Ngữ Văn 9 - Chị em Thúy Kiều by Lâm

1. MÔN
NGỮ VĂN
LỚP 9A3

2. Tiết 21, 22: TRUYỆN KIỀU CỦA NGUYỄN DU
CHỊ EM THÚY KIỀU

3. CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
Trích trong phần mở đầu của “Truyện Kiều” có tên là: “Gặp gỡ
và đính ước” (từ câu 15 đến câu 38) trong tổng số 3254 câu thơ
của truyện.
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
1. Vị trí, nội dung:
2. Đọc, chú thích:
3. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm, kết hợp miêu tả, biểu cảm

4. CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
Trích trong phần mở đầu của “Truyện Kiều” có tên là: “Gặp gỡ và đính ước”
(từ câu 15 đến câu 38) trong tổng số 3254 câu thơ của truyện.
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
1. Vị trí, nội dung:
2. Đọc, chú thích:
3. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm, kết hợp miêu tả, biểu cảm
4. Bố cục: 4 phần
- 4 câu đầu: Giới thiệu khái quát hai chị em Thúy Kiều.
- 4 câu kế: Gợi tả vẻ đẹp Thuý Vân
- 12 câu tiếp: Gợi tả vẻ đẹp của Thuý Kiều
- 4 câu cuối: Cuộc sống của hai chị em.

5. CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
I. Đọc - Tìm hiểu chung :
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:

6. Đầu lòng hai ả tố nga,
Thuý Kiều là chị em là Thuý Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Từ
HánViệt
Ước lệ
Tiểu đối
Dùng từ Hán
Việt, bút pháp
ước lệ, so sánh,
ẩn dụ, tiểu đối,
thành ngữ.
Vẻ đẹp thanh tao, trong trắng, vẹn toàn
nhưng cũng rất khác biệt của Thúy Kiều và
Thúy Vân
Thành ngữ
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
Thảo luận cặp đôi 2 phút
1. Em có nhận xét gì về cách giới
thiệu và cách sử dụng từ ngữ trong
hai câu thơ đầu?
2. Tác giả sử dụng nghệ thuật gì khi
miêu tả, giới thiệu nhân vật ? Tác
dụng ?

7. Tiết 21, 22: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
I. Đọc - Tìm hiểu chung :
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
- Dùng từ Hán Việt, bút pháp ước lệ, so sánh, ẩn dụ, tiểu đối,
thành ngữ.
-> Vẻ đẹp thanh tao, trong trắng, vẹn toàn nhưng cũng rất khác biệt
của Thúy Kiều và Thúy Vân

8. CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
I. Đọc - Tìm hiểu chung :
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
- Dùng từ Hán Việt, bút pháp ước lệ, so sánh, ẩn dụ, tiểu đối, thành
ngữ.
-> Vẻ đẹp thanh tao, trong trắng, vẹn toàn nhưng cũng rất khác biệt
của Thúy Kiều và Thúy Vân
2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:

9. Thảo luận nhóm 4 (5 phút), hoàn thành PHT số 2
2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
PHT số 2: Tìm hiểu vẻ đẹp của Thúy Vân
1/ Tác giả sử dụng nghệ thuật gì khi miêu tả Thúy Vân?
………………………………………………………………………………..
2/ Những hình tượng nghệ thuật nào mang tính ước lệ được sử dụng khi gợi
tả vẻ đẹp của Thúy Vân ?
………………………………………………………………………………..
3/ Nhận xét về vẻ đẹp của Thúy Vân
………………………………………………………………………………..
4/ Dự báo số phận về sau của Thúy Vân
………………………………………………………………………………..

10. 2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
=> Ẩn dụ, nhân hóa, so sánh,
ước lệ, liêt kê, miêu tả
- Ẩn dụ: Khuông trăng, hoa, ngọc
- Nhân hóa: Hoa cười, ngọc thốt,
mây thua, tuyết nhường
- Liệt kê: trăng”, “nét ngài”,“hoa”,
“ngọc”, “mây”, “nước”, “tuyết”
1/ Biện pháp nghệ thuật miêu
tả vẻ đẹp của Thúy Vân:

11. -Khuôn trăng:Gương mặt như mặt trăng tròn
- Nét ngài:Đường lông mày sắc nét, hơi đậm
- Hoa cười: Miệng cười tươi thắm như đóa hoa
- Ngọc thốt:Giọng nói trong như ngọc
-Mây thua nước tóc:Mái tóc bồng bềnh óng ả hơn mây
-Tuyết nhường màu da:Làn da trắng mịn màng hơn tuyết
Hình ảnh ước lệ tượng trưng
Vẻ đẹp của Thúy Vân được so sánh với hình tượng thiên nhiên, với
những thứ cao đẹp trên đời: trăng, hoa, tuyết, mây, ngọc.)
Vẻ đẹp của Thuý Vân

12. 2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
PHT số 2: Tìm hiểu vẻ đẹp của Thúy Vân
1/ Tác giả sử dụng nghệ thuật gì khi miêu tả Thúy Vân?
Ẩn dụ, nhân hóa, so sánh, ước lệ, liêt kê, miêu tả
2/ Những hình tượng nghệ thuật nào mang tính ước lệ được sử dụng khi gợi
tả vẻ đẹp của Thúy Vân ?
Vẻ đẹp của Thúy Vân được so sánh với hình tượng thiên nhiên, với những
thứ cao đẹp trên đời: trăng, hoa, tuyết, mây, ngọc.)
3/ Nhận xét về vẻ đẹp của Thúy Vân
=> Vẻ đẹp cao sang, quý phái, đoan trang, phúc hậu
4/ Dự báo số phận về sau của Thúy Vân
Một cuộc đời bình yên, hạnh phúc.

13. CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
I. Đọc - Tìm hiểu chung :
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
- Dùng từ Hán Việt, bút pháp ước lệ, so sánh, ẩn dụ, tiểu đối, thành ngữ.
-> Vẻ đẹp thanh tao, trong trắng, vẹn toàn nhưng cũng rất khác biệt của Thúy
Kiều và Thúy Vân
2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
Bút pháp ước lệ, tượng trưng, so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, liệt kê,
tiểu đối, dùng từ Hán Việt.
=> Vẻ đẹp cao sang, quý phái, đoan trang, phúc hậu dự báo một
cuộc đời bình yên, hạnh phúc.

15. Tiết 27: CHỊ EM THÚY KIỀU ( tt)
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)

16. Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Tiết 27: CHỊ EM THÚY KIỀU (tt)
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
3. Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.

17. Tìm hiểu vẻ đẹp của Thúy Kiều
Nhóm 2:
1. Khi miêu tả
Thúy Kiều, tác giả
tập trung đặc tả
điểm gì trên
khuôn mặt của
nàng?
2. Nghệ thuật nào
được sử dụng?
3. Em nhận xét gì
về nhan sắc của
Kiều?
4. Vẻ đẹp ấy khiến
thiên nhiên có thái
độ như thế nào?
Nhóm 1:
1. Nhận xét về số
lượng câu thơ miêu tả
Thuý Kiều so với số
câu thơ miêu tả Thuý
Vân? Cho biết dụng ý
của tác giả?
2. Từ nào trong câu
thơ mở đầu phần
miêu tả Thúy Kiều có
tính chất so sánh, đối
chiếu? Nó nhấn mạnh
điều gì?
3. Tại sao Nguyễn
Du lại miêu tả Thúy
Vân trước và Thúy
Kiều sau?
Nhóm 3:
1. Ngoài vẻ đẹp về
nhan sắc, ở Kiều
còn có vẻ đẹp gì?
Em có nhận xét gì
về vẻ đẹp ấy?
2. Qua tài năng
đàn của Kiều, em
thấy nàng là người
có tâm hồn như
thế nào?
Nhóm 4:
1. Vẻ đẹp của
Kiều là sự kết hợp
của những yếu tố
nào?
2. Tác giả dự báo
về cuộc đời nàng
ra sao?

18. 1. Em có nhận xét gì về số lượng câu thơ dùng để miêu tả Thuý Kiều
so sánh với Thuý Vân? Tác giả có mục đích gì khi miêu tả như vậy?
2. Từ nào trong câu thơ mở đầu cho chân dung có tính chất so sánh,
đối chiếu?
3. Tại sao Nguyễn Du lại miêu tả Thúy Vân trước và Thúy Kiều sau?
1. Số câu thơ tả Thúy Vân chỉ có 4 trong khi số câu thơ tả Thúy Kiều đến
12, nhấn mạnh trọng tâm của đoạn trích là nói về vẻ đẹp của Thúy Kiều.
2. Từ “ Càng” mở đầu cho chân dung có tính chất so sánh, đối chiếu
3. Tác giả muốn lấy Vân làm nền để nêu bật lên vẻ đẹp và tài năng của
Kiều : Vân đã đẹp hoàn mỹ như vậy nhưng Kiều còn xuất sắc hơn.
Nhóm 1:
Nghệ thuật đòn bẩy

19. - Làn thu thuỷ
- Nét xuân sơn
- Hoa ghen thua thắm
- Liễu hờn kém xanh
Hình ảnh
ước lệ
tượng
trưng
Sử dụng
điển tích,
thành ngữ
Đôi mắt trong xanh như làn nước mùa thu;
Lông mày đẹp như nét núi mùa xuân
- Bởi kém thắm tươi, rực rỡ như nàng
- Bởi thấy mình không tràn trề sức sống
tươi trẻ như nàng
Tuyệt thế giai nhân
Ẩn
dụ
Nhân
hóa
NHÓM 2
1. Khi miêu tả Thúy Kiều, tác giả tập trung
đặc tả điểm gì trên khuôn mặt của nàng?
2. Nghệ thuật nào được sử dụng?
3. Em nhận xét gì về nhan sắc của Kiều?
Vẻ đẹp ấy khiến thiên nhiên có thái độ như
thế nào?
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
nghiêng nước nghiêng thành
- Kiều là một tuyệt thế giai nhân.
- Vẻ đẹp ấy khiến thiên nhiên phải hờn ghen, đố kị.
ghen hờn

20. b. Tài năng
Đa tài
- thi họa pha nghề
- ca ngâm đủ mùi
- ngũ âm làu
- hồ cầm ăn đứt
Liệt kê: Tài năng tuyệt đỉnh,
nổi bật là tài đàn.
- Thông minh trời phú
- Đa tài: làm thơ, vẽ tranh, ca
hát, đánh đàn, sáng tác nhạc
c. Tình:
- Cung đàn
+ Bạc mệnh,
+ Não nhân
Tâm hồn đa cảm
tâm hồn đa sầu đa cảm
Nhóm 3:
1. Ngoài vẻ đẹp về nhan sắc, ở Kiều còn
có vẻ đẹp gì? Nghệ thuật nào được sử
dụng? Em có nhận xét gì về vẻ đẹp ấy?
2. Qua tài năng đàn của Kiều, em thấy
nàng là người có tâm hồn như thế nào?
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.

21. => Kiều đẹp vẹn toàn:
(sắc- tài- tình)
Bạc mệnh
Cuộc đời gặp nhiều sóng gió
Nhóm 4:
1. Vẻ đẹp của Kiều là sự kết hợp của những yếu tố nào?
2. Tác giả dự báo về cuộc đời nàng ra sao?
Vẻ đẹp của Thúy Kiều
Nhan sắc
Tuyệt thế
giai nhân.
Tài năng
tài năng
tuyệt đỉnh
Tình
tâm hồn
đa sầu
đa cảm

22. THẢO LUẬN
(Cặp đội: 2 phút)
? Trong hai bức chân dung Thúy Vân và Thúy Kiều, em thấy bức
chân dung nào nổi bật hơn, vì sao?
Tiết 27: CHỊ EM THÚY KIỀU (tt)
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)

23. Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
Từ ngữ
chọn lọc, ẩn
dụ, thành ngữ
Thúy Kiều và Thúy
Vân có nếp sống
phong lưu, khuôn
phép, đúng đắn, chuẩn
mực và hạnh phúc.
Tiết 26, 27: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
3. Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
4. Cuộc sống của hai chị em Thúy Kiều:

24. Tiết 27: CHỊ EM THÚY KIỀU (tt)
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
1. Nghệ thuật:
- Sử dụng bút pháp nghệ thuật ước lệ, tượng
trưng, các biện pháp tu từ nhân hóa, ẩn dụ, so
sánh,...
- Miêu tả chân dung mang tính cách, số phận.
- Nghệ thuật đòn bẩy.
2. Nội dung:
Em hãy nêu những nét
đặc sắc về nghệ thuật, nội
dung và cho biết ý nghĩa
của đoạn trích?
- Thuý Vân, Thuý Kiều là một vẻ đẹp chuẩn
mực, lý tưởng của người phụ nữ phong
kiến.
- Bộc lộ tư tưởng nhân đạo, quan điểm thẩm
mĩ tiến bộ, triết lí vì con người của Nguyễn
Du. (Trân trọng, yêu thương, quan tâm, lo
lắng, tin yêu những giá trị cao đẹp của con
người).
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
3. Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
4. Cuộc sống của hai chị em Thúy Kiều:
III. Tổng kết
3. Ý nghĩa văn bản:
Ñoaïn trích “Chò em Thuyù Kieàu”
thể hiện tài năng nghệ thuật và cảm
hứng nhân văn ngợi ca vẻ đẹp và tài
năng con người của tác giả Nguyễn Du.

25. Tiết 27: CHỊ EM THÚY KIỀU (tt)
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
1/ Qua đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” Nguyễn Du muốn nhắn gửi
điều gì đến bạn đọc?
2/ Sau khi tiếp thu nội dung văn bản, chúng ta cần có cách nhìn
nhận như thế nào đối với những con người tài sắc vẹn toàn như
Thúy Kiều?

27. Câu 1. Câu thơ “mai cốt cách, tuyết tinh
thần” nhằm thể hiện nội dung gì ?
A. Miêu tả vẻ đẹp tuyệt vời
của thiên nhiên qua hoa mai
và tuyết trắng.
B. Giới thiệu vẻ đẹp chung
của người thiếu nữ.
C. Giới thiệu vẻ đẹp duyên
dáng thanh cao, trong trắng
của người thiếu nữ.
D. Gợi lên cốt cách thanh
cao, trong sáng của nhà thơ.

28. Câu 2: Hai chữ “trang trọng ” ở câu thơ miêu
tả vẻ đẹp của Thuý Vân có ý nghĩa gì ?
A. Nói lên sự giàu có, sang
trọng của Thuý Vân.
B. Thể hiện vẻ đẹp cao sang,
quý phái của Thuý Vân.
C. Thể hiện vẻ đẹp hài hoà, êm
đềm của Thuý Vân.
D. Thể hiện vẻ đẹp tao nhã, dịu
dàng của Thuý Vân.

29. Câu 3: Nguyễn Du tập trung thể hiện vẻ đẹp
nào ở Thuý Vân ?
A. Vẻ đẹp phúc hậu, quý phái
mà rất đỗi dịu dàng.
B. Vẻ đẹp phúc hậu, quý phái,
gợi sự hoà hợp êm đềm.
C. Vẻ đẹp phúc hậu, quý phái,
mà gợi cảm quyến rũ.
D. Vẻ đẹp phúc hậu, quý phái,
dịu dàng mà vẫn sắc sảo.

30. Câu 4: Với vẻ đẹp đầy đặn, phúc hậu, tác giả
đã dự báo gì về cuộc đời Thuý Vân ?
A. Giàu có, bình lặng và suôn
sẻ.
B. Giàu sang tột đỉnh, bình
lặng và suôn sẻ.
C. Bình lặng, êm đềm, suôn
sẻ.
D. Giàu có, đầy danh vọng
mà vẫn bình lặng và suôn
sẻ.

31. Câu 5. Vì sao tác giả lại miêu tả vẻ đẹp của
Thuý Vân trước Thuý Kiều?
A. Vì Thuý Vân là nhân vật
phụ.
B. Vì tác giả muốn làm nổi bật
vẻ đẹp tuyệt thế của Kiều.
C. Vì Thuý Vân đẹp hơn Thuý
Kiều.
D. Vì tác giả thích vẻ đẹp tròn
đầy nhân hậu êm đềm của Vân.

32. Câu 6. Khi miêu tả nhan sắc của Thúy kiều,
tác giả tập trung miêu tả chi tiết nào?
A. Khuôn mặt, đôi mắt B. Đôi mắt, lông mày
C. Giọng nói, khuôn mặt D. Màu da, lông mày

33. Câu 7. Thúy Kiều hội tụ những vẻ đẹp nào?
A. Nhan sắc, tài năng, đạo đức B. Đức hạnh, tài năng, nhan sắc
C. Tâm hồn, tài năng, nhan sắc D. Sắc, tài, tình

34. Câu 8. Chi tiết nào trong văn bản dự báo số
phận về sau của Thúy Kiều?
A. Mây thua, tuyết nhường B. Mây thua, liễu hờn
C. Tuyết nhường, hoa ghen D. Hoa ghen, liễu hờn

35. ĐÁP ÁN
Câu
hỏi
Câu 1 Câu 2 Câu 3 Câu 4 Câu 5 Câu 6 Câu 7 Câu 8
Đáp
án
C B B C B B D D

36. Viết đoạn văn khoảng 10 câu nêu cảm nhận của em về một
trong hai bức chân dung Thuý Vân và Thuý Kiều trong đoạn
trích. Trong đoạn có sử dụng một lời dẫn trực tiêp (chỉ rõ)
•:
VẬN DỤNG
Gợi ý
- Giới thiệu chung về tác giả, đoạn trích, cảm
nhận chung về nhân vật
- Trình bày cảm nhận chi tiết về nhân vật:
+ Cảm nhận về vẻ đẹp
+ Cảm nhận về số phận
- Nêu tình cảm của bản thân đối với nhân vật.

37. - Học thuộc đoạn trích
- Xác định vị trí, đại ý, bố cục của đoạn trích.
- Nắm được vẻ đẹp chung của hai chị em Thúy Kiều.
- Phân tích vẻ đẹp của Thúy Vân
- Phân tích vẻ đẹp của Thúy Kiều:
Chuẩn bị tiết 28, 29: Đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích”
+ Đại ý, bố cục của đoạn trích
+ Tìm hiểu nỗi nhớ của Thúy Kiều
+ Tâm trạng của Thúy Kiều
CỦNG CỐ, DẶN DÒ

38. BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC.
CHÀO TẠM BIỆT !