SlideShare a Scribd company logo
1 of 40
Download to read offline
DURU / Uyum Zorluklarını Yordamada Yalnızlık, Sosyal Destek ve Sosyal Bağlılık Arasındaki... • 853
Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin
Problemleri, Nedenleri ve Çözüm
Önerileri Üzerine Nitel Bir Araştırma:
Bilişim Teknolojileri Dersi Örneği
Mehmet ERDOĞAN*, Engin KURŞUN**, Gülçin TAN ŞİŞMAN***,
Fatih SALTAN****, Ali GÖK****, İsmail YILDIZ*****
Öz
Bu araştırmanın amacı, Bilişim Teknolojileri Dersi (Bilgisayar Dersi) öğretmenlerinin kar-
şılaştıkları sınıf yönetimi ve sınıf içi disiplin problemlerini belirleyerek,bu problemlerin ne-
denlerini ve çözümlerini veli, yönetici ve öğretmen görüşleri ışığında ortaya koymaktır. Ni-
tel araştırma deseni kullanılarak yapılan bu araştırmaya 14 okul yöneticisi, 14 öğretmen ve
17 veli katılmıştır. Veri toplama aracı olarak, yönetici, öğretmen ve veliler için hazırlanmış
üç farklı yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler, içerik analiz
yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda sınıf yönetimine ilişkin karşı-
laşılan problemler (a) ilgi ve motivasyon eksikliği, (b) kural ve rutin ihlali, (c) altyapı eksik-
liği, (d) zaman yönetimi, (e) sınıf ortamı/düzeni, ve (f) sınıf içi iletişim eksikliği başlıkları
altında gruplandırılmıştır. Araştırmaya katılanlar, bu problemlerin temel nedenlerini der-
sin programdaki yeri ve yapısı, sınıf ortamı / düzeni, sınıf mevcudu ve donanım eksikliği,
kural eksikliği, ev ortamı ve aile tutumu, öğretmen yönetim yetersizliği ve öğrenci tutum-
ları olarak belirtmişlerdir. Son olarak karşılaşılan disiplin ve sınıf yönetimine ilişkin prob-
lemlerinin üstesinden gelebilmek için şu çözümler önerilmiştir; öğretmen yeterliliklerini-
nin iyileştirilmesi,dersin programdaki yeri ve yapısında düzenleme,motivasyon arttırıcı et-
kinlikler yapma, bilgisayar kullanımını kontrol eden yazılım programları kullanma, sınıf /
laboratuvar oturma düzenini yeniden planlama, ceza verme, görmemezlikten gelme, prob-
lemin nedenini öğrenme, kural koyma, aile ile görüşme ve zümreler arası işbirliği yapma.
Anahtar Kelimeler
Bilişim Teknolojileri Dersi, Sınıf Yönetimi, Disiplin Problemleri.
* Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Öğretim Üyesi.
** Atatürk Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Araştırma Görevlisi.
*** Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Araştırma Görevlisi.
**** Mersin Üniversitesi, Bilgisayar Öğretim ve Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Araştırma Görevlisi.
****** Selçuk Üniversitesi, Bilgisayar Öğretim ve Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Araştırma Görevlisi.
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: heory & Practice
10 (2) • Bahar / Spring 2010 • 853-891
© 2010 Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.
854 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
Yrd. Doç. Dr. Mehmet ERDOĞAN
Akdeniz Üniversitesi,
Eğitim Bilimleri Bölümü, 07058, Antalya.
Elektronik Posta: mmerdogan@gmail.com; mmerdogan@akdeniz.edu.tr
Yayın ve Diğer Çalışmalarından Seçmeler
Erdoğan, M., Kostova, Z., & Marcinkowski, T. (2009). Components of environmental literacy in el-
ementary science education curriculum in Bulgaria and Turkey. Eurasia Journal of Mathematics, Science
and Technology Education, 5(1), 15-26.
Erdoğan, M., Marcinkowski, T., & Ok, A. (2009). Content analysis of selected features of K-8 envi-
ronmental education research studies in Turkey, 1997-2007. Environmental Education Research, 15(5),
525-548.
Erdoğan, M., Özel, M., Uşak, M., & Prokop, P. (2009). Development and validation of an instrument
to measure university students’ biotechnology attitude. Journal of Science Education and Techno logy, 18,
255-269.
Araş. Gör. Engin KURŞUN
Atatürk Üniversitesi,
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü,
25240, Erzurum.
Elektronik Posta: enginkursun@gmail.com
Yayın ve Diğer Çalışmalarından Seçmeler
Karaman, S., Kursun, E., & Karakus,T. (2009, March). Web-based course design preferences of pre-service
chemistry teachers with learning objects.Paper presented at the meeting of Soceity for Information Tech-
nology & Teacher Education, Charleston, South Carolina, SC.
Ozcelik, E., Karakus,T., Kursun, E., & Cagiltay, K. (2009). An eye tracking study of how color-coding
afects multimedia learning. Computers & Education, 53(2), 445-453.
Kursun, E., Wilson,T., McAndrew, P., & Cagiltay, K. (2010, March). Evaluating the current status of
opencourseware in Turkish tertiary education: Beneits, barriers and incentives. Paper presented at the
Open Educational Resources 2010 Conference, Clare College, Cambridge, UK.
Araş. Gör. Gülçin TAN ŞİŞMAN
Akdeniz Üniversitesi,
Eğitim Bilimleri Bölümü,
07058 Antalya.
Elektronik Posta: gtan@metu.edu.tr; gulcintang@gmail.com
Yayın ve Diğer Çalışmalarından Seçmeler
Ok, A., Tan-Sisman, G., Erdogan, M., & Eret, E. (2008). Students’ view on the curriculum and in-
struction graduate degree program: Metu case.In O.Demirel,A.M.Sunbul,& P.Terzis (Eds.),Balkan
society for pedagogy and education, further education in the Balkan countries (Vol. 9, Part 1, pp. 373-383).
Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları
Tan-Sisman, G. & Aksu, M. (2009).Yedinci sınıf öğrencilerinin alan ve çevre konularındaki başarıları.
İlkögretim Online, 8(1), 243-253. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr/
DURU / Uyum Zorluklarını Yordamada Yalnızlık, Sosyal Destek ve Sosyal Bağlılık Arasındaki... • 855
Araş. Gör. Fatih SALTAN
Mersin Üniversitesi,
Bilgisayar Öğretim ve Teknolojileri Eğitimi,
Mersin.
Elektronik Posta: fsaltan@metu.edu.tr
Yayın ve Diğer Çalışmalarından Seçmeler
Gök, A., Arslan, K. & Saltan, F. (2009, March). he online teacher education trends: A research review
study of recent years. Paper presented at the meeting of Soceity for Information Technology & Teacher
Education, Charleston, South Carolina, SC.
Saltan, F. & Arslan,K.(2009,March).A new teacher tool, interactive white boards: A meta analysis.Paper
presented at the meeting of Soceity for Information Technology & Teacher Education, Charleston,
South Carolina, SC.
Araş. Gör. Ali GÖK
Mersin Üniversitesi,
Bilgisayar Öğretim ve Teknolojileri Eğitimi,
Mersin.
Elektronik Posta: gokali@metu.edu.tr
Yayın ve Diğer Çalışmalarından Seçmeler
Gök, A. & Gök, G. (2008, Ocak- Şubat). Hipermedya ortamlarinda üç navigasyon sisteminin kulla-
nılabilirliğinin Karşılaştırılması. Akademik Bilişim, 2008 içinde (s. 715-721). Onsekiz Mart Üniversi-
tesi, Çanakkale.
Yıldız, I., Kurşun, E., Saltan, F., Gök, A., & Karaaslan, H. (2009). Using Wiki in a Collaborative Group
Project: Experiences from a distance education course. Paper presented at the meeting of Soceity for Infor-
mation Technology & Teacher Education, Charleston, South Carolina, SC.
Araş. Gör. İsmail YILDIZ
Selçuk Üniversitesi
Bilgisayar Öğretim ve Teknolojileri Eğitimi,
Konya.
Elektronik Posta: yildizismail@metu.edu.tr
Yayın ve Diğer Çalışmalarından Seçmeler
Yıldız, I., Karakus, T., Kursun, E., Uzun, E., & Karaaslan, H. (2007, June). Random assigned col-
laborative working in a distance education course: Experience and recommendations of students. In
C. Montgomerie & J. Seale (Eds.), Proceedings of World Conference on Edicational Multimedia,
Hypermedia and Telecommunications 2007 (pp. 4505-4510). Chesapeake, VA: AACE.
Arslan Arı, I., Gök, A., Uzun, E., Yıldız, I., Cağıltay, K., & Yıldırım S. (2008, January). Students 99
suggestions about technology integration in higher education. In J. Luca & E. Weippl (Eds.), Procee-
dings of World Conference on Educational Multimedia, Hypermedia and Telecommunications 2008
(pp. 6236-6240). Chesapeake, VA: AACE.
856 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
TANRIVERDİ, APAK / Türkiye, Finlandiya ve İrlanda İlköğretim Programlarının Medya... • 857
Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin
Problemleri, Nedenleri ve Çözüm
Önerileri Üzerine Nitel Bir Araştırma:
Bilişim Teknolojileri Dersi Örneği
Mehmet ERDOĞAN*, Engin KURŞUN**, Gülçin TAN ŞİŞMAN***,
Fatih SALTAN****, Ali GÖK****, İsmail YILDIZ*****
Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler hayatımızın neredeyse
tüm alanlarını etkilemekle kalmayıp, içinde bulunduğumuz çağın “bil-
gi çağı”, “bilgi ve iletişim çağı” gibi isimlerle anılmasına sebep olmuş-
tur. Gazete okumaktan, alan yazın taramasına kadar basılı materyaller-
le yaptığımız birçok iş artık dijital ortamda hızlı ve kolay bir şekilde ya-
pılır hale gelmiştir. Öyle ki, daha önceki dönemlerde imkansız gibi gö-
rünen uygulamaları, bilgi çağında bir kaç dakika içinde yapmak müm-
kün olmuştur. Örneğin, farklı kıtalarda bir çok kütüphanedeki kaynak-
ları kolayca taramak, gelişen Web 2.0 teknolojileri sayesinde dünyanın
farklı bölgelerindeki insanlarla ortak çalışmalar yürütmek,içinde bulun-
duğumuz çağda sıradan uygulamalar haline gelmiştir. Ülkemizde inter-
net bağlantılı bilgisayarlar, ev ve iş yerlerinin vazgeçilmez parçası hali-
ne gelmiş durumdadır.Hiç şüphesiz tüm bu gelişmelere ayak uydurabil-
mek için Bilgi ve İletişim Teknolojilerini kullanabilme becerisine sahip
bireylerin yetiştirilmesi bir zorunluluk haline gelmiştir (Dursun & Çu-
hadar,2009).Bu konuda en büyük görevlerden biri de ilk ve ortaöğretim
kurumlarında Bilişim Teknolojileri dersine giren bilgisayar öğretmenle-
rine düşmektedir (Kabakçı & Odabaşı, 2007). İlk mezunlarını 2002’de
veren Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümün-
den yetişen öğretmenler, binlerce çocuğu ilk defa bilgisayarlarla tanış-
tırmıştır. Daha öncesinde Bilişim Teknolojileri Dersine girmeye yetki-
858 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
li,yeterli sayıda öğretmen bulunmaması sebebiyle,kapalı tutulan bilişim
sınıları kullanıma açılmıştır.
Bilgi toplumuna geçişin yaşandığı bu dönemde, gelişen teknolojilerle
toplum hayatında meydana gelen değişmeler, yeni problemlerin gün yü-
züne çıkmasına neden olmaktadır. Bu problemlerin en çok görüldüğü
yerlerden birisi de hiç şüphesiz okullardır. Sıkça rastlanan sınıf içi disip-
lin problemleri şu şekilde özetlenebilir; (a) izinsiz konuşmak, (b) arka-
daşlarına hakaret etmek ve onları kızdırmak, (c) otoriteye karşı gelmek
ve itaatsizlik, (d) sınıf içi izinsiz ve amaçsız dolaşma ve (e) sınıf içi ma-
teryallerin yanlış kullanılması (Atıcı & Merry, 2001; Türnüklü & Gal-
ton, 2001). Geleneksel eğitimde karşılaşılan bu problemlere, teknoloji-
nin sınılara girmesiyle birlikte yeni sorunlar da eklenmiştir. Öğretmen-
lerin, çocukların sınıftaki cihazlara zarar vermesinden korkmaları (Ir-
ving, 2003), bir grup ile çalışırken diğer grubun ders dışı başka bir et-
kinlikle uğraşması, zaman yönetimin zor olması, sınıf içinde cep telefo-
nu kullanımı, özel hayatı etkileyen video ve ses kayıtlarının ortaya çık-
ması gibi sorunlar gelişen teknolojiyle birlikte öğretmenlerin karşılaştı-
ğı yeni sınıf içi disiplin problemleri olarak sıralanabilir. Bu bağlamda, iyi
bir sınıf yönetimi ve organizasyonu, etkili eğitim ve öğretim ortamları
oluşturma ve disiplin problemlerinin ortaya çıkmasını engelleme açısın-
dan temel şarttır (Brophy, 1983; Emmer, Evertson & Worsham, 2000;
Evertson, Emmer, Sanford & Clements, 1993).
Türknüklü ve Galton (2001)’nun Türkiye ve İngiltere’den toplam 20 il-
köğretim öğretmeniyle yaptığı çalışmada sınıf içi disiplin problemleri-
nin her iki ülkede benzerlik gösterdiği ve bu problemlerin çeşitli ana
başlıklar altında toplandığı görülmüştür. Buna göre, her iki ülkede (yak-
laşık % 50 oranla), öğretmenlerin en çok karşılaştıkları disiplin prob-
lemi “gürültü yapmak ve izinsiz konuşmak” olarak ortaya çıkmaktadır.
Bunu sırasıyla Türkiye ve İngiltere’de % 27 lik oranla “izinsiz gezinmek”,
ve Türkiye’de % 9,3 ve İngiltere’de % 7,9’luk oranlarla “arkadaşlarını ra-
hatsız etmek” takip etmektedir. Aynı çalışmada disiplin problemlerinin
sebepleri ve ilişkili oldukları değişkenler de incelemiştir. Yaş, cinsiyet,
oturma sırası, uygulanan eğitim aktiviteleri ve ders konusunun disiplin
problemleriyle ilişkili olduğu saptanmıştır. Örneğin erkek öğrencilerin
öğretmenlerinin dikkatini çekmek için sergiledikleri istenmeyen davra-
nışlar kız öğrencilere göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göster-
mektedir. Öte yandan Türkiye’deki öğretmenler istenmeyen davranışla-
rın başlıca kaynağı olarak ailede yaşanan ekonomik sıkıntıları gösterir-
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 859
ken İngiltere’de boşanmalar başlıca sebeb olarak gösterilmiştir (Türk-
nüklü & Galton, 2001).
Atıcı (2007)’nın öğretmen adaylarıyla yaptığı çalışmada sınıf içinde is-
tenmeyen davranışların nedenlerinin aile kaynaklı ve öğrenci kaynak-
lı olmak üzere iki ana başlık altında topladığı görülmektedir. Bunlardan
sınıf içinde karşılaşılan istenmeyen davranışların en önemli nedenleri-
nin ise aile kaynaklı olduğu vurgulanmaktadır (Atıcı, 2007; Weishew &
Peng, 1993). Çağlar (2008) ise sınıf yönetimini etkileyen etmenleri sı-
nıf içi etmenler ve sınıf dışı etmenler olarak ikiye ayırmaktadır. Bunlar-
dan sınıf içi etmenleri öğretmenin doğrudan müdahalesi olabilen (öğ-
renci, öğretmen ve ortam) etmenler olarak ifade ederken, sınıf dışı et-
menleri öğretmenin doğrudan müdahale edemediği ancak dolaylı ola-
rak etkileyebileceği etmenler olarak belirtmektedir. Sınıf dışı etmenleri
de kendi içinde yakın çevre (aile, okul ve akran grupları) ve uzak çevre
(eğitim yönetimi, ülkenin genel yönetimi ve dünyadaki gelişmeler) ol-
mak üzere ikiye ayırmaktadır. Bu bağlamda, okul ve çevre birbirinden
ayrılmaz parçalar olarak görülmektedir. Sınıf ve okulda yaşanan disiplin
problemlerinin üstesinden gelinebilmesi ve okulun bu çevre içinde sağ-
lıklı bir biçimde işlevini yerine getirebilmesi için en başta veliler ile et-
kili bir iletişimin kurulması kaçınılmazdır (Yıldırım & Dönmez, 2008)
Bilişim Teknolojileri Dersi ve Öğretmenlerine Yönelik Yapılmış
Araştırmalar
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri öğretmenliğinin yeni bir bölüm ol-
ması nedeniyle bu alanda yapılan çalışmalar sınırlı sayıdadır. Ancak son
yıllarda bilgisayar öğretmenlerinin karşılaştıkları mesleki sorunları or-
taya koymak için yapılan çalışmaların artış gösterdiği söylenebilir. Va-
rolan çalışmalar incelendiğinde, ele alınan başlıca hususların bilgisayar
öğretmenlerinin mesleki yeterlilikleri, statüleri, çalışma koşulları (Kıyı-
cı & Kabakçı, 2006), aldıkları eğitime yönelik algıları (Durdu & Yıldı-
rım, 2005) ve karşılaştıkları problemlerin ortaya konulması (Dursun &
Çuhadar, 2009) gibi konulardan oluştuğu gözlenmiştir. Ancak, son yıl-
larda bilgisayar öğretmenlerinin karşılaştıkları mesleki sorunları ortaya
koymak için yapılan çalışmalar artış göstermiştir. Bu çalışmalarda ortaya
çıkan sonuçlara göre bilgisayar öğretmenlerinin karşılaştıkları problem-
ler dört tema altında gruplandırılabilir; “yönetim ile ilgili sorunlar”, “öğ-
retim ile ilgili sorunlar”, “teknik ve altyapı sorunlar” ve “kişisel sorunlar”
860 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
(Deryakulu,2005; Kabakçı,Akbulut & Özoğul,2009; Kıyıcı & Kabakçı,
2006). “Yönetim ile ilgili sorunlar” genel olarak, bilgisayar öğretmeni ve
okul idaresi arasında, bilgisayar öğretmeninin sorumluluğunda olmayan
işleri yapmak zorunda bırakılması şeklinde ortaya çıkmaktadır. Ayrıca,
okullarda başlatılan “sözleşmeli öğretmenlik”uygulamasının öğretmenler
arasında rahatsız edici statüler oluşturduğu öğretmenler tarafından rapor
edilmektedir (Kıyıcı & Kabakçı,2006).Bilgisayar öğretmenlerinin karşı-
laştığı bir başka sorun ise “öğretim ile ilgili sorunlar”dır. Öğretim ile ilgi-
li sorunlar, derslere hazırlık sürecini ve sınıf içinde karşılaşılan problem-
leri kapsamaktadır. Kıyıcı ve Kabakçı (2006)’nın bilgisayar öğretmenle-
rinin ilk görev yılında karşılaştıkları problemlerin belirlenmesine yöne-
lik yaptıkları çalışmada,“öğretim ile ilgili sorunlarına”ilişkin sebepler or-
taya konulurken, sınıf yönetimi ile ilgili karşılaşılan problemlerin en üst
düzeyde olduğu görülmektedir. Sınıf yönetimi ile ilgili karşılaşılan prob-
lemler incelendiğinde, bu problemlerin genellikle sınıların kalabalık ol-
ması, laboratuvar olanaklarının kısıtlı olması ve yerleşimin öğretime uy-
gun olmamasından kaynaklanan problemler olduğu görülmüştür.
Dursun ve Çuhadar (2009) tarafından BÖTE öğrencilerinin mesle-
ğe ilişkin düşüncelerinin ortaya konulduğu diğer bir çalışmada ise, il-
köğretim seviyesinde verilen bilgisayar dersinin notunun olmaması sınıf
yönetimi konusunda ortaya çıkabilecek sorunların başlıca nedeni ola-
rak gösterilmektedir. Deryakulu (2005)’nun 70 bilgisayar öğretmeniy-
le yaptığı çalışma, bilgisayar öğretmenlerinin karşılaştığı problemlerin
% 43’ünün öğrencilerden kaynaklanan problemler ve öğrenci sayısının
fazlalığıyla ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. “Teknik ve altyapı so-
runları”, genel olarak bilgisayar laboratuvarlarında bilgisayar sayısının
yetersizliği ve malzeme eksiklikleri gibi sorunları kapsamaktadır (Çağıl-
tay, Çakıroğlu, Çağıltay & Çakıroğlu, 2001). Bütün bu genel sorunların
yanı sıra bilgisayar öğretmenlerinin “kişisel sorunlar”ı da dikkate değer
diğer bir husustur. Bu başlık altında özellikle meslek hayatının ilk yılla-
rında karşılaşılan uyum sorunları göze çarpmaktadır.
Türkiye’deki Bilişim Teknolojileri Dersinin Mevcut Durumu
Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) 15 Mart 1993 tarihli ve 2378 sayılı
yönergesinde; “Bilgisayar derslerini okutacak öğretmenler, öğretmen ola-
rak atanmalarına esas veya yardımcı branşları bilgisayar öğretmenliği olan-
lar arasından” seçilebileceğini, ihtiyacın karşılanmaması durumunda ise;
“halen Bakanlık kadrolarında çalışan yüksek öğrenimli sınıf” öğretmen-
lerinden seçileceği belirtilmiştir. Teknolojinin eğitimde daha etkin kulla-
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 861
nımını sağlamak amacıyla ilk bilgisayar öğretmenliği bölümü 1993 yılın-
da Orta Doğu Teknik Üniversitesinde kurulmuştur (Durdu & Yıldırım,
2005). Daha sonrasında ise Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
(BÖTE) adı altında lisans düzeyindeki bölüm,1998 yılında Yüksek Öğre-
tim Kurulu’nun eğitim fakültelerini yeniden yapılandırmasıyla birlikte 15
eğitim fakültesi bünyesinde eğitim vermeye başlamıştır. Bu tarihten son-
ra Milli Eğitim Bakanlığı tarafından bilgisayar öğretmeni kadrosuyla me-
zunlar bilgisayar öğretmeni ünvanları ile ilköğretim okullarında atanma-
ya başlanmıştır.Bu tarihten önceki dönemlerde bilgisayar öğretmenliğinin
altyapısı kurulmuş ve MEB in verdiği kurslar ile farklı branş öğretmenle-
ri bilgisayar öğretmeni kadrolarına geçiş yapmışlardır. Bunun ilk örneği
1985 yılınında 225 öğretmenin bilgisayar kullanımı ve BASIC programla-
ma dili konularında aldıkları hizmet içi eğitim programı ile gerçekleşmiş-
tir (Akkoyunlu & İmer,1998).Ayrıca bilgisayar öğretmeni açığını kapata-
bilmek için Milli Eğitim Bakanlığı,diğer kollardaki öğretmenlere formas-
yonlar vererek onları da bilgisayar öğretmeni olarak atamıştır.Bunların ha-
ricinde bilgisayar programcılığı gibi bazı yüksek okul mezunları da sözleş-
meli bilgisayar öğretmeni olarak görev yapabilmektedir.
Bilgisayar dersi seçmeli ders olarak ilköğretim programlarında ilk olarak
1998 yılında haftada 1 ya da 2 saat olmak üzere 4. sınıftan 8. sınıfa ka-
dar yer alırken, 2005 itibariyle bilgisayar dersi 1. sınıftan 8. sınıfa kadar
tüm öğrencilerin seçmeli ders olarak alabileceği bir yapıya getirilmiştir
(Deryakulu & Olkun, 2006).
Araştırmanın Önemi
Bilişim Teknolojileri dersi, bu alandan mezun öğretmenler tarafından Bi-
lişim Teknolojileri (BT) sınıfı adı verilen, özelliklerine göre içerisinde bil-
gisayar, akıllı tahta ve projeksiyon cihazı bulunan, yüksek teknolojiyle do-
natılmış dersliklerde işlenmektedir. BT sınıları, ülkemizde giderek yay-
gınlaşmakta ve diğer derslerin de bu sınılardaki teknolojik imkanlarla iş-
lenmesi teşvik edilmektedir. Ancak, günümüz teknolojilerinin sınıf orta-
mınına getirdiği değişiklikler, öğrenci davranışlarına da yansıyarak temel-
de aynı,kullanılan araç ve yapılış şekli farklı sınıf yönetimi ve disiplin prob-
lemlerine yol açabilmektedir.Ancak,sınıf ortamlarının değişmesiyle ve ge-
lişen teknolojilerle birlikte farklılaşması ortaya çıkan bu yeni problemli
davranışların anlaşılmasına ve çözüm üretilmesine yönelik çalışmalar kısıt-
lı sayıdadır. Kısıtlı olan bu çalışmalarda da, genellikle Bilişim Teknolojileri
öğretmenlerinin yaşadıkları problemler, nedenleri ve çözüm önerileri yine
onların gözünden genel olarak ele alınmıştır. Yapılan bu çalışma ile, Bili-
862 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
şim Teknolojileri öğretmenlerinin karşılaştıkları sınıf içi disiplin problem-
leri ve sınıf yönetimine dair problemleri, onların bakış açısıyla ortaya koy-
manın ötesinde farklı bakış açılarından (yönetici ve aile) elde edilen bilgiler
ışığında var olan bu problemlerin nedenleri ve olası çözümleri ortaya ko-
nulmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda, çalışmanın sonuçlarının, özellikle Bi-
lişimTeknolojileri aday öğretmenleri,görev yapmakta olan BilişimTekno-
lojileri öğretmenleri, eğitim fakültelerindeki akademisyenler ve okul yöne-
ticileri için yol gösterici nitelikte olacağı düşünülmektedir.
Araştırmanın Amacı
Bu araştırmanın amacı, Bilişim Teknolojileri öğretmenlerinin karşılaş-
tıkları sınıf yönetimi ve sınıf içi disiplin problemlerini belirleyerek, bu
problemlerin nedenlerini ve çözümlerini veli, yönetici ve öğretmen gö-
rüşleri ışığında ortaya koymaktır. Bu temel amaç çerçevesinde, aşağıda-
ki araştırma sorularına yanıt aranmıştır;
1. Bilişim Teknolojileri dersi öğretmenlerinin karşılaştığı sınıf yöneti-
mine ilişkin problemler nelerdir?
2. Bilişim Teknolojileri dersi öğretmenlerinin karşılaştığı sınıf içi di-
siplin problemleri nelerdir?
3. Bilişim Teknolojileri dersi öğretmenlerinin karşılaştığı sınıf yöneti-
mi ve sınıf içi disiplin problemlerinin temel nedenleri nelerdir?
4. Karşılaşılan bu problemler için öğretmenler, yöneticiler ve veliler ta-
rafından önerilen olası çözüm önerileri nelerdir?
Yöntem
Farklı bakış açıları ile sınıf içindeki disiplin problemleri, sebepleri ve
bu problemlerin çözüm önerilerini derinlemesine sunmayı amaçlayan
bu araştırmada nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Bu araştırma de-
seni küçük grupla çalışma olanağı sunarken, derinlemesine bilgi, kavra-
yış ve anlayış elde etmeye yardımcı olmaktadır (Patton, 1990; Yıldırım
& Şimşek, 2005).
Araştırma Grubu (Örneklem)
Araştırmanın örneklemini çocukları örgün eğitimde bilişim teknolojile-
ri dersi alan 17 veli (13 Anne,3 Baba,1 Ağabey) bilişim teknolojileri der-
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 863
sine giren 14 öğretmen (6 Kadın, 8 Erkek) ve okul yöneticiliği yapan 14
yönetici veya yönetici yardımcısı (6 Kadın,8 Erkek) oluşturmaktadır.Ör-
neklem oluşturulurken kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemi kul-
lanılmıştır. Bu örnekleme yöntemi araştırmaya hız ve pratiklik kazandır-
mıştır (Yıldırım & Şimşek,2008).Çalışmaya 2008–2009 eğitim-öğretim
yılı bahar döneminde, Ankara ilinde bulunan, araştırmacıların kolayca
ulaşabildiği katılımcılar dahil edilmiştir.Çalışmaya katılan tüm veliler ev-
lerinde bilgisayar olduğunu, ancak sadece 4 kişi evinde internet bağlantı-
sı olmadığını belirtmişlerdir. Altı velinin çocuğu ilköğretim ilk kademe-
de,10 velinin çocuğu ilköğretim ikinci kademede ve bir velinin çocuğu da
lisede eğitim almaktadır. Bu öğrencilerin 2’si özel okulda eğitim alırken,
15’i devlet okulunda eğitim almaktadır. Diğer yandan, araştırmaya katı-
lan öğretmenlere ve yöneticilere ait kişisel bilgiler Tablo 1’de verilmiştir.
Tablo 1.
Araştırmaya Katılan Öğretmen ve Yöneticilerin Kişisel Bilgileri
Yönetici (n=14) Öğretmen (n=14)
Kişisel Bilgi f Kişisel Bilgi f
Cinsiyet
Kadın
Erkek
6
8
Cinsiyet
Kadın
Erkek
6
8
Yöneticilik deneyimi
İlk yıl
1-5
6-10
-
9
5
Mesleki deneyim
İlk yıl
1-5
6-10
2
8
4
Mezuniyet Bölümü (branş)
Bilgisayar Öğrt.
Teknoloji Tasarım Öğrt.
Fen Bilimleri (Fen Bil., Fizik vb.)
Sosyal Bilimler (Tarih,Türk dili vb.)
Sınıf Öğrt.
Matematik Öğrt.
Diğer
2
1
3
3
2
2
1
Mezuniyet Bölümü (branş)
Bilgisayar Öğrt.
Bilgisayar Sistemleri Öğrt.
Teknoloji Tasarım Öğrt.
Bilgisayar Tek. ve
Programlama Öğrt.
Ön Lisans Programı
Diğer
7
2
1
1
1
2
Yönetici Türü
Müdür
Müdür Yrd.
Belirtmemiş
5
3
6
Haftalık Ders Yükü
1-10 saat
11-20 saat
21-30 saat
4
4
6
864 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
Araştırmaya katılan yöneticilerden 9’unun yöneticilik deneyimi 1 ile
5 yıl iken, 5’inin yöneticilik deneyimi 6 ile 10 yıl arasında değişmek-
tedir. Tablo 1’den de görüleceği üzere, yöneticilerin mesleki alanları
(mezuniyet alanları) çeşitlilik göstermektedir. Tüm yöneticiler en az 4
yıllık öğretmelik programını tamamlamışlardır. Yöneticilerden 5’i mü-
dür, 3’ü ise müdür yardımcısıdır, 6 görüşmeci müdür ya da müdür yar-
dımcısı olduğunu belirtmemiştir. Çalışmaya katılan öğretmenlerden,
2’si mesleğe yeni başlamışken, 8’inin mesleki deneyiminin 1 ile 5 yıl
arasında olduğu ve 4’ünün ise mesleki deneyiminin 6 ile 10 yıl arasın-
da olduğu görülmektedir. Diğer taraftan ilköğretim ve liselerde bilgi-
sayar derslerine giren öğretmenlerden 7’si Bilgisayar ve Öğretim Tek-
nolojileri Eğitimi, 2’si Bilgisayar Sistemleri Öğretmenliği, 1’i Bilgisa-
yar Teknolojileri ve Programlama Eğitimi ve 1’inin ise Teknoloji ve
Tasarım Öğretmenliği bölümü mezunu olduğu görülmektedir. Geriye
kalan 2 öğretmen ise Bilgisayar Eğitimi dışındaki bir bölümden me-
zun olmuştur. Ayrıca 4 öğretmenin haftalık ders yükü 1 ile10 saat ara-
sındayken, 4 öğretmenin 11 ile 20 arasında ve 6 öğretmenin ise 21 ile
30 saat arasındadır.
Veri Toplama Araçları (Görüşme Formu)
Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen 3 farklı,
ancak paralel sorular içeren yarı yapılandırılmış görüşme formları kulla-
nılmıştır. Formda yer alan sorular hazırlanmadan önce, bilgisayar dersi
veren iki öğretmen ile informal görüşme yapılmış ve bu öğretmenlerin
yaşadıkları sınıf içi disiplin problemleri, bu problelerin nedenleri ve çö-
zümleri ortaya konulmuştur. Daha sonra, üniversitede bilgisayar ve öğ-
retim teknolojileri bölümünde sınıf yönetimi derslerine giren iki akade-
mik personel bu informal görüşmelerde öğretmenlere sorulan sorula-
rı sınıf yönetimi ilke ve yöntemleri doğrultusunda geliştirmişlerdir. Ge-
liştirilen bu sorular, bilgisayar ve öğretim teknolojileri alanında uzman
dört kişi tarafından incelenmiş ve gerekli düzeltmeler sonucunda form-
lara son hali verilmiştir. Uzman görüşü yolu ile veri toplama araçları-
nın (içerik) geçerliliği sağlanmıştır. Formlarla ilgili detaylı bilgi aşağı-
da verilmiştir.
Veli Görüşme Formu: Bu görüşme formu, çocukları görüşmenin uy-
gulandığı zaman diliminde ilköğretim veya orta öğretim düzeyinde bil-
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 865
gisayar dersi almakta olan velilere (anne ve babalar), yönelik olarak ha-
zırlanmıştır. Bu formun geliştirilmesinin amacı, velilerin bilgisayar ve
teknoloji uygulamalarına ne düzeyde önem verdiklerini ve okullardaki
bilgisayar dersi ile ilgili görüşlerini belirlemektir. Ayrıca, kendi çocukla-
rının bilgisayar derslerinde disiplin problemi yaşayıp yaşamadıkları so-
rulmuş ve yaşadılarsa bunun neden ve çözümü ile ilgili görüşleri orta-
ya konulmaya çalışılmıştır. Görüşme formunda, 5 kişisel bilgi ve 6 açık
uçlu soru olmak üzere toplam 11 soru yer almaktadır.
Öğretmen Görüşme Formu: Bu görüşme formu,özel ve devlet okulla-
rında Bilişim Teknolojileri dersine giren öğretmenler için hazırlanmıştır.
Öğretmen görüşme formu ile Bilim Teknolojileri öğretmenlerinin bil-
gisayar derslerinde karşılaştıkları sınıf yönetimi problemleri, sınıf içi di-
siplin problemleri, bu disiplin problemlerinin nedenleri ve çözüm yol-
ları/önerileri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Görüşme formunde 4 kişi-
sel bilgi ve 6 açık uçlu soru olmak üzere toplam 10 soru yer almaktadır.
Yönetici Görüşme Formu: Bu görüşme formu, özel ve devlet okul-
larında yöneticilik yapan müdür veya müdür yardımcıları için hazır-
lanmıştır. Yönetici görüşme formu ile bir yöneticinin gözünden bilgi-
sayar dersine giren öğretmelerin bilgisayar dersliklerinde karşılaştık-
ları sınıf yönetimi problemleri, sınıf içi disiplin problemleri, bu prob-
lemlerin nedenleri ve çözümleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Gö-
rüşme formunda 3 kişisel ve 4 açık uçlu soru olmak üzere toplam 7
soru yer almaktadır.
Veri Toplama Süreci
Görüşmeler, 2008–2009 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde, araştır-
macılar tarafından oluşturulan gruplar ile yukarıda bahsi geçen görüş-
me formları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. İlk olarak veli, öğretmen
ve yöneticiler ile ön görüşmeler yapılarak, gerçek görüşme için rande-
vular alınmış ve katılımcıların belirtmiş olduğu tarih ve ortamlarda gö-
rüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşme süreci başlangıcında, araştırma-
nın amacı katılımcılara açıklanmış ve sorular ile ilgili genel bilgi veril-
miştir. Görüşmeler, bireysel olarak yüzyüze, msn veya telefon aracılığı
ile gerçekleştirilmiştir.
866 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
Tablo 2.
Öğretmen, Yönetici ve Veliler ile Yapılan Görüşmelerde Kullanılan Yöntem
Görüşme Yöntemi
Görüşülen Kişi Yüz yüze MSN Telefon
Öğretmen (n=14) 7* 5 2
Yönetici (n=14) 8* 2 4
Veli (n=17) 13** 1 3
* Görüşmeler okul ortamında yapılmıştır
** Görüşmeler velilerin evinde yapılmıştır.
Tablo 2 görüşmelerin hangi yöntemlerle ve hangi ortamda yapıldığı-
nı özetlemektedir. Görüşmeler esnasında görüşme formunda yer alan
sorular sorulmuş, anlaşılmayan veya eksik bilgi verildiği hissedildiğin-
de alternatif sorular ve sonda sorular yardımı ile katılımcılardan derin-
lemesine bilgiler elde edilmiştir. Görüşmeler, görüşmeciler tarafından
kayıt altına alınmıştır.
Veri Analiz Süreci
Elde edilen verilerin analizinde Schloss ve Smith (1999) tarafından
önerilen ve Erdoğan ve Ok (2007) tarafindan geliştirilen beş basamak-
lı veri analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu basamaklar Şekil 1 de verilmiş-
tir. Ancak bu yöntemin bazı basamakları bu araştırma için yeniden dü-
zenlenmiştir.
Şekil 1. Beş Basamaklı Veri Analiz Süreci
İlk olarak, görüşmeler düzenli yazı formatına aktarılmıştır. Görüşme-
ler ses kayıt cihazları ile kaydedilmediği için görüşmeler esnasında alı-
nan notlar ve msn kayıtları görüşme kayıt formatına kelimesi kelime-
sine aktarılmıştır. İkinci olarak, her bir görüşme setinden (yönetici gö-
rüşme seti, öğretmen görüşme seti ve veli görüşme seti), rastgele / seç-
kisiz yöntemle seçilen bir görüşme kaydı dört kişi tarafından bağımsız
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 867
olarak kodlanmıştır. Ortaya çıkan kodlar karşılaştırılmış ve kodlayıcılar
arasındaki tutarlılık (α) hesaplanmıştır. Bu değer, kodlaması karşılaştı-
rılan yönetici görüşmesi için (α) .79, öğretmen görüşmesi için (α) .60
ve veli görüşmesi için (α) .72’dir. Üçüncü olarak, elde edilen bu değer-
ler sonrasında, tüm görüşmeler üç farklı araştırmacı tarafından bağım-
sız bir şekilde kodlanmıştır. Bu kodlayıcılar, güvenirlik çalışmasında yer
alan kodlayıcıların üçüdür. Ortaya çıkan kodlar yeniden gözden geçiril-
miş ve kod listesi oluşturulmuştur. Bu kodlar, daha sonra başka bir araş-
tırmacı tarafından bağımsız bir şekilde yeniden incelenmiş ve kod liste-
sinde revizyona gidilmiştir. Ayrıca kodlamalar yapılırken, ortaya çıkan
bu kodları destekleyecek alıntılar da belirlenmiştir. Dördüncü olarak,
ortaya çıkan bu kodlar temalar / kategoriler altında gruplanmıştır. Son
olarak, kodlar ve alıntılar temalar altında verilmiş ve yorumlanmıştır.
Bulgular
Bu bölümde, Bilişim Teknolojileri öğretmenlerinin sınıf içinde karşı-
laştıkları disiplin problemlerini, sebeplerini ve çözüm önerilerini ortaya
koymak amacıyla veli, yönetici ve öğretmen görüşmelerinden elde edi-
len bulgular araştırma soruları ile ilişkilendirilerek sunulmuştur.
Sınıf Yönetimine İlişkin Problemler
Görüşmeler sonucunda elde edilen veriler ışığında, bilişim teknolojile-
ri dersi öğretmenlerinin sınıf yönetimi ile ilgili karşılatıkları problemler
altı kategori altında gruplandırılmıştır; (1) ilgi ve motivasyon eksikliği,
(2) kural ve rutin ihlali, (3) altyapı eksikliği, (4) zaman yönetimi, (5) sı-
nıf ortamı/düzeni, ve (6) sınıf içi iletişim eksikliği.
İlgi ve Motivasyon Eksikliği: Bilişim Teknolojileri öğretmenlerinin
sınıf yönetiminde karşılaştığı problemler arasında en çok dikkat çeken
problem, öğrencilerin derse karşı ilgilerinin ve motivasyonlarının eksik
ya da yetersiz olmasıdır. Görüşmeye katılan öğretmen ve yöneticilerin
çoğu, eksik motivasyon nedeniyle, öğrencilerin derse ve sınıf içi etkin-
liklere katılma oranının çok düşük olduğunu söylemişlerdir. Öğrencile-
rin “bilgisayara”yoğunlaşıp,“konudan ya da öğretmenden”uzaklaşmala-
rı her iki grup tarafından da vurgulanmıştır. Bu bağlamda, bir öğretmen
şunları söylemiştir: “... dersin notlandırılmamış olması, öğrencilerin dersi
gereksiz olarak görmelerine sebep oluyor. Dersle alakalı sorun dersin sevilme-
mesi değil, not olmadığından ötürü”
868 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
Kural ve Rutin İhlali: Sınıf yönetimine ilişkin öğretmenlerin görüş bir-
liğinde oldukları diğer problem ise sınıf içi kurallara ve rutinlere uyulma-
masıdır. Öğretmenler sınıf içi kurallar ve bunların yaptırımlarının açık
olarak tanımlanmamasına dikkat çekerek, bu durumun sınıfın yönetimi-
ni zorlaştırdığını belirtmişlerdir. Diğer yandan, yöneticiler, öğrencilerin
bilgisayarı bir oyun aracı, bilgisayar dersini de internette gezme, sohbet
etme ya da oyun oynama dersi olarak algıladıklarını ve konulan kurallara
tam olarak uymadıklarını ifade etmişlerdir.Konulan kuralların öğrenciler
tarafından uygulanmaması veya kural ihlali sonrasında bu davranışın bir
yaptırımının olmaması kural ihlali sıklığını arttırmaktadır.
Alt Yapı Eksikliği: Donanımsal, yazılımsal veya materyal eksikliğinden
kaynaklanan alt yapı problemleri de sınıf yönetiminin etkili bir şekil-
de sağlanmasını engelleyen faktörlerden biri olarak görülmektedir. Sı-
nıların kalabalık, bilgisayar sayısının yetersiz olması, internet bağlan-
tı hızının düşük olması, bilgisayarların donanımsal açıdan yetersiz ol-
ması, öğrencilerin ders dışı internet sitelerinde dolaşmasını ya da prog-
ramları (MSN, chat, vb.) kullanmasını engelleyici yazılımsal/donanım-
sal filtrelemelerin olmaması alt yapı ile ilgili sınıf yönetimi problemle-
rini oluşturmaktadır.
Zaman Yönetimi: Çalışmaya katılan öğretmenlerin görüş birliğinde
olduğu sınıf yönetimiyle ilgili bir diğer problem ise ders süresinin yeter-
siz olması ve bu yetersiz süre içinde de zamanın etkili bir şekilde plan-
lanamamasıdır. Öğretmenler, konuları, etkinlikleri ya da değerlendir-
me sürecini tamamlayamadıklarını bildirmişlerdir. Bazı öğretmenler ise
kendilerini zaman yönetimi konularında yetersiz hissettiklerini söyle-
mişlerdir. Öğretmenlerin bu görüşü bazı yöneticiler tarafından da des-
teklenmiştir.
Sınıf Ortamı/Düzeni: Sınıf yönetiminin ayrılmaz bir parçası olan otur-
ma düzeni de öğretmenlerin problem yaşadığı konuların başında gel-
mektedir. Bilgisayar laboratuvarlarının yerleşim düzeninden dolayı öğ-
rencilerin monitörlerin arkasında kalması sınıf kontrolünü zorlaştır-
maktadır. Klasik oturma düzeni ile karşılaştırıldığında laboratuvarlarda
boş alanların daha fazla olması ve rahat bir ortamda ders işleniyor olma-
sı öğrenciler arasındaki etkileşimin kontrol edilememesine yol açmak-
tadır. Yöneticiler, bilgisayar dersinin laboratuvar ortamında işlenmesini
öğrencilere uygulama yapma, yaparak yaşayarak öğrenme fırsatı sunma-
sından dolayı ayrıcalık olarak görmelerine rağmen, bu ortamdan kay-
naklanan sınıf yönetimi problemlerinin yaşandığını da söylemişlerdir.
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 869
Sınıf İçi İletişim: Öğretmen ve öğrenciler arasındaki iletişim eksikliği
de sınıf yönetimi zorlaştıran problemler arasında görülmektedir. Çalış-
maya katılan öğretmenlerin çoğu, dersin amaçlarının öğrencilerle tam
olarak paylaşılmaması ve öğrencilerin dersin kazanımlarından haberdar
edilmemesi,öğrencilerle sağlam temellere dayanan ilişkilerin kurulama-
masına yol açtığını söylemişlerdir. Bunun yanında, öğretmen-öğrenci ve
öğrenci-öğrenci arasında etkili bir iletişimin kurulamaması, öğrenciler-
de gözlemlenen dersi ciddiye almama ve derse önem vermeme gibi sınıf
düzenini olumsuz yönde etkileyen sonuçlar doğurduğu da öğretmenler
tarafından belirtilmiştir.
Sınıf İçi Disiplin Problemleri
Çalışmaya katılan aileler kendi çocuklarının bilişim teknolojileri ders-
lerindeki davranışları konusunda bilinçli olduklarını düşünmektedirler.
Birçok veli, kendi çocuklarının sınıf içinde herhangi bir disiplinsiz dav-
ranış göstermediğini/göstermeyeceğini savunurken, bir baba çocukların
ders sırasında gizlice MSN ya da oyun programlarına girebilecekleri-
ni belirtmiştir.
Öğretmenler ve yöneticilerin görüşleri incelendiğinde sınıf içinde en
çok karşılaşılan disiplin problemleri, öğrencilerin ders dışı etkinlikler-
le (MSN, oyun-müzik sitelerine girmek, istenmeyen internet siteleri-
ne girmek, Facebook, chat yapmak-yazışmak, vb.) meşgul olmaları, der-
si dinlememeleri, öğrencilerin kaçak/izinsiz olarak yükledikleri oyunla-
rı ders sırasında oynamaları, öğrencilerin kendi aralarında (yüksek sesle)
konuşmaları, tartışmaları ve izinsiz yardımlaşmaları, gürültü yapmaları,
bilgisayarları paylaşmak istememeleri ve bunun için kavga etmeleri, ar-
kadaşlarını aşağılama, sınıf içinde izinsiz dolaşma, yer değiştirme, sınıf
materyallerini uygunsuz olarak kullanma, sakız çiğneme, yiyecek/içecek
maddelerinin sınıf ortamında tüketilmesi ve öğretmene ya da sınıf arka-
daşına saygısızlık yapma şeklinde sıralanabilir.
Sınıf Yönetimi ve Sınıf içi Disiplin Problemlerinin Nedenleri
Sınıf yönetiminde karşılaşılan problemler ve öğrencilerin sınıf içi disip-
lin problemi göstermelerinin birçok nedeninin olduğu görüşmelerde or-
taya çıkmıştır.Bu nedenler (1) Dersin programdaki yeri ve yapısı,(2) Sı-
nıf ortamı / düzeni, (3) Sınıf mevcudu ve donanım eksikliği, (4) Kural
870 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
eksikliği, (5) Ev ortamı ve aile tutumu, (6) Öğretmenlerin yönetim ko-
nusundaki yetersizliği ve (7) Öğrenci tutumları olarak yedi kategori al-
tında gruplandırılmıştır
Dersin Programdaki Yeri ve Yapısı: Çalışmaya katılan okul yöneti-
cileri bilgisayar ve teknolojinin hayatımızdaki öneminin her geçen gün
arttığını ve bu bağlamda da sürekli değişen ve gelişen bir alan olarak
“Bilişim Teknolojileri” dersinin öğretim programlarında çok önemli bir
yere sahip olduğunu belirtmişlerdir. Fakat hem ders öğretmenleri hem
de yöneticiler, sınıf yönetiminde ve sınıf içi disiplini sağlamada karşıla-
şılan problemlerin temel nedenlerinden birisinin bu dersin programda-
ki yeri ve yapısı olduğu konusunda hemfikirdirler. Derse ayrılan sürenin
haftada 1 saat olması, dersin notunun olmaması, seçmeli bir ders olarak
programda yer alması, dersin içeriği ve kazanımlarının öğrencinin bilgi
seviyesine uygun olmaması (dersin öğrenciler tarafından basit olarak ni-
telendirilmesi) her iki grup tarafından belirtilen problemlerdendir. Ay-
rıca, veliler de dersin karnede bir notunun olmamasından dolayı, öğren-
cilerin bu derse yönelik ilgi ve motivasyonlarının düşük olmasına neden
olduğunu belirtmektedirler.
Sınıf Ortamı / Düzeni: Öğretmen ve okul yöneticilerine göre, Bilişim
Teknolojileri derslerinde etkili bir sınıf yönetiminin gerçekleştirilmesi-
ni engelleyen ve bazı sınıf içi disiplin problemlerinin ortaya çıkmasına
neden olan diğer bir neden ise dersin gerçekleştiği sınıf ortamı ve düze-
nidir. Klasik sınıf ortamı ile karşılaştırıldığında, bu dersin laboratuvarda
işlenmesi, öğrencilere daha rahat ve esnek bir ortam sunmaktadır. Boş
alanların fazlalığı ve hareket etme serbestliğinin daha fazla olması iste-
nen bir durum gibi gözükse de, bu durum hem öğrencilerin kendileri-
ni internet kafede gibi hissetmelerine neden olmakta hem de öğrenci-
ler arasındaki etkileşimin kontrol edilmesini zorlaştırmaktadır. Öğren-
cilerin bilgisayarların arkasında kalması, hem öğretmen-öğrenci arasın-
daki etkileşimi etkilemekte hem de öğretmenin öğrencilerin bilgisayar-
da yaptıklarını kontrol etmesini zorlaştırmaktadır.
Sınıf Mevcudu ve Donanım Eksikliği: Sınıların kalabalık olması da
sınıf içindeki etkinliklerin kontrolünü zorlaştıran nedenlerden biri ola-
rak ortaya çıkmaktadır. Öğretmenler, kalabalık sınılarda bilgisayar ye-
tersizliğinden dolayı, bir bilgisayarı birden fazla öğrencinin dönüşümlü
olarak kullandığını ve bu durumun öğrenciler arasında kavgaların çık-
ması ve öğrenciler arası istenmedik sohbetlerin/konuşmaların gerçek-
leşmesine neden olduğunu belirtmektedirler.
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 871
Kural Eksikliği: Sınıf içi disiplin problemleri ile karşılaşılmasının ve sı-
nıf kontrolünün etkin bir şekilde sağlanamamasının diğer bir nedeni de
sınıf içinde uyulması gereken kural ve rutinlerin net ve açık bir şekil-
de konulmamasıdır. Araştırmaya katılan birçok öğretmen, sınıf içi ku-
ral eksikliğinden bahsetmiş ve bu eksikliğin öğrencilerin disiplinsiz dav-
ranmalarına neden olduğuna ve bu durumun sınıf yönetimini olumsuz
olarak etkilediğini belirtmişledir. Bazı öğretmenler de, kural ve sınıf içi
rutinleri koymuş olmalarına rağmen öğrencilerin bu kurallara uymadı-
ğını belirtmişlerdir. Bunun nedeni olarak ta kural ihlali sonucunda her-
hangi bir yaptırımın veya neticenin belirlenmemisini göstermektedirler.
Ev Ortamı ve AileninTutumu: Ailenin bilgisayar dersine ve bilişim tek-
nolojilerine yönelik olumsuz bakış açısı ve öğrencilere evlerinde sunulan
bilgisayar imkanları, öğrencilerin sınıf içindeki bazı disiplinsiz davranış-
larını etkileyen nedenlerdendir. Yapılan görüşmeler sonucunda, bilgisayar
ve teknolojinin hayatımızdaki yerinden ve çocuklarının gelecekte yüksek
kariyerli bir iş sahibi olabilmesinde bilgisayar kullanmanın önemli bir et-
ken olmasından dolayı, ailelerin bilgisayar eğitimine oldukça fazla önem
verdiği görülmüştür. Bu bağlamda, çocukların bilgisayar kullanmaya aile
tarafından teşvik edilme düzeyi de genel olarak yüksek seviyede olması-
na rağmen bazı veliler bilgisayarın sadece eğitim amaçlı kullanılmasına
destek verdiklerini bildirmişlerdir. Böyle düşünen veliler, kendi çocukla-
rının sınıf içinde disiplin problemi çıkarmadığını belirtmektedirler. An-
cak diğer yandan, öğretmenlerden bazıları, öğrencilerin evlerinde bilgisa-
yar olmamasından ya da ailelerin bilgisayar kullanımına izin vermemesi
nedeniyle öğrencilerin bu dersi oyun oynama ya da internette gezme der-
si olarak algılamalarına neden olduğunu belirtmiştir.Ayrıca dersin dönem
sonu karnesinde yer alan bir notunun olmaması, bazı velilerin bu der-
si gereksiz olarak görmelerine neden olmaktadır. Velilerin okullarda ve-
rilen Bilişim Teknolojileri dersi ile görüşleri incelendiğinde çoğunun bu
dersi çocuklarının gelişimi için gerekli gördükleri fakat dersin süresinin ve
içeriğinin yetersiz olması, derslerin birbirini tekrarlaması ve teorik kısmı-
nın ağır basması, dersin öğretmeninin öğretim tarzından dolayı çocuğu-
nun gelişimine gerekli katkıyı sağlamayadığı görüşünde oldukları görül-
müştür. Sadece bir veli, bu dersin gereksiz olduğunu ve derste öğretilen
bilgilerin çocuğunun evde kendi kendine de öğrenebileceğini söylemiştir.
Öğretmenlerin Yönetim Konusundaki Yetersizliği: Çalışmaya ka-
tılan yöneticilerin vermiş olduğu yanıtlar incelendiğinde, sınıf yöneti-
mi ve disiplinin sağlanması konusunda yaşanılan problemlerin diğer bir
872 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
nedeninin de öğretmenlerin sınıf yönetimi konusunda yeterli donanıma
ve bilgiye sahip olmamaları olarak ortaya çıkmaktadır. Yöneticiler, öğ-
retmenlerin bu yetersizliklerini şu şekilde sıralamaktadır; sınıf yönetimi
konusundaki bilgi ve becerilerinin yetersiz olması, öğrencileri yeterince
tanıyamamaları, alan bilgilerinin yetersiz olması, öğrenci ve velilere kar-
şı olan tutumları. Bunlara ek olarak, bazı yöneticiler kadrosuz sözleşme-
li öğretmenlerin bu dersi vermesinden ve bilişim kültürünün hakettiği
önem ve değerin toplumumuz tarafından verilmeyişinden kaynaklanan
sorunlardan bahsetmişlerdir.
Öğrenci Tutumları: Öğretmen ve yöneticilerin belirttiği gibi, bazı öğ-
rencilerin bilişim teknolojileri konusunda kendilerini yeterli görmeleri
ve dersin bir notunun olmamasından dolayı dersi bilgisayar kullanma,
internete girme ve rahatlama dersi olarak algılamaları, sınıf içi yönetimi
zorlaştıran ve bazı disiplinsiz davranışlara (örn., istenmeyen siteler gir-
mek, şarkı dinlemek, konuya karşı ilgisizlik) yol açan nedenler arasında
görülmektedir. Bu konuda bir yönetici bir öğrencinin derse karşı tutumu
ile ilgili şunları söylemiştir “...Öğrenci söyle demişti; benim evde bilgisaya-
rım var, bu konuları zaten biliyorum, annem bana öğretiyor. Derste sıkılıyo-
rum”. Ayrıca, çalışmaya katılan bazı öğretmenler, sınıf yönetimini zorlaş-
tırıcı problemler arasında ‘öğrencilerin kendilerini bilgisayar kullanmada
yeterli hissetmesi’ ve ‘bu dersin konularını bildiklerini sanma’ gibi duy-
gulara sahip olduklarından kaynaklandığını belirtmişlerdir. Buna ilişkin
olarak, bazı yöneticiler ise öğrencilerin sahip olduğu bilginin öğretmen-
lerden daha fazla olmasının sınıf yönetimi problemlerine neden olduğu-
nu düşünmektedirler. Bunlara ek olarak, öğrencilerin dersin amaçlarını
ve kazanımlarını tam olarak algılayamamasından dolayı hem dersin öne-
mini kavrayamamış olmaları hem de kendilerini bilgisayar konusunda
bilgili sanmaları bazı öğretmenler tarafından belirtilmiştir. Bunlara kar-
şın, çalışmaya katılan velilerden çoğu, çocuklarının bilgisayara karşı olan
ilgisinin yüksek seviyede olduğunu söylemişlerdir. Sadece bir veli, çocu-
ğuna bilgisayar kullanmayı yasakladığı için ilgisinin de bu nedenden do-
layı düşük olduğunu belirtmiştir. Öğrencilerin bilgisayara olan aşırı me-
rakının nedenleri arasında arkadaş çevresinde sosyalleşme aracı olarak
bilgisayarın önemli bir yer tutması, bilgiye erişimde kolaylık sağlanma-
sı, eğlenceli vakit geçirme, birşeyler yaptığında kendine olan özgüveni-
nin artması olarak belirtilmiştir. Ailelere göre, çocuklar bilgisayarı MSN,
chat, facebook, oyun oynama, müzik ve film indirme gibi eğlence amaçlı
ya da dersleri için araştırma yapmak amacıyla kullanmaktadırlar.
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 873
Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin Problemlerine İlişkin Çözüm
Önerileri
Öğretmen, yönetici ve veli görüşleri dikkate alındığında, bilişim tekno-
lojileri dersi öğretmenlerinin sınıf içi yönetim ve disiplin problemleri-
nin üstesinden gelebilmesi için bazı önlemlerin alınması ve çözümlerin
üretilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Bu çözümler 11 kategori altında
gruplandırılmıştır; (1) Öğretmen yeterlilikleri (pedagoji ve alan yeter-
lilikleri), (2) Dersin programdaki yeri ve yapısında düzenleme, (3) Mo-
tivasyonu arttırıcı etkinlikler, (4) Bilgisayar kullanımını kontrol – yazı-
lım programları,(5) Sınıf / Laboratuvar oturma düzeni,(6) Ceza verme,
(7) Görmemezlikten gelme, (8) Problemin nedenini öğrenme, (9) Kural
koyma, (10) Aile ile görüşme ve (11) Zümreler arası işbirliği.
Öğretmen Yeterlilikleri: Bilişim Teknolojileri dersinde yaşanılan sı-
nıf yönetimi ve sınıf içi disiplin problemlerine ilişkin çözüm önerilerin-
den ilki öğretmen bilgi, beceri, tutum ve davranışları ile ilgilidir. Yöne-
ticilerin çoğu hem alan bilgisi hem de pedagoji bilgisi açısından iyi ye-
tişmiş öğretmenlere ihtiyaç duyulduğunu bildirmişlerdir. Bu bağlamda,
hem ders öğretmenleri hem de yöneticiler tarafından çizilen ideal öğ-
retmen öğrencilerle iyi iletişim kurma becerisine sahip, güven veren, öğ-
renciyi anlamaya çalışan, disiplini bozan davranışların nedenini sorgu-
layan, ders süresince öğrencileri gözlemleyen, onların sevgi ve saygısı-
nı kazanmış ve öğrencilere eşit davranan bir öğretmendir. Bu özelliklere
ek olarak, bazı öğretmenler sınıf içi disiplini sağlayabilmek için otoriter,
sert ve ciddi karakterde bir öğretmen profilinin gerekli olduğunu söyle-
mişlerdir.Diğer yandan yöneticiler,öğretmenlerin yıllık ve günlük plan-
larını ders esnasında karşılaşabilecekleri problemleri göz önünde bulun-
durarak hazırlamaları; sorunları öğretmen, idari personel, aile ve reh-
berlik servisinin yakın işbirliği ile çözüm yolları üretilmesi; öğrencile-
re teknolojiyi kullanma konusunda rehberlik etmeleri gerekliliğine vur-
gu yapmışlardır.
Dersin Programdaki Yeri ve Yapısında Düzenleme: Dersin prog-
ramdaki yapısı ve yeriyle ilgili olan sorunları gidermede başarının sağ-
lanması için dersin notunun olması, ders saatinin arttırılması, kazanım-
ların öğrencilerin ön bilgileri gözönüne alınarak yapılandırılması gerek-
tiği hem öğretmenler hem de yöneticiler tarafından vurgulanmıştır.
Motivasyonu Arttırıcı Etkinlikler: Araştırmaya katılan öğretmen, veli
ve yöneticiler, öğrencilerin derse olan ilgi ve motivasyonunu artırmak ve
874 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
böylece etkili bir sınıf yönetimi sağlamak için öğretim ortamına ve et-
kinliklerine ilişkin değişikliklerin de yapılması gerektiğini söylemişler-
dir. Uzman kişilerin yaptıklarını referans göstererek ilginç örneklere yer
verilmesi, gerçek yaşamla ilişkili ders anlatımı, öğrencilerin ilgi ve ih-
tiyaçlarını dikkate alan ders planları, disiplinlerarası bilgisayar destek-
li dersler ve projeler, tartışma ortamı oluşturma, soru-cevap yönetimi-
ni kullanma, grup çalışmaları yaptırma, görsel ve renkli materyaller kul-
lanma, konu çeşitliliğine yer verme ve dersin sonunda öğrencilere iste-
dikleri etkinlikleri (MSN, oyun, internette dolaşma vb.) yapabilmeleri
için süre verme çalışmaya katılan veli, öğretmen ve yöneticiler tarafın-
dan önerilen çözüm yollar arasındadır. Ayrıca, bazı öğretmenler MEB
tarafından sağlanan “TTNET Vitamin”gibi bilgisayar temelli program-
ların kullanılmasının da öğrencilerin derse olan ilgilerini artırabileceğini
söylemişlerdir.Bunlara ek olarak,örnek öğrenci seçme,öğrencilere isim-
leriyle hitap etme, ek görevler verme, konu anlatımı sonunda öğrencile-
re oyun için serbest zaman verme gibi öğrencilerin motivasyonlarını ar-
tıracak şekilde düzenlenmiş / planlanmış ödüller vermek de öğretmen-
ler tarafından önerilen çözüm yolları arasındadır.
Bilgisayar Kullanımını Kontrol –Yazılım Programları: Öğretmenler
ve yöneticiler, öğrencilerin ders dışı istenmeyen sitelere girmeleri, mü-
zik dinlemeleri, chat yapmaları gibi ders dışı etkinlerin kontrol edilebil-
mesi için özel yazılımların kullanılması gerekliliğinden bahsetmişlerdir.
Bu bilgisayar programlarının kullanımı ile birlikte, öğrenci ders sırasın-
da MSN programını açtığı anda internet bağlantısı otomatik olarak ke-
silebilecek ve istenmeyen internet sitelerini girme konusunda kolaylıkla
filtreleme yapılabilecektir (örn: Net Support programı).
Sınıf / Laboratuvar Oturma Düzeni: Laboratuvar oturma düzenin-
den kaynaklı sorunların giderilmesi için öğrenme ortamının “U”oturma
düzenine göre tasarlanması ve sınıf oturma düzeninin, başarılı ve başa-
rısız öğrencilerin sınıfa eşit dağıtılarak planlanması gerekliliğine vurgu
yapılmıştır. Böylelikle öğretmenler sınıf içinde yapılan etkinlikleri ko-
laylıkla kontrol edebilecek ve öğrenci-öğrenci, öğrenci-öğretmen etkile-
şimini üst düzeye çıkarabilecektir.Bilgisayar kullanmasını iyi bilenler ile
bilmeyenlerin karma bir şekilde oturtulmasıyla bilen öğrenciler bilme-
yen öğrencilere yardımcı olabilecek ve bu durum sınıf içi kontrolü ko-
laylaştırabilecektir.
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 875
Ceza verme: Bilişim Teknolojileri dersinde etkili bir sınıf yönetimi
ve disiplinin sağlanması için bazı öğretmenler, öğrencilerin göstermiş
oldukları sınıf içi disiplin problemleri karşısında onlara ceza vermeyi
önermektedirler. Öğrencilerin bilgisayar kullanmasına izin vermemek
/ sınırlamak, görevini tamamlasa bile internete girmesine izin verme-
mek, sınıftan dışarı çıkmarmak gibi bireysel olarak verilebilecek ceza-
lardan bahsetmişlerdir.
Görmemezlikten gelme: Bazı öğretmenler ise öğrenciye ceza vermek
yerine disiplini bozan davranışın görmezden gelinmesi ya da öğrencinin
bedensel ve/veya sözel yollarla uyarılmasıyla da engellebileceğini söyle-
mişlerdir.
Problemin Nedenini Öğrenme: Sınıf disiplinini bozan davranışlar-
dan onları haberdar etmek ya da nedenlerini öğrenmek, dersin kaza-
nımlarını öğrencilerle paylaşarak ders sonunda neler öğreneceklerinin
farkında olmalarını sağlamak için öğrenci ile birebir konuşmak ta etkili
stratejiler arasında görülmektedir.
Kural Koyma: Diğer yandan, dönem başında sınıf için kural ve prose-
dürlerin (örn: laboratuvara giriş-çıkışlarda düzenli ve sıra halinde olun-
ması, bilgisayarların nasıl kullanılması gerektiğinin açıklanması, vb.)
öğrencilerle birlikte belirlenmesi, bu kuralların yaptırımlarının açık ola-
rak tanımlanması ve kural ihlalinde öğrencilere kendi koydukları kural-
ların hatırlatılması sınıf yönetiminin başarılı bir şekilde sürdürülebilme-
sinde etkili stratejiler olarak belirtilmiştir.
Aile ile görüşmek: Öğretmenler tarafından belirtilen diğer bir çözüm
önerisi de disiplin problemi çıkaran ve kurallara uymayan öğrencilerin
velileri ile görüşüp, bu problemlerin nedenlerini araştırmaya çalışmaktır.
Böylelikle ailede sürecin içerisine dahil edilebilecek ve yaşanan proble-
min çözümünde onların desteği de alınabilecektir.
Zümreler Arası İşbirliği: Bilişim teknolojileri dersinin haftada bir saat
olması ve dersin bir notunun olmamasından dolayı öğrencilerin bu dersi
önemsemeleri ve ders konularını etkin bir şekilde öğrenebilmeleri için,
öğretmenler tarafından diğer zümreler ve branş öğretmenleri ile işbirli-
ği yapılması önerilmiştir.Örneğin,başka bir dersin ödevini veya projesi-
ni yaparken bilgisayar teknolojilerinin kullanımının zorunlu tutulması,
öğrencilerin bu dersi daha çok kabullenmelerini sağlayabilecek ve derse
karşı ilgilerini arttıracaktır.
876 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
Sonuç ve Tartışma
Bu araştırmada, bilişim teknolojileri derslerinde karşılaşılan sınıf içi yö-
netim ve disiplin problemleri ile birlikte istenmeyen davranışlar farklı ba-
kış açıları dikkate alınarak neden ve çözüm bağlamında ortaya konulma-
ya çalışılmıştır. Araştırma sonucunda Bilişim Teknolojileri Dersi öğret-
menlerinin sınıf yönetimine dair karşılaştıkları problemlerin temel nede-
ninin, bilgisayar dersinin programdaki yeri ve yapısından kaynaklandığı
görülmüştür. Araştırmaya katılan velilerin çoğu kendi çocuklarının sınıf
içi disiplinsiz davranış göstermediğini düşünürken, öğretmen ve okul yö-
neticileri bir çok disiplin problemiyle karşılaştıklarını belirtmişler ve bu
problemlerin çözümüne yönelik olarak bir çok öneride bulunmuşlardır.
İlgi ve motivasyon eksikliği ile kural ve rutin ihlalleri gibi problemle-
rin dersin karne notunun olmaması ve ders saatinin haftada bir saat ol-
masından kaynaklandığı öğretmenler tarafından özellikle vurgulanmış-
tır. Ayrıca bu bulgu farklı araştırmacılar tarafından bilgisayar ve öğretim
teknolojileri öğretmen adayları ile yapılan araştırmalarla da (Altun &
Ateş, 2008; Deryakulu & Olkun, 2006; Seferoğlu, 2007) örtüşmektedir.
Dersin karnede notunun olmaması, dersin seçmeli olması ve ders içeri-
ğinin öğrenciler tarafından basit olarak algılanması öğrencilerin kuralla-
ra uymamalarına, dersi ciddiye almamalarına ve derse karşı olan ilginin/
motivasyonlarını olumsuz yönde etkilediği görülmüştür. Ayrıca bilgisa-
yar ders saatinin haftada bir saate indirilmesi, öğretmenleri zaman yö-
netimi açısından da zorlamaktadır. Bu bağlamda haftalık ders saatinin
arttırılması veya zümreler arası ortak çalışmalar yolu ile diğer derslerin
bilgisayar destekli verilmesi ortaya çıkabilecek zaman problemlerini çö-
zebilecektir. Bu tür problemleri engelleyebilmek için öğretmenlere, der-
sin yapısında öğrencilerin seviyelerine göre esnek bir öğretim programı
verilerek, gerektiğinde öğrencileri güdüleyebilecek etkinliklerin ve ko-
nuların dahil edilebilmesine imkan sağlanabilir (Seferoğlu, 2007). Ayrı-
ca, öğrencilerin derse karşı ilgi ve motivasyonunu arttırmak için öğret-
menler farklı öğretim yöntem ve teknikleri kullanabilir, gerçek yaşam ile
dersi ilişkilendirebilir, farklı konu ve örnekler ile dersi zenginleştirebilir
ve görsel ve renkli materyaller kullanabilirler. Örneğin, bilgisayar ders-
leri proje tabanlı öğrenme modeli dikkate alınarak işlenebilir. Özdener
ve Özçoban (2004) 6. sınıf öğrencileri ile yapmış oldukları deneysel ça-
lışmalarında, proje tabanlı öğrenmenme modelinin öğrencinin başarısı-
nı ve motivasyonu olumlu yönde etilediğini bulmuşlardır. Öğrencilere
isimleri ile hitap etme, dersin sonuna doğru 5-10 dakikalık boş zaman
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 877
ayırıp serbest zaman etkinlikleri yaptırma ve başarılı öğrencileri ödül-
lendirme öğrencilerin motivayonlarını arttırabilir.
Bazı okullardaki teknolojik altyapının eksikliği ve laboratuvarlardaki
bilgisayar sayısının öğrenci sayısına göre yetersiz olması sınıf yöneti-
mi açısından diğer bir problemdir. Bir bilgisayarı iki yada üç öğrenci-
nin kullanması, sınıfın fiziki olarak yeterli büyüklükte olmaması, sınıf
yerleşim düzeninin uygun olmaması gibi etkenlerin öğrencilerin bilgi-
sayarı kullanma sırasında tartışmalar yaşaması ve derste oyun oynama-
yı istemesi gibi problemlere yol açtığı alanyazında da belirtilmiştir (Al-
tun, 2007; Çağıltay et al., 2001). Bundan dolayı sınıf mevcutlarının dü-
şürülmesi veya öğrenci başına düşen bilgisayar sayısının artırılması sı-
nıf yönetiminde karşılaşılabilecek olası problemlerin yaşanmasını en-
gelleyebilir. Bunun yanısıra, hazırlanan ders içi aktivitelerin sınıf içinde-
ki bu durum düşünülerek, öğrencilerin grup olarak çalışabilecekleri şe-
kilde tasarlanması, karşılaşılabilecek problemlerin belli oranda azalma-
sına neden olabilir.
Bazı öğretmenlerin bilgisayar laboratuvarlarının fazla büyük olması-
nın öğrenciler arasındaki etkileşimin kontrol edilememesine yol açtığını
söylemesine rağmen Ersoy (2005) bilgisayar laboratuvarlarında bilgisa-
yarlar arasında boşlukların bulunmasının öğretmenin öğrencileri kont-
rol edebilmesine imkan sağladığını belirtmiştir. Ayrıca bilgisayar laba-
ratuvarlarının fiziki yapısındaki sorunlar; öğretmen-öğrenci ve öğrenci-
öğrenci arasındaki etkileşimi de olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu
durumda öğretmen laboratuvar düzenini iletişimi kolaylaştırıcı şekilde
düzenleyerek çıkabilecek sınıf içi iletişim problemlerini çözebilir.
Sınıf içi etkinlikleri ve gündelik ders rutinlerini belirleyen kural ve ru-
tinlerin konulmaması veya konulan kuralların uygunlanmaması sınıf içi
disiplin problemlerinin ortaya çıkmasına neden olan diğer faktördür.
Ders ve sınıf içi kurallara uyulmadığı takdirde yaptırımların öğrenciler
ile birlikte planlanması ve zaman zaman bu kuralların öğrencilere ha-
tırlatılması kural ve rutin ihlaline yönelik problemlerin çözümü olabilir.
Ayrıca, aşırı derecede disiplin problemine neden olan öğrenciler için ai-
leleri ile görüşmek ve okulun rehberlik servisinden destek almak da bir
çözüm olarak önerilebilir.
Öğrencilerin bilgisayarları kullanmalarını denetleyen ve öğrencilerin
gereksiz kullanımlarını engelleyebilen yazılımsal/donanımsal altyapı ile
öğrencilerin ders içerisinde kontrol altına alınabileceği öğretmenler ta-
878 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
rafından önerilmektedir. Bu programların okullardaki laboratuvarlara
kurulması ve etkili kullanılabilmesi için öğretmenlere verilecek hizmeti-
çi eğitimler sayesinde ders dışı etkinliklerle ilgilenmesini engellenebilir.
Öğretmen, yönetici ve velilerin görüşleri karşılaştırıldığında bazı farklı-
lıkların olduğu görülmektedir. Özellikle bazı yöneticiler ve veliler sınıf
yönetimi ve sınıf içi disiplin problemlerinin öğretmenlerin sahip oldu-
ğu yönetimi bilgi ve beceri yetersizliğinden kaynaklandığını belirtmişler-
dir. Öğretmenler ise bu problemlerin velilerden de kaynaklanabileceğini,
velilerin bazı tutumlarının (dersin notunun olmamasından dolayı dersi
önemsiz görmelerini öğrencilere belirtmeleri gibi) öğrencilerin derse ge-
reken önemi göstermemelerine sebebiyet verdiğini ifade etmişlerdir. Ay-
rıca öğretmenler yöneticilerin okulda kendilerini ders dışı işlerle meş-
gul ettiklerini ve ders için yeterli zamanı bulamadıklarını bildirmişlerdir
(Kabakçı et al., 2009). Etkili sınıf yönetiminin temel aktörü olarak görü-
len öğretmenlerin, (Savran & Çakıroğlu, 2004) hizmet içi eğitimlere ka-
tılması teşvik edilerek sınıf yönetimi, çatışma çözümleme ve stres yöne-
timi konularında yeterliliklerinin arttırılması sağlanabilir. Ayrıca, bu eği-
timler süresince, sınıf içi teknoloji kullanımı konusunda öğretmenlere
organizasyon ve zaman yönetimi becerileri kazandırılmalıdır (Bingim-
las,2009).Kadrosuz (vekil) öğretmenlerin bilgisayar dersini vermesinden
dolayı kaynaklanan sorunlar da alanyazında Kıyıkçı ve Kabakçı (2006)
tarafından yönetim sorunları başlığı altında ele alınmıştır. Kadrosuz öğ-
retmenler bir çok etkenden dolayı öğrencilerine karşı daha ilgisiz olabil-
mektedirler. Bu gibi sebeplerden dolayı bu öğretmenlerin kadrolu olarak
atanması bir kısım problemlerin yaşanmasını engelleyebilir.
Sonuç olarak bilgisayar dersinde karşılaşılan sınıf yönetimi ve sınıf içi
disiplin problemleri, nedenleri ve çözümleri için yapılan araştırmalar
genelde ortak bulgular sunmaktadırlar. Problemler ve nedenleri birçok
araştırmacı tarafından ortaya konmasına rağmen çözüm önerileri açı-
sından yeterli araştırma sonuçları bulunmamaktadır. Bu bağlamda, bu
araştırma problem-neden-çözüm ilişkisi çerçevesinde muhtemel sorun-
ların çözümlerini de farklı bakış açılarını dikkate alarak sunmasından
dolayı önemlidir. Genel olarak bilgisayar dersinde karşılaşılan sınıf yö-
netimi ve sınıf içi disiplin problemlerini çözebilmek için bilişim tekno-
lojileri dersinin yapısının geliştirirerek düzeltmeler yapılması ve bilgisa-
yar öğretmenlerinin alan bilgisi ve sınıf yönetimi bakımından daha do-
nanımlı olarak yetiştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Öğretmenlerin
okul idaresi,aileler,rehberlik servisi ve öğrencilerle kurdukları iletişimin
arttırılması çözüm için etkili olabilir.
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 879
Öneriler
Araştırma sonucunda ortaya çıkan sonuçlar ışığında bilgisayar dersin-
de yapılacak bazı değişiklikler ve düzenlemeler ile birçok sınıf içi yöne-
tim ve disiplin probleminin ortaya çıkması önlenebilir. Bu değişiklikler
ilköğretim öğrencilerinin bilgisayar dersindeki performanslarının da di-
ğer dersler gibi notla değerlendirilmesi, haftalık ders saatinin artırılması
ve bu derste uygulanacak etkinliklerin diğer dersleri de kapsayacak şe-
kilde uygulanması olarak sıralanabilir.Bu sayede dersin öğrenciler ve ve-
liler tarafından daha ciddiye alınması ve öğretmenlerin dersi daha etkin
kullanabilmesi sağlanabilir. Bunlara ek olarak,bilgisayar laboratuvarla-
rının teknolojik alt yapısı ve fiziki yapısında gerçekleştirilecek düzenle-
melerin de sorunların çözümüne katkı sağlayacağı açıktır.
Alanyazında bilgisayar derslerinde karşılaşılaşılan problemleri ele alan
araştırmalar genellikle sadece öğretmenlerden elde edilen verilere da-
yanmaktadır. Bu çalışmadan elde edilen bulgular ise bilgisayar öğret-
menlerinin yanısıra okul idarecilerinden ve velilerden de elde edilmiştir.
Bu sayede problemlere, nedenlerine ve çözüm yollarına farklı bakış açı-
lardan bakılarak daha derin sonuçlara ulaşılması amaçlanmıştır. Bu ko-
nuda yapılacak daha sonraki çalışmaların da veri kaynağı olarak fark-
lı bakış açılarını yansıtması daha objektif sonuçlara ulaşılmasını sağla-
yabilir. Bu nedenle, öğrencilerin görüşlerinin de dahil edileceği çalışma-
ların yapılması, sorunların ve bu sorunların sebeplerinin anlaşılmasın-
da daha fazla bilgi sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca bilgisayar der-
sinde karşılaşılan sınıf yönetimi ve sınıf içi disiplin problemlerini orta-
ya koymayı amaçlayan çalışmaların yanısıra bu problemlerin nedenleri-
ni ve çözüm yollarını da araştıran çalışmalar yapılmalıdır. Sınıların dü-
zenli olarak gözlemlenmesi ve gözlem kayıtlarının tutulması öğrencile-
rin hangi sıklıkta ve hangi durumlarda disiplin problemi göstedikleri-
nin ortaya konulması açısından ileride yapılacak araştırmalarda yöntem
olarak kullanılabilir.
Sınıf yönetiminin etkin bir eğitim ve öğretim için temel şartlardan biri
olduğu dikkate alınırsa,öğretmenlerin sınıf yönetimine ilişkin bakış açı-
larının ortaya konulması ve sınıf yönetimi yaklaşımlarını etkileyen fak-
törlerin neler olduğunun belirlenmesine yönelik bir araştırmanın tasar-
lanması, hiç şüphesiz bu alanda önemli bulgular elde etmemizi sağla-
yacaktır.
880 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
TANRIVERDİ, APAK / Türkiye, Finlandiya ve İrlanda İlköğretim Programlarının Medya... • 881
A Qualitative Study on Classroom
Management and Classroom Discipline
Problems, Reasons, and Solutions: A
Case of Information Technologies Class
Mehmet ERDOĞAN*, Engin KURŞUN**, Gülçin TAN ŞİŞMAN***,
Fatih SALTAN****, Ali GÖK****, İsmail YILDIZ*****
Abstract
he purpose of this study was to investigate classroom management and discipline problems
that Information Technology teachers have faced, and to reveal underlying reasons and possib-
le solutions of these problems by considering the views of parents, teachers, and administrator.
his study was designed as qualitative study. Subjects of this study consisted of 14 school admi-
nistrators, 14 teachers, and 17 parents. hree diferent, but parallel, semi-structured interview
schedules were used for data collection. Data were analyzed through the use of content analy-
sis method. As a result of this analysis, the problems associated with classroom management
were grouped under following themes; lack of motivation, breaking the rules and routines, lack
of infrastructure, insuficient time management, inefective classroom environment, and lack of
interaction in classrooms. On the other side, participants related these problems with following
reasons; place and structure of the course in the curriculum, classroom environment, classroom
size and lack of hardware, lack of rules, home environment and parents attitudes, lack of teac-
hers’ management skills and students attitudes. Finally, following solutions were suggested to
overcome disciplines and classroom management problems; improvement in teachers’qualifica-
tion, regulation at place and structure of the course in the curriculum, organizing motivational
activities, using software which controls computers usage in classroom/lab, reorganizing class-
room/lab sitting plan, giving punishment, ignoring misbehavior, understanding reasons behind
problems, meeting with parents and providing coordination among diferent subject commu-
nities (Zümre) in schools.
Key Words
Information Technology Course, Classroom Management, Discipline Problems.
* Correspondence: Assist. Prof. Dr. Akdeniz University, Faculty of Education, Department of Educational Sci-
ences, 07058, Antalya/Turkey.
E-mail: mmerdogan@gmail.com
** PhD Candidate, Atatürk University, Computer Education and Instructional Technology, 25240, Erzu-
rum/Turkey.
*** PhD Candidate, Akdeniz University, Department of Educational Sciences, 07058, Antalya/Turkey.
**** PhD Candidate, Mersin University, Computer Education and Instructional Technology, 33343 Mer-
sin/Turkey.
***** PhD Candidate, Selcuk University, Computer Education and Instructional Technology, 42090, Kon-
ya/Turkey.
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: heory & Practice
10 (2) • Spring 2010 • 881-891
© 2010 Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.
882 • EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE
Advance in Information and Communication Technologies (ICT) have
been inluencing almost all parts of our lives. Without doubt, it has
become necessary to prepare new generation to be equipped with these
ICT skills (Dursun & Çuhadar, 2009). In fact, Information Technology
teachers, so called computer teachers, working at primary and second-
ary schools have pivotal roles to fulill this mission (Kabakçı & Odabaşı,
2007). However, this is not an easy task; especially the prevalence of
new technologies in schools has resulted in new classroom management
and discipline problems. Students’ wrong usage and damage of techno-
logical tools in classrooms (Irving, 2003), inefective time management
while using technology,using cell phone in classrooms,video and sound
records which might inluence the private life are some of the exam-
ples emerging as a result of the entrance of new technologies into the
schools. In this sense, a successful classroom management and organi-
zation is fundamental for designing an efective teaching and learning
environment and for preventing discipline problems and misbehaviors
(Brophy, 1983; Emmer, Evertson, & Worsham, 2000; Evertson, Em-
mer, Sanford, & Clements, 1983). Also, communicating with parents is
essential for eliminating these problems (Yıldırım & Dönmez, 2008).
he existing literature revealed frequent misbehaviors observed in
Turkish classrooms. For example, Atıcı and Merry (2001) reported
that Turkish students demonstrated misbehaviors such as talking out
of turn, wandering aimlessly, irritating pupils, and misusing materials.
Similarly, Türnüklü and Galton (2001) mentioned about Turkish stu-
dents’ frequent misbehaviors as illicit talking, inappropriate movement
and interrupting another pupil.
According to study conducted with twenty primary school teachers
from Turkey and England by Türnüklü and Galton (2001), it was found
that most of the classroom management problems in both countries
were similar. heir study indicated that the most prevalent disrup-
tive behavior in both Turkey and England (51.4% and 49.5% respec-
tively) was “noisy or illicit talking.” hen, “in appropriate movement”
was another most frequently misbehavior observed in selected Turkish
(27.1%) and the UK schools (27%).“Disturbing friends”was third most
frequent misbehavior in selected schools (9.3% for Turkish classes and
7.9% for UK classes).he same study also examined the reasons behind
these misbehaviors.It was found that the frequency of misbehaviors de-
pended on diferent factors “such as the student’s age, gender, the time
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / A Qualitative Study on Classroom... • 883
of day, diferent part of the lesson, the seating arrangement in the class-
room, the type of learning activity and the subject matter” (Türnükü &
Galton, 2001, p.296). On the other side, while inancial problems of
parents could be main reason of these misbehaviors in Turkey, divorce
was likely to be main cause of these inappropriate behaviors in England
(Türknüklü & Galton, 2001).
Atıcı (2007) attributed the reasons of misbehaviors to family related is-
sues and student related issues.Among these,family related reasons have
been observed to be one of the most prevalent reasons of inappropri-
ate behaviors (Atıcı, 2007; Weishew & Peng, 1993). On the other side,
Çağlar (2008) divides the factors related to misbehaviors into two dif-
ferent, but related categories; internal and external factors. He further
explains that although teachers could have direct inluence on internal
factors (student, teacher, environment), they do not have direct impact
on external factors.He divides external factors into two groups,one is re-
lated to students’ close environment (family, school and friends) and the
other one is related to remote environment (educational management,
country governance and development in the World) (Çağlar, 2008).
Studies on Information Technology Teachers
he review of the literature indicated that studies addressing to the
department of Computer Education and Instructional Technology
(CEIT) are scarce because it is a newly established department.Existing
studies on this area mainly covered the following subjects; professional
requirement of Information Technology Teachers,their status and work
conditions (Kıyıcı & Kabakçı, 2006), perceptions about the department
of CEIT (Durdu & Yıldırım, 2005), and their problems and difficulties
they encountered in their professional life (Dursun & Çuhadar, 2009).
Results of these studies indicated that problems that IT teachers have
faced can be categorized under four themes; namely “problems related
with school administrators”, “problems related with teaching”, “techni-
cal and infrastructure problems” and “personal problems” (Deryakulu,
2005; Kabakçı, Akbulut & Özoğul, 2009; Kıyıcı & Kabakçı, 2006).
Particularly, it is important to highlight that the study conducted by
Kıyıcı and Kabakçı (2006) to investigate IT teachers’ problems in their
irst year teaching profession revealed that the problems associated with
classroom management was appeared the most highest degree under
the teaching related problems.
884 • EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE
A study conducted by Dursun and Çuhadar (2009) investigating the
pre-service computer teachers’ views on the teaching profession indi-
cated that the main reason of classroom management problem was that
the eforts of students in IT classes were not graded and students did
not obtain any grade from IT courses at the end of the semester. An-
other study which was conducted with 70 IT teachers showed that 43 %
of the problems were mainly due to student-related issues and crowded
classroom (Deryakulu, 2005). Still another cause of the problem assert-
ed by Çağıltay, Çakıroğlu, Çağıltay, and Çakıroğlu (2001) is the limited
number of available technological tools in classroom and computer labs.
Current Status of Information Technology Course in Turkey
According to 2378 numbered issue and Ministry of National Educa-
tion guide dated with 15 March 1993, it was stated that “teachers who
will teach computer [Information Technology] course will be selected
from candidates who hold major or minor in Computer Education
ield”, if needed number does not meet, IT teachers will be selected
from “teachers who are already working in the Ministry of National
Education with a higher education diploma.” Initial Computer Ed-
ucation and Instructional Technology department was founded in
Middle East Technical University in 1993 (Durdu & Yıldırım, 2005).
Up to this date, infrastructures necessary for computer education and
training for computer teachers were established, and those trained
by Ministry of National Education were selected from various ields
to become computer teachers. One of these trainings was realized in
1985 for 225 teachers.hey were taken to training about computer lit-
eracy and BASIC programming language (Akkoyunlu & İmer, 1998).
On the other side, it was 1998 when computer lesson were irstly in-
cluded into national curriculum as a 1 or 2 hours per week for 4th
to
8th
graders. Later, the nature of the course was changed and it was
set as an elective course for the elementary schools (1st
to 8th
grades)
(Deryakulu & Olkun, 2006).
The Purpose of the Study
his study aims to reveal misbehaviors,classroom management and dis-
cipline problems that Information Technology Teachers encountered,
as well as underlying reasons and possible solutions of these problems
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / A Qualitative Study on Classroom... • 885
by considering the views of parents, school administrators and teachers.
In scope of this general aim, following speciic research questions were
addressed;
1. What are the classroom management problems that Information
Technology Teachers faced?
2. What are the discipline problems that Information Technology
Teachers faced?
3. What are the underlying reasons of these classroom management
and discipline problems?
4. What are the possible solutions suggested by teachers, administra-
tors and parents for these classroom management and discipline
problems?
Method
he design of the study was made use of qualitative research method.
his method provides the researchers to work small groups, but thus
to gain in-depth information, understanding and wider insight on the
selected subjects (Patton, 1990; Yıldırım & Şimşek, 2008).
Subjects
Subject of this qualitative study consisted of 17 family members (13
Mothers,3 Fathers,and 1 Elder Brother) whose children or sibling took
an Information Technology course, 14 Information Technology Teach-
ers (6 Females, 8 Males) and 14 school principals and vice principals (6
Females, 8 Males). While selecting the sample, convenience sampling
method was used.his sampling method help the researchers access the
subjects easily and facilitates the research process (Yıldırım & Şimşek,
2008). Characteristics of the subjects (particularly, administrators and
teachers) are summarized in Table 1.
886 • EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE
Table 1.
Demographic information of administrators and teachers
Administrator (n=14) Teacher (n=14)
Demographic Information f
Demographic
Information
f
Gender
Female
Male
6
8
Gender
Female
Male
6
8
Experience in the profession
First year
1-5
6-10
-
9
5
Experience in the profession
First year
1-5
6-10
2
8
4
Graduation (department)
Computer Education Teacher
Technology and Design Teacher
Applied Science (Science Ed...etc)
Social Studies (History, Literature…etc)
Class Teacher
Math Teachers
Others
2
1
3
3
2
2
1
Graduation (department)
Computer Teacher
Computer System
Teachers
Technology and Design
Teacher
Computer Tech. &
Programming Teacher
Vocational Schools
Others
7
2
1
1
1
2
Type of administrator
Principal
Assistant Principal
Not indicated
5
3
6
Work Load in a week
1-10 hours
11-20 hours
21-30 hours
4
4
6
Data Collection Instruments
hree diferent, but parallel, semi-structured interview schedules; for
family members, teachers and administrator, were developed for the
study based on the informal interviews with two faculty stafs teach-
ing classroom management course in the department of CEIT and
also based on the analysis of the theoretical and empirical literature on
classroom management. During the individual interviews, the partici-
pants were asked to indicate the discipline problems (i.e. misbehav-
iors) in the IT classes, the possible reasons of and solutions to these
problems.
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / A Qualitative Study on Classroom... • 887
Data Collection and Analysis
Data were obtained from the subjects in the spring semester of
2008/2009 academic year. Qualitative data analysis process was organ-
ized in ive steps which were parallel to the method proposed by Schloss
and Smith (1999) and updated by Erdoğan and Ok (2007).hese steps
were called as (1) transcription, (2) reliability analysis, (3) coding, (4)
establishing themes and categories and (5) writing up and interpreting
the results. Collected data were irstly transformed into written format
and then subjected to content analysis for examining the common codes
and thus categories. Later, three randomly selected transcripts were
coded independently by three coders in order to examine the consisten-
cy among the codes emerged and to ind inter-rater reliability.hen, all
transcripts were other three researchers and then these emerged codes
were controlled by another researcher. Categories and themes were later
established based on the codes and their similar characteristics. Finally,
the emerged codes and established categories and themes were inter-
preted along with the quotation taken from the transcripts.
Findings
In light of the data obtained from the participants,the possible problems
of IT teachers associated with classroom management were (1) lack of
motivation, (2) rule and routines breaking, (3) lack of infrastructure,
(4) inefective time management, (5) classroom environment, and (6)
lack of classroom interaction.he discipline problems and misbehaviors
that teachers encountered in IT classes were mainly related to of-task
behavior, (i.e. listening music, using MSN), noisy talking, walking aim-
lessly,and inappropriate use of classroom materials.he possible reasons
behind classroom management problems and students’ discipline prob-
lems were (1) the nature and status of the course in the curriculum, (2)
classroom environment, (3) crowded classrooms and lack of software,
(4) lack of rules,(5) home environment and parents’attitudes,(6) teach-
ers’ inefficiency in classroom management and (7) students’ attitudes.
he possible solutions to these problems proposed by the participants
were (1) increasing teachers’ pedagogical and subject area knowledge,
(2) re-framing the nature of IT course in the curriculum, (3) using ac-
tivities that facilitate motivation, (4) using software programs that help
control the wrong computer usage, (5) efective managing the IT class-
888 • EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE
es, (6) giving punishment, (7) ignoring, (8) investigating the reasons of
the problem, (9) establishing rules, (10) contacting with parent and (11)
cooperating with other groups of teachers in the school.
Results
As indicated by the teachers, students’ lack of motivation, and breaking
rules and routines can be mainly due to the nature of the course (i.e.
one class hour in a week) in the curriculum. his is almost consistent
with the previous indings (Altun & Ateş, 2008; Deryakulu & Olkun,
2006; Seferoğlu, 2007). Students’ motivation can be increased through
the use of various instructional methods and techniques (i.e. project
based learning design, Özdener & Özçoban, 2004) High number of
the students in classroom and relatively low number of the technologi-
cal equipments also created problems in terms of efective management
and efective usage of the materials (Altun, 2007; Çağıltay et al., 2001).
he teachers indicated that since classrooms were too big, students’dis-
ruptive talking and wandering within the classroom could not be eas-
ily controlled. However, Ersoy (2005) believed that spaces should be
available between the computers in order to control the students. hus,
the classes should be large enough for recruiting the available materials
and should be equipped with the technological tools (i.e. computer) by
considering the number of the students taking a course in that class.
Lack of available software programs which control students’usage of in-
ternet and the programs in the computer emerged as another reason to
students’ out-of task behavior. Purchasing and using software program
in the computer labs can be a solution to eliminate this problem.
Lack of rules which organizes the daily activities and class routines, and
breaking the established rules were observed to be the reason of the
emergence of the classroom management and discipline problems. Rule
establishment process in which both teachers and students are actively
involved should be one of the solutions to these problems.
Teachers’, principals’ and family members’ views were not totally in line
with one another. Some of the parents and principals believed in teach-
ers’ insufficiency with regard to classroom management. On the other
hand, teachers believed that some of the students’ discipline problems
were due to parental attitudes toward the course and the technology.
As a curial actor in the efective classroom management (Savran &
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / A Qualitative Study on Classroom... • 889
Çakıroğlu, 2004), teachers should be taken to in-service training in
terms of classroom management, conlict resolution and stress manage-
ment. Furthermore, teachers should be equipped with self-organization
and time-management skills (Bingimlas, 2009).
In short, research on classroom management in the available literature
revealed similar results. Discipline problems and possible reasons were
indicated in many of the studies. However, solutions to these emerged
problems were not frequently spelled out. his research study, in this
sense, served beneicial solutions to deal with the classroom manage-
ment and discipline problems of IC teachers in speciic and other teach-
ers teaching various topics in general.his study is very signiicant since
it provides diferent viewpoints in the context of problem-reason-solu-
tion associated with classroom management.
890 • EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE
References/Kaynakça
Akkoyunlu, B. & İmer, G. (1998).Türkiye’de eğitim teknolojisinin görünümü (Ünite 10).
B. Özer (Ed.), Çağdaş eğitimde yeni teknolojiler içinde (s. 159-176). Eskişehir: Anadolu
Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
Altun, E. (2007). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri öğretmenleri Türkiye’de ne işe yarar?
Eğitimdeyiz, 1(1), 12-14.
Altun, E. & Ateş, A. (2008). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri öğretmen adaylarının
sorunları ve geleceğe yönelik kaygıları. İlköğretim Online, 7(3), 680-692. www.ilkogretim-
online.org.tr adresinden 12.08.2009 tarihinde edinilmiştir.
Atıcı, M. (2007). A small-scale study on student teachers’ perceptions of classroom
management and methods for dealing with misbehaviour. Emotional & Behavioural
Diiculties, 12(1), 15-27.
Atıcı, M. & Merry, R. (2001). Misbehavior in British and Turkish primary classrooms.
Pastoral Care, 19(2), 32-39.
Bingimlas, K. A. (2009). Barriers to the successful integration of ICT in teaching and
learning environment: A review of literature. Eurasia Journal of Mathematics, Science and
Technology Education, 5(3), 235-245.
Brophy, J. (1983). Classroom organization and management. Elementary School Journal,
83(4), 265-285.
Çağıltay, K., Çakıroğlu, J., Çağıltay, N., & Çakıroğlu, E. (2001). Ögretimde bilgisayar
kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri [Teachers’perspectives about the use of computers
in education]. Hacettepe Egitim Fakültesi Dergisi, 21, 19-28.
Çağlar, Ç (2008). Sınıf yönetimini etkileyen etmenler. M. Çelikten (Ed.), Yapılandırmacı
yaklaşıma göre sınıf yönetimi içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
Deryakulu, D. (2005). Bilgisayar öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi.
Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 19, 35-53.
Deryakulu, D. & Olkun, S. (2006, Eylül). Bilgisayar öğretmenlerinin mesleki sorunları:
Çevirimiçi tartışma forumu mesajlarına dayalı bir çözümleme. XV.Ulusal Eğitim Bilimleri
Kongresi bildiri özetleri kitabı içinde (s. 160-161). Muğla: Muğla Üniversitesi
Durdu, P. & Yıldırım, Z. (2005). Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Programına
ilişkin öğrencilerin ve öğretim elemanlarının algıları. Eğitim Araştırmaları-Eurasian
Journal of Educational Research, 5, 77-88.
Dursun,Ö.& Çuhadar,C.(2009).Bilgisayar öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine
ilişkin düşünceleri. P.Aşkar, B.Akkoyunlu, A.Altun, M.Erdem, S.S.Seferoğlu,Y.K.Usluel,
H.Tüzün, A.Özkök, ve H.Yurdugül (Editörler), Proceedings of the 9th International
Education Technology Conference (s. 361-367). Ankara. http://www.iet-c.net/pastconf.php
adresinden 13 Ocak 2010 tarihinde edinilmiştir.
Emmer, E. T., Evertson, C., & Worsham, M. E. (2000). Classroom management for
secondary teachers (5th Edt.). Boston, MA: Allyn and Bacon.
Evertson,C.M.,Emmer,E.T.,Sanford,J.P.,& Clements,B.(1983).Improving classroom
management. An experiment in elementary school classrooms. Elementary School Journal,
84(2), 173-188.
ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / A Qualitative Study on Classroom... • 891
Erdoğan, M. & Ok. A. (2007, Eylül). Öğretmen adaylarının ürün seçki dosyaları ile ilgili
kullandıkları mecazlar. E.Erginer (Editör), XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi bildiri
kitabı içinde (C. I, s. 282-287) Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi
Ersoy, A. (2005). İlköğretim bilgisayar dersindeki sınıf yerleşim düzeni ve öğretmen
rolünün yapılandırmacı öğrenmeye göre değerlendirilmesi. he Turkish Online Journal of
Educational Technology, 4(4), 170-181. www.tojet.net adresinden 17.10.2009 tarihinde
edinilmiştir.
Irving, K. E. (2003). Preservice science teachers’ use of educational technology during student
teaching. Unpublished doctoral dissertation, University of Virginia, Wayne State
University, Detroit, MI.
Kabakçı, I., Akbulut, Y., & Özoğul, P. (2009). Perceived problems of computer teachers.
Egitim Arastirmalari-Eurasian Journal of Educational Research, 34, 199-214.
Kabakçı, I. & Odabaşı, H. F. (2007, Mayıs). Bilgisayar öğretmenlerinin ilk çalışma yıllarına
yönelik mesleki gelişim etkinliği. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları
Sempozyumun’da sunulan bildiri, Bakü, Azerbaycan.
Kıyıcı, M. & Kabakçı, I. (2006). Determining the problems experienced by computer
teachers at the beginning of their teaching carriers. H.Yaratan ve C.Hamit, Proceedings
of the 6th International Education Technology Conference (pp. 1137-1148). Famagusta,
North Cyprus: Eastern Mediterranean University. http://www.iet-c.net/pastconf.php
adresinden 13 Ocak 2010 tarihinde edinilmiştir.
Özdener, N. & Özçoban,T. (2004). Bilgisayar eğitiminde çoklu zeka kuramına göre proje
tabanlı öğrenme modelinin öğrenci başarısı üzerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim
Bilimleri (KUYEB), 4(1), 147-170.
Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods (2nd
Edt.). Newbury
Park, CA: Sage.
Savran, A. & Çakıroğlu, J. (2004). Pre-service science teachers’ orientations to classroom
management. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 124-130.
Schloss, P. J. & Smith, M. A. (1999). Conducting research. New Jersey, NJ: Prentice-Hall.
Seferoğlu, S. S. (2007). İlköğretim Bilgisayar Dersi Öğretim Programı: Eleştirel Bir Bakış
ve Uygulamada Yaşanan Sorunlar. Egitim Arastirmaları-Eurasian Journal of Educational
Research, 29, 99-111.
Türnüklü, A. & Galton, M. (2001). Students’ misbehaviours in Turkish and English
primary classrooms. Educational Studies, 27(3), 291-305.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. baskı).
Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, M. & Dönmez, D. (2008). Okul-aile işbirliğine ilişkin bir araştırma (İstiklal
İlköğretim Okulu örneği) Electronic Journal of Social Sciences, 7(23), 98-115. www.e-
sosder.com adresinden 23 Aralık 2009 tarihinde edinilmiştir.
Weishew, N. L. & Peng, S. S. (1993). Variables predicting students’ problem behaviours.
Journal of Educational Research, 87(1), 5-17.
892 • EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE

More Related Content

Similar to A Qualitative Study On Classroom Management And Classroom Discipline Problems, Reasons, And Solutions A Case Of Information Technologies Class.

E-Öğrenme ve Uzaktan Eğitimde Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim Sistemleri
E-Öğrenme ve Uzaktan Eğitimde Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim SistemleriE-Öğrenme ve Uzaktan Eğitimde Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim Sistemleri
E-Öğrenme ve Uzaktan Eğitimde Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim Sistemleriegitimcininteknolojisi
 
Basit_Elektrik_Devreleriyle_Ilgili_Bilgi.pdf
Basit_Elektrik_Devreleriyle_Ilgili_Bilgi.pdfBasit_Elektrik_Devreleriyle_Ilgili_Bilgi.pdf
Basit_Elektrik_Devreleriyle_Ilgili_Bilgi.pdfefekl
 
Hidayet - Halil İbrahim
Hidayet - Halil İbrahimHidayet - Halil İbrahim
Hidayet - Halil İbrahimHidayet Ünal
 
200427 cengiz güngör
200427 cengiz güngör200427 cengiz güngör
200427 cengiz güngörsinan123
 
Eğitimde Teknoloji Okuryazarlığı
Eğitimde Teknoloji OkuryazarlığıEğitimde Teknoloji Okuryazarlığı
Eğitimde Teknoloji Okuryazarlığıefedincer
 
Açık ve Uzaktan Öğrenmede Kadın Çalışmaları
Açık ve Uzaktan Öğrenmede Kadın ÇalışmalarıAçık ve Uzaktan Öğrenmede Kadın Çalışmaları
Açık ve Uzaktan Öğrenmede Kadın ÇalışmalarıMurat ARTSIN
 
An Analysis Of The Graduate Dissertations And Theses On Teachers Burnout
An Analysis Of The Graduate Dissertations And Theses On Teachers  BurnoutAn Analysis Of The Graduate Dissertations And Theses On Teachers  Burnout
An Analysis Of The Graduate Dissertations And Theses On Teachers BurnoutMonica Waters
 
A Computer Assessment Tool For Concept Mapping
A Computer Assessment Tool For Concept MappingA Computer Assessment Tool For Concept Mapping
A Computer Assessment Tool For Concept MappingCassie Romero
 
Anadolu Üniversitesi Kişisel Öğrenme
Anadolu Üniversitesi Kişisel ÖğrenmeAnadolu Üniversitesi Kişisel Öğrenme
Anadolu Üniversitesi Kişisel Öğrenmemurathanxxx
 
Gelişimi izleme ve değerlendirme
Gelişimi izleme ve değerlendirmeGelişimi izleme ve değerlendirme
Gelişimi izleme ve değerlendirmeSelim Yılmaz
 
Gelişimi izleme ve değerlendirme
Gelişimi izleme ve değerlendirmeGelişimi izleme ve değerlendirme
Gelişimi izleme ve değerlendirmeSelim Yılmaz
 
Gelişimi izleme ve değerlendirme
Gelişimi izleme ve değerlendirmeGelişimi izleme ve değerlendirme
Gelişimi izleme ve değerlendirmepoyraz92
 

Similar to A Qualitative Study On Classroom Management And Classroom Discipline Problems, Reasons, And Solutions A Case Of Information Technologies Class. (20)

Makale_1
Makale_1Makale_1
Makale_1
 
E-Öğrenme ve Uzaktan Eğitimde Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim Sistemleri
E-Öğrenme ve Uzaktan Eğitimde Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim SistemleriE-Öğrenme ve Uzaktan Eğitimde Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim Sistemleri
E-Öğrenme ve Uzaktan Eğitimde Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim Sistemleri
 
Basit_Elektrik_Devreleriyle_Ilgili_Bilgi.pdf
Basit_Elektrik_Devreleriyle_Ilgili_Bilgi.pdfBasit_Elektrik_Devreleriyle_Ilgili_Bilgi.pdf
Basit_Elektrik_Devreleriyle_Ilgili_Bilgi.pdf
 
Bakü bildiri akinci_erdem
Bakü bildiri akinci_erdemBakü bildiri akinci_erdem
Bakü bildiri akinci_erdem
 
Uzem
UzemUzem
Uzem
 
Makale_3
Makale_3Makale_3
Makale_3
 
icits2022sunu.pptx
icits2022sunu.pptxicits2022sunu.pptx
icits2022sunu.pptx
 
Hidayet - Halil İbrahim
Hidayet - Halil İbrahimHidayet - Halil İbrahim
Hidayet - Halil İbrahim
 
UZEM Makale
UZEM MakaleUZEM Makale
UZEM Makale
 
200427 cengiz güngör
200427 cengiz güngör200427 cengiz güngör
200427 cengiz güngör
 
Eğitimde Teknoloji Okuryazarlığı
Eğitimde Teknoloji OkuryazarlığıEğitimde Teknoloji Okuryazarlığı
Eğitimde Teknoloji Okuryazarlığı
 
Açık ve Uzaktan Öğrenmede Kadın Çalışmaları
Açık ve Uzaktan Öğrenmede Kadın ÇalışmalarıAçık ve Uzaktan Öğrenmede Kadın Çalışmaları
Açık ve Uzaktan Öğrenmede Kadın Çalışmaları
 
An Analysis Of The Graduate Dissertations And Theses On Teachers Burnout
An Analysis Of The Graduate Dissertations And Theses On Teachers  BurnoutAn Analysis Of The Graduate Dissertations And Theses On Teachers  Burnout
An Analysis Of The Graduate Dissertations And Theses On Teachers Burnout
 
Ww
WwWw
Ww
 
A Computer Assessment Tool For Concept Mapping
A Computer Assessment Tool For Concept MappingA Computer Assessment Tool For Concept Mapping
A Computer Assessment Tool For Concept Mapping
 
Nurhayatvarol
NurhayatvarolNurhayatvarol
Nurhayatvarol
 
Anadolu Üniversitesi Kişisel Öğrenme
Anadolu Üniversitesi Kişisel ÖğrenmeAnadolu Üniversitesi Kişisel Öğrenme
Anadolu Üniversitesi Kişisel Öğrenme
 
Gelişimi izleme ve değerlendirme
Gelişimi izleme ve değerlendirmeGelişimi izleme ve değerlendirme
Gelişimi izleme ve değerlendirme
 
Gelişimi izleme ve değerlendirme
Gelişimi izleme ve değerlendirmeGelişimi izleme ve değerlendirme
Gelişimi izleme ve değerlendirme
 
Gelişimi izleme ve değerlendirme
Gelişimi izleme ve değerlendirmeGelişimi izleme ve değerlendirme
Gelişimi izleme ve değerlendirme
 

More from Maria Perkins

Hypothesis In A Research Pape. Online assignment writing service.
Hypothesis In A Research Pape. Online assignment writing service.Hypothesis In A Research Pape. Online assignment writing service.
Hypothesis In A Research Pape. Online assignment writing service.Maria Perkins
 
Afresheet An Incredibly Easy Method That Works For All GeelongHEART
Afresheet An Incredibly Easy Method That Works For All GeelongHEARTAfresheet An Incredibly Easy Method That Works For All GeelongHEART
Afresheet An Incredibly Easy Method That Works For All GeelongHEARTMaria Perkins
 
How To Write An Introductory Paragraph For A Synthesis Essay AP Lang
How To Write An Introductory Paragraph For A Synthesis Essay AP LangHow To Write An Introductory Paragraph For A Synthesis Essay AP Lang
How To Write An Introductory Paragraph For A Synthesis Essay AP LangMaria Perkins
 
How The Grinch Stole Christmas Lesson Plans A
How The Grinch Stole Christmas Lesson Plans AHow The Grinch Stole Christmas Lesson Plans A
How The Grinch Stole Christmas Lesson Plans AMaria Perkins
 
How To Review A Research Paper. Online assignment writing service.
How To Review A Research Paper. Online assignment writing service.How To Review A Research Paper. Online assignment writing service.
How To Review A Research Paper. Online assignment writing service.Maria Perkins
 
Tok Essay Expert Knowledge. Online assignment writing service.
Tok Essay Expert Knowledge. Online assignment writing service.Tok Essay Expert Knowledge. Online assignment writing service.
Tok Essay Expert Knowledge. Online assignment writing service.Maria Perkins
 
Pin On English Vocabulary. Online assignment writing service.
Pin On English Vocabulary. Online assignment writing service.Pin On English Vocabulary. Online assignment writing service.
Pin On English Vocabulary. Online assignment writing service.Maria Perkins
 
10 Foolproof Tips How To Structure A 500 Word Essa
10 Foolproof Tips How To Structure A 500 Word Essa10 Foolproof Tips How To Structure A 500 Word Essa
10 Foolproof Tips How To Structure A 500 Word EssaMaria Perkins
 
Online Paper Writing Service Reviews By. Online assignment writing service.
Online Paper Writing Service Reviews By. Online assignment writing service.Online Paper Writing Service Reviews By. Online assignment writing service.
Online Paper Writing Service Reviews By. Online assignment writing service.Maria Perkins
 
Synthesis Essay Introduction Example. Synthesis Essay Introduction
Synthesis Essay Introduction Example. Synthesis Essay IntroductionSynthesis Essay Introduction Example. Synthesis Essay Introduction
Synthesis Essay Introduction Example. Synthesis Essay IntroductionMaria Perkins
 
Colored Milky Gel Pens That Write On Black Paper - Bu
Colored Milky Gel Pens That Write On Black Paper - BuColored Milky Gel Pens That Write On Black Paper - Bu
Colored Milky Gel Pens That Write On Black Paper - BuMaria Perkins
 
Writing Paper Free Printable YouLl Have Everything Yo
Writing Paper Free Printable YouLl Have Everything YoWriting Paper Free Printable YouLl Have Everything Yo
Writing Paper Free Printable YouLl Have Everything YoMaria Perkins
 
Purchase Essays. Personal Essay Purchase
Purchase Essays. Personal Essay PurchasePurchase Essays. Personal Essay Purchase
Purchase Essays. Personal Essay PurchaseMaria Perkins
 
Finished Custom Writing Paper B. Online assignment writing service.
Finished Custom Writing Paper B. Online assignment writing service.Finished Custom Writing Paper B. Online assignment writing service.
Finished Custom Writing Paper B. Online assignment writing service.Maria Perkins
 
My Best Friend Essay Essay On My Best Friend
My Best Friend Essay  Essay On My Best FriendMy Best Friend Essay  Essay On My Best Friend
My Best Friend Essay Essay On My Best FriendMaria Perkins
 
Introduction - How To Write An Essay - LibGuides At Univer
Introduction - How To Write An Essay - LibGuides At UniverIntroduction - How To Write An Essay - LibGuides At Univer
Introduction - How To Write An Essay - LibGuides At UniverMaria Perkins
 
PrintableWritingPaperBy. Online assignment writing service.
PrintableWritingPaperBy. Online assignment writing service.PrintableWritingPaperBy. Online assignment writing service.
PrintableWritingPaperBy. Online assignment writing service.Maria Perkins
 
Pin On Notebook Paper. Online assignment writing service.
Pin On Notebook Paper. Online assignment writing service.Pin On Notebook Paper. Online assignment writing service.
Pin On Notebook Paper. Online assignment writing service.Maria Perkins
 
Help Write A Research Paper - The Oscillation Band
Help Write A Research Paper - The Oscillation BandHelp Write A Research Paper - The Oscillation Band
Help Write A Research Paper - The Oscillation BandMaria Perkins
 
015 Essay Example Sample1A 8Th Grade Tha
015 Essay Example Sample1A 8Th Grade  Tha015 Essay Example Sample1A 8Th Grade  Tha
015 Essay Example Sample1A 8Th Grade ThaMaria Perkins
 

More from Maria Perkins (20)

Hypothesis In A Research Pape. Online assignment writing service.
Hypothesis In A Research Pape. Online assignment writing service.Hypothesis In A Research Pape. Online assignment writing service.
Hypothesis In A Research Pape. Online assignment writing service.
 
Afresheet An Incredibly Easy Method That Works For All GeelongHEART
Afresheet An Incredibly Easy Method That Works For All GeelongHEARTAfresheet An Incredibly Easy Method That Works For All GeelongHEART
Afresheet An Incredibly Easy Method That Works For All GeelongHEART
 
How To Write An Introductory Paragraph For A Synthesis Essay AP Lang
How To Write An Introductory Paragraph For A Synthesis Essay AP LangHow To Write An Introductory Paragraph For A Synthesis Essay AP Lang
How To Write An Introductory Paragraph For A Synthesis Essay AP Lang
 
How The Grinch Stole Christmas Lesson Plans A
How The Grinch Stole Christmas Lesson Plans AHow The Grinch Stole Christmas Lesson Plans A
How The Grinch Stole Christmas Lesson Plans A
 
How To Review A Research Paper. Online assignment writing service.
How To Review A Research Paper. Online assignment writing service.How To Review A Research Paper. Online assignment writing service.
How To Review A Research Paper. Online assignment writing service.
 
Tok Essay Expert Knowledge. Online assignment writing service.
Tok Essay Expert Knowledge. Online assignment writing service.Tok Essay Expert Knowledge. Online assignment writing service.
Tok Essay Expert Knowledge. Online assignment writing service.
 
Pin On English Vocabulary. Online assignment writing service.
Pin On English Vocabulary. Online assignment writing service.Pin On English Vocabulary. Online assignment writing service.
Pin On English Vocabulary. Online assignment writing service.
 
10 Foolproof Tips How To Structure A 500 Word Essa
10 Foolproof Tips How To Structure A 500 Word Essa10 Foolproof Tips How To Structure A 500 Word Essa
10 Foolproof Tips How To Structure A 500 Word Essa
 
Online Paper Writing Service Reviews By. Online assignment writing service.
Online Paper Writing Service Reviews By. Online assignment writing service.Online Paper Writing Service Reviews By. Online assignment writing service.
Online Paper Writing Service Reviews By. Online assignment writing service.
 
Synthesis Essay Introduction Example. Synthesis Essay Introduction
Synthesis Essay Introduction Example. Synthesis Essay IntroductionSynthesis Essay Introduction Example. Synthesis Essay Introduction
Synthesis Essay Introduction Example. Synthesis Essay Introduction
 
Colored Milky Gel Pens That Write On Black Paper - Bu
Colored Milky Gel Pens That Write On Black Paper - BuColored Milky Gel Pens That Write On Black Paper - Bu
Colored Milky Gel Pens That Write On Black Paper - Bu
 
Writing Paper Free Printable YouLl Have Everything Yo
Writing Paper Free Printable YouLl Have Everything YoWriting Paper Free Printable YouLl Have Everything Yo
Writing Paper Free Printable YouLl Have Everything Yo
 
Purchase Essays. Personal Essay Purchase
Purchase Essays. Personal Essay PurchasePurchase Essays. Personal Essay Purchase
Purchase Essays. Personal Essay Purchase
 
Finished Custom Writing Paper B. Online assignment writing service.
Finished Custom Writing Paper B. Online assignment writing service.Finished Custom Writing Paper B. Online assignment writing service.
Finished Custom Writing Paper B. Online assignment writing service.
 
My Best Friend Essay Essay On My Best Friend
My Best Friend Essay  Essay On My Best FriendMy Best Friend Essay  Essay On My Best Friend
My Best Friend Essay Essay On My Best Friend
 
Introduction - How To Write An Essay - LibGuides At Univer
Introduction - How To Write An Essay - LibGuides At UniverIntroduction - How To Write An Essay - LibGuides At Univer
Introduction - How To Write An Essay - LibGuides At Univer
 
PrintableWritingPaperBy. Online assignment writing service.
PrintableWritingPaperBy. Online assignment writing service.PrintableWritingPaperBy. Online assignment writing service.
PrintableWritingPaperBy. Online assignment writing service.
 
Pin On Notebook Paper. Online assignment writing service.
Pin On Notebook Paper. Online assignment writing service.Pin On Notebook Paper. Online assignment writing service.
Pin On Notebook Paper. Online assignment writing service.
 
Help Write A Research Paper - The Oscillation Band
Help Write A Research Paper - The Oscillation BandHelp Write A Research Paper - The Oscillation Band
Help Write A Research Paper - The Oscillation Band
 
015 Essay Example Sample1A 8Th Grade Tha
015 Essay Example Sample1A 8Th Grade  Tha015 Essay Example Sample1A 8Th Grade  Tha
015 Essay Example Sample1A 8Th Grade Tha
 

A Qualitative Study On Classroom Management And Classroom Discipline Problems, Reasons, And Solutions A Case Of Information Technologies Class.

  • 1. DURU / Uyum Zorluklarını Yordamada Yalnızlık, Sosyal Destek ve Sosyal Bağlılık Arasındaki... • 853 Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin Problemleri, Nedenleri ve Çözüm Önerileri Üzerine Nitel Bir Araştırma: Bilişim Teknolojileri Dersi Örneği Mehmet ERDOĞAN*, Engin KURŞUN**, Gülçin TAN ŞİŞMAN***, Fatih SALTAN****, Ali GÖK****, İsmail YILDIZ***** Öz Bu araştırmanın amacı, Bilişim Teknolojileri Dersi (Bilgisayar Dersi) öğretmenlerinin kar- şılaştıkları sınıf yönetimi ve sınıf içi disiplin problemlerini belirleyerek,bu problemlerin ne- denlerini ve çözümlerini veli, yönetici ve öğretmen görüşleri ışığında ortaya koymaktır. Ni- tel araştırma deseni kullanılarak yapılan bu araştırmaya 14 okul yöneticisi, 14 öğretmen ve 17 veli katılmıştır. Veri toplama aracı olarak, yönetici, öğretmen ve veliler için hazırlanmış üç farklı yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler, içerik analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda sınıf yönetimine ilişkin karşı- laşılan problemler (a) ilgi ve motivasyon eksikliği, (b) kural ve rutin ihlali, (c) altyapı eksik- liği, (d) zaman yönetimi, (e) sınıf ortamı/düzeni, ve (f) sınıf içi iletişim eksikliği başlıkları altında gruplandırılmıştır. Araştırmaya katılanlar, bu problemlerin temel nedenlerini der- sin programdaki yeri ve yapısı, sınıf ortamı / düzeni, sınıf mevcudu ve donanım eksikliği, kural eksikliği, ev ortamı ve aile tutumu, öğretmen yönetim yetersizliği ve öğrenci tutum- ları olarak belirtmişlerdir. Son olarak karşılaşılan disiplin ve sınıf yönetimine ilişkin prob- lemlerinin üstesinden gelebilmek için şu çözümler önerilmiştir; öğretmen yeterliliklerini- nin iyileştirilmesi,dersin programdaki yeri ve yapısında düzenleme,motivasyon arttırıcı et- kinlikler yapma, bilgisayar kullanımını kontrol eden yazılım programları kullanma, sınıf / laboratuvar oturma düzenini yeniden planlama, ceza verme, görmemezlikten gelme, prob- lemin nedenini öğrenme, kural koyma, aile ile görüşme ve zümreler arası işbirliği yapma. Anahtar Kelimeler Bilişim Teknolojileri Dersi, Sınıf Yönetimi, Disiplin Problemleri. * Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Öğretim Üyesi. ** Atatürk Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Araştırma Görevlisi. *** Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Araştırma Görevlisi. **** Mersin Üniversitesi, Bilgisayar Öğretim ve Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Araştırma Görevlisi. ****** Selçuk Üniversitesi, Bilgisayar Öğretim ve Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Araştırma Görevlisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: heory & Practice 10 (2) • Bahar / Spring 2010 • 853-891 © 2010 Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.
  • 2. 854 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ERDOĞAN Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, 07058, Antalya. Elektronik Posta: mmerdogan@gmail.com; mmerdogan@akdeniz.edu.tr Yayın ve Diğer Çalışmalarından Seçmeler Erdoğan, M., Kostova, Z., & Marcinkowski, T. (2009). Components of environmental literacy in el- ementary science education curriculum in Bulgaria and Turkey. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 5(1), 15-26. Erdoğan, M., Marcinkowski, T., & Ok, A. (2009). Content analysis of selected features of K-8 envi- ronmental education research studies in Turkey, 1997-2007. Environmental Education Research, 15(5), 525-548. Erdoğan, M., Özel, M., Uşak, M., & Prokop, P. (2009). Development and validation of an instrument to measure university students’ biotechnology attitude. Journal of Science Education and Techno logy, 18, 255-269. Araş. Gör. Engin KURŞUN Atatürk Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, 25240, Erzurum. Elektronik Posta: enginkursun@gmail.com Yayın ve Diğer Çalışmalarından Seçmeler Karaman, S., Kursun, E., & Karakus,T. (2009, March). Web-based course design preferences of pre-service chemistry teachers with learning objects.Paper presented at the meeting of Soceity for Information Tech- nology & Teacher Education, Charleston, South Carolina, SC. Ozcelik, E., Karakus,T., Kursun, E., & Cagiltay, K. (2009). An eye tracking study of how color-coding afects multimedia learning. Computers & Education, 53(2), 445-453. Kursun, E., Wilson,T., McAndrew, P., & Cagiltay, K. (2010, March). Evaluating the current status of opencourseware in Turkish tertiary education: Beneits, barriers and incentives. Paper presented at the Open Educational Resources 2010 Conference, Clare College, Cambridge, UK. Araş. Gör. Gülçin TAN ŞİŞMAN Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, 07058 Antalya. Elektronik Posta: gtan@metu.edu.tr; gulcintang@gmail.com Yayın ve Diğer Çalışmalarından Seçmeler Ok, A., Tan-Sisman, G., Erdogan, M., & Eret, E. (2008). Students’ view on the curriculum and in- struction graduate degree program: Metu case.In O.Demirel,A.M.Sunbul,& P.Terzis (Eds.),Balkan society for pedagogy and education, further education in the Balkan countries (Vol. 9, Part 1, pp. 373-383). Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları Tan-Sisman, G. & Aksu, M. (2009).Yedinci sınıf öğrencilerinin alan ve çevre konularındaki başarıları. İlkögretim Online, 8(1), 243-253. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr/
  • 3. DURU / Uyum Zorluklarını Yordamada Yalnızlık, Sosyal Destek ve Sosyal Bağlılık Arasındaki... • 855 Araş. Gör. Fatih SALTAN Mersin Üniversitesi, Bilgisayar Öğretim ve Teknolojileri Eğitimi, Mersin. Elektronik Posta: fsaltan@metu.edu.tr Yayın ve Diğer Çalışmalarından Seçmeler Gök, A., Arslan, K. & Saltan, F. (2009, March). he online teacher education trends: A research review study of recent years. Paper presented at the meeting of Soceity for Information Technology & Teacher Education, Charleston, South Carolina, SC. Saltan, F. & Arslan,K.(2009,March).A new teacher tool, interactive white boards: A meta analysis.Paper presented at the meeting of Soceity for Information Technology & Teacher Education, Charleston, South Carolina, SC. Araş. Gör. Ali GÖK Mersin Üniversitesi, Bilgisayar Öğretim ve Teknolojileri Eğitimi, Mersin. Elektronik Posta: gokali@metu.edu.tr Yayın ve Diğer Çalışmalarından Seçmeler Gök, A. & Gök, G. (2008, Ocak- Şubat). Hipermedya ortamlarinda üç navigasyon sisteminin kulla- nılabilirliğinin Karşılaştırılması. Akademik Bilişim, 2008 içinde (s. 715-721). Onsekiz Mart Üniversi- tesi, Çanakkale. Yıldız, I., Kurşun, E., Saltan, F., Gök, A., & Karaaslan, H. (2009). Using Wiki in a Collaborative Group Project: Experiences from a distance education course. Paper presented at the meeting of Soceity for Infor- mation Technology & Teacher Education, Charleston, South Carolina, SC. Araş. Gör. İsmail YILDIZ Selçuk Üniversitesi Bilgisayar Öğretim ve Teknolojileri Eğitimi, Konya. Elektronik Posta: yildizismail@metu.edu.tr Yayın ve Diğer Çalışmalarından Seçmeler Yıldız, I., Karakus, T., Kursun, E., Uzun, E., & Karaaslan, H. (2007, June). Random assigned col- laborative working in a distance education course: Experience and recommendations of students. In C. Montgomerie & J. Seale (Eds.), Proceedings of World Conference on Edicational Multimedia, Hypermedia and Telecommunications 2007 (pp. 4505-4510). Chesapeake, VA: AACE. Arslan Arı, I., Gök, A., Uzun, E., Yıldız, I., Cağıltay, K., & Yıldırım S. (2008, January). Students 99 suggestions about technology integration in higher education. In J. Luca & E. Weippl (Eds.), Procee- dings of World Conference on Educational Multimedia, Hypermedia and Telecommunications 2008 (pp. 6236-6240). Chesapeake, VA: AACE.
  • 4. 856 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
  • 5. TANRIVERDİ, APAK / Türkiye, Finlandiya ve İrlanda İlköğretim Programlarının Medya... • 857 Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin Problemleri, Nedenleri ve Çözüm Önerileri Üzerine Nitel Bir Araştırma: Bilişim Teknolojileri Dersi Örneği Mehmet ERDOĞAN*, Engin KURŞUN**, Gülçin TAN ŞİŞMAN***, Fatih SALTAN****, Ali GÖK****, İsmail YILDIZ***** Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler hayatımızın neredeyse tüm alanlarını etkilemekle kalmayıp, içinde bulunduğumuz çağın “bil- gi çağı”, “bilgi ve iletişim çağı” gibi isimlerle anılmasına sebep olmuş- tur. Gazete okumaktan, alan yazın taramasına kadar basılı materyaller- le yaptığımız birçok iş artık dijital ortamda hızlı ve kolay bir şekilde ya- pılır hale gelmiştir. Öyle ki, daha önceki dönemlerde imkansız gibi gö- rünen uygulamaları, bilgi çağında bir kaç dakika içinde yapmak müm- kün olmuştur. Örneğin, farklı kıtalarda bir çok kütüphanedeki kaynak- ları kolayca taramak, gelişen Web 2.0 teknolojileri sayesinde dünyanın farklı bölgelerindeki insanlarla ortak çalışmalar yürütmek,içinde bulun- duğumuz çağda sıradan uygulamalar haline gelmiştir. Ülkemizde inter- net bağlantılı bilgisayarlar, ev ve iş yerlerinin vazgeçilmez parçası hali- ne gelmiş durumdadır.Hiç şüphesiz tüm bu gelişmelere ayak uydurabil- mek için Bilgi ve İletişim Teknolojilerini kullanabilme becerisine sahip bireylerin yetiştirilmesi bir zorunluluk haline gelmiştir (Dursun & Çu- hadar,2009).Bu konuda en büyük görevlerden biri de ilk ve ortaöğretim kurumlarında Bilişim Teknolojileri dersine giren bilgisayar öğretmenle- rine düşmektedir (Kabakçı & Odabaşı, 2007). İlk mezunlarını 2002’de veren Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümün- den yetişen öğretmenler, binlerce çocuğu ilk defa bilgisayarlarla tanış- tırmıştır. Daha öncesinde Bilişim Teknolojileri Dersine girmeye yetki-
  • 6. 858 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ li,yeterli sayıda öğretmen bulunmaması sebebiyle,kapalı tutulan bilişim sınıları kullanıma açılmıştır. Bilgi toplumuna geçişin yaşandığı bu dönemde, gelişen teknolojilerle toplum hayatında meydana gelen değişmeler, yeni problemlerin gün yü- züne çıkmasına neden olmaktadır. Bu problemlerin en çok görüldüğü yerlerden birisi de hiç şüphesiz okullardır. Sıkça rastlanan sınıf içi disip- lin problemleri şu şekilde özetlenebilir; (a) izinsiz konuşmak, (b) arka- daşlarına hakaret etmek ve onları kızdırmak, (c) otoriteye karşı gelmek ve itaatsizlik, (d) sınıf içi izinsiz ve amaçsız dolaşma ve (e) sınıf içi ma- teryallerin yanlış kullanılması (Atıcı & Merry, 2001; Türnüklü & Gal- ton, 2001). Geleneksel eğitimde karşılaşılan bu problemlere, teknoloji- nin sınılara girmesiyle birlikte yeni sorunlar da eklenmiştir. Öğretmen- lerin, çocukların sınıftaki cihazlara zarar vermesinden korkmaları (Ir- ving, 2003), bir grup ile çalışırken diğer grubun ders dışı başka bir et- kinlikle uğraşması, zaman yönetimin zor olması, sınıf içinde cep telefo- nu kullanımı, özel hayatı etkileyen video ve ses kayıtlarının ortaya çık- ması gibi sorunlar gelişen teknolojiyle birlikte öğretmenlerin karşılaştı- ğı yeni sınıf içi disiplin problemleri olarak sıralanabilir. Bu bağlamda, iyi bir sınıf yönetimi ve organizasyonu, etkili eğitim ve öğretim ortamları oluşturma ve disiplin problemlerinin ortaya çıkmasını engelleme açısın- dan temel şarttır (Brophy, 1983; Emmer, Evertson & Worsham, 2000; Evertson, Emmer, Sanford & Clements, 1993). Türknüklü ve Galton (2001)’nun Türkiye ve İngiltere’den toplam 20 il- köğretim öğretmeniyle yaptığı çalışmada sınıf içi disiplin problemleri- nin her iki ülkede benzerlik gösterdiği ve bu problemlerin çeşitli ana başlıklar altında toplandığı görülmüştür. Buna göre, her iki ülkede (yak- laşık % 50 oranla), öğretmenlerin en çok karşılaştıkları disiplin prob- lemi “gürültü yapmak ve izinsiz konuşmak” olarak ortaya çıkmaktadır. Bunu sırasıyla Türkiye ve İngiltere’de % 27 lik oranla “izinsiz gezinmek”, ve Türkiye’de % 9,3 ve İngiltere’de % 7,9’luk oranlarla “arkadaşlarını ra- hatsız etmek” takip etmektedir. Aynı çalışmada disiplin problemlerinin sebepleri ve ilişkili oldukları değişkenler de incelemiştir. Yaş, cinsiyet, oturma sırası, uygulanan eğitim aktiviteleri ve ders konusunun disiplin problemleriyle ilişkili olduğu saptanmıştır. Örneğin erkek öğrencilerin öğretmenlerinin dikkatini çekmek için sergiledikleri istenmeyen davra- nışlar kız öğrencilere göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göster- mektedir. Öte yandan Türkiye’deki öğretmenler istenmeyen davranışla- rın başlıca kaynağı olarak ailede yaşanan ekonomik sıkıntıları gösterir-
  • 7. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 859 ken İngiltere’de boşanmalar başlıca sebeb olarak gösterilmiştir (Türk- nüklü & Galton, 2001). Atıcı (2007)’nın öğretmen adaylarıyla yaptığı çalışmada sınıf içinde is- tenmeyen davranışların nedenlerinin aile kaynaklı ve öğrenci kaynak- lı olmak üzere iki ana başlık altında topladığı görülmektedir. Bunlardan sınıf içinde karşılaşılan istenmeyen davranışların en önemli nedenleri- nin ise aile kaynaklı olduğu vurgulanmaktadır (Atıcı, 2007; Weishew & Peng, 1993). Çağlar (2008) ise sınıf yönetimini etkileyen etmenleri sı- nıf içi etmenler ve sınıf dışı etmenler olarak ikiye ayırmaktadır. Bunlar- dan sınıf içi etmenleri öğretmenin doğrudan müdahalesi olabilen (öğ- renci, öğretmen ve ortam) etmenler olarak ifade ederken, sınıf dışı et- menleri öğretmenin doğrudan müdahale edemediği ancak dolaylı ola- rak etkileyebileceği etmenler olarak belirtmektedir. Sınıf dışı etmenleri de kendi içinde yakın çevre (aile, okul ve akran grupları) ve uzak çevre (eğitim yönetimi, ülkenin genel yönetimi ve dünyadaki gelişmeler) ol- mak üzere ikiye ayırmaktadır. Bu bağlamda, okul ve çevre birbirinden ayrılmaz parçalar olarak görülmektedir. Sınıf ve okulda yaşanan disiplin problemlerinin üstesinden gelinebilmesi ve okulun bu çevre içinde sağ- lıklı bir biçimde işlevini yerine getirebilmesi için en başta veliler ile et- kili bir iletişimin kurulması kaçınılmazdır (Yıldırım & Dönmez, 2008) Bilişim Teknolojileri Dersi ve Öğretmenlerine Yönelik Yapılmış Araştırmalar Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri öğretmenliğinin yeni bir bölüm ol- ması nedeniyle bu alanda yapılan çalışmalar sınırlı sayıdadır. Ancak son yıllarda bilgisayar öğretmenlerinin karşılaştıkları mesleki sorunları or- taya koymak için yapılan çalışmaların artış gösterdiği söylenebilir. Va- rolan çalışmalar incelendiğinde, ele alınan başlıca hususların bilgisayar öğretmenlerinin mesleki yeterlilikleri, statüleri, çalışma koşulları (Kıyı- cı & Kabakçı, 2006), aldıkları eğitime yönelik algıları (Durdu & Yıldı- rım, 2005) ve karşılaştıkları problemlerin ortaya konulması (Dursun & Çuhadar, 2009) gibi konulardan oluştuğu gözlenmiştir. Ancak, son yıl- larda bilgisayar öğretmenlerinin karşılaştıkları mesleki sorunları ortaya koymak için yapılan çalışmalar artış göstermiştir. Bu çalışmalarda ortaya çıkan sonuçlara göre bilgisayar öğretmenlerinin karşılaştıkları problem- ler dört tema altında gruplandırılabilir; “yönetim ile ilgili sorunlar”, “öğ- retim ile ilgili sorunlar”, “teknik ve altyapı sorunlar” ve “kişisel sorunlar”
  • 8. 860 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ (Deryakulu,2005; Kabakçı,Akbulut & Özoğul,2009; Kıyıcı & Kabakçı, 2006). “Yönetim ile ilgili sorunlar” genel olarak, bilgisayar öğretmeni ve okul idaresi arasında, bilgisayar öğretmeninin sorumluluğunda olmayan işleri yapmak zorunda bırakılması şeklinde ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, okullarda başlatılan “sözleşmeli öğretmenlik”uygulamasının öğretmenler arasında rahatsız edici statüler oluşturduğu öğretmenler tarafından rapor edilmektedir (Kıyıcı & Kabakçı,2006).Bilgisayar öğretmenlerinin karşı- laştığı bir başka sorun ise “öğretim ile ilgili sorunlar”dır. Öğretim ile ilgi- li sorunlar, derslere hazırlık sürecini ve sınıf içinde karşılaşılan problem- leri kapsamaktadır. Kıyıcı ve Kabakçı (2006)’nın bilgisayar öğretmenle- rinin ilk görev yılında karşılaştıkları problemlerin belirlenmesine yöne- lik yaptıkları çalışmada,“öğretim ile ilgili sorunlarına”ilişkin sebepler or- taya konulurken, sınıf yönetimi ile ilgili karşılaşılan problemlerin en üst düzeyde olduğu görülmektedir. Sınıf yönetimi ile ilgili karşılaşılan prob- lemler incelendiğinde, bu problemlerin genellikle sınıların kalabalık ol- ması, laboratuvar olanaklarının kısıtlı olması ve yerleşimin öğretime uy- gun olmamasından kaynaklanan problemler olduğu görülmüştür. Dursun ve Çuhadar (2009) tarafından BÖTE öğrencilerinin mesle- ğe ilişkin düşüncelerinin ortaya konulduğu diğer bir çalışmada ise, il- köğretim seviyesinde verilen bilgisayar dersinin notunun olmaması sınıf yönetimi konusunda ortaya çıkabilecek sorunların başlıca nedeni ola- rak gösterilmektedir. Deryakulu (2005)’nun 70 bilgisayar öğretmeniy- le yaptığı çalışma, bilgisayar öğretmenlerinin karşılaştığı problemlerin % 43’ünün öğrencilerden kaynaklanan problemler ve öğrenci sayısının fazlalığıyla ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. “Teknik ve altyapı so- runları”, genel olarak bilgisayar laboratuvarlarında bilgisayar sayısının yetersizliği ve malzeme eksiklikleri gibi sorunları kapsamaktadır (Çağıl- tay, Çakıroğlu, Çağıltay & Çakıroğlu, 2001). Bütün bu genel sorunların yanı sıra bilgisayar öğretmenlerinin “kişisel sorunlar”ı da dikkate değer diğer bir husustur. Bu başlık altında özellikle meslek hayatının ilk yılla- rında karşılaşılan uyum sorunları göze çarpmaktadır. Türkiye’deki Bilişim Teknolojileri Dersinin Mevcut Durumu Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) 15 Mart 1993 tarihli ve 2378 sayılı yönergesinde; “Bilgisayar derslerini okutacak öğretmenler, öğretmen ola- rak atanmalarına esas veya yardımcı branşları bilgisayar öğretmenliği olan- lar arasından” seçilebileceğini, ihtiyacın karşılanmaması durumunda ise; “halen Bakanlık kadrolarında çalışan yüksek öğrenimli sınıf” öğretmen- lerinden seçileceği belirtilmiştir. Teknolojinin eğitimde daha etkin kulla-
  • 9. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 861 nımını sağlamak amacıyla ilk bilgisayar öğretmenliği bölümü 1993 yılın- da Orta Doğu Teknik Üniversitesinde kurulmuştur (Durdu & Yıldırım, 2005). Daha sonrasında ise Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) adı altında lisans düzeyindeki bölüm,1998 yılında Yüksek Öğre- tim Kurulu’nun eğitim fakültelerini yeniden yapılandırmasıyla birlikte 15 eğitim fakültesi bünyesinde eğitim vermeye başlamıştır. Bu tarihten son- ra Milli Eğitim Bakanlığı tarafından bilgisayar öğretmeni kadrosuyla me- zunlar bilgisayar öğretmeni ünvanları ile ilköğretim okullarında atanma- ya başlanmıştır.Bu tarihten önceki dönemlerde bilgisayar öğretmenliğinin altyapısı kurulmuş ve MEB in verdiği kurslar ile farklı branş öğretmenle- ri bilgisayar öğretmeni kadrolarına geçiş yapmışlardır. Bunun ilk örneği 1985 yılınında 225 öğretmenin bilgisayar kullanımı ve BASIC programla- ma dili konularında aldıkları hizmet içi eğitim programı ile gerçekleşmiş- tir (Akkoyunlu & İmer,1998).Ayrıca bilgisayar öğretmeni açığını kapata- bilmek için Milli Eğitim Bakanlığı,diğer kollardaki öğretmenlere formas- yonlar vererek onları da bilgisayar öğretmeni olarak atamıştır.Bunların ha- ricinde bilgisayar programcılığı gibi bazı yüksek okul mezunları da sözleş- meli bilgisayar öğretmeni olarak görev yapabilmektedir. Bilgisayar dersi seçmeli ders olarak ilköğretim programlarında ilk olarak 1998 yılında haftada 1 ya da 2 saat olmak üzere 4. sınıftan 8. sınıfa ka- dar yer alırken, 2005 itibariyle bilgisayar dersi 1. sınıftan 8. sınıfa kadar tüm öğrencilerin seçmeli ders olarak alabileceği bir yapıya getirilmiştir (Deryakulu & Olkun, 2006). Araştırmanın Önemi Bilişim Teknolojileri dersi, bu alandan mezun öğretmenler tarafından Bi- lişim Teknolojileri (BT) sınıfı adı verilen, özelliklerine göre içerisinde bil- gisayar, akıllı tahta ve projeksiyon cihazı bulunan, yüksek teknolojiyle do- natılmış dersliklerde işlenmektedir. BT sınıları, ülkemizde giderek yay- gınlaşmakta ve diğer derslerin de bu sınılardaki teknolojik imkanlarla iş- lenmesi teşvik edilmektedir. Ancak, günümüz teknolojilerinin sınıf orta- mınına getirdiği değişiklikler, öğrenci davranışlarına da yansıyarak temel- de aynı,kullanılan araç ve yapılış şekli farklı sınıf yönetimi ve disiplin prob- lemlerine yol açabilmektedir.Ancak,sınıf ortamlarının değişmesiyle ve ge- lişen teknolojilerle birlikte farklılaşması ortaya çıkan bu yeni problemli davranışların anlaşılmasına ve çözüm üretilmesine yönelik çalışmalar kısıt- lı sayıdadır. Kısıtlı olan bu çalışmalarda da, genellikle Bilişim Teknolojileri öğretmenlerinin yaşadıkları problemler, nedenleri ve çözüm önerileri yine onların gözünden genel olarak ele alınmıştır. Yapılan bu çalışma ile, Bili-
  • 10. 862 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ şim Teknolojileri öğretmenlerinin karşılaştıkları sınıf içi disiplin problem- leri ve sınıf yönetimine dair problemleri, onların bakış açısıyla ortaya koy- manın ötesinde farklı bakış açılarından (yönetici ve aile) elde edilen bilgiler ışığında var olan bu problemlerin nedenleri ve olası çözümleri ortaya ko- nulmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda, çalışmanın sonuçlarının, özellikle Bi- lişimTeknolojileri aday öğretmenleri,görev yapmakta olan BilişimTekno- lojileri öğretmenleri, eğitim fakültelerindeki akademisyenler ve okul yöne- ticileri için yol gösterici nitelikte olacağı düşünülmektedir. Araştırmanın Amacı Bu araştırmanın amacı, Bilişim Teknolojileri öğretmenlerinin karşılaş- tıkları sınıf yönetimi ve sınıf içi disiplin problemlerini belirleyerek, bu problemlerin nedenlerini ve çözümlerini veli, yönetici ve öğretmen gö- rüşleri ışığında ortaya koymaktır. Bu temel amaç çerçevesinde, aşağıda- ki araştırma sorularına yanıt aranmıştır; 1. Bilişim Teknolojileri dersi öğretmenlerinin karşılaştığı sınıf yöneti- mine ilişkin problemler nelerdir? 2. Bilişim Teknolojileri dersi öğretmenlerinin karşılaştığı sınıf içi di- siplin problemleri nelerdir? 3. Bilişim Teknolojileri dersi öğretmenlerinin karşılaştığı sınıf yöneti- mi ve sınıf içi disiplin problemlerinin temel nedenleri nelerdir? 4. Karşılaşılan bu problemler için öğretmenler, yöneticiler ve veliler ta- rafından önerilen olası çözüm önerileri nelerdir? Yöntem Farklı bakış açıları ile sınıf içindeki disiplin problemleri, sebepleri ve bu problemlerin çözüm önerilerini derinlemesine sunmayı amaçlayan bu araştırmada nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Bu araştırma de- seni küçük grupla çalışma olanağı sunarken, derinlemesine bilgi, kavra- yış ve anlayış elde etmeye yardımcı olmaktadır (Patton, 1990; Yıldırım & Şimşek, 2005). Araştırma Grubu (Örneklem) Araştırmanın örneklemini çocukları örgün eğitimde bilişim teknolojile- ri dersi alan 17 veli (13 Anne,3 Baba,1 Ağabey) bilişim teknolojileri der-
  • 11. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 863 sine giren 14 öğretmen (6 Kadın, 8 Erkek) ve okul yöneticiliği yapan 14 yönetici veya yönetici yardımcısı (6 Kadın,8 Erkek) oluşturmaktadır.Ör- neklem oluşturulurken kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemi kul- lanılmıştır. Bu örnekleme yöntemi araştırmaya hız ve pratiklik kazandır- mıştır (Yıldırım & Şimşek,2008).Çalışmaya 2008–2009 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde, Ankara ilinde bulunan, araştırmacıların kolayca ulaşabildiği katılımcılar dahil edilmiştir.Çalışmaya katılan tüm veliler ev- lerinde bilgisayar olduğunu, ancak sadece 4 kişi evinde internet bağlantı- sı olmadığını belirtmişlerdir. Altı velinin çocuğu ilköğretim ilk kademe- de,10 velinin çocuğu ilköğretim ikinci kademede ve bir velinin çocuğu da lisede eğitim almaktadır. Bu öğrencilerin 2’si özel okulda eğitim alırken, 15’i devlet okulunda eğitim almaktadır. Diğer yandan, araştırmaya katı- lan öğretmenlere ve yöneticilere ait kişisel bilgiler Tablo 1’de verilmiştir. Tablo 1. Araştırmaya Katılan Öğretmen ve Yöneticilerin Kişisel Bilgileri Yönetici (n=14) Öğretmen (n=14) Kişisel Bilgi f Kişisel Bilgi f Cinsiyet Kadın Erkek 6 8 Cinsiyet Kadın Erkek 6 8 Yöneticilik deneyimi İlk yıl 1-5 6-10 - 9 5 Mesleki deneyim İlk yıl 1-5 6-10 2 8 4 Mezuniyet Bölümü (branş) Bilgisayar Öğrt. Teknoloji Tasarım Öğrt. Fen Bilimleri (Fen Bil., Fizik vb.) Sosyal Bilimler (Tarih,Türk dili vb.) Sınıf Öğrt. Matematik Öğrt. Diğer 2 1 3 3 2 2 1 Mezuniyet Bölümü (branş) Bilgisayar Öğrt. Bilgisayar Sistemleri Öğrt. Teknoloji Tasarım Öğrt. Bilgisayar Tek. ve Programlama Öğrt. Ön Lisans Programı Diğer 7 2 1 1 1 2 Yönetici Türü Müdür Müdür Yrd. Belirtmemiş 5 3 6 Haftalık Ders Yükü 1-10 saat 11-20 saat 21-30 saat 4 4 6
  • 12. 864 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Araştırmaya katılan yöneticilerden 9’unun yöneticilik deneyimi 1 ile 5 yıl iken, 5’inin yöneticilik deneyimi 6 ile 10 yıl arasında değişmek- tedir. Tablo 1’den de görüleceği üzere, yöneticilerin mesleki alanları (mezuniyet alanları) çeşitlilik göstermektedir. Tüm yöneticiler en az 4 yıllık öğretmelik programını tamamlamışlardır. Yöneticilerden 5’i mü- dür, 3’ü ise müdür yardımcısıdır, 6 görüşmeci müdür ya da müdür yar- dımcısı olduğunu belirtmemiştir. Çalışmaya katılan öğretmenlerden, 2’si mesleğe yeni başlamışken, 8’inin mesleki deneyiminin 1 ile 5 yıl arasında olduğu ve 4’ünün ise mesleki deneyiminin 6 ile 10 yıl arasın- da olduğu görülmektedir. Diğer taraftan ilköğretim ve liselerde bilgi- sayar derslerine giren öğretmenlerden 7’si Bilgisayar ve Öğretim Tek- nolojileri Eğitimi, 2’si Bilgisayar Sistemleri Öğretmenliği, 1’i Bilgisa- yar Teknolojileri ve Programlama Eğitimi ve 1’inin ise Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliği bölümü mezunu olduğu görülmektedir. Geriye kalan 2 öğretmen ise Bilgisayar Eğitimi dışındaki bir bölümden me- zun olmuştur. Ayrıca 4 öğretmenin haftalık ders yükü 1 ile10 saat ara- sındayken, 4 öğretmenin 11 ile 20 arasında ve 6 öğretmenin ise 21 ile 30 saat arasındadır. Veri Toplama Araçları (Görüşme Formu) Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen 3 farklı, ancak paralel sorular içeren yarı yapılandırılmış görüşme formları kulla- nılmıştır. Formda yer alan sorular hazırlanmadan önce, bilgisayar dersi veren iki öğretmen ile informal görüşme yapılmış ve bu öğretmenlerin yaşadıkları sınıf içi disiplin problemleri, bu problelerin nedenleri ve çö- zümleri ortaya konulmuştur. Daha sonra, üniversitede bilgisayar ve öğ- retim teknolojileri bölümünde sınıf yönetimi derslerine giren iki akade- mik personel bu informal görüşmelerde öğretmenlere sorulan sorula- rı sınıf yönetimi ilke ve yöntemleri doğrultusunda geliştirmişlerdir. Ge- liştirilen bu sorular, bilgisayar ve öğretim teknolojileri alanında uzman dört kişi tarafından incelenmiş ve gerekli düzeltmeler sonucunda form- lara son hali verilmiştir. Uzman görüşü yolu ile veri toplama araçları- nın (içerik) geçerliliği sağlanmıştır. Formlarla ilgili detaylı bilgi aşağı- da verilmiştir. Veli Görüşme Formu: Bu görüşme formu, çocukları görüşmenin uy- gulandığı zaman diliminde ilköğretim veya orta öğretim düzeyinde bil-
  • 13. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 865 gisayar dersi almakta olan velilere (anne ve babalar), yönelik olarak ha- zırlanmıştır. Bu formun geliştirilmesinin amacı, velilerin bilgisayar ve teknoloji uygulamalarına ne düzeyde önem verdiklerini ve okullardaki bilgisayar dersi ile ilgili görüşlerini belirlemektir. Ayrıca, kendi çocukla- rının bilgisayar derslerinde disiplin problemi yaşayıp yaşamadıkları so- rulmuş ve yaşadılarsa bunun neden ve çözümü ile ilgili görüşleri orta- ya konulmaya çalışılmıştır. Görüşme formunda, 5 kişisel bilgi ve 6 açık uçlu soru olmak üzere toplam 11 soru yer almaktadır. Öğretmen Görüşme Formu: Bu görüşme formu,özel ve devlet okulla- rında Bilişim Teknolojileri dersine giren öğretmenler için hazırlanmıştır. Öğretmen görüşme formu ile Bilim Teknolojileri öğretmenlerinin bil- gisayar derslerinde karşılaştıkları sınıf yönetimi problemleri, sınıf içi di- siplin problemleri, bu disiplin problemlerinin nedenleri ve çözüm yol- ları/önerileri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Görüşme formunde 4 kişi- sel bilgi ve 6 açık uçlu soru olmak üzere toplam 10 soru yer almaktadır. Yönetici Görüşme Formu: Bu görüşme formu, özel ve devlet okul- larında yöneticilik yapan müdür veya müdür yardımcıları için hazır- lanmıştır. Yönetici görüşme formu ile bir yöneticinin gözünden bilgi- sayar dersine giren öğretmelerin bilgisayar dersliklerinde karşılaştık- ları sınıf yönetimi problemleri, sınıf içi disiplin problemleri, bu prob- lemlerin nedenleri ve çözümleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Gö- rüşme formunda 3 kişisel ve 4 açık uçlu soru olmak üzere toplam 7 soru yer almaktadır. Veri Toplama Süreci Görüşmeler, 2008–2009 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde, araştır- macılar tarafından oluşturulan gruplar ile yukarıda bahsi geçen görüş- me formları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. İlk olarak veli, öğretmen ve yöneticiler ile ön görüşmeler yapılarak, gerçek görüşme için rande- vular alınmış ve katılımcıların belirtmiş olduğu tarih ve ortamlarda gö- rüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşme süreci başlangıcında, araştırma- nın amacı katılımcılara açıklanmış ve sorular ile ilgili genel bilgi veril- miştir. Görüşmeler, bireysel olarak yüzyüze, msn veya telefon aracılığı ile gerçekleştirilmiştir.
  • 14. 866 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Tablo 2. Öğretmen, Yönetici ve Veliler ile Yapılan Görüşmelerde Kullanılan Yöntem Görüşme Yöntemi Görüşülen Kişi Yüz yüze MSN Telefon Öğretmen (n=14) 7* 5 2 Yönetici (n=14) 8* 2 4 Veli (n=17) 13** 1 3 * Görüşmeler okul ortamında yapılmıştır ** Görüşmeler velilerin evinde yapılmıştır. Tablo 2 görüşmelerin hangi yöntemlerle ve hangi ortamda yapıldığı- nı özetlemektedir. Görüşmeler esnasında görüşme formunda yer alan sorular sorulmuş, anlaşılmayan veya eksik bilgi verildiği hissedildiğin- de alternatif sorular ve sonda sorular yardımı ile katılımcılardan derin- lemesine bilgiler elde edilmiştir. Görüşmeler, görüşmeciler tarafından kayıt altına alınmıştır. Veri Analiz Süreci Elde edilen verilerin analizinde Schloss ve Smith (1999) tarafından önerilen ve Erdoğan ve Ok (2007) tarafindan geliştirilen beş basamak- lı veri analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu basamaklar Şekil 1 de verilmiş- tir. Ancak bu yöntemin bazı basamakları bu araştırma için yeniden dü- zenlenmiştir. Şekil 1. Beş Basamaklı Veri Analiz Süreci İlk olarak, görüşmeler düzenli yazı formatına aktarılmıştır. Görüşme- ler ses kayıt cihazları ile kaydedilmediği için görüşmeler esnasında alı- nan notlar ve msn kayıtları görüşme kayıt formatına kelimesi kelime- sine aktarılmıştır. İkinci olarak, her bir görüşme setinden (yönetici gö- rüşme seti, öğretmen görüşme seti ve veli görüşme seti), rastgele / seç- kisiz yöntemle seçilen bir görüşme kaydı dört kişi tarafından bağımsız
  • 15. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 867 olarak kodlanmıştır. Ortaya çıkan kodlar karşılaştırılmış ve kodlayıcılar arasındaki tutarlılık (α) hesaplanmıştır. Bu değer, kodlaması karşılaştı- rılan yönetici görüşmesi için (α) .79, öğretmen görüşmesi için (α) .60 ve veli görüşmesi için (α) .72’dir. Üçüncü olarak, elde edilen bu değer- ler sonrasında, tüm görüşmeler üç farklı araştırmacı tarafından bağım- sız bir şekilde kodlanmıştır. Bu kodlayıcılar, güvenirlik çalışmasında yer alan kodlayıcıların üçüdür. Ortaya çıkan kodlar yeniden gözden geçiril- miş ve kod listesi oluşturulmuştur. Bu kodlar, daha sonra başka bir araş- tırmacı tarafından bağımsız bir şekilde yeniden incelenmiş ve kod liste- sinde revizyona gidilmiştir. Ayrıca kodlamalar yapılırken, ortaya çıkan bu kodları destekleyecek alıntılar da belirlenmiştir. Dördüncü olarak, ortaya çıkan bu kodlar temalar / kategoriler altında gruplanmıştır. Son olarak, kodlar ve alıntılar temalar altında verilmiş ve yorumlanmıştır. Bulgular Bu bölümde, Bilişim Teknolojileri öğretmenlerinin sınıf içinde karşı- laştıkları disiplin problemlerini, sebeplerini ve çözüm önerilerini ortaya koymak amacıyla veli, yönetici ve öğretmen görüşmelerinden elde edi- len bulgular araştırma soruları ile ilişkilendirilerek sunulmuştur. Sınıf Yönetimine İlişkin Problemler Görüşmeler sonucunda elde edilen veriler ışığında, bilişim teknolojile- ri dersi öğretmenlerinin sınıf yönetimi ile ilgili karşılatıkları problemler altı kategori altında gruplandırılmıştır; (1) ilgi ve motivasyon eksikliği, (2) kural ve rutin ihlali, (3) altyapı eksikliği, (4) zaman yönetimi, (5) sı- nıf ortamı/düzeni, ve (6) sınıf içi iletişim eksikliği. İlgi ve Motivasyon Eksikliği: Bilişim Teknolojileri öğretmenlerinin sınıf yönetiminde karşılaştığı problemler arasında en çok dikkat çeken problem, öğrencilerin derse karşı ilgilerinin ve motivasyonlarının eksik ya da yetersiz olmasıdır. Görüşmeye katılan öğretmen ve yöneticilerin çoğu, eksik motivasyon nedeniyle, öğrencilerin derse ve sınıf içi etkin- liklere katılma oranının çok düşük olduğunu söylemişlerdir. Öğrencile- rin “bilgisayara”yoğunlaşıp,“konudan ya da öğretmenden”uzaklaşmala- rı her iki grup tarafından da vurgulanmıştır. Bu bağlamda, bir öğretmen şunları söylemiştir: “... dersin notlandırılmamış olması, öğrencilerin dersi gereksiz olarak görmelerine sebep oluyor. Dersle alakalı sorun dersin sevilme- mesi değil, not olmadığından ötürü”
  • 16. 868 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Kural ve Rutin İhlali: Sınıf yönetimine ilişkin öğretmenlerin görüş bir- liğinde oldukları diğer problem ise sınıf içi kurallara ve rutinlere uyulma- masıdır. Öğretmenler sınıf içi kurallar ve bunların yaptırımlarının açık olarak tanımlanmamasına dikkat çekerek, bu durumun sınıfın yönetimi- ni zorlaştırdığını belirtmişlerdir. Diğer yandan, yöneticiler, öğrencilerin bilgisayarı bir oyun aracı, bilgisayar dersini de internette gezme, sohbet etme ya da oyun oynama dersi olarak algıladıklarını ve konulan kurallara tam olarak uymadıklarını ifade etmişlerdir.Konulan kuralların öğrenciler tarafından uygulanmaması veya kural ihlali sonrasında bu davranışın bir yaptırımının olmaması kural ihlali sıklığını arttırmaktadır. Alt Yapı Eksikliği: Donanımsal, yazılımsal veya materyal eksikliğinden kaynaklanan alt yapı problemleri de sınıf yönetiminin etkili bir şekil- de sağlanmasını engelleyen faktörlerden biri olarak görülmektedir. Sı- nıların kalabalık, bilgisayar sayısının yetersiz olması, internet bağlan- tı hızının düşük olması, bilgisayarların donanımsal açıdan yetersiz ol- ması, öğrencilerin ders dışı internet sitelerinde dolaşmasını ya da prog- ramları (MSN, chat, vb.) kullanmasını engelleyici yazılımsal/donanım- sal filtrelemelerin olmaması alt yapı ile ilgili sınıf yönetimi problemle- rini oluşturmaktadır. Zaman Yönetimi: Çalışmaya katılan öğretmenlerin görüş birliğinde olduğu sınıf yönetimiyle ilgili bir diğer problem ise ders süresinin yeter- siz olması ve bu yetersiz süre içinde de zamanın etkili bir şekilde plan- lanamamasıdır. Öğretmenler, konuları, etkinlikleri ya da değerlendir- me sürecini tamamlayamadıklarını bildirmişlerdir. Bazı öğretmenler ise kendilerini zaman yönetimi konularında yetersiz hissettiklerini söyle- mişlerdir. Öğretmenlerin bu görüşü bazı yöneticiler tarafından da des- teklenmiştir. Sınıf Ortamı/Düzeni: Sınıf yönetiminin ayrılmaz bir parçası olan otur- ma düzeni de öğretmenlerin problem yaşadığı konuların başında gel- mektedir. Bilgisayar laboratuvarlarının yerleşim düzeninden dolayı öğ- rencilerin monitörlerin arkasında kalması sınıf kontrolünü zorlaştır- maktadır. Klasik oturma düzeni ile karşılaştırıldığında laboratuvarlarda boş alanların daha fazla olması ve rahat bir ortamda ders işleniyor olma- sı öğrenciler arasındaki etkileşimin kontrol edilememesine yol açmak- tadır. Yöneticiler, bilgisayar dersinin laboratuvar ortamında işlenmesini öğrencilere uygulama yapma, yaparak yaşayarak öğrenme fırsatı sunma- sından dolayı ayrıcalık olarak görmelerine rağmen, bu ortamdan kay- naklanan sınıf yönetimi problemlerinin yaşandığını da söylemişlerdir.
  • 17. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 869 Sınıf İçi İletişim: Öğretmen ve öğrenciler arasındaki iletişim eksikliği de sınıf yönetimi zorlaştıran problemler arasında görülmektedir. Çalış- maya katılan öğretmenlerin çoğu, dersin amaçlarının öğrencilerle tam olarak paylaşılmaması ve öğrencilerin dersin kazanımlarından haberdar edilmemesi,öğrencilerle sağlam temellere dayanan ilişkilerin kurulama- masına yol açtığını söylemişlerdir. Bunun yanında, öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci arasında etkili bir iletişimin kurulamaması, öğrenciler- de gözlemlenen dersi ciddiye almama ve derse önem vermeme gibi sınıf düzenini olumsuz yönde etkileyen sonuçlar doğurduğu da öğretmenler tarafından belirtilmiştir. Sınıf İçi Disiplin Problemleri Çalışmaya katılan aileler kendi çocuklarının bilişim teknolojileri ders- lerindeki davranışları konusunda bilinçli olduklarını düşünmektedirler. Birçok veli, kendi çocuklarının sınıf içinde herhangi bir disiplinsiz dav- ranış göstermediğini/göstermeyeceğini savunurken, bir baba çocukların ders sırasında gizlice MSN ya da oyun programlarına girebilecekleri- ni belirtmiştir. Öğretmenler ve yöneticilerin görüşleri incelendiğinde sınıf içinde en çok karşılaşılan disiplin problemleri, öğrencilerin ders dışı etkinlikler- le (MSN, oyun-müzik sitelerine girmek, istenmeyen internet siteleri- ne girmek, Facebook, chat yapmak-yazışmak, vb.) meşgul olmaları, der- si dinlememeleri, öğrencilerin kaçak/izinsiz olarak yükledikleri oyunla- rı ders sırasında oynamaları, öğrencilerin kendi aralarında (yüksek sesle) konuşmaları, tartışmaları ve izinsiz yardımlaşmaları, gürültü yapmaları, bilgisayarları paylaşmak istememeleri ve bunun için kavga etmeleri, ar- kadaşlarını aşağılama, sınıf içinde izinsiz dolaşma, yer değiştirme, sınıf materyallerini uygunsuz olarak kullanma, sakız çiğneme, yiyecek/içecek maddelerinin sınıf ortamında tüketilmesi ve öğretmene ya da sınıf arka- daşına saygısızlık yapma şeklinde sıralanabilir. Sınıf Yönetimi ve Sınıf içi Disiplin Problemlerinin Nedenleri Sınıf yönetiminde karşılaşılan problemler ve öğrencilerin sınıf içi disip- lin problemi göstermelerinin birçok nedeninin olduğu görüşmelerde or- taya çıkmıştır.Bu nedenler (1) Dersin programdaki yeri ve yapısı,(2) Sı- nıf ortamı / düzeni, (3) Sınıf mevcudu ve donanım eksikliği, (4) Kural
  • 18. 870 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ eksikliği, (5) Ev ortamı ve aile tutumu, (6) Öğretmenlerin yönetim ko- nusundaki yetersizliği ve (7) Öğrenci tutumları olarak yedi kategori al- tında gruplandırılmıştır Dersin Programdaki Yeri ve Yapısı: Çalışmaya katılan okul yöneti- cileri bilgisayar ve teknolojinin hayatımızdaki öneminin her geçen gün arttığını ve bu bağlamda da sürekli değişen ve gelişen bir alan olarak “Bilişim Teknolojileri” dersinin öğretim programlarında çok önemli bir yere sahip olduğunu belirtmişlerdir. Fakat hem ders öğretmenleri hem de yöneticiler, sınıf yönetiminde ve sınıf içi disiplini sağlamada karşıla- şılan problemlerin temel nedenlerinden birisinin bu dersin programda- ki yeri ve yapısı olduğu konusunda hemfikirdirler. Derse ayrılan sürenin haftada 1 saat olması, dersin notunun olmaması, seçmeli bir ders olarak programda yer alması, dersin içeriği ve kazanımlarının öğrencinin bilgi seviyesine uygun olmaması (dersin öğrenciler tarafından basit olarak ni- telendirilmesi) her iki grup tarafından belirtilen problemlerdendir. Ay- rıca, veliler de dersin karnede bir notunun olmamasından dolayı, öğren- cilerin bu derse yönelik ilgi ve motivasyonlarının düşük olmasına neden olduğunu belirtmektedirler. Sınıf Ortamı / Düzeni: Öğretmen ve okul yöneticilerine göre, Bilişim Teknolojileri derslerinde etkili bir sınıf yönetiminin gerçekleştirilmesi- ni engelleyen ve bazı sınıf içi disiplin problemlerinin ortaya çıkmasına neden olan diğer bir neden ise dersin gerçekleştiği sınıf ortamı ve düze- nidir. Klasik sınıf ortamı ile karşılaştırıldığında, bu dersin laboratuvarda işlenmesi, öğrencilere daha rahat ve esnek bir ortam sunmaktadır. Boş alanların fazlalığı ve hareket etme serbestliğinin daha fazla olması iste- nen bir durum gibi gözükse de, bu durum hem öğrencilerin kendileri- ni internet kafede gibi hissetmelerine neden olmakta hem de öğrenci- ler arasındaki etkileşimin kontrol edilmesini zorlaştırmaktadır. Öğren- cilerin bilgisayarların arkasında kalması, hem öğretmen-öğrenci arasın- daki etkileşimi etkilemekte hem de öğretmenin öğrencilerin bilgisayar- da yaptıklarını kontrol etmesini zorlaştırmaktadır. Sınıf Mevcudu ve Donanım Eksikliği: Sınıların kalabalık olması da sınıf içindeki etkinliklerin kontrolünü zorlaştıran nedenlerden biri ola- rak ortaya çıkmaktadır. Öğretmenler, kalabalık sınılarda bilgisayar ye- tersizliğinden dolayı, bir bilgisayarı birden fazla öğrencinin dönüşümlü olarak kullandığını ve bu durumun öğrenciler arasında kavgaların çık- ması ve öğrenciler arası istenmedik sohbetlerin/konuşmaların gerçek- leşmesine neden olduğunu belirtmektedirler.
  • 19. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 871 Kural Eksikliği: Sınıf içi disiplin problemleri ile karşılaşılmasının ve sı- nıf kontrolünün etkin bir şekilde sağlanamamasının diğer bir nedeni de sınıf içinde uyulması gereken kural ve rutinlerin net ve açık bir şekil- de konulmamasıdır. Araştırmaya katılan birçok öğretmen, sınıf içi ku- ral eksikliğinden bahsetmiş ve bu eksikliğin öğrencilerin disiplinsiz dav- ranmalarına neden olduğuna ve bu durumun sınıf yönetimini olumsuz olarak etkilediğini belirtmişledir. Bazı öğretmenler de, kural ve sınıf içi rutinleri koymuş olmalarına rağmen öğrencilerin bu kurallara uymadı- ğını belirtmişlerdir. Bunun nedeni olarak ta kural ihlali sonucunda her- hangi bir yaptırımın veya neticenin belirlenmemisini göstermektedirler. Ev Ortamı ve AileninTutumu: Ailenin bilgisayar dersine ve bilişim tek- nolojilerine yönelik olumsuz bakış açısı ve öğrencilere evlerinde sunulan bilgisayar imkanları, öğrencilerin sınıf içindeki bazı disiplinsiz davranış- larını etkileyen nedenlerdendir. Yapılan görüşmeler sonucunda, bilgisayar ve teknolojinin hayatımızdaki yerinden ve çocuklarının gelecekte yüksek kariyerli bir iş sahibi olabilmesinde bilgisayar kullanmanın önemli bir et- ken olmasından dolayı, ailelerin bilgisayar eğitimine oldukça fazla önem verdiği görülmüştür. Bu bağlamda, çocukların bilgisayar kullanmaya aile tarafından teşvik edilme düzeyi de genel olarak yüksek seviyede olması- na rağmen bazı veliler bilgisayarın sadece eğitim amaçlı kullanılmasına destek verdiklerini bildirmişlerdir. Böyle düşünen veliler, kendi çocukla- rının sınıf içinde disiplin problemi çıkarmadığını belirtmektedirler. An- cak diğer yandan, öğretmenlerden bazıları, öğrencilerin evlerinde bilgisa- yar olmamasından ya da ailelerin bilgisayar kullanımına izin vermemesi nedeniyle öğrencilerin bu dersi oyun oynama ya da internette gezme der- si olarak algılamalarına neden olduğunu belirtmiştir.Ayrıca dersin dönem sonu karnesinde yer alan bir notunun olmaması, bazı velilerin bu der- si gereksiz olarak görmelerine neden olmaktadır. Velilerin okullarda ve- rilen Bilişim Teknolojileri dersi ile görüşleri incelendiğinde çoğunun bu dersi çocuklarının gelişimi için gerekli gördükleri fakat dersin süresinin ve içeriğinin yetersiz olması, derslerin birbirini tekrarlaması ve teorik kısmı- nın ağır basması, dersin öğretmeninin öğretim tarzından dolayı çocuğu- nun gelişimine gerekli katkıyı sağlamayadığı görüşünde oldukları görül- müştür. Sadece bir veli, bu dersin gereksiz olduğunu ve derste öğretilen bilgilerin çocuğunun evde kendi kendine de öğrenebileceğini söylemiştir. Öğretmenlerin Yönetim Konusundaki Yetersizliği: Çalışmaya ka- tılan yöneticilerin vermiş olduğu yanıtlar incelendiğinde, sınıf yöneti- mi ve disiplinin sağlanması konusunda yaşanılan problemlerin diğer bir
  • 20. 872 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ nedeninin de öğretmenlerin sınıf yönetimi konusunda yeterli donanıma ve bilgiye sahip olmamaları olarak ortaya çıkmaktadır. Yöneticiler, öğ- retmenlerin bu yetersizliklerini şu şekilde sıralamaktadır; sınıf yönetimi konusundaki bilgi ve becerilerinin yetersiz olması, öğrencileri yeterince tanıyamamaları, alan bilgilerinin yetersiz olması, öğrenci ve velilere kar- şı olan tutumları. Bunlara ek olarak, bazı yöneticiler kadrosuz sözleşme- li öğretmenlerin bu dersi vermesinden ve bilişim kültürünün hakettiği önem ve değerin toplumumuz tarafından verilmeyişinden kaynaklanan sorunlardan bahsetmişlerdir. Öğrenci Tutumları: Öğretmen ve yöneticilerin belirttiği gibi, bazı öğ- rencilerin bilişim teknolojileri konusunda kendilerini yeterli görmeleri ve dersin bir notunun olmamasından dolayı dersi bilgisayar kullanma, internete girme ve rahatlama dersi olarak algılamaları, sınıf içi yönetimi zorlaştıran ve bazı disiplinsiz davranışlara (örn., istenmeyen siteler gir- mek, şarkı dinlemek, konuya karşı ilgisizlik) yol açan nedenler arasında görülmektedir. Bu konuda bir yönetici bir öğrencinin derse karşı tutumu ile ilgili şunları söylemiştir “...Öğrenci söyle demişti; benim evde bilgisaya- rım var, bu konuları zaten biliyorum, annem bana öğretiyor. Derste sıkılıyo- rum”. Ayrıca, çalışmaya katılan bazı öğretmenler, sınıf yönetimini zorlaş- tırıcı problemler arasında ‘öğrencilerin kendilerini bilgisayar kullanmada yeterli hissetmesi’ ve ‘bu dersin konularını bildiklerini sanma’ gibi duy- gulara sahip olduklarından kaynaklandığını belirtmişlerdir. Buna ilişkin olarak, bazı yöneticiler ise öğrencilerin sahip olduğu bilginin öğretmen- lerden daha fazla olmasının sınıf yönetimi problemlerine neden olduğu- nu düşünmektedirler. Bunlara ek olarak, öğrencilerin dersin amaçlarını ve kazanımlarını tam olarak algılayamamasından dolayı hem dersin öne- mini kavrayamamış olmaları hem de kendilerini bilgisayar konusunda bilgili sanmaları bazı öğretmenler tarafından belirtilmiştir. Bunlara kar- şın, çalışmaya katılan velilerden çoğu, çocuklarının bilgisayara karşı olan ilgisinin yüksek seviyede olduğunu söylemişlerdir. Sadece bir veli, çocu- ğuna bilgisayar kullanmayı yasakladığı için ilgisinin de bu nedenden do- layı düşük olduğunu belirtmiştir. Öğrencilerin bilgisayara olan aşırı me- rakının nedenleri arasında arkadaş çevresinde sosyalleşme aracı olarak bilgisayarın önemli bir yer tutması, bilgiye erişimde kolaylık sağlanma- sı, eğlenceli vakit geçirme, birşeyler yaptığında kendine olan özgüveni- nin artması olarak belirtilmiştir. Ailelere göre, çocuklar bilgisayarı MSN, chat, facebook, oyun oynama, müzik ve film indirme gibi eğlence amaçlı ya da dersleri için araştırma yapmak amacıyla kullanmaktadırlar.
  • 21. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 873 Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin Problemlerine İlişkin Çözüm Önerileri Öğretmen, yönetici ve veli görüşleri dikkate alındığında, bilişim tekno- lojileri dersi öğretmenlerinin sınıf içi yönetim ve disiplin problemleri- nin üstesinden gelebilmesi için bazı önlemlerin alınması ve çözümlerin üretilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Bu çözümler 11 kategori altında gruplandırılmıştır; (1) Öğretmen yeterlilikleri (pedagoji ve alan yeter- lilikleri), (2) Dersin programdaki yeri ve yapısında düzenleme, (3) Mo- tivasyonu arttırıcı etkinlikler, (4) Bilgisayar kullanımını kontrol – yazı- lım programları,(5) Sınıf / Laboratuvar oturma düzeni,(6) Ceza verme, (7) Görmemezlikten gelme, (8) Problemin nedenini öğrenme, (9) Kural koyma, (10) Aile ile görüşme ve (11) Zümreler arası işbirliği. Öğretmen Yeterlilikleri: Bilişim Teknolojileri dersinde yaşanılan sı- nıf yönetimi ve sınıf içi disiplin problemlerine ilişkin çözüm önerilerin- den ilki öğretmen bilgi, beceri, tutum ve davranışları ile ilgilidir. Yöne- ticilerin çoğu hem alan bilgisi hem de pedagoji bilgisi açısından iyi ye- tişmiş öğretmenlere ihtiyaç duyulduğunu bildirmişlerdir. Bu bağlamda, hem ders öğretmenleri hem de yöneticiler tarafından çizilen ideal öğ- retmen öğrencilerle iyi iletişim kurma becerisine sahip, güven veren, öğ- renciyi anlamaya çalışan, disiplini bozan davranışların nedenini sorgu- layan, ders süresince öğrencileri gözlemleyen, onların sevgi ve saygısı- nı kazanmış ve öğrencilere eşit davranan bir öğretmendir. Bu özelliklere ek olarak, bazı öğretmenler sınıf içi disiplini sağlayabilmek için otoriter, sert ve ciddi karakterde bir öğretmen profilinin gerekli olduğunu söyle- mişlerdir.Diğer yandan yöneticiler,öğretmenlerin yıllık ve günlük plan- larını ders esnasında karşılaşabilecekleri problemleri göz önünde bulun- durarak hazırlamaları; sorunları öğretmen, idari personel, aile ve reh- berlik servisinin yakın işbirliği ile çözüm yolları üretilmesi; öğrencile- re teknolojiyi kullanma konusunda rehberlik etmeleri gerekliliğine vur- gu yapmışlardır. Dersin Programdaki Yeri ve Yapısında Düzenleme: Dersin prog- ramdaki yapısı ve yeriyle ilgili olan sorunları gidermede başarının sağ- lanması için dersin notunun olması, ders saatinin arttırılması, kazanım- ların öğrencilerin ön bilgileri gözönüne alınarak yapılandırılması gerek- tiği hem öğretmenler hem de yöneticiler tarafından vurgulanmıştır. Motivasyonu Arttırıcı Etkinlikler: Araştırmaya katılan öğretmen, veli ve yöneticiler, öğrencilerin derse olan ilgi ve motivasyonunu artırmak ve
  • 22. 874 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ böylece etkili bir sınıf yönetimi sağlamak için öğretim ortamına ve et- kinliklerine ilişkin değişikliklerin de yapılması gerektiğini söylemişler- dir. Uzman kişilerin yaptıklarını referans göstererek ilginç örneklere yer verilmesi, gerçek yaşamla ilişkili ders anlatımı, öğrencilerin ilgi ve ih- tiyaçlarını dikkate alan ders planları, disiplinlerarası bilgisayar destek- li dersler ve projeler, tartışma ortamı oluşturma, soru-cevap yönetimi- ni kullanma, grup çalışmaları yaptırma, görsel ve renkli materyaller kul- lanma, konu çeşitliliğine yer verme ve dersin sonunda öğrencilere iste- dikleri etkinlikleri (MSN, oyun, internette dolaşma vb.) yapabilmeleri için süre verme çalışmaya katılan veli, öğretmen ve yöneticiler tarafın- dan önerilen çözüm yollar arasındadır. Ayrıca, bazı öğretmenler MEB tarafından sağlanan “TTNET Vitamin”gibi bilgisayar temelli program- ların kullanılmasının da öğrencilerin derse olan ilgilerini artırabileceğini söylemişlerdir.Bunlara ek olarak,örnek öğrenci seçme,öğrencilere isim- leriyle hitap etme, ek görevler verme, konu anlatımı sonunda öğrencile- re oyun için serbest zaman verme gibi öğrencilerin motivasyonlarını ar- tıracak şekilde düzenlenmiş / planlanmış ödüller vermek de öğretmen- ler tarafından önerilen çözüm yolları arasındadır. Bilgisayar Kullanımını Kontrol –Yazılım Programları: Öğretmenler ve yöneticiler, öğrencilerin ders dışı istenmeyen sitelere girmeleri, mü- zik dinlemeleri, chat yapmaları gibi ders dışı etkinlerin kontrol edilebil- mesi için özel yazılımların kullanılması gerekliliğinden bahsetmişlerdir. Bu bilgisayar programlarının kullanımı ile birlikte, öğrenci ders sırasın- da MSN programını açtığı anda internet bağlantısı otomatik olarak ke- silebilecek ve istenmeyen internet sitelerini girme konusunda kolaylıkla filtreleme yapılabilecektir (örn: Net Support programı). Sınıf / Laboratuvar Oturma Düzeni: Laboratuvar oturma düzenin- den kaynaklı sorunların giderilmesi için öğrenme ortamının “U”oturma düzenine göre tasarlanması ve sınıf oturma düzeninin, başarılı ve başa- rısız öğrencilerin sınıfa eşit dağıtılarak planlanması gerekliliğine vurgu yapılmıştır. Böylelikle öğretmenler sınıf içinde yapılan etkinlikleri ko- laylıkla kontrol edebilecek ve öğrenci-öğrenci, öğrenci-öğretmen etkile- şimini üst düzeye çıkarabilecektir.Bilgisayar kullanmasını iyi bilenler ile bilmeyenlerin karma bir şekilde oturtulmasıyla bilen öğrenciler bilme- yen öğrencilere yardımcı olabilecek ve bu durum sınıf içi kontrolü ko- laylaştırabilecektir.
  • 23. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 875 Ceza verme: Bilişim Teknolojileri dersinde etkili bir sınıf yönetimi ve disiplinin sağlanması için bazı öğretmenler, öğrencilerin göstermiş oldukları sınıf içi disiplin problemleri karşısında onlara ceza vermeyi önermektedirler. Öğrencilerin bilgisayar kullanmasına izin vermemek / sınırlamak, görevini tamamlasa bile internete girmesine izin verme- mek, sınıftan dışarı çıkmarmak gibi bireysel olarak verilebilecek ceza- lardan bahsetmişlerdir. Görmemezlikten gelme: Bazı öğretmenler ise öğrenciye ceza vermek yerine disiplini bozan davranışın görmezden gelinmesi ya da öğrencinin bedensel ve/veya sözel yollarla uyarılmasıyla da engellebileceğini söyle- mişlerdir. Problemin Nedenini Öğrenme: Sınıf disiplinini bozan davranışlar- dan onları haberdar etmek ya da nedenlerini öğrenmek, dersin kaza- nımlarını öğrencilerle paylaşarak ders sonunda neler öğreneceklerinin farkında olmalarını sağlamak için öğrenci ile birebir konuşmak ta etkili stratejiler arasında görülmektedir. Kural Koyma: Diğer yandan, dönem başında sınıf için kural ve prose- dürlerin (örn: laboratuvara giriş-çıkışlarda düzenli ve sıra halinde olun- ması, bilgisayarların nasıl kullanılması gerektiğinin açıklanması, vb.) öğrencilerle birlikte belirlenmesi, bu kuralların yaptırımlarının açık ola- rak tanımlanması ve kural ihlalinde öğrencilere kendi koydukları kural- ların hatırlatılması sınıf yönetiminin başarılı bir şekilde sürdürülebilme- sinde etkili stratejiler olarak belirtilmiştir. Aile ile görüşmek: Öğretmenler tarafından belirtilen diğer bir çözüm önerisi de disiplin problemi çıkaran ve kurallara uymayan öğrencilerin velileri ile görüşüp, bu problemlerin nedenlerini araştırmaya çalışmaktır. Böylelikle ailede sürecin içerisine dahil edilebilecek ve yaşanan proble- min çözümünde onların desteği de alınabilecektir. Zümreler Arası İşbirliği: Bilişim teknolojileri dersinin haftada bir saat olması ve dersin bir notunun olmamasından dolayı öğrencilerin bu dersi önemsemeleri ve ders konularını etkin bir şekilde öğrenebilmeleri için, öğretmenler tarafından diğer zümreler ve branş öğretmenleri ile işbirli- ği yapılması önerilmiştir.Örneğin,başka bir dersin ödevini veya projesi- ni yaparken bilgisayar teknolojilerinin kullanımının zorunlu tutulması, öğrencilerin bu dersi daha çok kabullenmelerini sağlayabilecek ve derse karşı ilgilerini arttıracaktır.
  • 24. 876 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Sonuç ve Tartışma Bu araştırmada, bilişim teknolojileri derslerinde karşılaşılan sınıf içi yö- netim ve disiplin problemleri ile birlikte istenmeyen davranışlar farklı ba- kış açıları dikkate alınarak neden ve çözüm bağlamında ortaya konulma- ya çalışılmıştır. Araştırma sonucunda Bilişim Teknolojileri Dersi öğret- menlerinin sınıf yönetimine dair karşılaştıkları problemlerin temel nede- ninin, bilgisayar dersinin programdaki yeri ve yapısından kaynaklandığı görülmüştür. Araştırmaya katılan velilerin çoğu kendi çocuklarının sınıf içi disiplinsiz davranış göstermediğini düşünürken, öğretmen ve okul yö- neticileri bir çok disiplin problemiyle karşılaştıklarını belirtmişler ve bu problemlerin çözümüne yönelik olarak bir çok öneride bulunmuşlardır. İlgi ve motivasyon eksikliği ile kural ve rutin ihlalleri gibi problemle- rin dersin karne notunun olmaması ve ders saatinin haftada bir saat ol- masından kaynaklandığı öğretmenler tarafından özellikle vurgulanmış- tır. Ayrıca bu bulgu farklı araştırmacılar tarafından bilgisayar ve öğretim teknolojileri öğretmen adayları ile yapılan araştırmalarla da (Altun & Ateş, 2008; Deryakulu & Olkun, 2006; Seferoğlu, 2007) örtüşmektedir. Dersin karnede notunun olmaması, dersin seçmeli olması ve ders içeri- ğinin öğrenciler tarafından basit olarak algılanması öğrencilerin kuralla- ra uymamalarına, dersi ciddiye almamalarına ve derse karşı olan ilginin/ motivasyonlarını olumsuz yönde etkilediği görülmüştür. Ayrıca bilgisa- yar ders saatinin haftada bir saate indirilmesi, öğretmenleri zaman yö- netimi açısından da zorlamaktadır. Bu bağlamda haftalık ders saatinin arttırılması veya zümreler arası ortak çalışmalar yolu ile diğer derslerin bilgisayar destekli verilmesi ortaya çıkabilecek zaman problemlerini çö- zebilecektir. Bu tür problemleri engelleyebilmek için öğretmenlere, der- sin yapısında öğrencilerin seviyelerine göre esnek bir öğretim programı verilerek, gerektiğinde öğrencileri güdüleyebilecek etkinliklerin ve ko- nuların dahil edilebilmesine imkan sağlanabilir (Seferoğlu, 2007). Ayrı- ca, öğrencilerin derse karşı ilgi ve motivasyonunu arttırmak için öğret- menler farklı öğretim yöntem ve teknikleri kullanabilir, gerçek yaşam ile dersi ilişkilendirebilir, farklı konu ve örnekler ile dersi zenginleştirebilir ve görsel ve renkli materyaller kullanabilirler. Örneğin, bilgisayar ders- leri proje tabanlı öğrenme modeli dikkate alınarak işlenebilir. Özdener ve Özçoban (2004) 6. sınıf öğrencileri ile yapmış oldukları deneysel ça- lışmalarında, proje tabanlı öğrenmenme modelinin öğrencinin başarısı- nı ve motivasyonu olumlu yönde etilediğini bulmuşlardır. Öğrencilere isimleri ile hitap etme, dersin sonuna doğru 5-10 dakikalık boş zaman
  • 25. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 877 ayırıp serbest zaman etkinlikleri yaptırma ve başarılı öğrencileri ödül- lendirme öğrencilerin motivayonlarını arttırabilir. Bazı okullardaki teknolojik altyapının eksikliği ve laboratuvarlardaki bilgisayar sayısının öğrenci sayısına göre yetersiz olması sınıf yöneti- mi açısından diğer bir problemdir. Bir bilgisayarı iki yada üç öğrenci- nin kullanması, sınıfın fiziki olarak yeterli büyüklükte olmaması, sınıf yerleşim düzeninin uygun olmaması gibi etkenlerin öğrencilerin bilgi- sayarı kullanma sırasında tartışmalar yaşaması ve derste oyun oynama- yı istemesi gibi problemlere yol açtığı alanyazında da belirtilmiştir (Al- tun, 2007; Çağıltay et al., 2001). Bundan dolayı sınıf mevcutlarının dü- şürülmesi veya öğrenci başına düşen bilgisayar sayısının artırılması sı- nıf yönetiminde karşılaşılabilecek olası problemlerin yaşanmasını en- gelleyebilir. Bunun yanısıra, hazırlanan ders içi aktivitelerin sınıf içinde- ki bu durum düşünülerek, öğrencilerin grup olarak çalışabilecekleri şe- kilde tasarlanması, karşılaşılabilecek problemlerin belli oranda azalma- sına neden olabilir. Bazı öğretmenlerin bilgisayar laboratuvarlarının fazla büyük olması- nın öğrenciler arasındaki etkileşimin kontrol edilememesine yol açtığını söylemesine rağmen Ersoy (2005) bilgisayar laboratuvarlarında bilgisa- yarlar arasında boşlukların bulunmasının öğretmenin öğrencileri kont- rol edebilmesine imkan sağladığını belirtmiştir. Ayrıca bilgisayar laba- ratuvarlarının fiziki yapısındaki sorunlar; öğretmen-öğrenci ve öğrenci- öğrenci arasındaki etkileşimi de olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu durumda öğretmen laboratuvar düzenini iletişimi kolaylaştırıcı şekilde düzenleyerek çıkabilecek sınıf içi iletişim problemlerini çözebilir. Sınıf içi etkinlikleri ve gündelik ders rutinlerini belirleyen kural ve ru- tinlerin konulmaması veya konulan kuralların uygunlanmaması sınıf içi disiplin problemlerinin ortaya çıkmasına neden olan diğer faktördür. Ders ve sınıf içi kurallara uyulmadığı takdirde yaptırımların öğrenciler ile birlikte planlanması ve zaman zaman bu kuralların öğrencilere ha- tırlatılması kural ve rutin ihlaline yönelik problemlerin çözümü olabilir. Ayrıca, aşırı derecede disiplin problemine neden olan öğrenciler için ai- leleri ile görüşmek ve okulun rehberlik servisinden destek almak da bir çözüm olarak önerilebilir. Öğrencilerin bilgisayarları kullanmalarını denetleyen ve öğrencilerin gereksiz kullanımlarını engelleyebilen yazılımsal/donanımsal altyapı ile öğrencilerin ders içerisinde kontrol altına alınabileceği öğretmenler ta-
  • 26. 878 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ rafından önerilmektedir. Bu programların okullardaki laboratuvarlara kurulması ve etkili kullanılabilmesi için öğretmenlere verilecek hizmeti- çi eğitimler sayesinde ders dışı etkinliklerle ilgilenmesini engellenebilir. Öğretmen, yönetici ve velilerin görüşleri karşılaştırıldığında bazı farklı- lıkların olduğu görülmektedir. Özellikle bazı yöneticiler ve veliler sınıf yönetimi ve sınıf içi disiplin problemlerinin öğretmenlerin sahip oldu- ğu yönetimi bilgi ve beceri yetersizliğinden kaynaklandığını belirtmişler- dir. Öğretmenler ise bu problemlerin velilerden de kaynaklanabileceğini, velilerin bazı tutumlarının (dersin notunun olmamasından dolayı dersi önemsiz görmelerini öğrencilere belirtmeleri gibi) öğrencilerin derse ge- reken önemi göstermemelerine sebebiyet verdiğini ifade etmişlerdir. Ay- rıca öğretmenler yöneticilerin okulda kendilerini ders dışı işlerle meş- gul ettiklerini ve ders için yeterli zamanı bulamadıklarını bildirmişlerdir (Kabakçı et al., 2009). Etkili sınıf yönetiminin temel aktörü olarak görü- len öğretmenlerin, (Savran & Çakıroğlu, 2004) hizmet içi eğitimlere ka- tılması teşvik edilerek sınıf yönetimi, çatışma çözümleme ve stres yöne- timi konularında yeterliliklerinin arttırılması sağlanabilir. Ayrıca, bu eği- timler süresince, sınıf içi teknoloji kullanımı konusunda öğretmenlere organizasyon ve zaman yönetimi becerileri kazandırılmalıdır (Bingim- las,2009).Kadrosuz (vekil) öğretmenlerin bilgisayar dersini vermesinden dolayı kaynaklanan sorunlar da alanyazında Kıyıkçı ve Kabakçı (2006) tarafından yönetim sorunları başlığı altında ele alınmıştır. Kadrosuz öğ- retmenler bir çok etkenden dolayı öğrencilerine karşı daha ilgisiz olabil- mektedirler. Bu gibi sebeplerden dolayı bu öğretmenlerin kadrolu olarak atanması bir kısım problemlerin yaşanmasını engelleyebilir. Sonuç olarak bilgisayar dersinde karşılaşılan sınıf yönetimi ve sınıf içi disiplin problemleri, nedenleri ve çözümleri için yapılan araştırmalar genelde ortak bulgular sunmaktadırlar. Problemler ve nedenleri birçok araştırmacı tarafından ortaya konmasına rağmen çözüm önerileri açı- sından yeterli araştırma sonuçları bulunmamaktadır. Bu bağlamda, bu araştırma problem-neden-çözüm ilişkisi çerçevesinde muhtemel sorun- ların çözümlerini de farklı bakış açılarını dikkate alarak sunmasından dolayı önemlidir. Genel olarak bilgisayar dersinde karşılaşılan sınıf yö- netimi ve sınıf içi disiplin problemlerini çözebilmek için bilişim tekno- lojileri dersinin yapısının geliştirirerek düzeltmeler yapılması ve bilgisa- yar öğretmenlerinin alan bilgisi ve sınıf yönetimi bakımından daha do- nanımlı olarak yetiştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Öğretmenlerin okul idaresi,aileler,rehberlik servisi ve öğrencilerle kurdukları iletişimin arttırılması çözüm için etkili olabilir.
  • 27. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / Sınıf Yönetimi ve Sınıf İçi Disiplin... • 879 Öneriler Araştırma sonucunda ortaya çıkan sonuçlar ışığında bilgisayar dersin- de yapılacak bazı değişiklikler ve düzenlemeler ile birçok sınıf içi yöne- tim ve disiplin probleminin ortaya çıkması önlenebilir. Bu değişiklikler ilköğretim öğrencilerinin bilgisayar dersindeki performanslarının da di- ğer dersler gibi notla değerlendirilmesi, haftalık ders saatinin artırılması ve bu derste uygulanacak etkinliklerin diğer dersleri de kapsayacak şe- kilde uygulanması olarak sıralanabilir.Bu sayede dersin öğrenciler ve ve- liler tarafından daha ciddiye alınması ve öğretmenlerin dersi daha etkin kullanabilmesi sağlanabilir. Bunlara ek olarak,bilgisayar laboratuvarla- rının teknolojik alt yapısı ve fiziki yapısında gerçekleştirilecek düzenle- melerin de sorunların çözümüne katkı sağlayacağı açıktır. Alanyazında bilgisayar derslerinde karşılaşılaşılan problemleri ele alan araştırmalar genellikle sadece öğretmenlerden elde edilen verilere da- yanmaktadır. Bu çalışmadan elde edilen bulgular ise bilgisayar öğret- menlerinin yanısıra okul idarecilerinden ve velilerden de elde edilmiştir. Bu sayede problemlere, nedenlerine ve çözüm yollarına farklı bakış açı- lardan bakılarak daha derin sonuçlara ulaşılması amaçlanmıştır. Bu ko- nuda yapılacak daha sonraki çalışmaların da veri kaynağı olarak fark- lı bakış açılarını yansıtması daha objektif sonuçlara ulaşılmasını sağla- yabilir. Bu nedenle, öğrencilerin görüşlerinin de dahil edileceği çalışma- ların yapılması, sorunların ve bu sorunların sebeplerinin anlaşılmasın- da daha fazla bilgi sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca bilgisayar der- sinde karşılaşılan sınıf yönetimi ve sınıf içi disiplin problemlerini orta- ya koymayı amaçlayan çalışmaların yanısıra bu problemlerin nedenleri- ni ve çözüm yollarını da araştıran çalışmalar yapılmalıdır. Sınıların dü- zenli olarak gözlemlenmesi ve gözlem kayıtlarının tutulması öğrencile- rin hangi sıklıkta ve hangi durumlarda disiplin problemi göstedikleri- nin ortaya konulması açısından ileride yapılacak araştırmalarda yöntem olarak kullanılabilir. Sınıf yönetiminin etkin bir eğitim ve öğretim için temel şartlardan biri olduğu dikkate alınırsa,öğretmenlerin sınıf yönetimine ilişkin bakış açı- larının ortaya konulması ve sınıf yönetimi yaklaşımlarını etkileyen fak- törlerin neler olduğunun belirlenmesine yönelik bir araştırmanın tasar- lanması, hiç şüphesiz bu alanda önemli bulgular elde etmemizi sağla- yacaktır.
  • 28. 880 • KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
  • 29. TANRIVERDİ, APAK / Türkiye, Finlandiya ve İrlanda İlköğretim Programlarının Medya... • 881 A Qualitative Study on Classroom Management and Classroom Discipline Problems, Reasons, and Solutions: A Case of Information Technologies Class Mehmet ERDOĞAN*, Engin KURŞUN**, Gülçin TAN ŞİŞMAN***, Fatih SALTAN****, Ali GÖK****, İsmail YILDIZ***** Abstract he purpose of this study was to investigate classroom management and discipline problems that Information Technology teachers have faced, and to reveal underlying reasons and possib- le solutions of these problems by considering the views of parents, teachers, and administrator. his study was designed as qualitative study. Subjects of this study consisted of 14 school admi- nistrators, 14 teachers, and 17 parents. hree diferent, but parallel, semi-structured interview schedules were used for data collection. Data were analyzed through the use of content analy- sis method. As a result of this analysis, the problems associated with classroom management were grouped under following themes; lack of motivation, breaking the rules and routines, lack of infrastructure, insuficient time management, inefective classroom environment, and lack of interaction in classrooms. On the other side, participants related these problems with following reasons; place and structure of the course in the curriculum, classroom environment, classroom size and lack of hardware, lack of rules, home environment and parents attitudes, lack of teac- hers’ management skills and students attitudes. Finally, following solutions were suggested to overcome disciplines and classroom management problems; improvement in teachers’qualifica- tion, regulation at place and structure of the course in the curriculum, organizing motivational activities, using software which controls computers usage in classroom/lab, reorganizing class- room/lab sitting plan, giving punishment, ignoring misbehavior, understanding reasons behind problems, meeting with parents and providing coordination among diferent subject commu- nities (Zümre) in schools. Key Words Information Technology Course, Classroom Management, Discipline Problems. * Correspondence: Assist. Prof. Dr. Akdeniz University, Faculty of Education, Department of Educational Sci- ences, 07058, Antalya/Turkey. E-mail: mmerdogan@gmail.com ** PhD Candidate, Atatürk University, Computer Education and Instructional Technology, 25240, Erzu- rum/Turkey. *** PhD Candidate, Akdeniz University, Department of Educational Sciences, 07058, Antalya/Turkey. **** PhD Candidate, Mersin University, Computer Education and Instructional Technology, 33343 Mer- sin/Turkey. ***** PhD Candidate, Selcuk University, Computer Education and Instructional Technology, 42090, Kon- ya/Turkey. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: heory & Practice 10 (2) • Spring 2010 • 881-891 © 2010 Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.
  • 30. 882 • EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE Advance in Information and Communication Technologies (ICT) have been inluencing almost all parts of our lives. Without doubt, it has become necessary to prepare new generation to be equipped with these ICT skills (Dursun & Çuhadar, 2009). In fact, Information Technology teachers, so called computer teachers, working at primary and second- ary schools have pivotal roles to fulill this mission (Kabakçı & Odabaşı, 2007). However, this is not an easy task; especially the prevalence of new technologies in schools has resulted in new classroom management and discipline problems. Students’ wrong usage and damage of techno- logical tools in classrooms (Irving, 2003), inefective time management while using technology,using cell phone in classrooms,video and sound records which might inluence the private life are some of the exam- ples emerging as a result of the entrance of new technologies into the schools. In this sense, a successful classroom management and organi- zation is fundamental for designing an efective teaching and learning environment and for preventing discipline problems and misbehaviors (Brophy, 1983; Emmer, Evertson, & Worsham, 2000; Evertson, Em- mer, Sanford, & Clements, 1983). Also, communicating with parents is essential for eliminating these problems (Yıldırım & Dönmez, 2008). he existing literature revealed frequent misbehaviors observed in Turkish classrooms. For example, Atıcı and Merry (2001) reported that Turkish students demonstrated misbehaviors such as talking out of turn, wandering aimlessly, irritating pupils, and misusing materials. Similarly, Türnüklü and Galton (2001) mentioned about Turkish stu- dents’ frequent misbehaviors as illicit talking, inappropriate movement and interrupting another pupil. According to study conducted with twenty primary school teachers from Turkey and England by Türnüklü and Galton (2001), it was found that most of the classroom management problems in both countries were similar. heir study indicated that the most prevalent disrup- tive behavior in both Turkey and England (51.4% and 49.5% respec- tively) was “noisy or illicit talking.” hen, “in appropriate movement” was another most frequently misbehavior observed in selected Turkish (27.1%) and the UK schools (27%).“Disturbing friends”was third most frequent misbehavior in selected schools (9.3% for Turkish classes and 7.9% for UK classes).he same study also examined the reasons behind these misbehaviors.It was found that the frequency of misbehaviors de- pended on diferent factors “such as the student’s age, gender, the time
  • 31. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / A Qualitative Study on Classroom... • 883 of day, diferent part of the lesson, the seating arrangement in the class- room, the type of learning activity and the subject matter” (Türnükü & Galton, 2001, p.296). On the other side, while inancial problems of parents could be main reason of these misbehaviors in Turkey, divorce was likely to be main cause of these inappropriate behaviors in England (Türknüklü & Galton, 2001). Atıcı (2007) attributed the reasons of misbehaviors to family related is- sues and student related issues.Among these,family related reasons have been observed to be one of the most prevalent reasons of inappropri- ate behaviors (Atıcı, 2007; Weishew & Peng, 1993). On the other side, Çağlar (2008) divides the factors related to misbehaviors into two dif- ferent, but related categories; internal and external factors. He further explains that although teachers could have direct inluence on internal factors (student, teacher, environment), they do not have direct impact on external factors.He divides external factors into two groups,one is re- lated to students’ close environment (family, school and friends) and the other one is related to remote environment (educational management, country governance and development in the World) (Çağlar, 2008). Studies on Information Technology Teachers he review of the literature indicated that studies addressing to the department of Computer Education and Instructional Technology (CEIT) are scarce because it is a newly established department.Existing studies on this area mainly covered the following subjects; professional requirement of Information Technology Teachers,their status and work conditions (Kıyıcı & Kabakçı, 2006), perceptions about the department of CEIT (Durdu & Yıldırım, 2005), and their problems and difficulties they encountered in their professional life (Dursun & Çuhadar, 2009). Results of these studies indicated that problems that IT teachers have faced can be categorized under four themes; namely “problems related with school administrators”, “problems related with teaching”, “techni- cal and infrastructure problems” and “personal problems” (Deryakulu, 2005; Kabakçı, Akbulut & Özoğul, 2009; Kıyıcı & Kabakçı, 2006). Particularly, it is important to highlight that the study conducted by Kıyıcı and Kabakçı (2006) to investigate IT teachers’ problems in their irst year teaching profession revealed that the problems associated with classroom management was appeared the most highest degree under the teaching related problems.
  • 32. 884 • EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE A study conducted by Dursun and Çuhadar (2009) investigating the pre-service computer teachers’ views on the teaching profession indi- cated that the main reason of classroom management problem was that the eforts of students in IT classes were not graded and students did not obtain any grade from IT courses at the end of the semester. An- other study which was conducted with 70 IT teachers showed that 43 % of the problems were mainly due to student-related issues and crowded classroom (Deryakulu, 2005). Still another cause of the problem assert- ed by Çağıltay, Çakıroğlu, Çağıltay, and Çakıroğlu (2001) is the limited number of available technological tools in classroom and computer labs. Current Status of Information Technology Course in Turkey According to 2378 numbered issue and Ministry of National Educa- tion guide dated with 15 March 1993, it was stated that “teachers who will teach computer [Information Technology] course will be selected from candidates who hold major or minor in Computer Education ield”, if needed number does not meet, IT teachers will be selected from “teachers who are already working in the Ministry of National Education with a higher education diploma.” Initial Computer Ed- ucation and Instructional Technology department was founded in Middle East Technical University in 1993 (Durdu & Yıldırım, 2005). Up to this date, infrastructures necessary for computer education and training for computer teachers were established, and those trained by Ministry of National Education were selected from various ields to become computer teachers. One of these trainings was realized in 1985 for 225 teachers.hey were taken to training about computer lit- eracy and BASIC programming language (Akkoyunlu & İmer, 1998). On the other side, it was 1998 when computer lesson were irstly in- cluded into national curriculum as a 1 or 2 hours per week for 4th to 8th graders. Later, the nature of the course was changed and it was set as an elective course for the elementary schools (1st to 8th grades) (Deryakulu & Olkun, 2006). The Purpose of the Study his study aims to reveal misbehaviors,classroom management and dis- cipline problems that Information Technology Teachers encountered, as well as underlying reasons and possible solutions of these problems
  • 33. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / A Qualitative Study on Classroom... • 885 by considering the views of parents, school administrators and teachers. In scope of this general aim, following speciic research questions were addressed; 1. What are the classroom management problems that Information Technology Teachers faced? 2. What are the discipline problems that Information Technology Teachers faced? 3. What are the underlying reasons of these classroom management and discipline problems? 4. What are the possible solutions suggested by teachers, administra- tors and parents for these classroom management and discipline problems? Method he design of the study was made use of qualitative research method. his method provides the researchers to work small groups, but thus to gain in-depth information, understanding and wider insight on the selected subjects (Patton, 1990; Yıldırım & Şimşek, 2008). Subjects Subject of this qualitative study consisted of 17 family members (13 Mothers,3 Fathers,and 1 Elder Brother) whose children or sibling took an Information Technology course, 14 Information Technology Teach- ers (6 Females, 8 Males) and 14 school principals and vice principals (6 Females, 8 Males). While selecting the sample, convenience sampling method was used.his sampling method help the researchers access the subjects easily and facilitates the research process (Yıldırım & Şimşek, 2008). Characteristics of the subjects (particularly, administrators and teachers) are summarized in Table 1.
  • 34. 886 • EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE Table 1. Demographic information of administrators and teachers Administrator (n=14) Teacher (n=14) Demographic Information f Demographic Information f Gender Female Male 6 8 Gender Female Male 6 8 Experience in the profession First year 1-5 6-10 - 9 5 Experience in the profession First year 1-5 6-10 2 8 4 Graduation (department) Computer Education Teacher Technology and Design Teacher Applied Science (Science Ed...etc) Social Studies (History, Literature…etc) Class Teacher Math Teachers Others 2 1 3 3 2 2 1 Graduation (department) Computer Teacher Computer System Teachers Technology and Design Teacher Computer Tech. & Programming Teacher Vocational Schools Others 7 2 1 1 1 2 Type of administrator Principal Assistant Principal Not indicated 5 3 6 Work Load in a week 1-10 hours 11-20 hours 21-30 hours 4 4 6 Data Collection Instruments hree diferent, but parallel, semi-structured interview schedules; for family members, teachers and administrator, were developed for the study based on the informal interviews with two faculty stafs teach- ing classroom management course in the department of CEIT and also based on the analysis of the theoretical and empirical literature on classroom management. During the individual interviews, the partici- pants were asked to indicate the discipline problems (i.e. misbehav- iors) in the IT classes, the possible reasons of and solutions to these problems.
  • 35. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / A Qualitative Study on Classroom... • 887 Data Collection and Analysis Data were obtained from the subjects in the spring semester of 2008/2009 academic year. Qualitative data analysis process was organ- ized in ive steps which were parallel to the method proposed by Schloss and Smith (1999) and updated by Erdoğan and Ok (2007).hese steps were called as (1) transcription, (2) reliability analysis, (3) coding, (4) establishing themes and categories and (5) writing up and interpreting the results. Collected data were irstly transformed into written format and then subjected to content analysis for examining the common codes and thus categories. Later, three randomly selected transcripts were coded independently by three coders in order to examine the consisten- cy among the codes emerged and to ind inter-rater reliability.hen, all transcripts were other three researchers and then these emerged codes were controlled by another researcher. Categories and themes were later established based on the codes and their similar characteristics. Finally, the emerged codes and established categories and themes were inter- preted along with the quotation taken from the transcripts. Findings In light of the data obtained from the participants,the possible problems of IT teachers associated with classroom management were (1) lack of motivation, (2) rule and routines breaking, (3) lack of infrastructure, (4) inefective time management, (5) classroom environment, and (6) lack of classroom interaction.he discipline problems and misbehaviors that teachers encountered in IT classes were mainly related to of-task behavior, (i.e. listening music, using MSN), noisy talking, walking aim- lessly,and inappropriate use of classroom materials.he possible reasons behind classroom management problems and students’ discipline prob- lems were (1) the nature and status of the course in the curriculum, (2) classroom environment, (3) crowded classrooms and lack of software, (4) lack of rules,(5) home environment and parents’attitudes,(6) teach- ers’ inefficiency in classroom management and (7) students’ attitudes. he possible solutions to these problems proposed by the participants were (1) increasing teachers’ pedagogical and subject area knowledge, (2) re-framing the nature of IT course in the curriculum, (3) using ac- tivities that facilitate motivation, (4) using software programs that help control the wrong computer usage, (5) efective managing the IT class-
  • 36. 888 • EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE es, (6) giving punishment, (7) ignoring, (8) investigating the reasons of the problem, (9) establishing rules, (10) contacting with parent and (11) cooperating with other groups of teachers in the school. Results As indicated by the teachers, students’ lack of motivation, and breaking rules and routines can be mainly due to the nature of the course (i.e. one class hour in a week) in the curriculum. his is almost consistent with the previous indings (Altun & Ateş, 2008; Deryakulu & Olkun, 2006; Seferoğlu, 2007). Students’ motivation can be increased through the use of various instructional methods and techniques (i.e. project based learning design, Özdener & Özçoban, 2004) High number of the students in classroom and relatively low number of the technologi- cal equipments also created problems in terms of efective management and efective usage of the materials (Altun, 2007; Çağıltay et al., 2001). he teachers indicated that since classrooms were too big, students’dis- ruptive talking and wandering within the classroom could not be eas- ily controlled. However, Ersoy (2005) believed that spaces should be available between the computers in order to control the students. hus, the classes should be large enough for recruiting the available materials and should be equipped with the technological tools (i.e. computer) by considering the number of the students taking a course in that class. Lack of available software programs which control students’usage of in- ternet and the programs in the computer emerged as another reason to students’ out-of task behavior. Purchasing and using software program in the computer labs can be a solution to eliminate this problem. Lack of rules which organizes the daily activities and class routines, and breaking the established rules were observed to be the reason of the emergence of the classroom management and discipline problems. Rule establishment process in which both teachers and students are actively involved should be one of the solutions to these problems. Teachers’, principals’ and family members’ views were not totally in line with one another. Some of the parents and principals believed in teach- ers’ insufficiency with regard to classroom management. On the other hand, teachers believed that some of the students’ discipline problems were due to parental attitudes toward the course and the technology. As a curial actor in the efective classroom management (Savran &
  • 37. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / A Qualitative Study on Classroom... • 889 Çakıroğlu, 2004), teachers should be taken to in-service training in terms of classroom management, conlict resolution and stress manage- ment. Furthermore, teachers should be equipped with self-organization and time-management skills (Bingimlas, 2009). In short, research on classroom management in the available literature revealed similar results. Discipline problems and possible reasons were indicated in many of the studies. However, solutions to these emerged problems were not frequently spelled out. his research study, in this sense, served beneicial solutions to deal with the classroom manage- ment and discipline problems of IC teachers in speciic and other teach- ers teaching various topics in general.his study is very signiicant since it provides diferent viewpoints in the context of problem-reason-solu- tion associated with classroom management.
  • 38. 890 • EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE References/Kaynakça Akkoyunlu, B. & İmer, G. (1998).Türkiye’de eğitim teknolojisinin görünümü (Ünite 10). B. Özer (Ed.), Çağdaş eğitimde yeni teknolojiler içinde (s. 159-176). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları. Altun, E. (2007). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri öğretmenleri Türkiye’de ne işe yarar? Eğitimdeyiz, 1(1), 12-14. Altun, E. & Ateş, A. (2008). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri öğretmen adaylarının sorunları ve geleceğe yönelik kaygıları. İlköğretim Online, 7(3), 680-692. www.ilkogretim- online.org.tr adresinden 12.08.2009 tarihinde edinilmiştir. Atıcı, M. (2007). A small-scale study on student teachers’ perceptions of classroom management and methods for dealing with misbehaviour. Emotional & Behavioural Diiculties, 12(1), 15-27. Atıcı, M. & Merry, R. (2001). Misbehavior in British and Turkish primary classrooms. Pastoral Care, 19(2), 32-39. Bingimlas, K. A. (2009). Barriers to the successful integration of ICT in teaching and learning environment: A review of literature. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 5(3), 235-245. Brophy, J. (1983). Classroom organization and management. Elementary School Journal, 83(4), 265-285. Çağıltay, K., Çakıroğlu, J., Çağıltay, N., & Çakıroğlu, E. (2001). Ögretimde bilgisayar kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri [Teachers’perspectives about the use of computers in education]. Hacettepe Egitim Fakültesi Dergisi, 21, 19-28. Çağlar, Ç (2008). Sınıf yönetimini etkileyen etmenler. M. Çelikten (Ed.), Yapılandırmacı yaklaşıma göre sınıf yönetimi içinde. Ankara: Anı Yayıncılık. Deryakulu, D. (2005). Bilgisayar öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 19, 35-53. Deryakulu, D. & Olkun, S. (2006, Eylül). Bilgisayar öğretmenlerinin mesleki sorunları: Çevirimiçi tartışma forumu mesajlarına dayalı bir çözümleme. XV.Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi bildiri özetleri kitabı içinde (s. 160-161). Muğla: Muğla Üniversitesi Durdu, P. & Yıldırım, Z. (2005). Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Programına ilişkin öğrencilerin ve öğretim elemanlarının algıları. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 5, 77-88. Dursun,Ö.& Çuhadar,C.(2009).Bilgisayar öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin düşünceleri. P.Aşkar, B.Akkoyunlu, A.Altun, M.Erdem, S.S.Seferoğlu,Y.K.Usluel, H.Tüzün, A.Özkök, ve H.Yurdugül (Editörler), Proceedings of the 9th International Education Technology Conference (s. 361-367). Ankara. http://www.iet-c.net/pastconf.php adresinden 13 Ocak 2010 tarihinde edinilmiştir. Emmer, E. T., Evertson, C., & Worsham, M. E. (2000). Classroom management for secondary teachers (5th Edt.). Boston, MA: Allyn and Bacon. Evertson,C.M.,Emmer,E.T.,Sanford,J.P.,& Clements,B.(1983).Improving classroom management. An experiment in elementary school classrooms. Elementary School Journal, 84(2), 173-188.
  • 39. ERDOĞAN, KURŞUN,TAN, SALTAN, GÖK, YILDIZ / A Qualitative Study on Classroom... • 891 Erdoğan, M. & Ok. A. (2007, Eylül). Öğretmen adaylarının ürün seçki dosyaları ile ilgili kullandıkları mecazlar. E.Erginer (Editör), XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi bildiri kitabı içinde (C. I, s. 282-287) Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ersoy, A. (2005). İlköğretim bilgisayar dersindeki sınıf yerleşim düzeni ve öğretmen rolünün yapılandırmacı öğrenmeye göre değerlendirilmesi. he Turkish Online Journal of Educational Technology, 4(4), 170-181. www.tojet.net adresinden 17.10.2009 tarihinde edinilmiştir. Irving, K. E. (2003). Preservice science teachers’ use of educational technology during student teaching. Unpublished doctoral dissertation, University of Virginia, Wayne State University, Detroit, MI. Kabakçı, I., Akbulut, Y., & Özoğul, P. (2009). Perceived problems of computer teachers. Egitim Arastirmalari-Eurasian Journal of Educational Research, 34, 199-214. Kabakçı, I. & Odabaşı, H. F. (2007, Mayıs). Bilgisayar öğretmenlerinin ilk çalışma yıllarına yönelik mesleki gelişim etkinliği. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumun’da sunulan bildiri, Bakü, Azerbaycan. Kıyıcı, M. & Kabakçı, I. (2006). Determining the problems experienced by computer teachers at the beginning of their teaching carriers. H.Yaratan ve C.Hamit, Proceedings of the 6th International Education Technology Conference (pp. 1137-1148). Famagusta, North Cyprus: Eastern Mediterranean University. http://www.iet-c.net/pastconf.php adresinden 13 Ocak 2010 tarihinde edinilmiştir. Özdener, N. & Özçoban,T. (2004). Bilgisayar eğitiminde çoklu zeka kuramına göre proje tabanlı öğrenme modelinin öğrenci başarısı üzerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (KUYEB), 4(1), 147-170. Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods (2nd Edt.). Newbury Park, CA: Sage. Savran, A. & Çakıroğlu, J. (2004). Pre-service science teachers’ orientations to classroom management. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 124-130. Schloss, P. J. & Smith, M. A. (1999). Conducting research. New Jersey, NJ: Prentice-Hall. Seferoğlu, S. S. (2007). İlköğretim Bilgisayar Dersi Öğretim Programı: Eleştirel Bir Bakış ve Uygulamada Yaşanan Sorunlar. Egitim Arastirmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 29, 99-111. Türnüklü, A. & Galton, M. (2001). Students’ misbehaviours in Turkish and English primary classrooms. Educational Studies, 27(3), 291-305. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yıldırım, M. & Dönmez, D. (2008). Okul-aile işbirliğine ilişkin bir araştırma (İstiklal İlköğretim Okulu örneği) Electronic Journal of Social Sciences, 7(23), 98-115. www.e- sosder.com adresinden 23 Aralık 2009 tarihinde edinilmiştir. Weishew, N. L. & Peng, S. S. (1993). Variables predicting students’ problem behaviours. Journal of Educational Research, 87(1), 5-17.
  • 40. 892 • EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE