
Επιστολή στην Πρόεδρο του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων
Dimitra Mylonaki
 
Όαση ειρήνης
Όαση                                ειρήνηςΌαση                                ειρήνης
Όαση ειρήνης
Dimitra Mylonaki
 

Recently uploaded (20)

Η χλωρίδα της Πάρνηθας.bfbfbfbffbfbfbfbbpptx
Η χλωρίδα της Πάρνηθας.bfbfbfbffbfbfbfbbpptxΗ χλωρίδα της Πάρνηθας.bfbfbfbffbfbfbfbbpptx
Η χλωρίδα της Πάρνηθας.bfbfbfbffbfbfbfbbpptx
 
ΚΑΡΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΙ 1-100.pdf Οργάνωσηκαι στολισμό για Α-Β τάξη
ΚΑΡΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΙ 1-100.pdf Οργάνωσηκαι στολισμό για Α-Β τάξηΚΑΡΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΙ 1-100.pdf Οργάνωσηκαι στολισμό για Α-Β τάξη
ΚΑΡΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΙ 1-100.pdf Οργάνωσηκαι στολισμό για Α-Β τάξη
 
ΥΛΙΚΟ για Σχολική Διαμεσολάβηση Οκτώβριος 2023-Μάιος 2024
ΥΛΙΚΟ για Σχολική Διαμεσολάβηση Οκτώβριος 2023-Μάιος 2024ΥΛΙΚΟ για Σχολική Διαμεσολάβηση Οκτώβριος 2023-Μάιος 2024
ΥΛΙΚΟ για Σχολική Διαμεσολάβηση Οκτώβριος 2023-Μάιος 2024
 
Η υδροστατική πίεση
Η υδροστατική                       πίεσηΗ υδροστατική                       πίεση
Η υδροστατική πίεση
 
2024 Neoelliniki Glwssa Sxolia EPAL 1.pdf
2024 Neoelliniki Glwssa Sxolia EPAL 1.pdf2024 Neoelliniki Glwssa Sxolia EPAL 1.pdf
2024 Neoelliniki Glwssa Sxolia EPAL 1.pdf
 
Προγράμματα - Δράσεις σχολικού έτους 023-24.pptx
Προγράμματα - Δράσεις σχολικού έτους 023-24.pptxΠρογράμματα - Δράσεις σχολικού έτους 023-24.pptx
Προγράμματα - Δράσεις σχολικού έτους 023-24.pptx
 
一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理
一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理
一比一原版(CSU毕业证书)查尔斯特大学毕业证成绩单如何办理
 
ΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptx
ΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptxΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptx
ΔΑΣΗ εργασια ναγια ηλεκτραφβφβφβφβφββφββφ ω ω ω .pptx
 
Εσύ, τι τύπος είσαι στη διαφωνία_ (2).pptx
Εσύ, τι τύπος είσαι στη διαφωνία_ (2).pptxΕσύ, τι τύπος είσαι στη διαφωνία_ (2).pptx
Εσύ, τι τύπος είσαι στη διαφωνία_ (2).pptx
 
Ποιήματα και εικαστικές δημιουργίες με θέμα τη θάλασσα
Ποιήματα και εικαστικές δημιουργίες με θέμα τη θάλασσαΠοιήματα και εικαστικές δημιουργίες με θέμα τη θάλασσα
Ποιήματα και εικαστικές δημιουργίες με θέμα τη θάλασσα
 
Επιχειρηματολογία για το Παιδικό Μουσείο
Επιχειρηματολογία για το Παιδικό ΜουσείοΕπιχειρηματολογία για το Παιδικό Μουσείο
Επιχειρηματολογία για το Παιδικό Μουσείο
 
ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 2021-22 στο Γυμνάσιο Αγίου Πνεύματος Σερρών
ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 2021-22 στο Γυμνάσιο Αγίου Πνεύματος ΣερρώνΣΧΟΛΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 2021-22 στο Γυμνάσιο Αγίου Πνεύματος Σερρών
ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 2021-22 στο Γυμνάσιο Αγίου Πνεύματος Σερρών
 
05. Λειτουργία συντήρηση Ομαδα Ε ΓΕΛ Νεσοποταμίας.pptx
05. Λειτουργία συντήρηση Ομαδα Ε ΓΕΛ Νεσοποταμίας.pptx05. Λειτουργία συντήρηση Ομαδα Ε ΓΕΛ Νεσοποταμίας.pptx
05. Λειτουργία συντήρηση Ομαδα Ε ΓΕΛ Νεσοποταμίας.pptx
 
Το βιβλιο του μηδέν.pdf για Α τάξη -μαθηματικά-αριθμός
Το βιβλιο του μηδέν.pdf για Α τάξη -μαθηματικά-αριθμόςΤο βιβλιο του μηδέν.pdf για Α τάξη -μαθηματικά-αριθμός
Το βιβλιο του μηδέν.pdf για Α τάξη -μαθηματικά-αριθμός
 
Η εκδρομή μας στους Δελφούς
Η εκδρομή μας στους                ΔελφούςΗ εκδρομή μας στους                Δελφούς
Η εκδρομή μας στους Δελφούς
 
Panelllinies 2024 ekthesi nea ellinika.pdf
Panelllinies 2024 ekthesi nea ellinika.pdfPanelllinies 2024 ekthesi nea ellinika.pdf
Panelllinies 2024 ekthesi nea ellinika.pdf
 
ΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdf
ΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdfΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdf
ΕΓΚΥΚΛ.-ΠΑΡΑΛ.-ΣΤΗΡΙΞΗΣ-2024-25-ΨΒΣΕ46ΝΚΠΔ-1ΦΤ.pdf
 
Το θέμα που έπεσε στην Έκθεση στα ΕΠΑΛ και ολα τα θέμα στα Νέα Ελληνικά
Το θέμα που έπεσε στην Έκθεση στα ΕΠΑΛ και ολα τα θέμα στα Νέα ΕλληνικάΤο θέμα που έπεσε στην Έκθεση στα ΕΠΑΛ και ολα τα θέμα στα Νέα Ελληνικά
Το θέμα που έπεσε στην Έκθεση στα ΕΠΑΛ και ολα τα θέμα στα Νέα Ελληνικά
 
Επιστολή στην Πρόεδρο του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων
Επιστολή στην Πρόεδρο του Συλλόγου Γονέων και ΚηδεμόνωνΕπιστολή στην Πρόεδρο του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων
Επιστολή στην Πρόεδρο του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων
 
Όαση ειρήνης
Όαση                                ειρήνηςΌαση                                ειρήνης
Όαση ειρήνης
 

Biodiversity gr

  • 1. FACTSHEET ΕΛΛΑΔΑ – ΜΙΑ ΠΛΟΥΣΙΑ ΧΩΡΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ Η βιοποικιλότητα είναι και η μαγιά της ζύμης, και η αράχνη και τα μυρμήγκια στον κήπο, και τα γονίδιά μας, και το θυμάρι, και τα δέντρα του δάσους, και το δάσος του Αμαζονίου, και τα μανιτάρια, και το μωσαϊκό των οικότοπων στο δάσος της Δαδιάς. ©ΔημήτρηςΠουρσανίδης/WWFΕΛΛΑΣ Ο όρος βιοποικιλότητα περιλαμβάνει την ποικιλότητα των οικοσυστημάτων, των ειδών, των τοπίων και τη γενετική ποικιλότητα, περιγράφει δηλαδή την ποικιλία της ζωής στη γη, σε όλα της τα επίπεδα, από τα γονίδια και τα είδη ως τα οικοσυστήματα σε μια περιοχή ή στον πλανήτη συνολικά, και τις σχέσεις μεταξύ τους. Οι μικροοργανισμοί, τα φυτά, τα ζώα, οι μύκητες, τα δάση, τα γλυκά ύδατα, το έδαφος, οι καλλιέργειες κλπ. αποτελούν κομμάτια και εκφράσεις της βιοποικιλότητας. Με αυτή την έννοια, η λέξη βιοποικιλότητα περιγράφει τελικά το δίκτυο της ζωής όπου όλοι οι οργανισμοί έχουν το ρόλο τους, ανάμεσά τους και εμείς οι άνθρωποι. Η Ελλάδα είναι μια χώρα με πολύτιμη φυσική κληρονομιά και σημαντική βιολογική ποικι- λία, μεγάλη πυκνότητα ειδών και ένα εντυπωσιακό μωσαϊκό χερσαίων, υγροτοπικών και θαλάσσιων οικοσυστημάτων, που περιλαμβάνουν υποτροπικά φοινικόδαση στην Κρήτη, αλπικά λιβάδια αλλά και ψυχρόβια δάση ερυθρελάτης στη Ροδόπη. Ο πλούτος αυτός οφείλεται σε οικολογικούς αλλά και ιστορικούς παράγοντες όπως είναι η γεωλογική ιστορία της περιοχής, η γεωγραφική θέση της χώρας, η αξιοσημείωτη κλιματική ποικιλία και κυρίως το ήπιο μεσογειακό κλίμα, το έντονο ανάγλυφο, τα πολλά νησιά αλλά και άλλα φυσικά φράγματα που εμποδίζουν τη διασπορά των ειδών, αλλά και οι ανθρώ- πινες δραστηριότητες. Μάλιστα, υπάρχουν ορισμένες ομάδες ζώων οι οποίες εμφανίζουν στη χώρα μας μεγαλύτερο αριθμό ειδών σε σχέση με τον αντίστοιχο σε άλλες, μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα περισσότερα από 23.000 είδη ζώων της ξηράς και των γλυκών νερών και άλλα 3500 είδη της θάλασσας, ο συνολι- κός όμως αριθμός εκτιμάται ότι είναι υπερδιπλάσιος. Αντίστοιχη είναι και η εικόνα για την ελληνική χλωρίδα που περιλαμβάνει περισσότερα από 5800 καταγεγραμμένα είδη φυτών. Στην Ελλάδα συναντάμε: 17,8%των ειδων ζώων της Ευρώπης 40%των φυτικών ειδών της Ευρώπης
  • 2. •ΕΛΛΑΔΑ–ΜΙΑΠΛΟΥΣΙΑΧΩΡΑwww.wwf.gr Ένα ακόμη χαρακτηριστικό της ελληνικής πανίδας και χλωρίδας είναι το υψηλό ποσο- στό ενδημισμού που παρουσιάζει, ο αριθμός δηλαδή των ειδών που εξαπλώνονται μόνο στην Ελλάδα ή μόνο σε συγκεκριμένα μέρη της χώρας. Το υψηλό ποσοστό ενδημικών ει- δών που συναντάμε στην Ελλάδα οφείλεται κυρίως στη μακροχρόνια απομόνωση των νησιών καθώς και στο ότι, κατά τη διάρκεια των παγετώνων, πολλές ορεινές περιοχές της χώρας δεν πάγωσαν αλλά αντίθετα λει- τούργησαν ως καταφύγια για διάφορα είδη. Στα φυτά, οι πιο συντηρητικές εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό των ελληνικών ενδη- μικών ειδών σε περισσότερα από 900, δηλα- δή στο 15,6% της χλωρίδας της. Σε σχέση με την έκτασή της, η Ελλάδα, ξεχωρίζει από τις χώρες της Ευρώπης και της Μεσογείου. Η πανίδα παρουσιάζει επίσης σημαντικό ποσοστό ενδημισμού καθώς με βάση τα μέ- χρι σήμερα γνωστά στοιχεία το 17% περίπου των ειδών της ξηράς και των γλυκών νερών είναι ενδημικά (περί τα 4000 ενδημικά είδη). Ειδικότερα, ορισμένες ομάδες αρθροπόδων, όπως τα Ορθόπτερα (ακρίδες, γρύλλοι, κλπ), παρουσιάζουν ακόμη υψηλότερα ποσοστά καθώς το 32% των ειδών που συναντάμε στην Ελλάδα είναι ενδημικά Μοναδικά είδη στην Ελλάδα Χώρα Έκταση (τ.χλμ) Αριθμός ειδών Αριθμός ενδημικών Ποσοστό ενδημισμού (%) Ελλάδα 132.700 5.855 913 15,6 Βουλγαρία 111.000 3.600 320 8,9 Κύπρος 9.251 1.612 110 6,8 Ισπανία 501.700 7.920 550 6,9 Ην. Βασίλειο 244.754 1.800 16 0,9 Ιταλία 301.049 5.300 712 13,4 Τουρκία 779.500 8.650 2.675 30,9 Τυνησία 163.610 1.800 40 2,2 Αλγερία 2.381.741 3.150 320 10,2 Αριθμός ειδών και ενδημικών φυτών σε χώρες της Μεσογείου ΠΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ, ενδημική του Παρνασ- σού και του Ελικώνα ©AndreaBONETTI/WWFΕΛΛΑΣ (τροποποιημένο από Georgiou & Delipetrou και Médail & Quézel 1999)
  • 3. •ΕΛΛΑΔΑ–ΜΙΑΠΛΟΥΣΙΑΧΩΡΑwww.wwf.gr Η προστασία της ελληνικής βιοποικιλότητας Στην Ελλάδα συναντάμε: • 476 είδη ψαριών της θάλασσας, από τα περίπου 600 που έχουν καταγραφεί στη Μεσόγειο. • 154 είδη ψαριών του γλυκού νερού, καθώς η Ελλάδα είναι η πλουσιότερη χώρα της Ευρώπης όσον αφορά την ιχθυοπανίδα ποταμών και λιμνών. • 22 από τα 64 είδη αμφιβίων της Ευρώπης. Από αυτά, τα τρία είναι ενδημικά. • Πλούσια ερπετοπανίδα, αναλογικά πλου- σιότερη από αυτή της Ισπανίας, με 64 είδη από τα οποία εννέα ενδημικά. • 115 θηλαστικά, λίγο λιγότερα από τα μισά είδη που απαντώνται στην Ευρώπη, ζουν ή επισκέπτονται τη χώρα και τις θάλασ- σες μας. Επίσης • στη Δαδιά, τη γη των αρπακτικών, έχουν παρατηρηθεί 36 από τα 38 είδη ημερόβι- ων αρπακτικών της Ευρώπης. • Περισσότεροι από 800 μικροί αλλά εξαι- ρετικά σημαντικοί υγρότοποι έχουν κα- ταγραφεί σε 75 ελληνικά νησιά. • 32 από τα 200 σημαντικότερα δάση της Μεσογείου βρίσκονται στην Ελλάδα. Η βιοποικιλότητα της Ελλάδας τόσο όσον αφορά στον αριθμό των ειδών αλλά και στην ποικιλία και την κατάσταση των οι- κοσυστημάτων της, είναι από τις πλουσι- ότερες στην ΕΕ και για αυτό η ευθύνη της χώρας όσον αφορά τη διατήρηση και προ- στασία της είναι αυξημένη. Το 64% των προστατευόμενων ειδών πτηνών σε ευρω- παϊκό επίπεδο απαντάται και στην Ελλάδα, όπως άλλωστε και το 43% των θηλαστικών και το 41% των ερπετών. Το ποσοστό αυτό είναι ενδεικτικό του πλούτου της φυσικής εθνικής μας κληρονομιάς, η οποία είναι αντίστοιχη με την πολιτιστική, αν και όχι εξίσου αναγνωρισμένη από την πολιτεία ή και από εμάς τους πολίτες. Η περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ελλάδα ακολουθεί τις διεθνείς και ευρωπαϊκές συ- ντεταγμένες αρκετά στενά. Αναγνωρίζοντας τις προστατευόμενες περιοχές ως θύλακες για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, η Ελλάδα έχει συμμορφωθεί με τις επιταγές διεθνών, ευρωπαϊκών αλλά και εθνικών υποχρεώσεων θεσπίζοντας ένα σημαντικό αριθμό προστατευόμενων περιοχών με στό- χο να δημιουργήσει μια ασπίδα προστασίας για το φυσικό πλούτο που διαθέτει. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πρώτες νομοθετικές ρυθμίσεις στη χώρα μας για την προστασία της βιοποικιλότητας, είχαν ήδη ξεκινήσει από τη δεκαετία του 1930 με τη θέσπιση των εθνικών δρυμών. Πρέπει να αναφερθεί ότι μια περιοχή μπορεί να υπόκειται σε διαφο- ρετικά καθεστώτα προστασίας. Η προστασία της βιοποικιλότητας στην ΕΕ βασίζεται στις οδηγίες για τα ενδιαιτή- ματα (92/43/ΕΟΚ) και για τα άγρια πτηνά (2009/147/ΕΚ), οι οποίες θέτουν τη βάση για την θέσπιση του ευρωπαϊκού οικολογι- κού δικτύου Natura 2000. Η Ελλάδα έχει εντάξει στο δίκτυο Natura 2000 419 περιο- χές, οι οποίες καλύπτουν το 27,2% της χερ- σαίας και το 6,1% της θαλάσσιας έκτασης της χώρας. Συγκεκριμένα, η χώρα έχει χα- ρακτηρίσει 217 Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ, βάσει της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ), 178 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ, βάσει της οδηγίας 2009/147/ΕΚ) και, 24 περιοχές που αποτελούν συγχρόνως ΖΕΠ και ΕΖΔ. Η δι- αχείριση και αποκατάσταση της καλής κα- τάστασης διατήρησης των περιοχών αυτών και των ειδών και οικοτόπων που περιλαμ- βάνουν αποτελεί υποχρέωση της χώρας για τη διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς της Ευρώπης, και κατ’ επέκταση της Ελλάδας. Η Ελλάδα έχει επίσης χαρακτηρίσει προ- στατευόμενες περιοχές με βάση ειδικές υποχρεώσεις που προκύπτουν είτε από Δι- εθνείς Συμβάσεις που έχει κυρώσει η χώρα ή από τη συμμετοχή της σε διεθνείς οργα- νισμούς. Έτσι δέκα από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους υγρότοπους της χώ- ρας καταφύγια μεγάλου αριθμού σπάνιων και απειλούμενων ειδών χλωρίδας και πα- νίδας, έχουν χαρακτηριστεί ως «Υγρότοποι Διεθνούς Σημασίας» στο πλαίσιο της Σύμ- βασης Ραμσάρ. Άλλες χαρακτηρισμένες σε διεθνές επίπεδο περιοχές είναι τα Μνημεία Ο φυσικός πλούτος της Ελλάδας με αριθμούς: Ξέρετε ότι είδη όπως τα θαλάσσια κητώδη και ο μαυρόγυπας, οικότοποι όπως τα ασβεστολιθικά βράχια του Αιγαίου και οικοσυστημάτα όπως οι υγρότοποι προστα- τεύονται από ειδικές διατάξεις του εθνικού, ευρωπαϊκού ή και διεθνές δικαίου;
  • 4. •ΕΛΛΑΔΑ–ΜΙΑΠΛΟΥΣΙΑΧΩΡΑwww.wwf.gr Λίμνες Πρεσπών Τα ενδημικά φυτά της Κρήτης Στην καρδιά των Βαλκανίων, στη νοτιοα- νατολική Ευρώπη βρίσκεται η λεκάνη των Πρεσπών. Βασικό χαρακτηριστικό της οι δυο λίμνες, η Μικρή και η Μεγάλη Πρέσπα που τις μοιράζονται 3 χώρες η Ελλάδα, η Αλβανία και η π.ΓΔΜ και μια μοναδική ποι- κιλία ειδών και ενδιαιτημάτων. Οι λίμνες, τα γύρω τους υγρά λιβάδια και η ποικιλία των ενδιαιτημάτων ως τα δάση της βελανιδιάς και της οξιάς και τα αλπικά λιβάδια των βουνών, οι διαφορές στο υψό- μετρο και στο μικροκλίμα συνθέτουν στην Πρέσπα ένα αληθινό εργαστήρι της φύσης. Σε μια μικρή σχετικά περιοχή, βρίσκεται μεγάλος αριθμός μορφών ζωής, πολλές εκ των οποίων μοναδικές, και οικοτόπων. Εδώ θα βρούμε πάνω από τα μισά είδη πουλιών, αμφίβιων και θηλαστικών της Ελλάδας. Η Πρέσπα φιλοξενεί επίσης τη μεγαλύτερη διεθνώς αναπαραγωγική αποικία αργυρο- πελεκάνων (Pelecanus crispus) (1000-1200 ζευγάρια), είδος που απειλείται παγκοσμί- ως με εξαφάνιση. Λόγω της γεωγραφικής απομόνωσης της περιοχής πολλά είδη φυ- τών και ψαριών είναι ενδημικά της Πρέ- σπας, όπως για παράδειγμα τα 9 από τα 23 είδη ψαριών που ζουν στις λίμνες της και τα ποτάμια. Στην ελληνική Πρέσπα έχουν κα- ταγραφεί 172 είδη ημερόβιων πεταλούδων από το σύνολο των 234 όλης της Ελλάδας. Καθώς τα διάφορα είδη έχουν διαφορετικές απαιτήσεις, η εντυπωσιακή αυτή ποικιλία ειδών αποτελεί μέτρο του πλούτου των φυ- τοκοινωνιών και των οικοτόπων στην Πρέ- σπα. Πολλά είδη προστατεύονται από τη διεθνή, ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία. Ολόκλη- ρο σχεδόν το ελληνικό τμήμα των δύο λι- μνών έχει ανακηρυχτεί Εθνικός Δρυμός ήδη από το 1974. Η Μικρή Πρέσπα έχει επίσης αναγνωριστεί ως Υγρότοπος Διεθνούς ση- μασίας στο πλαίσιο της σύμβασης Ραμσάρ. Το 2000 οι τρεις χώρες που μοιράζονται τις δυο λίμνες ίδρυσαν το Πάρκο Πρεσπών, την πρώτη διασυνοριακή προστατευόμενη πε- ριοχή στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, μετά από πρόταση της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ) και του WWF Ελλάς. Το 2010 υπεγράφη συμφωνία που θα οδηγήσει στη θεσμική κατοχύρωση της διασυνορια- κής συνεργασίας. Η χλωρίδα της Κρήτης και των δορυφορι- κών νησίδων της είναι από τις πλέον ενδια- φέρουσες και πλούσιες ενώ παρουσιάζει και το υψηλότερο ποσοστό τοπικών ενδημικών ειδών στον ελλαδικό χώρο. Περιλαμβάνει 1828 ιθαγενή είδη εκ των οποίων το 14,7% είναι ενδημικά της Ελλάδας και το 10% πε- ρίπου (183 είδη) είναι ενδημικά του νησιού. Ο πλούτος αυτός οφείλεται τόσο στις γεω- μορφολογικές ιδιαιτερότητες όσο και στις εναλλαγές οικοσυστημάτων και τοπίων (βουνά, φαράγγια, νησίδες) που δημιουρ- γούν ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον και ποικιλία βιοτόπων με ιδιαίτερες συνθήκες. Μερικά από τα ενδημικά φυτά της Κρήτης, όπως ο κρητικός έβενος (Ebenus cretica), η κρητική αριστολόχια (Aristolochia cretica) ή το πετρομάρουλο (Petromarula pinnata) έχουν σχετικά μεγάλους πληθυσμούς και ευρεία εξάπλωση στο νησί. Υπάρχουν όμως και ενδημικά είδη που είναι υπολείμματα μιας αρχέγονης χλωρίδας με περιορισμένη εξάπλωση στους κύριους ορεινούς όγκους και κυρίως στα Λευκά Όρη. Πολλά είδη φυτών όπως η μαλοτήρα, ο έρωντας και το φασκόμηλο είναι εδώδιμα, αρωματικά και καταναλώνονται ως αφέψημα. ©ΓΙΩΡΓΟΣΚΑΤΣΑΔΩΡΑΚΗΣ/WWFΕΛΛΑΣ©ANDREABONETTI/WWFΕΛΛΑΣ πελεκάνοι στη Βρωμολίμνη Πρεσπών ΠΕΤΡΟΜΑΡΟΥΛΟ της Παγκόσμιας Κληρονομιάς (τα Αντιχά- σια Όρη- Μετέωρα και το όρος Άθως), τα Αποθέματα Βιόσφαιρας (οι Εθνικοί Δρυμοί Ολύμπου και Σαμαριάς), οι εννέα Ειδικά Προστατευόμενες Περιοχές σύμφωνα με τη Σύμβαση Βαρκελώνης, τα 16 Βιογενετικά Αποθέματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, ενώ στον Εθνικό Δρυμό Σαμαριάς έχει απο- νεμηθεί το Ευρωδίπλωμα του Συμβουλίου της Ευρώπης.
  • 5. •ΕΛΛΑΔΑ–ΜΙΑΠΛΟΥΣΙΑΧΩΡΑwww.wwf.gr Αν και η γνώση μας για τον αριθμό των ει- δών και την ποικιλία των οικότοπων που συναντάμε στην Ελλάδα είναι σχετικά ικα- νοποιητική, ελάχιστα είναι τα όσα γνωρί- ζουμε για την κατάσταση των πληθυσμών των περισσότερων ειδών αλλά και την κα- τάσταση πολλών οικότοπων, ιδιαίτερα των θαλάσσιων. Παρά τον τεράστιο φυσικό της πλούτο και τον μεγάλο αριθμό των ειδών, ενδημικών και μη, η προστασία της βιοποι- κιλότητας στην Ελλάδα δεν έχει αποτελέ- σει πολιτική προτεραιότητα και το σημαντι- κό εθνικό φυσικό κεφάλαιο που διαθέτει, έχει παραμεληθεί. Σύμφωνα με στοιχεία που περιέχονται στα Κόκκινα Βιβλία των απειλούμενων ειδών ζώων και φυτών της Ελλάδας : • 171 είδη, δηλαδή το 15% των σπονδυλω- τών ζώων (ψάρια, αμφίβια, ερπετά, που- λιά και θηλαστικά) της χώρας διατρέχουν κίνδυνο εξαφάνισης, • 37,4% του συνόλου των ψαριών γλυκού νε- ρού της χώρας εντάσσεται σε κάποια κα- τηγορία κινδύνου, ενώ διαπιστώνεται ότι πολλά είδη έχουν ήδη εξαφανιστεί τοπικά, • 27,2% του συνόλου των αμφιβίων που απαντώνται στην Ελλάδα κινδυνεύει, • 62 είδη πουλιών απειλούνται με εξαφάνιση. Τα δείγματα υποβάθμισης της ελληνικής βιοποικιλότητας είναι ορατά ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΥΠΟΒΑΘ- ΜΙΣΗΣ της ελληνικης βιοποικιλοτητας ©ΝΙΚΟΣΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ/WWFΕΛΛΑΣ Ο μοναδικής σημασίας βιολογικός πλούτος της Ελλάδας αντιμετωπίζει σημαντικές απειλές. Πέρα από τις προφανείς, όπως η σκόπιμη ή τυχαία θανάτωση ειδών ζώων και η εκχέρσωση φυσικών περιοχών, υπάρχουν και άλλες που συνδέονται με τις ανθρώπι- νες δραστηριότητες και τον τρόπο ζωής μας. Ο κατακερματισμός και η απώλεια ενδιαι- τημάτων, η υπερεκμετάλλευση φυσικών πόρων και η ρύπανση είναι οι σημαντικό- τερες ενώ η αύξηση και εξάπλωση των ει- σβάλλοντων ξενικών ειδών και η κλιματική αλλαγή είναι ακόμα δυο ορατές απειλές. Στην Ελλάδα η διάσπαρτη και εκτός σχε- δίου δόμηση για κατοικία ή για τουριστικές εγκαταστάσεις και οι υποδομές που τη συ- νοδεύουν (π.χ. οδικά δίκτυα) μετατρέπει με- γάλο τμήμα του φυσικού σε τεχνητό χώρο, κατακερματίζει οικοτόπους, αλλοιώνει το τοπίο, αυξάνει τη διάβρωση του εδάφους και προκαλεί όλο και μεγαλύτερη απώλεια φυσικού κεφαλαίου. Το ίδιο συμβαίνει και με την ανεξέλεγκτη διάνοιξη δρόμων η οποία επιπλέον διευκολύνει και παράνομες δραστηριότητες όπως η λαθροθηρία και λα- θροϋλοτομία. Επίσης, η αλόγιστη χρήση των φυσικών πό- ρων, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στην εντατική γεωργία που απαιτεί μεγάλες πο- σότητες σε νερό και χημικά, προκαλεί πολ- λές αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Ανάμεσά τους η ερημοποίηση περιοχών, η υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων και των πληθυσμών πολλών ειδών, η ανεξέλεγκτη ρύπανση υδάτινων και θαλάσσιων οικοσυ- στημάτων και η συρρίκνωση των φυσικών υγροτόπων, καθώς και η επιβάρυνση της τροφικής αλυσίδας µε επικίνδυνες χημι- κές ουσίες. Αντίστοιχη απειλή αποτελεί η υπεραλίευση που προκαλεί τη μείωση των ιχθυαποθεμάτων και οδηγεί τους ψαράδες να αλιεύουν όλο και μικρότερα σε μέγεθος ψάρια. Το φαινόμενο αυτό διαταράσσει το τροφικό πλέγμα και τη βιοποικιλότητα των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Επιπλέον, η κλιματική αλλαγή που δημι- ουργεί νέες συνθήκες για τους οικοτόπους και τα είδη θα οδηγήσει σε αλλαγές είτε στον πληθυσμό των ειδών ή στις συνήθειες μετανάστευσης και αναπαραγωγής. Σύμ- φωνα με μελέτη του WWF Ελλάς και του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών σε όλους τους εθνικούς δρυμούς της χώρας αναμένε- ται να αυξηθούν οι μέρες με υψηλή πιθανό- τητα εμφάνισης πυρκαγιάς, ενώ ένας άλλος σημαντικός παράγοντας για την υγεία των δασών, η χειμερινή βροχόπτωση θα μειω- θεί σε όλους τους δρυμούς έως και 15%, στο άμεσο μέλλον (2021-2050). Οι μεγάλες απειλές για την Ελληνική βιοποικιλότητα
  • 6. •ΕΛΛΑΔΑ–ΜΙΑΠΛΟΥΣΙΑΧΩΡΑwww.wwf.gr • Βώκου Δ. 2009. Γενική Οικολογία – Μια εισαγωγή. University Studio Press. 265 σελ. • Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών. www.spp.gr • Λεγάκις Α. & Π. Μαραγκού (επιμ. εκδ.), 2009. Το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας, Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, σελ. 525. • Κατσαδωράκης Γ. 1999. Η Φυσική Κληρονομιά της Ελλάδας, Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση – WWF Ελλάς • Φοίτος, Δ., Κωνσταντινίδης, Θ. & Καμάρη, Γ. (επιμ. εκδ.) 2009. Βιβλίο ερυθρών δεδομέ- νων των σπάνιων και απειλούμενων φυτών της Ελλάδας, Τόμοι Α & Β. Ελληνική Βοτανι- κή Εταιρεία. • WWF Ελλάς, 2009. Το αύριο της Ελλάδας: επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα κατά το άμεσο μέλλον, Αθήνα, 56 σελ. • Georghiou K. & Delipetrou P. 2010. Patterns and traits of the endemic plants of Greece. Botanical Journal of the Linnean Society 162: 130–422. • Médail, F. & Quézel, P. 1999. Biodiversity hotspots in the Mediterranean Basin: Setting global conservation priorities. Conservation Biology 13: 1510-1513 • Tan Kit & Iatrou Gregoris 2001. Endemic plants of Greece – The Peloponnese. Gad Publishers Ltd. 480 p. • Turland & Chilton 2008. FLORA OF CRETE: Supplement II, Additions 1997-2008. Τε- λευταία επικαιροποίηση: 16 Αυγούστου 2008. (στα αγγλικά). • Όλυμπος το βουνό των θεών και της Ζωής. Αύγουστος 2012 Περισσότερες πληροφορίες: Παναγιώτα Μαραγκού: Συντονίστρια Δράσεων Επιστημονικής Τεκμηρίωσης 210 3314893 - p.maragou@wwf.gr Καλούστ Παραγκαμιάν 2810 328019 - k.paragamian@wwf.gr Διαβάστε επίσης Κάποιοι ορισμοί: Πληθυσμός είναι το σύνολο των ατόμων ενός είδους σε δεδομένο χρόνο και χώρο που έχουν τη δυνατότητα να αναπαράγονται μεταξύ τους με επιτυχία. Πληθυ- σμοί διαφορετικών ειδών που συνυπάρχουν και αλληλεπισρούν μεταξύ τους συνιστούν τη βιοκοινότητα (το βιοτικό στοιχείο του περιβάλλοντος). Η βιοκοινότητα μαζί με τα αβιοτικά στοιχεία του περιβάλοντιος συνυπάρχουν στο χώρο, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, ανταλ- λάσουν υλικά, πληροφορίες και ενέργεια και συγκροτούν ένα οικοσύστημα. Οικοσύστημα είναι ένα δάσος, αλλά και ένας νεκρός κορμός δένδρου, ένας ποταμός, μια λιμνούλα, ένα βουνό, η θάλασσα. Πηγή: Δέσποινα Βώκου, 2009. • Τουλάχιστον 253 είδη φυτών απειλούνται με εξαφάνιση ενώ επιπλέον 369 είδη είναι σπά- νια και θεωρούνται σχεδόν απειλούμενα. Τα παραπάνω δεδομένα είναι ενδεικτικά της συνολικότερης περιβαλλοντικής υπο- βάθμισης της χώρας. Εάν δεν ληφθεί ειδι- κότερη πρόνοια, υπάρχει ο κίνδυνος να εξα- φανιστούν πολλά από αυτά τα είδη, ίσως και χωρίς να το αντιληφθούμε.