5. EMILIO JACINTO
- Isinilang noong Disyembre 15, 1875 sa Trozo,
Maynila
- Tinaguriang Utak ng Katipunan.
- Pinakabatang miyembro ng Katipunan.
- Nagtatag at punong-patnugot ng pahayagang
Kalayaan.
- Mga Akda:
1. Kartilya ng Katipunan
2. Kasalanan ni Cain
3. Pahayag
4. A la Patria
6. EMILIO JACINTO
- Liwanag at Dilim
a. Ang Ningning at ang Liwanag
b. Ako’y umaasa
c. Kalayaan
d. Ang Tao’y Magkapantay
e. Ang Pag-ibig
f. Ang Gumawa, Bayan at ang mga Pinuno
g. Ang Maling Pananampalataya
h. A Mi Madre
7. EMILIO JACINTO
Namatay siya noong ika-16 ng Abril
1899 sa Magdalena, Laguna sa edad
na 23 bunga ng sakit na malaria at
mahinang katawan dahil sa tinamong
sugat, sakit at hirap sa
pakikipaglaban.
8. ANG NINGNING AT ANG LIWANAG
isinulat ni: Dimas-Ilaw (Emilio Jacinto)
Ang ningning ay nakasisilaw sa paningin.
Ang Liwanag ay kinakailangan ng mata,
upang mapagwari ang buong katunayan
ng mga bagay-bagay.
9. ANG NINGNING AT ANG LIWANAG
isinulat ni: Dimas-Ilaw (Emilio Jacinto)
Ang bubog kung tinatamaan ng nag-
aapoy na sikat ng araw ay nagniningning;
ngunit sumusugat sa kamay ng
nagaganyak na dumampot.
10. ANG NINGNING AT ANG LIWANAG
isinulat ni: Dimas-Ilaw (Emilio Jacinto)
Ang ningning ay madaya.
Ating hanapin ang Liwanag,
tayo'y huwag mabighani sa
ningning.
11. ANG NINGNING AT ANG LIWANAG
isinulat ni: Dimas-Ilaw (Emilio Jacinto)
Sa katunayan ng masamang kaugalian: Nagdaraan ang
isang karwaheng maningning na hinihiLa ng kabayong
matulin. Tayo'y nagpupugay at ang isasaloob ay mahal na
tao ang nakalulan. Datapwa'y marahil naman ay isang
magnanakaw; marahil sa ilalim ng kanyang ipinatatanghaL
na kamahalan at mga hiyas na tinataglay ay natatago ang
isang pusong sukaban.
12. ANG NINGNING AT ANG LIWANAG
isinulat ni: Dimas-Ilaw (Emilio Jacinto)
Nagdaraan ang isang maralita na nagkakanghirap
sa pinapasan. Tayo'y mapapangiti at isasloob: Saan
kaya ninakaw? Datapwa'y maliwanag nating nakikita
sa pawis ng kanyang noo at sa hapo ng kanyang
katawan na siya'y nabubuhay sa sipag at
kapagalang tunay.
13. ANG NINGNING AT ANG LIWANAG
isinulat ni: Dimas-Ilaw (Emilio Jacinto)
Ay! Sa ating pang-uga-ugali ay lubhang nangapit
ang pagsamba sa ningning at pagtakwil sa Liwanag.
Ito na nga ang dahilang isa pa na kung kaya ang tao
at ang mga bayan ay namumuhay sa hinagpis at
dalita.
14. ANG NINGNING AT ANG LIWANAG
isinulat ni: Dimas-Ilaw (Emilio Jacinto)
Ito na nga ang dahilan na kung kaya ang mga loob na
inaakay ng kapalaluan at ng kasakiman ay nagpupumilit na
lumitaw na maningning, lalung-lalo na nga ang mga hari at
mga Pinuno na pinagkatiwalaan ng sa ikagiginhawa ng
kanilang mga kampon, at walang ibang nasa kundi ang
mamalagi sa kapangyarihan sukdang ikainis at ikamatay ng
Bayan na nagbigay sa kanila ng kapangyarihang ito.
15. ANG NINGNING AT ANG LIWANAG
isinulat ni: Dimas-Ilaw (Emilio Jacinto)
Tayo'y mapagsampalataya sa
ningning; huwag nating pagtakhan na
ang ibig mabuhay sa dugo ng ating
mga ugat ay magbalatkayo ng
maningning.
16. ANG NINGNING AT ANG LIWANAG
isinulat ni: Dimas-Ilaw (Emilio Jacinto)
Ay! Kung ang ating dinudulugan at hinahainan ng
puspos na galang ay ang maliwanag at magandang-
asal at matapat na loob, ang kahit sino ay walang
mapagningning ‘pagkat di natin pahahalagahan, at
ang mga isip at akalang ano pa man ay hindi
hihiwalay sa maliwanag na banal na landas ng
katwiran.
17. ANG NINGNING AT ANG LIWANAG
isinulat ni: Dimas-Ilaw (Emilio Jacinto)
Ang kaliluhan at ang katampalasanan ay
humahanap ng ningning upang huwag mapagmalas
ng mga matang tumatanghal ang kanilang
kapangitan; ngunit ang kagalingan at ang pag-ibig
na dalisay ay hubad, mahinhin, at maliwanag na
napatatanaw sa paningin.
18. ANG NINGNING AT ANG LIWANAG
isinulat ni: Dimas-Ilaw (Emilio Jacinto)
Mapalad ang araw ng Liwanag!
Ay! Ang anak ng Bayan, ang kapatid ko,
ay matututo kayang kumuha ng
halimbawa at lakas sa pinagdaanang mga
hirap at binatang mga kaapihan?
19. Mga Katanungan:
1. Ano ang pagkakaiba ng “ningning” at “liwanag”?
2. Ano ang higit na mabuti kaysa sa dalawa?
3. Bakit sinasabing ang ningning ay madaya?
4. Ano naman ang kabutihang dulot ng liwanag?
5. Ano-anong pangunahing aral ang hatid sa atin
ng akda?
20. SANAYSAY
• Ito ay isang akdang pampanitikang
nasusulat sa anyong tuluyan (prose).
• Karaniwang pumapaksa sa mga kaisipan
at mga bagay-bagay na sadyang
kapupulutan ng aral ng mga mambabasa.
21. 2 ANYO NG SANAYSAY
1. PORMAL o MAANYO
o nagtataglay ng makatotohanang
impormasyon, piling mga salita at
pahayag na maingat na tinalakay
kaya’t masasabing mabisa.
22. 2 ANYO NG SANAYSAY
2. DI-PORMAL o PAMILYAR
o tinatawag din itong palagayang sanaysay ay
mapang-aliw, mapagbiro at nagbibigay-
lugod sa pamamagitan ng pagtalakay ng mga
karaniwan, pang-araw-araw at personal na
paksa.
23. Bakit mahalagang
mamuhay ang tao sa
liwanag o katotohanan at
hindi lamang sa ningning
na bunga ng kasikatan at
kasamaan?