6. Produksyon
Paglikha ng kalakal o
serbisyo na tumutugon sa
mga pangangailangan at
kagustuhan ng tao.
Proseso kung saan
pinagsasama ang mga salik
ng produksyon (input)
upang mabuo ang isang
produkto (output).
6
7. Salik ng Produksyon (LMKE)
Tumutukoy sa mga sangkap sa paggawa ng isang
kalakal. Hindi mabubuo ang isang kalakal kung wala
ang kahit isa sa mga ito.
lupa
Manggawa/paggawa
kapital
entreprenyur
Produkto
7
8. Lupa (aka Likas Yaman)
Lahat ng bagay na
may pakinabang sa
tao na mula sa
kalikasan.
Pinakagamit sa lahat
ng uri ng
pinagkukunang-
yaman.
9. Manggagawa (Labor)
Tumutukoy sa mga taong
nag-uukol ng lakas na
pisikal at mental sa
paglikha ng mga kalakal
o paglilingkod
Sila ang gumagamit at
nagpapaunlad ng
pinagkukunang yaman
upang magkaroon ng
kapakinabangan
10. Mga Uri ng Lakas-Paggawa
Propesyunal – mga nakapagtapos ng kolehiyo
Manggagawa
Skilled – may mataas na antas ng kaalaman,
kasanayan at karanasan
Semi-skilled – ang kasanayan, kaalaman at karanasan
ay higit na mababa kaysa sanay na manggagawa
(skilled workers)
Unskilled – mga taong walang kaalaman, kasanayan at
karanasan
SOURCE: DOLE
11. Kapital
Mga bagay na gawa ng tao na ginagamit sa
paglikha ng mga kalakal at paglilingkod.
12. Uri ng Kapital ayon sa Pagpapalit Anyo
Circulating Capital – kapital na mabilis magpalit-anyo
at mabilis maubos (hal. langis, kuryente, asukal).
Fixed Capital – kapital na hindi mabilis magpalit ng
anyo at matagal ang gamit (hal. gusali, makinarya,
sasakyan).
13. Entreprenyur
Tumutukoy sa mga taong namamahala sa ibang
salik ng produksyon (lupa,paggawa at kapital) upang
makalikha ng kalakal o serbisyo.
Tinatawag din sila bilang mga negosyante.
14. Mga Antas ng Produksyon
Ang produksyon ng kahit na anong kalakal ay
dumadaan sa sa iba’t ibang antas:
Primary stage – pagkalap ng mga hilaw na
sangkap (raw materials)
Secondary Stage – pagproproseso ng hilaw na
sangkap (refining process)
Final Stage – pagsasa-ayos ng mga tapos na
produkto (packaging, labeling and distribution)
para mapakinabangan ng tao.
1
4
16. Halaga ng produksyon
Tumutukoy sa halagang
ginagastos upang
makalikha ng kalakal.
Ang halaga ng produksyon
ang nagiging batayan sa
pagtatakda ng presyo ng
isang kalakal.
16
18. Uri ng Halaga ng Produksyon
Fixed Cost (FC) – mga gastusin na hindi nagbabago
kahit mataas o walang produksyon (hal. fire insurance,
interest ng utang, upa sa gusali).
Variable Cost (VC) – mga gastusin na nagbabago
habang tumataas ang produksyon (hal. kuryente,
office supplies, pasahod sa mga manggagawa).
Total Cost (TC) – kabuuang gastusin ng produksyon.
Ito ang nagiging batayan ng presyo ng kalakal
TC=FC+VC
19. Marginal Cost
Ito ay tumutukoy sa karagdagang gastos-
pamproduksyon sa paglikha ng dagdag na yunit ng
produkto o serbisyo.
20. Marginal Cost
Ito ay tumutukoy sa karagdagang gastos-
pamproduksyon sa paglikha ng dagdag na yunit ng
produkto o serbisyo.
21. BUOD:
Ang produksyon ay ang paglikha
ng mga kalakal gamit ang
pinagsama-samang salik nito.
Ang produksyon ay isang
irreversible na proseso.
Tanda ng paglago ng ekonomiya
ang pagtaas ng antas ng
produksyon.
21
22. Mga Sangkap ng Produksyon
Ilista ang mga bagay na ginamit sa paggawa ng mga ss.
na produkto. Ihanay kung ang anong salik ng produksyon
Mga ginamit
sa pagbuo ng
produkto
1.
2.
3.
4.
5.
Klasipikasyon
ng salik ng
produksyon
1.
2.
3.
4.
5.
Pagtataya:
22
23. Mga ginamit
sa pagbuo ng
produkto
1.
2.
3.
4.
5.
Klasipikasyon
ng salik ng
produksyon
1.
2.
3.
4.
5.
23
24. Mga ginamit
sa pagbuo ng
produkto
1.
2.
3.
4.
5.
Klasipikasyon
ng salik ng
produksyon
1.
2.
3.
4.
5.
2
25. Ano sa inyong palagay ang kalakal na
dapat maging priyoridad ng
produksyon ng ekonomiya?
PAGPAPAHALAGA
25
26. References:
Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan
(Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House
De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong
at Pag-unlad, VPHI
Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at
Aplikasyon (2012), VPHI
Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto,
Applikasyon at Isyu, VPHI
26
