REPUBLIKA NG PILIPINAS
KAGAWARAN NG EDUKASYON
SANGAY NG ILOCOS SUR
BANTAY, ILOCOS SUR
FILIPINO 7
IKALAWANG MARKAHAN
ARALIN 2.1
AWITING-BAYAN AT BULONG
Mga AWITING-
BAYAN
LAYUNIN:
 Naipaliliwanag ang kaisipang nais iparating ng
napakinggang bulong at awiting-bayan
 Naisasagawa ang dugtungang pagbuo ng
bulong at/o awiting-bayan
 Naisusulat ang sariling bersiyon ng isang
awiting- bayan sa sariling lugar gamit ang
wika ng kabataan
 Nasusuri ang antas ng wika batay sa
pormalidad na ginagamit sa pagsulat ng
awiting-bayan (balbal, kolokyal, lalawiganin,
pormal)
TAYO’Y UMAWIT!
PUSO
BULAKLAK
ULAP
DAGAT
TUBIG
ARAW
BUHAY
LANGIT
ULAN
BITUIN
Panoorin at sabayan ang isang
awiting bayang Bisaya na
“Si Pilemon” at “Dandansoy”
Pagsusuri sa awit
Tungkol saan ang awit na
napakinggan?
Anong damdamin ang
ipinapahayag ng awit?
Talasalitaan
Panuto: Tukuyin ang konotatibong kahulugan ng mga
salitang nasalungguhitan.
1. Sa maraming lugar sa Pilipinas, ang kulay itim ay
karaniwang iniuugnay sa
Pagluluksa at Kalungkutan
2. Ang oyayi ay awiting-bayang inuugnay sa
SANGGOL, HELE
3. Ang balitaw at kundiman sa mga lugar ng katagalugan
ay karaniwang iniuugnay sa
PANLLILIGAW, PAGHAHARANA
4. Ang hilig sa pag-awit ng mga Pilipino ay karaniwang
iniuugnay sa
PAGIGING MASAYAHIN
Awiting bayan
- tinatawag ding kantahing-bayan
- isang tulang inaawit na nagpapahayag
ng damdamin, kaugalian, karanasan,
pananampalataya, gawain o hanapbuhay
ng mga taong naninirahan sa isang pook.
Maraming uri ng mga awitin
Awiting Bayan Bilang Panitikan
 Ang mga awiting bayan ay isa sa mga
matatandang uri ng panitikang Filipino
na lumitaw bago dumating ang mga
Kastila.
 Ito’y mga naglalarawan ng kalinangan
ng ating tinalikdang panahon.
Karamihan sa mga ito ay may
labindalawang pantig.
 Naging malaganap sa panahon ng mga
Kastila ang mga awiting bayan sa buong
Pilipinas.
Mga Uri ng Awiting Bayan
 Oyayi o ayayi – awiting panghele sa
bata, o "lullabies”
 Diyona – awitin tungkol sa kasal,
o "nuptial/courtship songs”
 Kundiman – awit ng pag-ibig, o "love
songs”
 Kumintang – awit ng pandigma, o
"war/battle songs”
 Soliranin – awit sa paggagaod, o
"rowing songs”
 Tikam – pandigmang awit na pang-akit
sa pakikihamok at mayroon namang
pagbati sa bayaning nagtatagumpay
 Talindaw – awit sa pamamangka, o
"boat songs”
 Kutang-kutang – awiting panlansangan,
o "street songs”
 Maluway – awit sa sama-samang
paggawa, o "work songs”
 Pananapatan – panghaharana sa
Tagalog, o "serenades”
 Sambotani – awit ng
pagtatagumpay, o "victory songs”
 Balitaw – awit sa paghaharana ng
mga Bisaya
 Dalit – awit na panrelihiyon, o
"hymns”
 Paninitsit – (Kapampangan) "O kaka,
o kaka”
 Pangangaluwa – awit sa araw ng
mga patay ng mga Tagalog o
"dirges”
 Dung-aw – awit sa patay ng mga
Ilokano
 kumintang = awit sa digmaan
 dalit = awit sa simbahan
 sambotani = awit sa tagumpay sa
pakikidigma
 kundiman = awit ng pag-ibig
Ito ay nagpapakilala ng iba’t ibang
pamumuhay at pag-uugali ng mga
tao, mga kaisipan at damdamin ng
bayan . Ito’y kasasalaminan ng
kalinangan ng lahi.
Kahalagahan ng Awiting Bayan
 Nagpapahayag ng reaksiyon ng mga
mamamayan sa kanilang mga karanasan
sa buhay.
 Ang mga awit, kahit na mga sinauna ay
siyang nagpapahayag ng kanilang mga
damdamin, panaginip, pag-asa at mga
saloobin.
 Tunay na nagpapahayag ng sariling
kulturang Filipino.
 Likas na nagpapahayag ng matulaing
damdamin at kaluluwa ng mga Filipino.
 Ang mga Filipino ay likas na sentimental
 Ipinakikilalang ang mga Filipino ay likas na
nagpapahalaga at tunay na maibigin sa
kagandahan.
 Ang pamumuhay at pag-uugali ng mga tao
lalo na ng mga taga Bisayas at Mindanaw ay
nababakas sa mga awiting bayan
ISKRAMBULANAY
1. KASAL ODIYNA
DIYONA
2. DIGMAAN GKUNMIATN
KUMINTANG
3. PAGHAHARANA WBLAIT
BALITAW
4. PAGGAGAOD SLNOAIRN
SOLIRANIN
5. SANGGOL IYOAY
OYAYI
NAME THAT TUNE!
PAHULAAN NG BAWAT
PANGKAT NG AWITING BAYAN
SA PAMAMAGITAN NG TUNOG
TAO O PAGLIKHA NG TUNOG
DUGTUNGANG
PAG-AWIT
ANTAS NG WIKA
BATAY SA
PORMALIDAD
K
A
P
A
T
I
D
K __ P __ __ __ D
K
A
T
U
W
A
N
G
K __ T __ W __ __ __
N
A
N
A
N
G
__ A N __ N __
__ R A __ __ N__
P
R
A
N
I
N
G
P
I
S
T
A
P __ __ __ A
PANONOOD SA ISANG VIDEO
Gabay na Tanong
1.Ano ang dalawang antas ng Wika?
2.Ano ang kahulugan ng pormal na wika?
3.Ano ang kahulugan ng di pormal na wika?
4.Ano ang dalawang uri ng pormal na wika?
5.Ano ang tatlong uri ng di pormal na wika?
ANTAS/ PORMALIDAD NG WIKA
 PORMAL
 - mga salitang
pamantayan
dahil ito ay
kinikilala,
tinatanggap at
ginagamit ng
karamihang
nakapag-aaral
sa wika
 DI PORMAL
 Ito ay madalas
gamitin sa
pakikipag-usap.
2 URI NG PORMAL NA
SALITA
PAMBANSA
 mga salitang ginagamit sa mga aklat
at babasasahing ipinalalabas sa
buong kapuluan at lahat ng paaralan
 ang wikang ginagamit ng pamahalaan
at wikang panturo sa mga nagsisipag-
aral
Halimbawa:
kapatid,malaki, katulong
PAMPANITIKAN
 mga salitang matatayog, malalalim,
makukulay, at sadyang matataas ang uri
 mga salitang ginagamit ng mga manunulat
at dalubwika
Halimbawa:
Pambansa Pampanitikan
kapatid kapusod
malaki ga-higante
katulong katuwang
DI PORMAL o IMPORMAL
mga salitang karaniwan
at palasak sa mga pang-
araw-araw na
pakikipag-usap at
pakikipagsulatan sa mga
kakilala o kaibigan
3 URI NG DI-PORMAL
LALAWIGANIN
(Provincialism)
mga salitang kilala at
saklaw lamang ng pook na
pinaggagamitan nito.
may kakaibang bigkas at
tono
Pambansa/
Pampanitikan
Bikol Bisaya Ilokano
malaki
ina
ama
habag/awa
kapatid
dakula
mamay
papay
habag
tugang
dako
iloy
amay
luoy
utod/utol
dakil
nanang
tatang
piman
kabsat
BALBAL (Slang)
noong una ay hindi tinatanggap
ng mga matatanda at mga may
pinag-aralan dahil hindi raw
magandang pakinggan
kilala rin bilang salitang kanto
o salitang kalye
PORMAL BALBAL
tatay/ama
nanay/ina
security guard
sigarilyo
kotse
pulis
baliw
gutom
erpat
ermat
sikyo
yosi
tsikot
lispu
praning
tom-guts
KOLOKYAL (Colloquial)
 mga salitang ginagamit sa pang-araw-araw na
pakikipagtalastasan ngunit may kagaspangan at
pagkabulgar, bagama’t may anyong repinado at
malinis ayon sa kung sino ang nagsasabi
PORMAL KOLOKYAL
aywan
piyesta
nasaan
saan ba?
ewan
pista
nasan
san ba?
Paglalahat
Pagtukoy sa mga piling salita na ginamit
sa larong pangwika na pinamagatang
“Apat na Larawan, katumbas ng Isang
Salita” ayon sa antas at uri nito.
KAPATID
KATUWANG
NANANG
PRANING
PISTA
PAMBANSA
PAMPANITIKAN
LALAWIGANIN
BALBAL
KOLOKYAL
PAGSASANAY
Gumawa ng diyalogo
tungkol sa epekto ng
makabagong teknolohiya sa
mga kabataan. Gumamit ng
tig-sampung salita sa bawat
antas ng wika.
PAGTATAYA
 Pagsulat ng sariling bersiyon ng
isang awiting-bayan sa sariling
lugar gamit ang wika ng
kabataan
MGA PAMANTAYAN Puntos Aking
Puntos
Nailalahad sa awiting-bayan ang mga
impormasyong tungkol sa sariling lugar o
bayan
5
Naisulat ang sariling besriyon ng isang
awiting-bayan sa sariling lugar gamit ang
wika ng mga mag-aaral o wikang higit na
nauunawaan ng kabataan
5
Nagagamit ang iba’t ibang antas ng wika
batay sa pormalidad na ginamit sa pagsulat
ng awiting-bayan.
5
Naitatanghal nang mahusay at masigla ang
binuong awiting-bayan.
5
Kabuuang puntos 20

awiting bayan -a lesson in Filipino 7- third quarter

  • 1.
    REPUBLIKA NG PILIPINAS KAGAWARANNG EDUKASYON SANGAY NG ILOCOS SUR BANTAY, ILOCOS SUR FILIPINO 7 IKALAWANG MARKAHAN ARALIN 2.1 AWITING-BAYAN AT BULONG
  • 2.
  • 3.
    LAYUNIN:  Naipaliliwanag angkaisipang nais iparating ng napakinggang bulong at awiting-bayan  Naisasagawa ang dugtungang pagbuo ng bulong at/o awiting-bayan  Naisusulat ang sariling bersiyon ng isang awiting- bayan sa sariling lugar gamit ang wika ng kabataan  Nasusuri ang antas ng wika batay sa pormalidad na ginagamit sa pagsulat ng awiting-bayan (balbal, kolokyal, lalawiganin, pormal)
  • 4.
  • 5.
    Panoorin at sabayanang isang awiting bayang Bisaya na “Si Pilemon” at “Dandansoy”
  • 8.
    Pagsusuri sa awit Tungkolsaan ang awit na napakinggan? Anong damdamin ang ipinapahayag ng awit?
  • 9.
    Talasalitaan Panuto: Tukuyin angkonotatibong kahulugan ng mga salitang nasalungguhitan. 1. Sa maraming lugar sa Pilipinas, ang kulay itim ay karaniwang iniuugnay sa Pagluluksa at Kalungkutan 2. Ang oyayi ay awiting-bayang inuugnay sa SANGGOL, HELE 3. Ang balitaw at kundiman sa mga lugar ng katagalugan ay karaniwang iniuugnay sa PANLLILIGAW, PAGHAHARANA 4. Ang hilig sa pag-awit ng mga Pilipino ay karaniwang iniuugnay sa PAGIGING MASAYAHIN
  • 10.
    Awiting bayan - tinatawagding kantahing-bayan - isang tulang inaawit na nagpapahayag ng damdamin, kaugalian, karanasan, pananampalataya, gawain o hanapbuhay ng mga taong naninirahan sa isang pook. Maraming uri ng mga awitin
  • 11.
    Awiting Bayan BilangPanitikan  Ang mga awiting bayan ay isa sa mga matatandang uri ng panitikang Filipino na lumitaw bago dumating ang mga Kastila.  Ito’y mga naglalarawan ng kalinangan ng ating tinalikdang panahon. Karamihan sa mga ito ay may labindalawang pantig.  Naging malaganap sa panahon ng mga Kastila ang mga awiting bayan sa buong Pilipinas.
  • 12.
    Mga Uri ngAwiting Bayan  Oyayi o ayayi – awiting panghele sa bata, o "lullabies”  Diyona – awitin tungkol sa kasal, o "nuptial/courtship songs”  Kundiman – awit ng pag-ibig, o "love songs”  Kumintang – awit ng pandigma, o "war/battle songs”  Soliranin – awit sa paggagaod, o "rowing songs”
  • 13.
     Tikam –pandigmang awit na pang-akit sa pakikihamok at mayroon namang pagbati sa bayaning nagtatagumpay  Talindaw – awit sa pamamangka, o "boat songs”  Kutang-kutang – awiting panlansangan, o "street songs”  Maluway – awit sa sama-samang paggawa, o "work songs”  Pananapatan – panghaharana sa Tagalog, o "serenades”
  • 14.
     Sambotani –awit ng pagtatagumpay, o "victory songs”  Balitaw – awit sa paghaharana ng mga Bisaya  Dalit – awit na panrelihiyon, o "hymns”  Paninitsit – (Kapampangan) "O kaka, o kaka”  Pangangaluwa – awit sa araw ng mga patay ng mga Tagalog o "dirges”  Dung-aw – awit sa patay ng mga Ilokano
  • 15.
     kumintang =awit sa digmaan  dalit = awit sa simbahan  sambotani = awit sa tagumpay sa pakikidigma  kundiman = awit ng pag-ibig Ito ay nagpapakilala ng iba’t ibang pamumuhay at pag-uugali ng mga tao, mga kaisipan at damdamin ng bayan . Ito’y kasasalaminan ng kalinangan ng lahi.
  • 16.
    Kahalagahan ng AwitingBayan  Nagpapahayag ng reaksiyon ng mga mamamayan sa kanilang mga karanasan sa buhay.  Ang mga awit, kahit na mga sinauna ay siyang nagpapahayag ng kanilang mga damdamin, panaginip, pag-asa at mga saloobin.  Tunay na nagpapahayag ng sariling kulturang Filipino.
  • 17.
     Likas nanagpapahayag ng matulaing damdamin at kaluluwa ng mga Filipino.  Ang mga Filipino ay likas na sentimental  Ipinakikilalang ang mga Filipino ay likas na nagpapahalaga at tunay na maibigin sa kagandahan.  Ang pamumuhay at pag-uugali ng mga tao lalo na ng mga taga Bisayas at Mindanaw ay nababakas sa mga awiting bayan
  • 18.
    ISKRAMBULANAY 1. KASAL ODIYNA DIYONA 2.DIGMAAN GKUNMIATN KUMINTANG 3. PAGHAHARANA WBLAIT BALITAW 4. PAGGAGAOD SLNOAIRN SOLIRANIN 5. SANGGOL IYOAY OYAYI
  • 19.
    NAME THAT TUNE! PAHULAANNG BAWAT PANGKAT NG AWITING BAYAN SA PAMAMAGITAN NG TUNOG TAO O PAGLIKHA NG TUNOG
  • 20.
  • 21.
    ANTAS NG WIKA BATAYSA PORMALIDAD
  • 23.
  • 24.
  • 25.
  • 26.
    __ R A__ __ N__ P R A N I N G
  • 27.
  • 29.
    PANONOOD SA ISANGVIDEO Gabay na Tanong 1.Ano ang dalawang antas ng Wika? 2.Ano ang kahulugan ng pormal na wika? 3.Ano ang kahulugan ng di pormal na wika? 4.Ano ang dalawang uri ng pormal na wika? 5.Ano ang tatlong uri ng di pormal na wika?
  • 31.
    ANTAS/ PORMALIDAD NGWIKA  PORMAL  - mga salitang pamantayan dahil ito ay kinikilala, tinatanggap at ginagamit ng karamihang nakapag-aaral sa wika  DI PORMAL  Ito ay madalas gamitin sa pakikipag-usap.
  • 32.
    2 URI NGPORMAL NA SALITA PAMBANSA  mga salitang ginagamit sa mga aklat at babasasahing ipinalalabas sa buong kapuluan at lahat ng paaralan  ang wikang ginagamit ng pamahalaan at wikang panturo sa mga nagsisipag- aral Halimbawa: kapatid,malaki, katulong
  • 33.
    PAMPANITIKAN  mga salitangmatatayog, malalalim, makukulay, at sadyang matataas ang uri  mga salitang ginagamit ng mga manunulat at dalubwika Halimbawa: Pambansa Pampanitikan kapatid kapusod malaki ga-higante katulong katuwang
  • 34.
    DI PORMAL oIMPORMAL mga salitang karaniwan at palasak sa mga pang- araw-araw na pakikipag-usap at pakikipagsulatan sa mga kakilala o kaibigan
  • 35.
    3 URI NGDI-PORMAL LALAWIGANIN (Provincialism) mga salitang kilala at saklaw lamang ng pook na pinaggagamitan nito. may kakaibang bigkas at tono
  • 36.
  • 37.
    BALBAL (Slang) noong unaay hindi tinatanggap ng mga matatanda at mga may pinag-aralan dahil hindi raw magandang pakinggan kilala rin bilang salitang kanto o salitang kalye
  • 38.
  • 39.
    KOLOKYAL (Colloquial)  mgasalitang ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipagtalastasan ngunit may kagaspangan at pagkabulgar, bagama’t may anyong repinado at malinis ayon sa kung sino ang nagsasabi PORMAL KOLOKYAL aywan piyesta nasaan saan ba? ewan pista nasan san ba?
  • 40.
    Paglalahat Pagtukoy sa mgapiling salita na ginamit sa larong pangwika na pinamagatang “Apat na Larawan, katumbas ng Isang Salita” ayon sa antas at uri nito. KAPATID KATUWANG NANANG PRANING PISTA PAMBANSA PAMPANITIKAN LALAWIGANIN BALBAL KOLOKYAL
  • 41.
    PAGSASANAY Gumawa ng diyalogo tungkolsa epekto ng makabagong teknolohiya sa mga kabataan. Gumamit ng tig-sampung salita sa bawat antas ng wika.
  • 42.
    PAGTATAYA  Pagsulat ngsariling bersiyon ng isang awiting-bayan sa sariling lugar gamit ang wika ng kabataan
  • 43.
    MGA PAMANTAYAN PuntosAking Puntos Nailalahad sa awiting-bayan ang mga impormasyong tungkol sa sariling lugar o bayan 5 Naisulat ang sariling besriyon ng isang awiting-bayan sa sariling lugar gamit ang wika ng mga mag-aaral o wikang higit na nauunawaan ng kabataan 5 Nagagamit ang iba’t ibang antas ng wika batay sa pormalidad na ginamit sa pagsulat ng awiting-bayan. 5 Naitatanghal nang mahusay at masigla ang binuong awiting-bayan. 5 Kabuuang puntos 20