1. Bµi 1
Gi¸o ¸n ®iÖn tö tin häc líp 11

2. 1. Kh¸i niÖm lËp
tr×nh
LËp tr×nh lµ sö dông cÊu tróc d÷ liÖu vµ c¸c c©u
lÖnh cña ng«n ng÷ lËp tr×nh cô thÓ ®Ó m« t¶ d÷
liÖu vµ diÔn ®¹t c¸c thao t¸c cña thuËt to¸n.
 C n diÔn t¶ thuËt to nÇ ¸
b»ng mét ng«n ng÷ sao
cho maý tÝnh cã thÓ thùc
hiÖn ®­îc.
Lµm thÕ nµo ®Ó m¸y
tÝnhhiÓuvµ thùc hiÖn
®­îc thuËt to¸n ®· lùa
chän®Ógi¶i bµi to¸n?

3.  Ng«n ng÷ lËp tr×nh ®­îc chia
thµnh ba lo¹i:
Ng«n ng÷ m¸y: ng«n ng÷ duy nhÊt m¸y cã thÓ trùc tiÕp hiÓu vµ thùc
hiÖn.
Ng«nng÷bËc cao: gÇnvíi ng«nng÷tùnhiªn, cãtÝnh®éc lËpcao, Ýt phô
thuéc vµo lo¹i m¸y vµ ch­¬ng tr×nh ph¶i dÞch sang
ng«nng÷m¸ymíi thùc hiÖn®­îc.
Hîp ng÷: rÊt gÇn víi ng«n ng÷ m¸y, nh­ng m· lÖnh®­îc thay b»ng tªn
viÕt t¾t cñathao t¸c (th­ênglµ tiÕngAnh).
Ng«n ng÷ lËp
tr×nh cã bao nhiªu
lo¹inhØ?
Ph©n lo¹i ng«n ng÷ lËp tr×nh
1 0 1 0 1 1 1 1 1 0
1 1 1 1 0 1 0 0 1 1
1 0 1 1 0 1 0 0 1 0
1 0 1 0 1 1 0 0 1 1
1 1 0 1 1 1 1 0 1 0
input a
input b
load a
add b
move e
print e
halt
end
 Ng«n ng÷ dïng ®Ó viÕt ch­¬ng
tr×nh m¸y tÝnh gäi lµ ng«n ng÷
lËp tr×nh.

4. Ch­¬ng tr×nh cã chøc n¨ng chuyÓn ®æi ch­¬ng tr×nh viÕt trªn
ng«n ng÷ lËp tr×nh bËc cao thµnh ch­¬ng tr×nh thùc hiÖn ®­îc trªn
m¸y tÝnh gäi lµ ch­¬ngtr×nhdÞch.
Ch­¬ng tr×nh nguån Ch­¬ng tr×nh
®Ých
Ch­¬ng tr×nh dÞch
2. Ch­ương tr×nh dÞch
* Ch­¬ng tr×nh nguån: lµ ch­¬ng tr×nhviÕt trªn ng«n ng÷
lËptr×nhbËc cao.
* Ch­¬ng tr×nh ®Ých: lµ ch­¬ngtr×nhnguån ®­îc chuyÓn ®æi
sang ng«n ng÷ m¸y nhê ch­¬ng tr×nh
dÞch.
Trong ®ã:
INPUT OUTPUT

5. T×nh huèng: Mét thÇy gi¸o chØ biÕt tiÕng ViÖt muèn giíi
thiÖu vÒ ng«i tr­êng cña m×nh cho mét ®oµn
kh¸ch ®Õn tõ n­íc Anh.
Theo em cã mÊy
c¸ch thùc hiÖn
®iÒutrªn?
Ph©n lo¹i ch­¬ng tr×nh dÞch

6. Hai kÜ thuËt
dÞch:
Th«ng dÞch 
Biªn dÞch 

7. • KiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n
cña c©u lÖnh tiÕp theo trong
ch­¬ng tr×nh nguån.
• ChuyÓn ®æi c©u lÖnh ®ã
thµnh c¸c c©u lÖnh t­¬ng øng
trong ng«n ng÷ m¸y.
• Thùc hiÖn c¸c c©u lÖnh võa
chuyÓn ®æi.
Lo¹i ch­¬ng tr×nh dÞch nµy ®Æc biÖt thÝch hîp cho m«i tr­êng
®èi tho¹i gi÷a ng­êi dïng vµ hÖthèng.
(C¸c ng«n ng÷ khai th¸c hÖqu¶n trÞc¬ së d÷ liÖu, ®èi tho¹i víi hÖ
®iÒuhµnh…)
Th«ng dÞcha Thùc hiÖn lÆp ®i lÆp l¹i d·y c¸c b­íc sau
1 0 1 0 1 1 1 1 1 0
1 1 1 1 0 1 0 0 1 1
1 0 1 1 0 1 0 0 1 0
1 0 1 0 1 1 0 0 1 1
1 1 0 1 1 1 1 0 1 0

8. Biªn dÞchb
• DuyÖt, kiÓm tra, ph¸t hiÖn
lçi, x¸c ®Þnh ch­¬ng tr×nh
nguån cã dÞch ®­îc kh«ng.
• DÞch ch­¬ng tr×nh nguån
thµnh mét ch­¬ng tr×nh
®Ých cã thÓ thùc hiÖn trªn
m¸y vµ l­u tr÷ l¹i ®Ó sö dông
vÒsau.
Lo¹i ch­¬ng tr×nh dÞch nµy thuËn tiÖn cho c¸c ch­¬ng tr×nh
æn ®Þnh vµ cÇn thùc hiÖn nhiÒu lÇn.
Thùc hiÖn qua hai b­íc sau
KÌmvíi ch­¬ngtr×nhdÞch, ng­êi dïngcßn ®­îc cungcÊp c¸c dÞchvô lªn quan
nh­ biªn so¹n, l­u tr÷... t¹o thµnhmét m«i tr­êng lµm viÖc trªn mét ng«n ng÷
lËptr×nh. VÝdô: Turbo Pascal 7.0, FreePascal 1.2, Visual Pascal 2.1,...

9. Ghi nhí!
 LËp tr×nh lµ viÖc chuyÓn
®æi d÷ liÖu vµ c¸c thao
t¸c cña thuËt to¸n thµnh
c¸c cÊu tróc d÷ liÖu vµ c¸c
c©u lÖnh cña mét ng«n
ng÷ lËp tr×nh cô thÓ.
 C¸c lo¹i ch­¬ng tr×nh
dÞch:
- Th«ng dÞch.
- Biªn dÞch.
Ch­¬ng tr×nh nguån
Ch­¬ng tr×nh ®Ých
Ch­¬ng tr×nh dÞch

10. Ghi nhí!
 LËp tr×nh lµ viÖc chuyÓn
®æi d÷ liÖu vµ c¸c thao
t¸c cña thuËt to¸n thµnh
c¸c cÊu tróc d÷ liÖu vµ c¸c
c©u lÖnh cña mét ng«n
ng÷ lËp tr×nh cô thÓ.
 C¸c lo¹i ch­¬ng tr×nh
dÞch:
- Th«ng dÞch.
- Biªn dÞch.
Ch­¬ng tr×nh nguån
Ch­¬ng tr×nh ®Ých
Ch­¬ng tr×nh dÞch