Awiting-Bayan
Ang awiting-bayan (tinatawag ding kantahing-bayan) ay isang tulang
inaawit na nagpapahayag ng damdamin, kaugalian, karanasan,
pananampalataya, gawain o hanapbuhay ng mga táong naninirahan sa isang
pook. Maraming uri ang mga awitin-bayan. May mga awit tungkol sa pagdakila
sa kanilang Bathala, pag-awit sa pagsisisi sa kasalanan, pag-awit upang
sumagana ang ani, pag-awit sa pakikidigma, pag-awit sa tagumpay, pag-awit sa
pagpapatulog ng batà, pag-awit sa kasal, at pag-awit bílang papuri sa kanilang
mga ninuno. May mga awit namang malaswa ang sinasabi at may kagaspangan
ang mga pananalita.
Ang mga awiting-bayan ay isa sa mga matatandang uri ng panitikang
Filipino na lumitaw bago dumating ang mga Kastila. Ito’y naglalarawan ng mga
kalinangan ng ating tinalikdang panahon.
Karamihan sa mga ito ay may labindalawang pantig. Ito ay may tugma at
indayog. Sinasabing ito ay tula muna bago naging awit. Ang mga titik ng mga
awiting-bayan ay naglalarawan ng ugali ng mga Pilipino na may bakas ng
bagong kalinangan at kabihasnang dala rito ng mga Kastila.
Sa panahong ito, ang awiting-bayan lámang ang nakapagpapanatili sa
ating moral. Nanatiling paksa ng ating mga awiting-bayan ang ating katutubong
kultura, damdamin, at iba’t iba pang mga paksain.
Mga Uri ng Awiting-Bayan
1. Oyayi o ayayi. Ito ay awiting panghele o pampatulog sa bata.
2. Diyona. Ito ay awiting tungkol sa kasal.
3. Kundiman. Ito ay awit ng pag-ibig.
4. Kumintang. Ito ay awit ng pandigma.
5. Soliranin. Ito ay awit sa paggagaod.
Awiting bayan ng ating mga ninuno. ng Pilipinas ay isang bansa na mayaman sa mga awiting bayan. Ang mga ito ay malalim na nakaukit sa puso ng bawat Pilipino at nagsisilbing salamin ng ating kultura, kasaysayan, at mga paniniwala. Isa rin itong makasaysayang bahagi ng ating pagka-Pilipino na nagpapakita ng ating natatanging pag-uugali at pananaw sa buhay sa pamamagitan ng awit o musika. Sa artikulong ito, ating tatalakayin kung ano ang awiting bayan, mga katangian, uri, kahalagahan, at mga halimbawa ng awiting bayan sa Pilipinas.
Awiting-Bayan
Ang awiting-bayan (tinatawag ding kantahing-bayan) ay isang tulang
inaawit na nagpapahayag ng damdamin, kaugalian, karanasan,
pananampalataya, gawain o hanapbuhay ng mga táong naninirahan sa isang
pook. Maraming uri ang mga awitin-bayan. May mga awit tungkol sa pagdakila
sa kanilang Bathala, pag-awit sa pagsisisi sa kasalanan, pag-awit upang
sumagana ang ani, pag-awit sa pakikidigma, pag-awit sa tagumpay, pag-awit sa
pagpapatulog ng batà, pag-awit sa kasal, at pag-awit bílang papuri sa kanilang
mga ninuno. May mga awit namang malaswa ang sinasabi at may kagaspangan
ang mga pananalita.
Ang mga awiting-bayan ay isa sa mga matatandang uri ng panitikang
Filipino na lumitaw bago dumating ang mga Kastila. Ito’y naglalarawan ng mga
kalinangan ng ating tinalikdang panahon.
Karamihan sa mga ito ay may labindalawang pantig. Ito ay may tugma at
indayog. Sinasabing ito ay tula muna bago naging awit. Ang mga titik ng mga
awiting-bayan ay naglalarawan ng ugali ng mga Pilipino na may bakas ng
bagong kalinangan at kabihasnang dala rito ng mga Kastila.
Sa panahong ito, ang awiting-bayan lámang ang nakapagpapanatili sa
ating moral. Nanatiling paksa ng ating mga awiting-bayan ang ating katutubong
kultura, damdamin, at iba’t iba pang mga paksain.
Mga Uri ng Awiting-Bayan
1. Oyayi o ayayi. Ito ay awiting panghele o pampatulog sa bata.
2. Diyona. Ito ay awiting tungkol sa kasal.
3. Kundiman. Ito ay awit ng pag-ibig.
4. Kumintang. Ito ay awit ng pandigma.
5. Soliranin. Ito ay awit sa paggagaod.
Awiting bayan ng ating mga ninuno. ng Pilipinas ay isang bansa na mayaman sa mga awiting bayan. Ang mga ito ay malalim na nakaukit sa puso ng bawat Pilipino at nagsisilbing salamin ng ating kultura, kasaysayan, at mga paniniwala. Isa rin itong makasaysayang bahagi ng ating pagka-Pilipino na nagpapakita ng ating natatanging pag-uugali at pananaw sa buhay sa pamamagitan ng awit o musika. Sa artikulong ito, ating tatalakayin kung ano ang awiting bayan, mga katangian, uri, kahalagahan, at mga halimbawa ng awiting bayan sa Pilipinas.
(Filipino) Awiting Bayan at Bulong Mula sa kabisayaan KateNatalieYasul
awiting bayan kubg saan may ibat ibang kanta na dapat ikinakanta sa bawat okasyon , at ang bulong naman ay ang pagbibigay galan , kailangan natin ito malaman upang galangin rin tayo ng iba at dapat galangin din natin sila.
Please follow me on my youtube channel
@yasulnatalie
(Filipino) Awiting Bayan at Bulong Mula sa kabisayaan KateNatalieYasul
awiting bayan kubg saan may ibat ibang kanta na dapat ikinakanta sa bawat okasyon , at ang bulong naman ay ang pagbibigay galan , kailangan natin ito malaman upang galangin rin tayo ng iba at dapat galangin din natin sila.
Please follow me on my youtube channel
@yasulnatalie
3. Awiting
Bayan
• May mga awit tungkol sa
pagdakila sa kanilang Bathala,
pag-awit sa pagsisisi sa
kasalanan, pagawit upang
sumagana ang ani, pag-awit
sa pakikidigma, pag-awit sa
sa
tagumpay,
pagpapatulog
pag-awit
ng batà,
pagawit sa kasal, at pag-awit
bílang papuri sa kanilang mga
ninuno.
4. Awiting
Bayan
• . Karamihan sa mga ito ay
may labindalawang pantig. Ito
ay may tugma at indayog.
Sinasabing ito ay tula muna
bago naging awit. Ang mga
titik ng mga awiting-bayan ay
naglalarawan ng ugali ng mga
Pilipino na may bakas ng
bagong kalinangan at
kabihasnang dala rito ng mga
Kastila.
20. Bulong
•. Ang bulong ay isang
panalangin na
ginagamit
makamtan ang
upang
isang
kanais-nais na
pangyayari sa
hinaharap.
21. Halimbawa ng bulong:
(Mula sa Hiligaynon)
• “Tabi, tabi... Maagi
lang kami Kami
patawaron Kon kamo
masalapay namon.”
(Salin sa Tagalog)
•Tabi, tabi Nuno,
makikiraan lang
Patawarin mo kami
Kung kayo’y
matapakan
23. Balbal
• . Ito ay wikang karaniwang
ginagamit sa lansangan. Ito ang
pinakamababang antas ng wika.
• Mga Halimbawa: lespu, ermat,
erpat, boga, puga, toma.
26. Kolokyal
•Ito ang antas ng wika na
ginagamit sa karaniwang
usapan at ginagamit sa
pang-araw-araw na
pakikipagusap.
27. Kolokyal
• Karaniwang may palit-koda (code
switching) o halong-koda (mixed
switching)
pinaghahalo
na ibig sabihin
sa pagsasalita o
pagsusulat ang Filipino at Ingles.
Pina-igsing salita.
• Mga Halimbawa: pinoy, titser, p’re,
te’na
28. Kolokyal
•1. Te’na at makakain sa
likod bahay ni lola.
•2. “Titser,
akong
pwede pa ba
magpasa ng
takdang aralin?”
29. Lalawiganin
• Ito ay wikang ginagamit sa isang
rehiyon o isang lalawigan. May
pagkakataon o sitwasyon na
hinihiram ang salitáng
lalawiganin na nagkakaroon ng
ibang kahulugan.
30. Lalaawiganin
• Mga Salita sa Visayas na
sa Ibang
Ginagamit
Rehiyon/Lugar
• bana – asawang lalaki
• sugba – ihaw
•kadyot – sandali lang
31. Teknikal
• Mga Salitang Ginagamit ng may
kaugnayan sa ICT
•Information technology, Internet
Mouse, Windows, Facebook
Google, Basher, Instagram, Chat,
Yahoo
32. Pampanitikan
• . Ito ang pinakamataas na antas ng
wika na karaniwang ginagamit sa
pagsulat ng akdang pampanitikan.
Kabílang dito ang matatalinghagang
salita at pahayag na nagbibigay ng
pahiwatig, simbolismo at larawang
diwa.