Pego ye e mabapi le ditiragalo tša legoro le legolo.

1. Setshaba sa Batau
Maloko a sehlophana.
 Eric Kgaphola
 Francinah Tshegofatso Pitjeng
 Lefentswe Serudu
 Angel Mashego
 Ramabele Itumeleng Mankoe
 Thembisile Phatlane

2. Legoro le legolo: Tlhathollo ya Ditiragalo tša
Podilane Mankga.
 Mojalefa (1995:4) o re le ka seke la tla la kgona go šomiša tebelelo ya
legoro le legolo la go sekaseka ditiragalo o sa tsebe sererwa. Ge a
bolela o re ditiragalo tša legoro le legolo ke di ditiragalo tšago nyakišiša
ditiragalotshwanelo, tšona ke ditiragalo tšeo di swanetšego go direga ka
gare ga sengwalo.

3. SERERWA
 Marggraff (1994:61) o hlaloša sererwa o re ke kgopolo ya mafelelo yeo
mmadi a e fihleletšego mo sengwalong, ke ge mmadi a fihlile magomong
a mafeIelofeIelo ao a ka se sa kgonago go akaretša le go iša pele ditaba
tšeo a ratago go di akaretša.
 Mojalefa ge a tlaleletša (1995:20) o hlaloša bohlokwa bja sererwa o re se
kgokagantšha ditiragalo, se Iaola ditiragalo, baanegwa Ie tikologo (nako
Ie felo). Mongwadi o phetha moo diteng di thomago gona Ie moo di
felelago gona; gomme sephetho seo se laolwa ke sererwa
 Sererwa sa padi ye ya rena ya Podilane Mankga ke tšhiwana ye e
sotlegilego bophelong.

4. Di element tše di thekgago sererwa.
Ditiragalo
 Re bona go bolelwa ka mosetsana wa go hlokofalela ke batswadi .
 Mosetsana yo a šetšego le mogatša malomeagwe yo a mo hlorišago.
 Ngwana yo a sa nyakegego ka sekolong.
BAANEGWA
 Re bona Podilane Mankga e le yena tšhiwana yeo e sotlegilego.
 Re bona gape le Mmametse, Morutušigadi Kekae ga mmogo le Nyabese
ele ba bangwe ba baanegwa bao ba sotlago tšhiwana ye elego podilane.

5. Di element tše di thekgago sererwa.
TIKOLOGO
 Motseng wa Thokoza legae la Podilane le ile la swa lorelore, moo a ilego a feleletša a
hloka madulo.
 O ile a ya bookelong bja General morago ga go ba le dikgobadi tša mollo.
 Ka kua legaeng la Mmametse mo a ile a tšhošetšwa gore o tla mo tšhuma ka meetse.
 O ile a robala mabitleng ka lebaka la tshotlego.
NAKO
 O ile a rakwa ka gae ele bošego ke mosadi wa malome agwe a sobelela le leswiswi.

6. TIRAGALOTSHWANELO
Mojalefa (1995:6) ore legoro le legolo la ditiragalo le lebane le
ditiragalotshwanelo, ditiragalo tšeo di swanetše gore di direge ka gare ga
sengwalo. Yona gantši e nale ditiragalo tše tharo tša motheo. Ditiragalo tšeo
Mojalefa (1995:4) o re ke:
• Tiragalotshwanelo ya mathomo
• Tiragalotshwanelo ya gare.
• Tiragalotshwanelo ya mafelelo.

7. Tiragalotshwanelo ya mathomo.
 Podilane le batswadi ba gagwe ba hlaselwa ke banna ba hostele ge ba
sa itišitše.
 Banna ba hostele ba ile ba bafa taelo ya gore ba bule monyako ba Ga-
Mogale yaba ba hlogo tše thata ba se bule.
 Ba tšhumetšwe ka ntlong ba phela gomme morwedi wa bona Podilane a
kgona go phunyoga ka letsikangope gomme batswadi ba gagwe baswa
lorelore.

8. Tiragalotshwanelo ya gare.
 O kobilwe ka phaphošing ke morutiši wa gagwe ka baka la gore obe a sa
apara diaparo tša sekolo tša maleba.
 Monna yo a fišitšego legae la gagwe o mo tšhošetšwa ka go mmolaya ge
a kopana le yena mo mebileng.
 O kobja ka gae ke mogatša wa malome wa gagwe elego Mmametse.
 O robala mabitleng ka baka la gore go be go sena mo a ka beyang hlogo
gona.

9. Tiragalotshwanelo ya mafelelo.
 Ka nnete tšhiwana ye esa kgwego e leta monono, Re bona ge yo
podilane ka gare ga di tšhotlego tše a bego a itemogela tšona, ka diatleng
tša Nyabese, Morutiši Kekae ga mmogo le mogatša malome agwe a ile a
kgona go phigelela dithutong tša gagwe go ba go fihlela a phetha dithuto
tša gagwe university a eba mmamolao.

10. Thumo
 Re le ba setšhaba sa Batau, re ruma tlhagišo ya rena ka gore ditlhohlo
tše re kopanago le tšona leetong la bophelo ga di laetše mafetšo a rena
le gore kgotlelelo e tswala Katlego, kodumela moepathutse ga go lehumo
leo le tšwago kgauswi.

11. Lenaneo la ditšhupetšo
 Mojalefa, M.J. 1995.Ntlhahle ya pele (BA) Sepedi 102Pretoria: Yunibesithi
ya Pretoria.
 MOJALEFA. 1995. Kgaolo ya ntlha. University of Pretoria. (Online)
Available from:
https://repository.up.ac.za/dspace/bitstream/handle/2263/30554/01chapte
rs1-2.pdf
 Kekana, T.S. and Mojalefa, M.J., 2018. Tladi wa Dikgati: Sengwalo sa
phatose [‘pathos’]. South African Journal of African Languages, 38(2),
pp.219-228