Bài Tiểu Luận Môn Pháp Luật Về Đất Đai, Môi Trường, 9 Điểm.doc

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
BÀI TIỂU LUẬN
MÔN: PHÁP LUẬT VỀ ĐẤT ĐAI, MÔI
TRƯỜNG
Đề bài: “Pháp luật về bồi thường, tái định cư khi Nhà nước thu hồi
đất”
Họ và tên sinh viên : ..........
Khoa : Luật
Mã sinh viên
Đề số
:
:
Lớp
Môn học
: QH-L -2021-VB2A(1)
:
Tổ
Số thứ tự danh sách lớp
Đơn vị công tác
:
:
:

Hà Nội, Tháng ...... năm 2021
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN.......................................................................................................3
PHẦN MỞ ĐẦU..................................................................................................1
PHẦN NỘI DUNG ..............................................................................................1
1. Khái niệm về “bồi thường, tái định cư” khi Nhà nước thu hồi đất ..................1
2. Khái niệm, đặc điểm của pháp luật về “bồi thường, tái định cư” khi thu hồi
đất ....................................................................................................................................3
3. Nội dung pháp luật về “bồi thường, hỗ trợ tái định cư” khi thu hồi đất .........4
4. Thực trạng thực hiện pháp luật về “bồi thường, tái định cư” khi nhà nước thu
hồi đất ..............................................................................................................................6
5. Kiến nghị hoàn thiện ........................................................................................9
PHẦN KẾT LUẬN ............................................................................................10
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

LỜI CẢM ƠN
“Để hoàn thành tốt nhất bài tiểu luận, em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến
giảng viên của em là TS Đặng Thị Bích Liễu đã luôn tận tình hướng dẫn. Em cảm ơn
trường Đại học Quốc gia Hà Nội đã tạo môi trường thuận lợi để hoàn thành tốt chương
trình học của mình.
Do giới hạn về thời gian và phạm vi nghiên cứu, nên chắc chắn bài tiểu luận sẽ
không thể tránh khỏi những khiếm khuyết, thiếu sót và cần được nghiên cứu, bổ sung
và tiếp tục hoàn thiện. Em rất mong nhận được sự đóng ý kiến của các thầy cô để có
thể hoàn thiện hơn.

1
PHẦN MỞ ĐẦU
Như chúng ta đã biết, “đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá là tư liệu sản xuất
đặc biệt, là thành phần quan trọng nhất của môi trường sống, là địa bàn phân bố các
khu dân cư, xây dựng các công trình kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh quốc phòng. Đất
đai là nguồn tài nguyên giới hạn về số lượng, có vị trí cố định trong không gian, không
thể di chuyển được theo ý muốn chủ quan của con người1
”.
Trong những năm gần đây, “vấn đề thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt
bằng gặp rất nhiều vấn đề khó khăn, phức tạp mang tính nhạy cảm bởi ảnh hưởng của
vấn đề này đến tổ chức, cá nhân, hộ gia đình đang sử dụng đất. Trong khi hệ thống
pháp luật chính sách về đất đai nhà ở hiện nay chưa thực sự hoàn thiện còn những vấn
đề bất cập cần sửa đổi, bổ sung, chính sách quản lí còn nhiều yếu kém…”2
Có nhiều
trường hợp, “người dân do không đồng tình với phương án bồi thường của Nhà nước
đã không chịu bàn giao đất. Thậm chí do không đồng thuận với phương án bồi thường,
người bị thu hồi đất tiến hành khiếu kiện kéo dài, tụ tập đông người gây mật trật tự an
ninh xã hội và khiếu kiện vượt cấp gây mất ổn định về chính trị, trật tự an toàn xã
hội3
”.
Việc nghiên cứu và tìm hiểu những cơ sở khoa học và thực tiễn là vấn đề có ý
nghĩa mang tính cấp thiết. Chính vì thế sinh viên chọn chủ đề: “Pháp luật về bồi
thường, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất? Hãy liên hệ thực tế” làm chủ đề nghiên
cứu tiểu luận môn pháp luật về đất đai, môi trường.
PHẦN NỘI DUNG
1. Khái niệm về “bồi thường, tái định cư” khi Nhà nước thu hồi đất
Theo Từ Điển Tiếng Việt thông dụng: “Bồi thường, đền bù những tổn hại đã
gây ra”4
.
Trong lĩnh vực pháp luật, “trách nhiệm bồi thường được đặt ra khi một chủ thể
có hành vi gây thiệt hại cho chủ thể khác trong xã hội. Trách nhiệm này được nhiều
ngành luật đề cập đến như trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng trong lĩnh
vực pháp luật dân sự; trách nhiệm bồi thường oan, sai do hành vi của các cơ quan tố
1
Nguyễn Cảnh Qúy (2012), “Một số nội dung của Luật đất đai cần được tiếp tục sửa đổi, bổ sung, hoàn
thiện”, Tạp chí nghiên cứu lập pháp, (số 15).
2
Nguyễn Văn Tuấn (2020), “Đánh giá thực trạng và đề xuất cho công tác thu hồi đất, bồi thường giải
phóng mặt bằng dự án GS Metro City trên địa bàn huyện Nhà Bè, thành phố Hồ Chí Minh, Luận văn thạc sĩ Luật
học”, trường Đại học quốc gia Hà Nội.
3
Nguyễn Văn Tuấn (2020), “Đánh giá thực trạng và đề xuất cho công tác thu hồi đất, bồi thường giải
phóng mặt bằng dự án GS Metro City trên địa bàn huyện Nhà Bè, thành phố Hồ Chí Minh”, Luận văn thạc sĩ
Luật học, trường Đại học quốc gia Hà Nội.
4
Nguyễn Như Ý (2009), Từ điển Tiếng Việt thông dụng, Nxb Thanh Niên, tr.73.

2
tụng gây ra trong lĩnh vực pháp luật hình sự; trách nhiệm vật chất do hành vi của
người lao động gây ra trong lĩnh vực pháp luật lao động5
”.
Trong lĩnh vực pháp luật đất đai, thuật ngữ “bồi thường” hay “đền bù thiệt hại”
để thực hiện giải phóng mặt bằng ở Việt Nam được đặt ra từ rất sớm. Nghị định số
151/TTG ngày 14/01/1959 của Hội đồng Chính phủ (nay là Chính phủ) “Quy định về
thể lệ tạm thời trưng dựng ruộng đất”, tại Chương II đề cập đến việc “Bồi thường đất
cho người bị trưng dụng”; Thông tư số 1729/TTg ngày 11/01/1970 của Chính phủ về
“Quy định một số điểm tạm thời về bồi thường nhà cửa, đất đai, cây cối lưu niên, các
hoa màu cho nhân dân ở những vùng kinh tế mở rộng thành phố” cũng đề cập đến vấn
đề bồi thường Nhà nước khi thu hồi đất…Tuy nhiên, “Luật đất đai năm 1993 và các
văn bản hướng dẫn thi hành được ban hành lại sử dụng thuật ngữ đề bù. Chỉ đến khi
Luật sửa đổi, bổ sung một số điểu của Luật đất đai năm 2001 ra đời, thuật ngữ bồi
thường mới được sử dụng trờ lại và tiếp tục xuất hiện trong Luật đất đai năm 2003 và
các văn bản hướng dẫn thi hành. Luật đất đai năm 2013 và các Nghị định hướng dẫn ra
đời kế thừa thuật ngữ bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất6
”. Theo quan niệm của
Luật đất đai năm 2013: “Bồi thường về đất là việc Nhà nước trả lại giá trị quyền sử
dụng đất đối với diện tích đất thu hồi cho người sử dụng đất7
”.
Thu hồi đất sẽ dẫn đến hậu quả pháp lý “chấm dứt quyền sử dụng đất” của
người sử dụng đất. Việc “thu hồi đất” hướng tới mục đích: “Thứ nhất, thu hồi đất
nhằm bảo vệ quyền sở hữu đất đai của Nhà nước khi người sử dụng đất có hành vi vi
phạm pháp luật đất đai có khả năng gây tổn hại đến tài sản của Nhà nước; Thứ hai, thu
hồi đất để hỗ trợ cho quá trình điều phối đất đai khi Nhà nước cần điều chỉnh lại việc
sử dụng đất về mục đích, chủ thể sử dụng theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất8
”.
Luật đất đai cũng quy định “Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước
trợ giúp cho người có đất bị thu hồi để ổn định đời sống, sản xuất và phát triển”9
.
Tái định cư được hiểu là “một quá trình từ bồi thường thiệt hại về đất, tài sản;
di chuyển đến nơi ở mới và các hoạt động hỗ trợ để xây dựng lại cuộc sống, thu nhập,
cơ sở vật chất, tinh thần tại đó. Như vậy, tái định cư là hoạt động nhằm giảm nhẹ các
5
Hoàng Thị Nga (2011), “Pháp luật về thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng ở Việt Nam hiện nay”,
Luận văn thạc sĩ Luật học, Khoa Luật, Đại học quốc gia Hà Nội, tr.10.
6
Hoàng Thị Nga (2011), “Pháp luật về thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng ở Việt Nam hiện nay”,
7
Khoản 2 điều 13 Luật đất đai năm 2013.
8
Hoàng Quốc Hùng (2017), “Thực hiện pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư qua thực tiễn tỉnh Thừa
Thiên Huế”, Luận văn thạc sĩ Luật học, Học viện hành chính quốc gia,
9

3
tác động xấu về kinh tế - xã hội đối với một bộ phận dân cư đã gánh chịu vì sự phát
triển chung10
”.
2. Khái niệm, đặc điểm của pháp luật về “bồi thường, tái định cư” khi thu
hồi đất
Pháp luật về “thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư là tổng thể các quy
định pháp luật do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành điều chỉnh các quan hệ
trong lĩnh vực thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất”.
Pháp luật về “bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất là một
chế định cơ bản của pháp luật đất đai. Nó bao gồm tổng hợp các quy phạm pháp luật
do Nhà nước ban hành và đảm bảo thực hiện bằng sức mạnh cưỡng chế của Nhà nước
nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà nước thu hồi đất đảm bảo công khai minh bạch, công bằng, dân chủ
và đúng pháp luật11
”.
Pháp luật về “bồi thường, hỗ trợ tái định cư” khi Nhà nước thu hồi đất có một
số đặc điểm cơ bản sau:
Thứ nhất, pháp luật về “bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
chịu sự chi phối của chế độ sở hữu toàn dân về đất đai. Do đường lối, quan điểm của
Đảng và Hiến pháp xác định đất đai không thuộc quyền sở hữu của người sử dụng đất
mà thuộc về toàn dân, Nhà nước đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai trao quyền sử
dụng đất cho từng tổ chức, hộ gia đình, cá nhân. Do đó, pháp luật đất đai quy định khi
cần thiết thì Nhà nước có quyền thu hồi đất và người sử dụng đất được bồi thường
thiệt hại”.
Thứ hai, pháp luật về “bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
có các quy định về nội dung và các quy định về hình thức”.
Các quy định về nội dung bao gồm quy định về: “đối tượng, điều kiện, nguyên
tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; quy định về giá đất bồi
thường quy định về thẩm quyền thu hồi đất; quy định về xử lý vi phạm pháp luật về
bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất12
”.
Các quy định về hình thức bao gồm: “quy định về trình tự, thủ tục thu hồi đất
sử dụng vào mục đích quốc phòng - an ninh; phát triển Kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc
10
Hoàng Thị Nga (2011), Pháp luật về thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng ở Việt Nam hiện nay,
11
Trần Trọng Nhân (2020), Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất theo pháp luật đất đai
từ thực tiễn quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh, Luận văn thạc sĩ Luật học, tr.21.
12

4
gia, công cộng; quy định về trình tự, thủ tục thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu hồi đất13
”.
Thứ ba, “pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
thuộc lĩnh vực pháp luật công. Nó bao gồm các quy định điều chỉnh mối quan hệ phát
sinh chủ yếu giữa Nhà nước với người bị thu hồi đất trong việc giải quyết bồi thường,
hỗ trợ, tái định cư. Nhà nước thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người
bị thu hồi đất với tư cách đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai và dựa trên cơ sở
quyền lực công14
”.
Thứ tư, “pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ở
nước ta được xây dựng và hoàn thiện trong điều kiện việc sử dụng đất thường xuyên
biến động và công tác quản lý đất đai còn hạn chế15
”.
3. Nội dung pháp luật về “bồi thường, hỗ trợ tái định cư” khi thu hồi đất
3.1. Nguyên tắc “bồi thường, hỗ trợ tái định” cư khi thu hồi đất
Các nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất được
quy định cụ thể tại “Điều 74, Điều 88 Luật Đất Đai 2013, hướng dẫn thực hiện tại
Nghị định 47/2014/NĐ-CP. Nguyên tắc bồi thường: Các chế định bồi thường về đất,
hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trong Luật Đất đai năm 2013 được quy
định tại điều Điều 41, 42 và 43 và trên thực tế không thể thể chế, truyền tải hết các quy
định mang tính nguyên tắc để thực hiện thống nhất khi xử lý những vấn đề phức tạp
phát sinh trong thực tiễn thu hồi đất, bồi thường về đất, hỗ trợ và tái định cư tại các địa
phương, các bộ, ngành16
”. Khắc phục hạn chế này, Luật Đất đai năm 2013 đã “tách
nguyên tắc bồi thường về đất và nguyên tắc bồi thường thiệt hại về tài sản, ngừng sản
xuất, kinh doanh khi Nhà nước thu hồi đất thành 02 điều riêng biệt” (Điều 74 và Điều
88). Trong đó “quy định cụ thể các nguyên tắc bồi thường về đất và các nguyên tắc bồi
thường thiệt hại về tài sản gắn liền với đất khi Nhà nước thu hồi đất để các bộ, ngành,
địa phương và người thu hồi đất căn cứ vào đó thống nhất thực hiện17
”.
Luật đất đai 2013 quy định về “nguyên tắc bồi thường khi Nhà nước thu hồi
đất” như sau: “Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện được
bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật này thì được bồi thường. Việc bồi thường
13
Trần Trọng Nhân (2020), Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất theo pháp luật đất đai từ
thực tiễn quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh, Luận văn thạc sĩ Luật học, tr.23.
14
Luận văn thạc sĩ Luật học, Khoa Luật, Đại học quốc gia Hà Nội, tr.18
15
Luận văn thạc sĩ Luật học, Khoa Luật, Đại học quốc gia Hà Nội, tr.18
16
17
Nguyễn Cảnh Qúy (2012), “Một số nội dung của Luật đất đai cần được tiếp tục sửa đổi, bổ sung, hoàn
thiện”, Tạp chí nghiên cứu lập pháp, (số 15).

5
được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu
không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại
đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi
đất. Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan,
công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật18
”. Quy định trên phù
hợp với nguyên tắc dân sự được quy định trong Bộ luật dân sự năm 2015. nhằm ngăn
ngừa tình trạng người bị thu hồi đất đòi hỏi giá bồi thường quá cao do giá trị của đất
đai tăng lên từ việc chuyển mục đích sử dụng đất hoặc do sự đầu tư của Nhà nước
mang lại.
Nguyên tắc hỗ trợ, tái định cư được luật đất đai quy định như sau: “Người sử
dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất ngoài việc được bồi thường theo quy định của Luật
này còn được Nhà nước xem xét hỗ trợ; Việc hỗ trợ phải bảo đảm khách quan, công
bằng, kịp thời, công khai và đúng quy định của pháp luật19
”.
3.2. Mức bồi thường khi thu hồi đất
Luật đất đai năm 2013 quy định: “Việc định giá đất phải đảm bảo nguyên tắc
sau đây: a) Theo mục đích sử dụng đất hợp pháp tại thời điểm định giá; b) Theo thời
hạn sử dụng đất; c) Phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường của loại đất có cùng
mục đích sử dụng đã chuyển nhượng, giá trúng đấu giá quyền sử dụng đất đối với
những nơi có đấu giá quyền sử dụng đất hoặc thu nhập từ việc sử dụng đất; d) Cùng
một thời điểm, các thửa đất liền kề nhau có cùng mục đích sử dụng, khả năng sinh lợi,
thu nhập từ việc sử dụng đất tương tự như nhau thì có mức giá như nhau20
”.
Về phương pháp định giá đất được thể hóa trong Nghị định số 44/2014/NĐ –
CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số
01/2017/NĐ – CP ngày 01/2017/NĐ – CP ngày 06/01/2017. Như vậy, Nhà nước
không quy định điều chỉnh giá đất thị trường, không sử dụng giá đất thị trường để làm
căn cứ tính tiền bồi thường khi thu hồi đất mà tiền bồi thường được tính theo giá đất cụ
thể do UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết định.
Luật đất đai quy định: “Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có
cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được
bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp
tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất”21
.
3.3. Chính sách hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất
18
Điều 74 Luật đất đai năm 2013.
19
20
Khoản 1 điều 122 Luật đất đai năm 2013
21

6
Các khoản hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất bao gồm: “a) Hỗ trợ ổn định đời
sống và sản xuất; b) Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm đối với
trường hợp thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông
nghiệp; thu hồi đất ở kết hợp kinh doanh dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân mà phải di
chuyển chỗ ở; c) Hỗ trợ tái định cư đối với trường hợp thu hồi đất ở của hộ gia đình,
cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài mà phải di chuyển chỗ ở; d) Hỗ trợ
khác22
”. Việc “hỗ trợ tái định cư” tại điểm c khoản 2 điều 83 được hướng dẫn bởi điều
22 Nghị định 47/2014/NĐ – CP ngày 15 tháng 05 năm 2014 quy định về “bồi thường,
hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất”. Điểm d khoản 2 điều 83 Luật đất đai năm
2013 được hướng dẫn bởi các điều 23,24,25 Nghị định 47/2014/NĐ – CP ngày 15
tháng 05 năm 2014 của Chính phủ quy định về “bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất”. Qua nghiên cứu, có thể thấy pháp luật đã quy định rõ về chính
sách hỗ trợ cho người sử dụng đất khi bị thu hồi trên thực tế.
4. Thực trạng thực hiện pháp luật về bồi thường, tái định cư khi nhà nước
thu hồi đất
4.1. Tình hình bồi thường, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
Trong những năm qua về cơ bản công tác “bồi thường, tái định cư” được Nhà
nước thực hiện đúng quy định của pháp luật. “Theo Báo cáo kết quả Đề án hoàn thiện
cơ chế, chính sách, pháp luật về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để đầy
nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án đầu tư của Tổng cục Quản lý
đất đai (năm 2018), tổng diện tích đất đã thu hồi thực hiện các dự án đầu tư là
2.188.577,22 ha(từ năm 2014 đến năm 2017), trong đó có:1.594.485,38 ha đất nông
nghiệp, 591.787,73 ha đất phi nông nghiệp và 2.304,11 ha đất chưa sử dụng23
”.
Về hỗ trợ, tái định cư từ năm 2014 đến năm 2017: “thực hiện bồi thường bằng
đất với diện tích 13.022,83 ha, trong đó: diện tích đất để bồi thường bằng đất ở là
250,50 ha, bằng đất nông nghiệp là 12.636,63 ha và bằng đất phi nông nghiệp là
135,71 ha. Bên cạnh đó, việc bồi thường tại các địa phương cho người có đất thu hồi
chủ yếu được thực hiện theo hình thức chi trả bằng tiền, đến nay các tỉnh đã thực hiện
chi trả bằng tiền với tổng số tiền là 46.896,48 tỷ đồng, trong đó: tiền bồi thường đất ở
là 16.344,63 tỷ đồng, tiền bồi thường đất nông nghiệp là 25.282,70 tỷ đồng và tiền bồi
thường đất phi nông nghiệp là 4.377,26 tỷ đồng. Trong quá trình thực hiện việc xác
định giá đất để tính bồi thường, nhiều địa phương - Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh,
22
23
Nguyễn Đắc Nhẫn (2021), “Nhìn lại 10 năm thực hiện Nghị quyết 19-NQ/TW: Bài 2: Thực trạng công
tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư”, truy cập trang https://baotainguyenmoitruong.vn/ .

7
Phú Thọ, Đồng Nai, Vĩnh Long… đã thuê tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá
đất thực hiện nhằm nâng cao chất lượng định giá đất24
”.
Đối với bồi thường tài sản gắn liền với đất cho chủ sở hữu tài sản hợp pháp gắn
liền với đất, “các địa phương đã thực hiện bồi thường bằng tiền với tổng số tiền là
51.456,88 tỷ đồng, trong đó, tiền bồi thường nhà ở và công trình gắn liền với đất là
44.708,79 tỷ đồng. Thực hiện hỗ trợ số tiền là 43.075,63 tỷ đồng, trong đó, hỗ trợ ổn
định đời sống và sản xuất là 9.069,47 tỷ đồng; hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm
kiếm việc làm là 33.666,42 tỷ đồng; hỗ trợ tái định cư là 820,24,83 tỷ đồng và hỗ trợ
khác là 3.279,64 tỷ đồng25
”.
Việc bố trí tái định cư tại các địa phương “được thực hiện bằng việc giao đất ở
hoặc nhà ở với tổng diện tích đất ở để bố trí tái định cư là 567,40 ha cho 25.770 hộ gia
đình, cá nhân (bình quân 220,18 m2/hộ) và diện tích nhà để bố trí tái định cư là 29.745
m2 cho 347 hộ gia đình, cá nhân - tỉnh Quảng Ninh. Đối với các hộ gia đình, cá nhân
tự lo chỗ ở thì được Nhà nước hỗ trợ tiền để tự tìm chỗ ở tái định cư với số tiền là
1.218 triệu đồng. Nhìn chung, các địa phương chủ yếu thực hiện tái định cư bằng đất
ở, diện tích nhà tái định cư chủ yếu được thực hiện tại các thành phố hạn chế về quỹ
đất 26
ở”.
4.2. Nhận xét, đánh giá
Về những kết quả đạt được:
Một là, về cơ bản công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư được Nhà nước thực
hiện tương đối bài bản, đúng pháp luật. Phần lớn cán bộ làm công tác bồi thường, hỗ
trợ tái định cư có trình độ đại học thuộc các chuyên ngành liên quan đến quản lý đất
đai; thường xuyên được bồi dưỡng, tập huấn về kiến thức pháp luật đất đai và các lĩnh
vực pháp luật khác có liên quan cũng như kỹ năng nghiệp vụ chuyên môn ...; nên về
cơ bản, trong xử lý, giải quyết công việc đã áp dụng đúng các quy định của pháp luật
đất đai.
Hai là, thực hiện thi hành pháp luật về bồi thường, hỗ trợ tái định cư góp phần
bảo đảm nguyên tắc pháp chế cũng như tính nghiêm minh của pháp luật.
Ba là, thực hiện pháp luật về “bồi thường, hỗ trợ tái định cư” góp phần nâng
cao hiệu quả quả lý Nhà nước về đất đai. Thông qua việc thi hành lĩnh vực pháp luật
này góp phần bảo hộ quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất nói chung và
24
Nguyễn Đắc Nhẫn (2021), “Nhìn lại 10 năm thực hiện Nghị quyết 19-NQ/TW: Bài 2: Thực trạng công tác
thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư”, truy cập trang https://baotainguyenmoitruong.vn/ .
25
tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư”, truy cập trang https://baotainguyenmoitruong.vn/ .
26
tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư”, truy cập trang https://baotainguyenmoitruong.vn/ , ngày truy
cập 1/12/2021.

8
người bị thu hồi đất nói riêng; đồng thời, đấu tranh ngăn chặn và từng bước đẩy lùi các
hành vi vi phạm pháp luật; xác lập trật tự quản lý đất đai và từng bước đưa quan hệ đất
đai vào “quỹ đạo”quản lý thống nhất của Nhà nước.
Bốn là, “thực tiễn thi hành pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất góp phầnbảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị thu hồi đất;
giúp họ nhanh chóng ổn định đời sống và sản xuất; đảm bảo duy trì ổn định chính trị,
an sinh xã hội tại địa phương”.
Về những khó khăn, vướng mắc:
Công tác quản lý nhà nước về đất đai: Chính sách quản lí, các văn bản liên quan
đến lĩnh vực đất đai còn chồng chéo, thiếu thực tiễn. Hệ thống văn bản liên quan đến
lĩnh vực đất đai còn nhiều điểm chưa thống nhất, chưa nhất quán với các bộ luật khác
như Bộ luật dân sự năm 2015, Luật doanh nghiệp; một số quy định còn phải sửa đổi,
bổ sung nhiều lần, nhiều văn bản đã lạc hậu so với thực tiễn…Chính sách đất đai bất
cập dẫn đến nhiều khó khăn, phức tạp trong đền bù, giải phóng mặt bằng.
Việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất còn thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa
các ngành để bảo đảm sự thống nhất giữa quy hoạch sử dụng đất chung và quy hoạch
ngành; chồng chéo giữa quy hoạch phát triển kinh tế- xã hội với các quy hoạch phát
triển không gian đô thị, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch nông nghiệp, quy hoạch
giao thông, công nghiệp và du lịch. Quy hoạch thường xuyên bị điều chỉnh theo yêu
cầu phát triển kinh tế – xã hội. “Việc chuẩn bị phương án thu hồi, giải phóng mặt bằng
không ít trường hợp thiếu công khai, dân chủ, minh bạch; chưa được các cấp chính
quyền quan tâm đúng mức, nhất là về giá cả đền bù, phương án giải quyết việc làm
mới, chuyển đổi nghề cho người có đất bị thu hồi. Chưa làm tốt công tác tuyên truyền,
vận động, giải thích cho nhân dân hiểu rõ quy định của pháp luật, mặt khác lại quá
thiên về biện pháp hành chính, áp đặt, hoặc né tránh, thiếu cương quyết, không giải
quyết dứt điểm27
”. Điển hình như: “tại dự án Khu công nghệ cao Thành phố Hồ Chí
Minh 49 hộ dân vẫn chưa đồng thuận với những phương án mà thành phố đưa ra. Năm
1998, Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định số 989, giao nhiệm vụ chuẩn bị thành
lập Khu công nghệ cao, xác định quy mô diện tích là 800ha tại Quận 9. Đến năm 2002,
UBND Thành phố kiến nghị Thủ tướng thu hồi diện tích 804ha và được chấp thuận.
Mặc dù Quyết đinh số 989 của Chính phủ không đề cập nhưng Thành phố Hồ Chí
Minh lại thu hồi đất tại phường Hiệp Phú, đồng thời không thu hồi đất tại phường
Phước Long B. Lần thứ hai và ba thu hồi bổ sung 6,9 ha và 102 ha mà chưa được sự
27
tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư”, truy cập trang https://baotainguyenmoitruong.vn/ , ngày truy
cập 1/12/2021.

9
chấp thuận của chính phủ. Người dân khiếu nại do Thành phố thu hồi đất ranh ngoài
quy hoạch28
”.
5. Kiến nghị hoàn thiện
Thứ nhất, “hoàn chỉnh thực hiện có hiệu quả công tác lập quy hoạch, kế hoạch
sử dụng đất”.
Bất kỳ một phương án bồi thường giải phóng mặt bằng nào “đều dựa trên một
quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất nhằm đạt được các yêu cầu như là phương án có
hiệu quả kinh tế xã hội cao nhất. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là một trong những
căn cứ quan trọng nhất để thực hiện việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử
dụng đất, mà theo quy định của Luật đất đai, việc giao đất, cho thuê đất chỉ được thực
hiện khi có quyết định thu hồi đất đó của người đang sử dụng29
”.
Thứ hai, đề nghị chính phủ xây dựng khung giá đất phù hợp và sát với giá thị
trường
“Chính phủ cân nhắc quy định khung giá các loại đất cho sát với thị trường theo
hướng thu hẹp lại khoảng cách giữa mức giá tối đa và mức giá tổi thiểu, có khung giá
riêng cho từng mục đích (như giá đất để tính và thu các loại thuế, lệ phí về đất, thuê
đất và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai; giá đất để bồi thường khi Nhà nước thu hồi
đất)”30
.
Trên cơ sở khung giá, giá đất để tính bồi thường khi Nhà nước thu hồi cũng
“phải quy định giá riêng cho từng mục đích: Đối với mục đích quốc phòng, an ninh,
lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng nên có giá thấp hơn; còn mục đích phát triển kinh tế
nên có giá cao hơn. Giá đất tính bồi thường khi thu hồi để sử dụng vào mục đích phát
triển kinh tế cũng phải quy định riêng cho từng mục đích cụ thể, phát triển KCN, cụm
công nghiệp nên có giá thấp hơn so với mục đích phát triển khu đô thị, đất ở, khu
thương mại - dịch vụ31
”.
Thứ tư, tạo cơ chế công bằng giữa những người có đất phải di chuyển và những
người được hưởng lợi từ việc thu hồi đất
Người bị thu hồi loại đất nào thì “được bồi thường bằng việc giao đất mới có
cùng mục đích sử dụng, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng giá
28
Duy Phương (2019), “TP HCM mắc nhiều sai phạm khi thu hồi đất công nghệ cao”, Thanh tra, được
download tại địa chỉ https://thanhtra.com.vn/ truy cập vào ngày 1/12/2021.
29
Nguyễn Vũ Thiên Kim (2020), “Luật đất đai quy định về giá đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng
đất và bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất”, Nxb. Lao động, tr.34.
30
Phan Hoài Thức (2018), Pháp luật về tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, phát triển kinh tế xã hội qua
thực tiễn tại tỉnh Bình Định, Luận văn thạc sĩ Luật kinh tế, Đại học Huế, tr.61.
31
Phan Hoài Thức (2018), Pháp luật về tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, phát triển kinh tế xã hội qua
thực tiễn tại tỉnh Bình Định, Luận văn thạc sĩ Luật kinh tế, Đại học Huế, tr.61.

10
trị quyền sử dụng đất tại thời điểm có quyết định thu hồi32
”; Uỷ ban nhân các tỉnh
“phải lập và thực hiện các dự án tái định cư trước khi thu hồi đất để bồi thường bằng
nhà ở, đất ở cho người bị thu hồi đất ở mà phải di chuyển chỗ ở; khu tái định cư được
quy hoạch chung cho nhiều dự án trên cùng một địa bàn và phải có điều kiện phát triển
bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ; trường hợp không có khu tái định cư thì người bị thu hồi
đất được bồi thường bằng tiền và được ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở thuộc sở hữu của
Nhà nước đối với khu vực đô thị; bồi thường bằng đất ở đối với khu vực nông thôn
như vậy việc bồi thường trước hết phải bằng đất, người bị thu hồi đất ở phải được giải
quyết bằng khu tái định cư có điều kiện tốt hơn nơi ở cũ33
”.
Thứ năm, quy định ưu tiên cho việc tạo cơ sở kinh tế mới, tạo việc làm cho hộ
gia đình, cá nhân bị mất đất sản xuất. “Bổ sung các chế tài quy định bảo đảm thực hiện
nghiêm túc xây dựng khu tái định cư trước khi thu hồi đất. Đa dạng hoá các phương
thức tạo lập quỹ nhà, đất tái định cư để bảo đảm tiến độ thu hồi đất, giải phóng mặt
bằng, thực hiện các dự án đầu tư34
”.
Tăng cường xã hội hoá “việc đầu tư xây dựng, tạo lập quỹ đất tái định cư và
nhà tái định cư. Có chính sách khuyến khích các nhà đầu tư có nhu cầu xin giao đất,
thuê đất tham gia vào việc xây dựng khu tái định cư và nhà tái định cư cho hộ có đất bị
thu hồi. Khuyến khích đối tượng có nhu cầu tái định cư tự lo tái định cư bằng việc
nhận tiền hỗ trợ của Nhà nước35
”.
PHẦN KẾT LUẬN
Ở nước ta, đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu. Nhà
nước công nhận quyền sử dụng đất ổn định lâu dài của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân
(gọi chung là người sử dụng đất). “Để thực hiện công cuộc công nghiệp hóa - hiện đại
hóa cần phải có một quỹ đất nhất định nên việc Nhà nước thu hồi đất là điều khó tránh
khỏi. Tuy nhiên, Nhà nước cần phải thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho
người bị thu hồi đất nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho họ. Pháp luật về bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ra đời nhằm
tạo cơ sở pháp lý cho việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thực hiện công khai minh
bạch, dân chủ, công bằng; phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực và lợi ích nhóm36
”.
32
Qúy Lâm (2018), Luật đất đai, luật nhà ở và hỏi – đáp pháp luật về đất đai, nhà ở, Nxb. Lao động, tr.61.
33
Qúy Lâm (2018), Luật đất đai, luật nhà ở và hỏi – đáp pháp luật về đất đai, nhà ở, Nxb. Lao động, tr.61.
34
Nguyễn Vũ Thiên Kim (2020), Luật đất đai quy định về giá đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng
đất và bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, Nxb. Lao động, tr.55.
35
Nguyễn Vũ Thiên Kim (2020), Luật đất đai quy định về giá đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng
đất và bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, Nxb. Lao động, tr.55.
36
từ thực tiễn quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh, tr.7.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
A. VĂN BẢN PHÁP LUẬT
1. Hiến pháp năm 2013.
2. Bộ luật dân sự (Luật số 91/2015/QH13) ngày 24 tháng 11 năm 2015.
3. Luật đất đai (số 45/2013/QH13) ngày 29 tháng 11 năm 2013.
4. Nghị định số 43/2014/NĐ – CP ngày 15 tháng 05 năm 2014 của Chính phủ
quy định “chi tiết thi hành một số điều của Luật đất đai”.
5. Nghị 01/2017/NĐ – CP ngày 06 tháng 01 năm 2017 “sửa đổi bổ sung một số
Nghị định quy định chi tiết thi thành Luật đất đai”.
6. Nghị định 148/2020/NĐ – CP ngày 18 tháng 12 năm 2020 của Chính phủ
“sửa đổi, bổ sung một số Nghị định chi tiết thi hành Luật đất đai. quy định chi tiết thi
thành Luật đất đai”.
B. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
7. Nguyễn Vũ Thiên Kim (2020), Luật đất đai quy định về giá đất, cho thuê
đất, chuyển mục đích sử dụng đất và bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu
hồi đất, Nxb. Lao động.
8. Qúy Lâm (2018), Luật đất đai, luật nhà ở và hỏi – đáp pháp luật về đất đai,
nhà ở, Nxb. Lao động.
9. Trần Trọng Nhân (2020), Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu
hồi đất theo pháp luật đất đai từ thực tiễn quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh.
10. Nguyễn Đắc Nhẫn (2021), “Nhìn lại 10 năm thực hiện Nghị quyết 19-
NQ/TW: Bài 2: Thực trạng công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư”,
truy cập trang https://baotainguyenmoitruong.vn/ , ngày truy cập 1/12/2021.
11. Hoàng Thị Nga (2011), Pháp luật về thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt
bằng ở Việt Nam hiện nay, Luận văn thạc sĩ Luật học, Khoa Luật, Đại học quốc gia Hà
Nội.
12. Nguyễn Cảnh Qúy (2012), “Một số nội dung của Luật đất đai cần được tiếp
tục sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện”, Tạp chí nghiên cứu lập pháp, (số 15).
13. Duy Phương (2019), “TP HCM mắc nhiều sai phạm khi thu hồi đất công
nghệ cao”, Thanh tra, được download tại địa chỉ https://thanhtra.com.vn/ truy cập vào
ngày 1/12/2021.
14. Nguyễn Văn Tuấn (2020), Đánh giá thực trạng và đề xuất cho công tác thu
hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng dự án GS Metro City trên địa bàn huyện Nhà
Bè, thành phố Hồ Chí Minh, Luận văn thạc sĩ Luật học, trường Đại học quốc gia Hà
Nội.

15. Phan Hoài Thức (2018), Pháp luật về tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất,
phát triển kinh tế xã hội qua thực tiễn tại tỉnh Bình Định, Luận văn thạc sĩ Luật kinh
tế, Đại học Huế.
16. Nguyễn Như Ý (2009), Từ điển Tiếng Việt thông dụng, Nxb Thanh Niên,
tr.73.

Bài Tiểu Luận Môn Pháp Luật Về Đất Đai, Môi Trường, 9 Điểm.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Bài Tiểu Luận Môn Pháp Luật Về Đất Đai, Môi Trường, 9 Điểm.doc

Similar to Bài Tiểu Luận Môn Pháp Luật Về Đất Đai, Môi Trường, 9 Điểm.doc (20)

More from Nhận Viết Đề Tài Trọn Gói ZALO 0932091562

More from Nhận Viết Đề Tài Trọn Gói ZALO 0932091562 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (18)

Bài Tiểu Luận Môn Pháp Luật Về Đất Đai, Môi Trường, 9 Điểm.doc