Presentación empregada no obradoiro "Cinemas de Asia" do programa de lecer de primavera do Centro Ágora.

1. Abbas
Kiarostami
(1940­2016)

3. Abbas Kiarostami
‫کیارستمی‬ ‫عباس‬
N: 22 de xuño de 1940, Teherán (Irán)
M: 4 de xullo de 2016, París (Francia)
Imaxes: mapa, P30Carl (wikipedia), CC BY­SA 3.0; Abbas Kiarostami, por
Pedro J Pacheco, Wikipedia, CC BY­SA 4.0.

4. Interesado desde neno pola pintura,
estudou Belas Artes na Universidade de
Teherán. Despois traballou en publicidade
como pintor, ilustrador e deseñador
gráfico. Para a televisión iraniana fixo máis
de 150 anuncios.
Ao abeiro da chegada dunha nova vaga de
cineastas no seu país, Abbas Kiarostami
axudou á formación dun equipo de cinema
no Kanun, Centro para o Desenvolvemento
Intelectual de Nenos e Mozos, en Teherán.
A partir da fundacional O pan e a calella
(1970), crea curtas intelixentes coma Dúas
solucións para un problema, mais tamén
obras máis longas con nenos como
protagonistas que asentan os seus métodos
de traballo ­coa participación case sempre
de actores non profesionais­ e anticipan
trazos de estilo.
Dúas solucións para un problema (1975)

5. Así, é doado establecer paralelismos
entre a devolución do traxe ­e o seu
estado­ de Un traxe para a voda (1976) e
o desenlace de Onde está a casa do
amigo? na admirábel maneira en que
crea unha tensión electrizante con
recursos mínimos. Xa dende os 70, e
sempre de xeito sutil, o tantas veces
acusado de non facer un cinema
"político" Abbas Kiarostami soubo
expoñer de maneira explícita as
diferenzas de clase ­no citado Un traxe...
ou n'A experiencia­ e o absurdo do
exercicio de poder, por exemplo o dos
adultos sobre os nenos, obrigados a
cumprir rutinas caprichosas que ás veces
non teñen outra xustificación que deixar
claro que uns mandan e outros
obedecen.
Un traxe para a voda (1976)

6. Onde está a casa do amigo? (1987)
representa o cumio desa etapa e é o
filme que nolo descobre en Occidente.
Afectado polo impacto dun sismo que
provocou ducias de miles de vítimas
mortais, o director regresou á vila
onde rodou esta película para saber
que foi dos dous nenos protagonistas;
de aí nace a ficción E a vida continúa
(1992) e dela logo un novo xiro en A
través das oliveiras (1994).

7. Polo medio fixera Primeiro plano (1990),
título capital do cinema contemporáneo. O
Kiarostami dos exercicios de representación,
o que serpea entre a ficción e a realidade, o
que gusta dos personaxes “que fan que fan”,
nace aí e perdura na súa obra máis recente.
Con O sabor das cereixas (1997) gaña a Palma
de Ouro en Cannes e consolídase coma un
autor de referencia. Ten (2002) agrupa dez
viñetas cunha mesma muller, Mania Akbari,
que conversa con distintas persoas mentres
conduce un coche polas rúas de Teherán.

8. Shirin (2008) toma como escusa argumental
un relato clásico persa que é narrado en off e
­sobre todo­ a través das emocións das
espectadoras que o contemplan; “como si
Kiarostami estuviera respondiendo al consejo
que varios críticos y colegas le han dado de
hacer una película “de verdad”, con actores
famosos, una trama fácil de seguir, música, etc,
y crea un objeto imposible que es al mismo
tiempo todas esas cosas y ninguna de ellas,
engañándonos con tanta habilidad como el
ilusionismo de Hollywood”, escribe Jonathan
Rosenbaum no seu libro sobre o cineasta co­
escrito con Mehrnaz Saeed­Vafa.

9. Despois regalounos trampas aínda maiores, as
viaxes a Italia de Copia certificada ­cunha
xenuína estrela, Juliette Binoche­ e ao Xapón
de Like someone in love, que volveron a
collernos a todos co pé cambiado: era outro e
era o mesmo, o director fascinado polos
coches (e polos teléfonos móbiles) que nos
enreda coas artes da simulación e se envolve
en disfraces aparentemente máis "comerciais"
para sabotear dende dentro, como o Cabalo
de Troia, o progreso convencional dun relato
fílmico e/ou esnaquizar as nosas expectativas
do que "debe ser" un final.
Na altura da súa morte estaba traballando
nun filme experimental, 24 Frames, que se
estreou postumamente no festival de Cannes
de 2017.
Textos collidos e adaptados do artigo “Abbas Kiarostami”, que pode lerse aquí: http://actodeprimavera.blogspot.com/2014/09/abbas­kiarostami.html