Aris van Veldhuisen of AEF delivers an analysis of the possibilities for the future of public health in the public domain.

1. De toekomst van de GGD in een nieuw sociaal domein
Aris van Veldhuisen
@AEF_NL | @ArisvanV
Andersson Elffers Felix
A.vanVeldhuisen@aef.nl

2. Focus: samen werken aan gezondheid
Zorg & Ziekte
Gedrag & Gezondheid
VAN:
NAAR:
Mens & Maatschappij
Bron: Raad voor de Volksgezondheid & Zorg, Zorg voor je gezondheid!
Preventie
- voorkomen van zware zorg en gezondheidsrisico’s
Dichtbij
- versterken waar burger werkt, woont, leert, leeft
Integraal
- vanuit de burger, niet vanuit het aanbod
Eigen kracht
- stimuleren van zelfmanagement, demedicalisering
Nuldelijns
- naar voren denken, versterken van de informele zorg

3. Wat is gezondheid?
Gezondheid “Het vermogen zich aan te passen en eigen regie te voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.” (Huber, 2012)

4. Voorstellen
Andersson Elffers Felix is een adviesbureau voor maatschappelijke vraagstukken. AEF ondersteunt overheden, publieke en private organisaties bij strategische vernieuwingen, door middel van hoogwaardig advies, onderzoek en begeleiding bij verandering.
(www.aef.nl)
Bedrijfskundige
Docent, coach, begeleider Sioo
Projectleider van o.a.:
Inrichting Omgevingsdienst ZHZ
Evaluatie Wet veiligheidsregio’s
Verdeelmodel Wmo 2015
Borging van de publieke gezondheid
Doorlichting GGD Hollands-Midden
Evaluatie NZa/Wet Marktordening Zorg
Aris van Veldhuisen
Managing partner AEF

5. ‘Meedoen is gezond’ – Position paper GGD NL
Het takenpakket van de publieke gezondheid sluit in de kern aan bij de opgaven van de decentralisaties.
De GGD beschikt bij uitstek over kennis en informatie die van belang is voor het sociale domein, maar GGD’s hebben (nog) weinig positie in de decentralisaties.
Daarmee laten gemeenten kansen liggen om ook vanuit het perspectief van publieke gezondheid te sturen op de gewenste ontwikkeling van het sociaal domein.
GGD’s moeten vier kerncompetenties ontwikkelen
bestuurlijke sensitiviteit
benutten kennis en informatiepositie
regievoering op verschillende niveaus
pro-actief en doorbrekend handelen
5

6. Betrouwbare publieke gezondheid
Kamerbrief VWS
Basis o.a. rapport AEF: is publieke gezondheid voldoende geborgd?
Relatie Wet Publieke Gezondheid en nieuwe Jeugdwet, overheveling RVP
Belangrijke thema’s
Onderscheid maatschappelijke en medisch-georiënteerde taken; systeemverantwoordelijkheid Rijk sterkst bij bescherming
Jeugdgezondheidszorg: potentie in het sociaal domein
Positionering en aansturing GGD’en niet vanzelfsprekend
Basistakenpakket / vier pijlers:
monitoring, signalering, advies
uitvoerende taken gezondheidsbescherming
crises en rampen
toezicht
Stimuleringsprogramma Publieke Gezondheid
6

7. Steunend stelsel: drie sleutelopgaven
A.Uitbouwen van sociale netwerken van burgers
B.Creëren van een markante lokale ondersteuningsstructuur
C.Samenhang brengen in het totale aanbod

8. Decentraliseren: waar staan we?
Gemeenten lang met zichzelf in dialoog
Veel ‘beleids- en gemeentecentrisme’
Hoge verwachtingen van wijkteams, eigen kracht en algemene voorzieningen
Verschillen in rolkeuzen instellingen en gemeenten
GGD’en en Publieke Gezondheid weinig in beeld
Maar: ‘het echte werk’ begint nu pas…

9. ?
?
Rol GGD in de decentralisaties
10
Specialistisch
Preventie / Basisniveau
Lokaal
Regionaal
Kracht van de GGD
1e lijns
2e lijns

10. Waar is de GGD te positioneren?
11
Lokale kennis
Regionale speler
GGD
•Bescherming
•Kennis, expertise
•Centrale inkoop, serviceorganisatie, AMHK
•Zorgverzekeraars, zorgaanbieders (GGZ, zkh), veiligheidspartners
•Evidence based preventie
•Uit praktijk input voor beleid
•CJG’s, huisartsen, scholen/ZAT, thuiszorg, ..
Kenniscentra, RIVM, VWS
Veiligheidsberaad, NIFV, VenJ

11. De toegevoegde waarde van de GGD
Kansen
benutten en uitbouwen informatiepositie
spilpositie in (lokaal en regionaal) zorgveld benutten
verzilveren USP’s: schaal, kennis, informatie, expertise, netwerk,
Uitdagingen
herontwerpen van bestaande taken (m.n. JGZ en monitoring) in de context van het sociaal domein
overwinnen van (gevoelde) afstand tot lokaal bestuur
soms: geografische incongruentie, kwaliteit van de bedrijfsvoering
en: cultuur, historie, imago (academisch, eigenwijs, ingeslapen, …)
12

12. Wat vraagt dat van GGD’s?
13
Binnen
Buiten
Prioriteit 1: Leveren
-Voldoen aan de verwachtingen: uitvoeren van de wettelijke en afgesproken GR-taken
-Werken vanuit toegevoegde waarde: waaraan kan de GR een bijdrage leveren? Prioriteit 2: Ontwikkelen
-Intern ontwikkelpad
-Andere competenties
-Houding & gedrag
-Nieuwe werkwijze, nieuwe verhoudingen Prioriteit 3: Positioneren
-Anticiperen op het debat
-Meerwaarde leveren op vraagstukken van gemeenten (op zoek naar hiaten)

13. Wat vraagt dat van gemeenten?
Ambitieus opdrachtgeverschap
sturen op toegevoegde waarde in het sociaal domein
interne ontkokering binnen gemeenten
programmatische aanpak tussen gemeenten/subregio’s
Consistent eigenaarschap
(meerjarige) budgettaire afspraken
sturen op synergie en schaalvoordeel
Co-creatie
ruimte voor experimenten, gezamenlijk ontwikkelen
gezamenlijke strategie richting verzekeraars, zorgveld, onderwijs, regionale samenwerkingspartners, …

14. Vragen?
Contact
a.vanveldhuisen@aef.nl www.aef.nl @AEF_NL Andersson Elffers Felix
Maliebaan 16 Postbus 85198 3508 AD Utrecht +31 (0) 30 2363030